علامت قبض و بسط :
هر که را خلق و خوی فراخ دیدی و سخن گشاده و فراخ حوصله
که دعای خیر همه عالم کند
که از سخن او ترا گشاد دل حاصل می شود و این عالم و تنگی او
بر تو فراموش می شود
آن فرشته است و بهشتی.
و آنکه اندر او و اندر سخن او قبض
می بینی و تنگی و سردی
که از سخن او چنان سرد می شوی که از سخن آن کس گرم شده بودی، اکنون به سبب سردی او آن گرمی
نمی یابی، آن شیطان است و دوزخی.
📚فیه مافیه
@sserfan
هر که را خلق و خوی فراخ دیدی و سخن گشاده و فراخ حوصله
که دعای خیر همه عالم کند
که از سخن او ترا گشاد دل حاصل می شود و این عالم و تنگی او
بر تو فراموش می شود
آن فرشته است و بهشتی.
و آنکه اندر او و اندر سخن او قبض
می بینی و تنگی و سردی
که از سخن او چنان سرد می شوی که از سخن آن کس گرم شده بودی، اکنون به سبب سردی او آن گرمی
نمی یابی، آن شیطان است و دوزخی.
📚فیه مافیه
@sserfan
به هیچ‌یک از حالات نباید دل خوش کنیم. شما می‌بایست از اسم حال، متوجه مفهوم آن بشوید. حال به مفهوم دگرگون شدن است. یعنی شما باید از حال عبور کنید تا به مقام و ثبات برسید. حال تحول دارد. بر همین اساس نه در قبض میشود بگوئی که قبضی پیش آمد، می‌ماند و نمی‌رود و نه در بسط بگوئی که اگر بسطی آمد می‌ماند و نمی‌رود!
🔸انسان در این روزگار حالاتش گوناگون است و یکنواخت نیست. برای انبیاء که مقربین خدا هستند همین وضعیت بود و برای افراد عادی نیز وضعیت این‌گونه است.
آیت الله کمیلی خراسانی مد ظلّه العالی:
📚مشکات دل؛ صفحه ۳۳
#قبض_و_بسط
@sserfan
🔸انسان در این روزگار حالاتش گوناگون است و یکنواخت نیست. برای انبیاء که مقربین خدا هستند همین وضعیت بود و برای افراد عادی نیز وضعیت این‌گونه است.
آیت الله کمیلی خراسانی مد ظلّه العالی:
📚مشکات دل؛ صفحه ۳۳
#قبض_و_بسط
@sserfan
حال روحی علامه حسن زاده آملی در قبض و بسط :
علامه حسن زاده آملی :
ديده من طورى است كه اگر در روز روشن به نامحرم افتد در پيشگاه حق به قبض مى افتم و تاريك مى شود چون از نعمت هاى الهى براى خودم اين مى دانم كه خود اهل دغل و دورويى و نيت بد نسبت به ديگران داشتن ، نيستم لذا اگر كسى هم اينچنين باشد را ببينم زود منفعل مى شوم و در قبض مى افتم .
البته اين خصيصه را هم دارم كه اگر كسى نسبت به من بدى هم بنمايد و بى ادبى كند و يا حيله نمايد نمى توانم نسبت به او نيت بد كنم و اين خودستايى نيست بلكه الحمد لله رب العالمين خداوند مرا اينطور قرار داد كه نمى توانم نسبت به ديگران نيت بد داشته باشم ، اگر چه از دست افرادى زخم خوردم و با من دشمنى ها كرده اند ولى به لطف الهى ديدم كه نسبت به آنها هرگز نيت بد ندارم و نمى توانم بر عليه آنها كارى كنم . اين هم از لطف الهى است كه الحمد لله رب العالمين . و اگر از ديگران نيت بد ببينم هم زود به قبض مى افتم و لذا ديده من در ديدن نامحرم از يارم دور مى شود و به قبض مى افتم .
ز مردم تا گران جانى بديدم
به القاءات سبوحى رسيدم
هر آن زخمى كه ديدم از زمانه
براى فيض حق بودى بهانه
ز ادبار و ز اقبال خلايق
نديدم جز محبتهاى خالق
هر آن چيزى تو را كز آن گزند است
براى اهل دل آن دلپسند است
📚منبع: شرح دیوان اشعار
علامه حسن
زاده
#قبض_و_بسط
@sserfan
علامه حسن زاده آملی :
ديده من طورى است كه اگر در روز روشن به نامحرم افتد در پيشگاه حق به قبض مى افتم و تاريك مى شود چون از نعمت هاى الهى براى خودم اين مى دانم كه خود اهل دغل و دورويى و نيت بد نسبت به ديگران داشتن ، نيستم لذا اگر كسى هم اينچنين باشد را ببينم زود منفعل مى شوم و در قبض مى افتم .
البته اين خصيصه را هم دارم كه اگر كسى نسبت به من بدى هم بنمايد و بى ادبى كند و يا حيله نمايد نمى توانم نسبت به او نيت بد كنم و اين خودستايى نيست بلكه الحمد لله رب العالمين خداوند مرا اينطور قرار داد كه نمى توانم نسبت به ديگران نيت بد داشته باشم ، اگر چه از دست افرادى زخم خوردم و با من دشمنى ها كرده اند ولى به لطف الهى ديدم كه نسبت به آنها هرگز نيت بد ندارم و نمى توانم بر عليه آنها كارى كنم . اين هم از لطف الهى است كه الحمد لله رب العالمين . و اگر از ديگران نيت بد ببينم هم زود به قبض مى افتم و لذا ديده من در ديدن نامحرم از يارم دور مى شود و به قبض مى افتم .
ز مردم تا گران جانى بديدم
به القاءات سبوحى رسيدم
هر آن زخمى كه ديدم از زمانه
براى فيض حق بودى بهانه
ز ادبار و ز اقبال خلايق
نديدم جز محبتهاى خالق
هر آن چيزى تو را كز آن گزند است
براى اهل دل آن دلپسند است
📚منبع: شرح دیوان اشعار
علامه حسن
زاده
#قبض_و_بسط
@sserfan
⚜ علامه مجلسی (ره):
💠 تو را سفارش می‌کنم بر خواندن نماز شب به دعا و تضرع و گریه،
🍃 پس به راستی که این وقت از شب، موقع نزدیک شدن بنده به خداوند است و باب دعا و رحمت و مناجات باز، و قلب آسوده است و در آن موقع عمل به خلوص نزدیک‌تر است،
💠 چنان‌که خداوند تعالی فرموده است
«البته نماز شب (دعا و ناله سحر) بهترین شاهد اخلاص (و صفای) قلب و دعوی صدق ایمان است »
🍃 و بر تو است که در آن وقت برای برادران مؤمنت تفصیلاً دعا کنی تا این که به واسطه آن حاجت خودت زودتر روا شود و در مقابل دعاهایی که برای آنها کرده‌ای و بلکه دوچندان آن به تو ثواب داده شود.
📚 اعتقادات علامه مجلسی، تالیف ملا محمد باقر مجلسی
#نماز_شب
@sserfan
💠 تو را سفارش می‌کنم بر خواندن نماز شب به دعا و تضرع و گریه،
🍃 پس به راستی که این وقت از شب، موقع نزدیک شدن بنده به خداوند است و باب دعا و رحمت و مناجات باز، و قلب آسوده است و در آن موقع عمل به خلوص نزدیک‌تر است،
💠 چنان‌که خداوند تعالی فرموده است
«البته نماز شب (دعا و ناله سحر) بهترین شاهد اخلاص (و صفای) قلب و دعوی صدق ایمان است »
🍃 و بر تو است که در آن وقت برای برادران مؤمنت تفصیلاً دعا کنی تا این که به واسطه آن حاجت خودت زودتر روا شود و در مقابل دعاهایی که برای آنها کرده‌ای و بلکه دوچندان آن به تو ثواب داده شود.
📚 اعتقادات علامه مجلسی، تالیف ملا محمد باقر مجلسی
#نماز_شب
@sserfan
🔴راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
⏪عامل بیست و پنجم : قبض و بسط در سلوک الی الله
ادامه...
(قسمت هفتم )
✅وظیفه ی سالک در حال قبض:
♦️وظیفه ی سالک در حال قبض کاستن از اعمال عبادی و فشار وارد نکردن به نفس است. در روایت آمده:
(جان ها را اقبال و ادباری است، پس هر گاه سر حال بود بر مستحبّات وادارش کنید و هرگاه بی حال بود، بر واجبات اکتفا کنید.)
نهج البلاغه بخش حکمت
♦️نیز وظیفه ی دیگر این است که اگر قبض خواسته است در راه رفعش بکوشد تا دوباره به حالت بسط برگردد .
✅نوعی دیگر از قبض: قبض در آغاز عمل:
♦️گاه سالک در آغاز عملی احساس نوعی قبض و بی حالی می کند و مردد می ماند که عمل را ادامه دهد و یا دست بردارد. مرحوم ملکی تبریزی این حالت را به دو قسم تقسیم می کند.
♦️ایشان معتقد است که قبض ابتدایی یا با ادامه دادن عمل زایل می شود و یا ادامه می یابد، در صورت اول نباید عمل را به خاطر بی حالی ترک کرد، ولی در صورت دوم شایسته است که عمل ترک شود.
✅قبض و بسط عارفان :
آیا انسان کامل، یعنی شخص عارف بالله هم دارای قبض و بسط است؟
♦️پاسخ این است که سالک پس از کمال از قبض و بسط به معنایی که گذشت رهیده است، او دیگر نه درد هجران دارد و نه شوق وصال به رحمان. او به مقصد رسیده و در حرم امن الهی آرمیده است. ولی به معنایی دیگر دارای قبض و بسط است.
♦️ توضیح مطلب این است که عارف کامل پیوسته در پرتو تجلیّات پروردگار قرار دارد. این تجلیّات که عمدتاً «آسمانی» است، گوناگون است، زیرا نام های حق گوناگون است.
♦️وقتی عارف تحت تجلّی اسماء جمالیّه حق باشد، بسیار سرخوش است، به گونه ای که گویا می خواهد عالَم را ببخشد و اگر در تحت تجلّی اسماء جلالیّه باشد، در خود فرو می رود خُلق و حال ندارد و به سختی می توان با او انس گرفت. این دو حالت حتی در جسم و صورت عارف نمود دارد. او در حالت نخست چهره ای برافروخته، لبانی به خنده و تبسّم گشوده و اُنسی تماشایی دارد و در حالت دوم چهره ای لاغر و زرد، لبانی برهم نشسته و هیبتی قهرآلود دارد.
#قبض_و_بسط
T.me/sserfan
⏪عامل بیست و پنجم : قبض و بسط در سلوک الی الله
ادامه...
(قسمت هفتم )
✅وظیفه ی سالک در حال قبض:
♦️وظیفه ی سالک در حال قبض کاستن از اعمال عبادی و فشار وارد نکردن به نفس است. در روایت آمده:
(جان ها را اقبال و ادباری است، پس هر گاه سر حال بود بر مستحبّات وادارش کنید و هرگاه بی حال بود، بر واجبات اکتفا کنید.)
نهج البلاغه بخش حکمت
♦️نیز وظیفه ی دیگر این است که اگر قبض خواسته است در راه رفعش بکوشد تا دوباره به حالت بسط برگردد .
✅نوعی دیگر از قبض: قبض در آغاز عمل:
♦️گاه سالک در آغاز عملی احساس نوعی قبض و بی حالی می کند و مردد می ماند که عمل را ادامه دهد و یا دست بردارد. مرحوم ملکی تبریزی این حالت را به دو قسم تقسیم می کند.
♦️ایشان معتقد است که قبض ابتدایی یا با ادامه دادن عمل زایل می شود و یا ادامه می یابد، در صورت اول نباید عمل را به خاطر بی حالی ترک کرد، ولی در صورت دوم شایسته است که عمل ترک شود.
✅قبض و بسط عارفان :
آیا انسان کامل، یعنی شخص عارف بالله هم دارای قبض و بسط است؟
♦️پاسخ این است که سالک پس از کمال از قبض و بسط به معنایی که گذشت رهیده است، او دیگر نه درد هجران دارد و نه شوق وصال به رحمان. او به مقصد رسیده و در حرم امن الهی آرمیده است. ولی به معنایی دیگر دارای قبض و بسط است.
♦️ توضیح مطلب این است که عارف کامل پیوسته در پرتو تجلیّات پروردگار قرار دارد. این تجلیّات که عمدتاً «آسمانی» است، گوناگون است، زیرا نام های حق گوناگون است.
♦️وقتی عارف تحت تجلّی اسماء جمالیّه حق باشد، بسیار سرخوش است، به گونه ای که گویا می خواهد عالَم را ببخشد و اگر در تحت تجلّی اسماء جلالیّه باشد، در خود فرو می رود خُلق و حال ندارد و به سختی می توان با او انس گرفت. این دو حالت حتی در جسم و صورت عارف نمود دارد. او در حالت نخست چهره ای برافروخته، لبانی به خنده و تبسّم گشوده و اُنسی تماشایی دارد و در حالت دوم چهره ای لاغر و زرد، لبانی برهم نشسته و هیبتی قهرآلود دارد.
#قبض_و_بسط
T.me/sserfan
Telegram
سیر و سلوک و عرفان
🔴📚کتاب جامع"سیر و سلوک و عرفان" به قلم مدیر کانال:⏬️
https://www.tg-me.com/sserfanbook
کانال ایتا :
https://eitaa.com/sserfan
.
تبادل : @Sadraee123
مدیر :
@zohali51
https://www.tg-me.com/sserfanbook
کانال ایتا :
https://eitaa.com/sserfan
.
تبادل : @Sadraee123
مدیر :
@zohali51
🔴ما دائم تحت ِ قبض و بسط ِ حقیم :
قلبی که در بسیاری از آیات و روایات آمده ، قلب صنوبری نیست بلکه، قلب آن است که قلب المومن بین اصبعین الرحمن یقلبه کیف یشاء، قلب مومن بین دو انگشت خداوند رحمن است و ان گونه که بخواهد ان را می گرداند.
هر طور خدا بخواهد دگرگونش می کند. شخص یک لحظه میگوید میخواهم این کار را بکنم و لحظه دیگر میگوید نمیکنم.
استادم علامه حسن زاده می فرمودند: ما تحت قبض و بسط حضرت حقیم.
آن به آن و لحظه به لحظه در قبض و بسطیم و قابض و باسط خودش است. یعنی آنی میبینیم ناراحتیم که مثلا چرا فلان چیز واقع شد و آنی میبینیم که شاکر و شادیم.
یکی از نکات دقیق و لطیف همین قبض و بسط است.
✍استادسمندری
#قبض_و_بسط
@sserfan
قلبی که در بسیاری از آیات و روایات آمده ، قلب صنوبری نیست بلکه، قلب آن است که قلب المومن بین اصبعین الرحمن یقلبه کیف یشاء، قلب مومن بین دو انگشت خداوند رحمن است و ان گونه که بخواهد ان را می گرداند.
هر طور خدا بخواهد دگرگونش می کند. شخص یک لحظه میگوید میخواهم این کار را بکنم و لحظه دیگر میگوید نمیکنم.
استادم علامه حسن زاده می فرمودند: ما تحت قبض و بسط حضرت حقیم.
آن به آن و لحظه به لحظه در قبض و بسطیم و قابض و باسط خودش است. یعنی آنی میبینیم ناراحتیم که مثلا چرا فلان چیز واقع شد و آنی میبینیم که شاکر و شادیم.
یکی از نکات دقیق و لطیف همین قبض و بسط است.
✍استادسمندری
#قبض_و_بسط
@sserfan
🔴رضا به قبض و بسط :
اگر قبض فرستد به خوشی قبول کنی و اگر بسط بخشد از دل و جانش تلقی کن؛ چه محقق شده است که اگر هر سالک را مدتی در قبضه قبض تربیت ندهند بر بساط بسطش ننشانند و اگر در مقام بسط به شرط ادب قیام ننماید، از آنجاش بیرون اندازند و دست رد بر مراد او زنند.
هر که او را ادب مجلس شاهــــــــان نبود
گرد این در مگذارید که سلطان اینجاست
✍شیخ علاء الدوله سمنانی
مصنفات
#قبض_و_بسط
@sserfan
اگر قبض فرستد به خوشی قبول کنی و اگر بسط بخشد از دل و جانش تلقی کن؛ چه محقق شده است که اگر هر سالک را مدتی در قبضه قبض تربیت ندهند بر بساط بسطش ننشانند و اگر در مقام بسط به شرط ادب قیام ننماید، از آنجاش بیرون اندازند و دست رد بر مراد او زنند.
هر که او را ادب مجلس شاهــــــــان نبود
گرد این در مگذارید که سلطان اینجاست
✍شیخ علاء الدوله سمنانی
مصنفات
#قبض_و_بسط
@sserfan
🔴مراقبه
ذهن هم مانع و هم راه :
ما ناچاریم از ذهن شروع کنیم ، زیرا همه در ذهن هستیم و همه ذهن و خیال هستیم ،باید از ذهن شروع کرد و سپس از آن عبور کرد .
اگر کسی بخواهد از نقطه الف به نقطه ب برود آنچه که مانع و حجاب وی است ، مسیر و فاصله ای است که بین نقطه الف و ب وجود دارد ،این مسیر و جاده ، در عین حال راهی است که راهرو با دنبال کردن آن به مقصد می رسد.
بنابراین ذهن در عین اینکه ،حجاب و مانع است ،همین ذهن مسیری است که طالب کمال را به مقصد می رساند.
از ذهن خود آگاه باشید ،افکاری که در حال جریان یافتن در ذهن است را دنبال کنید ،دنبال کردن همین افکار است که سرانجام به بی فکری و بی ذهنی می انجامد.
افکار را تجزیه و تحلیل کنید و علت آن را بیابید ،وجود افکار چون تاریکی هستند ،با آمدن نور ،افکار محو میشوند ،آگاهی نور است.
از طریق مراقبه و کسب معرفت ،آگاهی های خود را گسترس دهید ،با آمدن آگاهی ها ،جایی برای ظلمت و افکار نیست.
سرانجام شما هستید ولی بدون ذهن ،شما هستید ولی بدون من خیالی ، وجود خیالی شما محو میشود و شما نیستید ،چون در برابر هست مطلق خود را می بینید و فانی در او می شوید .
و بقول عطار در سفر مرغان به سوی سیمرغ :
چون شما سی مرغ حیران مانده‌اید
بی‌دل و بی‌صبر و بی‌جان مانده‌اید
ما به سیمرغی بسی اولیتریم
زانک سیمرغ حقیقی گوهریم
محو ما گردید در صد عز و ناز
تا به ما در خویش را یابید باز
محو او گشتند آخر بر دوام
سایه در خورشید گم شد والسلام
تا که می‌رفتند و می‌گفت این سخن
چون رسیدند و نه سر ماند و نه بن
لاجرم اینجا سخن کوتاه شد
ره رو و ره برنماند و راه شد
#مراقبه
#ذهن
#فنا
@sserfan
ذهن هم مانع و هم راه :
ما ناچاریم از ذهن شروع کنیم ، زیرا همه در ذهن هستیم و همه ذهن و خیال هستیم ،باید از ذهن شروع کرد و سپس از آن عبور کرد .
اگر کسی بخواهد از نقطه الف به نقطه ب برود آنچه که مانع و حجاب وی است ، مسیر و فاصله ای است که بین نقطه الف و ب وجود دارد ،این مسیر و جاده ، در عین حال راهی است که راهرو با دنبال کردن آن به مقصد می رسد.
بنابراین ذهن در عین اینکه ،حجاب و مانع است ،همین ذهن مسیری است که طالب کمال را به مقصد می رساند.
از ذهن خود آگاه باشید ،افکاری که در حال جریان یافتن در ذهن است را دنبال کنید ،دنبال کردن همین افکار است که سرانجام به بی فکری و بی ذهنی می انجامد.
افکار را تجزیه و تحلیل کنید و علت آن را بیابید ،وجود افکار چون تاریکی هستند ،با آمدن نور ،افکار محو میشوند ،آگاهی نور است.
از طریق مراقبه و کسب معرفت ،آگاهی های خود را گسترس دهید ،با آمدن آگاهی ها ،جایی برای ظلمت و افکار نیست.
سرانجام شما هستید ولی بدون ذهن ،شما هستید ولی بدون من خیالی ، وجود خیالی شما محو میشود و شما نیستید ،چون در برابر هست مطلق خود را می بینید و فانی در او می شوید .
و بقول عطار در سفر مرغان به سوی سیمرغ :
چون شما سی مرغ حیران مانده‌اید
بی‌دل و بی‌صبر و بی‌جان مانده‌اید
ما به سیمرغی بسی اولیتریم
زانک سیمرغ حقیقی گوهریم
محو ما گردید در صد عز و ناز
تا به ما در خویش را یابید باز
محو او گشتند آخر بر دوام
سایه در خورشید گم شد والسلام
تا که می‌رفتند و می‌گفت این سخن
چون رسیدند و نه سر ماند و نه بن
لاجرم اینجا سخن کوتاه شد
ره رو و ره برنماند و راه شد
#مراقبه
#ذهن
#فنا
@sserfan
🕯📿 انسان بايد در "روز" چشم و زبانش را کنترل کند و برای اين که "سحر" بيدار شود، باید مقدمه‌چينی کند.
🕯📿 انسان اگر فرصت‌ها را از دست داد، "روز"، مراقبه نکرد و شب هم وقتش را تلف کرد، پيداست که "سحر" بلند نخواهد شد.
🕯📿 کسی که مواظب خوراک، کلام و چشم خود نيست کِی می‌خواهد از نجوای سحر متنعم باشد؟!
🕯📿 فرصت‌ها را از دست ندهيد. فرصت‌ها می آيند و منتظر نمی‌مانند.
✍حجةالاسلام محمد مهدی میرباقری
#نماز_شب
@sserfan
🕯📿 انسان اگر فرصت‌ها را از دست داد، "روز"، مراقبه نکرد و شب هم وقتش را تلف کرد، پيداست که "سحر" بلند نخواهد شد.
🕯📿 کسی که مواظب خوراک، کلام و چشم خود نيست کِی می‌خواهد از نجوای سحر متنعم باشد؟!
🕯📿 فرصت‌ها را از دست ندهيد. فرصت‌ها می آيند و منتظر نمی‌مانند.
✍حجةالاسلام محمد مهدی میرباقری
#نماز_شب
@sserfan
🔴راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
⏪عامل بیست و پنجم : قبض و بسط در سلوک الی الله
ادامه...
(قسمت هشتم )
✅1. از آنچه گذشت دانسته شد که قبض و بسط دارای چند نوع است:
🌱الف. قبض و بسط برای مؤمنین عادی.
🌱ب. قبض و بسط برای سالکان راه خدا.
🌱ج. قبض و بسط برای عارفان کامل.
این سه را می توان به ترتیب: قبض و بسط ایمانی، سلوکی و عرفانی یا توحیدی نامید.
✅2. قبض با خوف و بسط با رجا تفاوت دارد. در کتاب های اصطلاحات عرفانی به این تفاوت تصریح شده است. عبدالرزاق کاشانی گوید:
1⃣«فرق میان قبض و بسط با خوف و رجا این است که خوف به امر ناپسند در آینده تعلق می گیرد و امید به امر مورد پسند در آینده متعلق است (البته در مقام نفس، ولی قبض و بسط به زمان حاضر گره می خورد و ربطی به آینده ندارد».
2⃣ فرق دوم مربوط به درجه ی آن هاست که قبض و بسط در مقام «قلب» است و خوف و رجاء در مقام «نفس».
3⃣ فرق سوم، خوف و رجاء مقام است، ولی قبض و بسط مقام نیست، بلکه دو حالت سالک است.
✅3_در اصطلاح عرفا «خِضر» کنایه از بسط است و «الیاس» کنایه از فیض، کاشانی گوید:
خضر کنایه از بسط است و الیاس کنایه از قبض است.)
لذا گاه سالکان از یکدیگر می پرسند حالت چه طور است؟ حال خضری داری یا الیاسی؟ یعنی در حال بسط به سر می بری یا در قبضی. سؤال چرا از بسط به خضر و از قبض به الیاس کنایه می آورند، جرجانی می گوید:
♦️« از بسط به خضر تعبیر می شود، زیرا قوای مزاجی جسمی او و نیز قوای روحانی او در عالم غیب و شهادت گسترده است.)
♦️و می نویسد:
«از قبض به الیاس تعبیر می شود، زیرا الیاس همان ادریس است و او چون به عالم روحانی (غیب) بالا برده شد، قوای مزاجی اش در عالم غیب مستهلک شد و توسط عالم غیب گرفته و قبض گردید و لذا از قبض به الیاس تعبیر می شود.
✅4. سالک در اوج بسط سلوکی از نوعی «حزن دائم» در قلب خود بهره مند است. سالک غیرواصل به درد هجران مبتلاست به همین خاطر حافظ می گوید:
🌱درد هجری کشیده ام که مپرس
لب لعلی گزیده ام که مپرس
♦️عارفان بر لزوم حضور این حزن همیشگی در قلب تأکید فراوان دارند و گویند همین حزن، سالک را به پیش می برد تا او را به مقصد برساند و بسوزاند. علت این حزن نرسیدن به مقصود و محبوب است. مرحوم استاد طهرانی می فرمودند:
♦️«سالک باید دائماً در دل حزنی داشته باشد مبتنی بر ترس از نرسیدن به مقصود که همین حزن او را به مقصود خواهد رساند.» آری، نفس هجران بالاترین «قبض» سالک است.
پایان مبحث قبض و بسط
📕منبع رساله سیر و سلوک از شیخ علی رضایی تهرانی
#قبض_و_بسط
T.me/sserfan
⏪عامل بیست و پنجم : قبض و بسط در سلوک الی الله
ادامه...
(قسمت هشتم )
✅1. از آنچه گذشت دانسته شد که قبض و بسط دارای چند نوع است:
🌱الف. قبض و بسط برای مؤمنین عادی.
🌱ب. قبض و بسط برای سالکان راه خدا.
🌱ج. قبض و بسط برای عارفان کامل.
این سه را می توان به ترتیب: قبض و بسط ایمانی، سلوکی و عرفانی یا توحیدی نامید.
✅2. قبض با خوف و بسط با رجا تفاوت دارد. در کتاب های اصطلاحات عرفانی به این تفاوت تصریح شده است. عبدالرزاق کاشانی گوید:
1⃣«فرق میان قبض و بسط با خوف و رجا این است که خوف به امر ناپسند در آینده تعلق می گیرد و امید به امر مورد پسند در آینده متعلق است (البته در مقام نفس، ولی قبض و بسط به زمان حاضر گره می خورد و ربطی به آینده ندارد».
2⃣ فرق دوم مربوط به درجه ی آن هاست که قبض و بسط در مقام «قلب» است و خوف و رجاء در مقام «نفس».
3⃣ فرق سوم، خوف و رجاء مقام است، ولی قبض و بسط مقام نیست، بلکه دو حالت سالک است.
✅3_در اصطلاح عرفا «خِضر» کنایه از بسط است و «الیاس» کنایه از فیض، کاشانی گوید:
خضر کنایه از بسط است و الیاس کنایه از قبض است.)
لذا گاه سالکان از یکدیگر می پرسند حالت چه طور است؟ حال خضری داری یا الیاسی؟ یعنی در حال بسط به سر می بری یا در قبضی. سؤال چرا از بسط به خضر و از قبض به الیاس کنایه می آورند، جرجانی می گوید:
♦️« از بسط به خضر تعبیر می شود، زیرا قوای مزاجی جسمی او و نیز قوای روحانی او در عالم غیب و شهادت گسترده است.)
♦️و می نویسد:
«از قبض به الیاس تعبیر می شود، زیرا الیاس همان ادریس است و او چون به عالم روحانی (غیب) بالا برده شد، قوای مزاجی اش در عالم غیب مستهلک شد و توسط عالم غیب گرفته و قبض گردید و لذا از قبض به الیاس تعبیر می شود.
✅4. سالک در اوج بسط سلوکی از نوعی «حزن دائم» در قلب خود بهره مند است. سالک غیرواصل به درد هجران مبتلاست به همین خاطر حافظ می گوید:
🌱درد هجری کشیده ام که مپرس
لب لعلی گزیده ام که مپرس
♦️عارفان بر لزوم حضور این حزن همیشگی در قلب تأکید فراوان دارند و گویند همین حزن، سالک را به پیش می برد تا او را به مقصد برساند و بسوزاند. علت این حزن نرسیدن به مقصود و محبوب است. مرحوم استاد طهرانی می فرمودند:
♦️«سالک باید دائماً در دل حزنی داشته باشد مبتنی بر ترس از نرسیدن به مقصود که همین حزن او را به مقصود خواهد رساند.» آری، نفس هجران بالاترین «قبض» سالک است.
پایان مبحث قبض و بسط
📕منبع رساله سیر و سلوک از شیخ علی رضایی تهرانی
#قبض_و_بسط
T.me/sserfan
Telegram
سیر و سلوک و عرفان
🔴📚کتاب جامع"سیر و سلوک و عرفان" به قلم مدیر کانال:⏬️
https://www.tg-me.com/sserfanbook
کانال ایتا :
https://eitaa.com/sserfan
.
تبادل : @Sadraee123
مدیر :
@zohali51
https://www.tg-me.com/sserfanbook
کانال ایتا :
https://eitaa.com/sserfan
.
تبادل : @Sadraee123
مدیر :
@zohali51
🔴هم قبض و هم بسط به صلاح بندگان است :
♦️ خداوند بنا بر مصلحت و حكمت وقتى بندگان را به طرف خود مى برد، گاهى به سير مى برد و گاهى به سكون مى گذارد تا از راه رفتن خسته نشوند و قدرت و تاب تجلّيات را پيدا كنند. ملول نشوند و فرار نكنند و باقى طريق را بپيمايند.
♦️لذا گاهى قبض و گاهى بسط عارض مى شود. البته نبايد حدّ اعتدال را كنار بگذارند و به افراط و تفريط روى بياورند. چه آنكه هم قبض و هم بسط صلاحِ بندگان است و خرج كردن از مايه ها بر مبنا بايد باشد، چرا كه در قبض، غم و اندوه و پريشان حالى غالب است و در بسط، سرور و گشادگى.
♦️به يك معنا قبض، مقدمه بسط است و پشتوانه هر مصرفى با حساب بايد باشد تا خرج و دخل، مايه و مصرف معتدل باشد مگر آنكه سالكى قالبش خوفى و يا رجايش غالب باشد، مانند حضرت يحيى و عيسى عليهما السلام (كه بحث جداگانهاى دارد). در فصول، زمستان قبض است، ولى در واقع مقدمه بهار و تابستان است. درون دى ماهِ بالفعل، بالقوّه بهار است، پس سبزى و طراوت در درون سردى است و سالك بايد بداند كه طبق گفته قرآن (انّ مع العُسر يُسراً. با هر سختى و رنجى، راحتى است).
📚 کشکول مرحوم کشمیری
#قبض_و_بسط
@sserfan
♦️ خداوند بنا بر مصلحت و حكمت وقتى بندگان را به طرف خود مى برد، گاهى به سير مى برد و گاهى به سكون مى گذارد تا از راه رفتن خسته نشوند و قدرت و تاب تجلّيات را پيدا كنند. ملول نشوند و فرار نكنند و باقى طريق را بپيمايند.
♦️لذا گاهى قبض و گاهى بسط عارض مى شود. البته نبايد حدّ اعتدال را كنار بگذارند و به افراط و تفريط روى بياورند. چه آنكه هم قبض و هم بسط صلاحِ بندگان است و خرج كردن از مايه ها بر مبنا بايد باشد، چرا كه در قبض، غم و اندوه و پريشان حالى غالب است و در بسط، سرور و گشادگى.
♦️به يك معنا قبض، مقدمه بسط است و پشتوانه هر مصرفى با حساب بايد باشد تا خرج و دخل، مايه و مصرف معتدل باشد مگر آنكه سالكى قالبش خوفى و يا رجايش غالب باشد، مانند حضرت يحيى و عيسى عليهما السلام (كه بحث جداگانهاى دارد). در فصول، زمستان قبض است، ولى در واقع مقدمه بهار و تابستان است. درون دى ماهِ بالفعل، بالقوّه بهار است، پس سبزى و طراوت در درون سردى است و سالك بايد بداند كه طبق گفته قرآن (انّ مع العُسر يُسراً. با هر سختى و رنجى، راحتى است).
📚 کشکول مرحوم کشمیری
#قبض_و_بسط
@sserfan