عشق
راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل دوازدهم :مراقبه
(قسمت پانزدهم )
ادامه...
مراقبه از دیدگاه  امام خمینی ره :
ایشان نمونه بارز و کامل انسانی است که شاید در یک قرن اخیر، میان عرفای دیگر به‌لحاظ جامعیت نظیر نداشته است. تلمذ در خدمت عارف کامل، مرحوم شاه آبادی‌(ره) از او فقیهی عارف ساخت به گونه ای که هم به عرفان نظری و هم به عرفان عملی تسلط کامل پیدا نمود. احاطه او به عرفان نظری از تفحص و تدقیق در آثارش به خوبی پیداست. حواشی او بر شرح فصوص‌الحکم قیصری و مصباح‌الانس ابن فناری، همچنین تألیف کتاب پرمضمون شرح دعای سحر و رساله مصباح‌الهدایه که به حق اثری است نفیس در عرفان نظری که به خلافت و ولایت و نبوت انسان کامل میپردازد، جایی برای چون و چرا در مباحث عرفان نظری او باقی نمی‌گذارد. همچنین مباحث اخلاقی و سیر و سلوکی او در کتاب اربعین حدیث، شرح حدیث جنود عقل و جهل و جهاد اکبر و موارد دیگر نشان از تسلط و اشراف او به چنین مباحثی دارد. در اینجا به یکی از اشارات و لطایف او در سلوک الی الله اشاره می شود .


مراقبه  نفس
«مراقبت و محاسبه نفس در تشخیص راه خودخواهی و خداخواهی از جمله منازل سالکان است.» (صحیفه امام ج16ص221)
مراقبت در اوان سلوک، مواظبت از خود در گناه نکردن است، به نحوی که مقبول شرع و عقل باشد. یکی از وظایف مهم سالک در سلوک، توجه به مسئله مراقبه است زیرا تا مراقبتی نباشد تحولی صورت نخواهد گرفت؛ ولذا یکی از متفرعات مراقبه، محاسبه و مشارطه است. محاسبه در مراتب ابتدایی، عبارت است از اینکه سالک وقتی از شب یا روز را به حساب اعمال خود رسیدگی میکند؛ چنانکه گفته اند بهترین زمان آن آخر شب یا موقع خواب است. اما در مقام محاسبه، سالک دائماً از نفس خود حساب میکشد؛ چنانکه پیوسته مراقب اعمال خود است؛ اگر محاسبه متوقف به زمان خاصی نباشد، در پیشگیری از ارتکاب به گناهان بسیار مفید خواهد بود؛ در صورتی که پس از بیداری از غفلت، اطفاء نائره شهوت و غضب تا حدی شده باشد. همچنین مراقبه در مراتب میانی سلوک، عبارت است از مواظبت در تشخیص و تمییز میان راه حق و باطل یا راه خودخواهی و خداخواهی و عدم سلوک به سوی نفس که بسیار مورد توجه عرفا و مورد تاکید بزرگان دین است، به همین جهت از منازل مهم سالکان است.

#مراقبه_از_دیدگاه_امام_خمینی

@sserfan

" نفس " همواره در پی انجام کاریست:

ذهن فعال است ،ذهن همواره در پی انجام کاری است ،نفس پیوسته سعی می کند با انجام کاری احساس  "بودن"  و " هستی " نماید.
نفس از " نیستی "می هراسد ،چون با فرا رسیدن نیستی ،ماهیت مجازی  او هم از بین میرود ،بنابراین سعی می کند شما را همواره به انجام کاری وادارد.
مراقبه ،این فرصت را از " نفس " می گیرد ،مراقبه از ظهور نفس جلوگیری میکند .اعتقاد بر اینکه همواره باید کاری انجام داد از دام های نفس است ،تا خود را در پس انجام کاری مخفی نماید.
بنابراین گاهی بهترین کار و شاید سخت ترین کار ،انجام ندادن کاری است ،به گوشه ای بنشینید و کاری انجام ندهید ،حتی اندیشیدن، و فقط و فقط به درون خود بنگرید.
با انجام مراقبه ،فرصت به ظهور رسیدن" نفس"  را از " نفس"  بگیرید،مراقبه دامی است که"  نفس"  در آن خفه میشود.
مراقبه و سکوت ،معیاد گاه سالک  است.مراقبه ملاقات و اتصال با هستی لایزال است.
#مراقبه
#سکوت
#نفس

@sserfan

راههای عملی کسب عشق و محبت الهی :
عامل دوازدهم :مراقبه
(قسمت شانزدهم )

ادامه:
مراقبه توام با مشارطه:
مشارطه نوعی تلقین به نفس و بسیار مؤثّر است و باید جدّی گرفته شود و پیوسته انجام شود. امروزه بسیاری از كارهای درست یا نادرست، با تلقین به اشخاص و جوامع صورت می‌پذیرد. تلقین حتی نسبت به مردگان تأثیر دارد و لذا تلقین میت یکی از دستورات دینی ماست. پس سالک که دلی زنده و روحی سرزنده دارد، باید از آن بهره بجوید.

مشارطه:
سالک الی الله سپیده‌دمان، پیش از آغاز فعالیت روزانه، در خلوت خود در محضر پروردگار با نفس خویش همچون شریکی دقیق و حسابگر به مشارطه می‌نشیند و با او عهد و پیمان می‌بندد، پیمانی محکم و استوار که هرگز از آنچه وظیفۀ سلوکی اوست، تخلّف نورزد.
مشارطه نوعی تلقین به نفس و بسیار مؤثّر است و باید جدّی گرفته شود و پیوسته انجام شود. امروزه بسیاری از كارهای درست یا نادرست، با تلقین به اشخاص و جوامع صورت می‌پذیرد. تلقین حتی نسبت به مردگان تأثیر دارد و لذا تلقین میت یکی از دستورات دینی ماست. پس سالک که دلی زنده و روحی سرزنده دارد، باید از آن بهره بجوید. سالک هر صبح‌گاه نفس خویش را مخاطب قرار داده و به او می‌گوید:
مبادا در لحظه‌ای از لحظات امروز غفلت عارض تو گردد.
و اگر نسبت به لغزشی یا دستوری ضعف دارد، همان را مورد تأکید قرار می‌دهد.
مثلاً می‌گوید:

مبادا در محیط کار نتوانی بر اعصابت مسلّط باشی و دلی را از خود برنجانی.

این جملۀ شریف در روایت اشارتی به مشارطه دارد. «یصْبِحُ وَ شُغْلُهُ الذَّكْرُ وَ یمْسِی وَ هَمُّهُ الشُّكْر» یا «یمْسِی وَ هَمُّهُ الشُّكْرُ وَ‌ یصْبِحُ وَ شَغْلُهُ الْفِكْرُ» بحار الانوار ص 23؛
یعنی :
«مؤمن در صبح‌گاهان همّتش بر یاد خدا و انجام اعمال و وظائف است و شامگاهان همتش بر سپاسگزاری است».

مشارطه می‌تواند در روز بیش از یک بار تکرار شود، به‌ویژه اگر سالک برای کار بیش از یک بار از منزل بیرون می‌رود.
منبع :
رساله سیر و سلوک ایت اله رضایی تهرانی
ص 368

#مراقبه_توام_با_مشارطه

@sserfan

مراقبت را باید در دو بُعد انجام داد: 

الف)مراقبه قبل از شروع در عمل‏: عبارت از آن است که پیش از عمل بنگرد آنچه را تصمیمبه انجامش گرفته است، به خاطر خداوند است یا برای هوای نفس و پیروی از شیطان و باید در اینجا تأمل کند تا به مدد انوار حق، مطلب بر او روشن گردد. اگر عمل برای خداست آن را انجام دهد و اگر برای غیر اوست از آن دست باز دارد. 
 همانطور که امام صادق علیه السلام می‌فرماید: از شدیدترین کارها بر مردم یاد خدا در نزد حلال و حرام اوست که اگرطاعتی پیش آمد به آن عمل کند و اگر در معرض گناهی افتاد از آن بپرهیزد. 
ب)مراقبه به هنگام عمل‏: عبارت از بررسی چگونگی عمل است تا حقی را که خداوند در آن داراست ادا شود و باید نیت خود را برای اتمام آن نیکو کند و صورت عمل را کامل گرداند و آن را به کامل‌ترین وجهی که برای او ممکن است انجام دهد؛ زیرا در هر صورت بنده یا در حال طاعت و یا در معصیت و یا در کاری مباح است. 

 رسالة لُبّ اللباب فی سیر و سلوک أولی الألباب، سیدمحمّدحسین حسینی طهرانی، ص ۱۱۳-۱۱۴.۲۷.
 
#مراقبه_و_ابعاد_آن

@sserfan

عشق
راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل سیزدهم :سکوت

(قسمت اول )
توصیة المرحوم المیرزا حسینقلی الهمدانی (قدِّس سرُّه) است که فرموده اند : اَلحذر اَلحذر من القواطع الأربعة: کثرة الکلام، و کثرة اللطعام، و کثرة المنام، و کثرة المعاشرة مع الأنام؛ و علیک تبدیلها بذکرالله الملک العلّام»؛  یعنی :پرهیز کنید، پرهیز کنید از چهار چیز که راه شما را به سوی خدا قطع می­کنند: بسیار حرف زدن، بسیار خوردن، بسیار خوابیدن و بسیار با مردم معاشرت کردن؛ و در آخر فرمودند: بر توباد (ای سالک) که آن­ها را به ذکر پادشاهی که بسیار دانا است(خداوند متعال) عوض کنی.

مانع اول- «كثرة الكلام»؛  این مطلب مضمون خیلی از آیات قرآنی و روایات است. این که می‌فرمایند شما باید از حرف زدن زیاد امتناع کنید، برای این است که وقتی انسان به حرف می­آید، تمام اعصاب مربوط به آن در بدن به حرکت در ­می­آیند، لذا در اول صبح همه اعضاء به زبان خطاب می­کنند که ای زبان! اگر تو آرام باشی، ما هم آرام خواهیم بود! لذا سالک باید حواسش را جمع کند و نباید فکر خود را با حرف زیاد پراکنده و مشوش و مضطرب کند و بعد گله­ مند است که چرا من در این راه پیشرفت ندارم، در حالی که باید بتواند یک مقدار تمرین کرده و سکوت را پیشه خود کند. سکوت به این نیست که سالک یک هفته صبر کند تا بیاید در جلسه نیم ساعت سکوت کند، بلکه باید سکوت را خارج از جلسه هم تمرین کرد. اما چگونه؟ باید زبان را مشغول کرد تا به چیزهای دیگر مشغول نشود، و لذا ایشان (مرحوم همدانی) می­فرماید: «و علیک تبدیلها بذکرالله» بر تو باد که این حرفِ زیاد را عوض و تبدیل کنی با ذکر و دعاها .

لذا وقت سالك با دعاها و اذكار پُر مي‌شود و ديگر وقتي نمي‌ماند كه بخواهد اين‌جا و آن‌جا برود و بنشيند و با ديگران حرف‌هاي متفرقه بزنند كه البته يك مقدار از اين حرف‌ها هم خالي از معصيت نيست، چون وقتي آدم پُرحرفي كرد يا سبب آزار و اذيت مي‌شود كه اين يك معصيت است، يا سبب غيبت است كه اين هم معصيت است، يا استهزاء و مسخره كردن كه باز هم معصيت است؛ حالا ما فرض مي‌كنيم معصيت نيست، حرف‌هاي مباحي است و گناه حساب نمي‌شود، ولي حرف لغو است كه در اين خصوص قرآن مي فرمايد: «وَالَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ»؛خداوند فرموده است كه مومن واقعي كسي است كه از حرف لغو و بيهوده (يعني) حرف‌هاي مباحي كه هيچ سر و ته ندارد و از شوخي‌ها امتناع مي‌ورزد. لذا بايد به صورت مكرر به خود يادآوري كرد كه تو در محضر خدا هستي، مواظب باش ملائكه در حال نوشتن (حرف‌ها و اعمال) هستند. اما مثل اين كه ما هنوز باورمان نيامده است كه همراه ما از طرف خداوند فرشته‌اي مامور است كه حرف‌ها (واعمال) خوب ما را بنويسد و فرشته ديگر مامور به نوشتن حرف‌ها (و اعمال) بد ما است؟! خب چرا به دست خودمان صحيفه اعمالمان را سياه كنيم و بعد هم در محضر خدا و هم در محضر ملائكه خدا و هم در محضر امام زمان (عجّل الله تعالي فرجه‌الشريف) و هم زماني كه نامه اعمال ما در روزهاي دوشنبه و پنجشنبه به دست ايشان مي‌رسد شرمنده شويم؟!

استاد محمد صالح کمیلی
مطالب السلوکیه
#سکوت


@sserfan

با سلام
کلیه ی مطالب  ارسالی به این کانال ، همزمان در ایتا نیز ارسال میگردد.

لینک کانال سیر و سلوک و عرفان در ایتا:

https://eitaa.com/sserfan

راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل سیزدهم :سکوت

(قسمت دوم )
ادامه...
سرور من ! سکوت ، نفس را قوی می کند ، هر اندازه که سکوت پیش بیاید
الان که نفس در حالت بیداری است هر چیزی را که در جلو چشمتان هست می بینید ، یا در حال راه رفتن هستید و یا در حال انجام کارهای دیگر ، وقتی که خواب نباشد صداهایی که به گوشتان می خورد می شنوید
اما وقتی که سکوت در خواب پیش آمد ، قوه ی لامسه ، فقط در بخش نفس نباتی در حال کار است و مشغول هضم و جذب غذایی است که خوردید ، مشغول رشد بدن است ، یعنی فقط قوای نباتی در کارند و قوای حیوانی در خوابند
به یک تعبیر ، نفس فعلاً از چشم ظاهری برای دیدن استفاده نمی کند ، از گوش ظاهری برای شنیدن استفاده نمی کند . بدن در خواب است و به ظاهر چیزی لمس نمی کند ، نه سرما را و نه گرما را ، مگر وقتی که سرما و گرما به حدّی شدید باشد که قوّه ی لامسه ، آن را احساس کند تا انسان از خواب بیدار شود

در خواب هم یک نحوه سکوت پیش می آید و وقتی کسی از خواب بیدار می شود به یادش می آید که در خواب چه چیزها دیده و شنیده است و چه اسراری را دیده است و همه ی آن اشکال و صُوَر در خودش است و هیچکدام از بیرون نیست . کسی هم که قوی می شود ، اشکالی را که ما در خواب می بینیم او همان اشکال را در بیداری مشاهده می کند ! همه ی اینها از برکت وجود سکوت است

در شرح و تفسیر انفسی قرآن کریم در تفسیر آیات شریفه راجع به حضرت زکریا که از خداوند طلب فرزند می نماید و خداوند هم به او می فرماید می دهیم ! حضرت زکریا می گوید چطور بفهمم که چنین فرزندی به من عطا می فرمایید ؟ خداوند فرمود آن سه روزی که با مردم حرف نمی زنی ، خداوند به حضرت علامت سکوت را دادند
اینها رابطه اش چیست؟
که اگر انسان بخواهد از او اسرار متولّد شود و انسان عقیم ، زایا شود ، حالا مرد یا زن ، هر دو طرفش را قرآن مثال آورد . هم مرد و هم زن را با سکوت از عقیمی در آورد . جناب مریم سکوت پیدا کرد و در سکوت حامله شد ، بعد جبرئیل در حقیقتِ جانش به صورت یک بشر ظاهر شد و حضرت باردار شد
جبرئیل جدا نه ، بشر خدا نه ، قوه ی خیال که با سکوت قوی شد ، می بینید آنچه را که در سرّ و نهانخانه ی اوست برایش تجلّی می دهد..
استادصمدی آملی حفظه الله
#سکوت
@sserfan