🔴راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
⏪عامل بیست و پنجم : قبض و بسط در سلوک الی الله
ادامه...
قسمت چهارم
✅اسباب اختیاری قبض خواسته :
♦️1. صدور گناه کبیره
سالک باید تلاش کند که هیچ گونه گناه کبیره ای از او سر نزند. به ویژه گناهان کبیره ای که حقّ الناس هم در آن پایمال می شود، مانند: تهمت، غیبت، رشوه خواری و ... . اصولاً گناه دل را می میراند و جان را افسرده می سازد. سالک ادعای عشق محبوب را دارد و محبت با مخالفت محبوب نمی سازد.
♦️سرّ اینکه اولین گام در سلوک پس از یقظه، توبه است، این است که سالک ِ آلوده پاک شود تا لیاقت سفر به عالم پاک را پیدا کند. حتی دیده شده که اساتید عرفان به برخی شاگردان در آغاز هر اربعین دستور غسل توبه و توبه داده اند.
♦️استاد فقه و عرفان، حسینقلی همدانی می فرماید:
«و آنچه این ضعیف از عقل و نقل استفاده نموده ام، این است که اهمّ اشیاء از برای طالب قرب، جدّ و سعی تمام در ترک معصیت است، تا این خدمت را انجام ندهی، نه ذکرت و نه فکرت به حال قلبت فایده ای نخواهد بخشید، زیرا پیشکش و خدمت کردن سلطان با کسی که با سلطان در مقام عصیان و انکار است، بی فایده خواهد بود».
♦️باری، معصیت الهی سدّ سلوک است. البته سالک به خصوص سالک نوپا معصوم نیست، ولی باید بنایش بر اجتناب کامل از معاصی باشد، به خصوص معصیت های کبیره. فقها اصرار بر گناهان صغیره را هم معصیت کبیره دانسته اند.
✅2. ارتکاب گناه صغیره
سالک باید از گناهان صغیره هم اجتناب کند. اگرچه نفس اجتناب از گناهان کبیره خود باعث تکفیر و جبران گناهان صغیره است، اما بسیار فرق است بین گناهی که انجام نشود و گناهیکه به فضل و لطف الهی پوشیده شود.
♦️خداوند متعال وعده داده است که اجتناب کنندگان از گناهان کبیره را مورد تفضّل خود قرار دهد و گناهان صغیره شان را ببخشد. اما سالک باید طریق «عصمت اختیاری» را بپیماید. او باید در اندیشه ترک أولی باشد تا معصیت از او سر نزند.
✅3. عدم رعایت حقوق
سالک حقوق فراوانی بر گردن دارد که باید از عهده ی همه ی آن ها برآید. کوتاهی در ادای حق دیگران موجب قبض می شود و حتی گاه انسان را از سلوک ساقط می کند. مرحوم استاد طهرانی ره می فرمود: سالک واصل و عارف کامل مرحوم آیت الله حاج سیدجمال الدین گلپایگانی برای سالک سه امر را ضروری می دانستند:
1. ترک معصیت.
2. نماز شب و شب زنده داری.
3. رعایت حقوق.
♦️سپس استاد اضافه فرمودند: «خود مرحوم سیدجمال عجیب بود. همسری داشتند جسم، زبان دار، اهل امر و نهی و خلاصه به گونه ای بود که ساختن با این زن برای ایشان سخت، ولی کمال آور بود. آن گاه، مرحوم سیدجمال برای اینکه به خلوت های شبانه ی خود در دو مسجد سهله و کوفه برسد، بسیار مواظب بود حقّی از حقوق این خانم از دست نرود. برای او شیرینی می خرید، با او ملاطفت می کرد تا بتواند او را راضی کند و به خلوت سلوکی خویش بپردازد. انصاف اینکه مرحوم سیدجمال در رعایت حقوق دیگران عجیب بود.»
♦️نه تنها دیگر مسلمانان و مؤمنین بلکه همه ی انسان ها، حتی حیوانات، درختان و جمادات بر گردن انسان حقوقی دارند. استاد می فرمودند: «سالکی در نجف نیمه شب برای تهّجد برخواسته بود و چون احساس ضعف می کرد، تصمیم گرفت قدری عسل بخورد، ناگهان دید بخاطر باز بودن درب شیشه ی عسل، مقداری مورچه روی آن جمع شده و او برای دفع آن ها رویشان آب ریخت و همه را نابود کرد. بعداً در حال خواب یا مکاشفه مورد عتاب قرار گرفت که چرا تعدادی مورچه را کشتی؟ مگر راه دیگری برای دفع آن ها وجود نداشت.»
♦️آری، درختان بر گردن ما حق دارند، حیوانات حقوقی دارند، قرآن در منزل حقی دارد، مسجد محل ما حقی دارد، عالِم حقی دارد تا چه رسد به خویشاوندان و پدر و مادر.
ادامه دارد...
#عشق_و_عرفان
#قبض_و_بسط
T.me/sserfan
⏪عامل بیست و پنجم : قبض و بسط در سلوک الی الله
ادامه...
قسمت چهارم
✅اسباب اختیاری قبض خواسته :
♦️1. صدور گناه کبیره
سالک باید تلاش کند که هیچ گونه گناه کبیره ای از او سر نزند. به ویژه گناهان کبیره ای که حقّ الناس هم در آن پایمال می شود، مانند: تهمت، غیبت، رشوه خواری و ... . اصولاً گناه دل را می میراند و جان را افسرده می سازد. سالک ادعای عشق محبوب را دارد و محبت با مخالفت محبوب نمی سازد.
♦️سرّ اینکه اولین گام در سلوک پس از یقظه، توبه است، این است که سالک ِ آلوده پاک شود تا لیاقت سفر به عالم پاک را پیدا کند. حتی دیده شده که اساتید عرفان به برخی شاگردان در آغاز هر اربعین دستور غسل توبه و توبه داده اند.
♦️استاد فقه و عرفان، حسینقلی همدانی می فرماید:
«و آنچه این ضعیف از عقل و نقل استفاده نموده ام، این است که اهمّ اشیاء از برای طالب قرب، جدّ و سعی تمام در ترک معصیت است، تا این خدمت را انجام ندهی، نه ذکرت و نه فکرت به حال قلبت فایده ای نخواهد بخشید، زیرا پیشکش و خدمت کردن سلطان با کسی که با سلطان در مقام عصیان و انکار است، بی فایده خواهد بود».
♦️باری، معصیت الهی سدّ سلوک است. البته سالک به خصوص سالک نوپا معصوم نیست، ولی باید بنایش بر اجتناب کامل از معاصی باشد، به خصوص معصیت های کبیره. فقها اصرار بر گناهان صغیره را هم معصیت کبیره دانسته اند.
✅2. ارتکاب گناه صغیره
سالک باید از گناهان صغیره هم اجتناب کند. اگرچه نفس اجتناب از گناهان کبیره خود باعث تکفیر و جبران گناهان صغیره است، اما بسیار فرق است بین گناهی که انجام نشود و گناهیکه به فضل و لطف الهی پوشیده شود.
♦️خداوند متعال وعده داده است که اجتناب کنندگان از گناهان کبیره را مورد تفضّل خود قرار دهد و گناهان صغیره شان را ببخشد. اما سالک باید طریق «عصمت اختیاری» را بپیماید. او باید در اندیشه ترک أولی باشد تا معصیت از او سر نزند.
✅3. عدم رعایت حقوق
سالک حقوق فراوانی بر گردن دارد که باید از عهده ی همه ی آن ها برآید. کوتاهی در ادای حق دیگران موجب قبض می شود و حتی گاه انسان را از سلوک ساقط می کند. مرحوم استاد طهرانی ره می فرمود: سالک واصل و عارف کامل مرحوم آیت الله حاج سیدجمال الدین گلپایگانی برای سالک سه امر را ضروری می دانستند:
1. ترک معصیت.
2. نماز شب و شب زنده داری.
3. رعایت حقوق.
♦️سپس استاد اضافه فرمودند: «خود مرحوم سیدجمال عجیب بود. همسری داشتند جسم، زبان دار، اهل امر و نهی و خلاصه به گونه ای بود که ساختن با این زن برای ایشان سخت، ولی کمال آور بود. آن گاه، مرحوم سیدجمال برای اینکه به خلوت های شبانه ی خود در دو مسجد سهله و کوفه برسد، بسیار مواظب بود حقّی از حقوق این خانم از دست نرود. برای او شیرینی می خرید، با او ملاطفت می کرد تا بتواند او را راضی کند و به خلوت سلوکی خویش بپردازد. انصاف اینکه مرحوم سیدجمال در رعایت حقوق دیگران عجیب بود.»
♦️نه تنها دیگر مسلمانان و مؤمنین بلکه همه ی انسان ها، حتی حیوانات، درختان و جمادات بر گردن انسان حقوقی دارند. استاد می فرمودند: «سالکی در نجف نیمه شب برای تهّجد برخواسته بود و چون احساس ضعف می کرد، تصمیم گرفت قدری عسل بخورد، ناگهان دید بخاطر باز بودن درب شیشه ی عسل، مقداری مورچه روی آن جمع شده و او برای دفع آن ها رویشان آب ریخت و همه را نابود کرد. بعداً در حال خواب یا مکاشفه مورد عتاب قرار گرفت که چرا تعدادی مورچه را کشتی؟ مگر راه دیگری برای دفع آن ها وجود نداشت.»
♦️آری، درختان بر گردن ما حق دارند، حیوانات حقوقی دارند، قرآن در منزل حقی دارد، مسجد محل ما حقی دارد، عالِم حقی دارد تا چه رسد به خویشاوندان و پدر و مادر.
ادامه دارد...
#عشق_و_عرفان
#قبض_و_بسط
T.me/sserfan
Telegram
سیر و سلوک و عرفان
🔴📚کتاب جامع"سیر و سلوک و عرفان" به قلم مدیر کانال:⏬️
https://www.tg-me.com/sserfanbook
کانال ایتا :
https://eitaa.com/sserfan
.
تبادل : @Sadraee123
مدیر :
@zohali51
https://www.tg-me.com/sserfanbook
کانال ایتا :
https://eitaa.com/sserfan
.
تبادل : @Sadraee123
مدیر :
@zohali51
🔴موقتی بودن ِ قبض و بسط :
♦️نکته دیگری که این جا هست این است که اگر گشایش و شادمانی به او روی آورد ، نباید به آن دل ببندد ، چرا که بلا هنگامی که سالک از آن فرار می‌کند ، به تلخی مبدّل میشود و سرور هنگامی که به آن مغرور میشود ، به بلایی علیه سالک تبدیل می‌گردد.
♦️در شرح و تفسیر این نکته باید این مطلب را یادآور شد که ما در هیچ حالی از حالات نباید دلخوش کنیم . اصلاً شما از اسم حال باید بفهمید یعنی چه. حال یعنی دگرگون شدن ، یعنی شما باید از حال عبور کنید و به مقام و ثبات برسید .
♦️ حال ، تحول دارد.این است که نه میشود در قبض بگویی که قبضی که پیش آمد دیگر می‌ماند و نمی‌رود و نه در بسط بگویی که اگر بسطی آمد دیگر می‌ماند و نمی‌رود. این چیزی است که تجربه شده است.انسان در بین روزگار حالاتش گوناگون است و یکنواخت نیست.
♦️ برای انبیاء که مقربین خدا هستند همین وضع هست، برای افراد عادی هم همین وضع. روزگار به انسان مهلت نمی‌دهد که بگوید من حتماً در این دنیا باید این‌گونه باشم و طور دیگری نباشم. ل
♦️لذا گفتیم اگر آسایش و رفاهی دست داد، بسط و انبساطی از نظر روحی به سالک دست داد، نباید دلخوش کند بگوید کار من دیگر تمام شد . چون ممکن است همان شادی و فرح به این که حالا نمازم خوب شد ، باعث رکود و غرورش بشود و همین تبدیل به بلایی شود. لذا باید مراقبه را این جا تشدید کرد. خیلی باید حواسش را جمع کند که حالا که حال خوشی پیش آمده، یک وقت خدای نکرده مغرور به این حال نشود و خودش را برتر از دیگران نبیند. مرحوم استاد می‌فرمودند : « دوام الحال محال ؛ هیچ حالی در سالک دایمی نیست.»
📚مشکات دل آیت الله کمیلی خراسانی
#قبض_و_بسط
@sserfan
♦️نکته دیگری که این جا هست این است که اگر گشایش و شادمانی به او روی آورد ، نباید به آن دل ببندد ، چرا که بلا هنگامی که سالک از آن فرار می‌کند ، به تلخی مبدّل میشود و سرور هنگامی که به آن مغرور میشود ، به بلایی علیه سالک تبدیل می‌گردد.
♦️در شرح و تفسیر این نکته باید این مطلب را یادآور شد که ما در هیچ حالی از حالات نباید دلخوش کنیم . اصلاً شما از اسم حال باید بفهمید یعنی چه. حال یعنی دگرگون شدن ، یعنی شما باید از حال عبور کنید و به مقام و ثبات برسید .
♦️ حال ، تحول دارد.این است که نه میشود در قبض بگویی که قبضی که پیش آمد دیگر می‌ماند و نمی‌رود و نه در بسط بگویی که اگر بسطی آمد دیگر می‌ماند و نمی‌رود. این چیزی است که تجربه شده است.انسان در بین روزگار حالاتش گوناگون است و یکنواخت نیست.
♦️ برای انبیاء که مقربین خدا هستند همین وضع هست، برای افراد عادی هم همین وضع. روزگار به انسان مهلت نمی‌دهد که بگوید من حتماً در این دنیا باید این‌گونه باشم و طور دیگری نباشم. ل
♦️لذا گفتیم اگر آسایش و رفاهی دست داد، بسط و انبساطی از نظر روحی به سالک دست داد، نباید دلخوش کند بگوید کار من دیگر تمام شد . چون ممکن است همان شادی و فرح به این که حالا نمازم خوب شد ، باعث رکود و غرورش بشود و همین تبدیل به بلایی شود. لذا باید مراقبه را این جا تشدید کرد. خیلی باید حواسش را جمع کند که حالا که حال خوشی پیش آمده، یک وقت خدای نکرده مغرور به این حال نشود و خودش را برتر از دیگران نبیند. مرحوم استاد می‌فرمودند : « دوام الحال محال ؛ هیچ حالی در سالک دایمی نیست.»
📚مشکات دل آیت الله کمیلی خراسانی
#قبض_و_بسط
@sserfan
♦️اینکه بعضیها بسط را بر قبض ترجیح داده اند به خاطر فشار زیاد گرفتگی حال قبض است که طاقت ندارد و می بیند که دارد می برّد و شکسته میشود، و توان ایستادگی ندارد لذا بسط را ترجیح میدهد.
♦️سالکینی بودند که در قبض کسر می آوردند و جذبه زیاد، اخلاق آنها را تند کرده بود، یعنی نفس نمیتوانست بکشد، و همه چیز را سنگین میدید، لذا بعضی اساتید میگفتند یک سیخ کباب بیرون بخورند حالت جذبه که از ناحیه قبض آمده بود میرفت.
♦️نکته ای که باید تذکّر داد این است که قبض الهی به زمان گذشته تعلق ندارد بلکه فی الحال و زمان حاضر بر او وارد میشود. گذشته که گذشت، آینده که نیامده است، الان سالک لباس قبض پوشیده است و این صلاح اوست.
🌱چون که قبضی آیدت ای راهرو
آن صلاحِ توست آتش دل مشو
♦️چون قابض حق است بر سالک مسلّط است یعنی به تمام معنا او را نگهدار است و او را در دست پنجه خود نگه میدارد. لذا دیده شده که کسی حال مُنقبض را نمیتواند درک کند، چون در اختیار دیگری است و هیچ حرکتی برای رهایی ندارد.
♦️به عزرائیل میگویند: « قابض الارواح» یعنی روح آدمی را به پنجه گرفته است و او را به تصرّف کامل در آورده است و محتضر را هیچ حرکتی از برای خود نباشد و در بند گرفتار قابض است.
📚مقامات معنوی
استاد سید علی اکبر صداقت
#قبض_و_بسط
@sserfan
♦️سالکینی بودند که در قبض کسر می آوردند و جذبه زیاد، اخلاق آنها را تند کرده بود، یعنی نفس نمیتوانست بکشد، و همه چیز را سنگین میدید، لذا بعضی اساتید میگفتند یک سیخ کباب بیرون بخورند حالت جذبه که از ناحیه قبض آمده بود میرفت.
♦️نکته ای که باید تذکّر داد این است که قبض الهی به زمان گذشته تعلق ندارد بلکه فی الحال و زمان حاضر بر او وارد میشود. گذشته که گذشت، آینده که نیامده است، الان سالک لباس قبض پوشیده است و این صلاح اوست.
🌱چون که قبضی آیدت ای راهرو
آن صلاحِ توست آتش دل مشو
♦️چون قابض حق است بر سالک مسلّط است یعنی به تمام معنا او را نگهدار است و او را در دست پنجه خود نگه میدارد. لذا دیده شده که کسی حال مُنقبض را نمیتواند درک کند، چون در اختیار دیگری است و هیچ حرکتی برای رهایی ندارد.
♦️به عزرائیل میگویند: « قابض الارواح» یعنی روح آدمی را به پنجه گرفته است و او را به تصرّف کامل در آورده است و محتضر را هیچ حرکتی از برای خود نباشد و در بند گرفتار قابض است.
📚مقامات معنوی
استاد سید علی اکبر صداقت
#قبض_و_بسط
@sserfan
🔴قبض و بسط از طرف خداست :
♦️قبض باید به مقداری باشد که سالک زیر ضربات تازیانه های قبض خُرد نشود، یعنی آن قدر شدید نباشد که خُرد شده نتواند سر خود را بلند نماید!
♦️ همچنین بسط سالک نباید آن قدر زیاد باشد که نتواند ظرفیّتی که دارد را توسعه داده و قلبش جای بیشتری برای ادراک مقام قرب پروردگار پیدا کند.
♦️ پس خداوند تبارک و تعالی به مقتضای حکمت متعالیۀ خود در نفس سالک الی الله این قبض وبسط را قرار می دهد تا بتواند به مقصود برسد!
📚آیت الله حاج سیدمحمدصادق حسینی طهرانی مدظلّه العالی
#قبض_و_بسط
@sserfan
♦️قبض باید به مقداری باشد که سالک زیر ضربات تازیانه های قبض خُرد نشود، یعنی آن قدر شدید نباشد که خُرد شده نتواند سر خود را بلند نماید!
♦️ همچنین بسط سالک نباید آن قدر زیاد باشد که نتواند ظرفیّتی که دارد را توسعه داده و قلبش جای بیشتری برای ادراک مقام قرب پروردگار پیدا کند.
♦️ پس خداوند تبارک و تعالی به مقتضای حکمت متعالیۀ خود در نفس سالک الی الله این قبض وبسط را قرار می دهد تا بتواند به مقصود برسد!
📚آیت الله حاج سیدمحمدصادق حسینی طهرانی مدظلّه العالی
#قبض_و_بسط
@sserfan
🔴در یک حدیث قدسى از قول خداوند، مى خوانیم:
«كَذِبَ مَنْ رَعَمَ اَنَّهُ یُحِبُّنى فَاِذا جَنَّهُ اللَّیلُ نامَ عَنّى، اَلَیْسَ كُلُّ مُحِبٍّ یُحِبُّ خَلْوَةَ حَبیبهِ؟» (نقل از: مصباح الشریعه)
دروغ مى گوید آنكه مدّعى محبّت من است، ولى وقتى شب او را فرا مى رسد، مى خوابد، آیا مگر نه اینكه هر عاشقى، خلوت با معشوق را دوست دارد؟
♦️ نماز شب، توفیقى مى خواهد كه آن را هم باید از خدا طلبید.
گاهى گناهان و دروغ ها، سبب محرومیّت انسان از نماز شب مى گردد و شیرینى عبادت و نیایش، از انسان گرفته مى شود.
📚 پرتوی از اسرار نماز، محسن قرائتی
#نماز_شب
@sserfan
«كَذِبَ مَنْ رَعَمَ اَنَّهُ یُحِبُّنى فَاِذا جَنَّهُ اللَّیلُ نامَ عَنّى، اَلَیْسَ كُلُّ مُحِبٍّ یُحِبُّ خَلْوَةَ حَبیبهِ؟» (نقل از: مصباح الشریعه)
دروغ مى گوید آنكه مدّعى محبّت من است، ولى وقتى شب او را فرا مى رسد، مى خوابد، آیا مگر نه اینكه هر عاشقى، خلوت با معشوق را دوست دارد؟
♦️ نماز شب، توفیقى مى خواهد كه آن را هم باید از خدا طلبید.
گاهى گناهان و دروغ ها، سبب محرومیّت انسان از نماز شب مى گردد و شیرینى عبادت و نیایش، از انسان گرفته مى شود.
📚 پرتوی از اسرار نماز، محسن قرائتی
#نماز_شب
@sserfan
🔴راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
⏪عامل بیست و پنجم : قبض و بسط در سلوک الی الله
ادامه...
(قسمت پنجم )
✅4. تمرّد از دستور
♦️گاهاً سالک به خاطر تمرّد از دستور، قبض پیدا می کند و این دو صورت دارد. گاه نفس تمرد از دستور قبض می آورد و گاه در پی تمرد، قلب استاد از شاگرد می گیرد و این گرفتگی قلب استاد برای او قبض ایجاد می کند.
✅5. از دست دادن ادبی از آداب سلوک
♦️سلوک به صورت کلی آدابی دارد. هر درجه از آن آدابی خاص خویش را داراست. گاه منشأ قبض، از دست دادن و غفلت ورزیدن نسبت به ادبی از آداب سلوکی است. اینجاست که قدم ها می لغزد و نَفَس ها به تپش می افتد.
✅دوم :اسباب قبض خواسته (اختیاری و غیراختیاری)
✅۱_ گرفتگی نفس استاد
♦️اگر دل استاد بگیرد، دل شاگرد سلوکی او هم می گیرد. خواه سبب این گرفتگی، عملکرد شاگرد باشد و چه نباشد؛ سرّش هم همان پیوند عمیق میان این دو است. در برخی اوقات بر عکس هم می شود. یعنی گرفتگی دل شاگرد در گرفتگی دل استاد نقش دارد.
✅۲. گرفتگی نفس رفیق طریق
♦️گاه گرفتن دل رفیق راه، مایه ی قبض سالک می گردد. به خصوص دو رفیقی که با هم طی طریق می کنند. شاگردان مرحوم انصاری همدانی کراراً از ایشان می پرسیدند «چه کنیم که عشقمان به راه باقی باشد و حال خوش و سیر سبک داشته باشیم؟» و ایشان همیشه در مقام پاسخ می فرمودند: «رفقا با هم گرم باشند، از هم دوری نکنند.»
✅۳. برخورد با نفسی پلید
♦️انسان به شدّت از دیگران تأثیر نفسی می پذیرد. حافظ می گوید:
🌱نخست موعظه ی پیر، صحبت این حرف است
که از مصاحب ناجنس احتراز کنید
♦️برخورد با نفس خبیث، برای سالک قبض ایجاد می کند، به خصوص برای سالک نوپای تازه به راه افتاده.
♦️سرّ دستور عُزلت برای سالکان-اگرچه به صورت مقطعی و موقّت-همین است. البته سالک راه رفته یا عارف کامل از نفوس خبیثه رنگ نمی پذیرد، او به مانند آب قلیل نیست که به صرف رسیدن نجاست به آن نجس گردد، بلکه به منزله ی دریایی است که خود پاک کننده است.
♦️ انسان های دارای نفس خبیث اگر بر اثر شدّت و کثرت خباثت مانند نجس العین ها نشده باشند، با برخورد با دریای انسان های راه رفته ی پاک سیرت، تأثیر می پذیرند.
♦️مرحوم استاد علامه طهرانی می فرمودند: «تأثیرگذاری نفوس بر یکدیگر آن قدر عجیب است که دو نفر در مجلسی با هم می نشینند و یک جمله هم سخن نمی گویند، ولی از یکدیگر کاملاً تأثیر می پذیرند.»
ادامه دارد...
#قبض_و_بسط
T.ME/SSERFAN
⏪عامل بیست و پنجم : قبض و بسط در سلوک الی الله
ادامه...
(قسمت پنجم )
✅4. تمرّد از دستور
♦️گاهاً سالک به خاطر تمرّد از دستور، قبض پیدا می کند و این دو صورت دارد. گاه نفس تمرد از دستور قبض می آورد و گاه در پی تمرد، قلب استاد از شاگرد می گیرد و این گرفتگی قلب استاد برای او قبض ایجاد می کند.
✅5. از دست دادن ادبی از آداب سلوک
♦️سلوک به صورت کلی آدابی دارد. هر درجه از آن آدابی خاص خویش را داراست. گاه منشأ قبض، از دست دادن و غفلت ورزیدن نسبت به ادبی از آداب سلوکی است. اینجاست که قدم ها می لغزد و نَفَس ها به تپش می افتد.
✅دوم :اسباب قبض خواسته (اختیاری و غیراختیاری)
✅۱_ گرفتگی نفس استاد
♦️اگر دل استاد بگیرد، دل شاگرد سلوکی او هم می گیرد. خواه سبب این گرفتگی، عملکرد شاگرد باشد و چه نباشد؛ سرّش هم همان پیوند عمیق میان این دو است. در برخی اوقات بر عکس هم می شود. یعنی گرفتگی دل شاگرد در گرفتگی دل استاد نقش دارد.
✅۲. گرفتگی نفس رفیق طریق
♦️گاه گرفتن دل رفیق راه، مایه ی قبض سالک می گردد. به خصوص دو رفیقی که با هم طی طریق می کنند. شاگردان مرحوم انصاری همدانی کراراً از ایشان می پرسیدند «چه کنیم که عشقمان به راه باقی باشد و حال خوش و سیر سبک داشته باشیم؟» و ایشان همیشه در مقام پاسخ می فرمودند: «رفقا با هم گرم باشند، از هم دوری نکنند.»
✅۳. برخورد با نفسی پلید
♦️انسان به شدّت از دیگران تأثیر نفسی می پذیرد. حافظ می گوید:
🌱نخست موعظه ی پیر، صحبت این حرف است
که از مصاحب ناجنس احتراز کنید
♦️برخورد با نفس خبیث، برای سالک قبض ایجاد می کند، به خصوص برای سالک نوپای تازه به راه افتاده.
♦️سرّ دستور عُزلت برای سالکان-اگرچه به صورت مقطعی و موقّت-همین است. البته سالک راه رفته یا عارف کامل از نفوس خبیثه رنگ نمی پذیرد، او به مانند آب قلیل نیست که به صرف رسیدن نجاست به آن نجس گردد، بلکه به منزله ی دریایی است که خود پاک کننده است.
♦️ انسان های دارای نفس خبیث اگر بر اثر شدّت و کثرت خباثت مانند نجس العین ها نشده باشند، با برخورد با دریای انسان های راه رفته ی پاک سیرت، تأثیر می پذیرند.
♦️مرحوم استاد علامه طهرانی می فرمودند: «تأثیرگذاری نفوس بر یکدیگر آن قدر عجیب است که دو نفر در مجلسی با هم می نشینند و یک جمله هم سخن نمی گویند، ولی از یکدیگر کاملاً تأثیر می پذیرند.»
ادامه دارد...
#قبض_و_بسط
T.ME/SSERFAN
Telegram
سیر و سلوک و عرفان
🔴📚کتاب جامع"سیر و سلوک و عرفان" به قلم مدیر کانال:⏬️
https://www.tg-me.com/sserfanbook
کانال ایتا :
https://eitaa.com/sserfan
.
تبادل : @Sadraee123
مدیر :
@zohali51
https://www.tg-me.com/sserfanbook
کانال ایتا :
https://eitaa.com/sserfan
.
تبادل : @Sadraee123
مدیر :
@zohali51
🔴 علامت بهشتى و جهنمى :
♦️ شمس تبريزى مى فرمايد: هر كه را خلق و خوى فراخ ديدى و سخن گشاده و فراخ حوصله و دعاى خير براى همه كند، كه از سخن او تو را گشاده دل حاصل شود و تنگى اين عالم بر تو فراموش شود.
♦️او چنان محض توحيد، از برون آب چشمت و از درون صد هزار خنده باشدت، آن فرشته و بهشتى است.
♦️و آن كه از سخن او قبض مى بينى و تنگى و سردى مى شوى، آن شيطان است و دوزخى.
گلستان کشمیری
#قبض_و_بسط
@sserfan
♦️ شمس تبريزى مى فرمايد: هر كه را خلق و خوى فراخ ديدى و سخن گشاده و فراخ حوصله و دعاى خير براى همه كند، كه از سخن او تو را گشاده دل حاصل شود و تنگى اين عالم بر تو فراموش شود.
♦️او چنان محض توحيد، از برون آب چشمت و از درون صد هزار خنده باشدت، آن فرشته و بهشتى است.
♦️و آن كه از سخن او قبض مى بينى و تنگى و سردى مى شوى، آن شيطان است و دوزخى.
گلستان کشمیری
#قبض_و_بسط
@sserfan
🔴از بدی ها استغفار کنید و از خوبیها حمد کنید، که محاسبه، مراقبه می آورد و مراقبه، حضور و حضور، فتوح به دنبال دارد!
علامه حسن زاده آملی
پندهای حکیمانه
@sserfan
علامه حسن زاده آملی
پندهای حکیمانه
@sserfan
🌱تو مرا جان و جهانی چه کنم جان و جهان را
تو مرا گنج روانی چه کنم سود و زیان را
🌱نفسی یار شرابم نفسی یار کبابم
چو در این دور خرابم چه کنم دور زمان را
🌱ز همه خلق رمیدم ز همه بازرهیدم
نه نهانم نه بدیدم چه کنم کون و مکان را
🌱ز وصال تو خمارم سر مخلوق ندارم
چو تو را صید و شکارم چه کنم تیر و کمان را
🌱چو من اندر تک جویم چه روم آب چه جویم
چه تواز گفت چه گویم صفت این جوی روان را
🌱چو نهادم سر هستی چه کشم بار کهی را
چو مرا گرگ شبان شد چه کشم ناز شبان را
🌱چه خوشی عشق چه مستی چو قدح بر کف دستی
خنک آن جا که نشستی خنک آن دیده جان را
🌱ز تو هر ذره جهانی ز تو هر قطره چو جانی
چو ز تو یافت نشانی چه کند نام و نشان را
🌱جهت گوهر فایق به تک بحر حقایق
چو به سر باید رفتن چه کنم پای دوان را
🌱به سلاح احد تو ره ما را بزدی تو
همه رختم ستدی تو چه دهم باج ستان را
🌱ز شعاع مه تابان ز خم طره پیچان
دل من شد سبک ای جان بده آن رطل گران را
🌱منگر رنج و بلا را بنگر عشق و ولا را
منگر جور و جفا را بنگر صد نگران را
🌱غم را لطف لقب کن ز غم و درد طرب کن
هم از این خوب طلب کن فرج و امن و امان را
🌱بطلب امن و امان را بگزین گوشه گران را
بشنو راه دهان را مگشا راه دهان را
#شعر_مولوی
@sserfan
تو مرا گنج روانی چه کنم سود و زیان را
🌱نفسی یار شرابم نفسی یار کبابم
چو در این دور خرابم چه کنم دور زمان را
🌱ز همه خلق رمیدم ز همه بازرهیدم
نه نهانم نه بدیدم چه کنم کون و مکان را
🌱ز وصال تو خمارم سر مخلوق ندارم
چو تو را صید و شکارم چه کنم تیر و کمان را
🌱چو من اندر تک جویم چه روم آب چه جویم
چه تواز گفت چه گویم صفت این جوی روان را
🌱چو نهادم سر هستی چه کشم بار کهی را
چو مرا گرگ شبان شد چه کشم ناز شبان را
🌱چه خوشی عشق چه مستی چو قدح بر کف دستی
خنک آن جا که نشستی خنک آن دیده جان را
🌱ز تو هر ذره جهانی ز تو هر قطره چو جانی
چو ز تو یافت نشانی چه کند نام و نشان را
🌱جهت گوهر فایق به تک بحر حقایق
چو به سر باید رفتن چه کنم پای دوان را
🌱به سلاح احد تو ره ما را بزدی تو
همه رختم ستدی تو چه دهم باج ستان را
🌱ز شعاع مه تابان ز خم طره پیچان
دل من شد سبک ای جان بده آن رطل گران را
🌱منگر رنج و بلا را بنگر عشق و ولا را
منگر جور و جفا را بنگر صد نگران را
🌱غم را لطف لقب کن ز غم و درد طرب کن
هم از این خوب طلب کن فرج و امن و امان را
🌱بطلب امن و امان را بگزین گوشه گران را
بشنو راه دهان را مگشا راه دهان را
#شعر_مولوی
@sserfan
🌧خدا به همه ما توفیق بدهد نماز شب را با عشق بخوانیم.
🦋 ما نمی‌گوییم شب‌ها نخوابید. کمی استراحت کنید. کراهت دارد شب‌ها اصلا نخوابیم.
🌧 شب‌ها زودتر بخوابید که سحر خودتان بدون اینکه ساعت کوک کنید از روی عشق، از خواب بلند شوید.
🦋 اگر عاشق شدی، نماز شب خواندی، سالک و عاشقی وگرنه برو دنبال کسب و کار...
مجموعه سخنرانی های آیت اللّه مجتهدی تهرانی
#نماز_شب
@sserfan
🦋 ما نمی‌گوییم شب‌ها نخوابید. کمی استراحت کنید. کراهت دارد شب‌ها اصلا نخوابیم.
🌧 شب‌ها زودتر بخوابید که سحر خودتان بدون اینکه ساعت کوک کنید از روی عشق، از خواب بلند شوید.
🦋 اگر عاشق شدی، نماز شب خواندی، سالک و عاشقی وگرنه برو دنبال کسب و کار...
مجموعه سخنرانی های آیت اللّه مجتهدی تهرانی
#نماز_شب
@sserfan
🔴راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
⏪عامل بیست و پنجم : قبض و بسط در سلوک الی الله
ادامه...
(قسمت ششم )
راه های درمان قبض :
✅الف : راه درمان قبض خواسته ی معلوم السبب :
♦️ راه درمان قبض خواسته ی معلوم السبب، برطرف کردن سبب آن است. سالک باید بررسی کند که در کارهایش، عملی که موجب قبض است وجود دارد یا نه؟ اگر وجود دارد باید آن را برطرف کند.
♦️سالک اگر به قبض مبتلا شد، باید ببیند چه کرده است. آیا دلی را به ناحق رنجانده است؟ ادبی از آداب سلوک را ترک کرده است؟ حقّی از حقوق را نادیده گرفته است؟ یا ... .
♦️سالگ اگر سبب قبض را هر چند به صورت احتمال دریافت، باید به سرعت در رفع آن بکوشد تا دوباره از مستی بسط جام ها بنوشد.
✅ب_ راه درمان قبض خواسته ی مجهول السبب :
♦️اگر سالک تأمل کرد و سببی برای قبض خویش نیافت، قبضش مجهول السبب است و برای رفع آن باید به کارهایی که در ایجاد بسط روحی نقش دارد متوسّل شود. برخی از این کارها را یادآور می شویم:
♦️زدودن همّ و غم از انسانی گرفتار، به خصوص اگر آن انسان سالک الی الله و یا یکی از سادات باشد که رسول خدا صی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
«هر کس گرفتاری دنیوی مؤمنی را برطرف سازد، خداوند 72 گرفتاری دنیوی و 72 گرفتاری اخروی او را برطرف می سازد.»
♦️صدقه ی پنهانی دادن به نیازمندان، به ویژه اگر مستحق ویژگی ای داشته باشد؛ مثلاً عالم دین یا از اهل تقوا و ورع و عفّت باشد.
♦️خدمت خالصانه به پدر و مادر.
♦️ خدمت خالصانه به اساتید راه خدا و سالکان راه رفته و در یک کلمه عاشقان پروردگار.
♦️استعانت از دعای دیگران که بسیار در حق الناس موثر است.
♦️توبه
✅راه بازشناسی قبض ناخواسته از قبض خواسته ی مجهول السبب
♦️بازشناسی بس دشوار است و ظاهراً سه راه بیشتر ندارد:
1. تعیین استاد کامل.
2. شهادت دل.(البته برای سالکانی که دریافت های قلبی آن ها بدون انحراف و یا کم انحراف باشد.)
3. عمل به دستوراتی که قبل از این گفتیم. در این صورت اگر قبض برطرف شد، معلوم است خواسته ی مجهول السبب بوده و اگر باقی ماند، معلوم است که ناخواسته و الهی است. در این صورت سالک باید دل به امر الهی بنهد، زیرا تغییر وضعیت از عهده ی او خارج است.
♦️ در حقیقت سالک باید به این روایت نبوی شریفه عمل نماید:
«إذا رأَیتُم الامْر لا تَسْتَطیعُونَ تَغْییره فَاصْبِروا حتّی یکون الله هو الذی یُغَیَّره»
«هرگاه دیدید چیزی را نمی توانید تغییر دهید، صبر پیشه سازید تا خدا خودش تغییرش دهد.»
♦️سالک باید بداند که خداوند رحمان جز خیر و سعادت او را مقدّر نمی کند که:
در طریقت هرچه پیش سالک آید خیر اوست
در صراط مستقیم ای دل کسی گمراه نیست.
ادامه دارد...
#قبض_و_بسط
T.ME/SSERFAN
⏪عامل بیست و پنجم : قبض و بسط در سلوک الی الله
ادامه...
(قسمت ششم )
راه های درمان قبض :
✅الف : راه درمان قبض خواسته ی معلوم السبب :
♦️ راه درمان قبض خواسته ی معلوم السبب، برطرف کردن سبب آن است. سالک باید بررسی کند که در کارهایش، عملی که موجب قبض است وجود دارد یا نه؟ اگر وجود دارد باید آن را برطرف کند.
♦️سالک اگر به قبض مبتلا شد، باید ببیند چه کرده است. آیا دلی را به ناحق رنجانده است؟ ادبی از آداب سلوک را ترک کرده است؟ حقّی از حقوق را نادیده گرفته است؟ یا ... .
♦️سالگ اگر سبب قبض را هر چند به صورت احتمال دریافت، باید به سرعت در رفع آن بکوشد تا دوباره از مستی بسط جام ها بنوشد.
✅ب_ راه درمان قبض خواسته ی مجهول السبب :
♦️اگر سالک تأمل کرد و سببی برای قبض خویش نیافت، قبضش مجهول السبب است و برای رفع آن باید به کارهایی که در ایجاد بسط روحی نقش دارد متوسّل شود. برخی از این کارها را یادآور می شویم:
♦️زدودن همّ و غم از انسانی گرفتار، به خصوص اگر آن انسان سالک الی الله و یا یکی از سادات باشد که رسول خدا صی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
«هر کس گرفتاری دنیوی مؤمنی را برطرف سازد، خداوند 72 گرفتاری دنیوی و 72 گرفتاری اخروی او را برطرف می سازد.»
♦️صدقه ی پنهانی دادن به نیازمندان، به ویژه اگر مستحق ویژگی ای داشته باشد؛ مثلاً عالم دین یا از اهل تقوا و ورع و عفّت باشد.
♦️خدمت خالصانه به پدر و مادر.
♦️ خدمت خالصانه به اساتید راه خدا و سالکان راه رفته و در یک کلمه عاشقان پروردگار.
♦️استعانت از دعای دیگران که بسیار در حق الناس موثر است.
♦️توبه
✅راه بازشناسی قبض ناخواسته از قبض خواسته ی مجهول السبب
♦️بازشناسی بس دشوار است و ظاهراً سه راه بیشتر ندارد:
1. تعیین استاد کامل.
2. شهادت دل.(البته برای سالکانی که دریافت های قلبی آن ها بدون انحراف و یا کم انحراف باشد.)
3. عمل به دستوراتی که قبل از این گفتیم. در این صورت اگر قبض برطرف شد، معلوم است خواسته ی مجهول السبب بوده و اگر باقی ماند، معلوم است که ناخواسته و الهی است. در این صورت سالک باید دل به امر الهی بنهد، زیرا تغییر وضعیت از عهده ی او خارج است.
♦️ در حقیقت سالک باید به این روایت نبوی شریفه عمل نماید:
«إذا رأَیتُم الامْر لا تَسْتَطیعُونَ تَغْییره فَاصْبِروا حتّی یکون الله هو الذی یُغَیَّره»
«هرگاه دیدید چیزی را نمی توانید تغییر دهید، صبر پیشه سازید تا خدا خودش تغییرش دهد.»
♦️سالک باید بداند که خداوند رحمان جز خیر و سعادت او را مقدّر نمی کند که:
در طریقت هرچه پیش سالک آید خیر اوست
در صراط مستقیم ای دل کسی گمراه نیست.
ادامه دارد...
#قبض_و_بسط
T.ME/SSERFAN
قبض و بسط ، لطیفه ی الهی :
آینه دل سالک عشق الهی را که موجبات حشر الهی است و قیامت صغرا است را داراست صور این حقیقت هویدا می کند.
اگر توهمات و علایق دنیاو پراکندگی ها و هوسها بگذارد ،این شوق دیدار در ما پدیدار می گردد.
قبض و بسط که بوجود می آید نشانه تغییراتی است که در دل اتفاق می افتد.
آن لطیفه الهیه که به اهل سلوک در روز تشرف داده می شود
در واقع حیات دوباره ای است که به قلب داده شده است.
فرد قبل از آن تنها جانی داشت که با آن فقط می زیست.
بعد حیات معنوی و روحی پیدا کرده و دست به یک سفر انفسی در دل می زند.
او به خلوتی می رود که هیچ نامحرمی در آن جای ندارد.
استاد صمدی آملی
#قبض_و_بسط
@sserfan
آینه دل سالک عشق الهی را که موجبات حشر الهی است و قیامت صغرا است را داراست صور این حقیقت هویدا می کند.
اگر توهمات و علایق دنیاو پراکندگی ها و هوسها بگذارد ،این شوق دیدار در ما پدیدار می گردد.
قبض و بسط که بوجود می آید نشانه تغییراتی است که در دل اتفاق می افتد.
آن لطیفه الهیه که به اهل سلوک در روز تشرف داده می شود
در واقع حیات دوباره ای است که به قلب داده شده است.
فرد قبل از آن تنها جانی داشت که با آن فقط می زیست.
بعد حیات معنوی و روحی پیدا کرده و دست به یک سفر انفسی در دل می زند.
او به خلوتی می رود که هیچ نامحرمی در آن جای ندارد.
استاد صمدی آملی
#قبض_و_بسط
@sserfan