"Беларускія могілкі ў Русаковічах". 1889 г. Генрых Вейсенгоф.

Старыя могілкі ў вёсцы Русаковічы Пухавіцкага раёна знаходзяцца побач з месцам, дзе калісьці стаяла сядзіба роду Якса-Быкоўскіх, а затым Вейсенгофаў. Генрых Вейсенгоф адлюстраваў небагаты сялянскі куток могілак. Верагодна, яго прыцягвала гэтая самабытная народная эстэтыка - высокія драўляныя крыжы, старыя жорны, узятыя з млына, што быў недалёка на Пцічы, у якасці надмагілляў.

Жорны-надмагіллі маглі пазначаць пахаванні мельнікаў, але не абавязкова. Сакральна-сімвалічна жорны - гэта ідэя стварэння і разбурэння, пераход (скразную адтуліну, якая, дарэчы, пры ўсталёўцы помніка заўсёды праходзіла над узроўнем зямлі, была свайго роду "брамай" на той свет). Акрамя таго, выкарыстанне такога прадмета ў якасці надмагілля магло быць абумоўлена прагматыкай - зношаная і непрыдатная рэч перавандравала на могілкі.

#жывапіс #Вейсенгоф #пейзаж #могілкі #Беларусь

"Падзенне Ікара". 1558 г. Пітэр Брэйгель Старэйшы.

Нідэрландскі мастак ілюстраваў не толькі фламандскія прыказкі, але і старажытнагрэцкія міфы. Вынаходнік Дэдал стварыў крылы, каб бегчы з сынам Ікарам з палону. Але Ікар падняўся занадта высока. Сонца растапіла воск, які змацоўваў крылы, і юнак разбіўся.

Брэйгель тлумачыў сюжэт па-свойму. На пярэднім плане мы бачым аратага, за ім пастуха, справа рыбака. А дзе ж сам Ікар? Ад яго бачныя толькі ногі ў вадзе ў правым ніжнім куце. І нікому да яго няма справы.

Ёсць 2 варыянты тлумачэння. Першы - прагматычны. Палёты ў неба, фантазіі - гэта дурнота. Важныя простыя людзі, якія цвёрда стаяць на зямлі і робяць сваю простую, але важную справу.

Другі варыянт больш сумны. Свет жорсткі, і кожны думае толькі аб сабе. Як у нідэрландскай прыказцы: "Ні адзін плуг не спыняецца, калі хтосьці памірае".

#жывапіс #Брэйгель #Адраджэнне #Ікар

"Шэры дом". 1917 г. Марк Шагал.

Мне гэтая карціна падабаецца дэталямі:

- расліна ў гаршчку ў акенцы дома (разгледзелі? а яна ёсць!);

- надпіс "дурак" на плоце;

- подпіс мастака акурат па персанажу ў ніжнім левым куце (ці не сам гэта Марк Захаравіч?);

- знаёмы Віцебскі краявід.

#жывапіс #Шагал #Віцебск #Беларусь

"Срэбныя рыбкі". 1902-1903 г. Густаў Клімт.

Карціна - яркі прадстаўнік стылю мадэрн. Напісана ў рамках цыкла на тэму водных німф. Клімт атаясамліваў жаночую натуру з вадой, малюючы іх як прыгожых, загадкавых і небяспечных істот, якія жывуць у крыніцах жыцця і смерці.

На карціне намаляваны німфы, якія плаваюць у залацістай вадзе.

Карціна выклікала вялікую цікавасць у гледачоў. Крытыкі адзначалі эратычную падаплёку твора, а некаторыя ўбачылі на ёй рысы партрэта вядомай жанчыны таго часу - Розы Ростхорн-Фрыдман.

#жывапіс #Клімт #мадэрн

"Дзяўчына з галубамі". 1942 г. Морыс Хіршфілд.

Зноў галубы🕊 Паляк Морыс Хіршфілд эміграваў у ЗША ў 18 гадоў. Спачатку працаваў на фабрыцы адзення, затым адкрыў уласны бізнэс у той жа сферы. Быў паспяховым прадпрымальнікам, і ў 63 гады пайшоў на заслужаны адпачынак. А ў 65 узяўся за пэндзаль. Ніякіх мастацкіх акадэмій і школ ён не сканчаў, маляваў па закліку сэрца. Аднак працы гэтага пенсіянера-самавукі зацікавілі калекцыянераў.

Наіўнае мастацтва ў ЗША ў 30-40-я гады было даволі папулярна: працы Бабулі Мозэс ўжо віселі ў галерэях. Але творчасць Хіршфілда віталі не ўсе: у адным з часопісаў яго назвалі "майстрам двух левых ног".

Карціна арнаментальнай расліннасцю нагадвае стылістыку Анры Русо.

А вы як ставіцеся да наіўнага мастацтва?🤔

#жывапіс #Хіршфілд #БабуляМозэс #наіў #прымітыў

"Купальшчыкі" ("Летняя сцэна"). 1869 г. Жан Фрэдэрык Базіль.

Базіль - "мажор", амаль імпрэсіяніст, лепшы сябар Клода Манэ, Рэнуара і Сіслэя. Прагульваў на пленэрах заняткі ў медыцынскай акадэміі, куды яго засунулі бацькі. У выніку абвясціў ім, што будзе мастаком. Выстаўляўся ў Салонах, дапамагаў сябрам. Неяк выратаваў Клода Манэ ад галоднай смерці, купіўшы ў яго карціну за 2500 франкаў (вялікія грошы па тых часах). А потым пайшоў на фронт і загінуў у 28 гадоў на Франка-Прускай вайне.

Эміль Заля пра яго пісаў: "Сапраўды вельмі прыгожы юнак, арыстакратычны, пагардлівы, жудасны ў гневе, але звычайна вельмі добры і мілы".

#жывапіс #Базіль #імпрэсіянізм #Манэ

"Дажджысты дзень у квартале Батыньёль". 1877 г. Гюстаў Кайбот.

Кайбот - мастак, мецэнат і калекцыянер. Нарадзіўся ў вельмі заможнай сям'і. Стаў мастаком выключна для ўласнага задавальнення. На пленэры выязджаў у карэце, абсталяванай як добрая студыя, з парачкай лёкаяў.

Удзельнічаў у фінансаванні выстаў імпрэсіяністаў і падтрымліваў калег і сяброў-мастакоў (Клода Манэ, Рэнуара, Пісаро і інш.), купляючы іх творы, а ў выпадку Клода Манэ - аплачваючы арэнду студыі. Доўгі час рэпутацыя Кайбота як мецэната была значна вышэй, чым рэпутацыя мастака. Праз 70 гадоў пасля яго смерці гісторыкі мастацтва пачалі пераглядаць мастацкую спадчыну Кайбота.

У сваім завяшчанні Кайбот падарыў французскаму ўраду 68 карцін розных мастакоў: Пісаро, Клода Манэ, Рэнуара, Сіслэя, Дэга, Сэзана і Эдуарда Манэ. А калекцыю яшчэ і не хацелі прымаць! Але гэта ўжо зусім іншая гісторыя...

#жывапіс #Кайбот #імпрэсіянізм

Пятніца🍸

"Барная стойка". 1900 г. Марыс дэ Вламінк.

Фавіст. У гэтым стылі стылі Вламінк паказвае свет у самым прымітыўным і простым выглядзе. Але нават сярод фавістаў Вламінк самы радыкальны. Анры Маціс лічыў свайго калегу празмерна дзікім нават для супольнасці "дзікіх" (фавісты ад фр. les fauves - "дзікія"), а ён грэбліва адгукаўся аб дэкаратыўнасці і спакоі карцін Маціса і наогул яго на дух не пераносіў.

Прымаць ці не прымаць падобны жывапіс - гэта заўсёды справа густу, але як мастацкая з'ява яна цалкам заслугоўвае ўвагі.

#жывапіс #Вламінк #фавізм #Маціс