دربارۀ «چای»
بهمناسبت روز جهانی چای ☕️
واژهٔ «چای» از چینیِ شمالیِ çá (با تلفظی شبیه /چا/) به هندی و روسی رفته و سپس با همین تلفظ به فارسی رسیدهاست. سپس واج /y/ ـ در قیاس با واژههایی مانند «پای» و «جای» (در کنار «پا» و «جا») ـ به آن افزوده شده و بهصورت «چای» و سپس «چایی» درآمدهاست. واژهٔ انگلیسیِ tea و فرانسویِ thé نیز از چینیِ جنوبیِ t‘e گرفته شدهاست. در فارسی، تلفظ و املای «چای» رسمی و «چایی» غیررسمی است.
#واژهشناسی
۱۴۰۳/۰۳/۰۱
سید محمد بصام
Matnook.com
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
بهمناسبت روز جهانی چای ☕️
واژهٔ «چای» از چینیِ شمالیِ çá (با تلفظی شبیه /چا/) به هندی و روسی رفته و سپس با همین تلفظ به فارسی رسیدهاست. سپس واج /y/ ـ در قیاس با واژههایی مانند «پای» و «جای» (در کنار «پا» و «جا») ـ به آن افزوده شده و بهصورت «چای» و سپس «چایی» درآمدهاست. واژهٔ انگلیسیِ tea و فرانسویِ thé نیز از چینیِ جنوبیِ t‘e گرفته شدهاست. در فارسی، تلفظ و املای «چای» رسمی و «چایی» غیررسمی است.
#واژهشناسی
۱۴۰۳/۰۳/۰۱
سید محمد بصام
Matnook.com
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
Forwarded from نتایج کارگاههای متنوک
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🔺نرگس بیگدلی، کارشناس مهندسی ICT، از کرج
🎞ویدئو سایر شرکتکنندگان:
@Matnook_01
🔰کانال مؤسسه در تلگرام:
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
🎞ویدئو سایر شرکتکنندگان:
@Matnook_01
🔰کانال مؤسسه در تلگرام:
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
Matnook | ﻣﺘﻨﻮک
سلسلهچالشهای ویرایش گروه متنوک (۳) ۴ نکتۀ کاربردی ویرایش و نگارش در ۱۰ دقیقه + ۱ ترفند ورد برای اهل قلم و ویراستاران #تمرین_ویرایش ۱۴۰۳/۰۲/۲۹ سید محمد بصام Matnook.com @Matnook_com instagram.com/matnook_com
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
سلسلهچالشهای ویرایش گروه متنوک (۴)
آنچه در این ویدیو میآموزید:
- جایگاه «-ی» نکره
- کاربرد «توسطِ» و درستی آن
- فعل ناقص (وجه وصفی)
- حذف فعل به قرینه و قواعد آن
- کاربرد نادرست ماضی ساده بهجای ماضی نقلی
- شیوۀ نگارش نامهای خاص فرنگی در فارسی
+ معرفی یک کتاب مفید برای نویسندگان، مترجمان، و ویراستاران
#تمرین_ویرایش
۱۴۰۳/۰۳/۰۳
سید محمد بصام
Matnook.com
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
آنچه در این ویدیو میآموزید:
- جایگاه «-ی» نکره
- کاربرد «توسطِ» و درستی آن
- فعل ناقص (وجه وصفی)
- حذف فعل به قرینه و قواعد آن
- کاربرد نادرست ماضی ساده بهجای ماضی نقلی
- شیوۀ نگارش نامهای خاص فرنگی در فارسی
+ معرفی یک کتاب مفید برای نویسندگان، مترجمان، و ویراستاران
#تمرین_ویرایش
۱۴۰۳/۰۳/۰۳
سید محمد بصام
Matnook.com
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
دربارهٔ «بدین» و «بدان»
۱) «بدین» و «بدان» همان «به این» و «به آن» هستند، زیرا «بِد» در آنها (و نیز در «بِدو») تغییریافتۀ pad است که در فارسی میانه (= دورۀ اشکانی و ساسانی) به معنای «به» (حرف اضافه) بودهاست.
۲) «بدین» و «بدان» بیشتر در متنهای نشاندار (مانند نامههای اداری) و گونهٔ ادبی بهکار میروند: گر تو قرآن بدین نمط خوانی/ ببری رونق مسلمانی (گلستان). بنابراین بهتر است آنها را در فارسی رسمی و معیار بهکار نبریم و بهجای آنها بنویسیم «به این» و «به آن».
۳) «بدین» و «بدان» همواره با واژۀ پس از خود بافاصله نوشته میشوند: بدین ترتیب، بدین جهت، بدان جهت، بدین سبب، بدان سبب، بدین علت، بدین گونه، بدین وسیله، و ... .
#واژهشناسی #فاصلهگذاری
۱۴۰۳/۰۳/۰۴
سید محمد بصام
Matnook.com
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
۱) «بدین» و «بدان» همان «به این» و «به آن» هستند، زیرا «بِد» در آنها (و نیز در «بِدو») تغییریافتۀ pad است که در فارسی میانه (= دورۀ اشکانی و ساسانی) به معنای «به» (حرف اضافه) بودهاست.
۲) «بدین» و «بدان» بیشتر در متنهای نشاندار (مانند نامههای اداری) و گونهٔ ادبی بهکار میروند: گر تو قرآن بدین نمط خوانی/ ببری رونق مسلمانی (گلستان). بنابراین بهتر است آنها را در فارسی رسمی و معیار بهکار نبریم و بهجای آنها بنویسیم «به این» و «به آن».
۳) «بدین» و «بدان» همواره با واژۀ پس از خود بافاصله نوشته میشوند: بدین ترتیب، بدین جهت، بدان جهت، بدین سبب، بدان سبب، بدین علت، بدین گونه، بدین وسیله، و ... .
#واژهشناسی #فاصلهگذاری
۱۴۰۳/۰۳/۰۴
سید محمد بصام
Matnook.com
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
۵ فعل ممنوع در نامههای اداری!
#ویرایش_زبانی
۱۴۰۳/۰۳/۰۶
سید محمد بصام
Matnook.com
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
#ویرایش_زبانی
۱۴۰۳/۰۳/۰۶
سید محمد بصام
Matnook.com
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
«مبنیبر» و «مبتنیبر» غلط است!
#فاصلهگذاری #دستورزبان
۱۴۰۳/۰۳/۰۷
سید محمد بصام
Matnook.com
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
#فاصلهگذاری #دستورزبان
۱۴۰۳/۰۳/۰۷
سید محمد بصام
Matnook.com
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
Audio
«مبنیبر» و «مبتنیبر» غلط است!
#متنآوا
۱۴۰۳/۰۳/۰۷
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
#متنآوا
۱۴۰۳/۰۳/۰۷
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
Matnook | ﻣﺘﻨﻮک
سلسلهچالشهای ویرایش گروه متنوک (۴) آنچه در این ویدیو میآموزید: - جایگاه «-ی» نکره - کاربرد «توسطِ» و درستی آن - فعل ناقص (وجه وصفی) - حذف فعل به قرینه و قواعد آن - کاربرد نادرست ماضی ساده بهجای ماضی نقلی - شیوۀ نگارش نامهای خاص فرنگی در فارسی + معرفی…
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
سلسلهچالشهای ویرایش گروه متنوک (۵)
در این ویدیو، با نقد و اشکالات بخشی از دستور خطّ فارسی فرهنگستان (ویراست جدید) آشنا میشوید. علاوهبر این، قاعدۀ فاصلهگذاری «چه» را هم میآموزید: کجا «چه» بافاصله نوشته میشود، کجا با نیمفاصله و کجا پیوسته؟
#دستورزبان #فاصلهگذاری
۱۴۰۳/۰۳/۰۹
سید محمد بصام
Matnook.com
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
در این ویدیو، با نقد و اشکالات بخشی از دستور خطّ فارسی فرهنگستان (ویراست جدید) آشنا میشوید. علاوهبر این، قاعدۀ فاصلهگذاری «چه» را هم میآموزید: کجا «چه» بافاصله نوشته میشود، کجا با نیمفاصله و کجا پیوسته؟
#دستورزبان #فاصلهگذاری
۱۴۰۳/۰۳/۰۹
سید محمد بصام
Matnook.com
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
فاصلهگذاری «چه» در ۱ دقیقه!
۱۲ استثنا:
- چطور، چطوری، چقدر، چکار، چکاره، چگونه؛
- چهبسا، چهجور، چهجوری، چهسان، چهکنمچهکنم، چهها.
یادآوری:
«چه» در پایان واژه همیشه پیوسته یا بیفاصله نوشته میشود: آنچه، چنانچه، بیلچه، کتابچه، میخچه، قبالهنامچه، هرچه، اگرچه، و ... .
#فاصلهگذاری #املا_رسمالخط
۱۴۰۳/۰۳/۱۰
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
۱۲ استثنا:
- چطور، چطوری، چقدر، چکار، چکاره، چگونه؛
- چهبسا، چهجور، چهجوری، چهسان، چهکنمچهکنم، چهها.
یادآوری:
«چه» در پایان واژه همیشه پیوسته یا بیفاصله نوشته میشود: آنچه، چنانچه، بیلچه، کتابچه، میخچه، قبالهنامچه، هرچه، اگرچه، و ... .
#فاصلهگذاری #املا_رسمالخط
۱۴۰۳/۰۳/۱۰
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
دربارۀ «سانتریفوژ» (گریزانه)
۱) «سانتریفوژ» (به فرانسوی، Centrifuge) دستگاهی است که در آن با استفاده از نیروی گریز از مرکز، مواد را از یکدیگر جدا میکنند. معادل فارسی آن، طبق تصویب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، «گریزانه» است.
۲) /سانتریفیوژ/ تلفظِ نزدیک به انگلیسی و /سانتریفوژ/ تلفظِ نزدیک به فرانسهٔ این واژه است. بنابراین، از آنجا که این واژه فرانسوی است، املای «سانتریفوژ» درستتر است و ترجیح دارد.
#واژهشناسی #املا_رسمالخط
۱۴۰۳/۰۳/۱۱
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
instagram.com/matnook_com
۱) «سانتریفوژ» (به فرانسوی، Centrifuge) دستگاهی است که در آن با استفاده از نیروی گریز از مرکز، مواد را از یکدیگر جدا میکنند. معادل فارسی آن، طبق تصویب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، «گریزانه» است.
۲) /سانتریفیوژ/ تلفظِ نزدیک به انگلیسی و /سانتریفوژ/ تلفظِ نزدیک به فرانسهٔ این واژه است. بنابراین، از آنجا که این واژه فرانسوی است، املای «سانتریفوژ» درستتر است و ترجیح دارد.
#واژهشناسی #املا_رسمالخط
۱۴۰۳/۰۳/۱۱
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
instagram.com/matnook_com
شیوۀ نگارش «ـام، ـای، ـاست، ـایم، ـاید، ـاند» (۱)
(براساس ویراست پنجم شیوهنامۀ گروه متنوک)
در فارسیِ رسمی و غیرشکسته، رسمالخط فعلهای ربطیِ «ـام، ـای، ـاست، ـایم، ـاید، ـاند» (مضارع اِخباری فعل «بودن») در پیوند با انواع واژهها به شرح زیر است:
۱) واژههای پایانیافته به حروف پیوسته (مانند «ب» و «ه» و «یِ») و حروف جدا (مانند «د»):
- خوبم، خوبی، خوب است، خوبیم، خوبید، خوباند/ خوبند
- متوجهم، متوجهی، متوجه است، متوجهیم، متوجهید، متوجهاند/ متوجهند
- صاحبرأیم، صاحبرأیی، صاحبرأی است، صاحبرأییم، صاحبرأیید، صاحبرأیاند/ صاحبرأیند
- شادم، شادی، شاد است، شادیم، شادید، شادند
۲) واژههای پایانیافته به همزه (مانند «مبدأ» و «جزء»):
- مبدأم، مبدئی، مبدأ است، مبدئیم، مبدئید، مبدأند
- جزئم، جزئی، جزء است، جزئیم، جزئید، جزءاند/ جزئند
۳) واژههای پایانیافته به صدای e (های بیان حرکت):
سادهام، سادهای، ساده است، سادهایم، سادهاید، سادهاند
یادآوری:
همزۀ «است» پس از واژههای پایانیافته به صدای e (= های بیان حرکت) حذف نمیشود و بافاصله نوشته میشود، مگر در شعر و به ضرورت وزن: صنم با دایه گفت این مرد سادهست/ به صحرا کس غزال از دست دادهست؟ (سنجر کاشانی).
۴) واژههای پایانیافته به صدای ey:
راستپیام، راستپیای، راستپی است، راستپیایم، راستپیاید، راستپیاند
۵) واژههای پایانیافته به صدای i:
- کُرهایام، کرهایای، کرهای است، کرهایایم، کرهایاید، کرهایاند
- مانتوییام، مانتوییای، مانتویی است، مانتوییایم، مانتوییاید، مانتوییاند
- ناجیام، ناجیای، ناجی است، ناجیایم، ناجیاید، ناجیاند
یادآوری:
همزۀ «است» پس از واژههای پایانیافته به i حذف نمیشود و بافاصله نوشته میشود، مگر در شعر و به ضرورت وزن: ماهم این هفته شد از شهر و به چشمم سالیست/ حال هجران تو چه دانی که چه مشکل حالیست (حافظ).
۶) واژههای پایانیافته به صدای o:
تواَم، تویی، توست/ تو است، توایم، (شما صاحب) مانتواید*، تواَند
★ چون «تواید» بیمعنی است، «مانتواید» آورده شد.
۷) واژههای پایانیافته به صدای ow:
تیزرواَم، تیزرویی، تیزرو است، تیزروایم، تیزرواید، تیزرواَند
۸) واژههای پایانیافته به صدای u:
- سخنگویم، سخنگویی، سخنگوست/ سخنگو است، سخنگوییم، سخنگویید، سخنگویند
- عمویم، عمویی، عموست/ عمو است، عموییم، عمویید، عمویند
۹) واژههای پایانیافته به صدای â:
بینایم، بینایی، بیناست/ بینا است، بیناییم، بینایید، بینایند
۱۰) واژههای پایانیافته به «یٰ» (مانند «کبریٰ»):
کبرایم، کبرایی، کبراست/ کبرا است، کبراییم، کبرایید، کبرایند
این را هم ببینید: شیوۀ نگارش فعلهای ربطی در فارسی گفتاری و شکسته.
#املا_رسمالخط
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
instagram.com/matnook_com
(براساس ویراست پنجم شیوهنامۀ گروه متنوک)
در فارسیِ رسمی و غیرشکسته، رسمالخط فعلهای ربطیِ «ـام، ـای، ـاست، ـایم، ـاید، ـاند» (مضارع اِخباری فعل «بودن») در پیوند با انواع واژهها به شرح زیر است:
۱) واژههای پایانیافته به حروف پیوسته (مانند «ب» و «ه» و «یِ») و حروف جدا (مانند «د»):
- خوبم، خوبی، خوب است، خوبیم، خوبید، خوباند/ خوبند
- متوجهم، متوجهی، متوجه است، متوجهیم، متوجهید، متوجهاند/ متوجهند
- صاحبرأیم، صاحبرأیی، صاحبرأی است، صاحبرأییم، صاحبرأیید، صاحبرأیاند/ صاحبرأیند
- شادم، شادی، شاد است، شادیم، شادید، شادند
۲) واژههای پایانیافته به همزه (مانند «مبدأ» و «جزء»):
- مبدأم، مبدئی، مبدأ است، مبدئیم، مبدئید، مبدأند
- جزئم، جزئی، جزء است، جزئیم، جزئید، جزءاند/ جزئند
۳) واژههای پایانیافته به صدای e (های بیان حرکت):
سادهام، سادهای، ساده است، سادهایم، سادهاید، سادهاند
یادآوری:
همزۀ «است» پس از واژههای پایانیافته به صدای e (= های بیان حرکت) حذف نمیشود و بافاصله نوشته میشود، مگر در شعر و به ضرورت وزن: صنم با دایه گفت این مرد سادهست/ به صحرا کس غزال از دست دادهست؟ (سنجر کاشانی).
۴) واژههای پایانیافته به صدای ey:
راستپیام، راستپیای، راستپی است، راستپیایم، راستپیاید، راستپیاند
۵) واژههای پایانیافته به صدای i:
- کُرهایام، کرهایای، کرهای است، کرهایایم، کرهایاید، کرهایاند
- مانتوییام، مانتوییای، مانتویی است، مانتوییایم، مانتوییاید، مانتوییاند
- ناجیام، ناجیای، ناجی است، ناجیایم، ناجیاید، ناجیاند
یادآوری:
همزۀ «است» پس از واژههای پایانیافته به i حذف نمیشود و بافاصله نوشته میشود، مگر در شعر و به ضرورت وزن: ماهم این هفته شد از شهر و به چشمم سالیست/ حال هجران تو چه دانی که چه مشکل حالیست (حافظ).
۶) واژههای پایانیافته به صدای o:
تواَم، تویی، توست/ تو است، توایم، (شما صاحب) مانتواید*، تواَند
★ چون «تواید» بیمعنی است، «مانتواید» آورده شد.
۷) واژههای پایانیافته به صدای ow:
تیزرواَم، تیزرویی، تیزرو است، تیزروایم، تیزرواید، تیزرواَند
۸) واژههای پایانیافته به صدای u:
- سخنگویم، سخنگویی، سخنگوست/ سخنگو است، سخنگوییم، سخنگویید، سخنگویند
- عمویم، عمویی، عموست/ عمو است، عموییم، عمویید، عمویند
۹) واژههای پایانیافته به صدای â:
بینایم، بینایی، بیناست/ بینا است، بیناییم، بینایید، بینایند
۱۰) واژههای پایانیافته به «یٰ» (مانند «کبریٰ»):
کبرایم، کبرایی، کبراست/ کبرا است، کبراییم، کبرایید، کبرایند
این را هم ببینید: شیوۀ نگارش فعلهای ربطی در فارسی گفتاری و شکسته.
#املا_رسمالخط
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
instagram.com/matnook_com
Forwarded from نتایج کارگاههای متنوک
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🔺معصومه تقیزاده، دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی و مترجم ۸ عنوان کتاب
🎞ویدئو سایر شرکتکنندگان:
@Matnook_01
🔰کانال مؤسسه در تلگرام:
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
🎞ویدئو سایر شرکتکنندگان:
@Matnook_01
🔰کانال مؤسسه در تلگرام:
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
Matnook | ﻣﺘﻨﻮک
شعری زیبا از محمود درویش (۱۳ مارس ۱۹۴۱ - ۹ اوت ۲۰۰۸)، شاعر میهندوست و بلندآوازۀ فلسطینی، بهمناسبت سالروز درگذشت وی (از اینستاگرام ماهنامۀ وزن دنیا: رسانهی شعر ایران) #ادبیات #منهای_ویرایش ۱۴۰۱/۰۵/۱۸ سید محمد بصام @Matnook_com instagram.com/matnook_com
شهادةٌ جامعيّة وأربعةُ كتب ومِئاتُ المقالات، وما زِلتُ أُخطِئُ في القراءة! تَكتُبينَ لي «صباحَ الخير» وأقرَؤها «أُحِبُّك»... (محمود درویش)
با مدرک دانشگاهی و چهار کتاب و صدها مقاله، هنوز هم نمیتوانم درست بخوانم! تو برایم «صبح بهخیر» مینویسی و من آن را «دوستت دارم» میخوانم...
#ادبیات #پرسه_در_متون
۱۴۰۳/۰۳/۱۴
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
instagram.com/matnook_com
با مدرک دانشگاهی و چهار کتاب و صدها مقاله، هنوز هم نمیتوانم درست بخوانم! تو برایم «صبح بهخیر» مینویسی و من آن را «دوستت دارم» میخوانم...
#ادبیات #پرسه_در_متون
۱۴۰۳/۰۳/۱۴
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
instagram.com/matnook_com
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
چرا «پاچهخاری» درست است؟
+ یک واژۀ جدید که نمیدانید!
#واژهشناسی #املا_رسمالخط
۱۴۰۳/۰۳/۱۶
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
instagram.com/matnook_com
+ یک واژۀ جدید که نمیدانید!
#واژهشناسی #املا_رسمالخط
۱۴۰۳/۰۳/۱۶
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
instagram.com/matnook_com
Audio
چرا «پاچهخاری» درست است؟
+ یک واژۀ جدید که نمیدانید!
#متنآوا
۱۴۰۳/۰۳/۱۶
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
+ یک واژۀ جدید که نمیدانید!
#متنآوا
۱۴۰۳/۰۳/۱۶
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
Matnook | ﻣﺘﻨﻮک
Photo
آزمون هوش ویرایش: این بیت چند غلط دارد؟
Anonymous Quiz
27%
۱
28%
۲
21%
۳
25%
غلطی نمیبینم و میخواهم آن را بدانم
Matnook | ﻣﺘﻨﻮک
Photo
یک نکتهات بگویم!
پیشوند «بـ-» و «نـ-» بهعلاوۀ فعلهای آغازشده با الف (مانند «اَرزیدن»، «اُفتادن»، «اِنگاشتن») به این صورت نوشته میشوند: بیرزد، نیرزد (نه *بیارزد، *نیارزد)؛ بیفتد، نیفتد (نه *بیافتد، *نیافتد)؛ بینگارد، نینگارد (نه *بیانگارد، *نیانگارد). پس مصرع دوم تصویر اینگونه نوشته میشود: .../ نیرزد آنکه دلی را ز خود بیازاری، که البته درستش این است: نیرزد آنکه وجودی ز خود بیازارند.
#املا_رسمالخط
۱۴۰۳/۰۳/۱۸
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
instagram.com/matnook_com
پیشوند «بـ-» و «نـ-» بهعلاوۀ فعلهای آغازشده با الف (مانند «اَرزیدن»، «اُفتادن»، «اِنگاشتن») به این صورت نوشته میشوند: بیرزد، نیرزد (نه *بیارزد، *نیارزد)؛ بیفتد، نیفتد (نه *بیافتد، *نیافتد)؛ بینگارد، نینگارد (نه *بیانگارد، *نیانگارد). پس مصرع دوم تصویر اینگونه نوشته میشود: .../ نیرزد آنکه دلی را ز خود بیازاری، که البته درستش این است: نیرزد آنکه وجودی ز خود بیازارند.
#املا_رسمالخط
۱۴۰۳/۰۳/۱۸
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
instagram.com/matnook_com