هەموو شەو تا بەیانی بە خەیاڵی تۆ ئەنووم
چاوم هەر لە ڕێگایە وێنەکەت لە لێو دەسووم...

کە شەیتان تاقی میحرابی برۆی تۆی دی وتی: یا ڕەب!
لە سوجدەی حەزرەتی ئادەم سەری خۆم بۆچی باداوە

•حاجی قادری کۆیی•

قوسووری بەختی خۆمە دەفعەیێ ناکەومە بیری
بڵێم نامیهرەبانی زەڕڕەیێ لەودایە؟ حاشا نە!

•زاری•

ھۆ ئەوانەی خۆشم ویستوون!
لەم شەوەوە خۆشم ناوێن
ئێوە شەھوەت بە دەمارتانا ئەگەڕێ
خۆشم ناوێن
خۆشەویستیتان سەگێکە پێم ئەوەڕێ!

•بەکر عەلی•

ئێمە چوار خوشک بووین. نەسرین بەتەمەن‌ترین بوو. ئێواران کە دایکم لە ماڵێ نەبوو، هەمیشە تەلەفوونەکە بۆ نەسرین زەنگی لێدەدا. کەس غەیری خۆی، ئاوڕیشی لێ نەدەداوە.
من بچووکترین بووم، کە تەلەفوونەکە زەنگی لێدەدا، لە پشت دەرگاکەوە، شایەت‌حاڵی ڕۆمانسیەتی مەجید و نەسرین بووم.
یەکیان زۆر خۆش دەویست. مەجید لەبەر نەسرین هەموو کارێکی دەکرد و نەسرینیش هەر کات مەجید زەنگی بۆ لێدەدا، بە دڵخۆشییەکی زۆرەوە چاوی لە پەنجەرەکە دەبڕی و سیمی تەلەفوونەکەی بە دەوری قامکیدا دەپێچاند.
پێدەچێت من لە نەخشەکە تێگەیشتبم؛ تا قسەکانی مەجید زیاتر ڕۆمانسی دەبوو، سیمەکە زیاتر لە دەوری قامکی نەسرین پێچی دەخوارد...
بوو بە شەڕ. مەجید ناچار بوو بڕوا بۆ شەڕ.
خەتی تەلەفوونەکان بڕدرا. نەسرین ئیدی ئێواران خۆی نەبوو. تەلەفوونەکەی لە ئامێز دەگرت و دەڕۆی بۆ سەربان. بە جۆرێک کە دەتکوت زیکر دەڵێ، سیمی تەلەفوونەکەی دیسان لە قامکی دەهاڵاند.
چەند ساڵ تێپەڕی. شەڕ تەواو بوو. شەڕ تەواو بوو، بەڵام مەجید نەگەڕاوە.
سیمی تەلەفوونی دەوری قامکی نەسرین، لە ملی ئاڵا. گڵۆڵە بوو، فشاری دا و ملی بەر نەدا.
لە ئێوارەیەکی غەریب کە مەجید زەنگی لێنەدا، هەموو دیمان کە سیمەکە چۆن قامکی نەسرینی بەردا و لە ملی ئاڵا...

کارێ که غەم و دەردی فیراقت به منی کرد
سەرما به هەتیو، با بە دەواری شڕی ناکا...

•شێخ ڕەزا•

وقتی از هرات می‌آمدیم، در نزدیکی‌های قندهار همسرم خواهش کرد که برای چند لحظه چادری/برقع‌اش را بردارد. دلیلش را نمی‌دانستم، ولی می‌شد فشار و حرارت زیاد داخل ماشین را حدس زد. چیزی نگفتم و بی‌خیال این حرف شدم. او پافشاری کرد و گفت:«نفسم بند میایه…»
در صندلی عقبی و پهلوی ما رقم‌رقم مردان ریش بلند نشسته بودند که در تمام مسیر متوجه نشدم با زنان خود حرف بزنند، انگار در کنارشان اصلا کسی حضور نداشت. زنان همه مطیع بودند، مطیع‌تر از یک ماشین، عاجزتر از هر زنده‌جانی.
برایش گفتم که این کار درستی نیست؛ هیچ زنی این‌جا از زیر برقع خود بیرون نمی‌شود. اجازه ندارند. ببین.
گفت:« فقط آب می‌نوشم، حالم خوب نیست»
به گوشش گفتم نوشیدن چند قطره آب بهانه‌ای نیست که خودش را به مردهای داخل ماشین نشان بدهد. دیگر جواب بی‌تابی و درد و هرچیزی که زیر این برقع جریان داشت را ندادم.
به نماز پیاده شدیم، از بازارها و بازارک‌های زیادی عبور کردیم، چهار و چند ساعت دیگر راه آمدیم و در تمام مسیر زنم چیزی نگفت. آب هم ننوشید. وقتی به کابل رسیدیم هوا تاریک شده بود. همه از ماشین پیاده شدند.
‏هنگامی که از چوکی‌ برخواستم، او از دنبالم نیامد. سرش را به شیشه تکیه داده بود. با این کارش، با این قهر و لج و ماندنش عصبانی شدم. از اینکه توانسته باشم زخم زبان بزنم، آهسته ولی با خشم گفتم:«از موتروان خوشت آمده؟»
باز هم چیزی نگفت و تکان نخورد. فکر کردم بابت اینکه نگذاشته‌ام چادری‌اش را بردارد، قهر کرده است. برگشتم و همین‌که دست به بازویش زدم، محکم روی چوکی افتاد. ترسیدم. با عجله چادری از صورتش برداشتم. صورتش سفید شده بود و نفس نمی‌کشید. مرده بود، خشک شده بود.
‏تا آن زمان نمی‌دانستم یک زن به همین سادگی می‌میرد.

#خشنود_خرمی

Ger ez ba bûma
Min ê porê te bialasta
Ger baran bûma
Min ê xwe li nav çavê te bixista...

تۆ بەلای منەوە زۆر زیاتری لەوەی من بەلای تۆوە هەم، دەشزانم وایە، بەڵام چ دەكرێت؟!

•غەسان کەنەفانی•

به‌بار‌ نۆبه‌ره‌ی شکۆفه‌ و گوڵن
یا غونچه‌ی دوگمه‌ی سینه‌که‌ی بازن؟
به‌ نه‌سیم پشکوت باغچه‌که‌ی سێوان
یا له‌ ئاهی من دوگمه‌ ده‌ترازن؟

•وەفایی•

Kevokeke be giya me lawo de were🕊️

"مەحموود دەرویش" کاتێک کچە یەهوودییەکی بە ناوی "ڕیتا" خۆش ویست پێی وت: خۆشم دەوێی بێ‌گوێدانە هۆزەکەم و شارەکەم و کۆت و زنجیرەکانی کۆمەڵگە، بەڵام دەترسم ئەگەر هەمووان بفرۆشم، بمفرۆشیت و بە نائومێدی بگەڕێمەوە.
کاتێک بۆی دەرکەوت کە "ڕیتا" لەگەڵ مووسادی ئیسرائیل ئیش دەکات، بەم قسەیە ئازارەکەی خۆی دەربڕی: هەستم کرد جارێکی‌تر نیشتمانەکەم داگیر کرا...

📝: محموود دەروێش بۆ ڕیتا

“ڕیتا و تفەنگ”

لەنێوان ڕیتا و چاوەکانی منا، تفەنگێك هەیە
هەرکەسێ ڕیتاش بناسێ
ئەکەوێتە سەرئەژنۆ و نوێژ ئەکا
بۆ ئەو خودایەی لە چاوە هەنگوینیەکانی ئەوا هەیە
ڕیتام بە گەنجی ماچ کردووە
بەبیرم دێ
چۆن خۆی ئەنووسان پێمەوە
باسکم….جوانترین پرچی ئەوی دائەپۆشی

من ڕیتام دێتەوەیاد
هەروەك چۆن چۆلەکەیەك
جۆگەلەکەی دێتەوە یاد

ئاخ ڕیتا!
لەنێوانی من و تۆدا
ملیۆنێ چۆلەکە و وێنە و ژوان هەیە
تفەگێك تەقەی لێ کردن!

ناوی ڕیتا جەژن بوو لەناو زارمدا
دوو دانە ساڵم من لەناو ڕیتا ون بووم
ئەو دوو ساڵ لەسەر باسکم نووست
لەسەر جوانترین جامی مەی بەڵێنمان پێکتر ئەدا
لە شەرابی لێوانمان گڕمان گرت و سەرلەنوێ زیندوو بووینەوە

ئاخ ڕیتا!
جیا لە تەفەنگ چی ئەیتوانی چاوم لەسەر چاوت لابا
جگە لە دوو سووکەخەو و ڕەوە هەورێکی هەنگوینی
هەبوون و نامان

ئاخ ئەی خامۆشیەکەی شەفەق
مانگەکەی من دەمەوبەیان
کۆچی کرد
بۆ شوێنکی دوور
بۆ ناو چاوەهەنگوینیەکان
شاریش…گۆرانی بێژەکانی گیسکدا لە دوای ڕیتا

لە دەستم بەر مەدە دامەن، مەبادا بمکوژێ هیجرت
چ حاجەت خوێنی ناحەق دامەنت بگرێ لە مەحشەردا؟

•سالم•