Ilm-fan haqida bilish faqatgina aqlli bo'lish uchun kerakmi?

Bu fikrga men qo'shilmayman. Yangi bilimlarni olish, maqola va kitoblarni mutolaa qilish sizning individualligingizni, o'ziga xos tomonlaringizni ochib beradi deb hisoblayman. Ko'p marotaba, ayniqsa ingliz resurslarida "be yourself" ya'ni "o'zingday bo'l, o'z aslingday bo'l" degan shiorni o'qigan bo'lsangiz kerak. Lekin bu narsa qanday bo'ladi, qanday qilib inson o'z asliday bo'ladi, qanday qilib o'zining asl hissiyotlarini va asl qarashlarini namoyon qiladi?

Agar sizda ko'plab qarashlar, ko'plab hissiyotlar va holat/jarayonlarga nisbatan turlicha yondashuvlar bo'lmasa siz aynan o'zingizga tegishli bo'lgan asllikni namoyon qila olasizmi?

Oddiy misol keltiraman. Siz faqat qaymoqli muzqaymoqni ta'tib ko'rgansiz va menga eng yoqimlisi shu deb o'ylaysiz. Lekin agar siz kivili, shokoladli, mangoli, o'rmon mevalarili, ko'k choyli va boshqa turdagi muzqaymoqlarni ta'tib ko'rsangiz - bir muddatdan so'ng sizga qaysi biri eng ma'qulligini va qaysi biri sizni eng baxtli qilishini tushunib yetasiz.

Ikkinchidan, tadqiqot va yangi narsalarni o'rganish bilimlarga bo'lgan intilish hissiyotingizni to'ldiradi, hayotdagi maqsadlaringizga chuqurroq qarashga majburlaydi, ma'naviy jihatdan boyitadi va hayotda o'zingiz istagan, ma'noli tanlovlar qilishingizda yordam beradi.

Lekin ba'zida ilm-fan hayotingizga amaliy foyda keltirmaydigandek ko'rishini mumkin. Masalan, 2006 yilda Pluton sayyoralar ro'yhatidan chiqarib yuborilgan. Astronomiya talablariga binoan sayyoralar o'z orbitasini chiqindi va boshqa obyektlardan tozalab turishi kerak, lekin Pluton bu ishni qilmaydi. Shu sababli endi u 9 chi sayyora emas va hozirda biz 8 sayyora bor deb hisoblaymiz. Shunga qaramay, astrofiziklar Kuiper belbog'ida o'ziga xos g'alati orbitaga ega obyektlarni ko'rishgan va buning sababi kuchli gravitatsiyaga ega boshqa, lekin hozircha ko'rinmayotgan katta osmon jismi deb xulosa qilishgan va ayrim olimlar bu hozircha topilmagan 9 sayyora bo'lsa kerak deb o'ylashmoqda. Shu sababli hozirda astronomiya sohasida 9 sayyorani qidirish uchun qit'alararo katta tadqiqotlar ketmoqda.

Aytganimdek, bu ma'lumot sizga hech qanday amaliy ta'sir ko'rsatmasligi mumkin, 9 chi sayyoraning bor yoki yo'qligi sizga ertalab non olib kelib bermaydi. Lekin katta ehtimol bilan bu ma'lumot sizni kosmosga, samoviyga jismlarga qiziqtirib qo'ydi va yangi ma'lumot qidirishga undagan bo'lishi mumkin.


Shu sababli ilm-fan, tadqiqotlar va yangi ma'lumotlarni olish sizning individualligingizni oshirib boradi, o'zligingizni anglashga chorlaydi. O'zlikni anglash esa mo'tadil va baxtli hayotning boshlanishi.

Қадимди устозлар шогирдларига:

"Мен сенга ўз билганимни ўргатдим. Энди бориб фалон юртдаги фалончи олимдан ҳам сабоқ ол" дейишар экан. "Фақатгина мен биламан" қабилидаги фикрлаш, албатта олим кишига хос эмас. Педагогик қарашларни энг қадимий илдизларига назар солиб кўрамиз.

Арасту фикрича, билиш тажрибадан, тажрибани ишончли билимнинг энг олий даражаси деб ҳисобламайди, унинг фикрича, билимнинг энг олий қонун қоидалари бевосита ақл воситасидагина идрок этилади. Арастунинг тарбия назарияси замирида ахлоқий ва руҳий қарашлари ётади: тарбиядан мақсад – руҳнинг олий жиҳатлари бўлмиш ақл-заковат ва иродани камол топтиришдир. Тарбиянинг ўзаро чамбарчас уч жиҳати мавжуд:

- жисмоний
- ахлоқий
- ақлий

Булар руҳнинг уч турига мувофиқ келади, яъни камолотга эришишнинг ҳаракатлантирувчи кучлари-табиий қобилят, кўникма ва ақл-идрокдан иборат ҳамда тарбия иши айни шу кучларга асосланиши зарур.

Сократ ўзининг чуқур диаклектик фикрлаши, яъни предметга оид номукаммал тушунчалардаги зиддиятларни очиш орқали ўша предметни билиш сари етаклай олиш санъати, индуктив таълимотдан фойдаланиш маҳорати билан танилган. Сократ таълим-тарбия амалиётидаги ҳар қандай ақидапарастликни қаттиқ қоралади. Таълимнинг маъруза ўқиш шаклидан воз кечиб, суҳбат ва мунозаралар орқали ҳақиқатни излаб топишни асосий услубга айлантирди. У барча мавжуд нуқтаи назарларнинг ҳеч бирига қўшилмай туриб, уларни танқидий асосда муҳокама қилишга интилган.

Педагогикада мажбурлашдан, зўравонликдан воз кечиш тарафдори бўлган. Унингча, билим беришнинг ягона воситаси-ишонтиришдир.

Афлотун устози Суқрот ва шогирди Арасту билан биргаликда Ғарб маданиятини шакллантиради. Платон фикрича, болалар ҳаётининг биринчи куниданоқ махсус муассасаларда тарбияланиши керак: 3-7 ёшда ўйинлар мактабдаги уйлар ёки боғчада таълим олиши; 7-17 ёшда мактабда ёзув, ўқиш, мусиқани ўрганиши; 7-20 ёшда ҳарбий гимнастик таълим олиши; 20-30 ёшда келажакда ҳукмдор учун зарур бўлган фалсафий таълим олиши лозим.

Қадимги файласуфлардан кимларнинг педагогика оид фикрларини биласиз? Изоҳларда бўлишишингиз мумкин.

@imaginative_girl

''Бу менга телевидение орқали сўзлайдиган айрим америкалик дин тарғиботчиларини эслатяпти, — деди у. — Ҳа, улар Худо ҳақида, муҳаббат ҳақида гапиради, бироқ буни жуда тажовузкорлик билан қилади, шунинг учун уларни эшитгинг келмайди".

@imaginative_girl

Боланинг руҳий саломатлиги кимга боғлиқ?

@imaginative_girl

Ўзбекистонлик ўқувчилар қўлга киритган медаллар:

2021-2022 ўқув йилида— 45 та;
2022-2023 ўқув йилида — 69 та;
2023-2024 ўқув йилида — 91 та.

Батафсил:

https://xalqtaliminfo.uz/post/800

Ҳар бир янги авлод ўзидан аввалгиларни хатоларини тўғрилаш учун келади. Бу яралишликнинг ва тараққиётнинг энг муҳим омилидир.

Агар янги авлодлар ўзидан аввалгилар чегарасидан чиқмай ўша турмуш тарзини такрорлаб яшаверганида, инсоният ҳали ҳам ғорларда яшаётган бўлар эди.

Фарзандларингизни сиз каби фикрлашга мажбурлашни ўрнига, сизлар қилолмаган ишларни, сизлар англай олмаган илмларни ўрганишига кўмаклашинг. Шунда Аллоҳнинг борлиқни яратиш ва ривожлантиришдаги Буюк иродасига ҳамоҳанг яшаган бўласиз. Бундан оилангизга ҳам миллатимизга ҳам манфаат келади иншаАллоҳ!

Nazarbek

@imaginative_girl

Бедорлар учун

@imaginative_girl

18 ёшга кирмаган қизларга совчи қўйишга жиноий жавобгарлик белгилаш керак.

Aёллар рингига чиққан боксчилар эркакми?

@imaginative_girl

Ҳар бир кучли аёл ортида.....

ёлғиз ўзи ҳаракат қилишдан бошқа иложи қолмаган қизча туради.

@imaginative_girl

Негадир ўзим яхши кўриб ўқийдиган телеграм каналларим онгимга тоза, супирилган, чанглари артилган жойдай;

видеоларини устига тинмай рекламаси чиқиб турадиган(асл манба бўлмаса ҳам), "диққат, шок" каналлар бичғиб ётган мусоркадай туюлади😆

@imaginative_girl

Энг кучли эркаклар табиатан меҳрибон бўлишади

@imaginative_girl

Овқат пайти оилада битта шунақа майдагап бўлса ҳаммани асаби бузилиб, еган овқати заҳар бўлиб тушади организмга😵‍💫

@imaginative_girl

Кўпчилик юқоридаги постимга эътироз билдириб, болага овқат пайти дакки беришни оқлаб чиқяпти.

"Бўлмаса қайси пайт айтилади овқат маҳал бўлмаса" деган мазмунда.

Биздаги энг хунук ва нотўғри стереотиплардан бири ҳам — болани айнан овқат маҳали урушиш. Нафақат овқатланиш одоби юзасидан, унинг кундалик "хатолари" ҳам бутун оила овқатланаётган пайтида муҳокама қилинади, кўпинча. 🙄 Бу на тиббиётга, на психологияга тўғри келмайди.

Овқатланиш одоби болалар боғчасида ўргатилади. Масалан, Японияда саҳна кўриниши тарзида(катталар томонидан), Хитойда эса ўз-ўзини тарбиялашнинг ёшга доир турли методлари орқали.

Бола қўрққани учунмас, онгли равишда қоидаларга бўйсуниши — жудаям муҳим.

@imaginative_girl

Яна бир нарса. Тўгриси биз ўзбеклада овқатланишга, овқатга ўта хурмат баланд. Ўта юқори талабла кўп. Ундан кўра овқатни тўғри таркибда ейиш, соглом овқатланишни ўргатишса яхшироқ эди

Уй ҳайвонларимиз бизни ичимизда ётган асл эмоционал ҳолатимизни кўрсатиб беради....

@imaginative_girl

Бошини сувга тиқиб бўктиришдан кўра анча маданийроқ экан

@imaginative_girl