راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل هفدهم :تزکیه
(قسمت هفتم )

ادامه...
شرح منازل هفتگانه نفس

منزل سوم :نفس ناطقه یا متفكّره
در این مرحله قوّه ى تفكّر و تمیز در نفس انسانى به خوبى ظهور كرده و نشو و نماى محسوسى پیدا مى كند .

قدرت نفس در این مرحله ، نتیجه و محصول كوششى است كه انسان نسبت به تربیت نفس و تهذیب و تزكیه آن داشته است :

( وَمَن جَاهَدَ فَإِنَّمَا یُجَاهِدُ لِنَفْسِهِ ) .

« هركس بكوشد ، بطورقطع به نفع خود كوشیده است » .

سه مرحله ى فوق براى سالك ، دوره ى غلبه و تسلّط بر نفس است و وظیفه ى او مراقبت و هدایت و گاهى جنگ با نفس مى باشد .

باید سینه را به سختى ها و زحمت ها و رنج هاى فراوان سپر ساخت ، و به این معنا یقین داشت كه هیچ رنج و دردى بى سود و بدون مزد نمى ماند .

در این رنج ها و كوشش ها مقصود كشتن نفس نیست ; بلكه رام كردن او و انداختن قوایش در مجراهاى جدید صالح سودمند و علوى است ، بطورى كه همه ى هوس ها و حس ها با الهام گرفتن از وحى ، خادم قلب پاك و اراده ى عقلى و الهى نفس ناطقه شوند .

#نفس_ناطقه_متفکره

@sserfan

تهذیب نفس وظیفه منتظر واقعی :

منتظر و مشتاق حقيقى كسى‌است‌كه با تبعيّت از آثار حجج إلهى در مقام تهذيب نفس مى‌كوشد و هر روز رنگ توحيد را در صفحه دل تقويت و با اطاعت و ورع و تقوى، امام عليه‌السّلام را در إعمال ولايت و تكميل نفس خود، يارى ميكند و در مقام تسليم، به استقبال از قضا و تقدير إلهى مى‌رود و در هر حال تسليم است و شاكر. خواه زيارت ظاهرى آن بزرگواران روزى او بشود يا نه.
نورمجرد_جلداول

#انتظار_فرج

@sserfan

سلوک و مخالفت شیاطین درونی و بیرونی :

به محض اینکه شخصی عزم گام نهادن در مسیر تعالی و تکاملی کند، شیطان تمام توان خود را بکار می بندد و لشکریان جنی و انسی خویش را بسیج می کند تا او را از طی این طریق باز دارند ،از یک سو تردید ها و وسوسه ها، تنبلی ها و تن اسایی ها و نیز هیجانات و هوس های نفسانی را از درون به جانش می اندازد و از دیگر سوء سرزنش ها استهزاء های اطرافیان و مخالفت های دلسوزانه نزدیکان و بستگان نا آگاه و جاهل را از بیرون بر ضد او بر می انگیزد تا به هر قیمت و صورت ممکن او را از رفتن به این راه منصرف کند .
با تو جه به این امر، سالک باید با هوشیاری و عزم راسخ خود، در برابر نیرنگ ها و لشکریان درونی و بیرونی شیطان مقاومت کند و به هیچ وجه سست و تسلیم نشود و برای غلبه بر جنود و مکر های شیطان و نیز ثبات قدم در ادامه راه سلوک از خدا یاری بطلبد.
استاد مهدی طیب
شراب طهور ص 82

#سلوک_وشیاطین_درون_و_برون

@sserfan

مراقبه گامی به عالم ناشناخته:

بسیاری از ما جرأت مردن بر گذشته را نداریم؛ زیرا احساس ناایمنی می‌کنیم و می‌خواهیم در پناه تعلقات ذهنی یا واقعی خود احساس ایمنی کنیم. ما ترجیح می‌دهیم خود را در حصاری از شناخته‌ها، در لذت‌ها، تجربه‌ها، دانش‌ها، و حتی در اضطراب‌ها، بدبختی‌ها، رنج‌ها و اندوه‌های گذشته که به آنها عادت کرده‌ایم و برایمان شناخته هستند، فرو برویم، ولی خود را در معرض ناشناخته‌ها قرار ندهیم. (البته از شناخته‌ها نیز می‌ترسیم!)
مراقبه، آهسته مردن بر خود و گام نهادن به عالم ناشناخته هاست. با مراقبه ذهن آرام آرام خاموش میشود و زمینه اتصال با لایزال هستی فراهم میشود .

#مراقبه
#سکوت
#ذهن

@sserfan

ذوق مناجات :

آتش عشقم بسوخت خرقه طاعات را
سیل جنون در ربود رخت عبادات را

مسئله عشق نیست در خور شرح و بیان
به که به یک سو نهند لفظ و عبارات را

دامن خلوت ز دست کی دهد آنکس که یافت
در دل شبهای تار ذوق مناجات را

هر نفسم چنگ و نی از تو پیامی دهد
پی نبرد هر کسی رمز و اشارات را

جای دهید امشبم مسجدیان تا سحر
مستم و گم کرده ام راه خرابات را

خاک نشینان عشق بی مدد جبرئیل
هر نفسی میکنند سیر سماوات را

دوش تفرج کنان خوش ز حرم تا به دیر
رفتم و کردم تمام سیر مقامات را

غیر خیالات نیست عالم و ما کرده ایم
از دم پیر مغان رفع خیالات را

بر سر بازار عشق کس نخرد ای عزیز
از تو به یک جو هزار کشف و کرامات را

وحدت از این پس مده دامن رندان ز دست
صرف خرابات کن جمله اوقات را

#شعر_وحدت_کرمانشاهی

@sserfan

راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل هفدهم :تزکیه نفس
(قسمت هشتم )

ادامه...
منازل هفتگانه نفس
منزل چهارم:نفس عاقله یا ملهمه

در این مرحله قوّه ى تعقّل نشو و نماى كامل ، و با قوه ى اراده ى عقلى تجلّى و ظهور مى كند .

در این مرحله حاكم اصلى عقل است و به وسیله ى اراده ى عقلى ، احكام و اوامر عقل در همه ى شئون زندگى جارى خواهد گشت .

( وَنَفْس وَمَا سَوَّاهَا * فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا ) .

این دوره را بنابر آیات فوق از این رو مرحله ى نفس ملهمه مى توان نامید كه در نفس سالك ، نخستین بار پرتو الهام ربّانى افكنده مى شود .

مرحله ى چهارم از آنجا كه در میان سه مرحله ى اول و سه مرحله ى بعد برزخى است ، از این رو به موجب قانون تكامل و برزخیّت ، داراى اشكال و صور و قواى هر دو طرف ( مراحل ذكر شده و آنچه ذكر خواهد شد ) مى باشد .

در این مرحله قواى پست و حیوانى ، آخرین درجات قوّت و توان خود را به كار خواهند برد تا موقعیّت خود را نگاهدارى كنند ، و از این حیث هم در دل سالك كه مشغول تزكیه ى نفس است ، انقلاب ها و طوفان هاى بسیار قوى و بلكه خونین سر مى زند ، ولى سرانجام قواى پست حیوانى و آمال و هوس هاى خود پرستانه ى نفسانى ، مغلوب انوار قاهره ى قواى برتر معنوى گشته ، ظلمت ، جهالت و غفلت مغلوب نور معرفت و فضیلت خواهد شد .

چون این حقیقت در دل عارف ظهور كرد ، سكوت و آرامش ، با نور الهام ، مشام جان او از فیض آسایش درونى و استراحت وجدانى كه نتیجه ى پیروزى بر نفس حیوانى است ، برخوردار خواهد گشت و لذّت غلبه ى بر نفس را خواهد چشید .

سالك در این مرحله ى از تزكیه ى نفس ، كم كم شروع به چیدن میوه ى شیرین زحمت ها ، كوشش ها ، ناكامى ها ، ریاضت ها و مقاومت هایى كه با متانت و توكّل و ایمان تحمّل نموده مى كند .

( وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا ) .

« كسانى كه در راه ما بكوشند آنان را به راههاى خود راهنمائى مى كنیم » .

از این زمان است كه سالك عملاً وارد مراحل بالاتر شده ، واقعیّت آن همه حقایق را كه درباره ى مقام و حالات گوناگون تزكیه ى نفس ، مانند مكاشفات و الهام و جذبه و ذوق و اشتیاق شنیده بود ، حالا از روى یقین احساس مى نماید ، و قوّت قلب و قوّه ى توكّل و ایمان و اعتمادش بر الطاف و فیوضات و هدایتِ پروردگار ، روز به روز قوى تر مى گردد .
#نفس_عاقله_ملهمه

@sserfan

لذت نفس از عبادت:

حضرت آقا حاج سيد هاشم بسياري از كارهاي نيكو را از حظوظ نفسانيّه مي شمردند و مي فرمودند : غالباً مجالسي را كه بعضي از سالكين تشكيل مي دهند و در آن ها شعر مي خوانند ، از حظوظ نفس است . گرچه لذت معنوي برند ، حظّ نفس است . بسياري از اذكار و اوراد را مردم براي اغراض نفساني و حظوظ آن به جاي مي آورند . قرآني را كه تلاوت مي كنند ، اگر به زيبايي جلد و ورق و خط توجه داشته باشند ، يا روي رحل مشبّك بخوانند و آن رحل مؤثّر در حالت قرائتشان باشد ، حظوظ نفس است . سجّاده ي ساده و سفيد مطلوب است ، سجّاده هاي زيبا و منقّش و ملوّن ، حظوظ نفس است . تربت سيدالشهداء (عليه السلام) اگر به صورت مُهرهاي معمولي گرچه ناصاف باشد ، تربت است ولي اگر صاف بودن آن مدّ نظر گرفته شود ، حظوظ نفس است . بايد درست ملاحظه شود كه شيطان تا كجا دايره ي ماموريت خود را توسعه داده و در سجده گاه مومن شيعه ، آن هم روي تربت پاك آن زمين مقدس ، دوست دارد اثر خود را به جاي گذارد . تسبيح هاي زيبا كه در ذكر انسان مؤثر است ، همگي حظوظ نفس است و هكذا عمامه و عبا و ردا و غيرها از آن چيزهايي كه در عبادت ، نماز ، دعا ، زيارت ، تلاوت ، ذكر و ورد مؤمن مؤثّر باشد . خواستن خواب ها و رؤياهاي معنوي و روحاني ، از حظوظ نفس است . طلبيدن مكاشفات ، اتصال با عالم غيب ، اطلاع بر ضماير ، عبور از آب و هوا و آتش ، تصرّف در مواد كائنات و شفا دادن مريضان ، همگي حظوظ نفسند .

رساله سیر و سلوک از مرحوم سید هاشم حداد
@sserfan

مرا ببینید!

   هر چه از نفس صادر شود، فاقد خیر است. فاقد صمیمیت است. فاقد هرگونه کیفیت مطلوب است. یک کار سوداگرانه است. یک کار نمایشی است. فریادی‌ست با این نیت پنهانی که «من هم هستم. من هم کالائی دارم. نظری هم به کالای من بیفکنید. ببینید شعر خوبی‌ست؟ نوشتهٔ خوبی‌ست؟ نقاشی خوبی‌ست؟ ادعای اخلاقی مقبولی‌ست؟»

برگرفته از کتاب «رابطه» - تالیف محمدجعفر مصفا

#تزکیه_نفس
#نفس

@sserfan

مراقبه ‌:تماشای ذهن بدون هر قضاوتی :

تا آنجا که ممکن است ساکت باش. تا می توانی در سکوت بنشین،
نه فقط در سکوت بدن،
بلکه مهم آن است که ذهن ساکت شود و دست از پچ پچ کردن دایم بردارد.
این کار شدنی است اما هرگز در این راه نکوشیده ایم.
فقط باید چند گام کوچک برداری: در درونت بنشین و تماشا کن.
بگذار ذهن، تمام ترفندهای
قدیمی اش را بکار گیرد اما تو فقط تماشا کن.
بدون هیچ قضاوتی،
بدون گفتن خوب یا بد،
بدون انتخاب کردن یا از خود راندن-
کاملا خونسرد و بی تفاوت.
پس بر علیه ذهن مباش.
با آن ستیز مکن.
در تله های ذهن گرفتار نشو.
فقط کناره گیر بمان.
بسیاری اوقات درگیر ذهن خواهی شد.
در این مواقع به محض اطلاع،
بی درنگ خودت را بیرون بکش. خودت را جمع و جور کن و دوباره شروع به تماشا کن.
فکری برخواهد ﺧﻮاست- به آن فکر بنگر.
آن فکر در برابرت رژه خواهد رفت- به آن بنگر تا اینکه بگذرد وبرود. بدون اینکه هیچ قضاوتی در مورد خوب یا بد بودن بکنی، بدون هیچ باید و نبایدی، بدون هیچ نگرش اخلاقی، ‌مشاهده محض و بی طرفانه، آنرا تماشا کن.
روزی ناگهان دیگر ذهنی وجود نخواهد داشت و آن روزچنان حکم فرما خواهد شد که نظیرش را هرگز ندیده ای.
پس از آن سکوت دیگر تو را ترک نخواهد کرد.
با تو خواهد ماند و به روح تو تبدیل خواهد شد.
این حالت بسی رهایی بخش است.

#مراقبه
#سکوت
#ذهن

@sserfan