🖥 ویدیو

یک نمونه جالب از اثرات بخش خصوصی و اقتصاد رقابتی

دو شرکت خصوصی نه خیلی بزرگ در آمریکا به نام‌های Ranger Point Precision و Wren Metal Works یک اسلحه بر مبنای مکانیزم LEVER ACTION با صدا خفه کن یکسره ساخته‌ند و همان طور که می‌بینید سلاح با وجود ارائه شدن در کالیبر 70-45، بسیار کم صدا است.

این خلاقیت در سایه بازار رقابتی، شرکت‌های خصوصی و انگیزه برای ارائه محصولات جدید به بازار و رسیدن به سود رشد پیدا کرده و به اینجا می‌رسد.

◽️@utfinance◽️

◽️ توئیت

👤 بهنام صمدی

تصویب قانون تثبیت قیمت‌ها در مجلس هفتم باعث شد امروز کسری برق، گاز، بنزین داشته باشیم!

بله عزیزان اثر پروانه‌ای این قانون در سال ۸۳ باعث شده در تابستان برق و در زمستان گاز صنایع قطع بشه!

بزگترین دارنده ذخایر گازی جهان دچار کسری شده.

◽️@utfinance◽️

👤 موسی غنی‌نژاد

عقلانیت از منظر هایک

▫️عقلانیت چیست؟ عقلانیت چه چیزهایی را در زمین واقعیت شامل می‌شود؟

▫️فون هایک،‌ اقتصاددان و فیلسوف سیاسی معاصر بود که تعبیر خاصی از عقلانیت را مطرح می‌کند. هایک دو نوع عقلانیت را تفکیک می‌کند: عقلانیت تکاملی و عقلانیت صنع‌گرا.

▫️در این گفتگو امیرحسین خالقی،‌ پژوهشگر و مدرس دانشگاه میزبان موسی غنی‌نژاد، اقتصاددان است. خالقی در این گفتگو به بررسی نظرات این اقتصاددان که از مترجمان ایده‌های فون هایک است، پرداخته و انواع عقلانیت از منظر هایک را از او جویا می‌شود.

▫️غنی‌نژاد صحبت خود را از اینجا آغاز می کند که فقدان عقلانیت چیست. چراکه اعتقاد دارد در سیستم اقتصادی ایران عقلانیت وجود ندارد.

▫️به عقیده غنی‌نژاد زمانی که عقلانیت نباشد،‌ در وهله اول فساد به وجود می‌آید و زمینه برای شکل‌گیری رانت فراهم می‌شود.

🎧 نسخه صوتی

◽️@utfinance◽️

📄 یادداشت

از «حاجی آقای» صادق هدایت تا ایلان ماسک

👤 مهرپویا علا

◽️@utfinance◽️

🖥 تیزر

عقلانیت از منظر هایک

👥 گفت‌وگوی دکتر امیرحسین خالقی و استاد موسی غنی‌نژاد

📌 ویدیوی کامل را اینجا ببینید

◽️@utfinance◽️

📄 مقاله

نظم خودانگیخته در اندیشه آدام فرگوسن

نظم خودانگیخته به ظهور طبیعی و بدون برنامه ریزی نظم از تعاملات به ظاهر آشفته بین افراد اشاره دارد. فرگوسن این مفهوم را در اثر اصلی خود، «مقاله ای در مورد تاریخ جامعه مدنی» (1767) معرفی کرد، جایی که او استدلال کرد که بسیاری از ساختارها و هنجارهای اجتماعی در طول زمان به طور ارگانیک تکامل می‌یابند. به گفته فرگوسن، افرادی که به دنبال منافع خود هستند، اغلب به ایجاد یک جامعه منسجم و کارآمد کمک می‌کنند، حتی اگر قصد انجام این کار را نداشته باشند.

◽️@utfinance◽️

📄 مقاله

از «چه نباید کرد» تا «چه باید کرد»؛ تأملاتی درباره‌ی جایگاه بینش و منشور برای دگرگونی پایدار اجتماعی

👤 تورج اتابکی

📌 قسمت اول

📌 قسمت دوم

◽️@utfinance◽️

یک‌ سال و نیم پیش، در روزهای پایانیِ شهریورماه ۱۴۰۱، حرکتی اعتراضی علیه نظام مستقر جمهوری اسلامی در ایران شکل گرفت که نه تنها در تاریخ معاصر ایران یگانه بود، بلکه در جهان قرن بیست‌ویکم نیز به سختی می‌توان در زمینه‌ی حمایت جهانیان همتایی برای آن یافت. در صد‌روزگیِ این حرکت در نوشته‌ای آوردم که خیزش اعتراضی که با شعار «نه به حجاب اجباری» آغاز شد و با شتابی چشمگیر به جنبشی اعتراضی-انقلابی فرا روئید، و خواست سر‌نگونیِ نظام جمهوری اسلامی را مطرح کرد، سرِ آن دارد که در تداوم حرکت انقلابی‌اش، زمینه‌های یک انقلاب تمام‌عیار را پی‌بریزد. در آن نوشته پس از برشمردن پنج شناسه‌ی جنبش «زن-زندگی-آزادی»، از چالش‌های پیشاروی جنبش یاد کردم و آوردم که این جنبش برای تحقق اهدافِ خود با نشیب و فرازهایی رو‌به‌رو است. به سرکوب بی‌امان حکومت میلیتاریستیِ فقیه‌سالار اشاره کردم و همچنین اینکه جنبش نتوانسته از طرح شعارهای سلبی به بیان شعار ایجابی برسد. در این زمینه به نیاز جنبش به داشتن منشور رسیدم. اشاره به داشتن منشور بر این فرض غلط استوار بود، که جنبش صاحب بینش است و حال باید به تدوین منشور پرداخت. بینش یعنی اصول راهنما برای رسیدن به نتایج مطلوب. اصولی که قادر است مردمان را برای ایجاد تغییرات قابل توجه در جامعه، برانگیزد و بسیج ‌کند و منشور یعنی داشتن برنامه‌ای راهبردی که مراحل مشخص، اقدامات و نقاط عبور لازم برای دستیابی به بینش جنبش اجتماعی را شرح دهد.

🔗 همچنین بخوانید:
صد روزی که «شعار زن، زندگی، آزادی» ایران را لرزاند

◽️@utfinance◽️

🖥 درسگفتار

درباره تاریخ ایران

👤 عباس امانت

قسمت اول ــ بوم و بر


در این سلسله درس‌گفتارها، عباس امانت، استاد بازنشسته‌ی تاریخ در دانشگاه ییل، درباره ساختارهایی در تاریخ ایران صحبت می‌کند که به باور او از قرن‌ها پیش تا امروز پایدار مانده و زندگی ایرانیان را شکل داده است.

🔗 قسمت پیشین، پیشگفتار را اینجا ببینید

◽️@utfinance◽️

🖥 ویدیو کست

داستان زندگی لودویگ فون میزس

👤 شیما / پادکست خوره کتاب

◽️@utfinance◽️

📄 مقاله

گزاره‌های بنیادی اقتصاد اتریشی

👤 پیتر جی. بوتکه

✍🏻 مترجم: حسن افروزی

منبع: دایره‌المعارف اقتصادی کانسایس

◽️@utfinance◽️


🔗 همچنین بخوانید:

مکتب اقتصاد اتریشی چه می‌گوید؟


◽️@utfinance◽️

🖥 چراز

توسعه به سبک عالیخانی

👤 حسین میرزایی

▫️تاریخ توسعه در ایران چه درسی برای ما دارد؟

▫️برخی ناظران دهه ۴۰ اقتصاد ایران را دهه طلایی می‌دانند چرا که توانسته بود به نرخ تورم تک رقمی به همراه رشد اقتصادی مطلوب دست یابد. دوره‌ای که می‌گویند علینقی عالیخانی، وزیر اقتصاد معمارش بوده است. اما تعادل‌های سیاسی در آن زمان چگونه رقم خورده بود که هم قدرت جامعه و هم حکومت را افزایش داده بود؟

▫️چراز در این قسمت بررسی می‌کند.

#چراز

◽️@utfinance◽️

📄 یادداشت مهمان

نگاهی به ریشه‌های اقتصادی انقلاب مشروطه ایران

✍️محمد مهدی وکیلی

سیزدهم مرداد ماه سالروز امضاء فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۸۵ خورشیدی است. انقلاب مشروطه ایران (۱۹۱۱-۱۹۰۵) دوره‌ای کلیدی در تاریخ ایران است که جدا از عوامل سیاسی و اجتماعی، محرک‌های اقتصادی مهمی هم داشت. هم‌راستایی این عوامل اقتصادی با پویایی‌های اجتماعی و سیاسی، موجب تقویت نیروی انقلاب شد. در این یادداشت کوتاه ریشه‌های اقتصادی این انقلاب در سه محور اصلی به اختصار بررسی می‌کنیم: وابستگی اقتصادی و نفوذ قدرت‌های خارجی، نارضایتی‌های اقتصادی داخلی و ظهور بورژوازی ملی.

۱- وابستگی اقتصادی و نفوذ قدرت‌های خارجی

یکی از انگیزه‌های اقتصادی برای انقلاب مشروطه، افزایش وابستگی اقتصادی ایران به قدرت‌های خارجی، به ویژه بریتانیا و روسیه بود. این وابستگی با مجموعه‌ای از معاهدات و امتیازات که به طور قابل توجهی حاکمیت اقتصادی ایران را تضعیف می‌کرد، مشخص می‌شد. برای نمونه معاهدات ترکمنچای (۱۸۲۸) و پاریس (۱۸۵۷) زیان‌های اقتصادی و سرزمینی سنگینی بر ایران تحمیل کرده و آسیب‌پذیری اقتصادی آن را تشدید کردند. این معاهدات ورود کالاهای تولید شده به صورت انبوه از اروپا را تسهیل کرده و صنایع محلی و صنعتگران را که توان رقابت با کالاهای صنعتی وارداتی ارزان قیمت را نداشتند به مرز نابودی کشاند.

علاوه بر این، کنترل خارجی بر بخش‌های کلیدی اقتصادی، مانند تأسیس بانک شاهنشاهی ایران و ارائه امتیازات به بریتانیا برای بهره‌برداری از نفت و دیگر منابع طبیعی، وابستگی اقتصادی ایران را بیشتر کرد. این امتیازات اغلب با حقوق فراملی همراه بودند که شرکت‌های خارجی را از قوانین محلی معاف می‌کردند. بدین ترتیب یک نظام حقوقی دوگانه ایجاد شد که منافع خارجی را بر منافع داخلی ترجیح می‌داد. در نتیجه، نارضایتی از این امتیازات خارجی، غلیان احساسات ملی‌گرایانه و اصلاح‌طلبی، مشروطه را به عنوان راهی برای بازیابی استقلال اقتصادی و بازگرداندن عزت ملی در کانون توجهات قرار داد.

۲- نارضایتی‌های اقتصادی داخلی

در داخل کشور، مدیریت نادرست اقتصادی و شیوه‌های استثماری سلسله قاجار نقش مهمی در شعله‌ور کردن انقلاب داشت. حاکمان قاجار، که به خاطر زندگی‌های اشرافی و مخارج گزاف خود بدنام بودند، فشارهای مالیاتی بر مردم را افزایش داده و دارایی‌های ملی را برای تأمین هزینه‌های تجملی خود می‌فروختند. فروش مناصب، عناوین و زمین به بالاترین قیمت‌ پیشنهادی، فساد و ناکارآمدی در حاکمیت را تشدید کرد و مشکلات اقتصادی ایرانیان عادی را بدتر کرد.

علاوه بر این، تجاری‌سازی کشاورزی و ادغام اقتصادهای منطقه‌ای در چارچوب ملی تحت نفوذ خارجی، ساختارهای اقتصادی سنتی را مختل کرد. این تغییرات به افزایش بیکاری در بین دهقانان انجامید، چراکه کشاورزی تجاری بزرگ‌مقیاس با هدف صادرات جایگزین کشاورزی معیشتی شد. این مساله که ظلم در حق رعیت تلقی می‌شد، دهقانان و صنعتگران کوچک را با ناآرامی‌های اجتماعی گسترده و حمایت از اصلاحات مشروطه‌‌خواهانه همراه کرد، جنبش‌هایی که وعده بهبود این شرایط را می‌دادند.

۳- ظهور بورژوازی ملی

تحولات اقتصادی ناشی از نفوذ فزاینده خارجی و تجاری‌سازی اقتصاد نیز منجر به ظهور بورژوازی ملی شد. این طبقه جدید، شامل بازرگانان، صنعتگران و صنعتی‌کاران کوچک بود که خود را شدیداً در تقابل با تسلط اقتصادی خارجی و اداره فاسد قاجار می‌دیدند. بورژوازی ملی که توسط رقابت خارجی تهدید می‌شد و از نقش‌آفرینی در ساختار سیاسی موجود محروم شده بود، به نیروی محرکه‌ای برای مشروطه‌خواهی تبدیل شد.

بازرگانان سنتی بازار نقش مهمی در سازماندهی اعتراضات و اعتصابات داشتند. منافع اقتصادی آن‌ها با اهداف ملی‌گرایانه برای کاهش کنترل خارجی و استقرار حکومتی مشروطه هم‌سو بود که می‌توانست منافع اقتصادی داخلی را حمایت و تامین کند. بازارها به سرعت به هسته مقاومت انقلابیون تبدیل شدند، جایی که نارضایتی‌های اقتصادی بیان شده و به یک جنبش سیاسی تبدیل می‌شدند.

جمع‌بندی

به طور کلی می‌توان گفت که انقلاب مشروطه ایران عمیقاً ریشه در نارضایتی‌های اقتصادی داشت. تأثیر مخرب نفوذ اقتصادی خارجی، همراه با مدیریت ناکارآمد داخلی و ظهور بورژوازی ملی که خود را محروم از حقوقش می‌دید، زمینه مساعدی برای جنبش‌های انقلابی ایجاد کرد. این عوامل اقتصادی نه تنها محرک مشروطه‌خواهی بودند، بلکه ماهیت و جهت‌گیری انقلاب را نیز شکل دادند. بنابراین انقلاب مشروطه را می‌توان پاسخی به بی‌عدالتی‌های اقتصادی و جستاری برای دستیابی به حاکمیت اقتصادی کارآمد دانست که پیوند ذاتی بین اوضاع اقتصادی و تحولات سیاسی در تاریخ ایران را نشان می‌دهد.



📌 یادداشت‌ها، نقد و نظر خود را می‌توانید به آیدی @UTfinanceAdmin ارسال کنید.
◽️@utfinance◽️

👥 گفت‌وگوی اکوایران با رضا نیازمند

1- سال‌های قحطی و آبله- «بانی ایدرو» (قسمت اول)
داستان کودکی و نوجوانی رضا نیازمند و اوضاع ایران در سالهای رضاشاه

2- نجات نساجی قائمشهر در جنگ جهانی- «بانی ایدرو» (قسمت دوم)
رضا شاه از همکاری با آلمان ها به دنبال چه بوده است؟
نجات نساجی مازندران از جنگ جهانی دوم

3- سقوط پدر روحانی- «بانی ایدرو» (قسمت سوم)
تاسیس سازمان برنامه توسط شرکت مشاوره آمریکایی
دولت مصدق و افول آن

4- اصلاحات نابودگر؛ کشاورزی از دست رفته- «بانی ایدرو» (قسمت چهارم)
چگونه اصلاحات ارضی کشاورزی ایران را نابود کرد و سرمایه داران را از کشور فراری کرد؟

5- کاشف پول‌های پنهان در حجره‌ها. «بانی ایدرو» (قسمت پنجم)
نحوه خارج کردن اقتصاد ایران از رکود عمیق در دهه چهل توسط تیم عالیخانی

6- انفجار تیم اقتصادی دهه ۴۰ به دست شاه- بانی ایدرو (قسمت ششم)
دلایل تغییر مدیران اقتصادی توسط شاه در اواخر دهه 40 و شرح اختلافات عالیخانی و شاه

7- سفر محرمانه محمدرضا پهلوی به شوروی- بانی ایدرو (قسمت هفتم)
هوشمندی محمدرضا شاه در موازنه مثبت بین شوروی و آمریکا در اوایل دهه 50

8- از وزیر بی قاشق تا وزیر جزیره دار- بانی ایدرو (قسمت هشتم)
جایگزین کردن عالیخانی با هوشنگ انصاری و ویژگی های این دو نفر

9- بذر اقتصادی انقلاب ۵۷- بانی ایدرو (قسمت نهم)
چگونه اصلاحات ارضی بذر انقلاب 57 را در کشور پراکنده کرد؟

10- فرق بین ایران و کره جنوبی در صنعتی شدن - بانی ایدرو (قسمت دهم)
چرا صنعتی شدن در کره جنوبی ادامه یافت و‌ در ایران نه؟

◽️@utfinance◽️

📄 مقاله

اعتراضات سراسری ایران: زمان بیم و زنان امید

👤 عباس امانت

تاریخ نگارش مقاله: ۸ آبان ۱۴۰۱ - ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲

جنبش شهریور و مهر ماه ۱۴۰۱ در سراسر ایران که با اعتراض به مرگ (ژینا ) مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد آغاز شد، زنان و مردان جوان و نوجوان دلیری را به خیابان آورد که در متن شعار زن، زندگی، آزادی نه تنها خواهان برداشتن حجاب اجباری بودند، بلکه سرخوردگی و خشم خود را از تمامی حاکمیت ابراز می‌داشتند. برخلاف انتظار مقامات جمهوری اسلامی، این جریان نه تنها پس از یکی دو روزخاموش نشد، بلکه کم و بیش از حیطه خیابان و دانشگاه و دبیرستان به فرهنگیان نیز سرایت کرد.

این رویداد، که حال در مرحله بسیار حساسی است، از دیدگاه تاریخی دراز مدت شایان بررسی است زیرا اگرچه از پاره ای جهات آن را باید دنباله جنبش سبز در ۱۳۸۸و پس از آن تظاهرات فراگیر ۱۳۹۸ دانست، اما شاخصه یگانه آن حضور چشمگیر دختران جوان در صف اول است، جنبشی زنانه که در تاریخ معاصر ایران، و شاید دنیای اسلام، بی نظیر است.

باید پرسید که آیا جامعه ایران اکنون شاهد یک گشت اساسی در تاریخ مناسبات نسلی است و اگر چنین است، آیا این گسست نسلی که ما شاهد آن هستیم مقدمه یک دگرگونی اساسی در ساختار مردسالاری است و این خود طلایه تحول‌های کلان دیگری در جامعه است؟

◽️@utfinance◽️

🖥 ویدیو

شاخص‌های شادکامی

👥 گفت‌وگوی علی معینی با مرتضی مردیها

◽️@utfinance◽️

📄 گزارش

موسی غنی‌نژاد در نشست اتاق تبریز: اقتصاد دستوری ریشه اصلی ناترازی‌ها است

موسی غنی‌نژاد در نشست اتاق تبریز با عنوان «نه به اقتصاد دستوری در دولت جدید»، با اشاره به ناترازی در اقتصاد ایران به‌ویژه ناترازی در کسری بودجه، ریشه این مشکل در اقتصادی ایران را به عرضه و تقاضا در بخش‌های مختلف اقتصادی نسبت داد که می‌تواند منجر به مشکلات متعددی از جمله تورم، بیکاری، نوسانات ارزی و کاهش رشد اقتصادی شود. غنی نژاد معتقد است این ناترازی‌ها در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصاد ایران تبدیل شده‌اند.

غنی‌نژاد در ادامه با اشاره به وضعیت اقتصادی کشور، گفت: اقتصاد ما حال خوبی ندارد. آمارها از رشد اقتصادی چهار، پنج درصدی حکایت دارد؛ اما اگر این آمار درست بود، نباید وضع اقتصاد، جامعه و مردم این‌گونه باشد.

غنی‌نژاد گفت: در چهار، پنج سال اخیر نرخ تورم حدود ۴۰ درصد بوده است و اکثریت جامعه که مزد و حقوق‌بگیر هستند، در این شرایط تورمی، سال‌به‌سال فقیرتر شده‌اند و قدرت خرید آنها کاهش یافته است.

این اقتصاددان معتقد است، رشد اقتصادی بیشتر ناشی از فرآورده‌های نفتی است که نقش مهمی در فضای کسب‌وکار ندارد و مربوط به رشد اقتصادی دولت یا خصولتی‌ها می‌شود.

◽️@utfinance◽️

📄 مقاله

چگونه سرمایه داری نژادپرستی را شکست می‌دهد

👤 وانجیرو نویا

آین رند در مقاله‌اش با عنوان «نژادپرستی» استدلال می‌کند که نژادپرستی -که او آن را به‌عنوان «پایین‌ترین، بدوی‌ترین شکل جمع‌گرایی» توصیف می‌کند- با سرمایه‌داری ناسازگار است و تنها از طریق سرمایه‌داری می‌توان آن را شکست داد. او سرمایه داری را اینگونه تعریف می‌کند: «نظامی اجتماعی مبتنی بر به رسمیت شناختن حقوق فردی، از جمله حقوق مالکیت، که در آن تمام دارایی‌ها در مالکیت خصوصی است». او توضیح می‌دهد که دفاع از مالکیت خصوصی و سرمایه داری آزاد تنها راه شکست نژادپرستی است.

◽️@utfinance◽️

👥 گفت‌وگوی مجله چشم انداز ایران با فاطمه صادقی

فقه شیعه محصور در پدرسالاری است

/شمارۀ 146، تیر و مرداد 1403، صص 21 تا 26/

◽️@utfinance◽️

📄 مقاله

The Common Sense of Progress

👤Friedrich Hayek

🗓 Tuesday, November 1, 1960


◽️@utfinance◽️

ریشه مهندسی اجتماعی از نگاه هایک
🎓مدرسه پلی تکنیک و بلند پروازی‌های مهندسی در جهان علوم انسانی

✍️مانی بشرزاد

▫️هایک اعتقاد داشت "زمانی که فرانسه کشوری لیبرال شود، به این منعاست که تمامی دنیا لیبرال شده است". چرا او اعتقاد داشت فرانسه آخرین کشوری است که لیبرال می‌شود؟ شاید جواب آن را بتوان در مدرسه پلی تکنیک و نقش مهندسان در توسعه علوم انسانی در این کشور دانست.

▫️پاسکال سالین، اقتصاددان فرانسوی در خاطرات خود درباره فرهنگ فرانسه می‌نویسد "سنتی است که به مهندسان اهمیت فراوانی می‌دهد”. چه فرهنگ آشنایی. فرهنگی که مهندسی را ارج می‌دهد، علوم انسانی را سرکوب می‌کند و دانشمند علوم انسانی برای اینکه به مقام مهندس برسد، باید مهندس اجتماعی شود و از روش علوم طبیعی پیروی کند.

▫️در چنین فضای فرهنگی علوم انسانی یک دغدغه برای کشف حقیقت نیست،  صرفا تربیت بوروکرات‌ها و تکنوکرات‌هایی است که مشکلات اجتماعی جامعه را حل کنند، مشکلاتی که در طبیعت خود مشکلات تکنیکی نیستند که با عقل کل یک مهندس اجتماعی بتواند حل شود.

▫️ریشه نقد هایک به مدرسه پلی تکنیک همین ایده بود: آنها می‌خواستند آینده‌ای که هیچ کس نمی‌داند را مهندسی کنند.