در کوی خرابات، کسی را که نیاز است
هشیاری و مستیش همه عین نماز است

آنجا نپذیرند صلاح و ورع امروز
آنچ از تو پذیرند در آن کوی نیاز است

اسرار خرابات به جز مست نداند
هشیار چه داند که درین کوی چه راز است؟

تا مستی رندان خرابات بدیدم
دیدم به حقیقت که جزین کار مجاز است

خواهی که درون حرم عشق خرامی؟
در میکده بنشین که ره کعبه دراز است

هان! تا ننهی پای درین راه ببازی
زیرا که درین راه بسی شیب و فراز است

از میکده‌ها نالهٔ دلسوز برآمد
در زمزمهٔ عشق ندانم که چه ساز است؟

در زلف بتان تا چه فریب است؟که پیوست
محمود پریشان سر زلف ایاز است

زان شعله که از روی بتان حسن تو افروخت
جان همه مشتاقان در سوز و گداز است

چون بر در میخانه مرا بار ندادند
رفتم به در صومعه، دیدم که فراز است

آواز ز میخانه برآمد که: عراقی
در باز تو خود را که در میکده باز است
#شعر_عراقی

@sserfan

 

نفی خواطر و مبتدیان :

در رساله ی سیر و سلوک منسوب بحرالعلوم ، تعداد منازل سلوک، از یک دیدگاه ،به بیست و پنج منزل تقسیم شده و منزل بیست و سوم، نفی خواطر قرار داده شده  .
بنابراین نفی خواطر تقریبا جز  منازل  پایانی  سلوک می باشد  و مبتدیان نباید متوقع  باشند که از همان  ابتدا بتوانند نفی خواطر کنند و انتظار  برداشتن گام های بلند در این وادی را داشته باشند ،   بلکه هرکس باید ببیند در کدام منزل قرار دارد و آداب و تکالیف همان منزل را انجام دهد تا به منزل بعدی صعود نماید.
تا دل و جان سالک در کوره سلوک گداخته نشود، آمادگی رهایی کامل از افکار و خواطر دنیوی را نخواهد داشت  ، موفقیت نهایی در این وادی مستلزمه بکار بستن کلیه دستورات سلوکی در  عرض سالیانی دراز می باشد.

بقول شاعر :
"گر حفظ مراتب نکنی زندیقی"

  منازل بیست و پنج  گانه به شرح زیر است:

أوّل‌ :  ترك‌ عادات‌•
دوّم‌ :  عزم•
سيّم‌ : رفق‌ و مدار•
چهارم‌ : وفا .•
پنجم‌ :  ثبات‌ و دوام‌•
ششم‌ : مراقبه•
هفتم‌ : محاسبه•
هشتم‌ :  مؤاخذه‌•
نهم‌ :  مُسارعت‌•
دهم‌ : ارادت•
يازدهم‌ : ادب‌ نگاهداشتن‌ نسبت‌ به‌ جناب‌ مقدّس‌ باري‌ و رسول‌ و خلفاي‌ او•
دوازدهم‌ : نيّت•
سيزدهم‌ : صَمْت‌•
چهاردهم‌ : جوع‌ و كم‌ خوري• پانزدهم‌ :خلوت•
شانزدهم‌ : سَهَر•
هفدهم‌ : دوام‌ طهارت‌•
هيجدهم‌ : مبالغه‌ در تضرّع‌ و ذلّت‌ و مسكنت‌ و خاكساري‌ در درگاه‌ ربّ العزّه‌•
نوزدهم‌ : احتراز از مشتهيات‌ به‌ قدر استطاعت‌•
بيستم‌ : كتمان‌ سرّ•
بيست‌ و يكم‌ : شيخ‌ و اوستاد
• بيست‌ و دوّم‌ : ورد•
بيست‌ و سوّم:‌ نفی خواطر.
  بيست‌ و چهارم‌ : فکر.
بيست‌ و پنجم‌:  ذکر.

#نفی_خواطر

@sserfan

راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل چهاردهم : نفی خواطر

(قسمت هفتم )

ادامه...
روشهای نفی خواطر  :
بزرگان عرفان  برای نفی خواطر  روشهایی را بیان داشته اند که به مهمترین آنها اشاره می شود:
1_ محاسبه انفس
محاسبه انفس به اين صورت بوده است كه اهل طريق هر روز گفتار و كردارشان را در دفترى مى ‏نوشتند و شب پس از نماز عشاء در خانه‏هايشان به خلوت مى‏نشستند و به دفترهايشان مى‏نگريستند و هر عمل و قولى را به آنچه شايسته آن بود مقابله مى‏كردند، اگر شايسته توبه بود توبه مى‏كردند و اگر سزاوار شكر بود شكر تا از محاسبه آنچه در آن روز از آنان سر زده بود آسوده مى‏شدند و بعد مى‏خوابيدند و اين را محاسبه اقوال و افعال مى‏گفتند. ابن عربى تقييد و محاسبه خواطر را نيز بر آن افزوده است و او علاوه بر اقوال و افعال آنچه را كه بر خاطر مى‏گذشته و نفس قصد آن را مى‏كرده مى‏نوشته و در همان وقت شب به محاسبه جمع اقوال و افعال و خواطر مى‏پرداخته است.

2_تقویت روح از راه ذکر و عبادت
این روش برای اهل زهد و ذکر و عبادت است که در اثر کمال  مراقبت و اشتغال به ذکر و به دست آوردن روحانیت و نورانیت و قدرت  روحی ، پیشرفت در سلطه روحی برای محدود ساختن و نفی خواطر پدید می آید.

3_ تمرکز و تقویت ذهن و فکر
سالک با سیر مراحل طبیعی و توسل به مقدمات عادی خارجی به جلوگیری و محدود ساختن تهاجم خواطر پرداخته و در نتیجه خواطر را در تسلط و اختیار خود در می آورد. که بدینگونه که به یکی از محسوسات چشم می دوزد و با تمام قوای ظاهر و باطن به آن متوجه می شود و این عمل را حداقل اربعینی مواظب می دارد و در تمام این مدت تعلیم استاد به اوراد و اذکار ی می پردازد تا به نفی خواطر نایل آید. این روشی است همگانی که هر کسی می تواند از آن برای تمرکز فکر و نفی خواطر بهره جوید.
ادامه دارد...

#نفی_خواطر

@sserfan

مراقبه، نفی خواطر  ،ذکر :

تکرار اذکار و حتی تداوم بر آنها چندان دشوار نیست ،آنچه مفید است تمرکز فکر و حضور قلب نسبت به معبود و نفی خواطر است و این امری است بسیار دشوار ،زیرا در حین ذکر انواع افکار و خواطر گوناگون بر انسان هجوم می آورند و او را از یاد خدا غافل میکند، بنابر این تا نفی خواطر نشود نفس لیاقت پذیرش افاضات  و اشراقات الهی را پیدا نمی کند، قلبی  می تواند محل تابش انوار الهی قرار گیرد که از اغیار خالی باشد.
نفی خواطر نیاز به عزم و تصمیم جدی و جهاد و مراقبت و پایداری دارند، چنان نیست که یک مرتبه به بدون تمرین و ممارست امکان پذیر باشد .
خودسازی ابراهیم امینی

#مراقبه
#نفی_خواطر
#ذکر

@sserfan

راههای عملی کسب عشق و معرفت الهی
عامل چهاردهم : نفی خواطر
(قسمت هشتم )

ادامه...
روشهای نفی خواطر:
تمرین تمرکز فکر و نفی خواطر از علامه طباطبایی ره :
"در مکان‏ خلوتى‏ که هیچ مشغولى‏ آور و بازدارنده‏ اى همچون نور، صدا، اثاث و مانند آن نباشد مى‏نشینى، به طورى که به هیچ کارى مشغول نباشى و هیچ کارى از تو صورت نگیرد و چشم‏هایت را بسته نگه مى‏ دارى. سپس صورتى را مثلا صورت «ا»(= الف) در خیال مجسم ساخته تمام توجهت را روى آن متمرکز مى‏سازى، و مى‏ کوشى که هیچ صورت دیگرى را به ذهنت وارد نسازى و تنها به همان صورت «ا» توجه داشته باشى. در آغاز امر مى‏ بینى که صورت‏هاى خیالى و وهمى دیگرى مزاحم ذهنت شده آن را تاریک و مشوش مى‏ سازند؛

صورت‏هایى که بسیارى از آنها قابل تشخیص از یکدیگر نیستند، صورت‏هایى که مربوط به افکار روزانه و شبانه و خواسته‏ها و هدف‏هاى تو است که مثلا پس از یک ساعت دیگر تو در فلان جا و با فلان شخص دیدار کرده یا مشغول به انجام فلان کار خواهى بود. این در حالى است که تو در خیال خود تنها به صورت «ا» نظر دارى و متوجه آن هستى و این تشویش فکر و بى‏نظمى ذهنى تا مدتى دوام خواهد داشت و با تو خواهد بود. سپس اگر چند روزى کوشش را در خالى ساختن ذهن از صورت‏هاى مزاحم و غیر مورد نظر ادامه بدهى، خواهى دید که پس از مدتى خواطر و اوهام رو به کاهش گذاشته و رفته رفته کم مى‏شود و قوه خیال نورانیتى به دست مى‏آورد، به طورى که هرچه را که به قلبت خطور مى‏کند چنان روشن و صاف است که گویى دارى آن را با چشم حسّى مى‏بینى. سپس همین‏طور روز به روز این خواطر کاهش یافته و تا آنجا پیش مى‏رود که متوجه مى‏ شوى هیچ صورت دیگرى جز همان صورت «ا» در ذهنت پدیدار نمى‏گردد."
منبع :رساله الولایه  از مرحوم علامه طباطبایی

#نفی_خواطر

@sserfan

توضیح دستورالعمل نفی خواطر از مرحو م علّامه طباطبایی :

این تمرین توجه به نقطه « الف» را برای نمونه آورده اند. شاید منظور ایشان از الف همان الف الله و یا اشاره به احدیّت است. تمرکز به نقطه «الف» دستور کلّی برای تمرکز است. از این رو، برخی از علّامه نقل می کنند که در ابتدا به الله تمرکز کنید. در دستورات دیگران است که به اسمآء الله یا کعبه(شاید تصویر کعبه؟) تمرکز کنید.

این روش تمرکز مقدّمه ای است به روش علّامه طباطبایی و استادشان و دیگر بزرگان مکتب تربیتی ملاحسین قلی همدانی برای نفی خواطر و آمادگی ورود به وادی معرفت نفس

عمل به دستور نفی خواطر، با التزام به مراقبه آثار سلوکی و روحی فراوانی دارد؛ از جمله این که با نفی خواطر، سالک مراقب، مراقبه اش شدیدتر و ذهنش صافتر و برای پیمودن مراحل نفس آماده تر می شود.

دستور دیگر علّامه برای نفی خواطر: هنگام هجوم خواطر، اسم جلاله الله الله الله را پشت سر هم چنان بگویید که گویا شیطان را با این ذکر می رانید. یا لا اله الا الله یا لا حول و لا قوة الا بالله زیاد بگویید.
منبع :
http://eshraqkherad.parsiblog.com
#نفی_خواطر

@sserfan

راههای عملی کسب عشق و معرفت الهی
عامل چهاردهم :نفی خواطر
(قسمت نهم )

ادامه ...
روشهای نفی خواطر :
این روش و  برنامه  بر اساس چهار اصل مهم سلوکی بنا گردیده است  :
اول : دوری از گناه
دوم : مراقبه
سوم: تفکر
چهارم :استقامت 

طریقه انجام آن بدین شکل است که : هر شب و هر سحر (در دو موقع ازشبانه روز ) ،قبل یا بعد از انجام واجبات ،در خلوت بنشینید و بدون اینکه کاری انجام دهید  فقط به خودتان نگاه کنید.
به افکار نگاه کنید و اونا رو دنبال کنید.

در برنامه ی ورد و ذکر انسان به نوعی با افکار می جنگد و  خودش را به زحمت می اندازد که به هر قیمتی که شده از ورود افکار جلوگیری کند،
ولی در اینجا نیازی نیست با افکار بجنگید ،بلکه برعکس از افکار با روی باز استقبال میکنید و تجزیه و تحلیل می کنید که هر فکری ریشه اش از کجاست.
خودتان رو با افکار درگیر نکنید ،از این موضوع ناراحت نباشید که چرا اینقدر جان و دل شما را افکار دنیوی و خصوصا دیگران به خودش مشغول کرده ، از ذهن شلوغ و پر از سر و صدا مایوس نشوید، بلکه فقط از اون  آگاه باشید. 
اگر بر این برنامه مداومت کردید ، اولا خواهید دانست که شما جز فکر و خیال چیز دیگری نیستید و ثانیا اگر  خوب این افکار را  تجزیه و تحلیل  کردید، خواهید دانست که ریشه هر فکر و خیالی در یک گناهی است که در گذشته و یا در  طول روز انجام داده اید و منشاء همگی آنان هم  بر می گردد به یکی از رذائل نفسانی ، و یا حب و توجه به دنیا ،

مثلا :
نگاه و توجه به نامحرم
حسادت
دروغ
حرف لغو
ریا
شرک
خودنمایی
عجب
و غیره...

اینها همه شب و در هنگام مراقبه در قالب فکر و خیال  بر شما ظهور  می کنه و روح و  جان شما رو به خود مشغول میکنه ،

جان همه روزه لگد کوب خیال
وز زوال وز زیان و خوف مال
نی صفا میماندش نی بال و پر
نی به سوی آسمان راه سفر

کافیه به این افکار توجه  کنید و همون جا آگاه شوید که چگونه فلان گناه شما، اول شد فکر ، بعد شد هستی ذهنی و مجازی شما، بعد شد "من"شما و این" من " شد حجاب بین شما و خدا .
و به تدریج بر خود شناخت پیدا میکنید و از گناهان یکی پس ازدیگری توبه می کنید تا جایی که هیچ فکری باقی نماند.

از درون خود این آوازها
ترک کن تا کشف گردد رازها
و...
حضرت علی ع  چه جالب می فرماید:
محو الموهوم...
یعنی هستی مجازی و اعتباری خود رو محو کن .
و در حدیث دیگری : "عرفت الله تعالی به ترک الافکار" یعنی خداوند را با ترک کردن  افکار شناختم .

به تدریج که این برنامه رو انجام دادید، افکار یکی پس از دیگری محو میشوند ، و جای این افکار دنیوی ،مشهودات غیبی و ملکوتی را خواهند گرفت :

عجائب نقش ها بینی خلاف رومی و چینی
اگر با دوست بنشینی ز دنیا و آخرت غافل

و بلاخره کار به جایی میرسه که نه تنها در سحر و در نماز، بلکه هنگامی هم که در جمع هستید جای دیگری هستید و   در ملکوت سیر می کنید.
هرگز در میان غائب و حاضر شنیده اید
من خودم اینجا و دلم جای دیگریست.
منبع :تهیه شده در این کانال

#نفی_خواطر

@sserfan

راه علاج نفی خواطر  ترک علائق دنیوی :
پس علاج در دفع وساوس شیطانیه و خواطر نفسانی نیست مگر قطع علایق ظاهریه و باطنیه و ترک جاه و مال و اهل و عیال و فرار از یار و رفیق و دوست و شفیق و در کنج تنهایی نشستن و در بر روی آشنا و بیگانه بستن و همه هموم را یکی کردن; و تازه همین هم کفایت نمی کند و باید سالک خود را مشغول سازد ،بعد از قطع علائق و گوشه نشینی به اوراد و اذکار و مناجات با پروردگار و نماز و دعا و عبادت و تلاوت قرآن با حضور قلب ،زیرا که ذکر ظاهری را  بی حضور  قلب در دل اثری نیست.
معراج السعاده
ملا احمد نراقی

#نفی_خواطر
@sserfan

راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل چهاردهم: نفی خواطر
(قسمت دهم )

ادامه...
استقامت شرط موفقیت در نفی خواطر :
     نفي خواطر موضوعي بسيار حساس و مورد نياز سالكين است، كه خيلي از أهل سير و سلوك در اين باره ناراحت هستند و گله مي‌كنند، كه ما سال‌ها است در اين راه هستيم و هنوز موفق نشديم كه به نفي خواطر برسيم و این ما را آزار مي‌دهد.

     (اهل سلوک می‌گویند) وقتی مي‌خواهيم ساعتي با خداي خودمان خلوت كنيم، دعايي بخوانيم، قرآنی بخوانیم و یا نمازي بخوانيم، مي‌بينيم كه خواطر از همه سو به ما حمله کرده و هجوم مي آورند؛ لذا افکار و خواطر متشتت، ما را خيلي اذيت و آزار مي‌دهد و نمي‌گذارد در آن ساعتي كه ما برنامه ريزي كرده ايم با محبوب خودمان خلوت كنيم و گفتگوي روحي و مناجاتي معنوي انجام دهيم و از گفتگوي با معبود و معشوق خودمان لذت ببريم؛ (چون) مي بينيم در ذهن مان يكسري مسائل مادي، شيطاني، جنسي و غير جنسي وارد مي شود و خلاصه آن ساعت ما را به کثافات فكري آلوده مي‌كند.

(سوال می‌شود) چه كار كنيم كه خود را از دست اين همه خواطر و اين همه افكار پراكنده نجات دهیم و رها شویم؟ در پاسخ گفته  می شود : اگر بخواهيم مسأله نفي خواطر را به صورت كامل به آن برسيم، (باید بدانیم که) اين موضوعی پیش پا افتاده كه در دسترس همه باشد نيست، اين موضوع و مطلبي مهم است كه به راحتي و به زودي به دست نمي آيد و تا رسيدن به آن راه زيادي هست، ولي به صورت تدريجي امكان دارد.

      يك سالك باید خودش را مایوس نكند و به تدريج با اربعين ها، با رياضت‌ها، با دستورات، اين راه (رسیدن به نفی خواطر) را طی کند؛ اما اين كه از اول بگوید ما بهش نمي‌رسيم و یا ما اين را در خودمان نمي بينيم و ما نمي‌توانيم و… را باید از دل پاک کند؛

(و یا سوال می‌شود که) ما هر چقدر (خواطر را) پاك كنيم، باز هم يك مقدار تهش مي‌ماند و بالاخره ما با اين اوصاف چكار كنيم؟ (در پاسخ باید بگوییم) آن‌هايي كه اين راه را رفتند مي گويند امكانش هست و انسان مي تواند برسد و شما نباید آیه یاس بخوانید؛ حتي انسان می‌تواند به جايي برسد كه دل را به تسخير خودش در بياورد، يعني دل را خاموش كند از هر چه فكر غير خداست، مي‌تواند در ذهنش هيچ چيز راه ندهد.

(سالکین  می‌گویند) من نمي‌توانم، خيلي كار كرده ام خیلی زحمت کشیده ام، خيلي نماز شب و سجده های طویل كرده ام، اربعينات و دستورات انجام داده ام و خیلی سال است در این راه هستم؛ ولی در پاسخ گفته میشود : مثلا یک چهارم راه را رفته اند و حتي ممكن است در بعضي حالات (خواطر) تشديد شود؛

چون قلب به معنای تقلب است، یعنی منقلب می‌شود، (لذا ممکن است بعد از سال‌ها) منقلب شود، معکوس شود و ممکن است برگردد به حالت‌هاي اولیه و شما خیال کنید به طور کل خالي شدید و هیچ چیز در کار نیست! اين عوارضی است كه امكان دارد پيش بيايد؛ لذا ما این (موضوع) را داریم و به شما می‌گوییم و قبلا هم گفته‌ایم، الآن هم تکرار می‌کنیم که اين چيزها لوازم اين راه است، پس سالکین از اين راه دست نكشند.

لوازم اين راه فراز و نشيب ها و بالا و پايين شدن ها است؛ يك وقت شما را مي برند پايين ته ته! دستتان را خالي مي كنند، مي گويند هيچ چيز نيست و گاهي دستتان را آن‌قدر پُر مي‌كنند كه از همه جا سرازير مي‌شود، آب از همه جا سربالا و پس می‌ریزد! و شما در شادي و انبساط بزرگي هستيد و همه دنيا در دست شما مثل یک تخم مرغ است؛ لذا تا زماني كه به آن ثبات و مقیميت (و مقام) نرسد، اسمش «حال» است، حال يعني تحول و «مقام» يعني اقامتگاه.

بنابراين نبايد هيچ وهمي و خوفي به خودمان راه دهيم (و مشغول این سوالات شویم) که چرا ما در راه نیستیم؟ چرا ما اين همه تو راه بوديم و هيچ استفاده ايي نكرديم، آيا مشكل من هستم، استادم هست يا راهي كه دارم ميرم، مشكل غذا و يا لقمه شبهه ناكي هست كه مي خورم، مشكل حقوقي هست كه دارم مي‌گیرم، مشكل محيطي هست كه دارم در آن زندگي مي‌كنم، مشکل خانواده من است؟ مشكل نفوس خبيثه ای است كه من زير بارش هستم! (یعنی) توي محل كار که می‌روم با نفوس خبيثه برخورد مي‌كنم و يا با نفوس خبيثه ايي مثل جن كافر و فاسق هست از راه غيبيات،  من را عاصي كرده‌اند و…

امثال اين سوالات براي سالك پيش مي آيد، به شما اطمینان داده میشود ؛ هرچند که این افکار برای شما پیش می‌آید، شما باید استقامت كنيد، كه مهمترین شرط اين راه استقامت است.
«إِنَّ الَّذينَ قالوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ استَقاموا…»؛ استقامت می‌خواهد .
استاد محمد صالح کمیلی
منبع : www.komeily.com
#نفی_خواطر

@sserfan

بگو با عاشقان هرکس وصال یارمیخواهد
میسر هست اما زحمت بسیار میخواهد

چو اشک سرخ و رنگ زرد و آه آتشین نبود
مگو از عاشقانم ، عاشقی آثار میخواهد

طمع داری در آیی در صف عشاق و زین غافل
که مست از باده منصور گشتن، دار میخواهد

ز دنیا و ز عقبی هردو باید چشم پوشیدن
هر آنکس در محبت لذت دیدار میخواهد

مگر در خواب بینی روی جانان را که این دولت
دل بیدار بیش از دیده بیدار میخواهد

توان در خرمن خورشید و مه آتش زدن اما
دل آتش فشان و آه آتشبار میخواهد

اگر خواهی به محشر پیش جانان سرخ رو باشی
در اینجا اشک سرخ و زردی رخسار میخواهد

به هر میدان، ز هرکاری، چه در دنیا چه در عقبی
توان گوی سعادت برد، اما کار میخواهد

به غیر از عاشقی هر کار کردی در جهان، مفتون!
برای هریکی، یک عمر استغفار میخواهد

#شعر_مفتون
@sserfan

راههای عملی کسب عشق و معرفت الهی
عامل چهاردهم :نفی خواطر

(قسمت یازدهم )
ادامه...

 نکاتی پیرامون نفی خواطر در سیر و سلوک الی الله

۱. از ابتدای سلوک، سالک باید در نفی خواطر بکوشد، اما آنچه در این بحث روی آن تأکید شده، نفی خواطر کلی است که با رسیدن به مقام توحید ملازم است.

۲. یکی از خطرات «ادعای حلول و اتحاد» است، از آنجا که سالک هنوز از وادی اسم و رسم بیرون نرفته، ممکن است در اثر تجلی صفاتی یا اسمائی چنین تخیل کند که: الله با خودیت و شخصیت او متحد است که البته این ادعا کفر و شرک است و خلط کردن میان این حالت و «وحدت وجود» و نوشتن یکی به جای دیگری ظلمی عظیم است.

۳. «توجه به نفس» از مصادیق ذکر به حساب می‌آید و معرفت نفس باب معرفت رب است و به همین دلیل «انفع المعارف» است.

۴. بسیاری از عادات فردی و اجتماعی ما جز ایجاد خاطره و صد چندان مشکل‌تر ساختن عمل نفی خواطر نتیجه‌ای به دنبال ندارد. از این قبیل است نشستن در جلسات لغو، آموختن دانش‌های غیرمفید، خواندن کتاب‌های بی‌محتوا، رفتن به سفرهای غیر ضروری.

5. گاهی افرادی به سلوک می‌پردازند که در گذشته به گناهانی آلوده بودند و در اثر تحولی که برایشان رخ داده در این مسیر قرار گرفته‌اند، پس از عمل توبه و احساس آمرزش و آرامش حاصل از آن، سالک حق ندارد تصاویری از گناهان لذت بخش گذشته را به یاد آورد بلکه، باید همۀ آنها را دفن کند.
رساله سیر و سلوک
ایت اله حاج  شیخ علی رضایی


#نفی_خواطر

@sserfan