رسانه ورای موسیقی 3401

‍ 🔗 #عمل_چيست؟

نویسنده: #لويى_آلتوسر

مترجم: نيماعيسى‌پور

🔗 #پیشنهاد_خوانش

............................................................
کلمه‌ي «عمل» (practice) ... مبيّن رابطه‌اي فعّال با امر واقعي است. بنابراين فرد زماني يک ابزار را «خيلي عملي» توصيف مي‌کند که خاصه با يک کارِ (labor) معيّن بر يک ماده‌ي معيّن مطابقت داشته باشد، و نتايجي قابل انتظار به‌بار آورد. بدين ترتيب، وقتي از شخصي سخن مي‌گوييم که «تسلط خوبي» [bonne pratique] بر زبان انگليسي دارد منظور شخصي است که با اين زبان تماس مستقيم دارد و مي‌تواند آن را «به‌کار گيرد»، يعني مي‌تواند از اين زبان به‌گونه‌اي مؤثر استفاده کند. بدين اعتبار، وقتي مي‌گوييم فلان شخص در ارتباط با ماشين‌آلات کشاورزي «هيچ تجربه‌اي» ندارد، منظور اين است که وى تنها از طريق کتاب‌ها چيزهايى درباره‌ى آن‌ها مي‌داند، آن‌هم بدون اين‌که از نحوه‌ي به‌کارانداختن‌شان چيزي بداند.
ازاين‌رو، ايده‌ي عمل واجدِ مفهوم عامل انسانى (يا سوژه) است. و از آن‌جا که سوژه‌ يا عامل انسانى، برخلاف حيوانات، موجودي است که مي‌تواند «در ذهن خود طرح يک کنش را پى ريزد»، مي‌توان با اين عقيده، حداقل به‌طور کلي، موافق بود که اختصاص کلمه‌ي «عمل» براي اطلاق به تماس فعال با امر واقعي خصلت انسان است. بنابراين، باوجود کارهاي اعجاب‌آوري که زنبور مي‌تواند انجام دهد، کسي از «عمل زنبورها» سخن نمي‌گويد، اما از عمل نجار، مکانيک، معمار، مهندس، پزشک، حقوق‌دان، سياست‌مدار و غيره مي‌شود حرف زد.
ليکن بلافاصله متوجه مي‌شويم، از آن‌جايي‌که عمل به انسان نسبت داده مي‌شود، و انسان حيواني است که از موهبت داشتن «آگاهى» برخوردار است، يعني قابليت تمييزدادن و جداساختن چيزهاي بيروني از بازنمايي‌شان، تا روي اين بازنمايي کار کند، و در ذهن‌اش طرح يک کنش را پي ريزد ـ به‌سرعت درمي‌يابيم که اين ايده‌ از عمل به‌گونه‌اي به ايده‌ي نظريه پاسخ مي‌دهد، که عمل پژواکي است از ايده‌ي نظريه.
نبايد اين را پذيرفت که نظريه مختص «نظريه‌پردازان» است. نظريه‌ي آنان (منظور دانشمندان و فلاسفه است) تنها انتزاعي‌ترين، ناب‌ترين و مفصل‌ترين شکل از قابليتي‌ست که ويژگي جملگي انسان‌ها است. کلمه‌ي “theory” از کلمه‌اي يوناني مي‌آيد که به‌معناي «ديدن و تأمل‌کردن» است ـ تلويحاً بدين معنا که: فرد بدون اين‌که چيزها را در دست بگيرد، بدين‌قرار، آن‌ها را به‌حال خود رها مي‌کند. آن دستي که «مي‌گيراند» و کار مي‌کند، مقابل چشمي قرار مي‌گيرد که از فاصله‌ي دور، آن‌هم بدون اين‌که ابژه‌اش را لمس کند يا تغيير دهد، مي‌بيند. بنابراين، کلمه‌ي «تئورى» در خود واجد انگاره‌اي از فاصله است که با نظر به واقعيت بي‌واسطه گرفته و حفظ مي‌شود: در کل نظريه مبيّن همان چيزي‌ست که معمولاً آگاهي مي‌نامنداش، به بيان ديگر، همان قابليت دريافت و حفظ ادراکات مربوط به امر واقعي، و به‌همان اندازه، تأييد اين عقب‌نشستن و فاصله‌گرفتن، و اين‌که آگاهى جايى براي تأثير متقابل مي گذارد تا ادراکات را به‌هم پيوند داده و حتي از آن‌ها پيشي بگيرد. بدين تعبير، انسان‌ها همه نظريه‌پرداز هستند. دهقاني که روز خود را روي تراکتورش آغاز مي‌کند از پيش در ذهن خود برنامه‌اي براي اين روز ريخته است، و به‌خوبي فراتر از صرفِ همان روز را در نظر مي‌آورد، يا اين‌که ياراي سامان‌دادن به استفاده و بهره‌‌برداريش از کار را نخواهد داشت.

☯ #رسانه_ورای_موسیقی

@Beyondthemusic

دريافت فايل PDF 👇

attach 📎

1.9K views06:41