نیروهایی که قرار بود نقش بازدارندگی را ایفا کنند منطقا نقطه ثقل برنامه بازدارندگی را از «بازدارندگی از طریق نیروهای همسو» در منطقه به ضرورت تمرکز بیشتر بر «بازدارندگی اتمی» سوق داده‌است. از این منظر راهبرد اسراییل در حذف این نیروها به مثابه تیغ دولبه‌ای عمل میکند که شعله‌ای را فرو می‌نشاند و آتشی را برمی‌انگیزاند.
سیزدهم؛
بمب اتمی ایرانی همانطور که اشاره شد، هم بحث فقهی دارد و هم امنیتی، فلدا پیچیده و چندوجهی و متکثر شده است؛ بمب اتم به فتوای رهبری حرام است. بله. ولی سخن گفتن درباره آن حرام نیست! در نوشته های پیش از این اشاره کرده‌ام که «با تاکیدی که بر حرام بودن تولید سلاح هسته ای داریم بایستی بررسی کرد که این استراتژی تا چه حد می تواند کارآمد باشد.» و آیا اثر تبلیغاتی آن معکوس نشده است؟
بدون آنکه بخواهم جمعبندی کنم، می توان گفت که بمب اتم در مواردی می تواند حاکمیت یک کشور را از خطر تجزیه مصون بدارد؛ به ویژه کشوری که بیشتر همسایگانش آرزوی تجزیه اش را دارند و از آن سود می برند. صاحبان این استدلال می‌گویند که اگر بن‌بست‌های استراتژیک در شمال و شرق و غرب و جنوب بر ایران تحمیل شود و اگر طمع دشمنان در تجزیه ایران زمینه جدی بیابد، بایستی در این سیاست اتمی، فورا تجدید نظر کرد؛ از اینرو باید از تابو کردن این بحث اجتناب کرد و نباید بحث علمی را به تابویی برای پژوهشگران تبدیل کرد. فشار اقتصادی غرب و تهدید کمربند امنیتی که از سوی غرب و اسراییل روز به روز بسته‌تر می‌شود می‌تواند برخی نیروهای درون حاکمیت و البته شماری از نیروهای ملی را که تمامیت ارضی را بر هر مسأله‌ای ترجیح می دهند به داشتن سلاح هسته ای متقاعد کند. متاسفانه در این میان بی‌مسئولیتی آمریکا، اسراییل و اروپا چنین بازی جدیدی را دامن می زند و برخی نیروهای ملی را به راهبرد جدید سوق داده است.
چهاردهم؛
سرفصل مهم دیگر محل تامل، آن است که ماهیت بمب اتم، ماهیتی از جنس حفظ نظم موجود منطقه ای است. همان طور که بکارگیری بمب هسته‌ای توسط آمریکا در «هیروشیما» و «ناکازاکی»، اساسا کارکردی جنگی نداشت، چون ژاپن در حال تسلیم شدن بود. اهمیت کارکردیِ بمب هسته‌ای آمریکا تنظیم نظم جهانی بعدی مدنظر آمریکا بود. بنابراین استدلال موافقان این است که کارکرد این بمب، کارکردی برای حفظ نظم و انتظام موجود است؛ یعنی محافظت از توازن قدرت و وضع موجود در نظام بین الملل. بنابراین اینکه بگوییم «توپ بالای توپ بسیار است» در صورتی درست است که کارکردی نظامی و جنگی داشته باشد در حالیکه کارکرد بمب اتمی حفظ ثبات و نظم موجود است و نه الزاماً کارکرد جنگی و برای نابودی دیگران. از این رو، به طریقی متناقض‌نما بمب اتمی ایرانی می‌تواند کارکردی محافظه کارانه در نظم موجود بین المللی داشته باشد و نه اینکه مثلا رفتار ایران تهاجمی‌تر شود. یعنی اتفاقا ایران دارای بمب، نظم موجود منطقه‌ای را حفظ میکند و وارد «کلوپی جهانی» می شود که خودش را قدرت مهم آن می‌داند و این نکته‌ای است جالب که در ذات عملگرای جمهوری اسلامی وجود دارد و ایران اتمی به سمت نوعی از تعاملات جدید بین المللی می رود.
جمهوری اسلامی نشان داده است که در تحلیل نهایی و البته در آخرین دقایق وقت اضافه! اساسا رژیمی عاقل و پراگماتیست و مدافع منافع ملی ایرانیان است؛ در همکاری بین المللی ایران با براندازیِ طالبان قدیم و سپس برآمدنِ طالبان جدید و در جنگ آمریکا با صدام و سپس در مبارزه موفق جمهوری اسلامی ایران با داعش این خصلت عقلانی جمهوری اسلامی به خوبی نمایان شده است. روابط بین الملل و منطقه‌ای بازی «دسته جمعی» است نه انفرادی. این، یک موضوع اساسی است که دقایق و ظرایف و الزاماتی دارد. بازی «دسته جمعی» سازه‌ای ارتباطی است که در آن تلاش برای کسب قدرت ملی شکل می گیرد. این سازه ضرورتا و به خودی خود ایدئولوژیک نیست و بیش از هر چیز یک ساختار یا میدان مبارزه است. لذا یک نظر این است که بمب اتمی راهی برای ورود در بازی مهم جدید جهانی است و قدرت ملی ایرانیان را افزایش می دهد. وقتی شما را به مناسبات راه نمی دهند از درِ پشتی وارد می شوید.
پانزدهم؛
صاحبنظران امنیتی معتقدند کارکرد بمب اتمی ایران ذاتاً در جهت ایجاد یک توازن منطقه‌ای است؛ از جنس توازن هند و پاکستان. نظم چند قطبی جهانی که در حال ظهور است نوع دیگری از توازن را ضروری می سازد. لذا بمب ایرانی کارکرد ایجاد توازن منطقه‌ای دارد و نه ضرورتا در خدمت جنگ جهانی و منع تکثیر سلاح های کشتار جمعی ذاتا توازن بخش نظام دو قطبی بود و برای نظام چند قطبی کارایی ندارد. هم از این‌روست که برخی معتقدند بمب ایرانی یک بمب شرقی است که می تواند توازن شرقی- خاورمیانه‌ای ایجاد کند.
سیزدهم؛
بمب اتمی ایرانی همانطور که اشاره شد، هم بحث فقهی دارد و هم امنیتی، فلدا پیچیده و چندوجهی و متکثر شده است؛ بمب اتم به فتوای رهبری حرام است. بله. ولی سخن گفتن درباره آن حرام نیست! در نوشته های پیش از این اشاره کرده‌ام که «با تاکیدی که بر حرام بودن تولید سلاح هسته ای داریم بایستی بررسی کرد که این استراتژی تا چه حد می تواند کارآمد باشد.» و آیا اثر تبلیغاتی آن معکوس نشده است؟
بدون آنکه بخواهم جمعبندی کنم، می توان گفت که بمب اتم در مواردی می تواند حاکمیت یک کشور را از خطر تجزیه مصون بدارد؛ به ویژه کشوری که بیشتر همسایگانش آرزوی تجزیه اش را دارند و از آن سود می برند. صاحبان این استدلال می‌گویند که اگر بن‌بست‌های استراتژیک در شمال و شرق و غرب و جنوب بر ایران تحمیل شود و اگر طمع دشمنان در تجزیه ایران زمینه جدی بیابد، بایستی در این سیاست اتمی، فورا تجدید نظر کرد؛ از اینرو باید از تابو کردن این بحث اجتناب کرد و نباید بحث علمی را به تابویی برای پژوهشگران تبدیل کرد. فشار اقتصادی غرب و تهدید کمربند امنیتی که از سوی غرب و اسراییل روز به روز بسته‌تر می‌شود می‌تواند برخی نیروهای درون حاکمیت و البته شماری از نیروهای ملی را که تمامیت ارضی را بر هر مسأله‌ای ترجیح می دهند به داشتن سلاح هسته ای متقاعد کند. متاسفانه در این میان بی‌مسئولیتی آمریکا، اسراییل و اروپا چنین بازی جدیدی را دامن می زند و برخی نیروهای ملی را به راهبرد جدید سوق داده است.
چهاردهم؛
سرفصل مهم دیگر محل تامل، آن است که ماهیت بمب اتم، ماهیتی از جنس حفظ نظم موجود منطقه ای است. همان طور که بکارگیری بمب هسته‌ای توسط آمریکا در «هیروشیما» و «ناکازاکی»، اساسا کارکردی جنگی نداشت، چون ژاپن در حال تسلیم شدن بود. اهمیت کارکردیِ بمب هسته‌ای آمریکا تنظیم نظم جهانی بعدی مدنظر آمریکا بود. بنابراین استدلال موافقان این است که کارکرد این بمب، کارکردی برای حفظ نظم و انتظام موجود است؛ یعنی محافظت از توازن قدرت و وضع موجود در نظام بین الملل. بنابراین اینکه بگوییم «توپ بالای توپ بسیار است» در صورتی درست است که کارکردی نظامی و جنگی داشته باشد در حالیکه کارکرد بمب اتمی حفظ ثبات و نظم موجود است و نه الزاماً کارکرد جنگی و برای نابودی دیگران. از این رو، به طریقی متناقض‌نما بمب اتمی ایرانی می‌تواند کارکردی محافظه کارانه در نظم موجود بین المللی داشته باشد و نه اینکه مثلا رفتار ایران تهاجمی‌تر شود. یعنی اتفاقا ایران دارای بمب، نظم موجود منطقه‌ای را حفظ میکند و وارد «کلوپی جهانی» می شود که خودش را قدرت مهم آن می‌داند و این نکته‌ای است جالب که در ذات عملگرای جمهوری اسلامی وجود دارد و ایران اتمی به سمت نوعی از تعاملات جدید بین المللی می رود.
جمهوری اسلامی نشان داده است که در تحلیل نهایی و البته در آخرین دقایق وقت اضافه! اساسا رژیمی عاقل و پراگماتیست و مدافع منافع ملی ایرانیان است؛ در همکاری بین المللی ایران با براندازیِ طالبان قدیم و سپس برآمدنِ طالبان جدید و در جنگ آمریکا با صدام و سپس در مبارزه موفق جمهوری اسلامی ایران با داعش این خصلت عقلانی جمهوری اسلامی به خوبی نمایان شده است. روابط بین الملل و منطقه‌ای بازی «دسته جمعی» است نه انفرادی. این، یک موضوع اساسی است که دقایق و ظرایف و الزاماتی دارد. بازی «دسته جمعی» سازه‌ای ارتباطی است که در آن تلاش برای کسب قدرت ملی شکل می گیرد. این سازه ضرورتا و به خودی خود ایدئولوژیک نیست و بیش از هر چیز یک ساختار یا میدان مبارزه است. لذا یک نظر این است که بمب اتمی راهی برای ورود در بازی مهم جدید جهانی است و قدرت ملی ایرانیان را افزایش می دهد. وقتی شما را به مناسبات راه نمی دهند از درِ پشتی وارد می شوید.
پانزدهم؛
صاحبنظران امنیتی معتقدند کارکرد بمب اتمی ایران ذاتاً در جهت ایجاد یک توازن منطقه‌ای است؛ از جنس توازن هند و پاکستان. نظم چند قطبی جهانی که در حال ظهور است نوع دیگری از توازن را ضروری می سازد. لذا بمب ایرانی کارکرد ایجاد توازن منطقه‌ای دارد و نه ضرورتا در خدمت جنگ جهانی و منع تکثیر سلاح های کشتار جمعی ذاتا توازن بخش نظام دو قطبی بود و برای نظام چند قطبی کارایی ندارد. هم از این‌روست که برخی معتقدند بمب ایرانی یک بمب شرقی است که می تواند توازن شرقی- خاورمیانه‌ای ایجاد کند.
از سویی روابط استراتژیک ما با روسیه و چین را توازن می‌دهد چون اینها قدرتهای بزرگ بین المللی‌اند و دیری نخواهد پایید که بویژه چین برای حفظ منافع اقتصادی‌اش به قدرت اتمی-نظامی خود تکیه کند و هم از این روست که چین و روسیه سازگاری زیادی با اتمی‌شدن ایران نشان نداده‌اند. از سوی دیگر بمب ایرانی تمامیت خواهی اسراییلی را توازن می‌دهد و این سگ هار را مهار می کند.
شانزدهم؛
میزان و تعداد بمب اتم، در حل مسأله اخیر اهمیت چندانی ندارد و تا زمانی که بمب اتم کارکرد جنگی ندارد تعداد آن تفاوت معناداری ندارد. در مواجهه مستقیم ایران با اسراییل این بمب، توازن‌بخش است و حتی از جنگ این دو جلوگیری میکند. در اتاقهای عملیات می گویند که «بزنی می‌خوری. وقتی نمی‌زنی او هم نمی‌زند» چون هر دو متضرر می شوید و جنگ موشکی را هم کنترل می کند چون با موشک، «رژیم چنج» (regime change) اتفاق نمی افتد چرا که به توازن رسیده‌اید و ضررهای جنگ بی‌حاصل موشکی بیش از انتفاع آن برای طرفین است. البته بازی خُرده‌موشک‌ها در غزه و جنوب لبنان زمانی به تشدید بحران (escalation) منجر می شود که ایران تصمیم به نابودسازی اسرائیل را عملی کند.
هفدهم؛
دستیابی ایران به سلاح هسته ای می تواند به تکثیر سلاح اتمی به خاورمیانه و مشخصا عربستان سعودی منجر شود و معضل بی‌مسئولیتی احتمالی عربستان سعودی هم اضافه خواهدشد. بمب اتم سلاحی است که بیش از هر چیز مسئولیت بین المللی را الزامی می کند و برخی معتقدند که علیرغم برج های برافراشته و کاخ های پر زرق و برق و مخازن پر ثروت، عربستان سعودی هنوز نوعی بدویت ذاتی در درون خود دارد و فاقد اهلیت بین المللی لازم برای داشتن بمب اتمی است. در چنین رژیم هایی، ثروت و قدرتِ رسمی به لایه هایی همچون بن لادن و داعش تکثیر می یابد که به ناامنی دیگری دامن می زند.
بمب ایرانی، بمب عربستانی را توجیه می کند و فردا روزی چه تضمینی وجود دارد که بمب اتمی بن لادن و بمب اتمی داعشی نداشته باشیم؟ تروریست های عرب از بمب اتمی استفاده می کنند بدون اینکه مسئولیت بین المللی را متوجه رژیم سیاسی عربستان سعودی کند؛ همچون ظهور «بن لادنِ عرب» در افغانستان و حمله تروریستی ۱۱ سپتامبر در آمریکا.
از سوی دیگر آمریکا و اسراییل، نفوذی بی چون و چرا در اعراب دارند، که در برآمدن داعش نیز آن را نشان داده اند و ممکن است به تسلیح اتمی داعش و پیروان بن لادن بپردازند. این بار این گروه های تروریستی به نیابت از اسراییل ممکن است بمب اتمی را علیه ما به کارگیرند. تکثیرِ اتمی از سطح دولتی به سطح غیردولتی انتقال می یابد و این خطر بزرگی است. یعنی امکان گسترش آن به تروریستها وجود دارد و دیگر کاری از رژیم حقوق بین الملل ساخته نیست و غربیها با توجه به نفوذی که دستگاههای امنیتی آنها در گروه های تروریستی دارند منویات خود را از طریق گروه‌های تروریستیِ غیر دولتی دنبال می کنند. البته در مقابل پاسخ داده می شود همین الان هم موساد و سیا ظرفیت چنین کاری دارند و داشتن بمب اتمی توسط ایران تفاوتی در این موضوع ایجاد نمی‌کند.
هجدهم؛
استدلال برخی مخالفان بمب اتم این است که واکنش غرب و حتی روسیه و چین در برابر دستیابی به سلاح هسته ای تنبیه «جهانی» سنگین است و نمی‌توانید هزینه‌های آن را بپردازید و دوباره در دور باطل تحریم ها گرفتار می شوید. این نکته هم سخنی است غیر مسموع. مگر الان از کمند تحریمها رهایی یافته‌ایم؟ و مگر با توجه به پیچیدگی سیستم حقوق اساسی در آمریکا برای سالهای طولانی دیگر درگیر آن نیستیم؟ آیا تحریمها از شرایط فلج کننده فعلی، فراتر خواهد رفت و غرب توان تحمیل تحریم جدید دارد؟
نوزدهم؛
در استدلال های متعارض و متفاوت و بعضاً متناقض فوق نکته ای مهم رخ نمود و آن اینکه دستیابی به بمب اتم اساساً یک «فرآیند فنی و تکنیکال» صرف نیست و بلکه بیش و حتی شاید پیش از آن یک بحث سیاسی- امنیتی-دینی-فنی توأمان است و اولین گام در دستیابی به آن مستلزم نوعی دیپلماسی اتمی است که طی آن اعتماد سازی لازم برای حفظ منافع استراتژیک دیگران هم فراهم آید. برخی کارشناسان فن دیپلماسی معتقدند که این، مستلزم نوعی دیپلماسی ویژه برای متقاعد سازی است که البته ظرفیت آن اساساً در دولت کنونی و شرایط دیپلماسی کشور دیده نمی شود. لذا بی خیالش بشوید و خود را به مهلکه نیندازید چون طرف های شما بایستی این را بدانند که شما هم «درک» می کنید که وارد کلوپی می شوید که هدف آن حفظ نظم موجود بین المللی است و وقتی ایران چنین تصمیمی ندارد چرا آن را ابراز کند؟ توجیه جهان ظرفیت و مهارت بالایی را در دیپلماسی می طلبد و باید بتوانید بفهمانید که قرار بر فریب نیست؛ طبیعت بمب ایرانی همین است؛ همچون دیگران برای بازدارندگی و ایجاد شرایط پایدار در کشور. فهماندن اینکه «طرف شما بفهمد که به چه دلیل سیاست اتمی خود را عوض کرده اید» کار آسانی نیست.
شانزدهم؛
میزان و تعداد بمب اتم، در حل مسأله اخیر اهمیت چندانی ندارد و تا زمانی که بمب اتم کارکرد جنگی ندارد تعداد آن تفاوت معناداری ندارد. در مواجهه مستقیم ایران با اسراییل این بمب، توازن‌بخش است و حتی از جنگ این دو جلوگیری میکند. در اتاقهای عملیات می گویند که «بزنی می‌خوری. وقتی نمی‌زنی او هم نمی‌زند» چون هر دو متضرر می شوید و جنگ موشکی را هم کنترل می کند چون با موشک، «رژیم چنج» (regime change) اتفاق نمی افتد چرا که به توازن رسیده‌اید و ضررهای جنگ بی‌حاصل موشکی بیش از انتفاع آن برای طرفین است. البته بازی خُرده‌موشک‌ها در غزه و جنوب لبنان زمانی به تشدید بحران (escalation) منجر می شود که ایران تصمیم به نابودسازی اسرائیل را عملی کند.
هفدهم؛
دستیابی ایران به سلاح هسته ای می تواند به تکثیر سلاح اتمی به خاورمیانه و مشخصا عربستان سعودی منجر شود و معضل بی‌مسئولیتی احتمالی عربستان سعودی هم اضافه خواهدشد. بمب اتم سلاحی است که بیش از هر چیز مسئولیت بین المللی را الزامی می کند و برخی معتقدند که علیرغم برج های برافراشته و کاخ های پر زرق و برق و مخازن پر ثروت، عربستان سعودی هنوز نوعی بدویت ذاتی در درون خود دارد و فاقد اهلیت بین المللی لازم برای داشتن بمب اتمی است. در چنین رژیم هایی، ثروت و قدرتِ رسمی به لایه هایی همچون بن لادن و داعش تکثیر می یابد که به ناامنی دیگری دامن می زند.
بمب ایرانی، بمب عربستانی را توجیه می کند و فردا روزی چه تضمینی وجود دارد که بمب اتمی بن لادن و بمب اتمی داعشی نداشته باشیم؟ تروریست های عرب از بمب اتمی استفاده می کنند بدون اینکه مسئولیت بین المللی را متوجه رژیم سیاسی عربستان سعودی کند؛ همچون ظهور «بن لادنِ عرب» در افغانستان و حمله تروریستی ۱۱ سپتامبر در آمریکا.
از سوی دیگر آمریکا و اسراییل، نفوذی بی چون و چرا در اعراب دارند، که در برآمدن داعش نیز آن را نشان داده اند و ممکن است به تسلیح اتمی داعش و پیروان بن لادن بپردازند. این بار این گروه های تروریستی به نیابت از اسراییل ممکن است بمب اتمی را علیه ما به کارگیرند. تکثیرِ اتمی از سطح دولتی به سطح غیردولتی انتقال می یابد و این خطر بزرگی است. یعنی امکان گسترش آن به تروریستها وجود دارد و دیگر کاری از رژیم حقوق بین الملل ساخته نیست و غربیها با توجه به نفوذی که دستگاههای امنیتی آنها در گروه های تروریستی دارند منویات خود را از طریق گروه‌های تروریستیِ غیر دولتی دنبال می کنند. البته در مقابل پاسخ داده می شود همین الان هم موساد و سیا ظرفیت چنین کاری دارند و داشتن بمب اتمی توسط ایران تفاوتی در این موضوع ایجاد نمی‌کند.
هجدهم؛
استدلال برخی مخالفان بمب اتم این است که واکنش غرب و حتی روسیه و چین در برابر دستیابی به سلاح هسته ای تنبیه «جهانی» سنگین است و نمی‌توانید هزینه‌های آن را بپردازید و دوباره در دور باطل تحریم ها گرفتار می شوید. این نکته هم سخنی است غیر مسموع. مگر الان از کمند تحریمها رهایی یافته‌ایم؟ و مگر با توجه به پیچیدگی سیستم حقوق اساسی در آمریکا برای سالهای طولانی دیگر درگیر آن نیستیم؟ آیا تحریمها از شرایط فلج کننده فعلی، فراتر خواهد رفت و غرب توان تحمیل تحریم جدید دارد؟
نوزدهم؛
در استدلال های متعارض و متفاوت و بعضاً متناقض فوق نکته ای مهم رخ نمود و آن اینکه دستیابی به بمب اتم اساساً یک «فرآیند فنی و تکنیکال» صرف نیست و بلکه بیش و حتی شاید پیش از آن یک بحث سیاسی- امنیتی-دینی-فنی توأمان است و اولین گام در دستیابی به آن مستلزم نوعی دیپلماسی اتمی است که طی آن اعتماد سازی لازم برای حفظ منافع استراتژیک دیگران هم فراهم آید. برخی کارشناسان فن دیپلماسی معتقدند که این، مستلزم نوعی دیپلماسی ویژه برای متقاعد سازی است که البته ظرفیت آن اساساً در دولت کنونی و شرایط دیپلماسی کشور دیده نمی شود. لذا بی خیالش بشوید و خود را به مهلکه نیندازید چون طرف های شما بایستی این را بدانند که شما هم «درک» می کنید که وارد کلوپی می شوید که هدف آن حفظ نظم موجود بین المللی است و وقتی ایران چنین تصمیمی ندارد چرا آن را ابراز کند؟ توجیه جهان ظرفیت و مهارت بالایی را در دیپلماسی می طلبد و باید بتوانید بفهمانید که قرار بر فریب نیست؛ طبیعت بمب ایرانی همین است؛ همچون دیگران برای بازدارندگی و ایجاد شرایط پایدار در کشور. فهماندن اینکه «طرف شما بفهمد که به چه دلیل سیاست اتمی خود را عوض کرده اید» کار آسانی نیست.
بیستم؛
ملاحظه می شود که باب بحث گشوده است و با پدیده ای پیچیده، چند وجهی و متناقض، سر و کار داریم. ما نیازمند آن هستیم که باب گفتگوی فنی و علمی را در این خصوص باز نگاه داریم و چشم انداز وسیعتر در ماههای آینده سبب می شود که مخالفت یا موافقت‌مان با سلاح هسته‌ای عمق بیشتری بیابد.
سوال کانونی آن است که اگر جلوگیری از جنگ مستقیم و حمله مهلک اسراییل به خاک ما، تنها با برخورداری از تسلیحات هسته‌ای میسر باشد، آیا همچنان ما خودداری می کنیم؟! و آیا واقعا ساخت سلاح هسته‌ای عامل بازدارندگی است یا تله مشروعیت‌بخشی به حملات بعدی به ایران!؟ اینها سوالات سختی است که جواب ژورنالیستی ندارد و بحثهای دقیق امنیتی و دینی و سیاسی دارد.
کجای سیستم اندیشکده‌ای و یا مدیریتی ما، به این مباحث می‌اندیشد؟؟
ملاحظه می شود که باب بحث گشوده است و با پدیده ای پیچیده، چند وجهی و متناقض، سر و کار داریم. ما نیازمند آن هستیم که باب گفتگوی فنی و علمی را در این خصوص باز نگاه داریم و چشم انداز وسیعتر در ماههای آینده سبب می شود که مخالفت یا موافقت‌مان با سلاح هسته‌ای عمق بیشتری بیابد.
سوال کانونی آن است که اگر جلوگیری از جنگ مستقیم و حمله مهلک اسراییل به خاک ما، تنها با برخورداری از تسلیحات هسته‌ای میسر باشد، آیا همچنان ما خودداری می کنیم؟! و آیا واقعا ساخت سلاح هسته‌ای عامل بازدارندگی است یا تله مشروعیت‌بخشی به حملات بعدی به ایران!؟ اینها سوالات سختی است که جواب ژورنالیستی ندارد و بحثهای دقیق امنیتی و دینی و سیاسی دارد.
کجای سیستم اندیشکده‌ای و یا مدیریتی ما، به این مباحث می‌اندیشد؟؟
بیژن عبدالکریمی در گفتگو با رضا علیجانی، ۱۴۰۱
https://www.aasoo.org/fa/articles/3975
https://www.aasoo.org/fa/articles/3975
آسو
پایان یک آغاز، آغاز یک پایان | آسو
انقلابِ به‌اصطلاح اسلامیِ ما که مدعی بود شروعی تازه است، آخرین امکاناتی را که در اسلام، در تفسیر سنتی کلمه، نهفته بود به منصه‌ی ظهور رساند. به‌بیان ساده‌تر، برخلاف ادعاهای گفتمان رسمی، با انقلاب
The Future of Islam in Iran - aaSoo book 16.pdf
2.5 MB
نسخهٔ پی‌دی‌اف گفتگوی فوق
Forwarded from زیر سقف آسمان
♦️ترجمه و چاپ کتاب "مشرکی در خانواده‌ی پیامبر" به زبان کردی
✍حسن محدثی
۲۵ آبان ۱۴۰۳
امروز دوست عزیز کرد ام خبر داد که کتاب مشرکی در خانواده‌ی پیامبر به زبان کردی ترجمه و در اربیل عراق منتشر شده است.
خبر خوش‌حال‌کننده‌ای است که پس از انتشار ترجمه‌ی عربی‌ی کتاب، اکنون ترجمه‌ی کردی‌ی آن نیز منتشر شده است.
اگر چه مترجم و ناشر ترجمه‌ی کردی از نویسنده‌گان و ناشر کتاب اجازه‌ای نگرفته اند و اطلاعی نداده اند، ولی امیدوار ام دست‌کم نسخه یا نسخه‌هایی از این کتاب را برای ما بفرستند! یا دوستان عزیز کرد ما اگر سری به کردستان عراق و اربیل زدند، نسخه‌ای از آن تهیه کنند و برایم بفرستند و من هزینه اش را پرداخت کنم.
در هر صورت بسیار خوش‌حال ام که کتاب‌مان به زبان کردی نیز ترجمه شده است! امیدوار ام مترجم انگلیسی‌ی کتاب نیز این خبر را ببیند و انگیزه‌ی انتشار آن را پیدا کند!
حالا می‌توانم اسم ام را به زبان کردی بنویسم: حه‌سه‌ن موحه‌ددیسی! سلام به همه‌ی کردها!
کتاب: موشریکیک له خیزانی پیغه‌مبه‌ردا
ناشر: نشر تفسیر
مترجم کردی: برزان محمد
محل نشر: اربیل عراق
#ترجمه
#زبان_کردی
#مشرکی_در_خانواده_پیامبر
@NewHasanMohaddesi
✍حسن محدثی
۲۵ آبان ۱۴۰۳
امروز دوست عزیز کرد ام خبر داد که کتاب مشرکی در خانواده‌ی پیامبر به زبان کردی ترجمه و در اربیل عراق منتشر شده است.
خبر خوش‌حال‌کننده‌ای است که پس از انتشار ترجمه‌ی عربی‌ی کتاب، اکنون ترجمه‌ی کردی‌ی آن نیز منتشر شده است.
اگر چه مترجم و ناشر ترجمه‌ی کردی از نویسنده‌گان و ناشر کتاب اجازه‌ای نگرفته اند و اطلاعی نداده اند، ولی امیدوار ام دست‌کم نسخه یا نسخه‌هایی از این کتاب را برای ما بفرستند! یا دوستان عزیز کرد ما اگر سری به کردستان عراق و اربیل زدند، نسخه‌ای از آن تهیه کنند و برایم بفرستند و من هزینه اش را پرداخت کنم.
در هر صورت بسیار خوش‌حال ام که کتاب‌مان به زبان کردی نیز ترجمه شده است! امیدوار ام مترجم انگلیسی‌ی کتاب نیز این خبر را ببیند و انگیزه‌ی انتشار آن را پیدا کند!
حالا می‌توانم اسم ام را به زبان کردی بنویسم: حه‌سه‌ن موحه‌ددیسی! سلام به همه‌ی کردها!
کتاب: موشریکیک له خیزانی پیغه‌مبه‌ردا
ناشر: نشر تفسیر
مترجم کردی: برزان محمد
محل نشر: اربیل عراق
#ترجمه
#زبان_کردی
#مشرکی_در_خانواده_پیامبر
@NewHasanMohaddesi
Forwarded from آکادمی بین‌المللی حکمت
🧠 دوره فشرده آکادمیک فلسفه اسلامی 🌍
(سیری در مهم‌ترین موضوعات فلسفه اسلامی با حضور اساتید برجسته بین‌المللی از جمله دکتر سید حسین نصر و دکتر محمد لگنهاوزن)
🖥 نوع دوره: آنلاین
🌐 زبان دوره: انگلیسی
🖇 تعداد جلسات: ۱۲ جلسه | ۲۴ ساعت
🔖 همراه با گواهی پایان دوره
#ظرفیت_محدود
🔻 جهت ثبت‌نام و کسب اطلاعات بیشتر کلیک کنید:
https://hekmat.academy/islamic-philosophy/
📲 با ما همراه باشید:
تلگرام I اینستاگرام I ایتا I آپارات
(سیری در مهم‌ترین موضوعات فلسفه اسلامی با حضور اساتید برجسته بین‌المللی از جمله دکتر سید حسین نصر و دکتر محمد لگنهاوزن)
🖥 نوع دوره: آنلاین
🌐 زبان دوره: انگلیسی
🖇 تعداد جلسات: ۱۲ جلسه | ۲۴ ساعت
🔖 همراه با گواهی پایان دوره
#ظرفیت_محدود
🔻 جهت ثبت‌نام و کسب اطلاعات بیشتر کلیک کنید:
https://hekmat.academy/islamic-philosophy/
📲 با ما همراه باشید:
تلگرام I اینستاگرام I ایتا I آپارات
Forwarded from سعید توفیقی
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🔹️سخنان #پیمان_عارف پس از حمله شخصی برخی روشنفکران ایرانی به #بیژن_عبدالکریمی در برنامه 《چرا مقاومت؟》
سایر حاضرین در این جلسه :
#قیس_قریشی
#علیرضا_نامور_حقیقی
#سروش_دباغ
#فرج_سرکوهی
#تقی_رحمانی
#مصطفی_دانشگر
#محمد_منظرپور
#امیر_وظیفه_شناس
سایر حاضرین در این جلسه :
#قیس_قریشی
#علیرضا_نامور_حقیقی
#سروش_دباغ
#فرج_سرکوهی
#تقی_رحمانی
#مصطفی_دانشگر
#محمد_منظرپور
#امیر_وظیفه_شناس
Forwarded from Farjam.
درود و خدا قوت بر استاد آزاده و آزاد اندیش،عبدالکریمی.
دو ساعت و نیم آخر مناظره را در پخش زنده شنیدم.
متاسفانه همانطور که بارها اشاره فرموده اید،کینه ها و نفهمی ها و بدفهمی های گذشته و حال و آینده،موجب عدم رای سالم و انتخاب صحیح روشنفکران قدیم و جدید است و منتج به بدبختی ی بیشتر مردم. تا زمانی که علمای حوزه و دانشگاه و غیره،متوجه ریشه مشکلات در دهکده ی جهانی نشوند،که نیست مگر نظام سلطه (غربی یا شرقی) آش همین و کاسه همین است. البته از آفات علم و علما هم نباید گذشت که نابود میکند شهامت اقرار به اشتباه و تصحیح اندیشه را در اکثر صاحبان علوم حصولی .چنین است که تعلیم و تزکیه در کنار هم،راهگشا شمرده شده.
برای استاد عزیز عبدالکریمی،دعای صحت جسم و جان دارم.
دو ساعت و نیم آخر مناظره را در پخش زنده شنیدم.
متاسفانه همانطور که بارها اشاره فرموده اید،کینه ها و نفهمی ها و بدفهمی های گذشته و حال و آینده،موجب عدم رای سالم و انتخاب صحیح روشنفکران قدیم و جدید است و منتج به بدبختی ی بیشتر مردم. تا زمانی که علمای حوزه و دانشگاه و غیره،متوجه ریشه مشکلات در دهکده ی جهانی نشوند،که نیست مگر نظام سلطه (غربی یا شرقی) آش همین و کاسه همین است. البته از آفات علم و علما هم نباید گذشت که نابود میکند شهامت اقرار به اشتباه و تصحیح اندیشه را در اکثر صاحبان علوم حصولی .چنین است که تعلیم و تزکیه در کنار هم،راهگشا شمرده شده.
برای استاد عزیز عبدالکریمی،دعای صحت جسم و جان دارم.
Forwarded from Alireza
جناب عبدالکریمی عزیز
سلام و شب بخیر
.
دیدم که درباره مطالبی درباره ساختن یا نساختن بمب اتم بازنشر کردید. جناب عبدالکریمی، شما برعکس مسئولان جمهوری اسلامی در یک حاشیه امن و ایزوله زندگی نمی‌کنید و در میان مردم هستید و مثل همه ما سوار تاکسی می‌شوید و در خیابان‌ها قدم می‌زنید و هوای آلوده تنفس می‌کنید و برق خانه‌تان هم قطع می‌شود. و احتمالا می‌دانید ما چندین سال است بمب اتمی ساخته‌ایم. و چند بار هم در سالهای اخیر آزمایشش کرده‌ایم و از مرگبار بودنش مطمئن شدیم. یک بمب اتمی واقعی بر ضد ملت خودمان. امروز در خیابان ولیعصر می‌رفتم و زنان سیاه پوشی هر ده متر در سمت چپ و راست پیاده رو مستقر شده‌اند تا همان کار عبث بی‌بنیاد را که سالهاست آزموده‌اند چیزی جز ضرر نداشته را تکرار کنند. و یک ون بزرگ و تعدادی مامور یگان ویژه برای این که کسی جرئت نکند نه بگوید. جناب عبدالکریمی، آقای پزشکیان هم آمد و ما هنوز هیچ نشانه‌ای ندیدیم که می‌شود امیدوار بود. تا کی باید از این سیاه‌پوشان بترسیم؟ تا کی می‌توانیم با امید اصلاح خشم خود را ببلعیم؟ تا کی باید هزینه‌های گزاف بدهیم برای مسئله‌های چنین کوچکی؟ تا کی باید دنبال بهانه‌ای برای وفاق بگردیم و پیدا نکنیم؟ و خلاصه تا کی نباید منفجر بشویم؟
این بغض و اندوه و ناامیدی ما انفجاری بدتر از بمب هسته‌ای خواهد داشت. کدام مسئول بلندپایه این خطر را جدی می‌گیرد؟ کدام نماینده مجلس اعتراضی میکند؟ چگونه به رئیس‌جمهوری که نمی‌تواند فیلترینگ نمایشی را هم بردارد امید داشته باشیم؟ کدام اقدام نظام را به فال نیک بگیریم؟
من هم مثل شما تا آخرین لحظه امیدم را به اصلاح و وفاق از دست نمی‌دهم. این چیزی‌ست که یک جوان بیست و چهار ساله که وطنش را و مردمش را دوست دارد و از تبدیل شدن سرزمینش به صحنه خونین جنگ داخلی می‌ترسد برای شما نوشته و می‌داند که جامعه فعالان و دغدغه‌مندان هم‌نسلش چیز زیادی با ناامیدی فاصله ندارند.
سلام و شب بخیر
.
دیدم که درباره مطالبی درباره ساختن یا نساختن بمب اتم بازنشر کردید. جناب عبدالکریمی، شما برعکس مسئولان جمهوری اسلامی در یک حاشیه امن و ایزوله زندگی نمی‌کنید و در میان مردم هستید و مثل همه ما سوار تاکسی می‌شوید و در خیابان‌ها قدم می‌زنید و هوای آلوده تنفس می‌کنید و برق خانه‌تان هم قطع می‌شود. و احتمالا می‌دانید ما چندین سال است بمب اتمی ساخته‌ایم. و چند بار هم در سالهای اخیر آزمایشش کرده‌ایم و از مرگبار بودنش مطمئن شدیم. یک بمب اتمی واقعی بر ضد ملت خودمان. امروز در خیابان ولیعصر می‌رفتم و زنان سیاه پوشی هر ده متر در سمت چپ و راست پیاده رو مستقر شده‌اند تا همان کار عبث بی‌بنیاد را که سالهاست آزموده‌اند چیزی جز ضرر نداشته را تکرار کنند. و یک ون بزرگ و تعدادی مامور یگان ویژه برای این که کسی جرئت نکند نه بگوید. جناب عبدالکریمی، آقای پزشکیان هم آمد و ما هنوز هیچ نشانه‌ای ندیدیم که می‌شود امیدوار بود. تا کی باید از این سیاه‌پوشان بترسیم؟ تا کی می‌توانیم با امید اصلاح خشم خود را ببلعیم؟ تا کی باید هزینه‌های گزاف بدهیم برای مسئله‌های چنین کوچکی؟ تا کی باید دنبال بهانه‌ای برای وفاق بگردیم و پیدا نکنیم؟ و خلاصه تا کی نباید منفجر بشویم؟
این بغض و اندوه و ناامیدی ما انفجاری بدتر از بمب هسته‌ای خواهد داشت. کدام مسئول بلندپایه این خطر را جدی می‌گیرد؟ کدام نماینده مجلس اعتراضی میکند؟ چگونه به رئیس‌جمهوری که نمی‌تواند فیلترینگ نمایشی را هم بردارد امید داشته باشیم؟ کدام اقدام نظام را به فال نیک بگیریم؟
من هم مثل شما تا آخرین لحظه امیدم را به اصلاح و وفاق از دست نمی‌دهم. این چیزی‌ست که یک جوان بیست و چهار ساله که وطنش را و مردمش را دوست دارد و از تبدیل شدن سرزمینش به صحنه خونین جنگ داخلی می‌ترسد برای شما نوشته و می‌داند که جامعه فعالان و دغدغه‌مندان هم‌نسلش چیز زیادی با ناامیدی فاصله ندارند.
Forwarded from ParsinTV l پارسین
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Forwarded from سعید توفیقی
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🔹️گفتگوی جنجالی، بیژن عبدالکریمی و علیرضا نامور حقیقی در برنامه《چرا مقاومت؟》
سایر حاضرین در این جلسه :
#قیس_قریشی
#پیمان_عارف
#سروش_دباغ
#فرج_سرکوهی
#تقی_رحمانی
#مصطفی_دانشگر
#محمد_منظرپور
#امیر_وظیفه_شناس
سایر حاضرین در این جلسه :
#قیس_قریشی
#پیمان_عارف
#سروش_دباغ
#فرج_سرکوهی
#تقی_رحمانی
#مصطفی_دانشگر
#محمد_منظرپور
#امیر_وظیفه_شناس
Forwarded from سعید توفیقی
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🔹️بخشی از سخنان #بیژن_عبدالکریمی در برنامه 《چرا مقاومت؟》
سایر حاضرین در این جلسه :
#قیس_قریشی
#علیرضا_نامور_حقیقی
#سروش_دباغ
#فرج_سرکوهی
#تقی_رحمانی
#مصطفی_دانشگر
#پیمان_عارف
#محمد_منظرپور
#امیر_وظیفه_شناس
سایر حاضرین در این جلسه :
#قیس_قریشی
#علیرضا_نامور_حقیقی
#سروش_دباغ
#فرج_سرکوهی
#تقی_رحمانی
#مصطفی_دانشگر
#پیمان_عارف
#محمد_منظرپور
#امیر_وظیفه_شناس
Forwarded from اخبار سپاه پاسداران🚩
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🎥 افشاگری جنجالی محمد منظرپور از پشت‌پردۀ نقشۀ شبکه صهیونیستی اینترنشنال علیه ایران!
سردبیر سابق اینترنشنال و بی‌بی‌سی:
🔺شبکه اینترنشنال مو به مو به دنبال پیاده‌سازی نقشه‌های موساد برای خلع سلاح کردن ایران در برابر اسرائیل است.
🔺رضا پهلوی مثل مجاهدین خلق دچار مرگ سیاسی شده است.
سپاه سایبری پاسداران👇🏻
☑️ @SEPAH
سردبیر سابق اینترنشنال و بی‌بی‌سی:
🔺شبکه اینترنشنال مو به مو به دنبال پیاده‌سازی نقشه‌های موساد برای خلع سلاح کردن ایران در برابر اسرائیل است.
🔺رضا پهلوی مثل مجاهدین خلق دچار مرگ سیاسی شده است.
سپاه سایبری پاسداران👇🏻
☑️ @SEPAH
Forwarded from Danesh
عباس عبدی: تقابل با حاکمیت و رادیکالیسم با «وفاق» سازگار نیست - تسنیم
https://www.tasnimnews.com/fa/news/1403/08/27/3201586/%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%A8%D8%A7-%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D8%A8%D8%A7-%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA
https://www.tasnimnews.com/fa/news/1403/08/27/3201586/%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%A8%D8%A7-%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D8%A8%D8%A7-%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA
خبرگزاری تسنیم | Tasnim
عباس عبدی:تقابل با حاکمیت و رادیکالیسم با «وفاق» سازگار نیست
عباس عبدی: من هم سلام عرض می‌کنم خدمت شما و بینندگان این مصاحبه؛ ببینید، من نگفتم تعریف نشود، اما معتقدم تعریفی که منطقی باشد و حد و مرز تعیین کند خیلی کار را پیچیده میکند، گویی که فرض می‌کنیم یک تعریف کلاسیکی از این مفاهیم وجود دارد که فردی وسط می‌گذارد…