دودمان ایوبیان (1169–1260 میلادی) سلسله‌ای از سلاطین مسلمان بود که توسط #صلاح‌الدین ایوبی بنیان‌گذاری شد. این سلسله بیشتر به خاطر نبردهای صلیبی، تأسیس دولت‌های اسلامی و گسترش نفوذ اسلام در سرزمین‌های شام و مصر مشهور است. در زیر فهرستی از مهم‌ترین سلاطین ایوبیان همراه با تاریخ حکومت و مهم‌ترین خدمات آنها ارائه شده است:

📌1. صلاح‌الدین ایوبی (1137–1193)

- حکومت: 1171–1193
- مهم‌ترین خدمات:
- تأسیس سلسله ایوبیان پس از پایان خلافت فاطمیان در مصر.
- آزادسازی #قدس در سال 1187 پس از پیروزی در نبرد معروف حطین.
- مقابله با نیروهای صلیبی و سازماندهی جهاد برای بازپس‌گیری اراضی اسلامی.
- گسترش قدرت ایوبیان در مصر، شام، یمن، و بخش‌هایی از عراق.

📌2. الملک الافضل نورالدین علی (1174–1237)

- حکومت: 1193–1196 (در دمشق)
- مهم‌ترین خدمات:
- او فرزند صلاح‌الدین بود و بعد از مرگ پدرش حاکم دمشق شد.
- به دلیل اختلافات داخلی میان ایوبیان و ناتوانی در مدیریت حکومت، قدرت را به برادرش العزیز عثمان واگذار کرد.

📌3. الملک العزیز عثمان بن صلاح‌الدین (1171–1198)

- حکومت: 1193–1198 (در مصر)
- مهم‌ترین خدمات:
- پس از مرگ پدرش، فرمانروای مصر شد و تلاش کرد قدرت ایوبیان را در مصر حفظ کند.
- سعی در توسعه قلمرو ایوبیان داشت اما با مشکلاتی در کنترل شورش‌های داخلی مواجه شد.

📌4. الملک العادل (1145–1218)

- حکومت: 1200–1218
- مهم‌ترین خدمات:
- برادر صلاح‌الدین ایوبی بود و پس از اختلافات میان فرزندان صلاح‌الدین به قدرت رسید.
- او موفق شد امپراتوری ایوبیان را تثبیت کند و نظم داخلی را بهبود بخشد.
- مقابله با حملات صلیبی و تلاش برای حفظ یکپارچگی قلمرو ایوبیان در مصر و شام.

📌5.الملک الکامل (1177–1238)

- حکومت: 1218–1238
- مهم‌ترین خدمات:
- پسر ملک العادل و حاکم مصر بود.
- در زمان او، معاهده‌ای با امپراتور مقدس روم فریدریش دوم امضا شد که به مدت 10 سال کنترل قدس به صلیبیون واگذار شد.
- تلاش کرد قدرت ایوبیان را از طریق سیاست‌های دیپلماتیک حفظ کند.

📌6. الملک الصالح نجم‌الدین ایوب (1205–1250)

- حکومت: 1240–1249
- مهم‌ترین خدمات:
- درگیری با حملات صلیبی و موفقیت در شکست صلیبی‌ها در نبرد المنصوره در سال 1249
- او آخرین سلطان قدرتمند ایوبیان در مصر بود.
- در زمان او، ممالیک به قدرت رسیدند و پس از مرگش، به تدریج قدرت را در مصر به دست گرفتند.

📌7. توران‌شاه (1237–1250)

- حکومت: 1249–1250
- مهم‌ترین خدمات:
- او فرزند ملک الصالح نجم‌الدین بود و پس از مرگ پدرش به سلطنت رسید.
- پس از پیروزی در نبرد المنصوره علیه صلیبی‌ها، توسط ممالیک به قتل رسید و دوره ایوبیان در مصر به پایان رسید.

📌8.الملک الاشرف موسى (1229–1263)

- حکومت: 1250–1260 (در دمشق)
- مهم‌ترین خدمات:
- پس از فروپاشی حکومت ایوبیان در مصر، ایوبیان در شام هنوز به قدرت خود ادامه دادند.
- در نهایت قدرت ایوبیان توسط ممالیک و حملات مغول در منطقه شام نیز پایان یافت.

📌پایان حکومت ایوبیان:

حکومت ایوبیان در مصر با به قدرت رسیدن #ممالیک به پایان رسید. در شام نیز پس از شکست‌های پی‌درپی از مغول‌ها و فشارهای داخلی، حکومت ایوبیان به تدریج ضعیف و منقرض شد.

👈خدمات علمی و فرهنگی ایوبیان

دودمان ایوبیان علاوه بر فعالیت‌های نظامی و سیاسی، در زمینه‌های علمی و فرهنگی نیز فعالیت‌های مهمی داشت. حکام ایوبی، به‌ویژه صلاح‌الدین ایوبی و جانشینان، توجه زیادی به توسعه علوم، آموزش و فرهنگ اسلامی دارند. این خدمات در زمینه خاصی، از جمله حمایت از دانش، مدارس و مراکز علمی، و حفاظت از میراث علمی و فرهنگی اسلامی نمایان شده است. در زیر به مهم ترین خدمات علمی ایوبیان اشاره می کنیم:

📌مدارس و مراکز علمی

ایوبیان به‌طور فوق‌العاده‌ای در ساخت مدارس، مساجد و مراکز آموزشی نقش دارند. این مؤسسات به طور ویژه به آموزش علوم دینی و همچنین علوم طبیعی، ریاضیات و فلسفه اختصاص دارند.

مدرسه ناصریه در دمشق یکی از این خدمات بود.

📌حمایت از پژوهش و علمای دینی

ایوبیان توجه ویژه به حمایت از دانش، فیلسوفان و علمای دینی دارند. آنها برای جذب بزرگترین عالمان و فقیهان به دربار خود، از آنها دعوت می‌کنند و امکانات و منابع لازم برای پژوهش را در اختیارشان قرار می‌دهند.

حفاظت از میراث علمی و فرهنگی اسلامی

صلاح‌الدین ایوبی و جانشینان یا تلاش برای حفظ ارزش علمی و فرهنگی اسلامی، به‌ویژه در شهرهای بزرگی مانند بغداد.،قاهره و دمشق انجام داد.کتابخانه های بزرگ در قاهره یکی از اقدامات علمی مشهور ایوبیان بود

📌ترویج علوم پزشکی

در دوره ایوبیان، پزشکی و دارو سازی به‌عنوان یکی از علوم برجسته توسعه یافت.صلاح‌ایوبی به‌ویژه علاقه‌مند به پزشکی بود و پزشکان مشهور را به دربار خود دعوت میکرد.(ابن میمون)

بیمارستان‌ها و داروخانه‌های بزرگی در شهرهای بزرگ قلمرو ایوبیان ساخته شدند که به عنوان مراکز علمی و پزشکی عمل کردند. به ویژه بیمارستان نوری در دمشق

📌علوم مهندسی و نظامی

نبوغ مهندسی ایوبیان در زمینه‌های مختلف از جمله ساخت استحکامات، قلعه‌ها، پل‌ها، و استفاده از فناوری‌های پیشرفته در مهندسی آب و معماری، نقش بسیار مهمی در حفاظت از قلمروهای آنها و مقابله با صلیبی‌ها داشت.

قلعه‌های ایوبی در مناطقی مانند دمشق ، قاهره و حلب به عنوان شاهکارهای مهندسی نظامی محسوب می‌شوند.صلاح‌الدین ایوبی و فرماندهانش از فناوری‌های پیشرفته مانند منجنیق‌ها و برج‌های محاصره برای مقابله با صلیبی‌ها را ساخت و استفاده کردند.

منجنیق‌های ایوبیان قادر بودند سنگ‌های بزرگ و سنگین را به دیوارها و سازه‌های دشمن پرتاب کنند. این ابزارها به‌ویژه در تخریب دیوارهای مستحکم قلعه‌ها و استحکامات صلیبی‌ها بودند.برخی از این منجنیق‌ها با پرتاب سنگ‌هایی با وزن چند صد نفری را می‌سازند که آسیب‌های ناشی از آن دیوانه کننده بود

تنوع در طراحی و اندازه : منجنیق‌های ایوبیان در اندازه‌های مختلف طراحی شده بودند. منجنیق‌های کوچک‌تر برای سریع‌تر و نزدیک‌تر کردن دست به کار می‌شوند، در حالی که منجنیق‌های بزرگ‌تر برای پرتاب سنگ‌های سنگین‌تر و در فاصله‌های بیشتری استفاده می‌شدند. این تنوع در طراحی باعث می‌شود که ایوبیان در شرایط مختلف از این سلاح‌ها استفاده کنند.

منجنیق‌های چرخ‌دار: یکی از ابتکارات ایوبیان در مهندسی نظامی، ساخت منجنیق‌های چرخ‌دار بود. این منجنیق‌ها دارای جابجایی سریع‌تر در میدان جنگ هستند.

📌دانشمندان زمان ایوبیان:

ابن میمون ، ابن شداد ، ابن نفیس ، القفطی ، ابن جبیر ،ابن ابی اصیبعه، ابن قدامه ،و...

@tamadone_islami

عربسک (arabesque)

#معماری_اسلامی

شیوه ی از تزئین با شکلهای دقیق هندسی و نقشهای گیاهی ساده شده (استیلیزه) و قراردادی و دور از طبیعت انتزاعی با پیچ و خمهای متقاطع و موزون و مکرر که در تذهیب، کاشی سازی، قالیبافی، گچبری، قلمزنی، منبت کاری، حجاری و دیگر زمینه های هنری به کار میرود

این اصطلاح واژه ای است فرانسوی ماخوذ از واژه «#عرب» به معنی عربی در زبان فارسی, افزون بر این واژه برابرهای #عربانه, طرحهای طوماری, اشکال تزریقی ,اشکال طوماری مجرد و... نیز برای این مفهوم به کار برده شده است

عربسک را برخی از هنرشناسان غربی به معنی بسیار گسترده تری به کار برده اند و همه نقشهای هندسی ،گیاهی اسلیمی، بند رومی و گره سازی را که صرفاً به گونه ای نمایشگر نقشی موزون و مکرر به شیوه شرقی میباشد زیر عنوان عربسک هم آورده اند.

در حالی که هر یک از اینها اصطلاحی است خاص با مفهومی خاص از نظر تاریخی گویا عربسک گیاهی از صورت خیالی تاک سرچشمه گرفته باشد.

در تزئینات چند اثر هنری دوره اسلامی نیز به طرح تاک بر میخوریم اما طرح تزئینی عربسک به نقش تاک بسنده نمی کند و گونه های گیاهی گوناگون را به هم در می آمیزد، گاه تاک را در کنار نخل، انجیر و کنگر نشاند و گاه از آن ،انار میوه کاج و گل به بار می آورد.

📚منبع:طرحهای اسلامی او اویلسون ترجمه محمدرضا ریاضی ص ۱۳۷-۱۳۸ تهران (۱۳۷۷)

@tamadone_islami

یک کتاب تاریخ چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟

یک کتاب تاریخ باید هفت ویژگی داشته باشد تا کتابی مورد اطمينان باشد. در صورت فقدان هرکدام از این ویژگی ها کتاب معتبر نبوده و ارزش خواندن ندارد.
اولین ویژگی:منابع و مآخذ معتبر است.

لینک در یوتیوب
https://youtu.be/1CVH7emiRiI

نقش جنگ های صلیبی در انتقال متون ادبی، عرفانی و فلسفی اسلامی به اروپا

جنگ های صلیبی، نقش زیادی در انتقال فرهنگ و تمدن اسلامی، به ویژه در حوزه ادبیات به اروپا داشت و تأثیرات بزرگی را نیز در آن قاره بر جای گذاشت؛ به گونه ای که ادبیات منظوم و منثور یا داستان های فلسفی، عرفانی و حماسی در قصه های مؤلفان اروپای قرون وسطا مؤثر واقع شد.

ورود تعداد زیادی از لغات و اصطلاحات اسلامی و همچنین مثل های شرقی در زمینه های مختلف علوم، نشانگر نفوذ ادبیات مسلمانان به اروپاست. نوشتار پیش رو، برای نشان دادن راه های انتقال ادبیات جهان اسلام به اروپا در طول جنگ های صلیبی، با استفاده از روش تاریخی و با استناد به منابع معتبر تاریخی و ادبی، به توصیف و تحلیل این موضوع می پردازد.

یافته های پژوهش نشان می دهد ترجمه متون مختلف در خلال جنگ های صلیبی و سال های واپسین آن، در تکامل فکری و فرهنگی مردم اروپا در اواخر قرون وسطا و نیز عصر رنسانس، نقشی بسزا داشته است و باعث شد نویسندگان معروف آن زمان همچون دانته و در ادوار بعد حتی دکارت، از آثار مسلمین تأثیرپذیر باشند.


@ketabkhane_islami
@tamadone_islami