.
به دنبال لبخند ناب تو هستم
چنین عمرم را می‌گذرانم
مرا نه شکوه است
نه گلایه
قلبم اگر یاری کند
برگ‌های زرد پاییزی را شماره می‌کنم
که دارند از پاییز جدا می‌شوند
و به زمستان متصل می‌شوند
برای زیستن هنوز بهانه دارم
من هنوز می‌توانم به قلبم که فرسوده است
فرمان بدهم
که تو را دوست داشته باشد
به قلبم فرمان می‌دهم
میوه‌های زمستانی را برای تابستان ذخیره کند
تو در تابستان از راه برسی
سبدهای میوه را که وصیت‌نامهٔ من است
از زمین بی‌برکت‌ و فرسوده برداری
از قلب بیمارم می‌خواهم تا آمدن تو بتپد.

#احمدرضا_احمدی
@ghazalshermahdishabani

در دمِ مردن مرا بر زندگی افسوس نیست
حیفِ دامانت که از دستم رها خواهد شدن

#بیدل
@ghazalshermahdishabani

ندامت می‌کشد عشق از دل افسرده‌ام #بیدل
ندارد گنج در ویرانه جز خاکی به سر کردن

@ghazalshermahdishabani

کتاب پیکرم یک موج می شیرازه می‌خواهد
نم آبی فراهم می‌کند خاک پریشان را

#بیدل
@ghazalshermahdishabani

دقت بسیار دارد فهمِ اسرار عدم
چشم از عالم بپوشی تا شوی آگاهِ ما

#بیدل
@ghazalshermahdishabani

غبار می‌دمد از خاک من، قدح در دست!
نگاهِ مستِ که سیرِ سرِ مزارم‌ کرد؟!

#بیدل
@ghazalshermahdishabani

چند نمونه شعر بر وزن عددی
(معروف به هجایی):

گاه است که پاس و سپاس آریم
زین بزم سترگ هنرمندان
وامی‌ست گذار که بگزاریم
این وام، همی ز بن دندان
بزمی‌ست همایون و شاهانه
در وی ز هنرور و فرزانه
چندان که ندانیم بُد یا نه
در بزمگه خرد یونان

میرزاحبیب اصفهانی
(مجله آینده، ش ۳ و ۴، سال ششم، خرداد و تیر ۱۳۵۹: ۲۹۹)
[البته تسامحاً وزن عروضی هم دارد: فعلن فعلن ...]

صبحدم پیمانه شد از خفتن، لبربز
جام بیداری در کف، کج‌دار و مریز

یحیی دولت‌آبادی
(کتاب اردیبهشت و اشعار چاپ‌نشده، چاپخانه مسعود، ۱۳۵۴: ۱۵۷)

من فرزند یک دهقانی بودم
در قشلاق‌های تاجیکستان
یک زمینی داشتیم، آن را می‌کاشتیم
نان می‌خوردیم از محصول آن

ابوالقاسم لاهوتی
(دیوان، به کوشش احمد بشیری، امیرکبیر، ۱۳۵۸: ۵۸۵)

گنجشگک من پر بزن، در زمستانم لانه کن
با جیک‌جیک مستانت خانه را پرترانه کن

وقتی تو پر می‌زنی، من دلم پر می‌زند
می‌گوید: آه، بگشا! عشق است در می‌زند

باز آسمان مه‌آلود است اما بارانی ندارد
آه از این ابر، این ابری که نه می‌رود، نه می‌بارد

شب است و ره گم کرده‌ام در کولاک زمستانی
مرا به خود دلالت کن، ای خانه چراغانی

حسین منزوی
(مجموعه اشعار، نشر نگاه، ۱۳۸۹: ۳۳۵، ۳۰۲، ۲۴۹ و ۲۴۷)
‌
@ghazalshermahdishabani
توضیح درباره وزن عددی در پست بعدی 👇

وزن عددی یا هجایی؟

وزن‌ها به استناد اکثر کتب عروض، این چند نوع‌اند:
_ وزن کمّی (امتدادی یا عروضی) مثل وزن فارسی و عربی
_ وزن آهنگی (کیفیِ مبتنی بر زیر و بمی)
_ وزن طنینی (کیفیِ مبتنی بر زنگ و طنین اصوات)
_ وزن ضربی (نظم اصوات و شدت و ضعف)
_ و نوع پنجم: وزن عددی، وزنی که در آن، اصوات (بخش‌ها، هجاها یا همان سیلاب‌ها) را از روی عدد و با قطع‌نظر از خواص و صفات آن‌ها منظم می‌کنند.
در وزن عددی چون مثلاً می‌گوییم شانزده‌هجایی، مجازاً این صفت «عددی» معروف شده به «هجایی».
ما لفظ عددی را به گواه اکثر کتب عروض اصح از لفظ هجایی می‌دانیم. زیرا سایر وزن‌ها هم هجایی‌اند؛ یکی بر اساس کمیت و امتداد هجا که همان عروضی است. یکی بر اساس طنین هجاها، یکی زیر و بمی و یکی تکیه‌ هجاها.
در شعر فارسی هم وزن عددی داریم که بر اساس تعداد هجاهاست. لازم است فقط تعداد هجاها در دو مصراع برابر باشد، نه امتداد و تکیه و موارد دیگر. درباره پیشینه این وزن سخن زیاد است و مثلاً از خسروانی‌های پیش از اسلام نام می‌برند (بنگرید به خلاصه تاریخ ادبیات ایران، ذبیح‌الله صفا، جلد ۱، ص ۴۸). در قرون اخیر هم از میرزاحبیب اصفهانی و یحیی دولت‌آبادی و ابوالقاسم لاهوتی باید نام برد (بنگرید به موسیقی شعر، کدکنی، فصل ۵، ص ۵۲۹) و‌ این اواخر از حسین منزوی.
وزن عددی با وزن شعر ترکی، کردی و برخی اشعار کودک قابل‌مقایسه است. مقالات متعددی هم در این‌باره نوشته شده‌است.

نمونه شعر عددی (معروف به هجایی):

من فرزند یک دهقانی بودم
در قشلاق‌های تاجیکستان
یک زمینی داشتیم، آن را می‌کاشتیم
نان می‌خوردیم از محصول آن.

ابوالقاسم لاهوتی

می‌بینیم که تساوی عددی گاهی دقیقاً هم رعایت نشده. وحیدیان بر عدم تساوی برخی مصاریع شعر عددی حبیب،‌ لاهوتی و دولت‌آبادی نقد دارد (منشأ وزن شعر فارسی، ۱۳۷۰: ۱۲۸ _ ۱۲۹). در این‌باره خواجه نصیر در معیارالاشعار (۱۳۹۳: ۸) بحثی دارد که راهگشاست: «وزن از فصول ذاتی شعر است، الّا آن که هیئتی باشد که تناسب آن تام نباشد و‌ نزدیک باشد به تام. مانند اوزان خسروانی‌ها». خواجه در اسا‌س‌الاقتباس (نشر دانشگاه تهران، تصحیح مدرس رضوی: ۵۸۶) نیز وزن خسروانی را به خطابه (نثر مسجع) نزدیک می‌بیند و نثر مسجع را چند نوع می‌داند.

نمونه شعر عددیِ هشت‌هجایی:

ای دزدیده چشم از آهو
آموخته افسون به جادو

ابوالقاسم لاهوتی

ای / دز / دی / ده / چشم / از / آ / هو
آ / موخ / ته / اف / سون / به / جا / دو

در ادامه به مهم‌ترین منابعی که اصطلاح وزن عددی را به کار برده‌اند مختصراً اشاره می‌کنیم:

«وزن عددی: مبتنی بر تساوی تعداد هجاهای هر مصراع». (فرهنگ‌نامه ادبی، حسن انوشه، ج ۲، ذیل وزن، ص ۱۴۱۷، فرهنگ اصطلاحات ادبی، چ ۶، سیما داد، ۱۳۹۲، ویرایش جدید، ص ۵۱۸، فرهنگ توصیفی مطالعات ادبی، کوروش صفوی، ۵۶۸).

«وزن عددی یا شماری که به وزن هجایی نیز معروف شده است ... در آن تعداد شماره هجاها در پاره‌های وزن یا مصراع‌ها مبنای ایجاد وزن است.» (واژه‌نامه هنر شاعری، فرهنگ تفصیلی اصطلاحات فن شعر و سبک‌ها و مکتب‌های آن، میمنت [ذوالقدر] میرصادقی، ۲۹۷ _ ۲۹۸).

«در وزن هجایی، فقط شماره هجاها ملاک ایجاد نظم دانسته شده است، چندان که این نوع وزن را باید وزن عددی نامید.» (منشا وزن شعر فارسی وحیدیان، ۱۳۷۰: ۱۳۸)

«[وزن] عددی یا شماری که در آن همان تساوی شماره هجاها در پاره‌های وزن با مصراع‌ها مبنای نظم است.» (پرویز ناتل خانلری، مجله سخن، دوره ۵، سال ۱۳۳۳: ۳۳۵، ذیل بحث از انواع وزن).

«وزن عددی مبتنی بر تساوی تعداد هجاهای هر مصراع (یعنی عامل خاصی در این وزن دخیل نیست)، کمّی مبتنی بر امتداد زمانی یعنی کمیت (کوتاهی و بلندی) هجاهاست». (شمیسا، عروض و قافیه، چاپ دو از ویرایش چهار، نشر میترا، بهار ۱۳۸۶: ۲۴)، (شمیسا، فرهنگ عروضی، چاپ چهار از ویرایش چهار، علم، ۱۳۸۶: ۱۸۳ _ ۱۸۴).

«در اشعار کهن ارمنی، نشانه‌های فراوانی از وزن عددی دیده می‌شود یعنی واژه‌های شعر به گروه‌هایی تقسیم می‌شوند که عدد هجاهای هر گروه با گروه دیگر متساوی است بدون آن‌که ویژگی دیگرِ اصواتِ [هجاهای] واژه‌ها در نظر گرفته شده باشد.» ‌(صد سال شعر ارمنی، احمد نوری‌زاده، چشمه، ۱۳۶۹: ۱۴۳).

خانلری هم پس از تقسیم وزن به کمّی (امتداد زمانی هجاها)، ضربی (شدت هجاها)، کیفیِ آهنگی (زیر و بمی هجاها)، کیفیِ طنینی (طنین و زنگ هجاها)، عددی را هم نوعی وزن دانسته و چنین تعریف می‌کند:
«وزنی که در آن اصوات را از روی عدد و با قطع‌نظر از خواص و صفات آنها منظم می‌کنند ... که فقط شماره هجاها ملاک ایجاد نظم باشد یعنی کلمات به دسته‌هایی تقسیم شوند که عدد هجاهای هر دسته با دسته‌های دیگر متساوی باشد و هیچ یک از صفات دیگر آن اصوات [هجاها] منظور نگردد. این نوع وزن را عددی باید خواند و همین نوع است که گاهی به‌خطا هجایی خوانده می‌شود.» (خانلری، ۱۳۳۷: ۲۶ و ۲۷).

#مهدی_شعبانی
@ghazalshermahdishabani

هنوز با همه‌ْ دردم، امیدِ درمان است
که آخِری بوَد آخِر، شَبانِ یلدا را

#سعدی
@ghazalshermahdishabani

از تحیر، شش‌جهت بسته‌ست بر من، راهْ عشق
چند گویم: آه عشق و آه عشق و آه عشق؟!

#بیدل
@ghazalshermahdishabani

دردسر بسیار دارد نسخهٔ تحقیق خویش
جز فراموشی اگر درسی‌ست هیچ از بر مکن

#بیدل
@ghazalshermahdishabani

تهمت رحمی به خود مگذار و خون من بریز
می‌توان با خون من شستن گناه خویش را

#واعظ_قزوینی
@ghazalshermahdishabani

او به فکر کشتن من بود، آه از من که من
لاابالی خواندمش، نامهربان نامیدمش

#غالب_دهلوی
@ghazalshermahdishabani

به امید کسی نگذاشت بیدادش دل ما را
خدا اجری دهد در کشتن ما قاتل ما را

#اسیر_شهرستانی
@ghazalshermahdishabani

گریه کی از رفتن جان می‌کنند آزادگان؟
دُرفشانی‌های چشمم مزد دست قاتل است 

#جویای_تبریزی
@ghazalshermahdishabani

مگر فردا به قتلم خواهد آمد یار کز هرسو
به گوشم امشب آواز مبارک باد می‌آید!

#قدسی_مشهدی
@ghazalshermahdishabani

https://hamdelidaily.ir/index.php?post=28724


چاپ‌نشده‌های نیما؛ گروگان یک اختلاف
پدر شعر نو هنوز هم مطالبی دارد
روزنامه همدلی، ۲۲ دی ۱۴۰۰
#سیدعلی_اصغرزاده
@nima_yoooshij

‌

مژده به بیدل‌دوستانِ عزیز.

دومین کتابِ استاد کاووس حسن‌لی در رابطه با شرح غزلیات بیدل منتشر شد.

این کتاب به نوعی ادامه‌ی کتابِ «بیدل و انشای تحیر» است.

کتاب قبل را در کانال معرفی کرده بودم که هم‌اکنون و هم‌زمان با کتاب دوم، به چاپِ دوم رسیده.

به نظر من، روش ایشان بهترین روش برای شرح بیدل است.

ایشان چهل غزل از بیدل را انتخاب می‌کنند و در ابتدای کتاب کلمات و اصطلاحات مربوط به این چهل غزل را به روشنی شرح می‌دهند و بعد چهل غزل را بیت به بیت تفسیر می‌کنند. در ادامه تصاویری از صفحاتِ کتاب را می‌بینیم.

ـ @berkeye_kohan ـ

‌

منتشر شد...
" کسروی چه می گوید؟" نگاهی به اندیشه های ادبی احمد کسروی به قلم "کاظم هاشمی" در 215 صفحه انتشار یافت.
خواست اصلی این کتاب گردآوری نظرات ادبی کسروی در یک جاست تا کسانی که با کسروی آشنایی ندارند یا آشنایی آنها بیشتر مبتنی بر شنیده هاست با خواندن همین یک کتاب به صورت کامل با آرای ادبی کسروی آشنا شوند.
#کسروی_چه_می_گوید؟
#کاظم_هاشمی
#انتشارات_نصیرا
#احمد_کسروی
#نقد_ادبی #نقد_اجتماعی
#خردگرایی #ملی_گرایی
طراح جلد: #فاطمه_رستمی

*خرید اینترنتی با تخفیف از سی بوک
www.30book.com
**سفارش جهت کتابفروشیها:
پخش کتاب صدای معاصر؛ 021.66494109
@nasira91publication

نفس باد صبا مشک‌فشان خواهد شد
عالم پیر دگرباره جوان خواهد شد

ارغوان جام عقیقی به سمن خواهد داد
چشم نرگس به شقایق نگران خواهد شد

این تطاول که کشید از غم هجران بلبل
تا سراپردۀ گل نعره‌زنان خواهد شد

گر ز مسجد به خرابات شدم خرده مگیر
مجلس وعظ دراز است و زمان خواهد شد

ای دل ار عشرت امروز به فردا فکنی
مایهٔ نقد بقا را که ضَمان خواهد شد؟

ماه شعبان منه از دست قدح، کاین خورشید
از نظر تا شب عید رمضان خواهد شد

گل عزیز است غنیمت شمریدش صحبت
که به باغ آمد از این راه و از آن خواهد شد

مطربا مجلس انس است غزل خوان و سرود
چند گویی که چنین رفت و چنان خواهد شد

#حافظ از بهر تو آمد سوی اقلیم وجود
قدمی نه به وداعش که روان خواهد شد

@ghazalshermahdishabani