ایران بوم 44903

به یاد مرتضی احمدی که ده سال پیش با «یلدا» همسفر شد

🔹زنده‌یاد احمدی علاوه بر اینکه بازیگر مطرحی بود، در زمینه «ضربی‌خوانی» هم تبحر داشت.

🔹او تلاش زیادی برای حفظ قطعات موسیقی تهرانی که در حال فراموشی بودند، داشت که انتشار چهار آلبوم «صدای طهرون» سندی بر این ادعا است.

🔹احمدی کسی بود که برای اولین‌بار به سبک «بیات تهران» در پیش پرده‌ها آواز خواند.

🔸این هنرمند ساعت ۱۱:۰۰ صبح روز ۳۰ آذر ۱۳۹۳ در ۹۰ سالگی به دلیل مشکل ریوی و کهولت سن در منزلش در تهران در گذشت. / ایسنا

@iranboom_ir

270 views17:26

ایران بوم

نگاهی به پیشینه و جایگاه شب چله (یلدا) در فرهنگ ایران

دکتر تورج پارسی – شاهین سپنتا

چکیده : جشن « یلدا » یا جشن « شب چله » در آخرین شب پاییز ( 30 آذر ماه) که بلندترین شب سال نیز هست ، در خاستگاه اصلی خود « ایران » با شور و شوق فراوان برپا می شود . این جشن ریشه در آیین کهن « مهر » دارد که دیرزمانی در ایران و سپس در بسیاری از کشورهای آسیا و اروپا گرامی داشته می شد. شادمانی، گردهمایی خانوادگی و خوردن میوه هایی همچون هندوانه و انار و خشکبار از آیین های ویژه جشن یلدا است.

پیشینه آیین مهر : در هزاره های دور ، مردمانی که در طبیعت زندگی می کردند بر اثر مشاهده خورشید و ماه و ستارگان و تجربه تغییرات طبیعی فصول و کوتاهی و بلندی روز و شب ، فعالیت های روزانه خود را بر بنیان این پدیده های طبیعی و دگرگونی های آن ها تنظیم می کردند و از آن ها بهره های فراوان می بردند. از این روی زندگی بخشی این پدیده های طبیعی را ستودند و آنان را تجلی وجود خداوند دانستند و از میان این پدیده های طبیعی ، خورشید که با پرتوهایش ( مهر ) به این زمین و همه زیستمندان روی آن گرمای زندگی می بخشید ، بیش از همه مورد ستایش قرار گرفت. سپس مردمان با اندیشیدن و ژرف نگری در بزرگترین منشاء نور مادی ( خورشید ) و شناخت اثرات زندگی بخش پرتو های آن ( مهر ) به شناخت بزرگترین منشاء نور معنوی ( خداوند ) دست یافتند . آنگاه مهر معنوی خداوند را ستودند و کوشیدند تا این صفت خداوندی را که به معنای صلح و دوستی ، محبت و پیمان داری و میانه روی است ، در نهاد خود نیز پرورش دهند.

مهر ، در زبان سنسکریت « Mitra » ، در اوستایی « Mithra » ، در زبان پهلوی « Mitr » و در پارسی امروزی « Mitra یا Mehr » گفته می شود.

مهر ، در زبان های سنسکریت و اوستایی به معنای پیمان و همبستگی و پیوستگی دو یا چندین نفر است . مهر در زبان پارسی نیز محبت و دوستی ، آشتی و پیمان معنا می دهد . براین پایه در فرهنگ ایران « مهر» دشمن دروغ و دروغگو است چون نمی توان از انسان بدکردار و دروغ گفتار انتظار داشت که پایبند به پیمان باشد و کسی می تواند به پیمان خود وفادار باشد که گوهر راستی را برگزیده باشد.

اگر مهر را عینی تر کرده و پوششی زمینی به آن بدهیم ، پایداری هستی و گسترش نیکی محض را در آن جلوه گر خواهیم یافت . مهر ، جلوه ای از پیمان انسان با انسان ، پیمان انسان با محیط اجتماعی و طبیعی ، و مسئولیت پذیری برای نگهبانی از خانواده ، شهر و کشور است. در یک نگاه ژرف تر انسان پایبند به پیمان ، پرچمدار و نگهبان هستی خواهد بود . بنابراین " پایبندی به پیمان " با " آبادانی " مترادف می شود ، و " پیمان شکنی " با " ویرانی و ظلمت " هم معنا می گردد . بر پایه این دیدگاه ، نظام کیهانى نیز بر مدار نظم و هنجاری (اَشا) مى چرخد که نمودى از اصل پیمان و نگهداشت آن است.

این دیدگاه در فرهنگ و ادب ایران زمین بسیار تاثیر گذاشته است. در همین راستا ، شانزدهمین روز هر ماه و هفتمین ماه سال در گاهشماری ایرانى نام « مهر » بر خود دارد. همچنین یشت دهم از کتاب اوستاى متاخر نام مهر را بر پیشانى دارد. به گزارش هردوت نیز ایرانیان از دوره هخامنشى نام مهر را بر فرزندان خود مى گذاشتند .البته امروز نیز نام مهر یا میترا را همچنان برفرزندان خود مى گذارند و افزون بر آن واژه « پیمان » را نیز به عنوان نامی برای فرزندان خود برمی گزینند .

پیروان آیین مهر به نشانه پیمان دوستى حلقه مهر را بر انگشتان یکدیگر می نشاندند و این نماد زیبا امروز در جوامع بشرى به شکل حلقه زناشویی به هنگام پیوند و پیمان زناشویی بین دو زوج جوان تبادل می شود.

آیین مهر در ایران زاده شد ، به بالندگی رسید و هزاران سال به چهره ها و جلوه های گوناگون در همه سرزمین های پهناور ایرانی پایدار ماند و پیروان فراوان داشته و دارد .

جشن یلدا ، جشن زایش مهر : هزاران سال پیش ، ایرانیان دریافته بودند که از آغاز دی ماه1 روزها به تدریج بلندتر و شب ها کوتاه تر می شود و خورشید هر روز بیش تر در آسمان می ماند و نور و گرمی می پراکند. از این روی در پایان آخرین شب پاییز ( درازترین شب سال ) و سپیده دم نخستین روز زمستان، برآمدن « نخستین پرتوهای خورشید تابان » را که « مهر » می نامیدند ، به عنوان لحظه « زایش مهر » جشن می گرفتند که بعد ها جشن « یلدا » و یا جشن « شب چله » نامیده شد و تا امروز باقی مانده است. یلدا واژ ه ای سُریانی و به معنای « زاده شدن » است که توسط مسیحیان سُریانی به ایران آورده و ماندگار شد.

ایرانیان از اول دی ماه تا دهم بهمن ماه (جشن سده ) را که 40 روز است « چله بزرگ » می نامند و از دهم بهمن ماه تا بیستم اسفند ماه را نیز « چله کوچک » می نامند.

دنباله نوشتار:
http://www.iranboom.ir/jashnha/77-azar/1576-shab-chele1.html

https://www.tg-me.com/iranboom_ir

362 views17:27

ایران بوم

0:47

This media is not supported in your browser

VIEW IN TELEGRAM

نمآهنگ قصه های شب چله
🔹با صدای : مرتضی احمدی

https://www.tg-me.com/iranboom_ir

358 views19:06

ایران بوم

پیام دکتر میرجلال‌الدین کزازی به فراخور شب یلدا و یا شب زایش مهر

به نام یزدان دادار و روشن کردگار

شبی که در پیش است، شبی باستانی و آیینی‌ست. این شب، نزد ایرانیان، بسیار گرامی و گران‌ارج است. زیرا شبی‌ست که مایه‌ی امید و نوید است، همه‌ی ایرانیان را. این شبِ آیینی مانند دیگرشبها و روزهای ویژه در فرهنگ و سرگذشت ایرانیان، شبی‌ست که بر پایه‌ی امید استوار شده است. یکی از بنیادین‌ترین ویژگی‌ها در فرهنگ و منش ایرانی امید است: امید به آینده‌ای بهتر. آیین شبِ زایش مهر نیز بر این امید بنیاد گرفته است. در این سامانه‌ی نمادشناختی، شبِ پایان پاییز در پی آن، شب آغاز زمستان، درازترین و دیریازترین شب سال است. از سوی دیگر تیره‌ترین شب نیز؛ زیرا که در آن، تاریکی دیرتر از هر شب دیگر سال به فرجام می‌رسد. از دیگرسوی، این شب شبی‌ست که سرما و زمستان با آن آغاز می‌گیرد. در باورهای باستانی ایرانی، تیرگی و شب و سرما پدیده‌هایی‌اند اهریمنی؛ زیرا زیان‌باراند و دلازار ؛ سترونی، خاموشی، پژمردگی را به همراه می‌آورند؛ اما چرا ایرانیان در این شب، خوانی ویژه، نمادین می‌گسترند و می‌کوشند که این شب را، تا دمیدن خورشید و آغاز روز زنده بدارند. پاسخ بدین پرسش بازمی‌گردد به ارزش و کارکرد بسیارِ امید، نزد ایرانیان. در درازترین و تیره‌ترین شب سال، نیاز و امید هر ایرانی به دمیدن خورشید و برآمدن روز دلافروز و برخورداری جهان از فروغِ فرورینه بیش از هر زمانی‌ست دیگر، آنان بدینسان آشکار می‌دارند و استوار که چیرگیِ تیرگی را که اهریمنی‌ست برنمی‌تابند. مردمانِ فر و فروغ با شب و تاریکی پیوندی نمی‌توانند داشت.

بارپروردگارا! ایران ما را، این سرزمین سپند اهورایی را، این سرزمین سپند هزاره‌ها را، این سرزمین سپند فرّ و فروغ و فرهیزش و فرزانگی را، از هر آنچه تاریک است و زیانبار و ویرانگر و اهریمنی، پاس بدار و در زنهار. ایدون باد!

میرجلال‌الدین کزازی
کرج، مهرشهر

@iranboom_ir

273 views20:48

ایران بوم

شب چله، جشنی به گستردگی اندیشه ایرانشهری
اشکان زارعی
http://www.iranboom.ir/jashnha/77-azar/16936-shab-chele-andishe-iranshahri.html

@iranboom_ir

231 views20:48

ایران بوم

اران کجاست؟

در متن های تاریخی و جغرافیای تاریخی ایران ، از دیرزمان در کتیبه ها تا کتاب های دوران پس از اسلام و تا سال 1918 ، «اران» نامی بود که با آن سرزمین های شمال رودخانۀ ارس را می نامیدند. در سال 1918 میلادی، در باکو سران حزب مساوات دولتی برپا کردند که نام آن را «جمهوری آذربایجان» نهادند. به دنبال این کار که معنایی جز دزدیدن نام باستانی «استان آذربایجان ایران» و نهادن آن بر «اران» نداشت و خواسته های شوم سیاسی و توسعه طلبانۀ مساواتی های پان ترک و زیردست عثمانی درآن نمایان بود، در ایران و کشورهای حوزۀ تمدنی ایرانی جنجالی برپا شد که دامنه و گستردگی آن را در روزنامه های آن دوران می توان پی گرفت.
دکتر عنایت الله رضا که سال ها در باکو و روسیه شاهد کوشش های پان ترکیست های جمهوری اران (خودخواندۀ آذربایجان) برای نابودی هویت سرزمین های شمال رود ارس بود، در سال 1360 پژوهشی تاریخی با نام «آذربایجان و اران »منتشر کرد که در آن این کوشش های ناشیانه را رسوا کرد. دو دهه بعد ، دکتر رضا دامنۀ این پژوهش را گسترش داد و در قامت کتاب «اران، از دوران باستان تا آغاز عهد مغول» به ایرانیان پیشکش کرد.
برای خواندن معرفی این کتاب روی پیوند (لینک) زیر کلیک کنید:
http://iranchehr.com/?p=13071

@iranboom_ir

ایرانچهر

جمهوری آذربایجان یا جمهوری اران ؟(نگاهی به کتاب «اران از دوران باستان تا آغاز عهد مغول» [۱])

اران از دوران باستان تا آغاز عهد مغول نوشتۀ : دکتر عنایت الله رضا چاپ اول : 1380 ناشر : مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی ایران سرزمینی که امروزه «جمهوری آذربایجان» نامیده می شود، برای هزاره ها و تا دهۀ …

323 views20:49

ایران بوم

۱ دی؛ روز زایش خورشید یا جشن خرم روز (نخستین جشن دی ماه) فرخنده باد🌼

روزی که خورشید دوباره پس از بلندترین شب سال طلوع می‌کند و باز به گیتی زندگی می‌بخشد☀️

@iranboom_ir

491 views09:54

ایران بوم

Gole Maryam

Mohammad Noori

به مناسبت زادروز زنده ياد محمد نوري

🎼قطعه «جان مريم»

آهنگساز: كامبيز مژدهي

@iranboom_ir

234 views09:54

ایران بوم

به مناسبت یکم دی ماه زادروز استاد هنر «محمد نوری»

زادروز: یکم دیماه ۱۳۰۸
درگذشت: نهم امرداد ۱۳۸۹

محمد نوری در اول دی ماه 1308 به دنیا آمد. او آواز را نزد خانم"اولین باغچه ‏بانو" و تئوری موسیقی را نزد سیروس شهردار و فریدون فرزانه، اساتید هنرستان عالی موسیقی، فراگرفت. وی شیوه آواز خود را متأثر از بافت و غنای زخمه‌ایِ اساتیدی چون حسین اصلانی، ناصر حسینی، و محمد سریر می‌داند. دهه بیست، دوران آغاز نوعی تفکر در شعر و موسیقی آوازی درمیان مردم ایران، به‏ویژه نسل جوان بود که بخشی را می‌توان متأثر از نشر و پخش وسیع‏تر موسیقی علمی و آثار فولکلور کشورهای مختلف جهان ازطریق رادیو و صفحات گرامافون دانست. «محمد نوری» در همین سال‏ها - سنین نوجوانی - با خواندن اشعار نوینی که روی نغمه‌های روز مغرب‏زمین و برخی قطعات کلاسیکِ آوازی سروده شده‏بود، کار خوانندگی را آغاز کرد. او طی سال‏های بعد، با تکیه بر تحصیلات هنرستانی و دانشگاهی خود، توانست هویت مستقلی به این اندیشه و گرایش ببخشد و با اجرای آثار اساتیدی که قبلاً ذکر آنان رفت، فضای متفکرانه‌ای به گونهٓ آوازیِ خویش دهد. آوازهای این استاد، طی پنج دهه، درمیان سه نسل، شأن و اعتبار ویژه‌ای کسب کرده‌است. این هنرمند در حاشیه سال‏های پرتلاش، با اجرای بیش از سیصد قطعه آوازی، تقریر و ترجمه مقالات و سرودن اشعاری از ترانه‌های ماندگار، بیش از پیش خود را در دل مردم این مرزوبوم جا داد. او اخیراً چند اجرا به نفع بیماران خاص داشت. صدای او برای نسل گذشته یادآور لحظه‌های خوب و مهربانی‏های سرشار، و برای نسل امروز، آفریننده شیرین‏ترین خاطرات است. وی ترانه‌های میهنی زیادی اجرا کرده‌است. یکی از مهمترین , زیبا ترین و معروف ترین ترانه های وی, جان مریم نام دارد.
http://www.iranboom.ir/tazeh-ha-sp-285929972/anjoman-ha/1151-mohammad-nori-dargozasht.html

محمد نوری؛ روزگاری تلخ با یک دنیا تنهایی
http://www.iranboom.ir/nam-avaran/49-bozorgan/959-mohammad-nori.html

در روح و جان محمد نوری مهر میهن موج می‌زد
http://www.iranboom.ir/shekar-shekan/chame/1153-mehr-mihan-mohammad-nori.html

به مناسبت سالگرد درگذشت استاد هنر «محمد نوری»
http://www.iranboom.ir/shekar-shekan/chame/6660-be-yad-mohammad-nori.html

نوشته‌ای از صدیق‌ تعریف در سوگ زنده‌یاد محمد نوری - آه،‌ ای وطن، نام تو، همیشه، برلبم
http://www.iranboom.ir/nam-avaran/49-bozorgan/13808-mohammad-nori-sp-1246966776.html

https://www.tg-me.com/iranboom_ir

717 views09:54

ایران بوم

گفت‌وگو با «احسان هوشمند»، جامعه‌شناس، به بهانه بازخوانی مفهوم «هویت و همبستگی» - هویت‌ ملی به مثابه چسب اجتماعی

علی گلباز

هویت ملی یک سازه اجتماعی است. به عبارتی هویت اجتماعی ذاتی روابط اجتماعی است ولی هویت ملی لزوما یک پدیده ازلی و ابدی نیست چرا که بسیاری از ملت‌ها زاییده دنیای جدید هستند و سرزمین‌هایی همچون ایران در این میان استثناهای تاریخند و ظهور آگاهی ملی و به تعبیری آگاهی به ایرانیت در کشور ما سابقه چند‌هزارساله‌ای دارد. اگر بخواهم دقیق‌تر بگویم، این مفهوم یعنی هویت ایرانی ماحصل ارتباط تاریخی، هم‌سرنوشتی، هم‌سرزمینی، شادی‌ها، درد‌ها و رنج‌های مشترک است که در حوزه تاریخی و جغرافیای هویتی شکل می‌گیرد که ما آن را به نام «هویت‌ ملی» می‌شناسیم. در سرزمین بزرگی مانند ایران و با تاریخ چند‌هزارساله ممکن است که این هویت اجتماعی دارای ویژگی‌هایی باشد که آن را از دیگر هویت‌ها جدا می‌کند که این دیگری می‌تواند کشور‌های همسایه‌اش باشد. ما می‌توانیم برای هویت ایرانی تاریخی بسیار طولانی تعریف کنیم و این به دلیل وجود یک تمدن بسیار دیرین در فلات ایران است که دارای یک امپراتوری بسیار قدرتمندی بوده و ظهور ادیانی چون آیین زرتشت و هم‌سرنوشتی مردمانی که در این امپراتوری زندگی می‌کردند هم از نظر سیاسی و هم از منظر اجتماعی در این گذر طولانی باهم بودن موجب برآمدن عناصر فرهنگی‌ای شده که به شکل‌گیری این هویت ملی کمک کرده است. جمع این پدیده با آن ملاحظات اجتماعی، تاریخی و فرهنگی را می‌توان «هویت ملی» نامید. این را هم باید خاطرنشان کرد که رابطه دولت و ملت در دنیای جدید موجب سربر آوردن چیزی به نام «هویت ملی» در دنیا شده است. این برای کشور‌هایی که سابقه کمی دارند و کمتر از چند صد‌سال از به وجود آمدن آنها می‌گذرد و طبیعتا این هویت یک پدیده تازه‌ای برای آنهاست. در مورد جامعه ایران به دلیل وجود عناصر دیرین همزیستی اجتماعی، تاریخی و تمدنی به نظر می‌آید که هویت ملی بسیار پیش از رابطه دولت و ملت در سده‌های اخیر به وجود آمده است. ما در آثار بسیاری از نویسندگان و شعرای ایرانی دغدغه «ایران» و «ایرانشهر» را می‌بینیم و یک نوع آگاهی تاریخی دراین‌باره وجود داشته است. وجود یک امپراتوری قدرتمند، آیین مذهبی قدرتمند چه قبل از اسلام و چه بعد از اسلام و وجود عناصر فرهنگی مستحکم همچون نوروز که دیر پایش تا به امروز باقی مانده است جامعه ایران را با هم تبدیل به یک جامعه تاریخی کرده که «هویت ملی»اش زاده آگاهی به این «هم‌سرنوشتی» دیرین و تاریخی است. بسیاری از نویسندگان حوزه مطالعات ملی و ناسیونالیسم همچون آنتونی اسمیت و دیگران به این ویژگی‌های خاص جامعه ایران اذعان کرده‌اند.

به نظر من در ابتدا کشور باید راهبرد اصلی خودش را در قبال هویت ملی تعریف کند. این مهم‌ترین کاری است که امروز نیاز جامعه ایران است. راهبردی که به ما کمک می‌کند هدف‌گذاری کنیم و برمبنای این اهداف راهکارهایی را برای تعمیق همبستگی ملی تعریف کنیم. در مرحله بعد مهم‌ترین ابزار ما برای تقویت هویت ملی رسانه‌ها و نظام آموزشی است. در این دو حوزه نیاز به تجدیدنظر اساسی است تا فضا در رسانه‌های عمومی به سمت بحث و بازبینی مباحث مرتبط با هویت ملی پیش رود و این باید در حوزه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به بحث گذاشته شود. در کتب درسی تاکید بیشتری باید روی این حوزه‌ها شود. از ابتدای دوره‌های آموزشی باید فضایی برای آموزش «هویت ملی» درنظر گرفته شود. همچنین در منابع آموزشی آن بخشی را که مربوط به اقوام یا گروه‌های محلی و سهم‌شان در اعتلای فرهنگ ملی و برآمدن هویت ملی است باید برجسته‌تر شود و نخبه‌های جای‌جای ایران و سهم‌شان در اعتلای نام ایران باید پاس داشته شوند. درکتب درسی، قهرمانان ملی باید مورد توجه بیشتری قرار بگیرند و در کتب درسی جایگاه درخوری پیدا کنند.

دنباله نوشتار:
http://www.iranboom.ir/iranshahr/iran-pajohi/12784-hoviat-melli-be-masabe-chasb-melli.html

https://www.tg-me.com/iranboom_ir

265 views18:08

ایران بوم

میلاد مادر خوبیها بانوی دو عالم حضرت زهرای مرضیه (س) و روز بزرگداشت مقام مادر و زن بر همه مادران و زنان و دختران سرزمین مقدس ایران فرخنده باد

@iranboom_ir

190 views06:56

ایران بوم

نمآهنگ مادر
خواننده: سالارعقیلی
آهنگساز: ابوالفضل صادقی نژاد
کارگردان: محمدسیحونی
بازیگران: گلاب آدینه، مونافرجاد و نوراهاشمی
پیشکش به اشکها و لبخندهای مادران ایرانی
https://www.tg-me.com/iranboom_ir/34514

نمآهنگ خاطره انگیز ( مادر من )
با هنرمندی: زنده یاد خسرو شکیبایی
در فیلم سینمایی: خواهران غریب
تقدیم به همه مادران سرزمینمان ایران
https://www.tg-me.com/iranboom_ir/34513

ایران بوم

255 views06:56

2024/12/25 18:49:52
Back to Top

HTML Embed Code:

<iframe width="100%" src="https://www.bootg.com/buyppe/web?embed=1" title="Telegram Web" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>