الهه‌ها و خدایان سامی باستان در تمدن‌ها و فرهنگ‌های مختلف سامی نقش مهمی ایفا می‌کردند.

در میان جوامع سامی باستان، مانند بابلی‌ها، آشوری‌ها، فنیقی‌ها، عبریان، و اعراب پیش از اسلام، پانتئون‌های مختلفی از خدایان و الهه‌ها وجود داشت.

این خدایان معمولاً با طبیعت، جنگ، باروری، آسمان و دیگر جنبه‌های زندگی انسان مرتبط بودند. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین خدایان سامی در تمدن‌های مختلف اشاره می‌کنم:

📌1. ال (El)

توصیف: "ال" یکی از بزرگ‌ترین خدایان در فرهنگ‌های سامی بود. او در پانتئون فنیقی‌ها و کنعانی‌ها به‌عنوان خدای خدایان و پدر تمام الهه‌ها و خدایان شناخته می‌شد. او اغلب به‌عنوان خدایی پیر، خردمند و قدرتمند تصویر می‌شد که نماینده‌ی قدرت آسمان بود.

- ویژگی‌ها: ال به‌عنوان خدای خالق و پروردگار کل جهان شناخته می‌شد و نام او به معنی "خدا" یا "قدرت" است.

📌2. بعل (Baal)

- توصیف: بعل یکی از محبوب‌ترین و مهم‌ترین خدایان سامی بود که در فرهنگ‌های کنعانی، فنیقی، و حتی عبری باستان مورد پرستش قرار می‌گرفت. او خدای طوفان، باران، و باروری بود و همچنین به‌عنوان خدای جنگ نیز شناخته می‌شد.

- ویژگی‌ها: بعل اغلب به عنوان خدایی جوان، قوی و پرانرژی تصویر می‌شد که برای محافظت از مردم و زمین‌ها در برابر دشمنان و خشکسالی می‌جنگید.

📌3. عشتار (Ishtar)

- توصیف: عشتار (ایشتار در فرهنگ بین‌النهرین) الهه‌ی عشق، جنگ و باروری بود. او یکی از مهم‌ترین الهه‌ها در بین جوامع سامی باستان، به‌ویژه در بابل و آشور بود. در فرهنگ فنیقی و کنعانی با نام عشتروت (Astarte) شناخته می‌شد.

- ویژگی‌ها: او به‌عنوان الهه‌ای بسیار پیچیده و پرنفوذ شناخته می‌شد که هم قدرت زندگی (باروری) و هم مرگ (جنگ) را در اختیار داشت.

📌4. یم (Yam)

- توصیف: یم خدای دریا و اقیانوس‌ها در پانتئون کنعانی بود. او اغلب به‌عنوان خدای خشمگین و ویرانگر توصیف می‌شد که نماد خطرات و خشم دریاها بود.

- ویژگی‌ها: یم در افسانه‌ها دشمن بعل بود و در نبردی بزرگ با او مبارزه کرد که بعل در نهایت پیروز شد و جایگاه او را به‌عنوان خدای اصلی تثبیت کرد.

📌5. موت (Mot)

- توصیف: موت خدای مرگ و جهان زیرزمینی در فرهنگ‌های کنعانی و فنیقی بود. او نماد مرگ، خشکسالی و نابودی بود و در افسانه‌ها با بعل درگیر می‌شد.

- ویژگی‌ها: موت اغلب به‌عنوان موجودی ترسناک و قدرتمند تصویر می‌شد که جان انسان‌ها و خدایان را می‌گرفت.

📌6. شمس (Shamash)

- توصیف: شمس خدای خورشید در میان سامی‌های باستان، به‌ویژه در بین‌النهرین، بود. او نماینده نور، عدالت و حقیقت بود.

- ویژگی‌ها: شمس به‌عنوان داور بزرگ عدالت شناخته می‌شد و نماد روشنایی بود که بر تاریکی پیروز می‌شد.

📌 7. ملکارت (Melqart)

- توصیف: ملکارت خدای حامی شهر صور (Tyre) در فنیقیه بود و به‌عنوان خدای باروری، دریا، و جنگ مورد پرستش قرار می‌گرفت. او به‌عنوان یکی از مهم‌ترین خدایان فنیقی شناخته می‌شد.

- ویژگی‌ها: ملکارت به‌عنوان نماد قدرت شهری و دریایی فنیقی‌ها شناخته می‌شد و به‌عنوان خدایی جنگجو و محافظ شهرها مورد احترام بود.

📌 8. دوشرا (Dushara)

- توصیف: دوشرا خدای بزرگ نبطیان بود و بیشتر در مناطق جنوبی شبه‌جزیره عربستان و اردن امروزی پرستش می‌شد. او خدای کوه‌ها و طبیعت بود.

- ویژگی‌ها: دوشرا اغلب به‌عنوان خدای حامی نبطیان و پیونددهنده آن‌ها با طبیعت شناخته می‌شد.

📌9. اللات (Al-Lat)

- توصیف: اللات یکی از الهه‌های باروری، جنگ و حفاظت بود که در میان اعراب پیش از اسلام پرستش می‌شد. او اغلب به‌عنوان یکی از سه الهه بزرگ در کنار منات و عزی پرستش می‌شد.

- ویژگی‌ها: اللات به‌عنوان نماد قدرت زنانه و مادر طبیعت شناخته می‌شد و به‌عنوان الهه‌ی باروری و حامی مردم مورد احترام بود.

📌10. منات (Manat)

- توصیف: منات الهه سرنوشت و مرگ بود و در میان اعراب پیش از اسلام مورد پرستش قرار می‌گرفت. او یکی از سه الهه اصلی عرب پیش از اسلام بود.

- ویژگی‌ها: منات به‌عنوان الهه‌ای که عمر و مرگ انسان‌ها را تعیین می‌کرد شناخته می‌شد و مردم به او برای بخشش یا تغییر سرنوشت خود متوسل می‌شدند.

📌11. عزی (Al-Uzza)

- توصیف: عزی الهه قدرت، جنگ و ستارگان بود. او به‌عنوان یکی از سه الهه بزرگ در کنار اللات و منات در شبه‌جزیره عربستان پرستش می‌شد.

- ویژگی‌ها: عزی به‌عنوان الهه‌ی جنگ و محافظ مردم در برابر دشمنان شناخته می‌شد.

@tamadone_arab

📌12.تموز (Tammuz)

تموز یکی از ایزدان مهم در میان اقوام بین‌النهرین، به ویژه سومریان، بابلیان، و آشوریان بود.

توصیف: تموز (در سومری «دموزی») ایزد باروری، کشاورزی، و تغییر فصل‌ها بود که با چرخه‌های طبیعت و زندگی گیاهان ارتباط داشت. او به عنوان الهه‌ای که هر ساله می‌میرد و دوباره زنده می‌شود، نماد تغییر فصل‌ها و مرگ و تولد مجدد بود.

الهٔ تموز به شکل مستقیم بر اعراب باستان نیز تأثیر داشت، به‌ویژه در شمال شبه‌جزیره عربستان و مناطقی که تحت تأثیر فرهنگ بین‌النهرین بودند. عرب‌ها تموز را به‌عنوان الهه‌ای مرتبط با باروری و طبیعت می‌شناختند و در برخی مناطق پرستش او رواج داشت.

در دوره‌های بعد، به‌ویژه در دوران جاهلی (پیش از اسلام)، برخی از باورهای مرتبط با تموز در فرهنگ عرب باقی ماندند، این الهه ممکن است با الهه‌ها و خدایان محلی عربی ترکیب شده و به گونه‌ای تغییر یافته باشد که با باورهای عربی سازگار شود.

📌13.نرگال (Nergal):

توصیف: یکی از خدایان باستانی میان‌رودان (بین‌النهرین) است که عمدتاً در تمدن‌های سومری، بابلی و آشوری پرستیده می‌شد. او به‌ عنوان خدای جنگ، طاعون و مرگ شناخته می‌شد و حاکم دنیای زیرزمین بود.

اما در میان عرب‌های باستان، نرگال به عنوان یکی از خدایانی که در دوره‌های پیش از اسلام در شبه جزیره عربستان پرستیده می‌شد، مورد توجه قرار داشت.

📌14. اله ی سجا ( Saja) :

الهه‌ای بود که به ویژه در قبایل شمال عربستان مورد پرستش قرار می‌گرفت. او الههٔ خویشتن‌داری، عقل و منطق در نظر گرفته می‌شد و به همین دلیل نقشی مهم در باورهای مذهبی برخی از قبایل عرب داشت.

📌15. خدای نانا (یا سین):

در اساطیر سومری و بابل باستان، خدای ماه بود. در این تمدن‌ها، نانا به عنوان یکی از مهم‌ترین خدایان ماه پرستش می‌شد و به نام "سین" نیز شناخته می‌شد.

ویژگی‌های اصلی نانا (سین) شامل:

نقش و اهمیت: نانا خدای ماه و زمان‌بندی بود و تأثیر زیادی بر کشاورزی و تقویم داشت. او به عنوان الهه‌ای که چرخه‌های ماه را کنترل می‌کرد، در زندگی روزمره و مراسم دینی نقش مهمی ایفا می‌کرد.

خانواده: نانا به عنوان پدر اِنَه‌نا (اینانا)، الهه عشق و جنگ، و همسر نینگال، الهه شهر اور، شناخته می‌شود.

پرستش: او در شهر اور، که به عنوان مرکز اصلی پرستش او بود، به شدت مورد احترام قرار می‌گرفت. معابد بزرگی به او اختصاص یافته بود و آیین‌های مربوط به او به طور منظم برگزار می‌شد.

نمادها: نانا معمولاً با نمادهایی مانند هلال ماه به تصویر کشیده می‌شد.

پرستش نانا به طور گسترده‌ای در تمدن‌های میان‌رودان مانند سومر، بابل و آشور انجام می‌شد و او به عنوان یکی از خدایان اصلی در این فرهنگ‌ها شناخته می‌شد.

📌16.مردوک (Marduk):

یکی از برجسته‌ترین خدایان در اساطیر بابل باستان بود. او ابتدا خدای شهر بابل بود، اما به مرور زمان و به ویژه در دوره پادشاهی حمورابی (1792-1750 قبل از میلاد)، به خدای اصلی و برترین الهه در پانتئون بابلی تبدیل شد.

ویژگی‌ها و نقش‌ها:

1.نقش خدای آفرینش: مردوک در اسطوره بابلی "اِنومه اِلایش" (حماسه آفرینش) به عنوان خدای قهرمان شناخته می‌شود. او در این اسطوره با تیامات، الهه آشوب و اژدهایی که نماد آب‌های شور و هرج و مرج بود، مبارزه کرد و با شکست دادن او، جهان را نظم بخشید. مردوک پس از این پیروزی به عنوان خدای برتر شناخته شد.

2. خدای خرد، نظم و عدالت: مردوک نه تنها خدای جنگ و پیروزی بود، بلکه به عنوان خدای خرد و عدالت نیز مورد پرستش قرار می‌گرفت. مردم بابل او را حامی عدالت، نظم کیهانی و حافظ زندگی اجتماعی می‌دانستند.

3. نمادها: مردوک اغلب با اژدهایی به نام "موشهوشو" (Mušḫuššu) و یک ابزار سلطنتی به تصویر کشیده می‌شد. این نمادها نشان‌دهنده قدرت و سلطه او بر جهان بودند.

4. معابد: مشهورترین معبد مردوک اِسَگیلَه در شهر بابل بود. همچنین زیگورات مشهور بابل، که یکی از هفت عجایب جهان باستان محسوب می‌شد، به مردوک تقدیم شده بود.

مردوک با گذشت زمان، در جایگاه خدای اصلی فرهنگ‌های میان‌رودان قرار گرفت و به عنوان پدر خدایان و خالق آسمان و زمین شناخته شد. این موقعیت او را به یکی از مهم‌ترین خدایان جهان باستان تبدیل کرد تا جایی که کوروش کبیر در هنگام فتح بابل این خدای مردوک را مورد پرستش قرار داد.

@tamadone_arab

📌17.اینانا (Inanna):

یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین الهه‌ها در اساطیر سومری و آکدی (بین‌النهرین باستان) بود. او در آکدی به نام عشتار هم شناخته می‌شد. اینانا الهه عشق، باروری، جنگ و شهوت بود و در بسیاری از اسطوره‌ها و متون دینی به عنوان چهره‌ای نیرومند و چندوجهی ظاهر می‌شود.

ویژگی‌ها و نقش‌های اینانا:

1. الهه عشق و باروری: اینانا به عنوان الهه عشق و میل جنسی مورد پرستش قرار می‌گرفت، اما برخلاف بسیاری از الهه‌های عشق در دیگر فرهنگ‌ها، او تنها به عشق و باروری محدود نبود، بلکه همچنین الهه‌ای قوی و جنگجو بود.

2. الهه جنگ و قدرت: اینانا در کنار اینکه الهه عشق بود، خدای جنگ نیز به شمار می‌رفت. او نماد قدرت، نبرد و پیروزی در جنگ‌ها بود و این دوگانگی عشق و جنگ او را به یک چهره منحصر به فرد در اساطیر تبدیل می‌کرد.

3. اسطوره‌ها:یکی از معروف‌ترین اسطوره‌های مربوط به اینانا، سفر او به دنیای زیرین است که در آن برای دیدار با خواهرش، «ارِشکیگال»، الهه مرگ و دنیای زیرین، به آنجا می‌رود. در این اسطوره، او پس از گذر از مراحل مختلف و در نهایت مرگ موقت، به دنیای زنده بازمی‌گردد.

4. نمادها: اینانا معمولاً با ستاره یا سیاره ناهید (زهره) مرتبط بود که نماد او محسوب می‌شد. همچنین او اغلب با شیرها، که نماد قدرت و سلطه بودند، و یک دسته نخل به تصویر کشیده می‌شد.

5. معابد: معابد متعددی به اینانا اختصاص داده شده بود که یکی از مشهورترین آن‌ها در شهر #اور قرار داشت. این معبد به او و خدایان مرتبط با او تقدیم شده بود و مراسم‌ها و جشن‌های زیادی در آن برگزار می‌شد.

اینانا با وجود پیچیدگی و تنوع نقش‌هایش، همواره نمادی از قدرت زنانه، عشق، و نبرد بود و به عنوان یکی از برجسته‌ترین الهه‌های تمدن سومری و بین‌النهرین باستان شناخته می‌شود.

📌18.انو (Anu) :

یکی از مهم‌ترین خدایان در اساطیر سومری، آکدی، بابلی و آشوری بود. او به عنوان *خدای آسمان* و پدر خدایان شناخته می‌شد و در رأس پانتئون خدایان میان‌رودان قرار داشت.

ویژگی‌ها و نقش‌های انو:

1. "خدای آسمان:" انو به عنوان خدای آسمان و فرمانروای عرش الهی در اساطیر میان‌رودان شناخته می‌شد. او مسئول نظم و قانون کیهانی بود و قدرت و حاکمیت او بر جهان و خدایان دیگر برقرار بود.

2. پدر خدایان: انو به عنوان پدر بسیاری از خدایان بزرگ شناخته می‌شد، از جمله "اِنلیل" (خدای باد و زمین) و اِئا (اِنکی) (خدای آب‌ها و خرد). او به نوعی خدای نخستین بود که خدایان دیگر از او منشأ گرفتند.

3. نقش در کیهان‌شناسی: در باورهای میان‌رودان، انو به همراه دیگر خدایان مانند اِنلیل و اِنکی سه‌گانه‌ای الهی تشکیل می‌دادند که جهان را اداره می‌کردند. انو به عنوان خدای آسمان، مسئولیت برترین لایه‌های جهان را داشت، در حالی که انلیل و انکی به ترتیب بر زمین و آب‌ها نظارت می‌کردند.

4. نمادها و معابد: نماد اصلی انو تاج و تخت آسمانی بود. او معابد بزرگی در شهرهای مهم مانند اور** و اوروک داشت، اما برخلاف برخی دیگر از خدایان میان‌رودان، او خدای پرستش عمومی و مردمی نبود، بلکه بیشتر مورد توجه پادشاهان و اشراف قرار داشت.

5. نقش نمادین: هرچند انو به عنوان خدای برتر شناخته می‌شد، اما حضور او در اساطیر به نسبت برخی دیگر از خدایان کمتر بود. او بیشتر به عنوان نمادی از قدرت الهی و سروری بر جهان کیهانی مطرح می‌شد و خدایانی مانند انلیل و مردوک نقش‌های اجرایی بیشتری داشتند.انو به عنوان خدای آسمان و پدر خدایان، نقش محوری در اساطیر و دین‌های میان‌رودان ایفا کرد و جایگاه او نشان‌دهنده اهمیت آسمان و نظم کیهانی در فرهنگ‌های باستانی منطقه بود.

📌19.الْمَقَه (Almaqah):

ال‌مقه خدای اصلی قوم سبأ بود و به عنوان خدای ماه و باروری شناخته می‌شد. او نقش مهمی در حفاظت از پادشاهی سبأ و آبیاری کشاورزی، به ویژه در منطقه سبأ، داشت.
معابد متعددی به افتخار او ساخته شد و او معمولاً با ماه و همچنین با شیری که نماد قدرت بود، مرتبط بود.

📌20.عَثْتَر (ʿAthtar):

عثتر یکی از خدایان محبوب عربستان جنوبی بود و خدای باران و جنگ به شمار می‌رفت. او معادل الهه عشتار (اینانا) در فرهنگ‌های بین‌النهرین بود.

او به عنوان خدای باران و حاصلخیزی، به خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک، نقش مهمی در زندگی مردم داشت.

📌21.ذو سَمَوی (Dhu-Samawi):

ذو سموی خدای آسمان و یکی از خدایان مهم در عربستان جنوبی باستان بود. او خدای محافظ و الهه‌ای مرتبط با آسمان و بارش باران بود.

📌22.ذو غَیب (Dhu-Ghayb):

این خدا در برخی منابع به عنوان خدای خفا و ناپیدا شناخته می‌شود و احتمالاً نقشی در مسائل مربوط به جهان ناشناخته و غیب داشت.

📌23.ودّ (Wadd):

ودّ خدای عشق و دوستی بود و در شمال عربستان و به ویژه در شهر دومة الجندل پرستش می‌شد. او به عنوان یکی از خدایان محلی منطقه شمالی عربستان اهمیت داشت.

@tamadone_arab

📌24.دَگُون (Dagon):

دگون خدای غلات، کشاورزی و باروری بود و در شهرهای مختلف فینیقی، از جمله بیبلوس، پرستش می‌شد. او یکی از خدایان باستانی و مهم در منطقه مدیترانه شرقی بود.دگون در بسیاری از متون اسطوره‌ای به عنوان حامی کشاورزان و نگهبان محصولات کشاورزی شناخته می‌شد.

📌25.تانیت (Tanit):

تانیت الهه مادر و باروری بود که به ویژه در شهر کارتاژ (یکی از مستعمرات فینیقی) مورد پرستش قرار می‌گرفت. او با #عشتروت مرتبط بود و در کارتاژ یکی از الهه‌های اصلی به شمار می‌رفت.تانیت نماد قدرت زنانه و حمایت از نسل‌ها و باروری بود و پرستش او معمولاً با قربانی‌ها و آیین‌های خاص همراه بود.

📌26.اِشمون (Eshmun):

اَشمون خدای شفا و سلامتی بود و معابدی به او در شهرهای فینیقی، به ویژه در صیدا، اختصاص داشت. او به عنوان خدای درمان و پزشکی شناخته می‌شد و به او به عنوان درمانگر بیماران متوسل می‌شدند.اشمون معمولاً با اَسکلپیوس، خدای یونانی شفا، مقایسه می‌شد.بسیاری از خدایان فینیقی، مانند عشتروت و ملقرت، با خدایان یونانی و رومی یکی پنداشته شدند و در بسیاری از نقاط جهان باستان مورد پرستش قرار گرفتند.

📌27.اِنلیل (Enlil):

انلیل خدای باد، هوا و زمین بود و قدرت بسیار زیادی داشت. او نقشی کلیدی در ایجاد نظم در جهان بازی می‌کرد و در اساطیر #آکدی به عنوان یکی از حاکمان اصلی خدایان مورد احترام بود. انلیل همچنین مسئول قوانین و سرنوشت انسان‌ها بود.

📌28.اِئا (Enki) / اِنکی:

ائا (در سومری: انکی) خدای آب‌ها، خرد و جادو بود. او خدای آبی‌ها و دریاها و همچنین خالق بسیاری از نوآوری‌های فرهنگی و فناوری محسوب می‌شد. او نقش مهمی در داستان‌های آفرینش و کمک به انسان‌ها در برابر خشم خدایان داشت.

📌29.نبو (Nabu):

نبو خدای نوشتار، خرد و الهام بود. او خدای کاتبان و دانش بود و با کتابت، یادگیری و علم مرتبط بود. نبو پسر مردوک بود و معابدی به افتخار او در بابل و بورسیپا ساخته شده بود.

📌30.ادَد (Adad):

ادد خدای طوفان، رعد و باران بود. او قدرت‌های طبیعی را نمایندگی می‌کرد و مسئول آوردن باران، ویرانی‌های طوفان‌ها و کنترل نیروهای طبیعت بود.

📌31.یهوه (Yahweh):

یهوه خدای یکتای عبرانیان و بنی‌اسرائیل است. او به عنوان خدای اصلی و خالق جهان شناخته می‌شود. در تورات و کتاب مقدس عبری، یهوه به عنوان خدای عهد و پیمان با بنی‌اسرائیل معرفی شده که آنان را از بردگی در مصر رهایی بخشید و به سرزمین موعود هدایت کرد.یهوه همان جایگاه الله در بین خدای اسلام را دارد.

📌32.عَنان (Anat):

عنان یکی از الهه‌های جنگ و عشق کنعانی بود که در متون اوگاریتی به او اشاره شده است. او به عنوان خواهر بعل و یکی از الهه‌های مهم کنعانی شناخته می‌شد.پرستش عنان در دوره‌های اولیه عبرانیان با پرستش دیگر خدایان کنعانی ترکیب شده بود.

📌33.اشیره (Asherah):

اشیره الهه مادر و باروری در اساطیر کنعانی و فینیقی بود. او به عنوان همسر "ال" و گاهی همسر یهوه در برخی متون باستانی شناخته می‌شد. در کتیبه‌ها و متون باستانی که در برخی از مناطق اسرائیل کشف شده، به پرستش اشیره به عنوان همسر یهوه اشاره شده است.

📌34.هَدَد (Hadad) / آدد (Adad):

هدد یا آدد خدای طوفان، رعد و باران بود و نقشی کلیدی در باروری و کشاورزی ایفا می‌کرد. او به عنوان خدای قدرت و طبیعت، در مناطق مختلف شمالی و غربی بین‌النهرین پرستش می‌شد.هدد به عنوان خدای باران و طوفان در متون آرامی و همچنین در متون بابلی و آشوری نیز ذکر شده است.

📌35.آشتارت (Astarte) / عشتروت (Ashtoreth):

آشتارت الهه باروری، عشق و جنگ بود و در میان آرامی‌ها نیز پرستش می‌شد. او مشابه الهه عشتروت در فینیقیه و عشتار در میان‌رودان بود.

📌36.اِلام (Elam):

الیام خدای پدر و خدای خدایان در برخی منابع آرامی ذکر شده است. او به عنوان خدای باستانی و خالق در برخی از اساطیر آرامی‌ها شناخته می‌شد.

📌37.کَمْتَ (Kamt):

کَمْت خدای کائنات و کیهان بود و در پانتئون نبطی‌ها به عنوان یکی از خدایان بزرگ شناخته می‌شد. او نقش مهمی در زندگی دینی نبطی‌ها و در حفظ نظم کیهانی ایفا می‌کرد.

📌38.شَحَر (Shahar) و شَلِم (Shalim):

شَحَر و شَلِم به ترتیب خدایان صبح و شام بودند و در اساطیر اوگاریتی به عنوان نمادهای زمان و نور شناخته می‌شدند. شَحَر و شَلِم به ترتیب در صبح و شب، نمادهای اصلی چرخه‌های روز و شب بودند.

📌39.ال‌مکرب (Al-Mukarreb):

ال‌مکرب یکی از خدایان اصلی تمدن قتبان
بود و به عنوان خدای پدر و خدای آسمان‌ها و جهان شناخته می‌شد. او نقش کلیدی در ساختار دینی و سیاسی عرب های قتبان ایفا می‌کرد و به عنوان حامی و محافظ قبیله‌های قتبانی پرستیده می‌شد.

📌40.عباد (Abad):

عباد خدای خورشید و نور بود و به عنوان نماد روشنایی و نور در زندگی دینی سبایی‌ها شناخته می‌شد. او نقش مهمی در تعیین زمان و تقویم‌ها داشت.

@tamadone_arab

ایردراپ CEX که متعلق به صرافی معتبر خودش هست.

📌حتما عضو شید و از دست ندید.

https://www.tg-me.com/cexio_tap_bot?start=1717162889351898
CEXP tokens farming major upgrade! Two is better than one! Join my squad, and let's double the fun (and earnings 🤑)! CEX.IO Power Tap! 🚀

@tamadone_islami

خلافت اموی یکی از بزرگترین و قدرتمندترین سلسله‌های اسلامی بود که از سال ۶۶۱ تا ۷۵۰ میلادی بر بخش‌های وسیعی از جهان اسلام حکومت کردند. برخی از مشهورترین و بزرگترین خلفای بنی‌امیه که نقش قابل توجهی در گسترش و تثبیت قدرت امویان داشتند عبارتند از:

📌 ۱. معاویه بن ابی‌سفیان (۶۶۱–۶۸۰ میلادی)

معاویه اولین خلیفه اموی و بنیان‌گذار این سلسله بود. او پس از جنگ صفین و صلح با امام حسن ، خلافت را به دست گرفت و دمشق را به عنوان پایتخت خلافت خود انتخاب کرد. معاویه به سیاست و مدیریت ماهرانه مشهور بود و توانست حکومت اسلامی را گسترش داده و استحکام بخشد. او ساختار اداری و حکومتی را بهبود داد و نیروی دریایی اسلامی را تقویت کرد.

📌۲. عبدالملک بن مروان (۶۸۵–۷۰۵ میلادی)

عبدالملک از مهم‌ترین خلفای اموی بود که توانست امپراتوری را پس از دوره‌ای از آشفتگی و جنگ‌های داخلی (فتنه دوم) یکپارچه کند. او اصلاحات اداری گسترده‌ای انجام داد، از جمله ترویج استفاده از زبان عربی به عنوان زبان رسمی حکومت، تأسیس دارالضرب و یکسان‌سازی واحد پولی. همچنین، ساخت مسجدالاقصی در بیت‌المقدس به دوران او بازمی‌گردد.

📌 ۳. ولید بن عبدالملک (۷۰۵–۷۱۵ میلادی)

ولید خلیفه‌ای بود که در دوران او فتوحات اسلامی به اوج رسید. تحت فرماندهی سرداران نظامی چون موسی بن نصیر و طارق بن زیاد، مسلمانان توانستند اسپانیا (اندلس) را فتح کنند. همچنین، در شرق، محمد بن قاسم سند و بخش‌هایی از هند را به قلمرو اسلامی افزود. ولید همچنین به ساخت و توسعه بناهای عظیم مانند مسجد جامع دمشق پرداخت.

📌۴. سلیمان بن عبدالملک (۷۱۵–۷۱۷ میلادی)

سلیمان به عنوان خلیفه‌ای مهربان و اهل صلح شناخته می‌شود. در دوران کوتاه حکومت او، تلاش‌هایی برای فتح قسطنطنیه صورت گرفت، اما این تلاش‌ها به دلیل مقاومت بیزانسی‌ها به نتیجه نرسید.

📌۵. عمر بن عبدالعزیز (۷۱۷–۷۲۰ میلادی)

عمر بن عبدالعزیز به عنوان یکی از عادل‌ترین و محبوب‌ترین خلفای اموی شناخته می‌شود. او به اصلاحات عمیق اقتصادی و اجتماعی پرداخت و تلاش کرد تا عدالت را در جامعه گسترش دهد. بسیاری او را با خلفای راشدین مقایسه می‌کنند و به دلیل زهد و عدالت او، به عنوان "خلیفه پنجم راشدین" یاد می‌شود. او سیاست‌های مالیاتی ناعادلانه را اصلاح کرد و نسبت به اهل بیت و شیعیان رفتار بهتری داشت.

📌 ۶. هشام بن عبدالملک (۷۲۴–۷۴۳ میلادی)

هشام از خلفای قدرتمند اموی بود که دوران حکومت او طولانی و نسبتاً باثبات بود. او به بهبود اوضاع اقتصادی و اداری پرداخت و شورش‌های داخلی را سرکوب کرد. همچنین، جنگ‌های خارجی علیه امپراتوری بیزانس و سایر دشمنان ادامه یافت، اگرچه فتوحات جدید کمتری نسبت به دوره خلفای قبلی داشت.

📌۷. مروان بن محمد (۷۴۴–۷۵۰ میلادی):

مروان دوم، آخرین خلیفه اموی بود. دوران او با شورش‌های متعدد و در نهایت سقوط سلسله اموی همراه بود. وی در جنگ‌های متعددی علیه شورش‌های عباسیان و دیگر گروه‌های مخالف شرکت کرد، اما نهایتاً در نبرد "زاب" شکست خورد و خلافت اموی به دست عباسیان سرنگون شد.

خلفای اموی نقش مهمی در گسترش و استحکام امپراتوری اسلامی داشتند. خلفایی مانند معاویه، عبدالملک، ولید و عمر بن عبدالعزیز به دلیل اصلاحات اداری، فتوحات بزرگ، و تلاش برای گسترش عدالت مشهورند.

@tamadone_islami

خطّ معمّا

(پژوهش در انواع و شیوه های رمزنگاری منشآت)

حفظ اسرار دولتی در مکاتبات اداری از مسائل مهم حکومت ها در همه دوره ها به حساب می آید و هر روز به اهمیت آن افزوده می شود، به طوری که دانشمندان کوشش می کنند، شیوه های تازه ای برای رمز کردن اطّلاعات و کشف رمز نوشتجات خصم به دست آورند.

امروزه در دانش ریاضیات و رایانه رشته ها و گرایش هایی برای رمزنویسی ایجاد کرده اند. پیشینه این کار براساس منابع و اسنادی که به جا مانده است، به تمدن یونان برمی گردد. در بین برخی طبقات مردم همانند خلافکاران، زندانیان و گدایان حرفه ای نیز زبان های رمزی به کار می رود که در اصطلاح زبانشناسان، به زبان آرگو (Argo) معروف است.

درباره زبان و خطّ معمّا و پیشینه و انواع آن در ادب فارسی تقریباً هیچ کار علمی صورت نگرفته است، حتی در دایره المعارف های فارسی مدخلی به این عنوان وجود ندارد.

مقاله حاضر درآمدی است، بر رمزنگاری مکاتبات و شیوه های آن در فرهنگ اسلامی و نیز معرفی انواع قلم های رمزی و مرکّب های نامریی نویسی و اصطلاحات مربوط به این دانش که اسرار آن را پوشیده و مخفی نگاه داشته اند.

@ketabkhane_islami
@tamadone_islami

خطّ معمّا

(پژوهش در انواع و شیوه های رمزنگاری منشآت و تاریخچه ی مختصر رمزنگاری از باستان تا دوران اسلامی)


@ketabkhane_islami
@tamadone_islami

صدها و هزار سال قبل از این که مدعیان غربی حقوق حیوانات که بیاین برای ما نسخه بپیچن که از حقوق و احسان و نیکی به حیوانات حرف بزنند ما مسلمانان در جای جای فرهنگ و معماری اسلامی نیکی به حیوانات را در دستور دین خودمون داشتیم

 امروزه صدها فواره آب برای حیوانات مربوط به دوران امپراتوری عثمانی در استانبول وجود دارد.

وقتی به جزئیات فواره نگاه میکنیم میبینیم که لانه پرنده ای هم وجود دارد. بنابراین هم انسان ها و هم پرنده ها می توانند از این چشمه بهره مند شوند.

جزئیات نفیس و نمونهای عالی از اندیشه ی احسان به حیوانات در اسلام

@tamadone_islami

#معماری_اسلامی

مسجد السلطان حسن

📍ميدان صلاح الدين - حى الخليفة
📍 القاهرة

مسجد و مدرسة السلطان حسن،
یکی از مهمترین مساجد باستانی در قاهرة است که نمود معماری اسلامی است

در عهد السلطان حسن بن قلاوون بین سالهای 1356 و1363میلادی ساخته شد. مسجد و مدرسة در تعليم مذاهب اربعة، وعلوم قرآن و حديث مشهور بود

@tamadone_islami

ضرب المثل و اصطلاح سیاسی #موی_معاویه (شعرة معاوية)

امیر معاویه ابن ابی سفیان در فرهنگ مردمی عرب و مسلمین به حلم و ذکاوت و سیاست مشهور است. سیاست او بیشتر مبتنی بر وضع موجود بوده همیشه و حلم و بردباری معاویه نیز مشهور است. همچنین معاویه، شخصی سخنور و فصیح بود. به راحتی می‌توانست قلوب را جلب کند

شاید مشهورترین ضرب‌المثل دربارهٔ امیر معاویه، اصطلاح «موی معاویه»(شعرة معاویه)است؛ که کنایه از سیاست و دیپلماسی در اصطلاحات جدیداست.

معاویه در یکی از جملاتش به این مطلب اشاره می‌کند: «لو أن بینی و بین الناس شعرة ما انقطعت، کانوا مدّوها أرخیتها و إذا أرخوها مددتُها» ترجمهٔ سلیس آن این است که: اگر رابطهٔ من با مردم جز تارمویی باقی نماند، نمی‌گذارم آن تار مو قطع شود اگر آن‌ها تار مو را بکشند من رهایش می‌کنم (تا پاره نشود) و اگر رها کنند من می‌کشم!

فلسفهٔ سیاسی امیر معاویه چنین بود: «اگر امکان استفاده از پول باشد، صدایم را هرگز بلند نخواهم کرد؛ اگر درشت‌گویی مؤثر باشد، از شلاق استفاده نخواهم کرد؛ اگر بتوان از شلاق استفاده کرد، شمشیر نخواهم کشید. اما اگر مجبور به کشیدن شمشیر شوم، تردید نخواهم کرد

@tamadone_islami