١٢٤٢ـ ئایا دروستە سابون یان ھەرشتێکی تری وەک سابون بەکاربھێنی بۆ شۆردنی شوێنی دەمی سەگ ؟

لە الموسوعە الفقھیە باس کراوە دەڵێت : (( ئەگەر سەگ دەمی خستە ناو قاپ ، بۆ ئەوە قاپەکە پاک ببێتەوە دەبێت حەوت جار بشۆیت ، ئەمە لە لای حنابلە و شافعی .

ئەگەر لە جیاتی خۆڵ شتی تر بەکار بھێنیت وەک صابون و ھەر پاککەرەوەیەکی تر ، یان ھەشت جار بشوات ، وتەی ڕاست ئەوەیە نابێت ، چونکە پاک کردنی بە خۆڵ تعبدی یە ، لەبەر ئەوە ھیچ شتێکی تر جێگای ناگرێتەوە .

حنابلە دەڵێن دروستە بێجگە لە خۆڵ شتی تر بەکار بھێنی ئەگەر خۆڵ نەبوو ، یان ئەگەر شوێنی شۆردنەکە ئەگەری پووچ بوونی ھەبێت ، بەڵام ئەگەر خۆڵ ھەبێت نابێت شتی تر بەکار بھێنی ، ئەمە وتەی ابن حامدە . ))

"الموسوعة الفقهية" (10/139) .

35ـ وەڵامی پرسیاری سی و پێنج:

حوکمی لەبەرکردنی جلی ڕەش چیە بۆ کەسێك مردووی لێ مردبێت؟

وەڵامی دووەم ڕاستە: تایبەت کردنی بە تەعزیە ڕێگە پێنەدراوە،

پرسیا لە شێخ العثیمین رحمه الله دەکرێت:

حوکمی لەبەرکردنی جلی ڕەش چیە بۆ کەسێك مردووی لێ مردبێت؟

و لەبەر کردنی جلی ڕەش لەکاتی موسیبەت ڕێجکەیەکی باتل و نادروستە هیچ بنچینەی نیە لەشەرع.( بۆیە نابێت جلی رەش تایبەت بکرێت بۆ تەعزیە)

فتاوی ٳسلامیە  ۳/۳۱۳

١٢٤٣ـ ئایا لکاوی دەمی سەگ ئەگەر بەر جل و بەرگ کەوت حەوت جار دەشۆردرێت و جارێکیان بەخۆڵ ؟

وەڵام : ابن عثیمین ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( ئەگەر لکاوی سەگ بەر جل و بەرگ کەوت یان شتی تری ھاوشێوەی ئەمانە ، ئەوا حەوت جار دەشۆردرێت ، ناڵێین : جارێکیان بەخۆڵ بشۆ ، چونکە ھەندێک جار زیانی دەبێت " چونکە جل و بەرگ پووچ دەبێت ، بەڵکو دەڵێین : لەجیاتی خۆڵ صابون بەکار دەھێنرێت ، یان شتی تری ھاوشێوەی صابون پیسایی لابدات ، ئەمە بەسە لەگەڵ حەوت جار شووشتن . ))

لقاء الباب المفتوح لقاء رقم (49).

کەناڵێکە تەنیا فەتوای زانایانی لێ بڵاو دەکرێتەوە، لەوانەیە زۆر پرسیار لەلات دروست بێت لەم کەناڵە وەڵامەکەی بەبەڵگە ببینیت.

https://www.tg-me.com/wtawofatwa2019

السلام علیکم و رحمة الله و بركاته

هەوڵدەن ئەم کەناڵە لای خۆتان بڵاو بکەنەوە، چونکە هەرکەس ڕێ نیشاندەری خێربێت بۆ کەسێک ئەوا پاداشتی خێری کەسەکەی بۆ دێت، بۆیە ئەم خێرە لە دەست مەدەن بارک الله فیکم

https://www.tg-me.com/wtawofatwa2019

١٢٤٤ـ حوکمی نینۆک درێژکردن چیە؟

ابن باز ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( درێژ کردنی نینۆک پێچەوانەی سونەتە ، نابێت وازی لێ بھێنیت زیاتر لە چل ڕۆژ ، وە درێژ کردنی نینۆک خۆ چوواندنە بە ئاژەڵەکان و ھەندێک کافرەکان . ))

"مجموع فتاوى ابن باز" (10/49) .

36ـ وەڵامی پرسیاری سی و شەمش:

ئایا دروستە وەسفی خوای گەورە بکەیت بە عارف ؟

وەڵامی سێیەم ڕاستە ناتوانیت وەسفی خودای گەورە بکەیت بە (عارف)

ابن عثیمین ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت :

(( زانایان دەلێن نابێت وەسفی خوای گەرورە بکەیت بە عارف چونکە :

(۱) معرفە زانینە پاش تێکەل بوون و بزر بوون ، لەبەر ئەوە کاتێک بە مناڵ دەلێی : هل عرفت ؟ فیقول نعم ، واتە زانیت ؟ دەلێی : بەلی  ، واتە دوای ئەوەی کە لەلای شارەوە بووە ئێستا لای زانراوە ، لەبەر کەشف بوون دوای بزر بوون لێی نابێت بدەیتە پاڵ خوای گەورە ، چونکە خوای گەورە پێشتر ئێستا و هەمیشە زانا بووە .

(۲) معرفة بەکاردێت بۆ زانست و گومان هەردووکیان لە خۆ دەگرێتەوە ، ولهذا ٳذا قلنا : العلم مرفعة الحق بدلیله شمل قولنا : (( معرفة الحق بدلیله )) العلم و الظن ، لان المعلومات ٳما علمیة و ٳما ظنیة ، ولهذا لایصح ٲن یطلق علی الله ٲنه عارف ......))

تفسیر سورة ال عمران ج۱ لاپەڕە ٤۲۰

١٢٤٥ـ ئایا مووی مرۆڤ پاکە ؟

ابن قدامة ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( مووی مرۆڤ پاکە ، جا چ بە مرۆڤەوە بێت یان جیا بووبێتەوە لە مرۆڤ ، وە لە حالەتی ژیان یان دوای مردن . ))

المغنی ج١ لاپەڕە ١٠٧ .

١٢٤٦ـ ئایا عەرەق و لاشەی لەشگران پاکە ؟

ئیمام ابن المُنذِر ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( ھەموو زانایان یەک دەنگن عەرەقی لەشگران پاکە . )) الإجماع لاپەڕە ٢٦ .

ئیمام النووي ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( ھاوەڵانی ئێمە و کەسانی تر دەڵێن : ئەندامەکانی لەشگران و حائض و نفساء و عەرەقی پاکە ، ئەمەیان جیاوازی نییە لەنێوان زانایان . ))

المجموع ج٢ لاپەڕە ١٥٠-١٥١ .

١٢٤٧ـ ئایە مەذی دەبێتە هۆی هەڵوەشێنەرەوەی دەست نوێژ؟

ابن قدامە رحمه الله دەفەرمووێت:((زانایان دەڵێن دەرچوونی مەزی هەڵوەشێنەری دەست نوێژە، کە هەموو زانایان یەک دەنگن لەسەر ئەمە))

(الأوسط) لابن المنذر (١/٢٤١)، (المغني) لابن قدامە (١/١٢٥).

37ـ وەڵامی پرسیاری سی و حەوت:

ئایە دروستە ئافرەت شیر  بدات بە منالی لە پێش چاوی مەحرەم سینگی(ثدي) دیار بێت ؟

دەتوانی بڵێین دووەم و سێیەم ڕاستە ئافرەت ناتوانێت ثدی دیاربێت لە پێش چاوی مەحرەم

ابن عثیمین ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت :

(( ئافرەت لەگەل مەحرەمی بۆ عەورەت وەک ئافرەت لەگەل ئافرەت وایە ، لەبەر وتەی خوای گەورە : (( وقل للمؤمنات ......(۳۱) )) النور ،

بەلام نابێت ئافرەت سینگی خۆی بەدیار بخات کاتێک شیر دەدات بە مناڵی وە پیاویش لەدەوروبەری ئافرەت بن ئیلا ئەگەر باوکی بێت،

چونکە بەدیار خستنی سینگی (ثدي) لە پێش چاوی مەحرەمی ترسی فیتنەی هەیە ، وە نەفس فەرمان بە خراپە دەکات  ، وە شەیتان لەناو خوێنی مرۆڤ هاتوو چۆ دەکات ، 

کەواتە ئەگەر پێویستی کرد شیر بدات بەمناڵی وە مەحرەمیش لە لای بوون با سینگی (ثدي) خۆی داپۆشێت بە جلی خۆی هەتا کەس لە مەحرەمەکان نەیبینن ))

١٢٤٨ـ ئایا تف خاوێنە؟ ئەگەر تف بە جل و بەرگەوە بێت نوێژ دروستە؟

لە ئەنەس دەگێڕنەوە خوا لێی ڕازی بێت دەفەرمووێت: پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم دەفەرمووێت: (ئەگەر یەکێک لە ئێوە لەناو نوێژدا بوو، ئەوە قسە لەگەڵ خوای خۆی دەکات، کەوابوو تف مەکە لەبەردەم خۆت یان لای ڕاست، بەڵکو تف بکە لای چەپی خۆی لەژێر قاچی)متفق عليه

ابن عثیمین ڕەحمەتی خوای لێ بێط دەفەرمووێت: (تف خاوێنە، ڕووی کردنە بەڵگە: "تحت قدمە"، ئەگەر تف بکاتە ژێر قاچی ئیلا هەندێک تف بە قاچی یەوە دەنووسێت، ئەگەر پیس بوایا پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم ڕێمووی ئەوەی نەدەکرد تف لەژێر قاچ بکرێت.

هەروەها بەڵگە لەسەر پاکی تف کردن لەناو مزگەوت بەڵگەیە تف پاکە، ئەگەر پیس بوایا پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم ڕێنمووی ئەوەی نەدەکرد لەناو مزگەوت تف بکرێت) فتح ذي الجلال والإکرام (٢/٤٩٦).

بەڵێ نوێژی دروستە چونکە تف پاکە.

38ـ وەڵامی پرسیاری سی و هەشت:

لە چ تەمەنێک منداڵ جێگای لە گەڵ خووشک و براو دایک و باوک جیا دەکرێتەوە؟

وەڵامی سێیەم ڕاستە لە تەمەنی دەساڵی جیا دەکرێتەوە:

ابن عابدین ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت :

(( ئەگەر مناڵ گەیشتە تەمەنی دە ساڵی نابێت بخەوێت لەگەل دایکی و خوشکی و ئافرەت ئیلا ئەگەر  خێزانی بێت یان جارییە بێت ( تێبینی دروستە کور و کچ ژن بهێنن و شوو بکەن پێش بالغ بوون ) .

مەبەست لەم جیاکردنەوە لە کاتی نووستنە بۆ ئەوەیە نەوەک تووشی قەدەغەکراوێک ببن ،

چونکە مناڵ ئەگەر گەیشتە دە ساڵی هەست بە جماع دەکات (جووت بوون ) ، وە بچووکە هیج شتێک نییە ڕێگری لێ بکات ، جار هەیە دەچێتە لای خوشکی یان دایکی ، چونکە نووستن کاتی ئیسراحەت و بەرز بوونی شەهوەتە ، وە جل و بەرگ لەسەر هەردوو لا لادەچێت و سەردەکێشیت بۆ تووش بوون بە ڕێگری کراوێک کە سەر جێیی حەڕامە ، بەتایبەتی مناڵی ئەم سەردەمە زۆر خراپە دەزانن زیاتر لە گەورەکان ))

حاشة ابن عابدین ج٦ لاپەڕە ۳٨۲

١٢٤٩ـ ئایە گەر جل و بەرگ خوێنی حەیز یان هەر پیسیەکی تری پێوە بوو دوای شۆردنی ئاساواری بمینێت هیچ زیانی هەیە واتە خاوێن بوویتەوە؟

لە ئەبو ھوڕەیڕە دەگێڕنەوە خوا لێی ڕازی بێت فەرمووی : خەولەی کچی یەسار خوا لێی ڕازی بێت گوتی: ئەی نێردراوی خوا ئەگەر بە پڕواندن و کڕاندن و شۆردن ڕەنگی خوێنەکە ھەر ماو نەڕۆیشت چار چییە؟ فەرمووی: (شۆردنەکەت بە ئاوێکی پاک بەسە، با شوێنەواری واتە: ڕەنگی خوێنەکەش نەڕوا، بەمەرجێ زاتی خوێنەکەی پێوە نەمێنێ.)

عبداللە بن عبدالرحمان ال بسام خوا بیپارێزێت دەفەرمووێت: (جل وبەرگ و شتی تر ئەگەر شۆردرا لە خوێنی حەیز، پاشان ئاسەواری ڕەنگی بمێنێت لەسەر جل و بەرگ یان لاشە، ئەوە زیان بە تەواوی پاک و خاوێنی و بە دروستی نوێژیش ناگەیەنێت)

توضیح الأحکام (١/١٦٠).

ئایا دروستە دەست لە پشیلە بدەیت؟ ئایا پشیلە پیسە؟

لە کەبشەی کچی کەعبی کوڕی مالك دەگێڕنەوە - کە کەبشە خێزانی کوڕی ئەبو قەتادە بوو - ئەبو قەتادە ھاتە ماڵمان، ئاوم بۆ كردە قاپێکەوە، لەو لاوو پشیلەیەک ھات دەمی تێ خست، ئەبو قەتادە قاپەکەی بۆ لار کردەوە ھەتا تێری خواردەوە، دەفەرمووێت: ئەبو قەتادە منی بینی سەیری دەکەم، ووتی: ئەوە لات سەیرە برازا؟ ووتم: بەڵێ، ووتی: پێغەمبەر درود و سەلامی خوای لێ بێت فەرموویەتی: (پشیلە پیس نییە، پشیلە لەوانەن کە زۆر ھاتوچۆتان ئەکەن). ٲخرجە ٲبو داود

ئەم فەرموودەیە بەڵگەیە پشیلە پاکە و بەرماوەی خواردن و خواردنەوەشی خاوێنە.

ئەم فەرموودەیە بەڵگەیە پشیلە لکاو و موو و ئەوەی لە لووتی دەردەچێت و عەرەق و بەرماوەی خواردن و خواردنەوەی پاکە .

ابن عثیمین ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت: (......پشیلە پیس نییە لکاو و ئەوەی لە لووتی دەردەچێت ، وەهەروەا عەرەق و بەرماوەی خواردن و خواردنەوەشی پیس نیە.....

فتح ذي الجلال والإكرام (١/١١٠).