کارول برگر (برگه)،

«ریشارد واگنر و حقوق»،

به زبان انگلیسی.

* در این سخنرانی، موسیقی‌شناسی برجسته دربارۀ اندیشه‌های حقوقی و سیاسیِ اپرای «حلقۀ نیبلونگ» واگنر می‌گوید. از اینکه مردی قانون‌گریز، که برای آن‌که دیون خود را به طلبکاران نپردازد بارها پای به فرار گذاشته بود، چگونه رؤیای نابودشدن جامعۀ کهن و پدیدآمدن جامعه‌ای نو را در سر می‌پرورانده است. برگر (برگه) در این سخنرانی به تأثیر فیلسوفان و اندیشمندان بر واگنر نیز اشاره می‌کند؛ از جمله، به مارکس، هم‌عصر واگنر که از قضا هر دو در سال ۱۸۸۳ میلادی جان سپردند، اما بعدها یکی پایه‌گذار معنوی حکومت کمونیستی شوروی شد و دیگری، آهنگ‌ساز مورد پسند حکومت نازی (ناسیونال‌سوسیالیست).

برگزارکنندگان این سخنرانی نیازی به توجیه کار خود نداشتند، چون در آن دیار همه می‌دانند که حقوق را نمی‌توان بدون توجه به دیگر اجزاء فرهنگ و تمدن مطالعه کرد؛ اما توجیه ما در انتشار آن، برانگیختن حقوق‌خوانان ایرانی است به دنبال‌کردن چنین مطالعاتی و یا انجام تحقیقاتی شبیه به آن.

سخنرانی را به صورت کامل می‌توان در اینجا تماشا کرد:
https://www.youtube.com/watch?v=8rAJvjY_wLY

@iranianlls

🔹 پس از انتشار در اینستاگرام و تلگرام، هم‌اکنون می‌توانید به تماشای نسخه کامل گفتگو با استاد محمدرضا ضیایی بیگدلی، استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، در کانال یوتوب مجموعه شرح حق (تاریخ شفاهی حقوق ایران) بنشینید.

بخش اول

بخش دوم

بخش سوم

بخش چهارم و پایانی

کانال یوتوب شرح حق

@lawandart99
@iranianlls

بخشی از مستند-مصاحبه‌ای از ژان کربونیه،

به زبان فرانسه با زیرنویس فارسی.

#گفتار_حقوقی

@iranianlls

چند نکته دربارۀ حقوق و غیرحقوق
 
مهدی جوادی
 
آنچه می‌بینید بریده‌ای است از مستند «از حقوق به غیرحقوق» دربارۀ ژان کَرْبونیه (۱۹۰۸-۲۰۰۳)، نویسندۀ آثاری نظیر حقوق مدنی در پنج جلد، جامعه‌شناسی حقوق، و حقوق انعطاف‌پذیر، که اغلب او را برجسته‌ترین حقوقدان فرانسوی نیمۀ دوم قرن بیستم، دست‌کم در عرصۀ حقوق مدنی، می‌دانند. کربونیه در زمینه‌های مختلفی دست به قلم برده و آثارش همه از ارزش و اعتبار بسیار برخوردار است، اما شهرت و آوازۀ خود را مدیون نقشش در پیشبرد دو موضوع است: یکی، حقوق و غیرحقوق؛ و دیگری، رابطۀ جامعه‌شناسی و فن حقوق.
نخست اینکه کربونیه باور داشت که حقوقدانان، یعنی کسانی که به فن حقوق مشغول‌اند و می‌خواهند قواعد حقوقی لازم‌الاجرا را بیابند و اعمال کنند، همواره در معرض خطایی بنیادین قرار دارند و آن این است که می‌خواهند تمام روابط اجتماعی را از طریق حقوق اداره کنند. در حالی که، در نظر او، این کار نه ممکن است و نه مطلوب. کربونیه معتقد بود مرز حقوق باید جایی پایان پذیرد و حقوقدانان باید بپذیرند که نمی‌توان تمام روابط انسانی را با حقوق اداره کرد. آنچه را بیرون از پهنۀ حقوق است، کربونیه، «غیرحقوق» یا «ناحقوق» (non-droit) نامیده است. البته غرض از این نظریه، تشویق به قانون‌شکنی و قانون‌گریزی نیست، بلکه بازگرداندن حقوق است به مرزهای اجتماعی واقعی خود. جملۀ «فرانسه بیش از حد حقوق (Droit) دارد»، که در این مستند می‌شنویم، به این معناست که حقوقدانان فرانسوی گمان می‌کنند باید چتر حقوق را بر سر همۀ امور بگسترانند. (۱)
دوم اینکه کربونیه ابداً مبدع اندیشۀ تقسیم مطالعات حقوقی به فن حقوق و جامعه‌شناسی حقوق نیست. با این همه، اهمیت او در این است که توانست، با تکیه بر این تقسیم‌بندی، در تدوین پاره‌ای از مهم‌ترین قوانین روزگار خود در فرانسه شرکت کند، و سودمندی جامعه‌شناسی حقوق را در عمل نشان دهد. او باور داشت که آنچه عموماً حقوق خوانده می‌شود، در واقع حقوق دگماتیک یا دگماتیک حقوقی است. به این معنا که اگر الزام‌آور بودن قواعد حقوقی را در نظر بگیریم، حقوق، در واقع، «حقوق الزام‌آور» است، و اگر در نظر داشته باشیم که یک حقوقدان برای یافتن قواعد حقوقی ناچار است از درون نظام حقوقی به وقایع و اتفاقات بنگرد، حقوق، در واقع، «فن حقوق» است. کربونیه، در کنار این فن حقوق، جامعه‌شناسی حقوق را قرار می‌دهد، که وظیفه‌اش نگریستن به حقوق از بیرون نظام حقوقی و بحث‌کردن دربارۀ عینیت مؤثر قواعد حقوقی است. (۲)
 
متأسفانه این مستند به صورت کامل در دسترس نیست و برای همین ناچار شدیم به این بریده قناعت کنیم، ولی اگر کامل آن به دستمان افتاد، در ترجمه‌اش تردید نخواهیم کرد، چون نشستن پای درس و سخن این بزرگان همواره آموزنده است.
 
پانوشت:
(1) “Le droit dogmatique pense que tout est droit, que tout peut et doit devenir du droit. Il y a, dans le droit dogmatique, un postulat de " panjurisme ", a-t-on dit : tout peut devenir droit. Le non-droit, c'est l'absence de droit dans un certain nombre de domaines, de relations sociales ou, du moins, de relations inter-individuelles, où, par définition, " a priori ", le droit aurait une vocation à être présent. Ce n'est pas la violation du droit, ce n'est pas non plus le pluralisme juridique. C'est le vide de droit. Il n'y a pas de droit; il y a tout de même des relations entre les hommes, où, " à priori ", on aurait pu attendre qu'il y eût du droit.” (Jean Carbonnier, Cours de sociologie juridique, d’après les notes prises au cours et avec l’autorisation de l’auteur, 1959-1960, pp. 495-496.)
(2) “Le juriste dogmatique considère le droit de son pays comme un droit obligatoire, même pour lui, et il contribue à le former, car la formation du droit est, par certains cotés, le fait de la doctrine. Il est donc à l'intérieur et il contribue à former ce droit. En tant que sociologues, nous devons nous placer en dehors et nous ne prétendons pas former le système juridique.” (op. cit., p. 6.)

@iranianlls

جامعه‌شناسی حقوق،

جزوۀ درس ژان کربونیه،

در سال ۱۹۶۰-۱۹۵۹،

به زبان فرانسه،

که در پست قبل جملاتی از آن نقل شده است.

@iranianlls

جناب آقای دکتر علیرضا میرکمالی،
عضو محترم هیات علمی دانشگاه شهیدبهشتی!

درگذشت فرزند داغی است بزرگ. در تحمل این داغ ما را شریک بدانید. به جنابعالی تسلیت عرض می‌کنیم و برای بازماندگان آرزوی صبر و سلامتی داریم.
#انجمن_حقوق_شناسی

@iranianlls

«قانون اساسی که مژدۀ آزادی بیان، حق رأی همگانی، و آزادی‌های دیگر را می‌داد، فقط هنگامی می‌توانست در جامعه‌[ای زیر فرمان حکومتی استبدادی] معتبر باشد که کسی حتی فکر استفاده از این آزادی‌ها را نیز به خود راه ندهد.»

ادوارد رادزینسکی،

استالین،

ترجمۀ آبتین گلکار،
تهران، ماهی، چاپ ۹، ۱۴۰۲، ص. ۴۰۱.

* نویسنده در باب قانون اساسی شوروی که در سال ۱۹۳۶ در زمان زمامداری استالین به تصویب رسید سخن می‌گوید. قانون اساسی‌یی که، در آن، وعدۀ رعایت حقوق و آزادی‌ها اساسی داده شده بود. و استالین، لابد برای آن‌که پایبندی خود را به آن اثبات کند، بلافاصله «پاکسازی بزرگ» را به راه انداخت و در آن، بسیاری، حتی از سرسپردگان به خودش و حزبش را، نظیر بوخارین و رادک که از تدوین‌کنندگان همین قانون اساسی بودند، اعدام کرد، یا به اردوگاه‌های کار اجباری فرستاد؛ تا معنی واقعی حقوق و قانون اساسی را در ممالک استبدادی نشان دهد.

#اندیشه_حقوقی

@iranianlls

🔹 پس از انتشار در اینستاگرام و تلگرام، هم‌اکنون می‌توانید به تماشای نسخه کامل گفتگو با استاد گودرز افتخار جهرمی، استاد دانشکده حقوق دانشگاه شهیدبهشتی، در کانال یوتوب مجموعه شرح حق (تاریخ شفاهی حقوق ایران) بنشینید.

بخش اول

بخش دوم

بخش سوم

بخش چهارم و پایانی

کانال یوتوب شرح حق

@lawandart99
@iranianlls

به مناسبت زادروز استاد دکتر نجفی ابرندآبادی

۱۴ فروردین

به برخی از انسان‌ها باید «متمایز» نگریست. بنا به تعبیر آمده در لغت‌نامه‌ی علی‌اکبر #دهخدا، مراد از «متمایز» کسی است که از دیگران مشخص و ممتاز و جدا باشد؛ آنگونه که مصداقاً #خیام نیشابوریِ همه چیزدان را می‌توان «متمایز» دانست. از عصر سلجوقی تا دوره‌ی جمهوری اسلامی، قسمتِ عمده‌ای از هستی‌شناسیِ ایرانیان مدیونِ اندیشه‌ها‌ی متمایزِ خیامی‌‌ست که جهانِ خارج از ایران را نیز مسحورِ فتنه‌ی دلربایش کرده است. چنین مصادیقِ خالق‌گونه‌ای، در صورت‌ها و سیرت‌های متعددی نشسته‌اند؛ آنان که گر در اکرانِ هستی غایب می‌بودند بخشِ قابلِ تأملی از نمایشنامه‌ی خلقت ناقص می‌ماند. در این معنا، استادِ استادانِ #حقوق و علوم‌جنایی ایران، اندیشمندِ معاصر، جناب آقای دکتر #علی_حسین_نجفی_ابرندآبادی، فردی از افرادِ داخل در واژه‌ی «متمایز» است. او و بزرگانی چون او اگر نبودند، علوم جنایی در ایران به ویژه در شاخه‌ی تجربی، ناشناخته یا معطل مانده بود و اینچنین نقشی خیام‌گونه را در بُعدِ مطالعاتی خویش ایفا نمودند. او که حُرمِ (هُرمِ) نفس‌هایش، سرزمینِ سردِ جنایی را گرمایی از جنسِ «عدالت ترمیمی» بخشیده و او که در هر لحظه و هر جای، قهرِ «بزهکار» و «بزه‌دیده» را به آشتیِ مبدل ساخته است. آری، آن کس که بر قوانینِ کشور، تا جایی که ابزار به دستان، شنیده‌ و خواسته‌اند آثار مثبت نشانده و چون آنان نخواسته و نشنیده‌اند، مردمی از اجرای عدالتِ منصفانه محروم گشته‌اند. آری، او که #استاد #نجفی_ابرندآبادی‌ست و او که تماشای وجودِ پر مهرش بر ما همیشگی باد.

بزرگمهر بشیریه

@iranianlls

«میمون‌های استرالی، موافق یک قانون نامعلوم، کلبۀ خود را اداره می‌کنند؛ اما یک مشت مردم بدبخت ایران برای اینکه آدم باشند و استیفای حقوق آدمیت کنند، منتظرند مجدداً جبرئیل از آسمان نازل شود، فلان مجتهد اجازه دهد و فلان پادشاه امضا نماید.»

علی‌اکبر دهخدا،

در روزنامۀ صور الاسرافیل،

سال نخست، شمارۀ دوم،

۱۲۸۶ خورشیدی.


#اندیشه_حقوقی

@iranianlls

عکسی از نصرت‌الله امینی، محمد مصدق، علی‌اکبر دهخدا.

که در دوران نخست‌وزیری دکتر مصدق گرفته شده است.

@iranianlls

دیدار دکتر محمد مصدق و علامه علی‌اکبر دهخدا، یاد دکتر محمد مصدق در لحظات جان‌سپردن علامه علی‌اکبر دهخدا و ماجرای بازجویی از علامه علی‌اکبر دهخدا پس از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲.

از زبان نصرت‌الله امینی،

در مصاحبه با تاریخ شفاهی ایران دانشگاه هاروارد.

@iranianlls

قطعه‌ای از علامه علی‌اکبر دهخدا

که در مهرماه ۱۳۳۲ سروده شده است. گویا علامه دهخدا، پس از زندانی‌شدن دکتر مصدق و پس از آن‌که خودشان نیز از سوی دادستان نظامی به بدترین شکل ممکن بازجویی شدند، این قطعه را سروده‌اند:

یقین کردمی مرگ اگر نیستی است
ازین ورطه خود را رهانیدمی

بدان عرصۀ پهن بی‌ازدحام 
خر و بار خود را کشانیدمی

به جسم و به جان هر دُوان مردمی
ز هستی رَسَن بگسلانیدمی

بر این قلعۀ شوم ذات‌الصُوَّر
به تحقیر دامن فشانیدمی

مر این معدنِ خار و خس را به جای
بدین خوش علف گله مانیدمی

دیوان دهخدا، به‌کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران، تیراژه، چاپ ۲، ۱۳۶۱، ص. ۱۸۹.

@iranianlls

پیش از این از علامه‌ علی‌اکبر دهخدا در انجمن حقوق‌شناسی منتشر شده است:

* نمونه‌ای از نامه‌‌های حضور و غیاب معلمان، کارمندان و دانش‌آموزان مدرسه‌ی حقوق و علوم سیاسی خطاب به وزیر معارف به امضای رییس مدرسه شادروان علی‌اکبر دهخدا،

** تصویری از شادروان علی‌اکبر دهخدا، مدیر مدرسه‌ی حقوق، در اطاق خویش،

*** سروده‌ی شادروان علی‌اکبر دهخدا در رثای میرزا جهانگیرخان شیرازی (صور اسرافیل) در روزنامه‌ی صور اسرافیل چاپ‌شده در ایوردون سوییس اسفند ۱۲۸۷ هجری شمسی،

**** چُنان کاندر میانِ اخترانْ ماه (یاد همیشه خوش علامه دهخدا) به قلم مهدی جوادی.

@iranianlls

نشست پنجاه و چهارم شنبه‌های حقوق بین‌الملل


با موضوع:

«حمله به کنسول‌گری ایران در دمشق از نظرگاه حقوق بین‌الملل»


با حضور:

دکتر پوریا عسکری

عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی


زمان:

شنبه 18 فروردین ماه 1403

ساعت 16:30


این نشست در سامانه یادگیری الکترونیک دانشگاه تهران برگزار می‌شود:

لینک ورود به نشست
http://vroom.ut.ac.ir/lawpol2

به نام خداوند جان و خرد
پویش مدنی و ملی توقف تخریب بخشی از پارک قیطریه تهران و احداث مسجد در آن، که امروز به نمادی از اعتراض مسالمت آمیز در چارچوب قوانین و مقررات کشور بدل گردیده، حرکت ارزشمندی است که شایسته حمایت جامعه حقوقی کشور می‌باشد.
صرف‌نظر از مساحت، محل و علت تخریب و بنایی که مقرر است بجای فضای سبز در آن مکان احداث گردد، علاوه بر اینکه این اقدام از سرانه فضای سبز شهروندان می‌کاهد، علاوه بر اینکه محل مورد نظر در موقعیت تپه و محوطه باستان‌شناسی و گورهای باستانی سه هزار ساله‌ی مدفون در آن قرار دارد، علاوه بر اینکه احداث مسجد در نزدیکی مسجد دیگری در این شرایط اجتماعی موجب وهن دین و باورمندی‌های دینی خواهد بود، از منظر حقوقی، هرگونه تغییر کاربری فضای سبز و حفاری در محوطه‌ی باستان‌شناسی، بر اساس قوانین و مقررات جاری ممنوع بوده و نیازمند طی تشریفات قانونی خاص در شورای شهر و وزارت میراث فرهنگی و گردشگری است. لذا ضمن تایید این کارزار، از همه اعضای جامعه حقوقی و تشکل‌ها و انجمن‌های علمی دعوت می‌نماید در این پویش مدنی غیرسیاسی مشارکت فرمایند.
انجمن حقوق شناسی
شانزدهم فروردین هزار و چهارصد و سه



👇🏻☘️👇🏻☘️👇🏻
https://www.karzar.net/106414

#انجمن_حقوق_شناسی
@iranianlls

روزنامه اطلاعات پنجشنبه ۱۶ فروردین۱۴۰۳ 
سال نود و هشتم شماره۲۸۶۳۷

این مسئولان تیشه به ریشه می‌زنند

از: دکتر فربد فدائي -روانپزشک

از جاده هراز که عبور می‌کنید هر دو سوی جاده کارگاه‌هایی را می‌بینید که به کندن دامنه‌های کوه با انواع و اقسام وسایل مشغول هستند. گرد و غبار فضا را آلوده کرده است و سروصدای ابزار تخریب و تنوره کشیدن کامیون‌های حمل سنگ و خاک و شن جگر را می‌خراشد. با این خاک برتر از گهر که برای حفظ هر وجب آن خون‌ها نثار و جانفشانی‌ها شده است، چه می‌کنند و به کجا می‌روند؟
تپه‌ها و کوه‌های سبز و خرمی که با طراوت خود رسیدن به خطه مازندران را بشارت می‌دادند، اکنون به زمین‌ها و تپه‌های خشک بدل شده‌اند که بوته‌ها و درختان سبز آنها از میان رفته است. شادمانی سال‌های پیش که کوه‌ها زنده بودند و زندگی را القاء می‌کردند، جای خود را به تأسف و تحسر می‌دهد که چه بر سر آن کوه‌های کبود آمده است که ملک‌الشعرای بهار چنین از آنها یاد کرده است: 
از   تیغ  کوه  تا لب  دریا   کشیده‌اند/
فرشی کش از بنفشه و سبزه است تار و پود/ 
آن بیشه‌ها که دست طبیعت به خاک و سنگ/
گل‌ها نشاند بی‌مدد باغبان و کود/
که به نظر می‌رسد که «آن بیشه‌ها» با تیشه تخریبگران به بیابان بدل شده است.
سابق بر این برای نقش پایدار عشق، تیشه به کوه می‌زدند و در این باب داستان شیرین و فرهاد زبانزد است:
همچو فرهاد بود کوهکنی پیشه ما
سنگ ما سینه ما، ناخن ما تیشه ما (ادیب نیشابوری)
و دکتر محمد جعفر اسلامی از آن چنین استقبال کرده است:
«همچو فرهاد بود کوهکنی پیشه ما
ترسم آخر بکند تیشه ما، ریشه ما»،
که به نظر می‌رسد مصرع آخر، مصداق وضع کنونی ما باشد.
در واقع تخریبگران کوه و دشت و رودخانه، تیشه به ریشه این خاک می‌زنند. با این کوهکنی‌ها سیلاب‌های بهاری که سابق بر این در مناطق جنگلی و دارای پوشش گیاهی مهار می‌شد، اکنون به سیلاب‌های بنیان‌فکنی بدل می‌شود که خسارات مالی و جانی عمده‌ای را به مردم تحمیل می‌کند.
این سیلاب‌ها که اکنون مرتع و جنگلی را به صورت سد در برابر خود ندارند، هزاران تن خاک زمین‌های بی‌حفاظ سر راه را می‌شویند و به شهرها هجوم می‌برند. این کوهکنی‌ها و درخت‌افکنی‌ها زیست ـ سپهر ایران را بر هم می‌زنند و گونه‌های گیاهی و جانوری ضروری و سودمند را منقرض می‌کنند و این‌ها همه در سرزمینی روی می‌دهد که در فرهنگ آن تاکید می‌شود: «درخت افکن بود کم زندگانی».
از تیشه‌ای که به کوه زده می‌شد تا نقشی از عشقی پایدار را بنماید، به تیشه‌ای رسیده‌ایم که بر ریشه زده می‌شود. این موضوعی جدی است که نباید به بایگانی فراموشی سپرده شود.

@iranianlls

ثبت نام سرباز امریه پژوهشکده حقوق و قانون ایران در سال ۱۴۰۳

پژوهشکده حقوق و قانون ایران در راستای بهره مندی از توان و دانش فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، فراخوان جذب سرباز امریه برای سال ۱۴۰۳ را منتشر می کند. این فراخوان به متقاضیان واجد شرایط در رشته‌های حقوق و کامپیوتر فرصت می‌دهد تا در قالب طرح سرباز امریه در این پژوهشکده مشغول به گذراندن خدمت سربازی شوند.

🔸 مشاهده شرایط عمومی ثبت نام
https://www.illrc.ac.ir/1403/01/15/ثبت-نام-سرباز-امریه-۱۴۰۳/
🔸 تکیل فرم ثبت نام
https://www.illrc.ac.ir/جذب-سرباز-امریه-۱۴۰۳/

@iranianlls