Telegram Web Link
🔴راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل‌ بیست و پنجم : قبض و بسط در سلوک الی الله

ادامه...
(قسمت دوم )
قبض و بسط های سلوکی:
یکی از اثرات شناخته شده ی سلوک الی الله برای همه ی سالکان، مسأله ی قبض و بسط است.

♦️انسان مؤمن پس از آغاز سلوک کم کم با دو حال قبض و بسط آشنا می شود. البته برخی سالکان پیش از سلوک، نوعی قبض و بسط شبه سلوکی را تجربه کرده اند. اینان کسانی هستند که پیش از آغاز رسمی در سلوک الی الله، حالاتی معنوی دارند.

♦️پیدایش این حالات در این گونه اشخاص معمولاً ناشی از عواملی همانند صفای ذاتی نفس، گذشتن از گناهی چشم گیر، انجام طاعتی سنگین، برخورد با مصیبتی دردآور و ... می باشد.

♦️تعریف قبض و بسط سلوکی :
کاشانی در تعریف «قبض» گوید:
" حالتی که بر قلب وارد آمده و آن را فرا می گیرد به طوری که اشارتی به آنچه مایه ی وحشت است (همانند ممنوعیت از ادامه طریق با هجران حبیب) داشته باشد.

♦️توضیح تعریف:
سالک راه خدا پس از مدتی سلوک با دو حالت روبه رو می شود که یکی برای او شیرین است و دیگری تلخ، یکی مطلوب است و دیگری منفور، یکی مستی می آورد و دیگری خستگی و خلاصه یکی سبک بالی ایجاد می کند و دیگری بی حالی. این دو حال عبارتند از بسط و قبض.

♦️سالک در حال بسط سراپا عشق است؛ روحش با نشاط و سبک بال است؛ دوست دارد بدود و ره صدساله را یک شبه طی کند؛ ذکر می گوید، دعا می خواند، نماز به پا می دارد، اشک می ریزد، به اهل طریق خدمت می کند و هیچ احساس خستگی و گذر زمان نمی کند. سالک، دوست دارد این حال را هیچ گاه از دست ندهد، ولی ممکن نیست.

♦️سلوک با قبض و بسط، توأمان طی می شود. سالک اگر در بسط مطلق بماند می سوزد و به همین دلیل باید به قبض بیافتد (البته نه هر نوع قبضی) که می افتد.

♦️در حال قبض، عشق بر سالک غلبه ندارد، خود را کسل می بیند، جان را خسته و روح را افسرده می یابد، یاد حق و اذکار و اوراد برای او سنگین جلوه می کند وگاه ممکن است خیال و توهّم نرسیدن به مقصود آزارش دهد.

♦️سالک خام، قبض را نمی پسندد و قبول نمی کند و برای رسیدن به حالت بسط لحظه شماری می کند. البته سالک در قبض مطلق هم نمی ماند؛ زیرا مایه ی ناامیدی او می گردد و از راه می ماند.

♦️اگر سالکی درست ره بپیماید، به صورت طبیعی، باید بسطش از قبضش بیشتر باشد. تساوی قبض با بسط و یا بیشتر بودن حالت قبض، اگر علت خاصی در مورد خاصّی نداشته باشد، غیرطبیعی است.
ادامه دارد...
#قبض_بسط_سلوکی

@sserfan
🔴تمام برکات در قبض است :

عزیزمن !
هرگاه دلت به التهاب آمد بدان که جانت چیزی را طلب می کند همچنانکه وقتی بچه به التهاب در می آید و گریه می کند معلوم است که چیزی را می خواهد و تا آن چیز را به دست نیاورد آرام نمی شود .

♦️بسیاری از افراد این گونه مواقع که دلشان می گیرد سعی می کنند به هر طریق ممکنی خود را از غم و اندوهی که نصیبشان شده برهانند
مثل اینکه وقتی به قبض افتادند و احساس کردند که غمی بر دلشان سنگینی می کند تصمیم می گیرند که برای رهایی از آن به پارک یا به خانه دوست و فامیلی بروند و با دیدن باغ و دوستان و خویشاوندان آن ناراحتی را فراموش کنند ، در حالیکه این طریق اصلا طریق صحیح و درستی نیست ، اگرچه ممکن است با رفتن به یک باغ و پارک و یا رفتن به خانه دوست و آشنایی آن درد به نوعی تسکین یابد ، امامطمئن باشیدکه هرگز از این طریق دلتان آرام نخواهد شد

♦️دراین حال ، دل زمانی آرام می گیرد که به ملکوت عالم اتصال یابد
و بدان که تمام برکات نیز در قبض است نه در بسط
تا به قبض نیفتادید چیزی از ملکوت عالم نمی گیرید.

♦️اینکه آقا میفرمایند :کسی که درد نداردانسان نیست ، بدان جهت است که بی درد قبض ندارد و هرکه قبض ندارد ، عایده و مائده ای هم برایش نیست تا انسان بوده باشد.

♦️پس اولا وجود درد و فراهم آمدن قبض در نهاد آدمی لازم است
و ثانیا اینکه بتوان از این درد و قبض ایجاد شده نهایت استفاده را کرده و خود را به ملکوت عالم اتصال داد نه این که با کارهای ناشایست و پیش پا افتاده ای ، نفس را از نیاز و احتیاج ذاتی خود به حقائق عالم ، غافل ساخته و او را به امور مادون انصراف دهیم که احساس راحتیکندو خیال کند از غم در آمده است.

📕شرح دروس معرفت نفس /جلددوم_ص۱۶۸
استاد صمدی آملی

#قبض_و_بسط

@sserfan
🔴رضا به قبض و بسط الهی :

♦️اگر قبض فرستد به خوشی قبول کنی و اگر بسط بخشد از دل و جانش تلقی کن؛ چه محقق شده است که اگر هر سالک را مدتی در قبضه قبض تربیت ندهند بر بساط بسطش ننشانند و اگر در مقام بسط به شرط ادب قیام ننماید، از آنجاش بیرون اندازند و دست رد بر مراد او زنند.

🌱هر که او را ادب مجلس شاهــــــــان نبود
گرد این در مگذارید که سلطان اینجاست

📕شیخ علاء الدوله سمنانی
مصنفات
#قبض_و_بسط

@sserfan
🔴قبض و بسط نتیجه عملکرد آدمیست :

♦️حق تعالی اگر چه وعده داده است که جزاهای نیک و بد در قیامت خواهد بودن، اما نمونه ی آن، دم به دم و لمحه به لمحه می رسد.

♦️اگر آدمی را شادیی در دل می آید، جزای آن است که کسی را شاد کرده است. و اگر غمگین می شود، کسی را غمگین کرده است.

♦️این ارمغانهای آن عالم است و نمودار روز جزاست، تا بدین اندک، آن بسیار را فهم کنند همچون که از انبار گندم، مشتی گندم بنمایند.

♦️این قبض ها و تیرگی ها و ناخوشی ها که بر تو می آید، از تأثیر آزار و معصیتی است که کرده ای، اگر چه به تفصيل ترا یاد نیست که چه و چه کرده ای.

♦️نگر که چقدر گشاد (بسط) داری و چقدر قبض داری، قطعاً قبض جزای معصیت است و بسط جزای طاعت است.

📕مولانا
فیه مافیه

#قبض_و_بسط

@sserfan
🌱ساعتی در خود نگر تا کیستی 
از کجاییی وز چه جایی چیستی

🌱در جهان بهر چه عمری زیستی 
جمع هستی را بزن بر نیستی

از حسابت تا خبر دارت کنم

🌱گه حدیث از شر کنی گاهی ز خیر 
گه سخن از کعبه گوئی گه ز دیر

🌱گاه دل بر ذکر بندی گه به سیر 
گر نپردازی زمن یکدم به غیر 

واحد اندر ملک قهارت کنم

🌱آخر از خود یکقدم برتر گذار
این خـیالات هـبا از سـر گذار
 
🌱 کـام دنـیا را به گـاو  و  خـر 
گـذار 
یک نماز از شوق چون جعفر گذار 

تا به خلد عشق طیارت کنم

🌱کـاهـلـی تـا کـی دمـی در کـار شو 
وقت مستی نیست هین هشیار شو 

🌱خواب مرگستت هلا بیدار شو 
کاروان رفـتـند دسـت و بار شو
 
تا به همراهان خود یارت کنم

🌱بار کش زین منزل ای جان پدر 
کاین بیابان جمـله خوف است و خطر
 
🌱مانی ار تنها شـود خـونت هـدر 
دست غم زین بعد خواهی زد به سر
 
کار من این بود کاخبارت کنم

🌱با وجود آنکه در جرم و گناه 
عمر خود در کار خود کردی تباه 

🌱گر به کوی رحمتم آری پناه 
سازمـت خـوش مورد عفـو اله 

پس به جرم خلق غفارت کنم

🌱قصه کوته، بنده شو در کوی من 
تا به دل بینی چو موسی روی من 

🌱زنده گردی چون مسیح از بوی من   عـاشـقـانه گـر کنـی رو سـوی من 

در مقام قرب احضارت کنم

  میرزا حسن اصفهانی (صفی علی شاه)

#شعر_میرزا_حسن_اصفهانی

@sserfan
حضرت آیت الله بهجت :

موجبات خواطر و غفلت و نسیان از یاد و ذکر حضرت حق را خود ما فراهم می کنیم . در اثر محاسبه و مراقبه عیب کار آشکار می گردد .📚 جرعه ی وصال، ص ۱۰۱

@sserfan
🔴امام عسکری (علیه السلام) می‌فرماید: «السفر الی الله لايمکن الا بامتطاء الليل». سفر به سوی خدا ممکن نیست؛ مگر اینکه سحرها بلند شوی.

🔷 باید سحرها برای نماز شب بیدار شوید ولو اینکه مختصر بخوانید. سیصد مرتبه «العفو» نمی‌خواهد، استغفار نمی‌خواهد.
(فقط استغفار در شب های جمعه را چون ذیل‌آیه‌‌ی"وبالاسحار هم يستغفرون" روایت وارد شده ترک نفرمایید).

🔷 همین اسکلت نماز شب را هم اگر انجام دهید نتایجی خواهد داشت،
ان شاءالله. پروردگار مساعدت خواهد کرد.
آیةاللّه حق شناس

#نماز_شب
@sserfan
🔴راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل‌ بیست و پنجم : قبض و بسط در سلوک الی الله

ادامه...
(قسم سوم )
اقسام قبض سلوکی :
قبض به دو بخش خواسته و ناخواسته تقسیم می گردد. قبض ناخواسته قبض الهی است که اراده ی مستقیم سالک در آن نقشی ندارد و خدای رحمان بر عبد سالک کویش وارد می سازد که از حرارت عشق و شعله ی شوق، در میان راه نسوزد. سالک عاشق باید این قبض را قدر بداند و بر صدر بنشاند، ا

♦️اما قبض خواسته، قبضی است که اراده ی سالک در آن نقش دارد؛ یعنی سالک به دست خود قبض را که بوی هجران می دهد و حال نشاط را می رباید، برای خود به ارمغان آورده است.

♦️قبض خواسته خود بر دو قسم معلوم السبب و مجهول السبب تقسیم می شود. قبض خواسته معلوم السبب آن است که سالک با جستجو در عملکردِ گذشته و حال خود، علت آن را در می یابد.

♦️این علّت عمدتاً ترک ادبی از آداب سلوک است. قبض خواسته ی مجهول السبب، قبضی است که سالک هرچه دقّت می کند علت آن را نمی یابد، و شاید خوب می داند که چوب خورده است، اما نمی داند از کجا چوب خورده است.

♦️از دیدگاهی دیگر قبض های خواسته به سه قسم تقسیم می شود؛ زیرا یا سببش اختیاری است، مانند گناه کردن و یا غیراختیاری است، مانند مکدرکردن نفس امام علیه السلام و یا هم اختیاری و هم غیراختیاری است، مانند برخورد با انسان پلید.

♦️قبض در تقسیمی دیگر به دو قسم شدید و ضعیف تقسیم می شود. البته این تقسیم در مورد بسط هم جاری است. اقسامی که در این تقسیمات گفته شد، قابل تداخل اند.

♦️بازشناسی قبض ناخواسته از قبض خواسته ی مجهول السبب کار آسانی نیست.

♦️ اکثر قبض ها، قبض های خواسته است و دوم اینکه منشأ قبض خواسته، سوء ادبی است که از سالک در زمان بسط سر می زند، اما این نکته قابل استفاده نیست که این سوء ادب به خاطر بودن در حال بسط است.

♦️البته ممکن است که حال بسط، خود علّت از دست دادن یکی از آداب گردد. واردات گاه آن قدر سنگین است که سالک را از جای می جنباند و سالک از جای جنبیده، شاید ادبی را مغفول بگذارد و قهراً به قبض گرفتار آید، ولی این مطلب، کلی نیست. یعنی این گونه نیست که همیشه و یا حتی در اکثر موارد، حال بسط منشأ سوء ادب گردد.

♦️به هر حال، این سوء ادب، می تواند امری باشد که از سالک در درجه ای که در آن قرار دارد مورد انتظار و توقع نبوده است. قهراً مصادیقش قابل تعیین دقیق نیست، اما ما در اینجا به برخی از اهمّ مصادیق اشارتی می کنیم، ولی پیش از شروع، این نکته را باید تذکر دهیم که اکنون درصدد ارائه ی اسباب اختیاری قبض خواسته ایم.
ادامه دارد...
#قبض_بسط

T.ME/SSERFAN

 
🔴قبض مقدمه پرواز از عالم خاک :

♦️افتادن به قبض راه مناسبی برای نجات یافتن از قفس حبس کننده ی نفس اسیر شده در حدود و قیود عالم طبیعت است.

♦️و آنکه می خواهد از این قفس نشئه ی ماده برهد و در عوالم قدس به طیران در آید بهتر آن است که راه قبض را در پیش بگیرد ، چرا که قبض آماده کننده ی انسان برای پرواز است

♦️و انسان چون یگانه پرنده ی ملکوت عالم است و در قفس نشئه ی طبیعت گرفتار شده است با قبض می کوشد که در این قفس پر در آورده و از آن به ملکوت عالم پرواز کند.

📚شرح دروس معرفت نفس/جلددوم_ص۱۶۸
استاد صمدی آملی حفظه الله

#قبض_و_بسط

@sserfan
🔴حکمت ِ قبض و بسط ها :

♦️در زندگی هر کسی حالات قبض و بسط داریم ولو اینکه شخص راه معنویت هم در پیش گرفته باشد اول راه جذبه ای به او نشان می دهند تا جذبه او را ببرد سپس راه تنگ و باریک می شود .
علت این جلال ( به قبض افتادن ها ) آن است که می خواهند شخص را با عظمت کنند.

📚 استاد صمدی آملی حفظه الله

#قبض_و_بسط

@sserfan
🔴تفاوت قبض با جذبه :

♦️یک بحثی است که کمتر بدان پرداخته­ اند که حالت قبض و جذبه را هر کسی تشخیص نمی تواند بدهد . چون قبض و جذبه از جهاتی به هم نزدیک­ اند و شباهتی با هم دارند.

♦️ چون قبض گاهی از فعل بنده ایجاد می­شود و قبض عکس العمل فعل اوست و گاهی از حق صادر می­شود و این بسیار نیکوست.

♦️ تشخیص این مسئله به عهده استاد حاذق است و سالک مبتدی نمی­تواند این را تشخیص دهد.

در واقع جذبه نوعی تقرّب و نزدیکی است به حق.
♦️پیامبران این را بدون اکتساب به عنایت یافته­ اند و اولیاء را قلیلی از طفولیت و بسیاری بعد از سلوک و تلاش نصیب گردد.

جذبه شمع به پروانه دلان باید گفت
کان حدیثی است که در سوختگان درگیرد

و شاعر دیگر گفته:

🌱 کار ما در میان پیدا نیست
کرم اوست سعی ما را نیست

در طی منازل و مراحل سالک را چون لطف و عنایت نصیب شود، طاقت کشش و تحمّل مسئله­ ای است که نباید از آن غافل بود.

♦️ چه آن­که عدّه ­ای بر اثر جذبه حوصله نزدیکان را ندارند،‌ و از عقل عرفی بیفتند. چون جذبه ربودن است و آن به حق و آثار و مقامات و عنایات ربوده شود، بیشتر در صفت جلال بود که در دل سالک افتاد.

اگر دامی از نور فرض شود سالک مجذوب به چنین دامی افتاد و معلوم نگردد کی راه یابد و تا چه مقدار از منازل بتواند آنرا تحمّل کند.

شیخ بهایی فرمود:

جذبه­ ای از عشق باید بی­گمان
تا شود طی هم زمان و هم مکان



📚مقامات معنوی
استاد سید علی اکبر صداقت

#قبض
#جذبه

@sserfan
🔴اى عزیز ، در قبض ( سختي ) صابر باش که آب را براى تشنه آفریده اند ! همان گونه که تو تشنه آبى، خود آب هم تشنه توست.
علامه حسن‌زاده آملی ؛
#قبض_و_بسط

@sserfan
🌱دردها دارم عیان کو مرهمی
رازها دارم نهان کو محرمی

🌱مرهم این سینه‌ی مجروح کو  
محرم راز دل این روح کو

🌱آتش اندر سینه پنهان تا به کی  
گریه ام در زیر مژگان تا به کی

🌱همدمی گر می‌شنیدی راز من    
می‌شکفتم همچو گل اندر چمن 

🌱از مسلمانی بجز نامی کراست    
 وز سلامت، جز ملامت از کجاست

🌱در دل کس ازخدا آزرم نیست
وز رسول الله کسی را شرم نیست

🌱مطربا آبی بر این آتش نشان      
جوشش دیگ درون را وا نشان

🌱مستی و دیوانگی آهنگ ماست    
نام و ننگ ما دل بی ننگ ماست


@sserfan
@‌‌sserfan
آیةاللّه بهجت: در سحر، با خدا خلوت کردن و با خدا ارتباط پیدا کردن، اثر خاصی دارد.

#نماز_شب
@sserfan
2024/09/21 11:03:30
Back to Top
HTML Embed Code: