راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل پانزدهم :اخلاص
(قسمت هفدهم )

ادامه...
اخلاص به «نيت» بر مى‏گردد :

اخلاص در عبوديت بطورى كه از مطالب گذشته معلوم شد، به «نيت» يا «قصد» بر مى‏گردد. اخلاص يعنى انسان در حركت عبودى، و به تعبيرى، در عبادت خود جز خداى متعال را قصد نكند و قصد ديگرى به هيچ وجه نداشته باشد؛ اگر چه قصدديگر به صورت ضمنى و در جنب قصد اصلى او كه خداى متعال است قرار بگيرد، و بسيار جزئى و كم اهميت هم باشد، و اگر چه به گوشه ‏اى از عمل عبودى او مربوط باشد، نه به تمام آن.

در بيان ديگر، در هر حركت عبودى و در هر عبادتى كه انجام مى‏دهد، از اول تا آخر آن، در همه اجزاء و قطعات آن، در همه ريزه‏كاريهاى آن، چه قبل از انجام دادن، چه در حين انجام دادن، و چه بعد از انجام دادن، قصد او فقط خداى متعال باشد و امتثال امر حق، تقرب به حق، رضوان حق، وجه حق، و لقاى حق را اراده كند.

همانطور كه اخلاص به «نيت» و به «قصد» بر مى‏گردد، رياء نيز به نيت انسان و به قصد او بر مى‏گردد. و به همين جهت هر كسى بخواهد مى‏تواند با مراجعه به قلب خويش و با بررسى دقيق قصد درونى و قلبى خود بفهمد كه آيا قصد و نيت وى خالص است يا نه؟ آيا قبل از عمل در دل او قصد ديگرى وجود داشت يا نه؟ آيا در اثناى عمل به قلب او قصد ديگرى راه يافت يا نه؟ آيا بعد از عمل در دل وى قصد ديگرى پيدا شد يا نه؟.

البته اينكه مى‏گوييم هر كسى بخواهد مى‏تواند بفهمد قصد و نيت او چه بوده و چه هست؛ به اين معنى نيست كه تشخيص دقايق اين امر كار آسانى است و هر كس به آسانى مى‏تواند بفهمد، بطورى كه قبلا اشاره كرديم، تشخيص بعضى از صور رياء از كارهاى بسيار مشكل است، و اين بدان معنى است كه تشخيص قصد پاك و نيت خالص، بنحوى كه هيچگونه شائبه ريا - نه قبل از عمل، نه در اثناى عمل، و نه بعد از آن - در بين نباشد از كارهاى سخت مى‏باشد. ليكن سخت بودن آن به اين معنى هم نيست كه نمى‏شود تشخيص داد و نمى‏شود فهميد.اگر كسى جداً بخواهد، مسلماً مى‏فهمد و تشخيص مى‏دهد. يعنى اگر در اين باب مجاهدت داشته باشد و با جديت پيش بيايد، و مسئله قصد و نيت را سهل نشمارد، و در تخليص قصد و اخلاص نيت خويش كار بكند، و سعى نمايد قصد او پاك و نيت او كاملا خالص، و از رياء در اطوار گوناگون آن دور باشد، با تأييد خداى متعال همه آنچه را كه بايد بفهمد مى‏فهمد، وخدا او را كمك مى‏كند و هدايت مى‏فرمايد: والذين جاهد و افينا لنهدينهم سبلنا (آيه 69 سوره عنكبوت).
ادامه دارد...
#اخلاص
#ریاء

@sserfan

مراقبه،تهی کردن ذهن از هر خوبی و بدی :

باید خانه ی دل را به کلی خالی کرد تا مستعد نور احد ،مستعد دریافت حقیقت ،پاکی و زیبایی گردد.
آنچه فعلا خانه را پر نگه داشته است  امور پست و حقیرانه ای است که فکر آنها را آفریده است.
تا زمانی که ذهن و فکر ما به این امور دنیایی مشغول شده است  و در آنها فرو شده است  ،جایی برای نور الله و پاکی در آن نیست .

خانه را من روفتم از نیک و بد
خانه ام پر گشت از نور احد

اصولا وقتی ضرورت عدم توصیه می شود معنایش اینست که وجودت را باید از هر نوع هستی تهی گردانی .یعنی خوبی و بدی در کار نیست، به عبارت دیگر جان و حالات فطری تو منزه از هر خیر و شر و چون و چراست.

#مراقبه
#سکوت
#عدم

@sserfan

تاك خويش از گريه هاى نيمه شب سيرآب دار

كز درون او شعاع آفتاب آيد برون


ذرّه اى بى مايه اى ترسم كه ناپيدا شوى

پخته تر كن خويش را تا آفتاب آيد برون


در گذر از خاك و خود را پيكر خاكى مگير

چاك اگر در سينه ريزى ، ماهتاب آيد برون


گر به روى تو حريم خويش را در بسته اند

سر به سنگ آستان زن ، لعل ناب آيد برون


(اقبال) 

#نماز_شب

@sserfan

راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل پانزدهم :اخلاص
(قسمت هجدهم )

ادامه...
اگر انسان مسئله قصد و نيت را سهل بگيرد، و بيشتر به ظاهر عمل بپردازد، و در تخليص قصد و اخلاص نيت خود كار نكند، و در اين باب به مجاهدت جدى نپردازد، و در خصوص قصد درونى و نيت قلبى خويش موشكافى ننمايد ،و در بررسى قصد و نيت خود به بررسى سطحى و صورى اكتفا كند، و همين اندازه توجه داشته باشد كه اعمال عبودى او براى خداست، و به ريزه كاريهاى مقاصد و نيات قلبى خويش توجه نكند، مسلماً از تشخيص خيلى از دقايق محروم خواهد بود، و قصد پاك ونيت صحيح را از قصد ناپاك و نيت آلوده به رياء در بعضى
صور دقيق آن تشخيص نخواهد داد، و در نتيجه، به اخلاص در عبوديت موفق نخواهد شد. و اين به مسامحه خود انسان بر مى‏گردد، و از بى ‏توجهى خود او سرچشمه مى‏گيرد.

لذا براى همه، مخصوصاً براى سالكان طريق از اهم امور است كه مسئله قصد و نيت را سهل نشمارند، و در خالص نمودن  قصد و اخلاص نيت خويش بالاترين مجاهدت را داشته باشند.

سالك طريق به همان اندازه كه در اصل عمل مجاهدت مى‏كند، در اخلاص نيت نيز لازم است به همان اندازه و يا بيشتر از آن مجاهدت نمايد. يعنى بايد همت خويش را در مرحله اول به اخلاص نيت قلبى مصروف بدارد، و در مرحله دوم در مجاهدت عملى همت كند. او بايد از اين امر اجتناب كند كه در باب عمل به مجاهدتهاى پى گير بپردازد وليكن در باب نيت و اخلاص آن چندان مجاهدتى نداشته باشد. و او بايد بداند كه اصل مسئله نيت است و عمل بانيت خالص معنى پيدا مى‏كند و به سوى خدا صعود مى‏نمايد و انسان را به سوى جناب او عروج مى‏دهد. و در اصل بايد گفت، انسان با نيت خود به سوى حضرت مقصود مى‏رود، نيتى كه با عمل و در عمل به ثبوت برسد و نيت به معنى كلمه باشد.

در این روایت به دقت و تامل می پردازیم :
«امام صادق سلام الله عليه در خصوص آيه «ليبلوكم أيكم أحسن عملا» فرمود: مقصود اين نيست كه خداى متعال مى‏خواهد شما را آزمايش كند كه كدام يك از شما زياد عمل مى‏كنيد، بلكه، مقصود اين است كه خدا مى‏خواهد شما را آزمايش نمايد كه كدام يك از شما خوب عمل مى‏كنيد؟ و خوب عمل كردن عبارت است از خشيت و نيت صادقه و حسنه. سپس فرمود: ثابت بر عمل ونگهدارى آن تا جايى كه فقط براى خدا باشد، سخت‏تر از خود عمل است، و عمل خالص آن عملى است كه نخواهى جز خداى متعال كسى تو را به جهت آن تعريف كند، و نيت، افضل از خود عمل مى ‏باشد. آگاه باش كه اصل عمل همان نيت است. و سپس امام عليه السلام اين آيه را تلاوت فرمود كه: «قل كل يعمل على شاكلته» و فرمود: يعنى بگو اى پيامبر، هر كس بر پايه نيت خود پيش مى‏رود» (اصول کافی جلد دو )
ادامه دارد...
#اخلاص
#ریاء

@sserfan

عشق را بی‌خویشتن باید شدن
نفس خود را راهزن باید شدن

بت بود در راه او هرچه آن نه اوست
در ره او بت‌شکن باید شدن

زلف جانان را شکن بیش از حد است
کافر یک یک شکن باید شدن

تو بدو نزدیک نزدیکی ولیک
دور دور از خویشتن باید شدن

در نگنجد ما و من در راه او
در رهش بی ما و من باید شدن

دوست چون هرگز نیاید در وطن
عاشقان را بی وطن باید شدن

در ره او بر امید وصل او
خاک راه تن به تن باید شدن

همچو لاله غرقه در خون جگر
زنده در زیر کفن باید شدن

در ره او چون دویی را راه نیست
با یکی در پیرهن باید شدن

پس چو عطار اندر آفاق جهان
پاکباز انجمن باید شدن

#شعر_عطار

@sserfan

راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل پانزدهم :اخلاص
(قسمت نوزدهم )

ادامه...
عمل انسان مبتنى بر نيت او، و در مسير نيت اوست. يعنى نيت و قصد او به هر چيزى متوجه باشد، عمل او نيز به همان چيز متوجه خواهد بود، زيرا اصل همان نيت است و عمل تابع آن است. اگر نيت او خداى متعال باشد، عمل او نيز به جناب او متوجه است، و اگر نيت او اين و آن باشد، عمل او نيز به اين و آن متوجه خواهد بود. و به تعبيرى، اگر نيت او خدا باشد، او با عمل خويش به سوى جناب او در حركت خواهد بود و به جناب او عروج خواهد كرد، و اگر نيت او اغيار باشد، او با عمل خويش به سوى اغيار خواهد رفت.

اگر نماز بخواند و از اول تا آخر آن نيت او خداى متعال باشد، او با نماز خويش به اندازه حضور و انقطاعى كه دارد، به سوى خدا عروج خواهد داشت، و به جوار او حركت خواهد كرد. و اگر نماز بخواند و نيت او اين و آن باشد، به سوى اين و آن خواهد رفت. نماز اولى به سوى خدا متعال مى‏ برد، و نماز دومى به سوى اغيار مى‏برد، و در اصل، نيت خالص اولى به سوى خدا مى ‏برد، و نيت ناصحيح دومى به سوى اغيار مى‏برد.

انسان در پشت پرده و در باطن امر با نيت خويش به سوى آنچه نيت كرده است حركت مى‏كند و به سوى آن مى‏ شتابد، و عمل تثبيت كننده همان نيت است. اگر پرده كنار مى‏ رفت و باطن امر مشهود مى‏ گشت، من و تو با كمال وضوح مى‏ ديديم كه چگونه هر كسى با نيت و قصد درونى خود به سوى آنچه نموده است حركت مى‏كند و به سوى آن مى‏ شتابد، و مى ‏يافتيم كه قصد كردن و نيت نمودن ،همان حركت كردن و شتافتن است به طرف آنچه قصد ونيت به آن تعلق يافته است.

امام صادق سلام الله عليه به عباد بن كثير بصرى در مسجد فرمود: «و يلك يا عباد اياك و الرياء فانه من عمل لغيرالله و كله الله الى من عمل له»(اصول كافى، ج 2، كتاب الايمان و الكفر، باب الرياء) يعنى «واى بر تو اى عباد، از رياء پرهيز كن، زيرا هر كس براى غير خدا عمل كند، خداى متعال او را به همان شخص كه براى وى عمل را انجام داده است واگذار مى‏كند».و خلاصه اينكه، كار اصلى  همان نيت و قصد است، و انسان با نيت و قصد خويش پيش مى ‏رود، و عمل ظاهرى تحقق بخشنده و تثبيت كننده نيت و قصد مى‏باشد.
منبع قسمت های اخیر :مقالات از مرحوم آیت اله محمد شجاعی
ادامه دارد...
#اخلاص
#ریاء

@sserfan

راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل پانزدهم :اخلاص
(قسمت بیستم )

ادامه...
تفاوت ریای حرام و ریای مستحب :
مهمترین وظیفه سالک در مقام اخلاص ، تصفیه و خالص کردن خواست و نیت درونی خود از هر انگیزه ی غیر خدایی است . تصفیه به  این معنی  است که انسان رذائل را از وجود خود دور کند که بزرگترین آنها شرک است. از مراتب شرک، ریا است. ریا به این معناست که انسان فعلی را انجام می دهد اما نه به خاطر خدا یا نه تماماً به خاطر خدا. بلکه مثلا در گوشه ذهنش این است که دوست و آشنا و همسایه هم بفهمند که دارد نماز شب می خواند. هرچند درواقع قصد قربت می کند و با همه وجود و باطن خود برای نماز، قصد قربت می کند؛ بنابراین درجه ای از اخلاص را دارد. اما در گوشه ای از ذهن خود می خواهد هم حجره ای یا حجره کناری، استاد و یا مدیر متوجه شوند که اهل تهجد است. این به این معناست که می خواهد غیر خدا را در کنار خدا سهیم کند و با این ماهیت، ریا می کند.

گاهی هم می خواهد دیگری متوجه شود که ساعت معینی از خواب برمی خیزد و مهیای عبادت می شود به این قصد که او هم یاد بگیرد و تشویق شود لذا عمداً عبادت خود را به شیوه های مختلف اظهار می کند. در این صورت این ریا اشکال ندارد. آن اولی همان طور که از خدا توقع اجر و پاداش دارد دوست دارد از دیگری هم بارک الله بشنود و همین احسنت مزد اوست. این ریا، حرام است و مرتبه ای از شرک است که به آن شرک خفی می گویند اما دومی در همین عمل ریایی هم می خواهد بر دیگری تاثیر بگذارد که این ریا ثواب هم دارد.
منبع :درس اخلاق از آیت اله رشاد
ادامه دارد...

#اخلاص
#ریا

@sderfan

به کرامات و کار های خارق العاده دلخوش نباشید :

عالم ربّانی حضرت آیت الله حاج سید حسین یعقوبی قائنی (حفظه الله) در کتاب شریف سفینة الصّادقین  می فرمایند :

"کرامات و کارهای خارق العاده هیچ کدام نمی تواند برای انسان اسباب دلخوشی باشد ؛ زیرا اینها به خودی خود دلیل قرب انسان به خداوند متعال نیست. بلعم باعورا با اینکه اسم اعظم داشت و دعایش مستجاب بود ، ولی عاقبتش به گمراهی انجامید و مورد غضب الهی قرار گرفت . پس به این چیزها نمی توان اعتماد کرد . 

استاد ما آقای انصاری قدس سره می فرمودند : تنها دو چیز است که اگر سالک آن را در خود یافت می تواند به آن دلخوش و امیدوار شود : یکی محبت و دیگری اخلاص. اگر انسان در کارهایش اخلاص دید و در قلبش نسبت به خدای متعال محبت یافت ، جای دلخوشی است .

میزان قُرب انسان به خدای متعال به محبت او است . اگر خداوند ذره ای محبت عطا کند همه ی کارها آسان می شود . و در واقع اخلاص هم به معنای حقیقی آن از غیر محب ساخته نیست ؛ زیرا تا انسان حبّ نفس را دارد نمی تواند برای خدا کار کند . اگر خدا را هم بخواهد برای خودش می خواهد ، اما اگر محبت خداوند نصیب کسی شود اول قدم او این است که پا روی خودش میگذارد و دیگر خودش را نمی بیند و طالب چیزی جز او نیست . آن وقت تمام اعمال او خالص و برای خدا می شود . پس کمال اخلاص هم پیدا نمی شود مگر با محبت .

کتاب سفینه الصّادقین ، صفحات 470 و 471
#اخلاص
#کرامت
@sserfan

دلا تا چند باشی غافل از شب
بکوش از جان که یابی حاصل از شب

بود قدر و بهای شب به از روز
به شب نالند عشاق جگر سوز

به روز ار با خودی، شب با خدا باش
ز خود بیگانه با حق آشنا باش

مکش دست طلب از دامن شب
که عاشق را رساند شب به مطلب

به شب باز است باب رحمت دوست
خوش آنکس کو مقیم درگه اوست

به شب خلوت گزیند یار با یار
که شب بسته است در بر روی اغیار



@sserfan