چارەسەری پاش میز چییە بێزار بووم؟ من بۆ هەموو جارێک خۆم دەگۆڕم؟

وەڵام: زانایان دەڵێن ھاتنی دلۆپە میز دوای میز کردن یان دوای دەست نوێژ گرتن دوو حالەتە:

یەکەم: زۆر جار ھیچ حەقیقەتی نییە و وەسواسێک لە شەیتانەوە، لەم حالەتە گوێ نادەیتە وەسواس، وە کاتی تارەت گرتن دەوروبەری زەکەرت دەپڕژێنی، بۆ ئەوەی لەو گومانە ڕزگار ببیت و وا گومان ببەیت ئەو تەڕاتی یە ھی پڕژاندنە.

دووەم: جاریش ھەیە حقیقەتە، لەم حالەتە پەلە مەکە ھەتا بەتەواوی میز دەکەیت، ئەگەر دوای تەواو بوون ھەر ھات، لەم حالەتە زەکەرت دەشۆیت و دەست نوێژ دەگریت.

ابن تیمییە ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت: (هەر کەسێک نەتوانێت دەست نوێژی خۆی ڕابگرێت بۆ نوێژ و کاتی نوێژ، ئەمەیان دەست نوێژ دەگرێت و نوێژ دەکات وە ئەوەی لێ دەردەچێت هیچ زیانی پێ ناگەینێت لەناو نوێژدا، بەمەیان دەست نوێژی ناشکێت بە یەک دەنگی هەموو زانایان، وە زۆربەی زانایان بۆ ئەوە چوون کە دەست نوێژ دەگرێت بۆ هەموو نوێژێک).

مجموعة الفتاوی (٢١/٢٢٠-٢٢١).

ابن عثیمین ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت: (ئەوەی تووشی میز هاتن دەبێت دوو حالەتە :

حالەتی یەکەم: ئەگەر میز هاتن لێی بەردەوام بێت و بەجۆرێک ناوەستێت، هەر کاتێک شتێک کۆبێتەوە لە مثانة دێتە خوارەوە، ئەمەیان دەست نوێژ دەگرێت ئەگەر کاتی نوێژ هات، وە خۆی دەپارێزێت بەوەی کە شتێک لەسەر فەرجی دابێت (پارچە پەڕۆیەک لەسەر جلی ژێرەوەی "شۆرتی " دابنێت)، وە نوێژ دەکات هەر شتێک دەربچێت زیانی پێ ناگەینێت.

حالەتی دووەم: ئەگەر بوەستێت دوای میز کردنی ئەگەر دوای دە خولەکیش بێت یان پازدە خولەک، ئەمەیان چاوەڕێ دەکات هەتا دەوەستێت پاشان دەست نوێژ دەگرێت پاشان نوێژ دەکات، چاوەڕێ دەکات هەتا میزی دەوەستێت ئەگەر نوێژی جەماعەتیش لێی بڕوات).

أسئلة الباب المفتوح (س 17، لقاء 67).

چارەسەر ئەوەیە پشت گوێی بخەیت و ئاوڕی لێ نەدەیتەوە، چونکە ئەگەر بەدوای بڕۆیت ئەویش بەدواتدادێت، هەروەها دەبێت ئارام بگریت ئەم تاقیکردنەوەیەکە لەلایەن خوای گەورە، هەر کەسێک ئارام بگرێت پاداشتێکی بێ حساب بۆی هەیە.

سەبارەت بە هەمووجار خۆگۆڕین پێویست ناکات، چونکە دین ئاسانە و نایەوێت خەڵک تووشی بارگرانی بێت، هەموو جار خۆ گۆڕین داوا نەکراوە لە موسڵمان.

ئەگەر سەگێک بەئاو بوو خۆی تەکاند، ئەو ئاوەی کە بەرت ئەکەوێ ئایا پیسە یان پاکە؟ وە جل و بەرگ پیس دەبێ یان نە؟

وەڵام: سەگ ئەگەر تەڕ بێت پیسە لەسەر وتەی زۆربەی زانایان، بۆیە ئەگەر خۆی تەکاند و بەر جل و بەرگ و لاشە بکەوێت دەبێت بشۆردرێت، والڵە اعلم.

https://www.tg-me.com/+dsr3JEuoOSg2NjQy

موژدە بۆ ئەو برایانەی دەیانەوێت لە ماڵی خۆیان قورئانی پیرۆز لەبەر بکەن،

ئەم گروپە تایبەتە بۆ کەسانێک کە بەڕاستی تامەزرۆی لەبەرکردنی قورئانی پیرۆزن.

گەر دەتەوێت بەڕاستی لەگەڵ کۆمەڵەی قورئان خوێنان بیت و لەماڵی خۆت بەژداری لەبەرکردن بکەیت، ئەوا داخیلی ئەم گروپە ببە.

تایبەتە بۆ ئاوانەی بەژداری دەکەن

https://www.tg-me.com/+dsr3JEuoOSg2NjQy

 حوکمی بەردەوام دەرچوونی ھەوا ؟

ابن تیمییە ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( هەر کەسێک نەتوانێت دەست نوێژی خۆی ڕابگرێت بۆ نوێژ و کاتی نوێژ ، ئەمەیان دەست نوێژ هەلدەگرێت و نوێژ دەکات وە ئەوەی لێ دەردەچێت هیچ زیانی پێ ناگەینێت لەناو نوێژدا ، بەمەیان دەست نوێژی ناشکێت بە یەک دەنگی هەموو زانایان ، وە زۆربەی زانایان بۆ ئەوە چوون کە دەست نوێژ هەلدەگرێت بۆ هەموو نوێژێک ))

مجموعة الفتاوی ج۲۱ لاپەڕە ۲۲۰ ــ ۲۲۱

چارەسەر چییە بۆ وەسواسی دەست نوێژ

ابن عثیمین ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( لاچوونی وەسواس بە پەنا گرتنە بەخوای گەورە لە شەیتانی ڕەجم کراوە ، چونکە ئەگەر پەنا بگرێت بەخوای گەورە لە شەیتانی ڕەجم کراو خوای گەورە پەنای دەدات ئەگەر بە ڕاستگۆی و پاکی پەنا بە خوا بگرێت . ))

شرح بلوغ المرام ج۱ لاپەڕە ٤۷۷ ــ ٤۷٨

ئایا دروستە دەست نوێژ هەلبگریت یان خۆت بشۆیت لە حەمامێک ئاودەستی تێدابێت ؟

زانایانی اللجنة الدائمة پرسیار لێکرا ئایا حوکمی دەست نوێژ هەلگرتن لە حەمام چییە ؟ ئەگەر بەربەستێک دابنێی لە نێوان ئاو و شوێنی پیس ئایا دەست نوێژ دروستە ؟

لە وەلام دا دەلێن : (( ئەگەر بەربەست دابنێیت لە نێوان ئەو ئاوەی لە حەنەفی ( بەلۆعە ) دێتە خوارەوە وە شوێنی پیس بەجۆرێک ئاو کە دێتە خوارەوە دەکەوێتە سەری شوێنی خاوێن ، هیچ ڕێگری نییە بۆ دەست نوێژ و خۆ خاوێن کردن ))

فتاوی اللجنة الدائمة ج٥ لاپەڕە ۱٨٥

 ئایا سیواک بە دەستی ڕاست دەکەی یان چەپ ؟

وەلام: سەبارەت بە سیواک کردن بە دەستی ڕاست یان چەپ جیاوازی هەیە لە نێوان زانایان :

ابن عثیمین ڕەحمەتی خوای لێ بێت دوای ئەوەی جیاوازی زانایان باس دەکات دەفەرمووێت : (( بابەتەکە سوپاس بۆ خوا بەرفراوانی تێدایە ، سیواک دەکەی چۆن ویستت ، چونکە لەم بابەتە هیچ بەلگەی ڕوون و ئاشکرا نەهاتوون )) .

مجموعە فتاوی ابن عثیمین ج ۱۱

ئایا واجبە بۆ هەموو نوێژێک دەست نوێژ هەلبگریت بە بەلگەی ئایەتی ٦ لەسورەت المائدة ؟

عبداللە بن حنظلة الانصاری دەلێت : (( پێغەمبەر سەلامی خوای لێ بێت فەرمانی پێ کرا دەست نوێژ هەلبگرێت بۆ هەموو نوێژێک ، جا چ بە دەست نوێژ بێت یان بێ دەست نوێژ ، کاتێک لەسەری گران بوو ئەم دەست نوێژ هەلگرتنە لەسەری لابردرا ، ئیلا ئەگەر بێ دەست نوێژ بوایا ))

رواە ابو داود (٤٨) .

گەر کەسێک سبوغی بەکارهێنابێت دەتوانی بە سوغەوە دەست نوێژ بشوات، جا چ سبوغی نینۆک یاک پرچ بێت؟

، زانایانی اللجنة الدائمة دەلێن : (( ئەگەر ئەم سبۆخە ڕێگر بێت لەسەر نینۆک ، دەست نوێژی دروست نییە بێجگە لە لابردنی نەبێت پێش دەست نوێژ ، ئەگەر ڕێگر نەبێت دەستنوێژی دروستە وەک خەنە ))

فتاوی اللجنة الدائمة ج٥ لاپەڕە ۲۱٨

 ئەگەر ئیمام لەبیری کرد نوێژی بۆ خەلک کرد بێ دەست نوێژ چی بکات ؟

ابن قدامە ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( ئەگەر ئیمام نوێژی بۆ خەلک کرد بێ دەست نوێژ بوو یان لەش گران بوو ، نازانێت کە بێ دەست نوێژە ، وە خەلکیش نازانێت ھەتا نوێژ تەواو دەکەن ، نوێژی خەلک دروستە و نوێژی ئیمام بەتالە ، ئەمە نقل کراوە لە عمر ، و عثمان ، و علی ، و ابن عمر ، وە وتەی مالک و شافعی یە .

نقل کراوە عومەر خوا لێی ڕازی بێت نوێژی بەیانی بە خەلک کردووە پاشان مەنی بە جل و بەرگیەوە بینیووە ، نوێژی خۆی دووبارە کردۆتەوە وە خەلک نوێژیان نەکردۆتەوە .

عثمانيش خوا لێی ڕازی بێت نوێژی بەیانی بە خەلک کردووە ، کاتێک خۆر بەرز بوو پاشماوەی لەش گرانی بە جل و بەرگییەوە بینی ، نوێژی خۆی دووبارە کردۆتەوە وە فەرمانی نەکردووە بە خەلک نوێژیان دووبارە بکەنەوە ............ ))

المغنی ج١ لاپەڕە ٤١٩

کەسێک بێ دەست نوێژە نوێژی عیشا و تەراویحی کرد لە کاتی ویتر بەبیری ھاتەوە دەست نوێژی نییە ئایا نوێژ دەکاتەوە ؟

ابن عثيمين ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( ھەر کەسێک نوێژ بکات بێ دەست نوێژ لە بیری کرد بێت ، ئەوە واجبە لەسەری نوێژی بکاتەوە لەبەر وتەی پێغەمبەر سەلامی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : " خوای گەورە نوێژی یەکێک لە ئێوە قبول ناکات ئەگەر تووشی بێ دەست نوێژی بوو ھەتا دەست نوێژ ھەلدەگرێتەوە " پێچەوانەی ئەوەی یەکێک نوێژ بکات شتێکی پیس بە جل و بەرگییەوە بێت لەبیری کردبێت ئەمە نوێژ کردنەوەی لەسەر نییە واتە نایکاتەوە ، چونکە پێغەمبەر سەلامی خوای لێ بێت جبریل ھات ئاگاداری کردەوە لەناو نوێژ کە نعلەکانی پیسایی پێوەیە ھەردوو نەعلی دایکەند و نوێژی تەواو کرد ، ئەمە بەلگەیە نەزانین بە پیسایی فەرمانی پێ ناکرێت نوێژی بکاتەوە وە بە لەبیرکردنیش ھەمان شتە ))

إعلام المسافرين ببعض آداب وأحكام السفر وما يخص الملاحين الجويين لفضيلة الشيخ محمد بن صالح العثيمين ص 12.

ئایا ئەگەر قرێژ " پیسایی " لەژێر نینۆکەکان بێت ئاو پێی نەگات دەست نوێژ دروستە ؟

زانایان دەلێن قڕێژی ژێر نینۆک چاو پۆشی لێکراوە کاتی دەست نوێژ ، وە دەست نوێژی دروستە کە ئەمە وتەی ڕاستە .

ابن باز ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( نینۆکەکان دەبێت ببڕدرێن پێش ئەوەی چل ڕۆژ بەسەری دا بچێت ، چونکە پێغەمبەر سەلامی خوای لێ بێت کاتی داناوە بۆ نینۆک بڕین و مووی خوارەوە و مووی بن ھەنگڵ و سمێل کورت کردن ، وازی لێ نەھێندرێ ھەتا چل ڕۆژ بەم شێوە لە پێغەمبەر سەلامی خوای لێ بێت جێگیر بووە لە صحیحی مسلم (٢٥٨) . واجبە لەسەر پیاو و ئافرەت سەرنجی ئەمە بدەن ، واز لە نینۆک و سمێل و مووی خوارەوە و مووی بن ھەنگڵ نەھێنێت زیاتر لە چل ڕۆژ ، دەست نوێژیش دروستە و بەتال نییە ئەگەر قڕێژی " پیسایی " لەژێر بوو ، چونکە کەمە و چاوپۆشی کراوە . ))

مجموع فتاوى ومقالات متنوعة لسماحة الشيخ ابن باز رحمه الله ( 10 / 50 ) ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ئایا دروستە ئافرەت مەسحی سەر بکات لەسەر سەرپۆش بێ ئەوەی لابدات ؟

ابن عثیمین ڕەحمەتی خوای لێ بێت پرسیار لێی کرا : ئایا دروستە ئافرەت مەسح بکات لەسەر سەرپۆش " لەچکە " بۆ دەست نوێژ ؟

لە وەڵام دا دەفەرمووێت : (( ئەوەی بەناوبانگ بێت لە مەزھەبی ئیمام ئەحمەد مەسح دەکرێت لەسەر سەرپۆش " لەچکە " ئەگەر مدار بێت بۆ ژێر مل ، چونکە ئەمە جێگیر بووە لە ھەندێک لە ئافرەتانی صحابی .

بە ھەر حال ئەگەر بارگرانی دروست بوو یان کەش و ھەوا سارد بوو یان قورس بوو سەرپۆش داکەنین و جارێکی تر بەستنەوە ، ئاسانکاری کردنی وەک ئەم حالەتانە لە پێشتر و باشترە ، ئەگەر نا باشتر وایە مەسح نەکات لەسەر سەرپۆش . ))

" الشرح الممتع على زاد المستقنع " ( 1 / 239 ) .

ئایا مەسحی سەر لە کاتی دەست نوێژ یەک جار دەکرێ یان سێ جار ؟

زۆربەی زانایان دەڵێن مەسحی سەر یەک جار دەکرێ ، بەلگە :

(١) فەرموودەی عبداللە بن زید خوا لێی ڕازی بێت : (( ثم ٲدخل یده فمسح رٲسه فٲقبل بهما وٲدبر مرة واحدة )) رواە البخاری (١٨٦) ، مسلم (٣٣٥) .

واتە : دەستی خۆی لە ناو قاپی ئاو نا سەرەتای سەری مەسح کرد هەتا کۆتای سەر دوای دەستەکانی گەڕاندەوە بۆ سەرەتای سەر یەک جار .

(٢) فەرموودەی عەلی خوا لێی ڕازی بێت : (( و مسح برٲسە واحدة )) رواە أبوداود (١١١) .

واتە: مەسحی سەری کرد یەک جار .

ئایا ئاو لە دەم و لووت وەردان بۆ دەست نوێژ واجبە ؟

ابن قدامە ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( هەمو ئەوانەی باسی دەست نوێژی پێغەمبەری خوا سەلامی خوای لەسەر بێت كردووە باسی ئاو لە دەم و لووت وەردانیان كردووە ، بەردەوام بوون لەسەری بەلگەیە كە واجبە ، وە نقل نەكراوە كە یەكێكیان یان هەردوكیان تەرك كرابێت ..... ))

المغنی ج۲ لاپەرە ۸۳

حوکمی قسەکردن کاتی دەست نوێژ ھەلگرتن چییە ؟

قاضی عیاض نقلی کردووە لە شەرحی مسلم : زانایان پێیان مەکروھ بووە قسە کردن کاتی دەست نوێژ و غوسل ، ئەم نقل کردنە باسی ئەوەیە کە تەرک کردنی باشترە ، ئەگەر نا ھیچ فەرموودە جێگیر نەبوون بۆ نەھی کردنی ، ناوترێت مەکروھە ئیلا بە مانای تەرک کردنی لە پێش ترە . ))

" المجموع " (1/490 -491) .

ابن عثیمین ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( قسە کردن کاتی دەست نوێژ مەکروھ نییە ، بەلام لە ڕاستی دا ئەوەی دەست نوێژ ھەلدەگرێت سەرقاڵ دەبێت ، چونکە ئەوەی دەست نوێژ ھەلدەگرێت دەبێت کاتێک ڕوخساری دەشوات بەئاگا بێت و ئامادە بێت بۆ جێ بەجێ کردنی فەرمانی خوا ، وە کاتی شوشتنی دەستەکان و مەسحی سەر و شووشتنی قاچەکان ، ئامادەی ئەم نییەتە بێت ، ئەگەر یەکێک دواندی و قسەی لەگەڵ کرد ، ئەم ئامادەییە دەپچڕێت و تەشویش دروست دەبێت لەسەری ، ھەندێک جار تووشی وەسواس دەبێت بە ھۆیە ، باشتر وایە قسە نەکات ھەتا دەست نوێژ تەواو دەکات ، بەلام ئەگەر قسەی کرد ھیچی لەسەر نییە . ))

" فتاوى نور على الدرب لابن عثيمين " .

 ئایا دەست نوێژ دروستە ئەگەر زیاتر لە سێ جار ئەندامەکان بشۆیت ؟

ئیمام النووی ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( ئەگەر زیاتر لەسێ جار ئەندامەکان بشوات ئەوا تووشی مەکروھێک بووە ، دەست نوێژی دروستە و بەتال نابێت ، چونکە دەست نوێژی تەواو بووە بە سێ جار شوشتن ، ئەمە مەزھەبی ئێمە و تێکڕایی زانایانە ، دارمی لە الإستذكار نقل دەکات لە قەومێک دەست نوێژ بەتالە ، ھەروەک نوێژ ئەگەر زیاد بکرێت ، ئەمە ھەڵەیەکی دیارە . ))

" المجموع" (1/ 440).

حوکمی نوێکردنەوەی دەست نوێژ ؟

ابن عثیمین ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( نوێکردنەوە دەست نوێژ سونەتە ئەگەر نوێژی کردبێ بە دەست نوێژی یەکەم ، ئەگەر نوێژی کرد بە دەست نوێژ پێشوو ، سونەتە دەست نوێژ نوێ بکاتەوە بۆ نوێژی نوێ .

نموونە : دەست نوێژ ھەڵگیرا بۆ نوێژی نیوەڕۆ و نوێژی نیوەڕۆ کرا ، پاشان کاتی نوێژی عصر ھات و دەست نوێژی ماوە " واتە نەشکاو " ، ئەو کات سونەتە دەست نوێژ بگریتەوە دەست نوێژێکی نوێ ، چونکە نوێژی کردووە بە دەست نوێژێ پێشوو ، دەست نوێژ نوێ کردنەوەی عصر بۆی ڕێگەپێدراوە ، ئەگەر نوێژی بەو دەست نوێژە نەکردبێت ، وەک ئەوەی دەست نوێژ بگرێت بۆ عصر پێش ھاتنی کاتی عصر ، وە نوێژی نەکردووە بەم دەست نوێژە ، پاشان کاتێ بانگی عصر درا دەست نوێژی نوێ کردەوە ، ئەمەیان ڕێگەپێدراو نییە ، چونکە نوێژی نەکردووە بە دەست نوێژی یەکەم . ))

"الشرح الممتع" .