[ثناء الإمام أحمد على الإمام الشافعي]
❖ قال الإمام أحمد: «لولا الشافعيُّ ما عرفنا فقهَ الحديث» ①
❖ وقال: «ما عرفت ناسخ الحديث ومنسوخه حتى جالست الشافعي» ②
❖ وقال: «ما أحدٌ من أصحاب الحديثِ حمل محبرةٌ إلا وللشافعيّ عليه منَّة» ③
❖ وقال: «كان الفقهُ قفلاً على أهلهِ حتى فتحهَ الله بالشافعي» ④
① تاريخ دمشق (٣٤٥/٥١).
② تاريخ ابن الوردي (٢٠٦/١).
③ الانتقاء لابن عبد البر (٧٦).
④ توالي التأنيس (١٣١).
❖ قال الإمام أحمد: «لولا الشافعيُّ ما عرفنا فقهَ الحديث» ①
❖ وقال: «ما عرفت ناسخ الحديث ومنسوخه حتى جالست الشافعي» ②
❖ وقال: «ما أحدٌ من أصحاب الحديثِ حمل محبرةٌ إلا وللشافعيّ عليه منَّة» ③
❖ وقال: «كان الفقهُ قفلاً على أهلهِ حتى فتحهَ الله بالشافعي» ④
① تاريخ دمشق (٣٤٥/٥١).
② تاريخ ابن الوردي (٢٠٦/١).
③ الانتقاء لابن عبد البر (٧٦).
④ توالي التأنيس (١٣١).
[ثناء الإمام الشافعي على الإمام أحمد]
◉ يقول الإمام الشافعي:
«أحمد إمام في ثمان خصالٍ: إمام في الحديث، إمام في الفقه، إمام في اللغة، إمام في القرآن، إمام في الفقر، إمام في الزهد، إمام في الورع، إمام في السُّنة»
◉ ئیمامی الشافعي دەفەرمووێت:
«أحمد پێشەوایە لە هەشت شتدا: پێشەوایە لە حەدیس، پێشەوایە لە فیقهە، پێشەوایە لە زمانی عەرەبی، پێشەوایە لە قورئان، پێشەوایە لە فەقیری، پێشەوایە لە زوهد، پێشەوایە لە وەرەع، پێشەوایە لە سوننەت»
⌯ طبقات الحنابلة (5/1).
◉ يقول الإمام الشافعي:
«أحمد إمام في ثمان خصالٍ: إمام في الحديث، إمام في الفقه، إمام في اللغة، إمام في القرآن، إمام في الفقر، إمام في الزهد، إمام في الورع، إمام في السُّنة»
◉ ئیمامی الشافعي دەفەرمووێت:
«أحمد پێشەوایە لە هەشت شتدا: پێشەوایە لە حەدیس، پێشەوایە لە فیقهە، پێشەوایە لە زمانی عەرەبی، پێشەوایە لە قورئان، پێشەوایە لە فەقیری، پێشەوایە لە زوهد، پێشەوایە لە وەرەع، پێشەوایە لە سوننەت»
⌯ طبقات الحنابلة (5/1).
[أكثروا من الصلاة على رسول الله ﷺ]
◉ قال الإمام الشافعي: «وأحب كثرة الصلاة على النبي ﷺ في كل حال، وأنها في يوم الجمعة وليلتها أشد استحباباً، وأحب قراءة الكهف ليلة الجمعة ويومها لما جاء فيها»
◉ ئیمامی شافعی دەفەرمووێت: «پێم خۆشە لەهەموو کاتێک سەڵەوات بدەین لەسەر پێغەمبەر ﷺ، وە بەتایبەت لە ڕۆژی جومعە و شەوەکەیدا سوننەتە زیاتربێت، وە پێم خۆشە سورەتی الکھف لە شەوی جومعە و ڕۆژەکەیدا بخوێندرێتەوە لەبەر ئەوە فەرموودانەی لە دەربارەیدا هاتوون»
⌯ كتاب الأم للشافعي (٢٣٩/١).
◉ قال الإمام الشافعي: «وأحب كثرة الصلاة على النبي ﷺ في كل حال، وأنها في يوم الجمعة وليلتها أشد استحباباً، وأحب قراءة الكهف ليلة الجمعة ويومها لما جاء فيها»
◉ ئیمامی شافعی دەفەرمووێت: «پێم خۆشە لەهەموو کاتێک سەڵەوات بدەین لەسەر پێغەمبەر ﷺ، وە بەتایبەت لە ڕۆژی جومعە و شەوەکەیدا سوننەتە زیاتربێت، وە پێم خۆشە سورەتی الکھف لە شەوی جومعە و ڕۆژەکەیدا بخوێندرێتەوە لەبەر ئەوە فەرموودانەی لە دەربارەیدا هاتوون»
⌯ كتاب الأم للشافعي (٢٣٩/١).
#الصحابة
◉ قال الإمام الشافعي: «ما أرى أن الله تعالى لا يمنع الناس عن شتم أصحاب رسول الله إلا ليزيدهم ثوابًا عند انقطاع أعمالهم»
◉ ئیمامی شافعی دەفەرمووێت: «وا نابینم کە الله تعالی ڕێگە لە خەڵک ناگرێت کە جوێن بە هاوڵانی پێغەمبەر ﷺ بدرێت ئیللا لەبەر زیاد بوونی پاداشتیان لە دوای نەمانی کرداریان»
⌯ مناقب الإمام الشافعي للرازي (١٢٧).
◉ قال الإمام الشافعي: «ما أرى أن الله تعالى لا يمنع الناس عن شتم أصحاب رسول الله إلا ليزيدهم ثوابًا عند انقطاع أعمالهم»
◉ ئیمامی شافعی دەفەرمووێت: «وا نابینم کە الله تعالی ڕێگە لە خەڵک ناگرێت کە جوێن بە هاوڵانی پێغەمبەر ﷺ بدرێت ئیللا لەبەر زیاد بوونی پاداشتیان لە دوای نەمانی کرداریان»
⌯ مناقب الإمام الشافعي للرازي (١٢٧).
#سورة_العصر
◉ قال الإمام الشافعي: «لو ما أنزل الله حجة على خلقه إلا هذه السورة لكفتهم»
◉ ئیمامی شافعی دەفەرمووێت: «ئەگەر پەروەردگار تەنها ئەم سورەتەی بۆ مرۆڤەکان بناردایە کە ببێتە بەڵگە لەسەریان ئەوە بەس بوو»
⌯ تفسير الإمام الشافعي (١٤٦١/٣).
◉ قال الإمام الشافعي: «لو ما أنزل الله حجة على خلقه إلا هذه السورة لكفتهم»
◉ ئیمامی شافعی دەفەرمووێت: «ئەگەر پەروەردگار تەنها ئەم سورەتەی بۆ مرۆڤەکان بناردایە کە ببێتە بەڵگە لەسەریان ئەوە بەس بوو»
⌯ تفسير الإمام الشافعي (١٤٦١/٣).
#فضيلة
◉ قال الإمام الشافعي رحمه الله: «من نظّف ثوبه قلَّ همّه، ومن طاب ريحه زاد عقله»
◉ ئیمامی شافعی دەفەرمووێت: «هەر کەسێک پۆشاکی پاک بکات خەمی کەم دەبێت، وە هەر کەسێک بۆنی خۆش بێت عەقڵی گەش دەبێت»
⌯ صفة الصفوة (٥٣٢/١).
◉ قال الإمام الشافعي رحمه الله: «من نظّف ثوبه قلَّ همّه، ومن طاب ريحه زاد عقله»
◉ ئیمامی شافعی دەفەرمووێت: «هەر کەسێک پۆشاکی پاک بکات خەمی کەم دەبێت، وە هەر کەسێک بۆنی خۆش بێت عەقڵی گەش دەبێت»
⌯ صفة الصفوة (٥٣٢/١).
#السلف
◉ قال الإمام الشافعي: سُئِلَ عمر بن عبد العزيز عن قتلى صفين، فقال:
«تلك دماء طهَّر اللهُ يدي منها، فلا أحبُّ أن أخضب لساني بها»
◉ ئیمامی شافعی دەڵێت: پرسیارکرا لە عمر ـی کوڕی عبدالعزیز دەربارەی کوژراوەکانی شەڕی صفين، فەرمووی:
«ئەو خوێنانە پەروەردگار دەستی ئێمەی لێ پاراست، بۆیە حەزناکەم بەزمان بژداربم تیایدا»
⌯ آداب الشافعي ومناقبه (٢٣٨).
◉ قال الإمام الشافعي: سُئِلَ عمر بن عبد العزيز عن قتلى صفين، فقال:
«تلك دماء طهَّر اللهُ يدي منها، فلا أحبُّ أن أخضب لساني بها»
◉ ئیمامی شافعی دەڵێت: پرسیارکرا لە عمر ـی کوڕی عبدالعزیز دەربارەی کوژراوەکانی شەڕی صفين، فەرمووی:
«ئەو خوێنانە پەروەردگار دەستی ئێمەی لێ پاراست، بۆیە حەزناکەم بەزمان بژداربم تیایدا»
⌯ آداب الشافعي ومناقبه (٢٣٨).
[التَّشدِيدُ فِي تَركِ الجُمُعَةِ]
◉ قال الإمام الشافعي: «حضور الجمعة فرضٌ فمن ترك الفرض تهاونًا كان قد تعرَّض شرًّا، إلا أن يعفو الله، كما لو أنَّ رجلاً ترك صلاةً حتَّى يمضى وقتها، كان قد تعرَّض شرًّا إلا أن يعفو الله»
◉ ئیمامی شافعی دەفەرمووێت: «ئامادەبوونی جومعە فەڕزە وە ئەوەی واز لە فەڕز بێنێت تووشی خراپیەکی زۆر بووە، ئیللا ئەگەر پەروەردگار لێی خۆشبێت، و وەکو ئەوە وایە کەسێک بە تەمبەڵی واز لە نوێژ بێنێت تاکو لە کاتی خۆی دەردەچێت تووشی خراپیەکی زۆر بووە ئیللا ئەگەر پەروەردگار لێی خۆشبێت»
⌯ كتاب الأم للشافعي (٢٣٩/١).
لا تنسوا الصلاة على النبي ﷺ
◉ قال الإمام الشافعي: «حضور الجمعة فرضٌ فمن ترك الفرض تهاونًا كان قد تعرَّض شرًّا، إلا أن يعفو الله، كما لو أنَّ رجلاً ترك صلاةً حتَّى يمضى وقتها، كان قد تعرَّض شرًّا إلا أن يعفو الله»
◉ ئیمامی شافعی دەفەرمووێت: «ئامادەبوونی جومعە فەڕزە وە ئەوەی واز لە فەڕز بێنێت تووشی خراپیەکی زۆر بووە، ئیللا ئەگەر پەروەردگار لێی خۆشبێت، و وەکو ئەوە وایە کەسێک بە تەمبەڵی واز لە نوێژ بێنێت تاکو لە کاتی خۆی دەردەچێت تووشی خراپیەکی زۆر بووە ئیللا ئەگەر پەروەردگار لێی خۆشبێت»
⌯ كتاب الأم للشافعي (٢٣٩/١).
لا تنسوا الصلاة على النبي ﷺ
❖ قال تعالى: ﴿قَاتِلوا الَّذين يَلونَكُم مِن الكُفَّارِ وَلِيَجِدُوا فِيكُم غِلظَة﴾ [التوبة: ١٢٣]
◉ يقول الإمام الشافعي: «ففرض الله جهاد المشركين ثم أبان من الذين نبدأ بجهادهم من المشركين فأعلمهم أنهم الذين يلون المسلمين وكان معقولاً في فرض الله جهادهم أن أولاهم بأن يجاهد أقربهم بالمسلمين داراً»
◉ ئیمامی شافعی دەڵێت: «پەروەردگار جیهادی بێباوەڕانی فەرز کردوە دواتر بۆی ڕوون کردنەوە کە بەکامانە دەست پێبکەن لە بێباوەڕان، بۆیە فەرمانی پێکردون کە جەنگ لەگەڵ ئەوانە بکەن کە لێتانەوە نزیکن، وە ئەمەش بە عەقڵ مەعقوڵە لەبەر ئەوەی پەروەردگار جیهاد و تێکۆشانی فەرز کردوە لەگەڵ ئەوانەی نزیکن لە موسڵمانان لە وڵات و ماڵەکانیان»
⌯ كتاب الأم للشافعي (١٧٧/٤).
◉ يقول الإمام الشافعي: «ففرض الله جهاد المشركين ثم أبان من الذين نبدأ بجهادهم من المشركين فأعلمهم أنهم الذين يلون المسلمين وكان معقولاً في فرض الله جهادهم أن أولاهم بأن يجاهد أقربهم بالمسلمين داراً»
◉ ئیمامی شافعی دەڵێت: «پەروەردگار جیهادی بێباوەڕانی فەرز کردوە دواتر بۆی ڕوون کردنەوە کە بەکامانە دەست پێبکەن لە بێباوەڕان، بۆیە فەرمانی پێکردون کە جەنگ لەگەڵ ئەوانە بکەن کە لێتانەوە نزیکن، وە ئەمەش بە عەقڵ مەعقوڵە لەبەر ئەوەی پەروەردگار جیهاد و تێکۆشانی فەرز کردوە لەگەڵ ئەوانەی نزیکن لە موسڵمانان لە وڵات و ماڵەکانیان»
⌯ كتاب الأم للشافعي (١٧٧/٤).
#حكمة
❖ قال عبد الله بن عبد الحكم للشافعي: إن عزمت أن تسكن البلد -يعني مصر- فليكن لك قوت سنة، ومجلس من السلطان تَتَعَزَّزُ به.
◉ فقال له الشافعي: «يا أبا محمد، من لم تعزَّه التقوى فلا عِزَّ له، ولقد ولدت بغزة، ورُبِّيت بالحجاز وما عندنا قوت ليلة، وما بتنا جياعاً»
❖ عبدالله ـی کوڕی عبدالحكم بە شافعی وت: ئەگەر دەتەوێت لەم وڵاتەدا نیشتەجێ بیت -مەبەستی میسرە- با خواردەمەنی ساڵێکت هەبێت، و شوێنێک لەلای سوڵتان پشت و پەنات بێت.
◉ ئیمامی شافعی فەرمووی: «ئەی باوکی محمد، ئەوەی له خواترسی بە عیززەتی نەکات عیززەتی نیە، وە من لە شاری غەززە له دایک بووم و له حیجاز گەورە بووم، وە خواردەمەنی شەوێکمان نەبووە، وە یەک شەویش بە برسیەتی نەخەوتوین»
⌯ كتاب مناقب الشافعي (١٦٨/٢).
❖ قال عبد الله بن عبد الحكم للشافعي: إن عزمت أن تسكن البلد -يعني مصر- فليكن لك قوت سنة، ومجلس من السلطان تَتَعَزَّزُ به.
◉ فقال له الشافعي: «يا أبا محمد، من لم تعزَّه التقوى فلا عِزَّ له، ولقد ولدت بغزة، ورُبِّيت بالحجاز وما عندنا قوت ليلة، وما بتنا جياعاً»
❖ عبدالله ـی کوڕی عبدالحكم بە شافعی وت: ئەگەر دەتەوێت لەم وڵاتەدا نیشتەجێ بیت -مەبەستی میسرە- با خواردەمەنی ساڵێکت هەبێت، و شوێنێک لەلای سوڵتان پشت و پەنات بێت.
◉ ئیمامی شافعی فەرمووی: «ئەی باوکی محمد، ئەوەی له خواترسی بە عیززەتی نەکات عیززەتی نیە، وە من لە شاری غەززە له دایک بووم و له حیجاز گەورە بووم، وە خواردەمەنی شەوێکمان نەبووە، وە یەک شەویش بە برسیەتی نەخەوتوین»
⌯ كتاب مناقب الشافعي (١٦٨/٢).
[أكثروا من الصلاة على رسول الله ﷺ]
◉ قال الإمام الشافعي: «وأحب كثرة الصلاة على النبي ﷺ في كل حال، وأنها في يوم الجمعة وليلتها أشد استحباباً، وأحب قراءة الكهف ليلة الجمعة ويومها لما جاء فيها»
◉ ئیمامی شافعی دەفەرمووێت: «پێم خۆشە لەهەموو کاتێک سەڵەوات بدەین لەسەر پێغەمبەر ﷺ، وە بەتایبەت لە ڕۆژی جومعە و شەوەکەیدا سوننەتە زیاتربێت، وە پێم خۆشە سورەتی الکھف لە شەوی جومعە و ڕۆژەکەیدا بخوێندرێتەوە لەبەر ئەوە فەرموودانەی لە دەربارەیدا هاتوون»
⌯ كتاب الأم للشافعي (٢٣٩/١).
◉ قال الإمام الشافعي: «وأحب كثرة الصلاة على النبي ﷺ في كل حال، وأنها في يوم الجمعة وليلتها أشد استحباباً، وأحب قراءة الكهف ليلة الجمعة ويومها لما جاء فيها»
◉ ئیمامی شافعی دەفەرمووێت: «پێم خۆشە لەهەموو کاتێک سەڵەوات بدەین لەسەر پێغەمبەر ﷺ، وە بەتایبەت لە ڕۆژی جومعە و شەوەکەیدا سوننەتە زیاتربێت، وە پێم خۆشە سورەتی الکھف لە شەوی جومعە و ڕۆژەکەیدا بخوێندرێتەوە لەبەر ئەوە فەرموودانەی لە دەربارەیدا هاتوون»
⌯ كتاب الأم للشافعي (٢٣٩/١).
#ساعة_استجابة
❖ كانت فاطمة رضي الله عنها إذا كان يوم الجمعة، أرسلت غلاماً لها ينظر لها الشمس، فإذا أخبرها أنها تدلت للغروب، أقبلت على الدعاء إلى أن تغيب.
❖ خاتوو فاطمة رضي الله عنها ئەگەر ڕۆژی هەینی بوایە، بە خزمەتکارێکی خۆی ئەنارد سەیری ڕۆژ بکات، جا ئەگەر پێی وتبا نزیکی مەغریب بووتەوە، دەستی ئەکرد بە دوعا تاکو مەغریب»
⌯ فتح الباري - كتاب الجمعة (١٩٣٢).
❖ كانت فاطمة رضي الله عنها إذا كان يوم الجمعة، أرسلت غلاماً لها ينظر لها الشمس، فإذا أخبرها أنها تدلت للغروب، أقبلت على الدعاء إلى أن تغيب.
❖ خاتوو فاطمة رضي الله عنها ئەگەر ڕۆژی هەینی بوایە، بە خزمەتکارێکی خۆی ئەنارد سەیری ڕۆژ بکات، جا ئەگەر پێی وتبا نزیکی مەغریب بووتەوە، دەستی ئەکرد بە دوعا تاکو مەغریب»
⌯ فتح الباري - كتاب الجمعة (١٩٣٢).