30MB
بسیار خشنودم که اولین نشست هم‌اندیشی از نظر شکل، نزدیک به همان شد که امیدش را داشتم، یعنی گفتگویی نسبتا منسجم که منجر به هم‌اندیشی شود، و نه جایگاهی که در آن یک نفر به بهانه‌ی پاسخ دادن به پرسش‌ها، تنها گوینده باشد.

ضبط نشست اول در موضوع «خشک‌مغزی و تعصب» پیوست است.


🍃 در حین نشست دوست عزیزی گفت که اگر دیدمان نسبت به اسلام با دید غالب متفاوت باشد از دیگران می‌شنویم که چه اصراری است که خود را باز هم مسلمان بنامیم. پاسخی دادم (۱:۳۰:۱۲) و این را در اینجا اضافه می‌کنم که ملاک مسلمانی هم‌اندیش بودن با دید غالب مسلمانان نیست، بلکه "تسلیم" در برابر فهم انسان از حقیقت است. اگر بر این باشیم که ملاک، هم‌اندیش بودن با نظر غالب است و نه تسلیم در برابر فهممان از حقیقت، آنگاه این بیم هست که اگر با ماشین زمان به مکّه‌ی ۱۴ قرن پیش می‌رفتیم، در رکاب ابوجهل بودیم و نه در کنار پیامبر.

با توافق دوستان، در نشست دوم (چهارشنبه ۲۸ تیر) سخن کوتاه آغازین در باب هدایت و پیامبری خواهد بود، و به خصوص به این پرسش خواهیم پرداخت که "آیا هدایت تنها از طریق پیامبران میسر است؟".

@farhadshafti

☝️چکیده‌ای از سخن آغازین در نشست هم‌اندیشی با موضوع "خشک‌مغزی و تعصب":

🍃 از هشت نشانه‌‌ی تعصب یاد کردم، با این تاکید که داشتن این نشانه‌ها لزوما به معنی متعصب بودن نیست اما تعصب در موارد بسیاری این نشانه‌ها را بروز می‌دهد:

۱. در میان حرف دیگری پریدن
۲. محدود بودن حوزه‌‌ی مطالعاتی به کتاب‌های یک نحله‌ی فکری خاص
۳. آماده داشتن بسته‌های پاسخ‌ برای پرسش‌های مطرح شده
۴. جالب ندیدن نظر و استدلال مخالف
۵. عصبانی شدن در حین گفتگو
۶. هدف از گفتگو را قانع کردن دیگران دیدن
۷. تمایل به نقدِ صاحبِ نظر به جای نقدِ نظر
۸. اکراه در موکول کردن نتیجه‌گیری به تفکر بیشتر

🍃 پیشنهاد کردم که رویکرد اثربخش در مواجهه با تعصب (چه در خود و چه در دیگری) دعوت به تامل و اندیشه در پیش‌فرض‌ها به جای درگیر شدن در بحث‌های مربوط به خروجی آن پیش‌فرض‌هاست. در ادامه‌ی بحث سعی کردم این را با مثالی تبیین کنم.


@farhadshafti

در آغاز این نشست☝️، برای تبیین موضوع معمای نسبتا معروفی را مطرح کردم که احتمالا برای شنوندگان مفهوم نیست. این معما را قبلا در اینجا هم‌رسان کرده بودم:

https://www.tg-me.com/farhadshafti/271

🔻دل‌دادگی به حقیقت؛ به مناسبت ده‌سالگی دین‌آنلاین
✍فرهاد شفتی

✔️برای ده سالگی دین‌آنلاین چه می‌توان نوشت؟ بهتر است از نام این رسانه کمک بگیرم. تکلیفم با «آنلاین» نسبتاً روشن است، ترجمهٔ فنی آن «برخط» است. من ترجمه‌ای کمتر فنّی را در اینجا برمی‌گزینم: «دردسترس». می‌ماند «دین» که معمولاً در فارسی به آیین ترجمه می‌شود. برای اینکه این نوشته را به مناسبت بپرورانم، و با این گمان که بیشتر خوانندگان دین‌آنلاین به آیین اسلام‌اند، از قرآن کمک می‌گیرم، اگرچه نتیجه‌ای که می‌گیرم برای همگان است.
📎 پيوند به متن کامل این یادداشت در سایت دین‌آنلاین
https://www.dinonline.com/41482/

🆔 @dinonline

مخاطبان قرآن:
🍃 درباره‌ی مخاطبان قرآن قبلاً در این کانال مطالبی آورده بودم، از جمله در سلسله نشست‌های قرآن و سه پرسش اساسی. از آنجا که این نکته به نظرم در فهم قرآن بسیار مهم است، بار دیگر، به گونه‌ای دیگر به آن اشاره می‌کنم:

🍃 در قرآن:
▫️ منظور از مشرکین، تنها مشرکین عرب در زمان پیامبر، به خصوص در مکه، است مگر اینکه به قرائنی خلافش ثابت شود.
▫️ منظور از اهل کتاب و یهود و‌ نصاری، تنها اهل کتاب، یهود و نصاری ساکن عربستان، به خصوص مدینه، در زمان پیامبر است، مگر اینکه به قرائنی خلافش ثابت شود.
▫️ منظور از منافقین، تنها منافقین آن زمان در مدینه است، مگر اینکه به قرائنی خلافش ثابت شود.
▫️ منظور از یا ایهاالذین آمنوا، تنها مسلمانان زمان پیامبر است، مگر اینکه به قرائنی خلافش ثابت شود.
▫️منظور از ناس، تنها ساکنین عربستان (یا محدوده‌ای از آن) در زمان پیامبر است، مگر اینکه به قرائنی خلافش ثابت شود.
▫️ منظور از کافرین، تنها آن دسته از مخاطبان مستقیم پیامبران هستند که در زمانِ آنها از روی عناد و تکبر ایشان را تکذیب کردند.

🍃 پیام اصلی قرآن پیامی عمومی و فراگیر است، اما مخاطبان مستقیم آیه‌های قرآن مردم زمان و مکان وحی بوده‌اند، مگر آنکه قرائن عمومیت در آیه باشند.

(نزدیک به همین مضمون در تفسیر المیزان آمده است:
«در هر جاى قرآن كه تعبير (الذين كفروا) آمده، مراد كفار مكه‏اند، كه در اوائل بعثت با دعوت دينى مخالفت مى‏كردند، مگر آنكه قرينه‏اى در كلام باشد، كه خلاف آن را برساند، نظير تعبير به (الذين آمنوا)، كه بزودى خواهيم گفت: هر جا در قرآن مطلق و بدون قرينه آمده باشد، مراد از آن مسلمانان مكه، يعنى دسته اول از مسلمين است، كه بچنين خطابى تشريفى اختصاص يافته‏اند، مگر آنكه قرينه‏اى در كلام، خلاف آن را اثبات كند.» - ترجمه‌ی المیزان۱:۸۳)

چند مثال در فرسته‌ی بعدی 👇

#مخاطبان_قرآن

@farhadshafti

مخاطبان قرآن - چند مثال برای تبیین فرسته‌ی پیشین ☝️

🍃 در این جا ۱۰ نمونه آیه را می‌آورم وِ پی‌آمد تفسیری آنها را بر دو مبنای متفاوت به اختصار توضیح می‌دهم:

- مبنایی که خطاب و موضوع این آیات را عام و جهان‌شمول می‌پندارد
- مبنایی که خطاب و موضوع این آیات را خاص و محلی می‌داند

همانگونه که از فرسته‌ی پیشین پیداست من با مبنای دوم هم‌اندیشم و مبنای اول را نه تنها اشتباه بلکه خطرناک می‌دانم.

▫️لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَهً لِلَّذِینَ آمَنُوا الْیهُودَ وَالَّذِینَ أَشْرَکُوا وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّهً لِلَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى ذَلِکَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّیسِینَ وَرُهْبَانًا وَأَنَّهُمْ لَا یسْتَکْبِرُونَ (مائده ۸۲)

- مبنای اول: به عنوان یک قانون کلی، به مسلمانان این آگاهی داده شده است که تا ابد و در همه جا از یهودیان و مشرکین بیشترین دشمنی را خواهند دید و مسیحیان را نزدیک‌ترین افراد در مهرورزی خواهند یافت.

- مبنای دوم: به مسلمانان صدر اسلام این آگاهی داده شده است که از یهودیانِ سرزمینشان (عمدتا مدینه و اطراف آن) و از مشرکینِ سرزمینشان بیشترین دشمنی را خواهند دید و فرقه‌ی نصاری در آن سرزمین را نزدیک‌ترین در مهرورزی خواهند یافت.

▫️... وَإِنَّ کَثِیرًا مِنَ النَّاسِ لَفَاسِقُونَ (مائده ۴۹)

- مبنای اول: به عنوان یک اصل، بسیاری از مردم جهان فاسق‌اند.

- مبنای دوم: بسیاری از مخاطبان مستقیم پیامبر از غیر مومنان در مکه و مدینه و اطراف (از اهل کتاب یا مشرکینِ یا هر دو گروه، بسته به تفسیرِ آیه) فاسق‌اند.

▫️قَتِلُواْ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لَا بِالْيَوْمِ الاَخِرِ وَ لَا يحَُرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ لَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقّ‏ مِنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ حَتىَ‏ يُعْطُواْ الْجِزْيَةَ عَن يَدٍ وَ هُمْ صَاغِرُون (توبه ۲۹)

- مبنای اول: به همه‌ی مسلمانان، برای همیشه، فرمان داده شده است که با اهل کتابی که صفات آمده در آیه را دارند بجنگند تا زمانی که ایشان با فروتنی مالیات (جزیه) دهند.

- مبنای دوم: به پیامبر و یارانش فرمان داده شده است که با آن دسته از اهل کتاب ساکن در سرزمین وحی که ،علی‌رغم اتمام حجت، دارای صفات آمده در آیه هستند بجنگند تا زمانی که ایشان با فروتنی مالیات (جزیه) دهند.

▫️إِنَّ اللَّهَ لَا یغْفِرُ أَنْ یشْرَکَ بِهِ وَیغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِکَ لِمَنْ یشَاءُ وَ مَنْ یشْرِکْ بِاللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِیدًا (نساء ۱۱۶)

- مبنای اول: تمام مشرکین عالم در آخرت به عذاب دچار خواهند شد.

- مبنای دوم: مشرکین مکه و اطراف آن که در فرآیند اتمام حجت پیامبر قرار گرفتند، اگر به شرک ادامه می‌دادند دچار عذاب اخروی می‌شدند.

▫️وَدَّ كَثيرٌ مِنْ أَهْلِ‏ الْكِتابِ‏ لَوْ يَرُدُّونَكُمْ مِنْ بَعْدِ إيمانِكُمْ كُفَّاراً حَسَداً مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدير (بقره ۱۰۹)

- مبنای اول: در کل، بسیاری از اهل کتاب از روی حسد در پی گمراه کردن مسلمانان‌اند.

- مبنای دوم: بسیاری از اهل کتاب مدینه و اطراف از روی حسد در پی گمراه کردن مسلمانان صدر اسلام بودند.

▫️يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَ النَّصارى‏ أَوْلِياءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ وَ مَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمينَ (مائده ۵۱)

- مبنای اول: به عنوان یک اصل، مسلمانان هیچگاه اجازه ندارند یهود و مسیحیان را به دوستی بگیرند، آنها – در دشمنی با اسلام – هم‌دست یکدیگراند و اگر مسلمانان با آنها دوستی کنند گمراه و از ظالمان خواهند بود.

- مبنای دوم: مسلمانان صدر اسلام پس از نزول این آیه اجازه نداشتند یهود و نصاریِ مدینه و اطراف آن را – که در دشمنی با اسلام هم‌دست بودند - به دوستی گیرند (تامل در آیه‌ی ۵۷ همین سوره به فهم این آیه کمک می‌کند).

ادامه در فرسته‌ی بعدی👇

ادامه از فرسته‌ی بالا ☝️

▫️وَ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِقِنْطارٍ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ وَ مِنْهُمْ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِدينارٍ لا يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ إِلاَّ ما دُمْتَ عَلَيْهِ قائِماً ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قالُوا لَيْسَ عَلَيْنا فِي الْأُمِّيِّينَ سَبيلٌ وَ يَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ (آل‌عمران ۷۵)

- مبنای اول: قرآن به همه‌ی مسلمانان برای همیشه هشدار داده است که برخی از اهل کتاب قابل اعتماد نیستند چون مسلمانان را قابل نمی‌دانند و دانسته به خدا دروغ می‌بندند. 

- مبنای دوم: قرآن به مسلمانانِ صدر اسلام هشدار داده است که برخی از اهل کتابِ مدینه و اطراف قابل اعتماد نیستند چون ایشان را قابل نمی‌دانند و دانسته به خدا دروغ می‌بندند.

▫️إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَ الْمُشْرِكِينَ فىِ نَارِ جَهَنَّمَ خَلِدِينَ فِيهَا أُوْلَئكَ هُمْ شَرُّ الْبرَِيَّة (بینه ۶)

- مبنای اول: هر کس از اهل کتاب و مشرکین که پیام پیامبر را نپذیرد از بدترین است و برای همیشه در آتش جهنم است.

- مبنای دوم: هر کس از اهل کتاب و مشرکین در زمان و مکان وحی که، پس از اتمام حجت، پیام پیامبر را نپذیرفته باشد از بدترین بوده و برای همیشه در آتش جهنم است.

▫️وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِم‏ ... (نور ۵۵)

- مبنای اول: خداوند به مسلمانان وعده داده است که ایشان را بر تمام کره‌ی زمین مسلط خواهد کرد.

- مبنای دوم: خداوند به مسلمانان صدر اسلام وعده داد که ایشان را بر تمام سرزمین وحی (عربستان) مسلط خواهد کرد.

▫️مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَماءُ بَيْنَهُم‏ (فتح ۲۹)

- مبنای اول: مسلمانان باید با غیر مسلمانان سخت‌گیر باشند.

- مبنای دوم: مسلمانانِ صدر اسلام باید با کافران (ساکنان سرزمین وحی که پس از اتمام حجت از روی تکبّر با پیامبر مقابله می‌کرند) سخت‌گیر باشند.

🍃 چند نکته:
- منظور بحث این نیست که قرآن و پیام آن تنها برای مخاطبان مستقیم در صدر اسلام بوده است: " گفتمان قرآن بر مبنای «مخاطب خاص مستقیم» است. یعنی مخاطبی که در عصر پیامبر و در همان مکان پیامبر (شبه جزیره‌ی عربستان) می‌زیسته است. این اما بدان معنا نیست که دیگران مخاطب قرآن نیستند و یا آنها از قرآن هیچ استفاده‌‌‌ای نمی‌توانند بکنند، در واقع دریافتن خطاب قرآن با مخاطب خاص مستقیم، کمک خواهد کرد تا به درک روشن‌تری از خطاب قرآن و کاربرد قرآن برای دیگر مخاطبان برسیم. این بحث در این جهت و برای رسیدن به چنین بهره‌ای است." (تقریری از جلسات قرآن و سه پرسش اساسی؛ ص.۳).

- به عبارت دیگر، پذیرفتن 'خاص بودن برخی خطاب‌های قرآنی' و 'بر مبنای مخاطب مستقیم بودن گفتمان قرآن'، باب استفاده از قرآن برای امروز را نه تنگ‌تر، که گشوده‌تر می‌کند.

- تاکید بر خاص بودن مطلوب آیه‌ای از آیات قرآن لزوما به این معنی نیست که تحت هیچ شرایطی مفهوم آن آیه عمومیت پیدا نمی‌کند. برخی (و نه تمامِ) آیاتِ با مخاطبانی خاص، شرایطی دارند که می‌تواند درخارج از زمان و مکان وحی نیز برقرار باشد. مثلا درباره‌ی آیه‌ی مائده ۵۱، اگر امروز نیز اهل کتابی باشند که مشخصا با مسلمانان و اسلام دشمنی می‌کنند آنگاه قطعا این آیه در اینجا نیز مصداق می‌یابد و مسلمانان را از دوستی با چنین اهل کتابی پرهیز می‌دهد.

- شرط اتمام حجت که در شرح چهار آیه از آیات بالا به آن اشاره شد تنها در زمان پیامبران و به واسطه‌ی وحی قابل تشخیص است. برای توضیح بیشتر نگاه کنید به بخش ۱-۴ در "تقریری از جلسات قرآن و سه پرسش اساسی".

#مخاطبان_قرآن
@farhadshafti

خداحافظ شاعر خوب... احمد رضا احمدی...

«از قلب بیمارم می‌خواهم تا آمدن تو بتپد
به دنبال لبخند ناب تو هستم
چنین عمرم را می‌گذرانم
مرا نه شِکوِه است
نه گلایه
قلبم اگر یاری کند
برگ‌های زرد پاییزی را شماره می‌کنم
که دارند از پاییز جدا می‌شوند
و به زمستان متصل می‌شوند

برای زیستن هنوز بهانه دارم
من هنوز می‌توانم به قلبم که فرسوده است
فرمان بدهم که تو را دوست داشته باشد»
(احمدرضا احمدی)

🍃 هر دین‌داری که در تزکیه‌ی نفس از دین خود بهتر از دیگری استفاده کند، دینی برتر از آن دیگری دارد.

«... برای هر یک از شما آیین و راه روشنی قرار داده‌ایم. و اگر خدا می‌خواست، بی‌گمان شما را امّتی یگانه می‌ساخت، ولی (چنین نکرد) تا در آنچه به شما داده آزمایشتان کند، پس در کارهای خوب از هم پیشی گیرید، بازگشت همگی‌تان تنها به سوی خداست، آنگاه شما را در آنچه در آن اختلاف می‌کردید، آگاه خواهد ساخت» (قرآن، بخشی از آیه‌ی مائده ۴۸، ترجمه‌ی محمد علی کوشا)

#کثرت‌انگاری

@farhadshafti

🔹 قرآن‌سوزی؛ زمینه و زمانه

با حضور:
جواد حیدری
فرهاد شفتی
احمد صدری
حسین قاضیان
امیر مازیار
علی محمودی
یاسر میردامادی


     July 15, 02:00  PM EDT
شنبه ۱۴۰۲/۰۴/۲۴
ساعت ۲۱:۳۰ به وقت تهران

کلاب حلقه دیدگاه نو

https://www.clubhouse.com/invite/4dbuXaw44BOr8Zq7nvBokyeqJYL5urL6zw5:r3LfzaZfeGL-RKHOnK-YgcagETiUdLaTbGTgBT_bN2M

▶️ فایل صوتی
نشست «قرآن‌سوزی: زمینه و زمانه»
با حضور
#حسین_کمالی
#جواد_حیدری
#فرهاد_شقتی
#احمد_صدری
#یاسر_میردامادی
#امیر_مازیار
#سید_علی_محمودی
#محمد_رضا_کدیور
#حسین_کاجی


شنبه 15 جولای 2023
#حلقه_دیدگاه_نو 🔹 @

@didgahenochannel

خدای گریزان و تمرین حضور

خدا در حیات ما، به‌ویژه حیات راززدایی‌شده‌ی مدرن، مفهومی گریزان است. یعنی در وضعیت عادی خدا به‌ آسانی در زندگی غایب می‌شود و چشم علم‌زده، چشم روزمره‌نگر، چشم مبدأگریز، چشم غایت‌گریز، چشم برق‌زده، چشم پُر، چشم سطحی، ما را از اندیشه و احضار او دور می‌کند. به عبارت دیگر، زندگی عادی‌مان را اگر به عادی‌بودنش رها کنید، خدا بی‌حضور و ‌بی‌یاد و بی‌نام خواهد بود. از این رو می‌گویم خدا در زندگی روزمره، وجود و مفهومی گریزان است. یعنی تأسف‌بار می‌تواند حتی تا حد فرضیه‌ای در کنار دیگر فرض‌ها، در ذهن ما پایین بیاید، که اگر بود بود، نبود هم نبود.

اینها کسر شأن حضرت باری نیست، خودِ تصویر خدا در بیان‌های الهیاتی نیز تصویری غیور و گران دارد که به معنایی به آسانی و دم‌دست در نزد من و شما حاضر نمی‌شود. در بهترین حالت برقی از ایشان در حیات ما روشن می‌شود و چشمی را خیره می‌کند و بلافاصله ممکن است عادت و تکرار و فراموشی جایش را بگیرد. او در این نگاه لیلا و دلبری‌ست که به اختیار خود، جلوه‌گری می‌کند و با شتاب هم رو می‌بندد. همچو ماه نویی باریک و کوتاه، جلوه‌گر و دلبرانه، می‌آید، ولی به سرعت هم می‌رود.

شیدا از آن شدم که نگارم چو ماه نو
ابرو نمود و جلوه‌گری کرد و رو ببست

برقی از منزل لیلی بدرخشید سحر...

دیدار می‌نمایی و پرهیز می‌کنی
بازار خویش و آتش ما تیز می‌کنی...

این تعریف درست در نقطه‌ی مقابل انتظار حضور آسان و خورشیدگونه‌ی خدا در زندگی است. انتظاری که خیلی‌ها را به محض سرنرسیدن دست و روی، به هم‌نظری با دیدگاه کسوف و سکوت خدا می‌کشاند. بله، به معنایی خدا از رگ گردن به زندگی ما نزدیک‌‌تر است، ولی آن وقتی است که عزمی و تمرینی از ما برای رفتن به سویش وجود داشته باشد. این یعنی به محض آنکه ما برخیزیم، پیش از برخاستن، به او می‌رسیم. ولی نه به معنای آن است که ما برای احضارش در زندگی و لحظاتمان نیاز به تمرین و ممارست و محاسبه و مراقبه نداریم. گویا ماجرا بالعکس است و ما به سرعت در کسوف و سکوت می‌رویم، نه او.

من توصیه به «ذکر فراوان و پیوسته» خدا را از این نظر می‌فهمم. یعنی کافی نیست که در قلب به یاد خدا باشید، بلکه تمرین کنید که با ورزه‌های روزانه و عادت‌های مکرر بیرونی هم خدا را حتی در بُعد زبانی احضار کنید و در لحظه‌های عادی زندگی جای دهید. یکی از وجوه این یاد، همراه‌کردن آن با تجربه‌ی بی‌نظیر و یگانه‌ی شُکر است؛ یعنی مثلا اگر نسیم خوش صبحی بر صورتتان می‌وزد، اگر طعم شیرین قدرت حافظه‌تان را می‌چشید، دستانتان اگر در مهارتی یدی به خوبی کار می‌کنند، طعم محبت و رابطه‌ی عاطفی دلاویزی را اگر با همسر یا والدینتان تجربه می‌کنید، توفیق تماشای باشکوه طلوعی را اگر دارید، طعم خوش میوه‌ی تابستانی شیرینی را اگر می‌چشید... یاد خدا را به شُکر او پیوند بزنید. همزمان در زبان و دل. آن‌وقت است که خدای گریزان و غیور، خدای ساکن و حاضر می‌شود. آن‌وقت است که گوهرِ گوهرِ مبارکِ سلوک‌های معنوی در مُشت روزمره‌ی ما خواهد بود و با ما خواهد نشست و با ما برخواهد خاست. آن‌وقت است که جانِ جانِ توصیه‌های معنوی که حضور پُرشرف خداست، در حیات کم‌رمق و خشک و خطی ما، حاضر خواهد شد.

#تاملات
@Hamesh1

سلسله نشست‌های هم‌اندیشی

تبادل نظر و پرسش و پاسخ
فرهاد شفتی
نشست دوم: 10:00 شب، چهارشنبه :28 تیر
موضوع سخن آغازین در این نشست:«نسبت پیامبری و هدایت» و 'آیا هدایت الهی منوط به ارسال پیامبران است؟'»
عزیزانی که تمایل دارند در جلسه حضور یابند از طریق لینک زیر می توانند با گزینه میهمان وارد شوند:
https://www.skyroom.online/ch/12ht/yade-ostad

42MB
نشست دومِ هم‌اندیشی در موضوع «نسبت پیامبری و هدایت» پیوست است. در این نشست به این پرسش پرداختیم: آیا هدایت الهی منوط به ارسال پیامبران است؟

@farhadshafti

🔻پاسخ‌اندیشی برای ده پرسش مصطفی ملکیان
✍فرهاد شفتی

✔️استاد گرامی مصطفی ملکیان در دهمین سالگرد تأسیس دین‌آنلاین در نشست “تأملی در نواندیشی دینی در ایران معاصر”، 10 تیرماه 1402، ده پرسش را برای تفکر در نواندیشی دینی مطرح کردند. با توجه به مقدمه‌ای که ایشان درباره طرح این پرسش‌ها بیان کردند و به تعبیر من “التزام به معنی ظاهری متن مقدس” را انگیزه این پرسش‌ها دانستند، خود را مخاطب این پرسش‌ها نمی‌بینم، اما سنجیدگی و بنیادی بودن آنها من را بر آن داشت تا این فرصت را گرامی بدارم و دیدگاهی از دین و دین‌داری را در میان آورم که حداقلّ برای من راه پاسخ به اینگونه پرسش‌ها را آشکارتر می‌کند. می‌دانم که ایشان این پرسش‌ها را بیشتر برای باز کردن راه اندیشه مطرح کرده‌اند و خود برای تمام این پرسش‌ها پاسخ‌هایی به سود و یا به زیان نواندیشی دینی دارند و در برخی سخنان خود آنها را به بحث گذاشته‌اند. این نوشتار نیز جویای بیش از این نیست. آنچه می‌آید طرح یک دیدگاه به بهانه پاسخ به این پرسش‌هاست و از همین روی در عنوان این نوشتار ترکیب خودساخته “پاسخ‌اندیشی” را آورده‌ام. این‌ها پرسش‌هایی کم‌مایه نیستند که آتش نقدشان با دریافت پاسخی فروکش کند. هدف این پاسخ‌ها نه قانع کردن که فرا افکندن طرحی برای اندیشیدن به این پرسش‌هاست، که توسن اندیشه اهل خرد با پاسخ این و آن نخواهد آرامیدن.
در این نوشتار به دنبال آوردن یک جستار پژوهشی نیستم. رویکرد من به این پرسش‌ها رویکردی فردی و درون‌نگراست، یعنی اگر این اقبال را داشتم که با اندیشمند گرامی ملکیان در قهوه‌خانه‌ای هم‌کلام ی ‌ای می‌شدم و اگر او من را با این پرسش‌ها به چالش می‌کشید، من در گفتگوی صمیمانه‌ای که با او داشتم چه پاسخی به این پرسش‌ها می‌دادم. فراوانی ضمیر متکلّم در این نوشتار و ارجاع مکرّر به نوشته‌ها و گفتارهای خود، و کم‌شماری ارجاع به منابع دیگر از همین رویکرد نشأت می‌گیرد. من از طرف کسی یا برای کسی به این پرسش‌ها پاسخ نمی‌دهم. دیدگاهی را مطرح خواهم کرد که پیش از این نیز در نوشتارها و گفتارهایی به سویه‌های گوناگونِ آن پرداخته‌ام، و نیک می‌دانم که هم در باور سنتی و هم در نواندیشی دینی نقدهای فراوان به دیدگاه‌های اینگونه مطرح می‌شود. باور دارم که طرح دیدگاه‌های ناهمسان، به شکل پرسش یا پاسخ، به پرمایگی اندیشه دینی یاری می‌دهد.
در این مقدمه همچنین خواستم بیان کنم که از کدام منظر به دین نگاه می‌کنم، درون‌دینی یا برون‌دینی. واقعیت این است که از زمانی که دل‌بسته کثرت‌انگاری دینی و وحدت‌گراییِ معنویت‌خواهی ادیان شده‌ام، در اینکه دیدگاه خود را درون‌دینی بنامم یا برون‌دینی درمانده‌ام. با نگاه درون‌دینی، نیم‌نگاهی نیز به برونِ دین دارم و با نگاه برون‌دینی همچنان امتداد نگاهم به درون دین است. این نوشته نیز بر مبنای همین رویکرد پیوسته در بین درون و برون دین در آمد و شد است.
ده پرسش ملکیان به یکدیگر پیوند دارند و همانگونه که ایشان توضیح دادند، هر پرسش به فرض پاسخ یافتنِ پرسش‌های پیشین آمده است. من در هنگام اندیشیدن در پاسخ‌هایی برای این پرسش‌ها آسان‌تر یافتم که پرسش‌های ده‌گانه را به چهاردسته تقسیم کنم و به هر دسته عنوانی بدهم. به همین سبب ترتیب پرسش‌ها از یک تا ده نخواهد بود. برای هر دسته از پرسش‌ها، پیش‌فرض یا پیش‌فرض‌هایی را که به نظر سنگ‌بنای آن دسته پرسش است آورده‌ام. می‌دانم که ملکیان نیز کاملاً به این پیش‌فرض‌ها آگاه است. در ادامه این نوشتار این چهاردسته پرسش را یک به یک مطرح می‌کنم. برای اطمینان از دقت در برداشت این پرسش‌ها، عین کلمات ملکیان را، با حفظ شکل محاوره‌ای آنها، همراه با یادداشتی از دقیقه آغاز مطرح کردن هر پرسش می‌آورم. دقیقه‌ها بر مبنای فایل صوتی منتشر شده در کانال تلگرامی دین‌آنلاین است.[1] پاسخ‌های من به مناسبت رنگ درون‌دینی یا برون‌دینی خواهند یافت اما گمانم این است که پاسخ‌های درون‌دینیِ مطرح شده برای بسیاری از دیگر ادیان و مسلک‌های معنوی نیز صادق‌اند.
 
فهرست عناوین
دسته پرسش اول: در باب التزام به دین
دسته پرسش دوم: در باب نسبت دین با عقلانیت و اخلاق
دسته پرسش سوم: در باب حجیت کتابِ مقدس
دسته پرسش چهارم: در باب سازگاری درونی و بیرونی کتاب مقدس
📎 پيوند به متن کامل این یادداشت در سایت دین‌آنلاین
https://www.dinonline.com/41652/


🆔 @dinonline

فایل پی‌دی‌اف نوشتار ☝️
@farhadshafti