انجمن زنان پژوهشگر تاریخ ایران 2232

بی بی مریم بختیاری؛ فعال حقوق زنان و اولین خاطره نگار زن ایرانی
دختر ایلخان بختیاری؛«حسینقلی خان» است. همو که به دست ناصرالدین شاه به قتل رسید. فرزندانش سالها در زندان قاجاری به سر بردند.و حوزه ایلخانی اش تاراج شد. مریم در آغازین سالهای کودکی بود که پدرش را از دست داد و با چنین شرایط خانوادگی روبه رو شد. وی تحت تربیت برادران خود به ویژه سردار اسعد بختیاری قرار گرفت.نزد او سواد یاد گرفت و با خواندن تاریخ ایران، ادبیات و روزنامه های در دسترس از همان کودکی به درکی متفاوت از مسائل رسید. مریم به مانند بسیاری ازدختران عصر خود، تن به ازدواج اجباری داد.و این واقعه دردناک، با قتل همسر اول که پدر فرزند معروف او یعنی؛ علی مردان خان نیز بود در ازدواج دوم نیز با اجباری سخت تر همراه شد. هر چند بی بی مریم، بعد ازچند سال زندگی با طلاقی نانوشته از زندگی دوم نیز دست کشید. سختی های زندگی او به عنوان یک زن ایرانی و آزادی های نسبی که نسبت به زنان شهری داشت، فهمی در ذهن او از مسائل زنان ایجاد کرد که با بسیاری از هم نسلان او متفاوت است. او اولین زن خاطره نگار ایرانی است. که خاطرات خود را حدود دوازه سال بعد از مشروطه شروع به نوشتن کرده است. بی بی مریم که به خاطر درایت و مدیریت خود، این لقب را دریافت کرده بود،خود نه تنها در حوزه نظری منتقد وضعیت زنان و شرایط ایران به صورت کلی بود، بلکه در عمل نیز در این مسیر تلاش میکرد. برخی روایت ها، از حضور او دراردوی فتح تهران به همراه دیگر مشروطه خواهان و مبارزات او در این مسیر اطلاع میدهند. خانه او در قلمرو بختیاری در جنگ جهانی اول مامن روشنفکران و آزادی خواهان ایرانی بود. او حتی از نیروهای آلمانی نیز حمایت میکرد و لقب«سردار» را با نشان دولتی آلمان از سمت امپراتور آلمان دریافت کرده بود. او در خاطرات خود به صراحت انتقاد خود را از وضعیت زنان ایران، حجاب زنان، شرایط بیسوادی و عدم اشتغال آنها را مطرح میکند.بر خلاف بسیاری از روشنفکران و منتقدان عصر قاجاری او درکی درخشان را از جایگاه شاه و خادم مردم بودن او ارائه میدهد. و به آسیب شناسی مسائل ایران و حتی قابلیت های کارآفرینی مبتنی بر جغرافیای ایران می پردازد. او سالهای زیادی از عصر رضاشاه را نیز درک کرد، و چند سالی بعد از به قتل رسیدن فرزندش علی مردان خان فوت نمود و در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
#تاریخ_قاجاری
#تاریخ_زنان
#مدرسه_تاریخ
@history_school_1402

376 views02:54