رباعی در وصف «قم» از سید قوام الدین قزوینی(م1150)
يا وارد هذا البلد الطيب قم‏
فيه بوظائف العبودية قم

قم من أدب بحضرة المعصومة
بالجفن فناء ذلك المشهد قم.
@sepahsalaar

القانون المسعودی
تألیف: ابو ریحان بیرونی
تاریخ کتابت: 531قمری
محل نگهداری: کتابخانه جار الله زمخشری ترکیه
شماره نسخه : 1498
@sepahsalaar

ترجمه دعای کمیل علامه مجلسی
خوشنویس: میرزا احمد نیریزی
سال کتابت : 1139
شماره نسخه : 995
@sepahsalaar

آغاز نسخه 994
کتابت : 1109
خوشنویس : آقا محمد هاشم
@sepahsalaar

نزهه المجالس
تالیف : جمال خلیل شروانی
محل نگهداری : جار الله زمخشری ترکیه
سال کتابت: 731
کاتب: إسماعيل بن اسفنديار
أبهري
الذریعه ، ج24 ، ص124 ؛ کشف الظنون ، ج2 ، ص1946
@sepahsalaar

⬆️ تصویری با کیفیت از نزهة المجالس جمال خلیل شروانی
نزهة المجالس، معروف‌ترین رباعی نامۀ فارسی است. این دفتر ارجمند، در اواسط سدۀ هفتم هجری در شمال غربی ایران فراهم آمده است. دستنویسی از این اثر که حدود 80 سال بعد از تألیف کتابت شده (731 ق)، در کتابخانۀ جارالله ترکیه نگهداری می‌شود. این دستنویس در دنبالۀ دیوان عراقی همدانی آمده و کاتب آن اسماعیل بن اسفندیار ابهری است.

نزهة المجالس در سال 1366 به اهتمام مرحوم دکتر محمد امین ریاحی تصحیح و منتشر شده است. تصویر رنگی و با کیفیت این دستنویس در صفحۀ تلگرام مدرسۀ سپهسالار تهران به اشتراک گذاشته شده و به اشتباه از امیر حسین هروی دانسته شده است. امیر حسینی، رساله‌ای عرفانی به نام نزهة الارواح (تألیف در 711 ق) دارد که باعث اشتباه گردانندۀ صفحۀ کتابخانۀ سپهسالار شده است. اما اصل قضیه که همان دستنویس نزهة المجالس باشد و برای دوستداران شعر کهن فارسی و علی الخصوص حوزۀ رباعی اهمیت بسیار دارد، به قوّت خود باقی است.

‏●●
"چهار خطی"
https://www.tg-me.com/Xatt4

ممنون از محققین عزیزی که اشتباهات را تذکر می دهند.
🙏🌺🌺

عنوان : تحفة الزائر = المزار
مؤلف: ناشناخته ،
شماره نسخه: 8408
تاریخ کتابت : 1217
توضیحات کتابشناختی اثر در مطلب بعدی می آید . 🙏
@sepahasalaar

☝️☝️توضیحات برای مطلب قبل
عنوانی که در نسخه برای این کتاب ذکر گردیده «تحفة الزائر» می باشد ، ولی مسلما نه تحفة الزائر علامه مجلسی است و نه ترجمه عربی آن که توسط سید عبد الله شبر ساخته شده ، با مطابقه با سه مزار معروف که در این زمینه وجود دارد یعنی مزار صغیر و خصوصا مزار کبیر شیخ مفید و مزار شهید اول شباهت های زیادی چه از جهت نصوص و چه از جهت ترتیب مطالب دیده می شود و البته زیاداتی نیز نسبت به آنها دارد ، البته ابهامی که در کتاب شناختی مزار شهید اول و هم چنین مزار شیخ مفید و انتساب آن دو به مؤلفانشان دارد به ابهامی که در این کتاب نیز وجود دارد می افزاید ، در متن کتاب هم نه اشاره ای به نام کتاب شده است و نه نام مؤلف ، تمایزاتی که این مزار با آن سه مزار دارد یکی در دیباچه است و دیگری در اضافاتی که نسبت به آنها دارد ، خطبه کوتاهی متفاوت با مزار شهید اول و همچنین مزار کبیر شیخ مفید (که خطبه هر دو یکی است) دارد ، نکته مهمی که در مقدمه این کتاب می باشد ذکر 14 ادب برای زیارات می باشد که نص آن دقیقا با عباراتی که شهید اول در دروس خویش آورده مطابق دارد (الدروس ، ج2 ، ص22-26) ، لذا آن چیزی که مسلم می شود این است که نمی توان این کتاب را منسوب به شیخ مفید دانست هر چند در بخش زیارت امیر المؤمنین (ع) این عبارات را دارد که : «فيها روايتان : أما الأولى فهي ما رواها جابر الجعفي قال : قال أبو جعفر عليه السلام : مضى أبي علي بن الحسين عليه السلام إلى مشهد أمير المؤمنين عليه السلام فوقف عليه ثم بكى ...» و این عبارت را علامه مجلسی در بحار الانوار از شیخ مفید نقل می نماید (بحار الانوار ، ج97 ، ص359) و همچنین همین عبارت در مزار کبیر منسوب به شیخ مفید که چاپ نیز شده است ، آمده است ، ولی چون انتساب آن یقینی نمی باشد ، لذا نمی تواند وجهی برای انتساب این اثر به شیخ مفید باقی گذارد و بنا بر قرینه نقل در دروس ، انتساب این اثر به عنوان «المزار» به شهید اول محتمل می باشد . احتمال دیگری نیز که دور از ذهن نمی باشد این است که چون تنها نسخه ای از این کتاب که تا کنون با این وجوه متمایز شناخته شده است متعلق به ق13 می باشد ، لذا بعید نیست که مؤلفی یا کاتبی در همان زمان بر اساس منابع اصلی مزار این مطالب را در کنار هم جمع نموده و عنوان «تحفة الزائر» را برای آن انتخاب نموده باشد ، به هر جهت مؤلف ، این کتاب را در یک مقدمه و دو باب که هر کدام شامل چند فصل و یک خاتمه هستند تألیف نموده است (مانند مزار شهید اول و مزار کبیر شیخ مفید ) .
نسخه حاضر تنها از آغاز تا پایان خاتمه باب اول را دارد و باب دوم آن در نسخه نیامده است .

@sepahsalaar

این قطعه به جهت کیفیت خط، شاید چندان مطلوب نباشد؛ اما سرگذشت جالبی دارد. کاتب این اثر، شخصی است به نام محمد افندی که هر دو دست و هر دو پایش را در حادثه‌ای از دست داده بود. علاقه‌اش به خوشنویسی موجب شد تا علیرغم مشکل جسمی و نداشتن دست، قلم را به دهان بگیرد و بنویسد. او این قطعه را در حضور سلطان و عده زیادی از مردم نوشته.
امضای جالب و بامسمایی هم داشته است: "محمد بی‌دست و بی‌پا".


@MehdiQorbani

شرح فصوص الحکم
شارح: خواجه پارسا
محل نگهداری : ایاصوفیه
شماره نسخه: 1892
تاریخ کتابت: قرن 10
اوراق : 207گ
@sepahsalaar

مجموعه ای نفیس و کهن از آثار عبد الرحمن جامی
محل نگهداری : ایاصوفیا ترکیه
شماره نسخه: 4207
تعداد اوراق: 373 برگ
تاریخ کتابت : پنجشنبه 22 شعبان 877
دارای :۱- شواهد النبوة لتقویة اهل الفتوة (۵-۹۰)؛ ۲- نفحات الانس من حضرات القدس (۹۱-۲۴۴)؛ ۳- نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص (۲۴۵-۲۹۱)؛ ۴- شرحرباعیات در وحدت وجود (۲۹۲-۳۰۲)؛ ۵- لوایح (۳۰۳-۳۱۲)؛ ۶- لوامع انوار الكشف و الشهود (۳۱۳-۳۲۱)؛ ۷- شرح نظم الدر = ... (۳۲۳-۳۲۷)؛ ۸- شرح بیت مثنوی (۳۲۹-۳۳۱)؛ ۹- شرح بیتی از دهلوی (۳۳۱)؛ ۱۰- اشعة اللمعات = شرح لمعات (۳۳۲-۳۶۳)؛ ۱۱- مناسك حج = آداب حج (۳۶۴-۳۷۴)
@sepahsalaar

تشاجر بین شیخ البهائی و المیر داماد فی تسمیة صاحب الزمان باسمه
موجود در نسخه : 7518
@sepahsalaar

سوال و جواب منظوم بین میرداماد وشیخ بهایی ،

كتاب مفتاح اللبيب في شرح التهذيب
اثر سيد نعمة الله جزائري در عتبه مقدس عباسيه نشر گردید.
@sepahsalaar

#تأملی_در_ترجمه_صحیفه_سجادیه_توسط_آقاحسین_خوانساری_(م1098)
در بین نسخه های خطی فراوانی که از کتاب شریف صحیفه سجادیه در کتابخانه های مختلف نگهداری می شود بسیاری از آنها همراه با ترجمه فارسی می باشد که مترجم اغلب آنها ناشناخته می باشد و همچنین از نظر بسیاری از فهرست نویسان امری رایج و کم اهمیت دانسته شده و تنها در معرفی آنها به ذکر ترجمه فارسی داشتن اکتفا شده است ، با بررسی بسیاری از ترجمه هایی که مترجم مشخص ندارند و مقایسه تطبیقی آنها برخی از آنها قابل استناد به مترجم خاصی نمی باشد ، و برخی دیگر با وجود اینکه نصوص آنها تا حد زیادی با هم انطباق دارند و دارای آغاز و انجام یکسانی می باشند به طوری که می توان آنها را ترجمه یک مترجم دانست ، ولی در برخی از فهارس تعدادی از آنها به محمد هادی بن محمد صالح مازندرانی (بعد1120) نسبت داده شده است و در برخی دیگر به آقا حسین خوانساری (م1098) نسبت داده شده است ، و در کتب تراجم برای هر دو مؤلف ترجمه صحیفه ذکر شده است و در مصادر دلیل برای وجود هر دو ترجمه یافت می شد ، با این حال اینکه خود مترجم تصریح به ترجمه خود کرده باشد دلیل محکم یافت نمی شود ، نسخه ای از ترجمه منسوب به محمد هادی مازندرانی که به خط خودش می باشد و به شماره 31678 در کتابخانه آستان قدس نگهداری می شود و تاریخ کتابت متن صحیفه آن 1052 و ترجمه 1083 می باشد با ذکر این نکته که کاتب ترجمه در انجام چنین رقم نموده است : «قد فرغ من تحرير ترجمه العبد المذنب الراجي محمد هادي المازندراني ... » ولی به این عبارت نمی توان استناد نمود که اصل ترجمه نیز از او می باشد زیرا که گفته : «قد فرغ من تحریر ترجمه ...» و نگفته : «قد فرغ من ترجمه ...» خصوصا که وی کاتب نسخه های خطی دیگری نیز بوده است ، با این حال نمی توان نفی هم نمود که ترجمه از او می باشد . همچنین دلیلی که برای انتساب این ترجمه به محقق خوانساری می باشد این است که اولا در فراز نسخه شماره 8 کتابخانه مرعشی (ج1 ، ص22) چنین آمده است : «شرح صحیفه کامله بفرموده نواب اشرف همایون اعلی محمد حسین خوانساری نموده» ، ثانیا در حاشیه صفحه آغازین بسیاری از این ترجمه ها عبارتی آمده است که مسلما از محقق خوانساری است (زیرا که در زیر آن نشان آقا حسین خوانساری آمده است) و آغاز آن عبارت چنین است : « مخفی نماند که این صحیفه کامله مبارکه بسیار عظیم‌الشأن و جلیل‌القدر است… که او نیز از بزرگان فقهاست و الله اعلم» و اتفاقا نسخه ای از شرح صحیفه به شماره 4745 در کتابخانه مجلس (ج13 ، ص123) به شارحی ناشناس منسوب گردیده که با همین عبارت آغاز شده و در ادامه نص همین ترجمه را دارد و به حسب اتفاق حواشی با نشان «منه» دارد که همان حواشی در بسیاری از این نسخه ها نیز ثبت و ضبط شده است ؛ لذا احتمال اینکه این ترجمه برای محقق خوانساری باشد با این استدلال کاملا تقویت میشود و شاید با جزم سایر نسخه های مشابه را نیز ترجمه وی دانست .
نکته قابل توجه از این ترجمه این است که این ترجمه دو بار چاپ سنگی شده است بدون اینکه در چاپ به نام مترجم اشاره ای شده باشد و لذا از دید فهرستنگاران با عنوان مترجم ناشناس معرفی شده است: 1. [بمبئی] ، 1305ق که نسخه ای از این طبع در کتابخانه سپسالار موجود است و 2. اصفهان ، 1313ق که نسخه ای از این طبع نیز در کتابخانه مجلس وجود دارد .
@sepahsalaar

دیوان حافظ شیرازی
محل نگهداری: کوبریلی ، بخش : محمد عاصم بک
شماره نسخه : 419
تاریخ کتابت : 886
تعداد اوراق: 175گ
@sepahsaalar

دعاء الطاير الأبيض الرومي
به خط میرداماد
نسخه 5688
@sepahasalaar
ادامه 👇