اصطلاح «پدر کسی را درآوردن» از کجا آمده و در اصل چه بوده؟
#متن‌آوا
۱۴‌۰‌‌۳‌‌/۰‌‌‌۳‌/‌۲‌‌۰‌
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

این‌ها همیشه بافاصله:
مگر آن‌که، مگر این‌که، مگر نه آن‌که، مگر نه این‌که، مگر نه.

این همیشه بی‌فاصله:
وگرنه (= «در غیر این صورت»).
#فاصله‌گذاری
۱۴‌۰‌۳‌/۰‌‌۳‌‌/۲‌۱‌
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
instagram.com/matnook_com

دربارۀ دستورخط فارسی شکسته

سخنران: دکتر امید طبیب‌زاده (عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی)
مکان: فرهنگستان زبان و ادب فارسی
زمان: دوشنبه، ۲۱ خرداد ۱۴۰۳
#گفتاری‌نویسی #املا_رسم‌الخط
سید محمد بصام
@theapll
@Matnook_com
www.matnook.com

«اگر مرگ نبود، بیشترِ کارها را می‌گذاشتم برای بعد. عجله نمی‌کردم و چون تنبلم، با خیال راحت کارهایی که می‌خواهم انجام بدهم را* بعداً انجام می‌دادم. بعداً به جاهایی که دوست دارم بروم می‌رفتم. بعداً ورزش می‌کردم. بعداً کتاب‌هایی که دوست دارم بخوانم و فیلم‌هایی که دوست دارم ببینم را* می‌خواندم و می‌دیدم. بعداً به آن‌هایی که دوستشان دارم سر می‌زدم. بعداً خبری از دوستانی که مدت‌هاست از آن‌ها بی‌خبرم می‌گرفتم. بعداً بابت اشتباهاتم معذرت می‌خواستم و بعداً اشتباهات بقیه را می‌بخشیدم. بعداً می‌دویدم. بعداً یک شب رفقا را به یک چلوکباب عالی دعوت می‌کردم. بعداً سه روز لش می‌کردم و هیچ کاری نمی‌کردم. بعداً سیگار را ترک می‌کردم. بعداً می‌رفتم قلۀ توچال. بعداً مثنوی را می‌خواندم. بعداً طلوع خورشید را نگاه می‌کردم. بعداً چندنفری یک سفر باحال می‌رفتیم. بعداً همۀ کارها را می‌کردم، همۀ کارهایی که دلم می‌خواست را... ولی مرگ هست!» (سروش صحت)
★ مفعول، در فارسی، یا گروه (یک یا چند واژه) است یا جمله و پس از آن نیز معمولاً «را» می‌آید، مانند همین دو «را»یی که نشانه‌گذاری کرده‌ام و پس از مفعولی آمده‌اند که جمله است. بنابراین چیزی به نام «"را"ی بعد از فعل» نداریم و این عبارتِ من‌درآوردی، که سال‌هاست به‌واسطۀ‌ کتاب غلط ننویسیم لقلقۀ زبان ویراستاران و دغدغۀ جان ایشان شده‌، به‌کلی نادرست و ناممکن است.
چشم‌ داری تو به چشم خود نگر
منگر از چشم سفیهی بی‌خبر
گوش داری تو به گوش خود شنو
گوش گولان را چرا باشی گرو؟
بی ز تقلیدی، نظر را پیشه کن
هم برای عقل خود اندیشه کن (مولوی)
#ادبیات #دستورزبان
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
instagram.com/matnook_com

در این بیت، «سربه‌راه»* و «سربه‌هوا» و «چشم‌به‌راه» با نیم‌فاصله نوشته می‌شوند. الگوی ساخت‌واژی‌شان واژه + «به» + واژه است (واژه‌های این الگو، مانند واژهٔ «سربه‌سر»، یکسان نیستند). ۶۰ مثال دیگر:
آتش‌به‌اختیار، آدم‌به‌دور، آرزوبه‌دل، آغازبه‌کار، آماده‌به‌خدمت، ابتدابه‌ساکن، اتکابه‌نفس، اعتمادبه‌نفس، انحراف‌به‌چپ، انحراف‌به‌راست، انگشت‌به‌دهان، پابه‌جا، پابه‌راه، پابه‌رکاب، پابه‌ماه، پابه‌مُهر، تابه‌حال، تفنگ‌به‌دوش، جون‌به‌سر، چراغ‌به‌دست، چماق‌به‌دست، حسرت‌به‌دل، حق‌به‌جانب، خانه‌به‌دوش، دست‌به‌آب، دست‌به‌جیب، دست‌به‌سینه، دست‌به‌عصا، دست‌به‌کار، دست‌به‌کمر، دست‌به‌گریبان،‌ دست‌به‌نقد، دست‌به‌یقه، دیگ‌به‌سر، روبه‌جلو، روبه‌راه، روبه‌قبله، روبه‌موت، زنده‌به‌گور، سربه‌زیر،‌ سربه‌مُهر، سیزده‌به‌در، شانه‌به‌سر، عاقبت‌به‌خیر، قریب‌به‌اتفاق، قریب‌به‌یقین، قلم‌به‌دست، قلم‌به‌مزد، گل‌به‌سر، گوش‌به‌راه، گوش‌به‌زنگ، گوش‌به‌فرمان، لَچَک‌به‌سر، معامله‌به‌مثل، مقابله‌به‌مثل، مقرون‌به‌صرفه، منحصربه‌فرد، نابه‌کار، نمک‌به‌حرام، یکی‌به‌دو.
★ به‌لحاظ وزن شعر، «سربه‌ره» درست است.
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com

🔺مهسا کریمی، کارشناس حسابداری، از اصفهان

🎞ویدئو سایر شرکت‌کنندگان:
@Matnook_01
🔰کانال مؤسسه در تلگرام:
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com

پایان داستان تنوین!
#املا_رسم‌الخط
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
instagram.com/matnook_com

پایان داستان تنوین!
چرا نباید واژه‌های تنوین‌دار را با «ن» بنویسیم؟
#متن‌آوا
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

یک هشتگ مفید و پرنکته: #زنگ_املا.
سید محمد بصام
@Matnook_com

🔺راضیه فانی، پژوهشگر دورۀ پسادکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان و مدرس دانشگاه

🎞ویدئو سایر شرکت‌کنندگان:
@Matnook_01
🔰کانال مؤسسه در تلگرام:
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com

درست:
به قطع و یقین (= «قطعاً و یقیناً»)
به حتم و یقین (= «حتماً و یقیناً»)

نادرست:
به قطعِ یقین، قطعِ به یقین، حتمِ به یقین

یادآوری:
«قطع‌ویقین» غیر از «به قطع و یقین» و به‌ معنای «اطمینان» است: «هرگز این‌همه قطع‌ویقین نخواهیم داشت.» (عباس زریاب خویی، لذات فلسفه، ص ۲۴۱)
#املا_رسم‌الخط #واژه‌شناسی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
instagram.com/matnook_com

۴ قاعدۀ فاصله‌گذاری برای بی‌نهایت واژه!

قاعدۀ اول:
عدد + واژه + «ـ‌ه» همیشه با نیم‌فاصله/ بی‌فاصله: (سفر) یک‌روزه، (شیرآلات) دوکاره، (نوزاد) سه‌ماهه، (پاک‌کنندۀ) چندمنظوره، و ... .

قاعدۀ دوم:
عدد + واژه + «ـ‌ی» همیشه با نیم‌فاصله/ بی‌فاصله: (حرکت) یک‌‌بُعدی، (اختلال) دوشخصیتی، (تختۀ) سه‌لایی، (جهان) چندقطبی، و ... .

یادآوری:
۱) «چند» عدد مبهم است و در قاعدۀ ۱ و ۲ قرار می‌گیرد.
۲) در قاعدۀ ۱ و ۲، گاهی دو عدد می‌آید و در این صورت نیز کاملاً با نیم‌فاصله/ بی‌فاصله نوشته می‌شوند: (دختر) پنج‌شش‌ساله، (پرتاب) سی‌چهل‌متری، و ... .

قاعدۀ سوم:
هر + واژه + «ـ‌ه» همیشه بی‌فاصله: هرروزه، هرماهه، هرساله، و ... .

قاعدۀ چهارم:
همه + واژه + «ـ‌ه» همیشه با نیم‌فاصله: همه‌روزه، همه‌ساله، همه‌جانبه، و ... .
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
instagram.com/matnook_com

🔴یک بار برای همیشه از شر تمام اشکالات نگارشی و ویرایشی خود خلاص شوید!
🔰دورۀ جامع آموزش ویرایش و درست‌نویسی مؤسسۀ‌ متنوک با ۵۱ درصد تخفیف ویژه و ظرفیت محدود!

📚۱۴ سرفصل اصلی با ۱۴۴ زیرفصل:
زبان‌شناسی ▫️ دستورزبان ▫️ ویرایش زبانی و ادبی ▫️ حشو و گرده‌برداری ▫️ عربی در فارسی ▫️ املا و رسم‌الخط ▫️ قواعد فاصله‌گذاری ▫️ اصول نشانه‌گذاری ▫️ شیوه‌های ارجاع‌دهی و تنظیم کتاب‌نامه ▫️ قواعد شکسته‌نویسی ▫️ اصول پاراگراف‌نویسی و روش‌های ساده‌نویسی ▫️ نقد کتاب‌های ویرایش به‌ویژه غلط ننویسیم ▫️ معرفی کتاب‌های تخصصی و جدید در نگارش و ویرایش ▫️ تمرین کارگاهی متن‌محور

💎مدت دوره: ۳۰ ساعت (ویدیو ضبط‌شده)
💎۲ کارگاه در ۱ کارگاه: دستورزبان + ویرایش
💎جزوۀ چاپی ۱۰۰صفحه‌ای کارگاه، رایگان (اینجا)
💎بدون پیش‌نیاز و محدودیت زمانی و مکانی
💎پشتیبانی و ارتباط مستقیم با استاد دوره تا یک سال
💎همکاری با نفرات برتر به‌عنوان ویراستار
❌تخفیف ۵۱درصدی و هدایا (دورۀ آموزشی ورد، اکسل، و ۱۰۰۰ فایل کمک‌آموزشی جدید) فقط تا ۷ تیر

👩🏻‍💻مشاوره و ثبت‌نام: @MatnookAdmin3
🎞ویدیو شرکت‌کنندگان: @Matnook_01
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com

تفاوت «جزء» با «جزو» چیست؟
کدام درست است و چرا؟
#املا_رسم‌الخط #واژه‌شناسی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
instagram.com/matnook_com

تفاوت «جزء» با «جزو» چیست؟
کدام درست است و چرا؟
#املا_رسم‌الخط #واژه‌شناسی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

در دو سه کارگاه دیگر هم شرکت کرده بودم، ولی...

نظرات و نتایج شما:
@Matnook_01

«زغال» یا «ذغال»؟
واژه‌های دواملایی را چگونه بنویسیم؟
#املا_رسم‌الخط
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
instagram.com/matnook_com

«زغال» یا «ذغال»؟
واژه‌های دواملایی را چگونه بنویسیم؟
#املا_رسم‌الخط
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com