Forwarded from سنجشگرانه اندیشی - تفکر نقادانه (mehdi khosravani)
کدام یک از این سه مطلب اخیر کانال را بیشتر پسندیدید؟
Anonymous Poll
46%
عقلْدرد؛ یک تجربهی ویژهی ایرانی
24%
نقش رسانهها در ترسیم «دشمنـانگاره»
30%
یک مغالطهی پرکاربرد: خودتان را پاک و رقیب را پلید جلوه دهید
❇️ «نقد هنری» نه کاری است خرد و بیضابطه.
📚 برگرفته از کتاب تفکر نقادانه و خلاقانه
✴️ برای نقد هنری نیز از سنجشگرانهاندیشی بینیاز نیستیم.
▪️ برخی افراد وانمود میکنند که از قدرتِ تشخیص و حساسیت هنریِ برخوردارند، در حالی که فهم عمیقی ندارند. این افراد سنجههای هنری را به صورتِ شدیداً شخصی و سلیقهای به کار میبرند؛ بهآسانی میتوان این شیوهی استفاده از سنجههای هنری را هجو کرد.
↙️ وودی آلن در یکی از صحنههای فیلمِ «منهتن» همین کار را انجام میدهد. در این صحنه، آیزاک (وودی آلن) و تریسی، دوستدخترش، بهترین دوست آیزاک و دوستدختر «روشنفکر»ش، مِری، را میبینند.
آیزاک: ما توی نمایشگاه عکس بودیم. محشر بود. واقعاً خیلی محشر بود.
مِری: واقعاً؟ از اون عکسا خوشت اومد؟
آیزاک: آره. اون عکسها واقعاً عالی بودن!! تو این طور فکر نمیکنی؟
مِری: نه. راستش من احساس کردم که کاملاً اقتباسیاند. انگار دقیقاً از کارهای دیان آربس گرفته شدن. البته به اندازهی اونها ظرافت ندارن.
آیزاک: واقعاً؟ راستش رو بخوای ما هم از اون عکسها اون قدری خوشمون نیومد که مثلاً از مجسمهی پلکسیگلاسی خوشمون میاد. میدونی ...
مِری: بیخیال! یعنی تو واقعاً از پلکسیگلاسی خوشت اومد؟
آیزاک: میخوای بگی از مجسمهی پلکسیگلاسی هم خوشت نمیاد؟
مِری: اَه اَه! معلومه که نه. اَه...
آیزاک: خوب، حداقلش میتونیم بگیم خیلی بهتر از اون مکعب فکری بود. دیدیش؟
تریسی: اوه، آره، اون دیگه بدترینشون بود.
مِری: اتفاقاً از نظر من این یکی بینظیر بود. واقعاً شاهکار بود.
آیزاک: جدی میگی؟ اون مکعب فلزی شاهکار بود؟
مِری: معلومه که جدی میگم. یه اثر بافتمند بود. میدونی ... کاملاً یکپارچه بود و یه جور ... یه جور قابلیت سلبی معرکه داشت. بقیهی آثاری که تو نمایشگاه بودن مزخرف بودن!
♻️ این صحنه بامزه است؛ و بامزهبودنش به این دلیل است که نشان میدهد چطور برخی افراد، که ممکن است در مجموع افراد باهوشی هم باشند، گاه نمیتوانند میزان جهلِ خودشان (دربارهی هنر) را درک کنند و بینش و شناخت را با لفاظی اشتباه میگیرند.
♻️ گمان میکنند شرط کافی برای گفتگوی هنری این است که چند واژه (مثل ساختارمند، انتزاعی، ساختارشکنانه، فرم، و ...) را به صورت کلیشهای تکرار کنند یا گمان میکنند که بهکاربردن واژههایی مثل «بینظیر» و «محشر» (یا «خفن») میتواند نشاندهندهی درک عمیق آنها از اثر هنری باشد.
◀️ مشخصات کامل کتاب و لینک تهیه اینترنتی:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/764
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی (تفکر نقادانه):
@sanjeshgaraneh
📚 برگرفته از کتاب تفکر نقادانه و خلاقانه
✴️ برای نقد هنری نیز از سنجشگرانهاندیشی بینیاز نیستیم.
▪️ برخی افراد وانمود میکنند که از قدرتِ تشخیص و حساسیت هنریِ برخوردارند، در حالی که فهم عمیقی ندارند. این افراد سنجههای هنری را به صورتِ شدیداً شخصی و سلیقهای به کار میبرند؛ بهآسانی میتوان این شیوهی استفاده از سنجههای هنری را هجو کرد.
↙️ وودی آلن در یکی از صحنههای فیلمِ «منهتن» همین کار را انجام میدهد. در این صحنه، آیزاک (وودی آلن) و تریسی، دوستدخترش، بهترین دوست آیزاک و دوستدختر «روشنفکر»ش، مِری، را میبینند.
آیزاک: ما توی نمایشگاه عکس بودیم. محشر بود. واقعاً خیلی محشر بود.
مِری: واقعاً؟ از اون عکسا خوشت اومد؟
آیزاک: آره. اون عکسها واقعاً عالی بودن!! تو این طور فکر نمیکنی؟
مِری: نه. راستش من احساس کردم که کاملاً اقتباسیاند. انگار دقیقاً از کارهای دیان آربس گرفته شدن. البته به اندازهی اونها ظرافت ندارن.
آیزاک: واقعاً؟ راستش رو بخوای ما هم از اون عکسها اون قدری خوشمون نیومد که مثلاً از مجسمهی پلکسیگلاسی خوشمون میاد. میدونی ...
مِری: بیخیال! یعنی تو واقعاً از پلکسیگلاسی خوشت اومد؟
آیزاک: میخوای بگی از مجسمهی پلکسیگلاسی هم خوشت نمیاد؟
مِری: اَه اَه! معلومه که نه. اَه...
آیزاک: خوب، حداقلش میتونیم بگیم خیلی بهتر از اون مکعب فکری بود. دیدیش؟
تریسی: اوه، آره، اون دیگه بدترینشون بود.
مِری: اتفاقاً از نظر من این یکی بینظیر بود. واقعاً شاهکار بود.
آیزاک: جدی میگی؟ اون مکعب فلزی شاهکار بود؟
مِری: معلومه که جدی میگم. یه اثر بافتمند بود. میدونی ... کاملاً یکپارچه بود و یه جور ... یه جور قابلیت سلبی معرکه داشت. بقیهی آثاری که تو نمایشگاه بودن مزخرف بودن!
♻️ این صحنه بامزه است؛ و بامزهبودنش به این دلیل است که نشان میدهد چطور برخی افراد، که ممکن است در مجموع افراد باهوشی هم باشند، گاه نمیتوانند میزان جهلِ خودشان (دربارهی هنر) را درک کنند و بینش و شناخت را با لفاظی اشتباه میگیرند.
♻️ گمان میکنند شرط کافی برای گفتگوی هنری این است که چند واژه (مثل ساختارمند، انتزاعی، ساختارشکنانه، فرم، و ...) را به صورت کلیشهای تکرار کنند یا گمان میکنند که بهکاربردن واژههایی مثل «بینظیر» و «محشر» (یا «خفن») میتواند نشاندهندهی درک عمیق آنها از اثر هنری باشد.
◀️ مشخصات کامل کتاب و لینک تهیه اینترنتی:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/764
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی (تفکر نقادانه):
@sanjeshgaraneh
Forwarded from پارادوکس (mehdi khosravani)
💢 جلسهی دوم خوانش نقادانهی کتاب «درآمدی جدید به فلسفهی اخلاق»
♻️ از ساعت 21 امشب در گروه «تمرین فلسفه»
↙️ لینک گروه تمرین فلسفه:
https://www.tg-me.com/doingphilosophypersian
◀️ لینکهای دانلود فایل صوتی فصل 3:
فایل اول:
https://www.tg-me.com/doingphilosophypersian/823
لینک کمکی فایل اول:
https://www.tg-me.com/falsafe_varz/58
فایل دوم:
https://www.tg-me.com/falsafe_varz/56
فایل سوم:
https://www.tg-me.com/falsafe_varz/57
فایل توضیح آقای روحاللهی دربارهی فراطبیعتگرایی در اسلام:
https://www.tg-me.com/falsafe_varz/60
🌐 کانال فلسفهورز:
🆔 @falsafe_varz
♻️ از ساعت 21 امشب در گروه «تمرین فلسفه»
↙️ لینک گروه تمرین فلسفه:
https://www.tg-me.com/doingphilosophypersian
◀️ لینکهای دانلود فایل صوتی فصل 3:
فایل اول:
https://www.tg-me.com/doingphilosophypersian/823
لینک کمکی فایل اول:
https://www.tg-me.com/falsafe_varz/58
فایل دوم:
https://www.tg-me.com/falsafe_varz/56
فایل سوم:
https://www.tg-me.com/falsafe_varz/57
فایل توضیح آقای روحاللهی دربارهی فراطبیعتگرایی در اسلام:
https://www.tg-me.com/falsafe_varz/60
🌐 کانال فلسفهورز:
🆔 @falsafe_varz
💢 توسل به «تازگی»؛ یک ترفند خطابی پرکاربرد
✍️ مهدی خسروانی
↙️ اگر کسی به ما بگوید که فلان چیز جدید است (و منظورش تلویحاً این باشد که آن چیز متفاوت با نمونههای مشابه قبلی یا بهتر از آنهاست) و بر همین اساس بکوشد ما را اقناع کند که آن را امتحان کنیم یا بخریم، از ترفند «توسل به تازگی» استفاده کرده است.
↙️ بسیاری از ما انسانها تمایل داریم که از قافلهی روز عقب نمانیم و از اینکه ما را «آدم فسیل» یا «آدم عهد عتیق» بنامند میترسیم. بسیاری از ما خودمان را افرادی انعطافپذیر و مشتاق به تجربههای جدید تصور میکنیم و برای این تصوری که از خودمان داریم اهمیت زیادی قائلیم.
↙️ ترفند مورد بحث از همین تمایل و ترس و از همین تصوری که از خودمان داریم استفاده میکند. ترفند «توسل به تازگی» همچنین ممکن است ما را اقناع کند که کالای الف، چون جدید است، قاعدتاً از کالاهای مشابه قبلی بهتر است.
↙️ نمونهی آشنای «توسل به تازگی» آگهیهای بازرگانیای است که میکوشند ما را اقناع به خریدن مدلهای جدید خودروها، گوشیهای موبایل، یا رایانهها کنند.
↙️ کسانی که از این ترفند استفاده میکنند ممکن است به سراغ باورها و اندیشههای ما نیز بیایند و بکوشند ما را به پذیرش باورها یا اندیشههای جدید اقناع کنند. شاید کمتر کسی تمایل داشته باشد که در چشم دیگران انعطافناپذیر و «اُمُّل» به نظر برسد.
↙️ بهکارگیرندگان ترفند توسل به تازگی از همین امر استفاده میکنند و گاه موفق میشوند با همین شیوه ما را به سمت اندیشهها و باورهای مورد نظر خودشان سوق دهند؛ مثلاً، با اشاره به «از مد افتاده بودن» اتحادیهگرایی در محیطهای کار «امروزی»، ما را تشویق کنند که باور به ارزشمندی اتحادیههای کارگری را کنار بگذاریم.
↙️ توجه کنید که، در این مثال، کسانی که میخواهند ما را تشویق به رویگردانی از باور به ارزشمندی اتحادیههای کارگری کنند هیچ دلیلی برای مردود بودن اتحادیهگرایی نیاوردهاند؛ فقط به ما گفتهاند که اتحادیهگرایی «از مد افتاده است» و چنین القا کردهاند که چیز نامطلوبی در اتحادیهگرایی وجود دارد که، اگر مایلیم مردم ما را «مترقی» و «بهروز» بدانند، باید از آن پرهیز کنیم.
📚 با استفاده از کتاب «راهنمای تفکر نقادانه» نوشتهی تریسی باول و گری کمپ
🌐 کانال «سنجشگرانهاندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
✍️ مهدی خسروانی
↙️ اگر کسی به ما بگوید که فلان چیز جدید است (و منظورش تلویحاً این باشد که آن چیز متفاوت با نمونههای مشابه قبلی یا بهتر از آنهاست) و بر همین اساس بکوشد ما را اقناع کند که آن را امتحان کنیم یا بخریم، از ترفند «توسل به تازگی» استفاده کرده است.
↙️ بسیاری از ما انسانها تمایل داریم که از قافلهی روز عقب نمانیم و از اینکه ما را «آدم فسیل» یا «آدم عهد عتیق» بنامند میترسیم. بسیاری از ما خودمان را افرادی انعطافپذیر و مشتاق به تجربههای جدید تصور میکنیم و برای این تصوری که از خودمان داریم اهمیت زیادی قائلیم.
↙️ ترفند مورد بحث از همین تمایل و ترس و از همین تصوری که از خودمان داریم استفاده میکند. ترفند «توسل به تازگی» همچنین ممکن است ما را اقناع کند که کالای الف، چون جدید است، قاعدتاً از کالاهای مشابه قبلی بهتر است.
↙️ نمونهی آشنای «توسل به تازگی» آگهیهای بازرگانیای است که میکوشند ما را اقناع به خریدن مدلهای جدید خودروها، گوشیهای موبایل، یا رایانهها کنند.
↙️ کسانی که از این ترفند استفاده میکنند ممکن است به سراغ باورها و اندیشههای ما نیز بیایند و بکوشند ما را به پذیرش باورها یا اندیشههای جدید اقناع کنند. شاید کمتر کسی تمایل داشته باشد که در چشم دیگران انعطافناپذیر و «اُمُّل» به نظر برسد.
↙️ بهکارگیرندگان ترفند توسل به تازگی از همین امر استفاده میکنند و گاه موفق میشوند با همین شیوه ما را به سمت اندیشهها و باورهای مورد نظر خودشان سوق دهند؛ مثلاً، با اشاره به «از مد افتاده بودن» اتحادیهگرایی در محیطهای کار «امروزی»، ما را تشویق کنند که باور به ارزشمندی اتحادیههای کارگری را کنار بگذاریم.
↙️ توجه کنید که، در این مثال، کسانی که میخواهند ما را تشویق به رویگردانی از باور به ارزشمندی اتحادیههای کارگری کنند هیچ دلیلی برای مردود بودن اتحادیهگرایی نیاوردهاند؛ فقط به ما گفتهاند که اتحادیهگرایی «از مد افتاده است» و چنین القا کردهاند که چیز نامطلوبی در اتحادیهگرایی وجود دارد که، اگر مایلیم مردم ما را «مترقی» و «بهروز» بدانند، باید از آن پرهیز کنیم.
📚 با استفاده از کتاب «راهنمای تفکر نقادانه» نوشتهی تریسی باول و گری کمپ
🌐 کانال «سنجشگرانهاندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
💢 «زبان اندیشیدن» چیست؟
↙️ در فرآیند آموزش اندیشیدن به بچهها، باید آنها را تشویق کنید تا زبان اندیشیدن را همیشه (چه در کلاس درس و چه بیرون کلاس) به کار ببرند و تمرین کنند.
↙️ منظور از «زبان اندیشیدن» زبانی است که جملهها و واژههای مربوط به اندیشیدن و تفکر نقادانه در آن محوریت دارند؛ واژههایی مثل «پرسش»، «وضوح»، «دقت»، «منطق»، «عمق» (و سنجههای فکری دیگر)، «تواضع فکری»، «استقلال فکری»، «شهامت فکری»، «پشتکار فکری» (و فضیلتهای فکری دیگر)، «استدلال»، «استنتاج»، «انگاشته»، «هدف»، «مسئله»، «برآیند» ...
↙️ در «زبان اندیشیدن» برخی جملهها مثل جملههای پرسشی زیر محوریت دارند:
«میتوانی منظورت را جور دیگری توضیح دهی؟»، «میتوانی مثالی بزنی تا منظورت را بهتر متوجه شوم؟»، «آیا مطمئنی اطلاعاتی که بر اساس آنها نظر میدهی و استدلال میکنی دقیق و موثقاند؟»، و ...
↙️ باید بچهها را تشویق کنید که معنای این واژهها را بهخوبی بفهمند، با آنها انس بگیرند، و در بهکارگیری آنها ورزیده شوند. باید آنها را تشویق کنید که استفاده از جملههای پرسشی یادشده را دائماً تمرین کنند تا بر کاربرد آنها مسلط شوند.
📚 برگرفته از کتاب «راهنمای آموزگاران تفکر نقادانه»، نوشتهی لیندا الدر، بازنویسی مهدی خسروانی، در دست انتشار
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی:
🆔 @sanjeshgaraneh
↙️ در فرآیند آموزش اندیشیدن به بچهها، باید آنها را تشویق کنید تا زبان اندیشیدن را همیشه (چه در کلاس درس و چه بیرون کلاس) به کار ببرند و تمرین کنند.
↙️ منظور از «زبان اندیشیدن» زبانی است که جملهها و واژههای مربوط به اندیشیدن و تفکر نقادانه در آن محوریت دارند؛ واژههایی مثل «پرسش»، «وضوح»، «دقت»، «منطق»، «عمق» (و سنجههای فکری دیگر)، «تواضع فکری»، «استقلال فکری»، «شهامت فکری»، «پشتکار فکری» (و فضیلتهای فکری دیگر)، «استدلال»، «استنتاج»، «انگاشته»، «هدف»، «مسئله»، «برآیند» ...
↙️ در «زبان اندیشیدن» برخی جملهها مثل جملههای پرسشی زیر محوریت دارند:
«میتوانی منظورت را جور دیگری توضیح دهی؟»، «میتوانی مثالی بزنی تا منظورت را بهتر متوجه شوم؟»، «آیا مطمئنی اطلاعاتی که بر اساس آنها نظر میدهی و استدلال میکنی دقیق و موثقاند؟»، و ...
↙️ باید بچهها را تشویق کنید که معنای این واژهها را بهخوبی بفهمند، با آنها انس بگیرند، و در بهکارگیری آنها ورزیده شوند. باید آنها را تشویق کنید که استفاده از جملههای پرسشی یادشده را دائماً تمرین کنند تا بر کاربرد آنها مسلط شوند.
📚 برگرفته از کتاب «راهنمای آموزگاران تفکر نقادانه»، نوشتهی لیندا الدر، بازنویسی مهدی خسروانی، در دست انتشار
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی:
🆔 @sanjeshgaraneh
Forwarded from پارادوکس (mehdi khosravani)
💢 سومین جلسهی «کتابخوانی فلسفی گروهی»،
♻️ خوانش نقادانهی کتاب درآمدی جدید به فلسفهی اخلاق در گروه «تمرین فلسفه».
↙️ امروز جمعه 8 مرداد 98، از ساعت 21 در گروه تمرین فلسفه
↙️ در جلسهی امشب، فصل چهارم کتاب با عنوان «شهودباوری» را به بحث میگذاریم
💠 لینکهای فایل صوتی خلاصهی فصل، برای دوستانی که کتاب را در اختیار ندارند:
بخش اول
https://www.tg-me.com/falsafe_varz/64
بخش دوم
https://www.tg-me.com/falsafe_varz/65
بخش سوم
https://www.tg-me.com/falsafe_varz/66ژ
↙️ توضیح بیشتر دربارهی جلسات را اینجا ببینید:
https://www.tg-me.com/falsafe_varz/53
↙️ لینک گروه تمرین فلسفه:
https://www.tg-me.com/doingphilosophypersian
🌐 کانال «فلسفهورز»:
🆔 @falsafe_varz
♻️ خوانش نقادانهی کتاب درآمدی جدید به فلسفهی اخلاق در گروه «تمرین فلسفه».
↙️ امروز جمعه 8 مرداد 98، از ساعت 21 در گروه تمرین فلسفه
↙️ در جلسهی امشب، فصل چهارم کتاب با عنوان «شهودباوری» را به بحث میگذاریم
💠 لینکهای فایل صوتی خلاصهی فصل، برای دوستانی که کتاب را در اختیار ندارند:
بخش اول
https://www.tg-me.com/falsafe_varz/64
بخش دوم
https://www.tg-me.com/falsafe_varz/65
بخش سوم
https://www.tg-me.com/falsafe_varz/66ژ
↙️ توضیح بیشتر دربارهی جلسات را اینجا ببینید:
https://www.tg-me.com/falsafe_varz/53
↙️ لینک گروه تمرین فلسفه:
https://www.tg-me.com/doingphilosophypersian
🌐 کانال «فلسفهورز»:
🆔 @falsafe_varz
💢 هنگامی که در توان ما نیست که تعیین کنیم چه چیزی درست است، بهتر است پیرو محتملترین چیز باشیم.
~ رنه کارت
اکنون می انگاریم که کسی ادعا کند می توان بدون استفاده از در، از درون دیوار ها بگذرد در مقیاس اعتبار چنین ادعایی نزدیک به صفر خواهد بود، زیرا با چیزهای بسیاری که ما درباره جهان فیزیکی باور داریم ناسازگار است. برخلاف مورد گزارش هواشناسی، شاید در کنار گذاشتن این ادعا بر حق باشید، که اگر درست باشد بخشهای بزرگی از سیستم باور شما نادرست از آب در خواهد آمد.
اما فرض کنید که مدعی پیشنهاد می کند که مدرکی پشتیبان را به شما ارائه دهد. گیریم که وی بگوید میخواهد توانایی خود را با گذر از درون هر تعداد دیوار از هر تعداد ساختمانی که شما بر می گزینید نشان دهد. اگر او بتواند به گونهای منظم و مکرر دست به این شاهکار بزند، چارهای برای شما باقی نمی ماند جز اینکه سیستم باور خود را هرس کنید. ولی اگر او این کار را تنها در شرایط ویژه تحت کنترل خودش انجام داد، دلیل چندانی برای دست بردن در باورهای تان وجود ندارد، زیرا در این مورد شما نمی توانید اطمینان کسب کنید که این کار متهورانه چیزی بیش از ترفندهای شعبدهبازی باشد.
وقتی دلیل خوبی برای تردید در یک گزاره است ما باید باور خود را با مدرک هماهنگ کنیم.
📚 برشی از کتاب چگونه دربارهی چیزهای عجیب بیندیشیم از تئودور شیک و لوئیس ون
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی:
🆔 @sanjeshgaraneh
~ رنه کارت
اکنون می انگاریم که کسی ادعا کند می توان بدون استفاده از در، از درون دیوار ها بگذرد در مقیاس اعتبار چنین ادعایی نزدیک به صفر خواهد بود، زیرا با چیزهای بسیاری که ما درباره جهان فیزیکی باور داریم ناسازگار است. برخلاف مورد گزارش هواشناسی، شاید در کنار گذاشتن این ادعا بر حق باشید، که اگر درست باشد بخشهای بزرگی از سیستم باور شما نادرست از آب در خواهد آمد.
اما فرض کنید که مدعی پیشنهاد می کند که مدرکی پشتیبان را به شما ارائه دهد. گیریم که وی بگوید میخواهد توانایی خود را با گذر از درون هر تعداد دیوار از هر تعداد ساختمانی که شما بر می گزینید نشان دهد. اگر او بتواند به گونهای منظم و مکرر دست به این شاهکار بزند، چارهای برای شما باقی نمی ماند جز اینکه سیستم باور خود را هرس کنید. ولی اگر او این کار را تنها در شرایط ویژه تحت کنترل خودش انجام داد، دلیل چندانی برای دست بردن در باورهای تان وجود ندارد، زیرا در این مورد شما نمی توانید اطمینان کسب کنید که این کار متهورانه چیزی بیش از ترفندهای شعبدهبازی باشد.
وقتی دلیل خوبی برای تردید در یک گزاره است ما باید باور خود را با مدرک هماهنگ کنیم.
📚 برشی از کتاب چگونه دربارهی چیزهای عجیب بیندیشیم از تئودور شیک و لوئیس ون
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی:
🆔 @sanjeshgaraneh
Forwarded from پارادوکس (mehdi khosravani)
💢 اخلاق باور
گفته متداول «عقیده هرکس محترم است» معنایی جز این ندارد که هرکس حق دارد هرچه را میخواهد باور کند.
ولی آیا واقعا این درست است؟
آیا حد و مرزی برای آنچه که باور داریم نیست؟
یا همانند اعمالمان برخی باورها غیر اخلاقیاند؟
شاید جالب باشد که افراد بسیاری استدلال کردهاند که همانطور که ما وظیفه اخلاقی داریم که برخی کارهای خاصی را انجام ندهیم، وظیفه اخلاقی داریم که از برخی باورهای خاص دوری گزینیم. هیچکس همچون ریاضیدان برجسته دبلیو. کلیفورد این دیدگاه را با قوت بیان نکرده است:
«باور داشتن چیزی بدون مدرک کافی در هر حال، در هر جا، و برای هر کسی اشتباه است.»
این نظر از سوی دیگرانی با همان آوازه تکرار شده است. مثلاً تامس هنری هاکسلی زیست شناس اظهار داشت:
«اشتباه است اگر کسی بگوید که از حقیقت عینی گزارهای یقین دارد بدون آن که مدرکی ارائه نماید که منطقا آن یقین را توجیه کند.»
و برند بلانشارد چنین بیان می دارد:
«هنگامی که خیر و شر عظیم انسانی در میان است، گمراه نمودن باور یا هرگونه عامل اجتناب پذیر غیر اخلاقی است، و هرچه غیر اخلاقی تر سهم آن بیشتر. »
این مردان می اندیشند که پیش افتادن باور از مدرک اشتباه است، زیرا باورهای مایند که اعمالمان را هدایت میکنند، و اگر باور هایمان اشتباه باشد، اعمال مان می توانند به بیراهه روند. همانگونه که بلانشارد مشخص کرده، هر چه تصمیم مهم تر باشد وظیفه ما برای همراستاسازی باورهایمان با مدرک سنگین تر می شود، و اگر چنین نکنیم دست به جنایتی سنگینتر زده ایم.
شاید فکر کنیم هنگامی که چنین باری بر دوش باور نیست، چندان مهم نباشد که هر کس چه باوری دارد. اما کلیفورد ادعا میکند که حتی در امور پیش پا افتاده نیز موظفیم باورمان را با مدرک هماهنگ کنیم:
هرگاه به خود اجازه دهیم که بدون دلایل ارزشمند چیزی را باور کنیم، توانایی خود را برای بررسی خویشتن دارانه، تردید آمیز، بیطرفانه و منصفانهی مدرک تضعیف کردهایم. همگی ما حد کافی از داشتن و پافشاری بر باورهای نادرست و اعمال مصیبت بار ناشی از آنها زیان دیدهایم…. با این حال هنگامی که سرشتی ساده لوحانه مورد حمایت و پشتیبانی قرار گیرد، هنگامی که عادت باور کردن با دلایل بی ارزش ترویج شود و ریشه دواند، بلایی عظیم تر و گسترده تر سر بر می آورد.
به نظر کلیفورد باور کردن مسئولانه مهارتی است که تنها با تمرین مستمر میتواند کسب شود. و از آن آنجا که باور کردن مسئولانه پیشتاز عمل کردن مسئولانه است، وظیفه داریم که این مهارت را پرورش دهیم.
📚 برشی از کتاب چگونه دربارهی چیزهای عجیب بیندیشیم از تئودور شیک و لوئیس ون
🌐 کانال فلسفهورز:
🆔 @falsafe_varz
گفته متداول «عقیده هرکس محترم است» معنایی جز این ندارد که هرکس حق دارد هرچه را میخواهد باور کند.
ولی آیا واقعا این درست است؟
آیا حد و مرزی برای آنچه که باور داریم نیست؟
یا همانند اعمالمان برخی باورها غیر اخلاقیاند؟
شاید جالب باشد که افراد بسیاری استدلال کردهاند که همانطور که ما وظیفه اخلاقی داریم که برخی کارهای خاصی را انجام ندهیم، وظیفه اخلاقی داریم که از برخی باورهای خاص دوری گزینیم. هیچکس همچون ریاضیدان برجسته دبلیو. کلیفورد این دیدگاه را با قوت بیان نکرده است:
«باور داشتن چیزی بدون مدرک کافی در هر حال، در هر جا، و برای هر کسی اشتباه است.»
این نظر از سوی دیگرانی با همان آوازه تکرار شده است. مثلاً تامس هنری هاکسلی زیست شناس اظهار داشت:
«اشتباه است اگر کسی بگوید که از حقیقت عینی گزارهای یقین دارد بدون آن که مدرکی ارائه نماید که منطقا آن یقین را توجیه کند.»
و برند بلانشارد چنین بیان می دارد:
«هنگامی که خیر و شر عظیم انسانی در میان است، گمراه نمودن باور یا هرگونه عامل اجتناب پذیر غیر اخلاقی است، و هرچه غیر اخلاقی تر سهم آن بیشتر. »
این مردان می اندیشند که پیش افتادن باور از مدرک اشتباه است، زیرا باورهای مایند که اعمالمان را هدایت میکنند، و اگر باور هایمان اشتباه باشد، اعمال مان می توانند به بیراهه روند. همانگونه که بلانشارد مشخص کرده، هر چه تصمیم مهم تر باشد وظیفه ما برای همراستاسازی باورهایمان با مدرک سنگین تر می شود، و اگر چنین نکنیم دست به جنایتی سنگینتر زده ایم.
شاید فکر کنیم هنگامی که چنین باری بر دوش باور نیست، چندان مهم نباشد که هر کس چه باوری دارد. اما کلیفورد ادعا میکند که حتی در امور پیش پا افتاده نیز موظفیم باورمان را با مدرک هماهنگ کنیم:
هرگاه به خود اجازه دهیم که بدون دلایل ارزشمند چیزی را باور کنیم، توانایی خود را برای بررسی خویشتن دارانه، تردید آمیز، بیطرفانه و منصفانهی مدرک تضعیف کردهایم. همگی ما حد کافی از داشتن و پافشاری بر باورهای نادرست و اعمال مصیبت بار ناشی از آنها زیان دیدهایم…. با این حال هنگامی که سرشتی ساده لوحانه مورد حمایت و پشتیبانی قرار گیرد، هنگامی که عادت باور کردن با دلایل بی ارزش ترویج شود و ریشه دواند، بلایی عظیم تر و گسترده تر سر بر می آورد.
به نظر کلیفورد باور کردن مسئولانه مهارتی است که تنها با تمرین مستمر میتواند کسب شود. و از آن آنجا که باور کردن مسئولانه پیشتاز عمل کردن مسئولانه است، وظیفه داریم که این مهارت را پرورش دهیم.
📚 برشی از کتاب چگونه دربارهی چیزهای عجیب بیندیشیم از تئودور شیک و لوئیس ون
🌐 کانال فلسفهورز:
🆔 @falsafe_varz
💢 کنفرانس تفکر نقادانه با عنوان «خرافات در میان ما»
⏰ زمان: امشب (جمعه 15 شهریور) ساعت ۲۰
💠 در گروه سنجشگرانهاندیشی – کارگاه – کتاب:
🆔 https://www.tg-me.com/sanjeshgaraaneh
❗️ حضور در کنفرانس رایگان است
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی:
🆔 @sanjeshgaraneh
⏰ زمان: امشب (جمعه 15 شهریور) ساعت ۲۰
💠 در گروه سنجشگرانهاندیشی – کارگاه – کتاب:
🆔 https://www.tg-me.com/sanjeshgaraaneh
❗️ حضور در کنفرانس رایگان است
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی:
🆔 @sanjeshgaraneh
آیا با مفهومهای «تعریف» و «نیکنگری» در تفکر نقادانه آشنا هستید؟
Anonymous Poll
13%
با هر دو مفهوم آشنا هستم
67%
با هیچ کدام از این دو مفهوم آشنا نیستم
17%
فقط با مفهوم «تعریف» آشنا هستم
3%
فقط با مفهوم «نیکنگری» آشنا هستم
Forwarded from پارادوکس (mehdi khosravani)
‼️ اطلاعرسانی
❗️ دوستان گرامی؛
با توجه به برگزاری کنفرانس تفکر نقادانه در گروه سنجشگرانه اندیشی با عنوان «خرافات در میان ما»، جلسهی کتابخوانی گروهی کتاب «درآمدی جدید به فلسفهی اخلاق» امشب برگزار نخواهد شد. جلسهی بعدی هفتهی آینده خواهد بود.
⬅️ برای مشارکت در کنفرانس تفکر نقادانه با موضوع «خرافات در میان ما» که از ساعت 20 امشب شروع میشود میتوانید به گروه «سنجشگرانهاندیشی» مراجعه بفرمایید:
🌐 لینک گروه سنجشگرانهاندیشی:
🆔 https://www.tg-me.com/sanjeshgaraaneh
❗️ دوستان گرامی؛
با توجه به برگزاری کنفرانس تفکر نقادانه در گروه سنجشگرانه اندیشی با عنوان «خرافات در میان ما»، جلسهی کتابخوانی گروهی کتاب «درآمدی جدید به فلسفهی اخلاق» امشب برگزار نخواهد شد. جلسهی بعدی هفتهی آینده خواهد بود.
⬅️ برای مشارکت در کنفرانس تفکر نقادانه با موضوع «خرافات در میان ما» که از ساعت 20 امشب شروع میشود میتوانید به گروه «سنجشگرانهاندیشی» مراجعه بفرمایید:
🌐 لینک گروه سنجشگرانهاندیشی:
🆔 https://www.tg-me.com/sanjeshgaraaneh
Telegram
سنجشگرانهاندیشی-کارگاه-کتاب
سنجشگرانه اندیشی- کارگاه کتاب
Forwarded from سنجشگرانه اندیشی - تفکر نقادانه (mehdi khosravani)
آیا با مفهومهای «تعریف» و «نیکنگری» در تفکر نقادانه آشنا هستید؟
Anonymous Poll
13%
با هر دو مفهوم آشنا هستم
67%
با هیچ کدام از این دو مفهوم آشنا نیستم
17%
فقط با مفهوم «تعریف» آشنا هستم
3%
فقط با مفهوم «نیکنگری» آشنا هستم
💢 درخواستی از اعضای محترم کانال
☑️ هدف من از نظرخواهیهای کانال (که همگی به صورت ناشناس انجام میشوند) این است که به «نیاز»های مخاطبان پی ببرم و برای سودمندتر کردن مطالب کانال از آنها استفاده کنم.
☑️ هدف دیگرم این است که نوعی گفتوگو (گرچه به شکل ناقص) میان من و اعضای کانال شکل بگیرد یا با طرح برخی پرسشها نوعی تشویق و تحریک به جستوجو را در مخاطبان ایجاد کنم.
☑️ بنابراین، بسیار سپاسگزار خواهم شد اگر در نظرخواهیهای ناشناس کانال (مثلاً نظرخواهیای که درست قبل از این پست انجام شده) شرکت فرمایید یا نظر مشروحتر خودتان را در گروه «سنجشگرانهاندیشی» مطرح کنید.
مهدی خسروانی
🌐 لینک گروه «سنجشگرانهاندیشی» برای اظهارنظر مشروح دربارهی مطالب گوناگون کانال، از جمله نظرخواهیها:
🆔 https://www.tg-me.com/sanjeshgaraaneh
☑️ هدف من از نظرخواهیهای کانال (که همگی به صورت ناشناس انجام میشوند) این است که به «نیاز»های مخاطبان پی ببرم و برای سودمندتر کردن مطالب کانال از آنها استفاده کنم.
☑️ هدف دیگرم این است که نوعی گفتوگو (گرچه به شکل ناقص) میان من و اعضای کانال شکل بگیرد یا با طرح برخی پرسشها نوعی تشویق و تحریک به جستوجو را در مخاطبان ایجاد کنم.
☑️ بنابراین، بسیار سپاسگزار خواهم شد اگر در نظرخواهیهای ناشناس کانال (مثلاً نظرخواهیای که درست قبل از این پست انجام شده) شرکت فرمایید یا نظر مشروحتر خودتان را در گروه «سنجشگرانهاندیشی» مطرح کنید.
مهدی خسروانی
🌐 لینک گروه «سنجشگرانهاندیشی» برای اظهارنظر مشروح دربارهی مطالب گوناگون کانال، از جمله نظرخواهیها:
🆔 https://www.tg-me.com/sanjeshgaraaneh
Forwarded from پارادوکس (mehdi khosravani)
بخشهایی از کتاب درباره شر.pdf
274.9 KB
بخشهایی از کتاب: درباره شر
به سرپرستی: نعیمه پورمحمدی
مترجمان: نعیمه پورمحمدی، محمدصالحی، مهدی خسروانی، محمد حقانی فضل، و دیگران
نشر: کتاب طه
☎️تلفن: 09100943413 و 02537848326
🔹سفارش و ارسال پستی: @taha_admin1
🔺به کانال انتشارات کتاب طه (ناشر تخصصی فلسفه، علوم انسانی و الهیات) بپیوندید:👇
https://www.tg-me.com/joinchat-AAAAAEGVf3D44NDEWP6-1w
به سرپرستی: نعیمه پورمحمدی
مترجمان: نعیمه پورمحمدی، محمدصالحی، مهدی خسروانی، محمد حقانی فضل، و دیگران
نشر: کتاب طه
☎️تلفن: 09100943413 و 02537848326
🔹سفارش و ارسال پستی: @taha_admin1
🔺به کانال انتشارات کتاب طه (ناشر تخصصی فلسفه، علوم انسانی و الهیات) بپیوندید:👇
https://www.tg-me.com/joinchat-AAAAAEGVf3D44NDEWP6-1w
💢 جلسه سوم کنفرانس تفکر نقادانه با عنوان «خرافات در میان ما»
⏰ زمان: فرداشب (دوشنبه 18 شهریور) ساعت ۲1
💠 در گروه سنجشگرانهاندیشی – کارگاه – کتاب:
🆔 https://www.tg-me.com/sanjeshgaraaneh
❗️ حضور در کنفرانس رایگان است
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی:
🆔 @sanjeshgaraneh
⏰ زمان: فرداشب (دوشنبه 18 شهریور) ساعت ۲1
💠 در گروه سنجشگرانهاندیشی – کارگاه – کتاب:
🆔 https://www.tg-me.com/sanjeshgaraaneh
❗️ حضور در کنفرانس رایگان است
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی:
🆔 @sanjeshgaraneh
🔶 انتشار چاپ سوم کتاب «چگونه سوگیری و تبلیغات را در رسانهها تشخیص دهیم»
🔹 هدف کتاب: ایجاد آمادگی در مخاطب برای مواجههی نقادانه با رسانهها
نویسندگان: ریچارد پل و لیندا الدر
مترجم: مهدی خسروانی
ناشر: نشر نو
▪️ متن پشت جلد کتاب:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/745
▪️ فهرست مطالب کتاب:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/748
▪️ متن مقدمهی کتاب:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/749
▪️ دانلود فایل پیدیاف گزیدهی کتاب:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/746
▪️ دانلود متن کامل انگلیسی کتاب:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/747
▪️ برای تهیهی اینترنتی کتاب اینجا را کلیک کنید.
◀️ کانال سنجشگرانهاندیشی (تفکر نقادانه):
🆔 @sanjeshgaraneh
🔹 هدف کتاب: ایجاد آمادگی در مخاطب برای مواجههی نقادانه با رسانهها
نویسندگان: ریچارد پل و لیندا الدر
مترجم: مهدی خسروانی
ناشر: نشر نو
▪️ متن پشت جلد کتاب:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/745
▪️ فهرست مطالب کتاب:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/748
▪️ متن مقدمهی کتاب:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/749
▪️ دانلود فایل پیدیاف گزیدهی کتاب:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/746
▪️ دانلود متن کامل انگلیسی کتاب:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/747
▪️ برای تهیهی اینترنتی کتاب اینجا را کلیک کنید.
◀️ کانال سنجشگرانهاندیشی (تفکر نقادانه):
🆔 @sanjeshgaraneh
💢 انتشار چاپ ششم کتاب «مغالطههای پرکاربرد»
🔅 هدف کتاب: آشنایی خواننده با مفهوم مغالطه و برخی از مغالطههای پرکاربرد
✅ نویسندگان: ریچارد پل و لیندا الدر
✅ بازنویسی: مهدی خسروانی
✅ ناشر: نشر نو
▪️ متن پشت جلد:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/924
▪️ مقدمه:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/723
▪️ دانلود فایل پیدیاف گزیدهی کتاب:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/712
▪️ برای تهیهی اینترنتی کتاب به اینجا مراجعه کنید.
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی (تفکر نقادانه):
🆔 @sanjeshgaraneh
🔅 هدف کتاب: آشنایی خواننده با مفهوم مغالطه و برخی از مغالطههای پرکاربرد
✅ نویسندگان: ریچارد پل و لیندا الدر
✅ بازنویسی: مهدی خسروانی
✅ ناشر: نشر نو
▪️ متن پشت جلد:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/924
▪️ مقدمه:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/723
▪️ دانلود فایل پیدیاف گزیدهی کتاب:
https://www.tg-me.com/sanjeshgaraneh/712
▪️ برای تهیهی اینترنتی کتاب به اینجا مراجعه کنید.
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی (تفکر نقادانه):
🆔 @sanjeshgaraneh
Forwarded from سنجشگرانه اندیشی - تفکر نقادانه (mehdi khosravani)
💢 جلسه سوم کنفرانس تفکر نقادانه با عنوان «خرافات در میان ما»
⏰ زمان: فرداشب (دوشنبه 18 شهریور) ساعت ۲1
💠 در گروه سنجشگرانهاندیشی – کارگاه – کتاب:
🆔 https://www.tg-me.com/sanjeshgaraaneh
❗️ حضور در کنفرانس رایگان است
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی:
🆔 @sanjeshgaraneh
⏰ زمان: فرداشب (دوشنبه 18 شهریور) ساعت ۲1
💠 در گروه سنجشگرانهاندیشی – کارگاه – کتاب:
🆔 https://www.tg-me.com/sanjeshgaraaneh
❗️ حضور در کنفرانس رایگان است
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی:
🆔 @sanjeshgaraneh
#تعریف #آموزشی
💢 برای دوستانی که به مطالب آموزشی سنجشگرانه اندیشی علاقهمندند
▫️ در نظرخواهی ناشناسی که در کانال انجام دادم، روشن شد که مفهوم «تعریف» (که یکی از مفهومهای مهم در سنجشگرانه اندیشی است) چندان برای مخاطبان کانال شناختهشده نیست. با توجه به اساسیبودن این مفهوم در سنجشگرانهاندیشی، سعی میکنم مهمترین نکتههای مربوط به «تعریف» را در قالب یک رشته مطالب (تقریباً 20 مطلب که میکوشم کوتاه، واضح، و ساده باشند) بیان کنم.
📚 منبع اصلی این مطالب، فصل پنجم از کتاب واضح اندیشیدن است که در ماههای آینده توسط نشر نو منتشر خواهد شد.
📚 مشخصات منابع مطالب مربوط به #تعریف:
↙️ لوبلان، ژیل ،واضح اندیشیدن ترجمهی مهدی خسروانی، در دست انتشار توسط نشر نو
↙️ موحد، ضیاء واژهنامهی توصیفی منطق، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
↙️ مظفر، محمد رضا منطق، ترجمهی علی شیروانی، مؤسسهی انتشارات دارالعلم
↘️ The Cambridge Dictionary of Philosophy, Robert Audi (ed)
↘️ The Encyclopedia of Philosophy, Paul Edwards (ed)
✍️ مهدی خسروانی
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی:
🆔 @sanjeshgaraneh
💢 برای دوستانی که به مطالب آموزشی سنجشگرانه اندیشی علاقهمندند
▫️ در نظرخواهی ناشناسی که در کانال انجام دادم، روشن شد که مفهوم «تعریف» (که یکی از مفهومهای مهم در سنجشگرانه اندیشی است) چندان برای مخاطبان کانال شناختهشده نیست. با توجه به اساسیبودن این مفهوم در سنجشگرانهاندیشی، سعی میکنم مهمترین نکتههای مربوط به «تعریف» را در قالب یک رشته مطالب (تقریباً 20 مطلب که میکوشم کوتاه، واضح، و ساده باشند) بیان کنم.
📚 منبع اصلی این مطالب، فصل پنجم از کتاب واضح اندیشیدن است که در ماههای آینده توسط نشر نو منتشر خواهد شد.
📚 مشخصات منابع مطالب مربوط به #تعریف:
↙️ لوبلان، ژیل ،واضح اندیشیدن ترجمهی مهدی خسروانی، در دست انتشار توسط نشر نو
↙️ موحد، ضیاء واژهنامهی توصیفی منطق، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
↙️ مظفر، محمد رضا منطق، ترجمهی علی شیروانی، مؤسسهی انتشارات دارالعلم
↘️ The Cambridge Dictionary of Philosophy, Robert Audi (ed)
↘️ The Encyclopedia of Philosophy, Paul Edwards (ed)
✍️ مهدی خسروانی
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی:
🆔 @sanjeshgaraneh
Forwarded from فایلهای دورهها و کارگاههای سنجشگرانهاندیشی
#تعریف – بخش 1
💢 تعریف چیست؟
◼️ در فرهنگ فلسفی کمبریج، دربارهی «تعریف» چنین گفته شده:
«تعریف عبارت است از مشخص کردن معنا یا محتوای مفهومی یک [واژه یا] عبارت. برای مثال، «دورهی هفت روزه» تعریفی است برای واژهی «هفته».
▫️ به زبان سادهتر، «تعریف» یعنی روشن کردن منظورمان از یک واژه یا عبارت.
▫️فرض کنید من بگویم «دانشمندان رویدادهای طبیعی را "تبیین" میکنند» و شما از من بپرسید «منظورت از "تبیین" چیست؟» و من در پاسخ بگویم:
«تبیین یعنی مشخص کردن علت یک رویداد»
▫️ در اینجا پاسخ من به شما، یک «تعریف» است؛ چون من با این جملهای که گفتهام (جملهی «تبیین یعنی مشخص کردن علت یک رویداد») منظور خودم از واژهی «تبیین» را روشن کردهام.
◼️ بگذارید کمی دقیقتر بگویم. تعریف واژهی «الف» به ما میگوید که چه چیزهایی را میتوان در دستهای که با عنوان «الف» نامگذاری میشود جای داد. برای مثال، تعریف واژهی «نخبه» به ما میگوید که چه کسانی را میتوان در دستهای که با عنوان «نخبه» نامگذاری میشود (یا مجموعهی کسانی که عنوان «نخبه» را به آنها میدهیم) جای داد. به همین ترتیب، تعریف واژهی «نهنگ» به ما میگوید که کدام دسته از جانوران را میتوان در دسته یا مجموعهای که با عنوان «نهنگ» نامگذاری میشود جای داد.
♻️ تعریفها به ما کمک میکنند تا بدانیم که کدام واژه را در کجا به کار ببریم. در نتیجه، توانایی ما در سخنگفتن را نیز افزایش میدهند.
♻️ تعریفها انواع گوناگون دارند. علاوه بر این برخی از تعریفها خوباند و برخی از تعریفها بدند.
♻️ در مطالب بعدی کانال «سنجشگرانهاندیشی»، ابتدا روشن خواهم کرد که بحث «تعریف» چه ارتباطی با سنجشگرانهاندیشی (تفکر نقادانه) دارد. سپس دربارهی خوب بودن و بد بودن تعریفها، و کاستیهایی که ممکن است به تعریفها راه یابند، سخن خواهم گفت. و پس از آن، به بیان چند «نوع» تعریف نیز خواهم پرداخت.
✍️ مهدی خسروانی
📚 منبع اصلی: کتاب واضح اندیشیدن
📚 برای آگاهی از سایر منابع، اینجا را ببینید.
❗️ برای خواندن بقیهی مطالب دربارهی تعریف روی #تعریف کلیک کنید.
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی:
🆔 @sanjeshgaraneh
💢 تعریف چیست؟
◼️ در فرهنگ فلسفی کمبریج، دربارهی «تعریف» چنین گفته شده:
«تعریف عبارت است از مشخص کردن معنا یا محتوای مفهومی یک [واژه یا] عبارت. برای مثال، «دورهی هفت روزه» تعریفی است برای واژهی «هفته».
▫️ به زبان سادهتر، «تعریف» یعنی روشن کردن منظورمان از یک واژه یا عبارت.
▫️فرض کنید من بگویم «دانشمندان رویدادهای طبیعی را "تبیین" میکنند» و شما از من بپرسید «منظورت از "تبیین" چیست؟» و من در پاسخ بگویم:
«تبیین یعنی مشخص کردن علت یک رویداد»
▫️ در اینجا پاسخ من به شما، یک «تعریف» است؛ چون من با این جملهای که گفتهام (جملهی «تبیین یعنی مشخص کردن علت یک رویداد») منظور خودم از واژهی «تبیین» را روشن کردهام.
◼️ بگذارید کمی دقیقتر بگویم. تعریف واژهی «الف» به ما میگوید که چه چیزهایی را میتوان در دستهای که با عنوان «الف» نامگذاری میشود جای داد. برای مثال، تعریف واژهی «نخبه» به ما میگوید که چه کسانی را میتوان در دستهای که با عنوان «نخبه» نامگذاری میشود (یا مجموعهی کسانی که عنوان «نخبه» را به آنها میدهیم) جای داد. به همین ترتیب، تعریف واژهی «نهنگ» به ما میگوید که کدام دسته از جانوران را میتوان در دسته یا مجموعهای که با عنوان «نهنگ» نامگذاری میشود جای داد.
♻️ تعریفها به ما کمک میکنند تا بدانیم که کدام واژه را در کجا به کار ببریم. در نتیجه، توانایی ما در سخنگفتن را نیز افزایش میدهند.
♻️ تعریفها انواع گوناگون دارند. علاوه بر این برخی از تعریفها خوباند و برخی از تعریفها بدند.
♻️ در مطالب بعدی کانال «سنجشگرانهاندیشی»، ابتدا روشن خواهم کرد که بحث «تعریف» چه ارتباطی با سنجشگرانهاندیشی (تفکر نقادانه) دارد. سپس دربارهی خوب بودن و بد بودن تعریفها، و کاستیهایی که ممکن است به تعریفها راه یابند، سخن خواهم گفت. و پس از آن، به بیان چند «نوع» تعریف نیز خواهم پرداخت.
✍️ مهدی خسروانی
📚 منبع اصلی: کتاب واضح اندیشیدن
📚 برای آگاهی از سایر منابع، اینجا را ببینید.
❗️ برای خواندن بقیهی مطالب دربارهی تعریف روی #تعریف کلیک کنید.
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی:
🆔 @sanjeshgaraneh