حضور جناب آقای دکتر مجتهد شبستری، رئیس هیات مدیره انجمن دوستی ایران و تاجیکستان در مراسم بزرگداشت شادروان مریم میرزاخانی، 31 تيرماه
@irtaj

✍️در این بزرگداشت دکتر حسن بلخاری، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، دکتر محمدعلی نجفی، مشاور محترم ریاست محترم جمهوری، دکتر محمدعلی دهقان، رئیس محترم انجمن ریاضی ایران، دکتر عبادالله محمودیان، استاد دانشگاه صنعتی شریف و چهره ماندگار، دکتر علی ایرانمنش، نایب رئیس آکادمی ریاضی – شیمی جهان و عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس، دکتر توفیق سبحانی، معاون علمی پژوهشی انجمن به ایراد سخنرانی پیرامون شخصیت استاد میرزاخانی پرداختند.
در این همایش همچنین لوح تقدیر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به آقای سخن سنج به عنوان نماینده خانواده استاد مریم میرزاخانی اهدا گردید.
@irtaj

سلسله یادداشت های دکتر علی اشرف مجتهد شبستری،
رئیس هیات مدیره انجمن دوستی ایران و تاجیکستان، در روزنامه اطلاعات با عنوان «ناگفته هایی از سالهای مذاکرات صلح تاجیکستان»
(بخش اول)

سلسله یادداشت های دکتر علی اشرف مجتهد شبستری،
رئیس هیات مدیره انجمن دوستی ایران و تاجیکستان، در روزنامه اطلاعات با عنوان «ناگفته هایی از سالهای مذاکرات صلح تاجیکستان»
(بخش دوم)

سلسله یادداشت های دکتر علی اشرف مجتهد شبستری،
رئیس هیات مدیره انجمن دوستی ایران و تاجیکستان، در روزنامه اطلاعات با عنوان «ناگفته هایی از سالهای مذاکرات صلح تاجیکستان»
(بخش سوم)

سلسله یادداشت های دکتر علی اشرف مجتهد شبستری،
رئیس هیات مدیره انجمن دوستی ایران و تاجیکستان، در روزنامه اطلاعات با عنوان «ناگفته هایی از سالهای مذاکرات صلح تاجیکستان»
(بخش چهارم)

سلسله یادداشت های دکتر علی اشرف مجتهد شبستری،
رئیس هیات مدیره انجمن دوستی ایران و تاجیکستان، در روزنامه اطلاعات با عنوان «ناگفته هایی از سالهای مذاکرات صلح تاجیکستان»
(بخش پنجم1)

سلسله یادداشت های دکتر علی اشرف مجتهد شبستری،
رئیس هیات مدیره انجمن دوستی ایران و تاجیکستان، در روزنامه اطلاعات با عنوان «ناگفته هایی از سالهای مذاکرات صلح تاجیکستان»
(بخش پنجم2)

با درود به همراهان کانال
بنا به صلاحدید مدیران کانال از این تاریخ (13مرداد 1396) با نام جدید «تاجیکستان شناسی» به ارائه مطلب خواهیم پرداخت.
همراهمان باشید
با احترام

⛔️خبری اشتباه:
کمیته اصلاحات زبان تاجکیستان همه ۱۶هزارواژه پیشنهاد فرهنگستان زبان ایران را ردکرد؛ به دلیل اینکه بخشی ازآنها درزبان امروزفارسی تاجیکی بکارنمیرود و برای بخش دیگرش هم، برابر تاجیکی هست❗️

انتشار هزارواژۀ پزشکی همزمان با روز پزشک در تاجیکستان

دو ملت ایران و تاجیکستان به یک زبان سخن می‌گویند و این سرمایۀ بزرگی است که می‌تواند راه را برای همکاری‌های فرهنگی و علمی و اقتصادی بین دو دولت و ملت هموار کند. بر اساس تحقیقات به‌عمل‌آمده در حوزه‌های جامعه‌شناسی زبان و اصطلاح‌شناسی اجتماعی، بین توسعۀ علمی و توسعۀ اصطلاح‌شناختی رابطه‌ای مستقیم وجود دارد. بررسی تاریخ اصطلاح‌شناسی و واژه‌گزینی در هریک از دو کشور ایران و تاجیکستان نشان می‌دهد که اصطلاح‌شناسی در این دو کشور همواره با تحولات علمی همگام بوده است. در تاجیکستان نیز، مانند ایران، جریان واژه‌گزینی با فراز و فرودهایی روبه‌رو بوده است؛ بدین ترتیب که از بخش «لغت‌سازی و لغت‌شناسی» در «انستیتو زبان و ادبیات رودکی» در آکادمی علوم آغاز شده و سپس به تأسیس «کمیتۀ اصطلاحات» در دهۀ شصت و در نهایت، پس از تصویب قانون زبان، به تصویب مجدد «کمیتۀ اصطلاحات» در سال ۱۹۸۹م انجامیده است.
در سال ۲۰۱۴م، به‌منظور عملی کردن همکاری‌های اصطلاح‌شناختی ایران و تاجیکستان، یادداشت تفاهمی بین کمیتۀ زبان و اصطلاحات تاجیکستان و فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران به امضا رسید که انتشار فرهنگ‌ها و واژه‌نامه‌های علمی چندزبانه بخشی از مفاد آن بود.
اکنون همزمان با روز پزشک در تاجیکستان (۲7 مرداد)، نخستین جلد از فرهنگ هزارواژۀ پزشکی فرهنگستان از سوی پژوهشگاه فرهنگ فارسی- تاجیکی منتشر شد.
گوهر شراف‌زاده، رئیس کمیتۀ زبان و اصطلاحات حکومت جمهوری تاجیکستان، در سرسخن خود بر این فرهنگ چهار زبانه می‌نویسد: «باعث خوشنودی است که طبق سازشنامۀ یادداشت تفاهم بین کمیتۀ زبان و اصطلاحات نزد حکومت جمهوری تاجیکستان و فرهنگستان زبان و ادب فارسی جمهوری اسلامی ایران، عاید به همکاری در بخش زبان و اصطلاحات، که از دهم سپتامبر سال ۲۰۱۴ به امضا رسیده است، کمیته با فرهنگستان همکاری‌ها را تقویت می‌دهد. هم‌زمان، باعث تذکّر است که مطابق زیربندهای ۷ و ۸ بند ۳ یادداشت تفاهم، جانب‌ها تصمیم گرفته بودند که با جلب متخصصان ورزیدۀ زبان‌شناس و اعضای شورای همگون‌سازی اصطلاحات کمیته، کتاب هزارواژۀ پزشکی فرهنگستان را، با تفسیرهای علاوگی اصطلاحات، بـه زبان‌های تاجـیکی و روسی تهیه و به نشر آماده سازند. اینک مواد هزارواژۀ پزشکی (کتاب یکم) به نشر آماده گردیده است و کمیته برای نشر آن را توصیه می‌دهد.
ما زبان‌شناسان تاجیک در این مسئله آن‌ها را دستگیری نموده، در همکاری و هم‌بستگی می‌توانیم واژه‌نامه‌هایی را در رشته‌های مختلف علم، سیاست، اقتصادیات تهیه نماییم که استعمال و استفادۀ آن‌ها در محیط علمی ـ فرهنگی و ادبی حوزه‌های فارسی‌زبان و منطقه‌هایی که ساکنان آن با این زبان گفتگو می‌کنند، دارای هماهنگی و قابل قبول باشند.
این اقدام در همگون‌سازی اصطلاحات ساحَوی و رشد و گسترش زبان ادبی کشورهای هم‌زبان یک قدم نیک بوده، در برابرِ دانش‌اندوزانِ ساحوی را از دستاوردهای علمی هر دو کشور آشنا کردن، این‌چنین (= همچنین) دوستی و رفاقت و همدلی و وحدت را میان این کشورها مستحکم خواهد نمود و من‌بعد نیز در برگزاری انجمن و کنفرانس‌ها و همایش‌های علمی ـ عملی عالمان و دانشمندان ساحوی در سطح بین‌المللیِ من‌بعده نیز تطبیق خواهد گردید».
فرهنگ حاضر که در جهت اجرای برنامه‌های یادشده تدوین گردیده، بر اساس جلد اول کتاب هزارواژۀ پزشکی فرهنگستان زبان و ادب فارسی (منتشرشده در ۱۳۸۹ش/ ۲۰۱۰م) شکل گرفته است. هدف از تألیف این فرهنگ آشنا ساختن متخصصان حوزه‌های پزشکی در هر دو کشور با شیوه‌های واژه‌گزینی یکدیگر و مواد و روش‌های گوناگون واژه‌سازی برای اصطلاحات علمی اروپایی (عمدتاً انگلیسی و روسی) است. در تألیف این فرهنگ، به‌منظور ایجاد سهولت استفاده برای مخاطبان تاجیک، علاوه بر معادل فارسی و لاتینی کلمات، بخش‌های دیگری نیز به آن افزوده شده است که عبارت‌اند از: نویسه‌گردانی تعریف‌های فارسی به خط سیریلیک؛ ارائۀ معادل‌ها و تعریف‌های تاجیکی؛ ارائۀ معادل‌های روسی. این مجموعه شامل واژه‌های پزشکی، علوم پایۀ پزشکی، دندان‌پزشکی، شنوایی‌شناسی، علوم سلامت و دام‌پزشکی است.
کتاب هزارواژۀ پزشکی (روسی ـ تاجیکی ـ انگلیسی ـ فارسی) به کوشش گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و کمیتۀ زبان و اصطلاحات تاجیکستان، و به پیشنهاد و با پیگیری پژوهشگاه فرهنگ فارسی ـ تاجیکی و با پشتیبانی بیمارستان بین‌المللی ابن سینا در تاجیکستان در 544 صفحه تهیه و منتشر شده است.

#حسن_قریبی

نشر هزارواژه پزشکی فرهنگستان ایران در تاجیکستان

مجموعه‌ای از هزار واژه مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران در زمینه پزشکی در یک کتاب "چهارزبانه" و به اضافه شماری واژگان و اصطلاحات ساخته زبان شناسان تاجیک در تاجیکستان منتشر شد.
این کتاب که "هزارواژه چهارزبانه پزشکی" نام دارد، در آستانه روز پزشکان در تاجیکستان که مصادف با ۲۷ مرداد (۱۸ اوت) است و روزی مشابه در ایران که مصادف با اول شهریورماه (۲۳ اوت) و زادروز ابوعلی سینا است، در پژوهشگاه فرهنگ فارسی- تاجیکی سفارت ایران در تاجیکستان منتشر شده است.
در تهیه و چاپ این کتاب که بیش از ۵۰۰ صفحه است و نزدیک به ۱۵۰۰ واژه و اصطلاح پزشکی را در بر دارد، کارمندان این پژوهشگاه و کمیته زبان و اصطلاحات وابسته به حکومت جمهوری تاجیکستان سهم گذاشته اند. بیمارستان ابن سینا هم که یک بیمارستان مشترک تاجیکستان و ایران است، به چاپ آن کمک کرده است.
برخی پزشکان تاجیک از چاپ این واژه نامه استقبال کردند. از جمله نصرت الله یوسفبیکف، پزشک سرشناس تاجیک به بی بی سی گفت که این کتاب برای پزشکان و کارمندان عرصه بهداشت "چون آب و هوا ضروری است."
وی افزود: " شادروان استاد لایق شیرعلی از ایران یک فرهنگ پزشکی به ارمغان آورده بودند که از آن استفاده می کردم. خوب شد که این کتاب منتشر شد. قبلا لغتهایی چاپ شده بودند که واژه های قالبی داشتند. اکثر پزشکان زبان را نمی دانند، از نوشته هاشان چیزی نمی فهمید. لغت برای پزشکان چون هوا ضروری است."

فرهنگ 'چهارزبانه'
ویژگی اصلی این کتاب این است که به علاوه واژه های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی و معادلهای انگلیسی آنها برگردان سریلیک آنها و معادلهای روسی آنها هم آورده شده است. ناشران معادلهای فارسی رایج این واژگان در میان پزشکان تاجیک را هم به آن اضافه کرده اند، ظاهرا به این منظور که این واژه ها برای پزشکان تاجیک مفهوم تر واقع شود.
کتاب حاوی سرسخنی از گوهر شرافزاده، رئیس کمیته زبان و اصطلاحات تاجیکستان و پیشگفتاری از غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران است. این نخستین مجموعه از ۱۶ هزار واژه مصوب فرهنگستان ایران است که آقای حداد عادل دو سال پیش (۵ مرداد ۱۳۹۴) در اختیار کمیته زبان و اصطلاحات تاجیکستان گذاشته بود.
در سرسخن خانم شرافزاده آمده است که چاپ این کتاب بر اساس یادداشت تفاهمی که میان کمیته زبان و اصطلاحات تاجیکستان و فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران به تاریخ ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۴ (۱۹ شهریور ۱۳۹۳) امضا شد، صورت گرفته است.
اخیرا برخی از رسانه ها نوشته بودند که کمیته زبان و اصطلاحات تاجیکستان از ۱۶ هزار واژه پیشنهادی فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران هیچ کدام را نپذیرفته است، ولی منابع این کمیته در صحبت با بی بی سی این خبر را رد کرده و گفته بودند که نخستین مجموعه از این واژه ها در بخش پزشکی در دست چاپ است.
این مجموعه هرچند از اشتباهاتی عاری نیست، ولی چاپ نخست آن با استقبال گرم شماری از فرهنگیان و روشنفکران و متخصصان عرصه پزشکی در تاجیکستان و ایران روبرو شده است. برخی از آنها می گویند که اختلافات سیاسی نباید بر مناسبات فرهنگی دو کشور همزبان سایه اندازد.
منبع: بی بی سی

گزارشی از مراسم رونمایی از کتاب هزارواژۀ پزشکی در تاجیکستان به 4زبان که به میدانداری حسن قریبی(رئیس پژوهشگاه فرهنگ فارسی -تاجیکی و نمایندۀ فرهنگستان) در تاجیکستان برگزار شد
http://yon.ir/qN25j

به مناسبت سالگرد درگذشت بزرگ‌مرد موسیقی خراسان

🎥 اجرای زیبای نوایی استاد مرحوم پورعطایی در کشور تاجیکستان تقدیم شما همدلان
@irtaj

قلمروغزنویان شامل بخشهای جنوبی کشورتاجیکستان بودبه همین مناسبت ازاین ولایتهابه کرات در تاریخ بیهقی یاد شده است.
یک بار با این دید به بیهقی بنگرید
مقاله تاجیکستان وبیهقی ازفصلنامه پاژ
@Parsname
@irtaj

‍ ‍ چند نام و اصطلاح مفید در ساحه راهنمایی و رانندگی تاجیکستان که دانستن آنها می تواند برای هموطنان عازم به آن دیار راهگشا باشد:
صدمه نقلیاتی=تصادف
اشتراف=وامواژه روسی به معنی جریمه که آن هم از آلمانی گرفته شده است.
جریمه گاه=پاسگاه پلیس
گَئی=مأمور پلیس راهنمایی
تَمغَه=پلاک خودرو
کَمرَه=دوربین
کوپروک=پُل
راه ماشین گرد=جاده
ماشین هرجاگرد=خودروی شاسی بلند
نقب=تونل
سوختار=آتش سوزی
فرآییدن=از ماشین پیاده شدن
هَی کردن=بانگ راه افتادن
منع کردن=ایستادن
شفیار=راننده(وامواژه روسی به معنی راننده که آن هم از شوفور فرانسوی گرفته شده است. البته شوفور در فارسی ایران هم به شوفر تبدیل شد
اْستاخانَه=تعمیرگاه
مَیدَه پول=پول خُرد
ضمنأ توصیه می شود تا حدامکان در مدت اقامت رانندگی نکنید،چرا که پلیس تاجیکستان بسیار سخت گیر است و هر آن می تواند شما را به جرم' ناروشنی' یا 'جنایت خوفناک' اشتراف کند.
به قلم: دکتر هژیر طهرانی
@irtaj