Telegram Web Link
Forwarded from MANAME / مانامە (Sepahilaeen Alireza)
عشق؟

در هر که نگاه می‌کنی، سربند است
با فکر فروش، خاطرش خرسند است...
جز عشق، دکانش از همه‌چیز پر است
چه حاجت عشق؛ عشق کیلو چند است؟!

فی‌الجمله...

فی‌الجملە، اگر کە فاعل و مفعول‌اند
ایشان، بە سلامتی بە خود مشغول‌اند
بی‌فایده از خدا و دل می‌گویی؛
این قوم، فقط بنده‌ی رب‌الپول‌ اند!


#سپاهی_لایین (کاوە زێدان)

https://www.tg-me.com/maname49
@ZHILAMO_1381
Delila | Şev Tarî
Di şeva tarî de

Deng;
#Delila

Di şevek tarî da
agir bi dil xistiye
Di ronahîya sibê da
çavên xwe girtiye

Destên xwe rakiribû
xatir ji me xwestiye
Lo çilê zivistanê da
me bi tenê hiştiye

Lo lo hevalo lo lo lo,
şêrîn birîndaro
Berê tu mêrxas û egîd bû yî,
îro ketî çi halo


Çavên xwe jiyariyê,
mirin jê ra ger e
Dilê xwe jiyariyê,
mirin jê ra ger e

Di çavên serê xwe
li dor xwe digerîne
Digere nagere,
hevalê xwe nabîne

@Kaniyadil
Forwarded from MANAME / مانامە (Sepahilaeen Alireza)
چارۆک

سا ڤێ شەڤا بارانی...

دیسا، ئەوران، قوڕە قوڕن
هووژەهووژن، گوڕە گوڕن....
چاڤێن بانان، مینا ئاسمین
سا گولێن تی، شوڕەشوڕن!

Çarok

Da vê şeva baranî...

Îşev, ewran qurrequrrin
Hûjehûjin, gurregurrin...
çavên banan, mîna asmîn
Sa gulên tî, şurreşurrin!

چاروک

برای این شب بارانی

دوباره، ابرها فریاد برآورده‌اند
رگباری و سیل‌آسا، می‌بارند
و چشمهای بام‌ها، همچون آسمان
برای گل‌های تشنه، اشک‌افشانند!
💐💐💐

چاروک

چه ماه قشنگی، چه اردیبهشتی
چه باران مستی، چه بوی بهشتی
چه فصل بهاری، عجب شاهکاری
پس از چل زمستان؛ عجب سرنوشتی!


#سپاهی_لایین (کاوە زێدان)

https://www.tg-me.com/maname49
Forwarded from MANAME / مانامە (Sepahilaeen Alireza)
بانوی باران*

آن دختر بزرگ که در خاطرش منم
آن دختری که وسوسه‌ی اوست بودنم

بانوی کوه و نم نم باران و گوسفند
چوپان لحظه‌های نجیب سرودنم

همخانه‌ی همیشه‌ی دنیای آبی‌ام
همسایه‌ی همیشه‌ی احساس روشنم

زیبای با وقار من، آن دختر بزرگ
آن دختری که دارم از او حرف می‌زنم

دیری است روی شاعری‌ام لمس می‌شود
پیراهنی است از نخ گیسوش بر تنم
**
شعرم همیشه زندگی‌ام بوده است و من
می‌خواستم که وارد شعرم شود، زنم...


از کتاب فواره‌ها و به‌بهانه‌ی روز دختر💐
نشر سپیده‌باوران/ 1394

#سپاهی_لایین (کاوە زێدان)

https://www.tg-me.com/maname49
Forwarded from MANAME / مانامە (Sepahilaeen Alireza)
در تقویم رسمی ایران ما، ۲۱ اردیبهشت امسال، روز دختر است. این روز بر همه‌ی دختران عزیز ما، مبارک‌باد، با تاکید بر این نکتەی مهم که؛ روزها را آدمها متبرک می‌کنند، نە تقویم‌ها.

روز دختر، مبارک

لبخند تو، سرچشمه‌ی شعر و شادی است
در ذهن و زبانت، عشق مادرزادی است
در آینه‌ی رنج و امیدت، دختر؛
فردا، همه؛ زن, زندگی و آزادی است...

Roja keçikan pîroz

Çîroka te, êş û xem nine keçka min
Xem, çi zane mêr e yan jin e, keçka min...
Tu, ra be û zana be ku şa bî, bêguman;
mêrên ku rûniştin; mirine keçka min!

رۆژا کەچکان پیرۆز

چیرۆکا تە، ئێش و غەم ننە کەچکا من
غەم، چ زانە مێرە یان ژنە، کەچکا من...
تو، ڕا بە و زانا بە کو شا بی، بێ‌گومان؛
مێرێن کو روونشتن؛ مرنە کەچکا من...


#سپاهی_لایین (کاوە زێدان)

https://www.tg-me.com/maname49
رۆژا کەچان
ل گشتی کەچان و دو کەچێن من، پیرۆز.

دو چاڤ

دو چیکن، دو چرانە، نا، دو چاڤن
دو کانی نە، دو رێژاڤن،  دو ئاڤن
دو خشت شێئرن، دو رکئەت ژ نەمازێ
کەچن، سا من، دو نیشانە، دو ناڤن

#دوکتور_سادق_فەرهادی
@Kaniyadil
Forwarded from MANAME / مانامە (Sepahilaeen Alireza)
ناممکن

ما را، شده قرن‌ها اسارت، بکشد
یا دزد وطن، در شب غارت بکشد
اما نشد و نباید و ممکن نیست؛
ما را، مرض ترس و‌ حقارت، بکشد!


#سپاهی_لایین (کاوە زێدان)

https://www.tg-me.com/maname49
Forwarded from MANAME / مانامە (Sepahilaeen Alireza)
سێڤ و سەمبۆل*!


دو گول‌برا، ل کۆچەیێ دلیستن
کو یەکەجاری دەنگێ مامۆ بهیستن

مامۆ ژ ناڤا باخێ سێڤان دهات
سەوا خزین ژی، سێڤ هانی‌بوو خەلات

خەلات، ژ دارا کەسک و سۆر و زەر بوو
ژ وان سێڤێن کو نرخا وان ل سەر بوو

ل دو بران، سێ سێڤ پێشکەش کرن
برا ژی چوون و کێفا خوە خوەش کرن

سێڤ، ئاڤێتن ناڤ کوچەیا تژی گەرد
کەسەک و زەر و سۆر بوو، ب‌یەکجاری ئەرد

دەست‌ ب‌لیستنێ کرن پە سێڤان
دەڤ تژی بانگ و دەنگ، و کەن ل لێڤان

مامۆ هەرای کر؛ ئەلێڵۆ چاڤنۆ!
سێڤ، سەوا لیستکێ ننن، باڤنۆ

پێ‌لیستۆکا کۆچەیێ تشتەک دنە
هێفا سێڤان و رەنگ و بهینێ ننە؟!

سێڤان ماڤێژن کو شا بن دو گاڤان
چمانێ هوون هین ژی ڤەناکن چاڤان؟!

ڤا راستیە کو؛ هین ژی هوون خزانن
مەگەر فەرقا سێڤ و گووزێ نزانن؟

دورستە سێڤ مینا گووزان گلۆرە
لێ سێڤ شێرینە؛ زەر و کەسک و سۆرە

کەسک و زەر و سۆر، سا مە ئشق و ئالە
شوونا سێڤان، ل سەر تاخشکا مالە...

ئەگەر چ گووز هەڤالێ ئاڤ و نینە
لێ، سێڤ سا مە یارا زمان‌شێرینە...

گەرێ بکن قەدرا خوە و ڤێ سێڤا
ب خاکێ کۆچێ وەرمەدن، ڤێ مێڤا

لیستنا ل ناڤ کوچەیێ پر خوەشە
لێ، هەر کی سێڤێ هەز نەکە، روورەشە...

ئەگەر چ هوون سا من را پر ئەزیزن
خواهش دکم ب هەر تشتێ مەلیزن...
**
مامۆ گۆت و ب رێ کەت و‌ چوویە مال
ل کۆچەیێ مان‌ دو برایێن هەڤال

برایێ خێڤ گۆت کو؛ مامۆ ژی دینە
هەر گلۆڤەر، پێ‌لیستۆکا خزینە.‌‌..

دنیا بگشتی لیستک و دراڤە
بلیز، بخوە، کو‌ دنیا نان و ئاڤە

چ زێر و زیڤە و چ گووز و سێڤە
جهان، تەنێ دووکانا دەست درێڤە!!

لێ، ل وی ئالێ دن برایێ ژیرۆک
کو زانی بوو، چیە چیرۆک و دیرۆک

زانی بوو، گەنم دافە سا کەوان را
سەمبۆلە سێڤ، سا ئاشقێن جەوان را

کوور فکری و ژ مامێ خوە هەز کر
رابوو و پێ‌لیستۆکا خوە، ئەوەز کر؛

ئەوەز کر و سا خوە بوو سەردار ئێوەز
قوربانا کوردێن ژیر و زانا بم، ئەز...

هەڤال، ئەگەر مەزن، ئەگەر خزان بن
هێفە کو؛ ل دەرسا ئاپۆ، نەزان بن...
.....
* دوخشتین (مثنوی)
ل وەزنا؛ مفاعلن، مفاعلن، فعولن


#سپاهی_لایین (کاوە زێدان)

https://www.tg-me.com/maname49
Forwarded from MANAME / مانامە (Sepahilaeen Alireza)
نه بیشتر و نه کمتر؛
فقط انسان، فقط دختر!

این روزها، ذیل عنوان بزرگداشت روز دختر در تقویم سرزمین ما، نکات و اشاراتی در رسانه‌های مختلف، می‌خوانیم و می‌بینیم و بدیهی است برای من هم که باافتخار پدر سه دخترم، نگارش و نشر محتوا در این باره، وظیفه است و مایه‌ی مباهات.
اما، نکته‌ای به نظرم رسید که اگرچه تازه نیست، به گمانم طرح و توضیح و توصیه‌اش، همیشه تازه و تامل‌انگیز است.
بعضٱ دیده‌ام که روزی مثل دختر یا مادر و در مجموع روزهای مربوط به زنان، محل و مجالی می‌شود برای طرح جدل‌های لفظی مثل؛ تقابل تاریخی مرد و زن و دشواری زن‌زیستن در جوامع «مردسالار» یا به تعبیر من «نرسالار».
صد البته و مع‌الاسف، رویکرد تبعیض‌آمیز مردان نسبت به حقوق زنان به‌ویژه درمیان اقشار سنتی و تعصبی جامعه‌ی ما، واقعیتی است تلخ و تکراری و آخرین شاهد این مدعا، فرمایش یکی از مذهبیون تریبوندار است که با غیظ و غضب گفته‌است؛ راه دادن زنان به ورزشگاهها اشتباه بود و باید اصلاح شود!
پرواضح است که چنین نگاه جامد و جزم‌اندیشی، جایی در مناسبات انسانی عصر ما ندارد، در عین حال، ما همه‌ی مردان و زنان این مملکت، باید حواسمان باشد که احیانا از آن‌سوی بام نیافتیم. نگرانی پیرامون این افراط و تفریط را وقتی احساس می‌کنم که می‌بینم، در میان دو طیف جنسی جامعه، گاهی به جای اثبات شئ، سعی بیهوده در نفی ماعدا می‌شود و این بالاخص در میان زنان و دختران، ملموس‌تر است. این که زن فکر کند مرد یا جنس نر مسبب تمامی رنج‌ها و مصایب اجتماعی‌ اوست، خطایی خطیر و سوءتفاهمی توجیه‌ناپذیر است، هرچند این واقعیت را نباید نادیده گرفت که بسیاری از مردان، برای حفظ منافع جنسی، در تحقیر و تصغیر تاریخی زنان مقصر بوده‌اند، ولی خودکم‌بینی زنانه و ناباوری به توان و تدبیر خود در میان زنان، خودش هم در شکل‌گیری تدریجی شرایط منحط معاصر، کم‌اثر نبوده‌است.
مخلص کلام اینکه؛
نفی دیگران، هرگز ما را اثبات نمی‌کند؛ زن یا مرد، چنانچه به‌جای فرافکنی و توجیه سیه‌روزی‌ها و فرصت‌سوزیهای تاریخی خود از طریق انداختن گناه به گردن دیگری، بکوشند که؛ با افزایش احساس مسئولیت‌ اجتماعی و سیاسی و خودباوری و اراده و امید و آگاهی، نقص و ناکارآمدی طبیعی خود را که اقتضای ذاتی آدمی‌است، با رشد و شایستگی جبران کنند، آن‌وقت شاهد جامعه‌ای شاد و شکوفا و بشری بایسته‌ی عصر، خواهیم بود.


#سپاهی_لایین (کاوە زێدان)

https://www.tg-me.com/maname49
Audio
Name

Occo Mahabad
🎙 Xaloqoçanî

@kaniyadil
@ZHILAMO_1381
Nuray Balik | Ez dilgêşê Canim
🎙#Nuray_Balik

🎵Ez dilgeşê Can im


Ez dilgeşê can im
Ji dozerê şivan im
Saza min kevnar e
Ezî ne yê bêzar im

Ez dilgeşê can im
Dengbêj im tembûrvan im
Leşker im şoreşvan im
Roja cengê ez şervan im

Bi vî rengî nojan
Dil bi şadî devken
Li cem dost û hevalan
Dixawînim xweşxwanan

Ez dilgêşê can im
Dengbêj im tembûrvan im
Leşkar im şoreşvan im
Roja cengê ez şervan im

Roj û şevên şadî
Wê bikin kurd û madî
Kes nabet Cegerwxîn
Gişkê bêje çi xweşa jîn

Ez dilgeşê can im
Dengbêj im tembûrvan im
Leşkar im şoreşvan im
Roja cengê ez şervan im


@kaniyadil
دنیا

ئەلۆ خەلکۆ ڤا دنیا بێ‌وەفا یه
نەهێژایه بکی ل کەس جەفا یه
تا کاینن رێز و هورمەت کن ل هەڤ، کو
پە لێڤ‌کەننا وە، دنیا ب‌سەفا یه...


#هامان_به‌هادوریان
@Kaniyadil
Audio
نه‌نا ئه‌مان‌گول

نڤیس و ده‌نگ؛

#ئه‌زیزوڵا_هه‌یده‌ری

@Kaniyadil
ئەم

وەقەس دل‌سافنی کو شیشەنی ئەم
تژی ئشق و تژی ئەندیشەنی، ئەم
دەما ل هەمبەرێ تووفانێ مانی
یانی کو مەرخنێ؛ ب‌ریشەنی ئەم!

#مهه‌مه‌د_هوسێن‌پوور
em

Wiqes dilsafinê ku şîşe nî em
Tijî êşq û tijî endîşe nî em
Dema li hemberî tûfanê manî;
Yanî ku merxinî; bi rîşenî em!

# Mihemed_Husênpûr

ما

چنان قلب زلالی داریم که مانند شیشه‌ایم
پر از عشق و پر از اندیشه‌ایم ما
وقتی در برابر طوفان‌ ایستاده‌ایم
یعنی که مَرخ (سرو کوهی) هستیم و ریشه‌داریم ما


@Kaniyadil
دوستان همدل و همزبانان کانیادل

      درود برشما

🔸به آگاهی می‌رساند؛
چنان‌که پیشتر هم اعلام شده‌است؛ سومین نشست تخصصی انجمن فرهنگی،ادبی کانیادل در سال جاری، چهارشنبه‌ی این هفته در محل کانون دانشگاهیان خراسان برگزار می‌شود.
🔸برابر آخرین برنامه‌ریزی صورت گرفته علاوه بر تایم موسیقی مقامی و شعرخوانی اعضای انجمن، این هفته نیز، حسب اعلام آمادگی، شعر یکی از دوستان شاعر حاضر در جلسه، اختصاصا بازخوانی و بررسی خواهد شد.
🔸خواهشمند است ضمن حضور به موقع در جلسه، کوردهای همدل و همزبانان اهل ذوق را نیز به‌ حضور و همراهی، فرابخوانید.
🔹زمان:
چهارشنبه؛ ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳
از ساعت ۱٨ الی ۲۰
🔹مکان:
مشهد ـ بزرگراه شهید کلانتری ـ بین کلانتری ۲۲ و ۲۴ ـ پلاک ۳۱۰- دفتر کانون دانشگاهیان خراسان

✍️ انجمن فرهنگی و ادبی کانیادل

@kaniyadil
کانیا دل pinned « دوستان همدل و همزبانان کانیادل       درود برشما 🔸به آگاهی می‌رساند؛ چنان‌که پیشتر هم اعلام شده‌است؛ سومین نشست تخصصی انجمن فرهنگی،ادبی کانیادل در سال جاری، چهارشنبه‌ی این هفته در محل کانون دانشگاهیان خراسان برگزار می‌شود. 🔸برابر آخرین برنامه‌ریزی صورت…»
Forwarded from Sepahilaeen Alireza
دوستان و همراهان گرانقدر

🔸درود برشما؛
کتاب «از تبریز تا برلین از برلین تا مشهد همراه با کلنل محمد تقی خان پسیان» به قلم دکتر یوسف متولی حقیقی منتشر شد.
این کتاب شامل زندگی و قیام کلنل محمد تقی خان پسیان است و از تبریز تا برلین از برلین تا مشهد، کلنل محمد تقی خان پسیان حاکم خراسان، قیام کلنل پسیان بر ضد دولت قوام السلطنه، فرجام کار کلنل پسیان و بررسی دیدگاههای مختلف پیرامون شخصیت و قیام وی از مهمترین بخشهای کتاب هستند.

🔸 این کتاب که نسخه‌ی جدیدی از ویرایش مفصل کتاب «از تبریز تا مشهد» است در بهار ۱۴۰۳ و توسط انتشارات برید مشهد، در ۳۷۶ صفحه و قیمت ۳۱۰ تومان به چاپ رسیده است.

🔸کانیادل، ضمن عرض سپاس و خدا قوت و تبریک صمیمانه به مردم و نویسنده‌ی توانای این اثر مانا؛ استاد فرهیخته و اندیشمند جناب دکتر یوسف متولی حقیقی کە افتخار ما خراسانی‌ها هستند، بهترین‌ها را برای ایشان خواهان است.

انجمن فرهنگی ادبی کانیادل

@kaniyadil
پیرامون نقد اهالی زبان و فرهنگ کوردی خراسان به یک فایل صوتی

اشاره: اوایل اردیبهشت ماه امسال(1403) به دعوت اساتید و دوستان انجمن ادبی کانیال در مشهد در یک گفتگوی صمیمانه به اظهارنظر درخصوص زبان ادبی و کتابت امروز عزیزان حاضر در آن مجلس پرداختم و نتایج تجربیات و مشاهداتم در طول قریب به سی سال کار در این عرصه را بعنوان یک عضو این جامعه فرهنگی مطرح کردم که اتفاقا مورد استقبال عزیزانی که مشخصا مخاطب من در آن محفل بودند نیز قرار گرفت. اما انتشار فایل صوتی مزبور برخی سوالات و نقدهایی در فضای مجازی به همراه داشته است. لذا با نهایت خضوع و احترام چند نکته در جهت تصریح موضوع مطروحه پیشکش مینمایم.
1. نخست اینکه فایل صوتی پخش شده کمی تقطیع و مختصر شده و لزوما تمام حرفهایم نبوده است. معهذا یک گفتگوی رو در رو همراه با پاسخ حضوری به سوالات و شبهات با یک فایل صوتی بدون توضیح و پیوست تفاوتهایی دارد و یحتمل نمیتواند محل نقدی منصفانه واقع شود.
2. دوم اینکه تمام منظورم در آن گپ و گفت بر لزوم توجه به داشته های زبانی و فرهنگی کوردی کورمانجی خراسان متمرکز بود و ازقضا اینهمه حساسیت و نقد و نظر و جنجالهای مبارک از طرف اهالی بسیار محترم و عزیز و دلسوز  کوردباور خراسانی موید همین موضوع است و نشانی از یک جامعه چالاک و پرتکاپو است که بر هویت خود پافشاری میکند وگرنه در یک جامعه آسیمیله شده که دچار رخوت و کرختی است هیچ چیز اهمیت نداشته و حساسیتی هم نخواهد داشت. این یعنی که ما در خراسان ظرفیتهای فرهنگی و زبانی بسیاری داریم که جای دفاع و ارزش سنگرگرفتن دارند.
3. اینجانب در معیت برخی دوستان دیگر از سال 1378 جزو نخستین کسانی بودم که آموزش زبان کوردی کورمانجی را در دانشگاه فردوسی آغاز کردم و شخصا حداقل تا پایان سال تحصیلی1379-1380 چهار دوره فارغ التحصیل این دوره داشتم و ازقضا کارنامه های صادره با مهر دانشگاه فردوسی آن دوره هنوز در آرشیو موجود است. منظورم از طرح این موضوع ابدا خودستایی نیست بلکه تاکید بر این است که از ابتدا در بطن موضوع آموزش رسم الخط و دستورزبان و مشکلات و دشواریها و موانع و دردسرهای بیشمار آن و فداکاریهای مدرسان عزیز زبان کوردی در خراسان بوده ام و اگر نقدی بر این مساله دارم از سر عناد و ناآگاهی نیست. بعلاوه در طول دو دهه گذشته بارها به نواحی کوردنشین و مراکز علمی و فرهنگی و سمینارهای متعدد مربوطه در مناطق مختلف جهان رفته ام. معهذا آنچه بعنوان تجربه شخصی و اندک دانش آکادمیک این برادر کوچکتان شنیده اید لزوما امر مطلق نیست بلکه نقدی است که خود میتواند مورد نقد منصفانه واقع شود.
4. خلاصه آنچه منظور نظر بنده بوده در این چند بند میگنجد:
الف ـ کلاسهای آموزش کوردی بسیار بجا و ضروری و فداکارانه است. و شخصاپایبند به هردو رسم الخط آرامی و لاتین رایج هستم و به کسانیکه این مهم را قبول ندارند و عمل نمیکنند نقد جدی دارم.
ب ـ مواد درسی مورد تدریس کلاسهای فعلی آموزشی با گونه زبانی خراسانی تفاوت فاحش دارد و میتواند میراث ارزشمند تنوع زبانی را به حاشیه ببرد. این تفاوت فاحش موضوع مفاهمه بین یک فارغ التحصیل این کلاسها و اهالی زبان در خراسان را تا حد بسیار زیادی منقطع و الکن مینماید که نیازمند تعدیل جدی است
ج ـ مهمترین نقش زبان از نظر زبانشناسان بخصوص نقشگرایان نقش ارتباطی آن است و اگر شما به زبانی سخن بگویید و بنویسید که فقط خودتان آنرا بفهمید و یا درصد زیادی از جامعه هدف آنرا متوجه نشود نقش اصلی زبان یعنی نقش ارتباطی را نقض کرده اید و این عین نقض غرض است.
د ـ زبان به مثابه موجودی زنده‌است که تعاملات در هرسه سطح اصلی واجی ـ واژی ـ دستوری را مورد مراوده درزمانی قرار میدهد تا زنده بماند اما توجه کنید که این امر درطول زمان اتفاق می افتد یعنی "همزمان" و یکباره و ناگهان نمیتواند در هر سه سطح مذکور تغییر کند. درغیر اینصورت باز ارتباط بین گوینده و شنونده قطع شده و نقش زبان نقض میشود. این یعنی با همه تغییرات زبانی موافقم اما بطور طبیعی و درطول زمان هرجا نیاز به واژگان یا ساختارهای جدید باشد هیچ ایرادی به قرض گرفتن از گونه های دیگر کوردی نیست چنانکه در سالهای اخیر بسیاری واژگان هم گرفته ایم مانند "ژیان ـ ئەڤین ـ هەلبەست و ..".
ه ـ با توجه به انچه عرض شد و بنا به تجربیات شخصی و مطالعات میدانی و آکادمیک معتقدم گونه کوردی خراسانی خود همه مختصات یک زبان کامل را داراست که با پشتوانه عظیم هزار سال  زبان و ادبیات فارسی غنی تر نیز میشود لذا از آن غفلت نکنیم و هر تلاشی در راستای آموزش و اعتلای این گونه عینا مصداق یک کار علمی و فرهنگی ارزشمند است. این بمعنای بی نیازی و قطع ارتباطات زبانی و علمی و فرهنگی و مراوده با دیگر همزبانانمان در اقصی نقاط و محصورکردن خودمان در جزیره تعصبات و ناآگاهی نیست.

با احترام دوباره
؛
# جواد رضایی

اردیبهشت1403
@kaniyadil
سخنی صمیمانه
پیرامون یک صدای دلسوزانه

یاران همکانی و کوردان همزبان درود.
اخیرا یک فایل صوتی از سخنان دوست و برادرم دکتر جواد رضایی در فضای مجازی منتشر شد که شامل بخشی از بیانات ایشان در آخرین نشست انجمن فرهنگی،ادبی کانیادل بود. از آنجا که نسبت به این سخنان، عکس‌العمل‌های متفاوت و بعضٱ متناقضی خواندم و شنیدم، به عنوان کمترین خادم کانیادل، لازم دیدم در این خصوص، چند نکته من‌باب توضیح و تنویر، خدمت شما خوبان و خدمتگزاران زبان و ادبیات و دستورزبان کوردی خراسان عرض کنم؛
یک؛ همه یا اکثر ما، دکتر جواد رضایی را از نزدیک می‌شناسیم و از خدمات گوناگون او به فرهنگ و زبان کوردی در خراسان به‌خوبی آگاهیم. پس بپذیریم که ایشان هرچه می‌گوید از سر خیر و مهر است و هیچ نسبت ناروایی نمی‌توان به نیت و ذهنیت این عزیز داد.
دو؛ چنان‌که می‌دانیم دکتر جواد رضایی علاوه بر اینکه زبان‌شناس است، در مجامع علمی زبانشناسی بسیاری حضور داشته و اهلیت اظهارنظر در باب زبان مادری خود (کوردی) را نیز به‌شایستگی داراست. اگر صرفا بخواهم به یکی از خدمات ایشان در خصوص پیشاهنگی خدمت علمی به زبان کوردی درخراسان اشاره کنم، باید بگویم، جواد رضایی از نخستین کسانی است که در سال ۱۳۷۹ کلاس‌های نگارش علمی و دستور زبان کوردی را در دانشگاه فردوسی راه‌اندازی کرد. در واقع او خود از پیشاهنگان آموزش زبان مادری در خراسان و استفاده از تجارب علمی دیگران است.
سه؛ نکته‌ی مهم این است که؛ سخنان دکتر رضایی، در یک محیط خصوصی و خودمانی، به شکل چهره‌به‌چهره و برای مخاطبان خاص بیان شد و در آن جمع دوستانه و همدلانه‌ی اهل ادب و هنر و زبان، همه متوجه حسن‌ نیت و صداقت گوینده بودند و پذیرفتند که او از سر درایت و دلسوزی سخن می‌گوید و باید در آنچه می‌گوید به‌جد تامل کرد.
در عین حال، از آنجا که پیش‌بینی می‌شد نشر این فایل صوتی ممکن است برای مخاطبان غایب اسباب سوء برداشت شود، کانیادل آن را منتشر نکرد. از سوی دیگر، فایل منتشره، متاسفانه با انقطاعاتی ناخواسته همراه است و همین، زمینه‌ی برخی سوءتفاهم‌ها و دامن زدن به نگرانی ناخواسته را تشدید کرده‌است.
چهار؛ مهمترین نکته اما این است که برداشت ما از سخنان دکتر رضایی نباید محدود و یک‌جانبه و توام با تصرف‌های خاص باشد. او و هیچکس منکر زحمات ارجمند آکادمیسین‌های کورد و پیش‌قراولان آموزش آکادمیک زبان کوردی در خراسان نیست و حسب شناختی که صاحب این قلم از دکتر جواد رضایی و نگاهش به کوردهای خراسان دارد، می‌دانم که او تلاش‌های فداکارانه‌ی این آموزگاران را می‌ستاید و هیچ جمعیت زبانی را بی‌نیاز از تأثیر و تاثر متقابل نمی‌داند. خراسان ما، صاحب گنجینه‌ی مغتنم و معتبری از واژگان و مفاهیم و ارزش‌های زبانی کوردی کورمانجی است و دکتر رضایی و بنده و دیگران به‌خوبی واقفیم که از ظرفیت این ذخیره‌ی فرهنگی، به‌خوبی استفاده نشده و‌ مهم‌ترین دلیلش هم ضعف و تعلل و تأخر ما در نگارش و نشر آکادمیک این گنجینه است. از سوی دیگر، کوردی خراسان به‌رغم دارایی گرانبهایش، به‌دلیل عدم روزآمد شدن دایره‌ی لغات، کفاف مقالات علمی و مواجهات جدی آکادمیک را نمی‌کند و این نکته را اهل قلم و آنانی که همه‌روزه با زبان مادری سروکار دارند، به روشنی و انصاف درمی‌یابند و می‌پذیرند.
پس منصافه و معقول این است که ما سخن برادرمان دکتر جواد رضایی را درست بفهمیم و بدانیم او منکر استفاده‌ی بجا از تجارب علمی زبان نیست و این نیز نامنصفانه است که به صرف اشاره ایشان به غنای واژگانی خراسان، منکر نیازهایمام شویم و خدای نخواسته، برای اثبات مدعای ذوقی یا کم‌کوشی‌های زبانی خویش، این حرف را مصادره به مطلوب و به استناد بحث فرهنگی آقای رضایی، اصل نگاه علمی به روابط درون‌خانوادگی زبان و نیازهای متعدد کوردی خراسان به استاندارد شدن را، تخطئه کنیم.
در نهایت؛ این بحث‌های علمی برای ما بدیهی و از ضرورت‌هاست و کانیادل به‌عنوان یک انجمن فرهنگی و ادبی، با تاکید بر اصل احترام مقابل علمی و اخلاقی، از هر نقد و نظر پخته و سخته‌ای در باب زبان مادری، استقبال می‌کند.


با مهر و ارادت؛ علیرضا سپاهی لایین
@kaniyadil
نگاهی به روزهای آغازین...

یادی از جلسات آموزش زبان کردی در دانشگاه فردوسی مشهد

از اواسط دهه‌ی ۹۰ به‌لطف وجود فضای مجازی و البته استفاده‌ی‌درست ما کردها از این فضا، علاقه‌ی وافری در میان جمعی از جوانان کرمانج خراسانی به یادگیری و آموزش رسم‌الخط زبان کردی مشاهده کردیم.
همیشه شاکر این زحمات دوستان عزیز و علی الخصوص جوانان خالص خراسانی هستم و فعالیت‌شان را ستایش می‌کنم اما بد نیست به گذشته‌ و پیشینه‌ی این فعالیت توجهی کنیم و قدردان اساتیدی باشیم که اواخر دهه‌ی ۱۳۷۰ در دانشگاه فردوسی زحمات زیادی برای برگزاری این کلاسها متحمل شدند.
یکی از افتخارات بنده‌ی حقیر آشنا شدن با دکتر جواد رضایی در آن سالهاست که با تمام وجود همکار همیشگی ما اعضای انجمن دانشجویان کرد دانشگاه فردوسی بود.
ما اعضای انجمن در آن سالها متوجه نکته‌ی مهمی شدیم و آن، عدم استفاده‌ی عزیزان خراسانی از  یک رسم‌الخط واحد بود.
متاسفانه هر کسی برای خودش به نوعی کشف در نوشتن رسیده بود و جالب آن بود که می‌بایست نویسنده‌ی عزیز هر لحظه همراه با نوشته‌اش می‌بود تا مخاطبانش متوجه محتوای نوشتاری او شوند!
اما در این میان دکتر جواد رضایی و جناب آقای چوپانی به مدد علاقه‌ی وافر به ادبیات کردی و مطالعه‌ی مجلات و کتابهای چاپ کردستان در طول سالهای مختلف، با نوشتار رسمی کردی آشنا بودند و با افتخار دعوت ما را برای تدریس زبان کردی قبول کردند.
ما پس از هر دوره به دانشجویان عزیز مدرک آموزش نوشتار زبان‌کردی تقدیم می‌کردیم و سعی کردیم این روش علمی و آکادمیک را گسترش دهیم.
بعد از دکتر رضایی و جناب چوپانی، کاک دیار در سال ۸۱ ادامه‌ دهنده‌ی این‌مسیر شد و یکی از معلمین خوب و‌مخلصی بود که هر هفته از تهران به مشهد می‌آمد و مدرس کلاسهای نوشتار کردی بود.
با این نگاه گذرا، امیدوارم همه‌ی دوستان عزیز خصوصاً جوانان پرشور خراسانی امروز، با دقت و حوصله به بررسی ابعاد مختلف فعالیت‌های فرهنگی و ضرورت‌های زبان کردی بپردازند و‌ قدردان بزرگان و زحمتکشان خود در این عرصه باشند.

ارادتمند؛ آوات رحیمی
@kaniyadil
2024/11/16 10:28:30
Back to Top
HTML Embed Code: