Telegram Web Link
پست اول کانال
با کلیک بر روی لینک زیر می توانید به اولین پست این کانال مراجعه نمایید:
www.tg-me.com/sserfan/1
راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل پانزدهم :اخلاص
(قسمت پانزدهم )
ادامه...
رياء در شکلهای مختلف ديگر :
آنچه از صور و اشكال رياء گفته شد ، همه در مجموع به رياء در خود عبادات بر مى‏گردد. گاهى هم رياء در حركات و اعمال ديگر انسان جلوه ‏گر مى‏شود و بطور غير مستقيم به عبادات و اعمال عبودى انسان ارتباط پيدا مى‏كند. اين نوع از رياء نيز به صورتهاى گوناگون و در اطوار متنوعى به ظهور مى‏رسد بعضيها هم به اين نوع از رياء مبتلا مى‏شوند.

به بعضى از صور يا اطوار اين نوع از رياء نيز اشاره مى‏كنيم تا موجب تذكر و بصيرت بييشتر باشد.

الف: سعى داشته باشد خود را نحيف و داراى ضعف مفرط جسمانى نشان دهد، تا چنين به نظر بايد كه وى در مقام عبوديت از مجاهدتهاى سخت و طولانى برخوردار بوده و رياضتها كشيده، و حزنها و اندوهها، و خوفها و خشيتها داشته و دارد.

ب: صداى خود را آهسته كند و بنحو خاصى صحبت كند كه نشان دهد او از حالات و خصوصيات روحى و معنوى خاصى برخوردار است و غلبه اين حالات چنين اقتضاء مى‏نمايد.

ج: وضع سر و صورت، و شارب و محاسن را به شكل خاصى بيندازد تا نشان دهد كه وى از اهل انقطاع، و از اهل باطن، و از سالك طريق است.

د: به هنگام راه رفتن با هيئت خاص يا با وقار خاصى راه برود، و يا سر خود را پايين بيندازد، و بى اعتناء به اين سو و آن سو باشد، تا نشان دهد كه وى از وقار صاحبان انقطاع برخوردار، و از همه سو منقطع، و غرق در عوالم روحى و معنوى خود است.

ه: سعى داشته باشد اثر سجده، يعنى سجده ‏هاى زياد و طولانى در پيشانى وى ديده شود، تا نشان دهد ازاهل ذكر و اهل سجده ،و از اقبال كنندگان به حضرت حق است.

و: لباس يا لباسهاى مخصوص، و با كيفيت و شكل خاصى انتخاب كند، تا نشان دهد از اهل زهد و تقوى، و از اهل انقطاع  از دنياست.

ز: به هنگام صحبت ،و همچنين در مواقع ديگر چشمها را پايين بيندازد، سر خويش را بلند نكند، و با آرامى مخصوصى سخن بگويد كه گويى نمى‏خواهد حرف بزند و مى‏خواهد در سكوت عالم خود باشد، تا نشان دهد كه آنچنان در ذكر و فكر غوطه‏ور است، و آنچنان مشغول به باطن است كه مايل نيست به كسى متوجه شود و با كسى حرف بزند، و مايل نيست ذكر و فكر را قطع كند و از سير خود باز بماند.

ح: درمواقع برخورد با نامشروع، با منكرات و معاصى، با هتك حرمات الهى، و آنجا كه سخن از اين قبيل مسائل به ميان مى‏آيد، به سختى اظهار أسف و غضب كند، تا نشان دهد از اين مسائل سخت بيزار است و چنان عزت و عظمت حضرت حق در وجود او و در قلب او حساب دارد كه نمى‏تواند اين مسائل را ببيند يا بشنود، و يا آنچنان حب حق و عشق به جناب او بر قلب او سيطره دارد كه نمى‏تواند اين مسائل را تحمل كند.

و نظاير اينها از حركات و افعالى كه همه براى رياء و براى نشان دادن خود از اهل دين و اهل باطن، به منظور نيل به هواهاى نفسانى و اغراض دنيوى است.

ناگفته نماند كه سخن در اين نيست كه صالحان ازبندگان حق بر اثر مجاهدتهاى صادقانه عبودى، و به اقتضاى حالات و مقامات در مراتب مختلف، از خصوصياتى شبيه همين خصوصيات كه ذكر نموديم ممكن است برخوردار باشند، بلكه، سخن در تظاهر و رياء به سبب آنهاست.
ادامه دارد...
#اخلاص
#ریا

@sserfan
راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل پانزدهم :اخلاص
(قسمت شانزدهم )
ادامه...
ضرورت مجاهدت و پاک کردن خود از ریاء :
با شرحى كه گذشت، ضرورت مجاهدت سخت در مقام توبه از «رياء» يعنى ضرورت مجاهدت در تطهير خود از «رياء» براى همه و براى سالك معلوم گرديد.

از آنجا كه پاك گشتن و پاك بودن از رياء در اطوار گوناگون آن، مخصوصاً از صور دقيق آن، كار بسيار مشكل است، طبعاً مانند همه مسائل سلوك، على الخصوص مسائل مشكل و مهم آن، احتياج به اين دارد كه در مرحله اول سالك با تضرع و با اصرار كامل از خداى متعال بخواهد كه او را در اين امر موفق بدارد، و او را يارى بفرمايد. و لازم است به اين دعاء و تضرع مداومت داشته باشد و خود را در پناه خداى متعال قرار دهد تا او را هميشه از رياء پاك بدارد.

و در مرحله دوم لازم است در اين باب از حضرات معصومين صلوات الله عليهم اجمعين استمداد نمايد و ازآنان كسب توجه كند، كه توجهات خاصه آنان، و به تعبيرى، شفاعت آنان مشكلها را حل مى‏كند و سختيها را آسان مى‏نمايد ،وحامل عنايات ربوبى، و به بيانى، حامل مشيت ربوبى است. و به اين توسل و استمداد نيز مداومت كند.

و در مرحله سوم در مجاهدت نيز هيچگونه سستى و مسامحه نداشته باشد، يعنى در تطهير خود از رياء، و به عبارتى، در تطهير عبادات خود ازرياء مجاهدت جدى و همه جانبه داشته باشد و در آن سستى ننمايد، زيرا در اينصورت از افتادن در مهلكه ‏هاى رياء در امان نخواهد بود. و براى پاك شدن و پاك بودن از اشكال گوناگون رياء بايد با همه اشكال آن به مقابله بپردازد، و براى مقابله با هر كدام از اشكال آن طريق مناسب با آنرا در پيش بگيرد و مجاهدت متناسب با آن داشته باشد. و بايد مواظبت كند به اين غفلت نيفتد كه با بعضى از اشكال رياء مقابله نمايد و در تطهير خود ازآنها بكوشدو از آنها اجتناب كند، وليكن به بعضى ديگر از اشكال و اطوار آن، توجه نداشته باشد.

و نيز بايد سعى كند علاوه بر اجتناب از رياء در خود عبادات در اشكال مختلف آن، از رياء در غير عبادات، يعنى از رياء در حركات و افعال غير عبودى كه به بعضى از صور آن اشاره كرديم نيز اجتناب نمايد،و در گفتار، نگاه، لباس پوشيدن، راه رفتن، غذا خوردن، وضع سر و صورت، حركات، و نظاير اينها رياء نكند، و به هيچ وجه حركتى انجام ندهد كه به وسيله آن بخواهد خود را از اهل زهد و تقوى، و از اهل تزكيه و ارباب سلوك نشان دهد و مردم او را چنين و چنان بدانند.

از حضرت عيسى عليه السلام نقل مى‏شود كه گفت: «اذاصام أحدكم فليدهن رأسه ويرجل شعره و يكحل عينه»(جامع السعادات، ج 2، ص 369) يعنى «وقتى يكى از شما روزه مى‏گيرد، سر خود را روغن بزند، و موى سر و صورت را شانه كند، و به چشم خود سرمه بكشد».

يكى از معانى بيان آن حضرت همان اجتناب از شائبه رياء در حركات و افعال غير عبودى است از قبيل كيفيت لباس پوشيدن، راه رفتن، وضع سر و صورت، و امثال اينها كه توضيح داديم.

توجه داشته باشيم كه در مقام اجتناب از رياء نبايد به شكل ديگرى گرفتار دام شيطان باشيم و آنجا كه قصدها واقعاً امتثال امر و تقرب به حق است و جداً نظر ديگرى در قلب ما نيست، بر اثر وسوسه‏ ها و خواطر شيطانى به خود تلقين كنيم كه چون اين عمل كاملا براى خدا نمى‏باشد و رياء در كار است، پس بايد آنرا ترك كنيم، و از اين طريق به ترك عبادت مبادرت نماييم. بايد هوشيار باشيم كه اين، يكى از راههاى اغواى شيطان است.
ادامه دارد...
#اخلاص
#ریاء

@sserfan
راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل پانزدهم :اخلاص
(قسمت هفدهم )

ادامه...
اخلاص به «نيت» بر مى‏گردد :

اخلاص در عبوديت بطورى كه از مطالب گذشته معلوم شد، به «نيت» يا «قصد» بر مى‏گردد. اخلاص يعنى انسان در حركت عبودى، و به تعبيرى، در عبادت خود جز خداى متعال را قصد نكند و قصد ديگرى به هيچ وجه نداشته باشد؛ اگر چه قصدديگر به صورت ضمنى و در جنب قصد اصلى او كه خداى متعال است قرار بگيرد، و بسيار جزئى و كم اهميت هم باشد، و اگر چه به گوشه ‏اى از عمل عبودى او مربوط باشد، نه به تمام آن.

در بيان ديگر، در هر حركت عبودى و در هر عبادتى كه انجام مى‏دهد، از اول تا آخر آن، در همه اجزاء و قطعات آن، در همه ريزه‏كاريهاى آن، چه قبل از انجام دادن، چه در حين انجام دادن، و چه بعد از انجام دادن، قصد او فقط خداى متعال باشد و امتثال امر حق، تقرب به حق، رضوان حق، وجه حق، و لقاى حق را اراده كند.

همانطور كه اخلاص به «نيت» و به «قصد» بر مى‏گردد، رياء نيز به نيت انسان و به قصد او بر مى‏گردد. و به همين جهت هر كسى بخواهد مى‏تواند با مراجعه به قلب خويش و با بررسى دقيق قصد درونى و قلبى خود بفهمد كه آيا قصد و نيت وى خالص است يا نه؟ آيا قبل از عمل در دل او قصد ديگرى وجود داشت يا نه؟ آيا در اثناى عمل به قلب او قصد ديگرى راه يافت يا نه؟ آيا بعد از عمل در دل وى قصد ديگرى پيدا شد يا نه؟.

البته اينكه مى‏گوييم هر كسى بخواهد مى‏تواند بفهمد قصد و نيت او چه بوده و چه هست؛ به اين معنى نيست كه تشخيص دقايق اين امر كار آسانى است و هر كس به آسانى مى‏تواند بفهمد، بطورى كه قبلا اشاره كرديم، تشخيص بعضى از صور رياء از كارهاى بسيار مشكل است، و اين بدان معنى است كه تشخيص قصد پاك و نيت خالص، بنحوى كه هيچگونه شائبه ريا - نه قبل از عمل، نه در اثناى عمل، و نه بعد از آن - در بين نباشد از كارهاى سخت مى‏باشد. ليكن سخت بودن آن به اين معنى هم نيست كه نمى‏شود تشخيص داد و نمى‏شود فهميد.اگر كسى جداً بخواهد، مسلماً مى‏فهمد و تشخيص مى‏دهد. يعنى اگر در اين باب مجاهدت داشته باشد و با جديت پيش بيايد، و مسئله قصد و نيت را سهل نشمارد، و در تخليص قصد و اخلاص نيت خويش كار بكند، و سعى نمايد قصد او پاك و نيت او كاملا خالص، و از رياء در اطوار گوناگون آن دور باشد، با تأييد خداى متعال همه آنچه را كه بايد بفهمد مى‏فهمد، وخدا او را كمك مى‏كند و هدايت مى‏فرمايد: والذين جاهد و افينا لنهدينهم سبلنا (آيه 69 سوره عنكبوت).
ادامه دارد...
#اخلاص
#ریاء

@sserfan
مراقبه،تهی کردن ذهن از هر خوبی و بدی :

باید خانه ی دل را به کلی خالی کرد تا مستعد نور احد ،مستعد دریافت حقیقت ،پاکی و زیبایی گردد.
آنچه فعلا خانه را پر نگه داشته است  امور پست و حقیرانه ای است که فکر آنها را آفریده است.
تا زمانی که ذهن و فکر ما به این امور دنیایی مشغول شده است  و در آنها فرو شده است  ،جایی برای نور الله و پاکی در آن نیست .

خانه را من روفتم از نیک و بد
خانه ام پر گشت از نور احد

اصولا وقتی ضرورت عدم توصیه می شود معنایش اینست که وجودت را باید از هر نوع هستی تهی گردانی .یعنی خوبی و بدی در کار نیست، به عبارت دیگر جان و حالات فطری تو منزه از هر خیر و شر و چون و چراست.

#مراقبه
#سکوت
#عدم

@sserfan
تاك خويش از گريه هاى نيمه شب سيرآب دار

كز درون او شعاع آفتاب آيد برون


ذرّه اى بى مايه اى ترسم كه ناپيدا شوى

پخته تر كن خويش را تا آفتاب آيد برون


در گذر از خاك و خود را پيكر خاكى مگير

چاك اگر در سينه ريزى ، ماهتاب آيد برون


گر به روى تو حريم خويش را در بسته اند

سر به سنگ آستان زن ، لعل ناب آيد برون


(اقبال) 

#نماز_شب

@sserfan
راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل پانزدهم :اخلاص
(قسمت هجدهم )

ادامه...
اگر انسان مسئله قصد و نيت را سهل بگيرد، و بيشتر به ظاهر عمل بپردازد، و در تخليص قصد و اخلاص نيت خود كار نكند، و در اين باب به مجاهدت جدى نپردازد، و در خصوص قصد درونى و نيت قلبى خويش موشكافى ننمايد ،و در بررسى قصد و نيت خود به بررسى سطحى و صورى اكتفا كند، و همين اندازه توجه داشته باشد كه اعمال عبودى او براى خداست، و به ريزه كاريهاى مقاصد و نيات قلبى خويش توجه نكند، مسلماً از تشخيص خيلى از دقايق محروم خواهد بود، و قصد پاك ونيت صحيح را از قصد ناپاك و نيت آلوده به رياء در بعضى
صور دقيق آن تشخيص نخواهد داد، و در نتيجه، به اخلاص در عبوديت موفق نخواهد شد. و اين به مسامحه خود انسان بر مى‏گردد، و از بى ‏توجهى خود او سرچشمه مى‏گيرد.

لذا براى همه، مخصوصاً براى سالكان طريق از اهم امور است كه مسئله قصد و نيت را سهل نشمارند، و در خالص نمودن  قصد و اخلاص نيت خويش بالاترين مجاهدت را داشته باشند.

سالك طريق به همان اندازه كه در اصل عمل مجاهدت مى‏كند، در اخلاص نيت نيز لازم است به همان اندازه و يا بيشتر از آن مجاهدت نمايد. يعنى بايد همت خويش را در مرحله اول به اخلاص نيت قلبى مصروف بدارد، و در مرحله دوم در مجاهدت عملى همت كند. او بايد از اين امر اجتناب كند كه در باب عمل به مجاهدتهاى پى گير بپردازد وليكن در باب نيت و اخلاص آن چندان مجاهدتى نداشته باشد. و او بايد بداند كه اصل مسئله نيت است و عمل بانيت خالص معنى پيدا مى‏كند و به سوى خدا صعود مى‏نمايد و انسان را به سوى جناب او عروج مى‏دهد. و در اصل بايد گفت، انسان با نيت خود به سوى حضرت مقصود مى‏رود، نيتى كه با عمل و در عمل به ثبوت برسد و نيت به معنى كلمه باشد.

در این روایت به دقت و تامل می پردازیم :
«امام صادق سلام الله عليه در خصوص آيه «ليبلوكم أيكم أحسن عملا» فرمود: مقصود اين نيست كه خداى متعال مى‏خواهد شما را آزمايش كند كه كدام يك از شما زياد عمل مى‏كنيد، بلكه، مقصود اين است كه خدا مى‏خواهد شما را آزمايش نمايد كه كدام يك از شما خوب عمل مى‏كنيد؟ و خوب عمل كردن عبارت است از خشيت و نيت صادقه و حسنه. سپس فرمود: ثابت بر عمل ونگهدارى آن تا جايى كه فقط براى خدا باشد، سخت‏تر از خود عمل است، و عمل خالص آن عملى است كه نخواهى جز خداى متعال كسى تو را به جهت آن تعريف كند، و نيت، افضل از خود عمل مى ‏باشد. آگاه باش كه اصل عمل همان نيت است. و سپس امام عليه السلام اين آيه را تلاوت فرمود كه: «قل كل يعمل على شاكلته» و فرمود: يعنى بگو اى پيامبر، هر كس بر پايه نيت خود پيش مى‏رود» (اصول کافی جلد دو )
ادامه دارد...
#اخلاص
#ریاء

@sserfan
عشق را بی‌خویشتن باید شدن
نفس خود را راهزن باید شدن

بت بود در راه او هرچه آن نه اوست
در ره او بت‌شکن باید شدن

زلف جانان را شکن بیش از حد است
کافر یک یک شکن باید شدن

تو بدو نزدیک نزدیکی ولیک
دور دور از خویشتن باید شدن

در نگنجد ما و من در راه او
در رهش بی ما و من باید شدن

دوست چون هرگز نیاید در وطن
عاشقان را بی وطن باید شدن

در ره او بر امید وصل او
خاک راه تن به تن باید شدن

همچو لاله غرقه در خون جگر
زنده در زیر کفن باید شدن

در ره او چون دویی را راه نیست
با یکی در پیرهن باید شدن

پس چو عطار اندر آفاق جهان
پاکباز انجمن باید شدن

#شعر_عطار

@sserfan
راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل پانزدهم :اخلاص
(قسمت نوزدهم )

ادامه...
عمل انسان مبتنى بر نيت او، و در مسير نيت اوست. يعنى نيت و قصد او به هر چيزى متوجه باشد، عمل او نيز به همان چيز متوجه خواهد بود، زيرا اصل همان نيت است و عمل تابع آن است. اگر نيت او خداى متعال باشد، عمل او نيز به جناب او متوجه است، و اگر نيت او اين و آن باشد، عمل او نيز به اين و آن متوجه خواهد بود. و به تعبيرى، اگر نيت او خدا باشد، او با عمل خويش به سوى جناب او در حركت خواهد بود و به جناب او عروج خواهد كرد، و اگر نيت او اغيار باشد، او با عمل خويش به سوى اغيار خواهد رفت.

اگر نماز بخواند و از اول تا آخر آن نيت او خداى متعال باشد، او با نماز خويش به اندازه حضور و انقطاعى كه دارد، به سوى خدا عروج خواهد داشت، و به جوار او حركت خواهد كرد. و اگر نماز بخواند و نيت او اين و آن باشد، به سوى اين و آن خواهد رفت. نماز اولى به سوى خدا متعال مى‏ برد، و نماز دومى به سوى اغيار مى‏برد، و در اصل، نيت خالص اولى به سوى خدا مى ‏برد، و نيت ناصحيح دومى به سوى اغيار مى‏برد.

انسان در پشت پرده و در باطن امر با نيت خويش به سوى آنچه نيت كرده است حركت مى‏كند و به سوى آن مى‏ شتابد، و عمل تثبيت كننده همان نيت است. اگر پرده كنار مى‏ رفت و باطن امر مشهود مى‏ گشت، من و تو با كمال وضوح مى‏ ديديم كه چگونه هر كسى با نيت و قصد درونى خود به سوى آنچه نموده است حركت مى‏كند و به سوى آن مى‏ شتابد، و مى ‏يافتيم كه قصد كردن و نيت نمودن ،همان حركت كردن و شتافتن است به طرف آنچه قصد ونيت به آن تعلق يافته است.

امام صادق سلام الله عليه به عباد بن كثير بصرى در مسجد فرمود: «و يلك يا عباد اياك و الرياء فانه من عمل لغيرالله و كله الله الى من عمل له»(اصول كافى، ج 2، كتاب الايمان و الكفر، باب الرياء) يعنى «واى بر تو اى عباد، از رياء پرهيز كن، زيرا هر كس براى غير خدا عمل كند، خداى متعال او را به همان شخص كه براى وى عمل را انجام داده است واگذار مى‏كند».و خلاصه اينكه، كار اصلى  همان نيت و قصد است، و انسان با نيت و قصد خويش پيش مى ‏رود، و عمل ظاهرى تحقق بخشنده و تثبيت كننده نيت و قصد مى‏باشد.
منبع قسمت های اخیر :مقالات از مرحوم آیت اله محمد شجاعی
ادامه دارد...
#اخلاص
#ریاء

@sserfan
راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل پانزدهم :اخلاص
(قسمت بیستم )

ادامه...
تفاوت ریای حرام و ریای مستحب :
مهمترین وظیفه سالک در مقام اخلاص ، تصفیه و خالص کردن خواست و نیت درونی خود از هر انگیزه ی غیر خدایی است . تصفیه به  این معنی  است که انسان رذائل را از وجود خود دور کند که بزرگترین آنها شرک است. از مراتب شرک، ریا است. ریا به این معناست که انسان فعلی را انجام می دهد اما نه به خاطر خدا یا نه تماماً به خاطر خدا. بلکه مثلا در گوشه ذهنش این است که دوست و آشنا و همسایه هم بفهمند که دارد نماز شب می خواند. هرچند درواقع قصد قربت می کند و با همه وجود و باطن خود برای نماز، قصد قربت می کند؛ بنابراین درجه ای از اخلاص را دارد. اما در گوشه ای از ذهن خود می خواهد هم حجره ای یا حجره کناری، استاد و یا مدیر متوجه شوند که اهل تهجد است. این به این معناست که می خواهد غیر خدا را در کنار خدا سهیم کند و با این ماهیت، ریا می کند.

گاهی هم می خواهد دیگری متوجه شود که ساعت معینی از خواب برمی خیزد و مهیای عبادت می شود به این قصد که او هم یاد بگیرد و تشویق شود لذا عمداً عبادت خود را به شیوه های مختلف اظهار می کند. در این صورت این ریا اشکال ندارد. آن اولی همان طور که از خدا توقع اجر و پاداش دارد دوست دارد از دیگری هم بارک الله بشنود و همین احسنت مزد اوست. این ریا، حرام است و مرتبه ای از شرک است که به آن شرک خفی می گویند اما دومی در همین عمل ریایی هم می خواهد بر دیگری تاثیر بگذارد که این ریا ثواب هم دارد.
منبع :درس اخلاق از آیت اله رشاد
ادامه دارد...

#اخلاص
#ریا

@sderfan
2024/09/30 21:25:32
Back to Top
HTML Embed Code: