‌
راست باور کرده اهریمن
که خون
دامن نمی‌گیرد
می‌کُشد
گردن نمی‌گیرد


✍ #حسین_جنتی
#مهسا_امینی #زن_زندگی_آزادی

👩🏻‍🦱🌱🕊 @AdabSar

‌
«اندر چرایی سَره‌گویی و سَره‌نویسی»
🖋 #میرجلال_الدین_کزازی


🖋 یکی از هدف‌های سره‌گویی و سره‌نویسی این است که از زیان‌هایی که واژگان بیگانه به ساختار آوایی و گوشنواز زبان پارسی و همچنین رسایی، پختگی و استواری آن وارد می‌کنند جلوگیری کنیم. اینکه زبان پارسی نمی‌باید وام‌واژه‌ها را در خود راه دهد دیدگاهی دانشورانه و بر پایه‌ی برهان‌های زبان‌شناختی است.

🖋 زبان پارسی زبانی است توانمند و بی‌نیاز. اگر گاهی به وام‌واژه‌ها نیاز دارد، این نیاز در همان مرز و اندازه است که هر زبان می‌تواند داشت و هتا (حتی) بسیار کمتر از بسیاری از دیگر زبان‌ها نیازمند وام‌واژه است. این توانمندی در زبان پارسی برمی‌گردد به سامانه و دستگاه واژه‌سازی در این زبان که بسیار نیرومند و کارآمد و آفرینش‌گرایانه و بی‌کرانه است.


#روز_شعر_و_ادب_پارسی
✒️ @AdabSar

🖋🕯 زبان پارسی یکی از چهار زبان پیشگامه‌ی جهان


زبان‌شناسان اروپایی بیش از ۱۵۰ سال پیش در روز ۱۷ سپتامبر ۱۸۷۲ ترسایی برابر با ۲۶ شهريور ۱۲۵۱ خورشیدی و هم‌زمان با پادشاهی ناصرالدين‌شاه، در پايان نشست سه‌روزه‌ی شهر برلين پس از بررسی و کاوش بسیار چهار زبان را زبان دیرینه دانستند.

اين ۴ زبان یونانی، پارسی، لاتین و سانسکریت بودند. در اين نشست زبان‌های هند-آریایی نیز بررسی شده بود. بر پایه‌ی این بررسی‌ها زبان پارسی از دید پیش‌گامه بودن دومين زبان شناخته شد. پارسی از دید دیرپایی یک سده از لاتین و ۱۲ سده از انگلیسی پیش است.
در همين نشست زبان اوستایی شاخه‌ی ‌بی‌گویشور زبان پارسی خوانده شد.

در نشست برلين زبان‌شناسان پذيرفتند كه ادبسار (ادبیات) پارسی در سده‌های میانی (قرون وسطا) در پیشگاه (صدر) ادبسار ديگر سرزمین‌ها بوده و ايران در آن سده‌ها بيش از هر سرزمین ديگری سراينده، نويسنده و انديشمند داشته‌ است.

دهه‌ها پس از این نشست و در نشست‌های سال‌های ۱۹۲۲ و ۱۹۳۶ جايگاه دوم زبان پارسی پس از یونانی در ميان زبان‌های باستانی و آموزیک(کلاسیک) هند و آریایی بار ديگر پذیرفته شد.


🖋🕯 چه ويژگی‌هایی یک زبان را در دسته‌ی زبان‌های آموزیک جای می‌دهد؟

زبان آموزیک، نخست باید باستانی باشد.
دوم از ديدگاه ادبی و چامه‌سرایی بسيار توانا باشد.
سوم در برابر بيش از هزار سال زندگی خود، دگرگونی‌های اندکی در واژه‌های آن پديد آمده باشد. (اگرچه هيچ زبانی در گذر زمان از دگرگونی‌ها به‌دور نبوده است.)
هرچه اين دگرگونی‌‌ها کمتر باشد آن زبان پیش‌گامه‌تر است و پايداری بيشتری دارد. زبان ايرانيان اينک همان است که سرایندگان بزرگ به آن چامه گفته‌اند. همان واژگان و دستور زبان را دارد.


✍🏻 پی‌نوشت:
زبان آموزیک = زبان پیش‌گامه، زبان دیرینه، زبان کلاسیک

#روز_شعر_و_ادب_پارسی
📚📕 @AdabSar

🍇 بزرگ‌ترین جشن‌های کشاورزی در واپسین روزهای تابستان


🍇 روزهای پایان تابستان و آغاز پاییز در ایران با جشن‌های فراوان و گوناگونی همراه بودند. درباره‌ی جشن‌های ایرانی باید بدانیم که چندین جشن باستانی ایران در زمان روشنی برگزار نمی‌شدند و زمان برگزاری آن‌ها در سال‌های گوناگون اندکی جابجا و پس و پیش می‌شد. جشن‌های کشاورزی پایان تابستان که جشن کشت پاییزه و واپسین برداشت‌های تابستانه است، از این دسته هستند. در سده‌های نزدیک‌تر بیشتر جشن‌های کشاورزی پایان تابستان که در اینجا می‌خوانیم در واپسین آدینه‌ی تابستان و در میان بومیان بخش‌هایی از این سرزمین برگزار می‌شدند. خوشبختانه برخی جشن‌های کشاورزی همچنان زنده‌اند.

🍇 «جشن انار» یا «انارچینی» با شادی و پایکوبی و نواختن ساز و سرنا در روزهای پایانی شهریور و روزهای آغازین مهر در تارم و روستاهای انبوده‎ و رودبار الموت کاسپین (قزوین) برگزار می‌شد و چیدن انار پیش از آغاز جشن ناپسند بود. امروز زمان برگزاری آن در روزهای پایانی مهر و آغاز آبان است.

🍇 «جشن شاندَر» یا «جشن انگور» با شادی و بازی گروهی در برخی شهرهای آذربادگان (آذربایجان) و در پایان تابستان و آغاز پاییز برگزار می‌شد و همچنان در شماری از روستاها برپا می‌شود. کشاورزان بهترین انگور باغ خود را می‌چیدند و هماوَردی (مسابقه‌ای) برای گزینش بهترین انگور برگزار می‌کردند.

🍇 «جشن عَلَم واچینی» یا «جشن خرمن» در گیلان و در واپسین آدینه‌ی تابستان با پایان یافتن برداشت فراورده‌های کشاورزی، برنج و پایان سال کشاورزی برگزار می‌شود. گفتنی است «جشن پَندُک» (فندق) نیز در روستاهای رودبار کاسپین و در روزهای میانه‌ی تابستان همچنان برگزار می‌شود. در این جشن هنگام چیدن پندک سرود و ترانه‌خوانی می‌کنند و دختران با پندک‌ها برای نامزدشان گردنبند درست می‌کنند.

🍇 «جشن کاشت» در هفته‌ی نخست مهر در مهاباد آذربادگان و چندشهر نزدیک به آن برگزار می‌شود. در این جشن کیسه‌هایی که درون هر یک از آن‌ها یک گونه بنشن(حبوبات) یا دانه‌ی گیاه است را از شاخه‌های درخت کوچک خشکیده‌ای می‌آویزند و آن را آتش می‌زنند.‌ کیسه‌ای که زودتر از همه بسوزد، نمونه‌ی دانه یا بنشن درون آن بیشتر کشت می‌شود.


✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #شهریورگان #جشن_پایان_تابستان


📕 بهره از:
۱- آیین‌ها و جشن‌های کهن در ایران امروز #محمود_روح_الامینی
۲- راهنمای زمان جشن‌ها و گردهمایی‌های ملی ایران باستان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۳- جشن‌های ایرانیان #عسگر_بهرامی
۴- گاهشماری و جشن‌های ایران باستان #هاشم_رضی


🍇 @AdabSar

هر آن‌کس که باشد خداوندِ گاه
میانجی خرَد را کنَد بر دو راه

نَه سستی نَه تیزی به کاراندرون
خرَد باد جانِ تو را رهنمون

نگه دار تا مردمِ عیب‌جوی
نجویَد به نزدیکِ تو آب‌ِروی

ز دشمن مکُن دوستی خواستار
وگر چند خوانَد تو را شهریار
#فردوسی

مهربانِ من:
جَهان را به مِهرِ تو بادا نیاز


گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar

🌎 آن گاه که زمین آفریده شد


🌍 «گاهنبار پتیه‌شهیم/پیته‌شهیم» واپسین جشن از جشن‌های تابستان در ایران و در پیوند با جشن‌های کشاورزی بود که از اشتاد روز تا انارام روز (۲۶ تا ۳۰) شهریور برگزار می‌شد. پَیته‌شَهیم به چَـم (معنی) پایان تابستان، هنگام برداشت فراورده‌های کشاورزی و سومین جشن از جشن‌های گاهنباری بود. گاهنبارها از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی بودند. در افسانه‌ها این جشن یادآور سومین گام آفرینش است و هنگام آفریده شدن زمین.

🌏 جشن‌های شش‌گانه‌ی گاهانباری هر یک پنج روزه بودند و روز پنجم جشن بزرگی برپا می‌شد. روز پنجم گاهانبار پتیه‌شهیم در ایران برابر با سد و هشتادمین روز سال بود. گاهانبار سوم جشن کشاورزی هم بود و امروز در روزهای گوناگون پایان شهریور و با گردآوری دانه‌ها در کشتزارها، برداشت بُنشن و آغاز چیدن میوه‌های پاییزی در باغ‌ها برگزار می‌شود و به آن «دانه‌آور» نیز می‌گویند.

🌎 شش جشن فراگیر و گسترده‌ی گَهَنبار در سال با باور آفرینش زمین در شش گام برگزار می‌شدند و هر یک از این جشن‌ها پنج روزه بودند و روز پایانی آن جشن بزرگی برپا می‌شد و مردم به نیایش و یاری مستمندان می‌پرداختند.
- گاهانبار نخست، میدیوزرم، نیمه‌های اردیبهشت، گاه آفرینش آسمان.
- گاهنبار دوم، میدیوشم، نیمه‌های تیر، گاه آفرینش آب.
- گاهنبار سوم، پتیه‌شهیم، پایان شهریور، گاه آفرینش زمین.
- گاهانبار چهارم، اَیاسَرِم، پایان مهر، گاه آفرینش گیاه.
- گهنبار پنجم، میدیارم، دهه‌ی سوم دی‌، گاه آفرینش جانوران.
- گهنبار ششم، همس‌پت‌میدیم، پایان اسپند، گاه آفرینش آدمی.


🖋 #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #جشن_گاهنباری #شهریورگان #جشن_پایان_تابستان


🌍 راز پیدایش جشن‌های گاهنباری:
www.tg-me.com/AdabSar/18836

افسانه‌های شگفت‌انگیز و آیین‌های سختگیرانه‌ی گاهنبارها:
www.tg-me.com/AdabSar/18636

کارکرد جشن‌های گاهنباری در زندگی گذشتگان:
www.tg-me.com/AdabSar/16580


🌏 @AdabSar

پویایی هر زبان زمانی آغاز می‌شود که از ایستایی دوری گزیند. «ضیاالدین هاجری»


🖋📋 واژه‌های بیگانه در دستور زبان پارسی
           «بخش شانزدهم»
           گردآورنده: #بزرگمهر_صالحی


#معرفه_عهدی : شناخت پیمانی، شناسه‌ی پیمانی
#معلوم : آشکار، کارا، دانسته، نمایان، خواسته، ویچنیده
#مفرد : تک، تکین، یکه، تنها، ساده، جدا، جداگانه
#مفردات : سادگان، تک‌واژها

#مفعول_اسنادی (اِسنادی): پردازه
#مفعول_باواسطه : وابسته‌ی پذیرا، پوییده‌ی میانجی‌دار
#مفعول_بی‌واسطه : پوییده‌ی بی‌میانجی
#مفعول_صریح : پذیرا، پذیرای آشکار
#مفعول_غیرصریح (با واسطه) : پوییده‌ی با میانجی

#مفعول_فیه / #مفعول_علیه : پوییده‌ی دنباله‌دار
#مفعول : پذیرا، کارپذیر، پوییده
#مفعولی : پذیرا، پوییدگی
#مقصور / #مقصوره : کوتاه شده
#مقلوب : درهم ریخته، ناراسته

#مکمل : مَرزگذار، رساگر، رساکننده
#مکمل‌های_اسم : رساکننده
#منادا : بانگیده، خوانده
#موصوف : ستوده، فروزینه
#موصول : بَست، پیوستار


دنباله دارد
#پارسی_پاک


🖋📋 برجسته‌ترین بازخن‌ها (منابع):
۱- پیوست‌های فرهنگ ساختاری زبان پارسی، ضیاالدین هاجری
۲- فرهنگ نظام با ریشه‌شناسی، محمدعلی داعی‌الاسلام
۳- فرهنگ ریشه‌شناختی اخترشناسی، محمد حیدری ملایری


📋🖋 @AdabSar

‌
🏴 جان کارگر همچنان کالاست

🕯

مهر با بی‌مهری به جان کان‌کَنان تبسی می‌رسد و کام همه را تلخ می‌کند.
در این اندوه بزرگ با سوگواران همدردیم و مهربانی برایشان آرزو می‌کنیم.


#سوگ #تسلیت
🏴 @AdabSar

🔲 دنباله‌ی واژه‌های پارسی در زبان تازی


▪️ شَوکَران = از پارسی شوکران، شیکران، از گیاهان دارویی
▫️ شَولَم = از پارسی شِیلَم، شَلمَک، گندم دیوانه، از گیاهان دارویی برای پیسی
▪️ شُوَندَر = از پارسی چغندر، شگُنُدَر
▫️ شوله = از پارسی شوله، یک توپ پارچه، شهاب آسمانی، نیش کژدم، (در برهان یکی از منازل قمر)

▪️ شونیز = از پارسی شونیز، سُنیز. سیاه‌دانه
▫️ شُوَیّل = از پارسی شویلا
▪️ شهباز = از پارسی sah-baz، شاه‌بازها، شاهین
▫️ شَهبند = بنگرید به شاهبندر

▪️ شَهبره = از پارسی sah-par، بزرگترین پر پرندگان، شاه و پیر، زن کهنسال و بدکاره
▫️ شِهداره = از پارسی شیهه‌دار، تبهکار و سخن‌چین
▪️ شَهدانَج = از پارسی شاهدانه
▫️ شَهدَر = از پارسی سه‌دار (درخت سیب در گویش مازنی)، برده‌ی سه تا شش ساله

▪️ شَهرَبه = بنگرید به شهبره
▫️ شهرَزاد، شهرازاد = از پارسی شهرزاد
▪️ شَهرَق = از پارسی جهره، چرخ جولاهه، چرخ خراشگری چوب، چرخ سوراخ زن انگشتر
▫️ شَهرَمان = از پارسی شهرمان، سیکا (اردک، سیقا)

▪️ شَهرَه = از پارسی شاه و راه
▫️ شَهرِیار = از پارسی شهریار sahr-yar
▪️ شَهریز = از پارسی شاه‌ریز، خرمای سرخ ریز
▫️ شَهِی = از پارسی شاهی، خوردنی شیرین و خوشمزه، اشتها برگرفته از آن است


🔲 @AdabSar

دنباله دارد

📜 بازخن‌ها:
۱- فرهنگ دانشگاهی عربی-پارسی از المنجد الابجدی، نوشته‌ی لویس معلوف، برگردان احمد سیاح، چاپ پخش فرحان
۲- معجم المعربات، محمد التنوجی
۳- وام‌واژه‌ها در زبان عربی، شهاب‌الدین احمد خفاجی مصری، ترجمه حمید طبیبیان
۴- فرهنگ ریشه شناسی زبان پارسی، مصطفا پاشنگ

✍ گردآوری: #بزرگمهر_صالحی
#واژه_های_پارسی_در_زبان_عربی


🔲 @AdabSar

‌
🔆 سیوایش (تمدن) آرته/آراتا جیرفت

سیوایش شگفت‌انگیز جیرفت یکی از ناشناخته‌ترین و رازآمیز‌ترین سیوایش‌های آدمی شناخته می‌شود که نشانگر سیوایش چندین هزار ساله‌ی ایران است.

به راستی بسیاری چنین باور دارند که رشته‌ی گمشده‌ی آدمیان با یابش (کشف) رازآمیز جیرفت پیدا شده و زاستار (طبیعت) و همچنین ره‌آورد تک و یگانه‌ی آن به هیچ روی شایسته‌ی چشم‌پوشی نیستند.

این سیوایش کهن در سال ۱۳۸۰ خورشیدی با یک تندآبه (سیل) از زیر زمین سربرآورد سپس با کوشش بسیار باشندگان جیرفت و به رهبری دکتر یوسف مجیدزاده یافته‌های ارزشمندی به دست آمد.


✍ #بزرگمهر_صالحی
رخشاره: hayati.english

🔆 @AdabSar

🏴
درد طبس را می‌شود از آسمان فهمید
از این غروب مبهم نامهربان فهمید

در فکرِلبنان‌بوده‌ها مهری نمی‌فهمند
بی‌مهر باید غصه فصل خزان فهمید

من از کتاب درد فصلی تازه را خواندم
دردی که پاییز غزل‌ هم بی‌گمان فهمید

پنجاه درد تازه یعنی بی‌شمار اندوه
حالا خدا اندوه را از بغضمان فهمید

می‌خواستم جشنی بگیرم مهر‌بان با مهر
در سوگ ماندم سوگ را کل جهان فهمید


سراینده: #مینا_آقاخانی
سراینده‌ی فرتور (عکس): #موسا_عصمتی

🏴 @AdabSar

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅پالایش زبان پارسی


🔻توکل = پشت‌داشتن، پشتگرمی، امید، امیدواری، به‌خداسپاری، خداسپاری، خداباوری، واگذاردن، باخدایی

🔻توکل‌کردن = پشت‌دادن، پشتگرم‌بودن، امیدداشتن، امیدواربودن، به‌خداسپردن

✍️نمونه:
🔺توکلت علی الله =
به خدا پناه ببر
امیدت به آفریدگار باشد


🔺به خدا توکل داشته باش =
به خدا بسپار
به امید پروردگار باش
چشم به ایزد داشته باش

🔺کلید توکل ز دل جویم ایرا
به از دل توکل‌سرائی نبینم #خاقانی =
پژنگ امیدواری ز دل جویم ایرا
به از دل امیدوارسرایی نبینم


✍ #مجید_دری
#پارسی_پاک
#توکل
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

‌🔆
آغاز سال آموزشی (تحصیلی)‌ از مهرماه به زمان هخامنشیان باز می‌گردد.
در زمان داریوش، سومین پادشاه هخامنشی، باز شدن آموزشگاه‌ها را پس از جشن‌های مهرگان گذاردند.
بازگشایی آموزشگاه‌ها در مهرماه از ایرانِ باستان به یونان و از آنجا کم‌کم به سراسر جهان راه یافت.

مهندترین (مهم‌ترین) نکته‌هایی که در آموزشگاه‌های هخامنشیان به کودکان آموخته می‌شد نیک‌رفتاری (اخلاقیات)، تندرستی، خواندن، سوارکاری و بزرگی‌ و توانِش (اقتدار) میهن‌شان و کوشش برای پاسداشت آن توانمندی بود. توانمندی‌ای که برای نگاهداشتش باید با یکدیگر هم‌بسته (متحد) می‌ماندند و بهترین فن‌ها را برای جنگیدن با دشمن می‌آموختند تا برترین ارتش را بسازند.
در آموزشگاه‌های هخامنشی کم‌کم بهترین‌ها را برای کار در گارد جاویدان به‌کار می‌گرفتند.


✍ #مجید_دری
#پیام_پارسی

🔆 فرتور (عکس): نمایی از سرباز گارد جاویدان

🔆 @AdabSar

‌
🏴 برای نان کاوان خورآسان

مغولان در گردنه‌های
شادیاخ می‌تازند.
دسته‌ای سرباز بیل به دست
نا‌ن‌های آتشین را
می‌ستاندند از کوره‌های مرگ
دریغا که جانشان یخ زد
در لبخند بیل‌ها
و آشیانه‌های گرسنه در سوگ
خمید.

زاغچه‌ای در آوار سنگ‌ها
به دوردست پرید
کبوتر های بی‌نام و نشان
در کرانه‌های دور
ناپدید شدند.

دریغا نان
دریغا جان.


✍ #بزرگمهر_صالحی
#چکامه_پارسی
#سوگ

🏴 @AdabSar

اگر در فَرازی و گر در نِشیب
نباید نهادن سر اندر فِریب

به دل نیز اندیشه‌ی بد مدار
بداندیش را بَد بوَد روزگار

سپهبَد کجا* گشت پیمان‌شکن
بخندد بدو نامداراَنجمن

خرَد گیر کآرایش جان توست
نگهدارِ گفتار و پیمان توست

نگر تا نسازی ز بازویْ گنج
که بر تو سرآید سرای سپنج
#فردوسی
____
*کجا=که

امید که هماره:
بمانی چنین شاد با مهر و داد


گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar

‌🌱
سروش آواز راز ایزدی را
رُوجایِ* آسمان خنیاگری را

ز خواب تلخِ غم برخیز و دریاب
امید از چشم شادی سـِوی* را


✍ #مهران_گلستانی_ماچک_پشتی
#چکامه_پارسی


سـِوی: بامداد
رُوجا: ستاره‌ی ناهید

🌱 @AdabSar

☀️
مهرگان آمد به آیین فریدون و قباد
وز فریدون و قباد اندرزها دارد به یاد

گوید ای فرزند ایران راستگویی پیشه کن
پیشه‌ی ایران چنین بود از زمان پیشداد


#بهار
#مهرگان #چکامه_پارسی

☀️ @AdabSar

🏵 مهرگان؛ جشن آغاز سال نو

مهرگان آمد گرفته فالش از نیکی مثال
نیک روز و نیک جشن و نیک وقت و نیک فال
#عنصری

🍁 «جشن مهرگان» دومین جشن بزرگ ایران باستان و جشن آغاز سال نو در دوره‌هایی از ایران و گمان می‌رود که در دوره‌هایی از هخامنشیان بود و در شش روز برگزار می‌شد. این جشن از کهن‌ترین و نخستین جشن‌های ایرانی بود که به گمان با آیین‌های مهرپرستی و میتراگرایی آریاییان نخستین در پیوند است. بر پایه‌ی شاهنامه‌ی فردوسی پیشینه‌ی آن به زمان فریدون می‌رسد. همانگونه که نوروز با جمشید در پیوند است، مهرگان نیز با خیزش کاوه و فریدون پیوسته است.

🌻 درباره‌ی زمان برگزاری جشن مهرگان گفته می‌شود که این جشن با آغاز مهر آغاز می‌شد و «میتراکانا» نام داشت. پژوهشگرانی هم گمان می‌کنند که میتراکانا و مهرگان دو جشن جدا بودند که یکی با آغاز مهر و سال نو و دیگری در روز مهر از ماه مهر برابر با شانزدهم ماه در ایران برگزار می‌شد که شاید تا واپسین سال‌های دودمان اشکانی دنباله داشت و در زمان ساسانیان هر دو جشن به «مهر روز» از مهرماه جابجا شد و از دوهزار سال گذشته در روز شانزدهم مهر برگزار می‌شد. به این جشن مهرکانا و میتراکان نیز گفته می‌شد.

🍁 آغاز سال نو در مهر ماه بسته به آغاز و پایان سال کشاورزی بود. سال کشاورزی با پایان تابستان به پایان می‌رسید و آمادگی برای سال نو کشت و کار در پاییز آغاز می‌شد.

🌻 «کتسیاس» پزشک «اردشیر دوم هخامنشی» نوشته بود که در جشن مهرگان ایرانیان جامه‌ی ارغوانی می‌پوشند، ساز و آواز برپا می‌کنند و به پایکوبی و نوشیدن می‌پردازند.

🍁 خوان مهرگان نیز به رنگ ارغوانی بود و میوه‌های سرخ‌رنگ و گوناگون در آن می‌چیدند و چند شاخه از درختان گز، هوم و مورد در آن می‌گذاشتند. گل همیشه شکفته در میان سفره بود و پیرامونش را با گل‌های دیگر می‌آراستند. اکنون ما نمی‌دانیم گل همیشه شکفته گونه‌ای گل بود یا هر گلی بود که در این زمان می‌شکفت. در سفره‌ی مهرگان آتشدان یا کندیل (شمع)، شیرینی و خوشبوکننده‌ای چون گلاب نیز یافت می‌شد.

🌻 خوراکی جشن مهرگان نوشیدنی گیاه هوم بود که آن را با شیر یا آب می‌آمیختند و همه‌ی باشندگان (حاضران) جشن به نشانه‌ی پیمان و دوستی از آن می‌نوشیدند. نانی از آرد هفت گیاه گندم، جو، نَرسَک (عدس)، برنج، ماش، نخود و ارزن پخته می‌شد. همچنین در آتشدان‌ها اسپند و زفران یا سپران (زعفران) و انبر یا شاهبوی (عنبر) می‌ریختند تا هوا همواره خوشبو باشد. در آتش نیز هوم می‌ریختند تا بخروشد.

🍁 در این جشن بجز پوشیدن جامه‌ی ارغوانی، شادباش‌برگ (کارت تبریک) هایی را خوشبو می‌کردند و در پوششی زیبا می‌پیچیدند و پیشکش می‌کردند. پس از خوردن و نوشیدن، زمان ساز و آواز و پایکوبی (رقص) گروهی بود. در این هنگام «مهرْیَشت» می‌خواندند و «اَرغُشت» می‌رفتند. ارغشت گونه‌ای پایکوبی گروهی بود. در پایان جشن هم دست به دست می‌دادند و در کنار آتش زنجیره‌ای به نشان مهر و پیمان می‌ساختند. از دیگر آیین‌های این جشن، نیایش به درگاه ایزد مهر یا همان ایزد درستکاری، پیمان و مهربانی بود.

🌻 امروز تندیس‌ها و سنگ‌نگاره‌های فراوانی همچون نگاره‌های میترا در کشورهای خاورمیانه و ترکیه کنونی یافت شده که نشانه‌ی فراگیر بودن جشن مهرگان در سرزمین بزرگ ایران باستان است. اکنون در برخی از کشورهای عربی جشن «مهرجان» یا «مهرجانات» برگزار می‌شود که بجا مانده از جشن بزرگ مهرگان است. همچنین گمان شده است که سماع دوستداران مولوی در شهر قونیه دگرگون‌شده‌ی ارغشت‌های میترایی باشد. در تاجیکستان و سمرکند (سمرقند) نیز جشن ایستادگی کاوه آهنگر در برابر بیدادگری آژی‌دهاک (ضحاک) برگزار می‌شود و اکنون این کشور یکی از پاسداران آیین‌ها و ادب ایرانی است.

🍁 جلال آل احمد جشن غالی (قالی)شویان در مشهد اردهال کاشان را در پیوند با مهرگان می‌داند. از سویی گفته شده جشن غالی‌شویان در پیوند با «جشن تیرروزی» است. درباره‌ی پیوند تیرگان و مهرگان بخوانید:
www.tg-me.com/AdabSar/17279


✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #جشن_مهرگان #مهرگان


📚 برداشت آزاد از:
۱- نامه‌ی ایران #شیرین_بیانی
۲- تارنمای مهرمیهن
۳- جشن مهرگان و سده #رضا_مرادی_غیاث_آبادی


🏵🏵 @AdabSar

‌
خوان یا سفره‌ی مهرگانی به رنگ ارغوانی است و میوه‌های سرخ‌رنگ و گوناگون در آن می‌چینند. در ایران کهن چند شاخه از درختان گز، هوم و مورد در آن می‌گذاشتند. گل همیشه شکفته در میان خوان بود و پیرامونش را با گل‌های دیگر می‌آراستند. آتشدان یا کندیل(شمع)، شیرینی و خوشبوکننده‌ای چون گلاب نیز در آن یافت می‌شد.

خوراکی‌های جشن مهرگان نوشیدنی گیاه هوم و نانی بود که از آرد هفت گیاه گندم، جو، نَرسَک(عدس)، برنج، ماش، نخود و ارزن پخته می‌شد. اکنون آن هفت گیاه در خوان مهرگانی نهاده می‌شود. در آتشدان‌ها اسپند و زفران(زعفران) و انبر(عنبر) می‌ریختند تا هوا خوش‌بو باشد.

#جشن_مهرگان #مهرگان
♥️☀️ @AdabSar

مزن رای جز با خردمندمرد
از آیینِ شاهان پیشی مگرد

به لشکر بترسان بداندیش را
به ژرفی نگه کن پس و پیش را

ستاینده‌ای کو ز بهرِ هوا
ستاید کسی را همی ناسزا

شکست تو جویَد همی زان سخن
ممان تا به پیشِ تو گردد کهن

کسی کِش ستایش بیاید به کار
تو او را ز گیتی به مردم مدار
#فردوسی

امید آن‌که:
به مِهر و به داد و به خوی و خرَد
زمانه همی از تو رامش برَد


گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar