كتاب مفتاح اللبيب في شرح التهذيب
اثر سيد نعمة الله جزائري در عتبه مقدس عباسيه نشر گردید.
@sepahsalaar

#تأملی_در_ترجمه_صحیفه_سجادیه_توسط_آقاحسین_خوانساری_(م1098)
در بین نسخه های خطی فراوانی که از کتاب شریف صحیفه سجادیه در کتابخانه های مختلف نگهداری می شود بسیاری از آنها همراه با ترجمه فارسی می باشد که مترجم اغلب آنها ناشناخته می باشد و همچنین از نظر بسیاری از فهرست نویسان امری رایج و کم اهمیت دانسته شده و تنها در معرفی آنها به ذکر ترجمه فارسی داشتن اکتفا شده است ، با بررسی بسیاری از ترجمه هایی که مترجم مشخص ندارند و مقایسه تطبیقی آنها برخی از آنها قابل استناد به مترجم خاصی نمی باشد ، و برخی دیگر با وجود اینکه نصوص آنها تا حد زیادی با هم انطباق دارند و دارای آغاز و انجام یکسانی می باشند به طوری که می توان آنها را ترجمه یک مترجم دانست ، ولی در برخی از فهارس تعدادی از آنها به محمد هادی بن محمد صالح مازندرانی (بعد1120) نسبت داده شده است و در برخی دیگر به آقا حسین خوانساری (م1098) نسبت داده شده است ، و در کتب تراجم برای هر دو مؤلف ترجمه صحیفه ذکر شده است و در مصادر دلیل برای وجود هر دو ترجمه یافت می شد ، با این حال اینکه خود مترجم تصریح به ترجمه خود کرده باشد دلیل محکم یافت نمی شود ، نسخه ای از ترجمه منسوب به محمد هادی مازندرانی که به خط خودش می باشد و به شماره 31678 در کتابخانه آستان قدس نگهداری می شود و تاریخ کتابت متن صحیفه آن 1052 و ترجمه 1083 می باشد با ذکر این نکته که کاتب ترجمه در انجام چنین رقم نموده است : «قد فرغ من تحرير ترجمه العبد المذنب الراجي محمد هادي المازندراني ... » ولی به این عبارت نمی توان استناد نمود که اصل ترجمه نیز از او می باشد زیرا که گفته : «قد فرغ من تحریر ترجمه ...» و نگفته : «قد فرغ من ترجمه ...» خصوصا که وی کاتب نسخه های خطی دیگری نیز بوده است ، با این حال نمی توان نفی هم نمود که ترجمه از او می باشد . همچنین دلیلی که برای انتساب این ترجمه به محقق خوانساری می باشد این است که اولا در فراز نسخه شماره 8 کتابخانه مرعشی (ج1 ، ص22) چنین آمده است : «شرح صحیفه کامله بفرموده نواب اشرف همایون اعلی محمد حسین خوانساری نموده» ، ثانیا در حاشیه صفحه آغازین بسیاری از این ترجمه ها عبارتی آمده است که مسلما از محقق خوانساری است (زیرا که در زیر آن نشان آقا حسین خوانساری آمده است) و آغاز آن عبارت چنین است : « مخفی نماند که این صحیفه کامله مبارکه بسیار عظیم‌الشأن و جلیل‌القدر است… که او نیز از بزرگان فقهاست و الله اعلم» و اتفاقا نسخه ای از شرح صحیفه به شماره 4745 در کتابخانه مجلس (ج13 ، ص123) به شارحی ناشناس منسوب گردیده که با همین عبارت آغاز شده و در ادامه نص همین ترجمه را دارد و به حسب اتفاق حواشی با نشان «منه» دارد که همان حواشی در بسیاری از این نسخه ها نیز ثبت و ضبط شده است ؛ لذا احتمال اینکه این ترجمه برای محقق خوانساری باشد با این استدلال کاملا تقویت میشود و شاید با جزم سایر نسخه های مشابه را نیز ترجمه وی دانست .
نکته قابل توجه از این ترجمه این است که این ترجمه دو بار چاپ سنگی شده است بدون اینکه در چاپ به نام مترجم اشاره ای شده باشد و لذا از دید فهرستنگاران با عنوان مترجم ناشناس معرفی شده است: 1. [بمبئی] ، 1305ق که نسخه ای از این طبع در کتابخانه سپسالار موجود است و 2. اصفهان ، 1313ق که نسخه ای از این طبع نیز در کتابخانه مجلس وجود دارد .
@sepahsalaar

دیوان حافظ شیرازی
محل نگهداری: کوبریلی ، بخش : محمد عاصم بک
شماره نسخه : 419
تاریخ کتابت : 886
تعداد اوراق: 175گ
@sepahsaalar

دعاء الطاير الأبيض الرومي
به خط میرداماد
نسخه 5688
@sepahasalaar
ادامه 👇

ادامه ☝️
دعاء الطاير الأبيض الرومي
به خط میرداماد
نسخه 5688
@sepahasalaar

جلد 5 فهرست کتابخانه سپهسالار
@sepahsalaar

افتتاح نسخه 1099
لوایح جامی
ظاهرا مربوط به قرن 13 می باشد .
@sepahsalaar

عنوان: فیه مافیه
مؤلف: مولوی
محل نگهداری : فاتح استانبول
شماره : 5408
تاریخ کتابت : 4 رمضان 751
ملاحظات: در چند برگ پایانی آن «معارف» سلطان ولد آمده و در حاشیه اوراق رباعیات مولوی که ذیل دیوان شمس به چاپ رسیده آمده است .
@sepahsalaar

اقتداء شاه عباس ثانی به فیض کاشانی

یادداشتی در آغاز نسخه 6130 کتاب مفاتیح الشرایع که در سال 1125 کتابت شده است :
در سال یکهزار و هفتاد و یک (1071) شاه عباس ثانی در اصفهان اقتداء نمود به عالم عارف ربانی ملا محسن فیض قدس سره .
@sepahsalaar

اللهم انک عفوّ تحب العفو ، فاعف عنّا
@sepahsalaar

عنوان: مجالس العشاق
مؤلف: کمال الدین حسین گازر گاهی (ق10)
موضوع: تذکره عرفا
چاپ : کانپور: نولکشور ، 1293ق
@sepahsalaar

انجام نسخه نهج البلاغه به شماره 2084 که از روی نسخه ای کهن در قرن 6 استنساخ شده است .
یادداشت کاتب قابل توجه می باشد .
@sepahsalaar

انجام نسخه شرح اشکال التاسیس
شماره نسخه 539
کاتب : شیخ بهایی
تاریخ کتابت : 969

@sepahsalaar

مهر وقف جمال الدین بن شاه محمد فسائی یا فسوی
سجع مهر: «هذا الکتاب المستطاب وقف مؤبد علی کافة عدول الطلبة المؤمنین المعروفین بمعرفة الفقه و الحدیث و المشتغلین بتحصیلهما دون حکمة الفلاسفة و التنجیم علی الشروط و القیود اللازمة المذکورة فی المجلة المعتبرة واقفه فقیر عفو الله جمالاً علیا فسویا وفقه الله تعالی سنه 1056»
این مهر وقف در برخی از نسخه های موجود در کشور وجود دارد و در برخی از آنها توسط اولین شخصی که آن را برخلاف احکام شرعی وقف به تملک درآورده امحاء شده است !!
@sepahsalaar

وجیز الزیج المعتبر السلطانی
مؤلف: عبد الرحمن خازنی (ح550)

عبد‌ الرحمان خازنی که گاهی او را «ابو منصور عبد الرحـمان»، «عـبد الرحمان‌ منصور‌» و نیز«عبد الرحمان خازن» نامیده‌اند، منجم‌، فیزیکدان و مخترع برخی ابزارهای‌ نجومی‌‌ بود . در اوایل سـدهء شـشم‌ هجری‌ در مرو می‌زیست. ظـهیر الدین بیهقی در‌ کتاب‌ تتمة صوان الحکمة(ص 131)آورده اسـت کـه خازنی، غلامی رومی از آن علی خازنی‌ المروزی‌ بود که تحصیل علوم هندسه کرد‌ تـا‌ آنـجا که‌‌ کامل‌ شد‌ و در معقولات نـیز آنـچه‌ موافق او آمـد بـر آن تـحصیل یافت.
مؤلف ابتدا «الزیج السنجری» را در حدود سال 510 تألیف کرده و بعدا در سال 525 آن را با عنوان «وجیز الزیج المعتبر السلطانی» ، که مختصر همان زیج سنجری است چنانچه مؤلف در دیباچه آن اذعان داشته است ؛ تألیف نموده است ، لذا به خاطر ارتباط این دو اثر با یکدیگر ابتدا عنوان «الزیج السنجری» معرفی می گردد .
1. الزیج السنجری ؛ «الزیج المعتبر السلطانی السنجری » ؛ چون خازنی در زمان‌ سنجر بن مـلکشاه سـلجوقی(حک‌ 511-552 ق)می‌زیسته است زیج سنجری را به‌ نام‌‌ همین‌ پادشاه‌ تألیف‌ کرده است. جـدول‌های‌ مـختصات‌ و مشخصات ستاره‌ها در زیج معتبر برای سـال 509 ق تنظیم شده‌اند بـر ایـن اساس، پژوهشگران، زمان‌ تألیف‌ زیـج‌‌ را حـدود 510 ق دانسته‌اند. وی‌ خود‌ در‌ مقدمهء‌ زیج‌ سنجری، مطالب مندرج در آن را حاصل 35 سال رصـد اجـرام سماوی معرّفی می‌کند. زیج معتبر از دو جـزء تـشکیل می‌شود:جزء اول‌ خود دو بخش دارد‌ که به محاسبات و توضیحات نجومی و احکام نجومی می‌پردازد و جزء دوم شامل جدول‌های عددی‌ مرتبط با جزء اول‌ است‌. بخش اول شامل ده مقاله‌ اسـت.هـر مقاله به اقسام و هـر قـسم به بابها و هر باب به فصل‌های گوناگون تقسیم‌ می‌شوند.عنوان‌های مقالات عبارتند از:1-تواریخ 2-مقدمات 3-طوالع 4-اوساط 5-تقاویم و عروض‌ و مسیر 6-اختلاف منظر 7-اتصالات 8-کسوفات 9-رؤیت و تشریق 10- تحاویل سنین. بخش دوم جزء اول مـقاله‌ای جـداگانه دربارهء برخی مباحث‌ احکام نجوم،رصد طول شهرها و مقارنه‌هاست . نکته ای که در مورد نسخه های شناخته شده از این اثر باید تأکید نمود این است که تنها دو نسخه از این اثر تا کنون شناخته شده است 1 . نسخه کتابخانه واتیکان به شماره Arab.761 ،. و 2. نسخه کتابخانه موزه بریتانیا به شماره Or.6669 ؛ و دو نسخه دیگری که در برخی منابع از کتابخانه سپهسالار تهران و حمیدیه ترکیه معرفی شده است در واقع اثر دیگر این مؤلف می باشد .
2. وجیز الزیج المعتبر السلطانی ؛ این کتاب وی نیز شامل مقدمه کوتاهی است که در آن به سبب تألیف کتاب و عنوان آن و سال تألیف (525ق) اشاره نموده است و محتویات آن به دو بخش مطالب و جداول تقسیم شده است ، مؤلف از بخش اول کتاب تعبیر به «اعمال» و «مؤامرة» نموده است و آن را در 12 مقاله تنظیم نموده است : مقاله اول: تواريخ مشهوره ، 2 - مقدمات تعديل ما بين السطرين 3- معرفت ميل اول ودوم 4- سعة المشرق و تعديل النهار 5- كواكب ثابتة و سيارات ذات العروض 6- طوالع 7- استخراج اوساط حركات كواكب 8-تقويم كواكب سبعه 9- اختلاف المناظر 10- اجتماعات و استقبالات 11- رويت اهله 12-تحاويل و مواليد . هر مقاله شامل چند باب و هر باب شامل چند فصل می باشد. نکته ای که از مقدمه کتاب استفاده می شود این است که مؤلف در تألیف قبلی خویش نیز ویرایشهایی داشته است و این اختصار مربوط به آخرین نسخه از کتاب « الزیج المعتبر السلطانی السنجری» می باشد . از این اثر نیز تنها دو نسخه تا کنون شناخته شده است 1. نسخه کتابخانه حمیدیه ترکیه به شماره 859 که نسخه کامل و نفیسی است و در فهرست آن کتابخانه بدون تاریخ کتابت معرفی شده است ولی در برگ 26پ در پایان بخش اول تاریخ ربیع الثانی 667 آمده است . 2. نسخه کتابخانه سپهسالار به شماره 682 که یک صفحه از آغاز و همچنین انجام بخش اول و اولین جدول از بخش جداول آن افتاده و لذا در فهرست چاپی با عنوان «زیج خازنی» معرفی شده است ؛ در حالی که با نسخه کتابخانه حمیدیه مطابق دارد .
@sepahsalaar

اعمال الاشهر الثلاثة ، اعمال شهور ثلاثه
در اعمال سه ماه رجب و شعبان و رمضان می باشد.
تألیف: دوست محمد بن عبدالرحيم حسيني (ق10یا11)
شماره نسخه: 2163
@sepahsalaar

یادداشت و مهر علم الهدی فرزند فیض کاشانی
روی نسخه ای از عیون الحکم و المواعظ
به شماره ثبت : 1784
@sepahsalaar

عنوان: آیات الولایة
مؤلف: میرزا بابای شیرازی
چاپ سنگی : 1323 ق.
صفحات : 800
@sepahsalaar

نسخه: 3337
عنوان: شرح دیوان ذی الرمة
شارح: باهلی ، احمد بن حاتم (م231)
کتابت: قرن 6 یا 7
کاتب: ابن شمس الخلافة ، جعفر بن محمد (م622) ؟
روی صفحه عنوان این نسخه ، به خطی کهن کاتب آن ابن شمس الخلافه گزارش شده است .
@sepahsalaar