زبان پارسی دُری‌ست شهوار
نه دُر، دریای جوشان گوهربار

فروماند زبان‌ها از بیانش
بُود برتر ز گوهر واژگانش

#توران_شهریاری
💎 @AdabSar

به اندازه بِه هرکه او مِی خورد
که چون خوردی افزون بکاهد خِرَد

اَروسی‌ست* مِی، شادی آیین او
که شاید خِرَد داد کابین او

به زور آنکه با باده کَستی کند
فکنده‌ست هر گه که مَستی کند

دل تیره را روشنایی مِی است
که را کوفت غم؟ مومیایی مِی است

به دل مِی کند بددلان را دلیر
پدید آرد از روبهان کار شیر

به رادی کشد زفت و بد مرد را
کند سرخ لاله‌رخ زرد را

به خاموش چیره‌زبانی دهد
به فرتوت زور جوانی دهد

خورش را گوارش مِی افزون کند
ز تن ماندگی‌ها به بیرون کند

بُدم مانده‌ی راه و مِی خوردنم
بدان بد که تا ماندگی بِفکَنَم

تو مِی ده مگو کاین چِسان وآن چِراست
مبر مهر بر بیش و کم کژ و راست


#اسدی_توسی
#چکامه_پارسی

🍇 پ.ن: عروسی از واژه‌ی پارسی «اَروسی» است.

💃🏻🍷 @AdabSar

زمانی بیاید کزان سان شود
که دانا پرستارِ* نادان شود

بدیشان بوَد دانشومَندْ خوار
درختِ خرَدْشان نیاید به بار

ستاینده‌ی مردِ نادان شوند
نیایش‌کنان پیشِ یزدان شوند

همی‌داند آن کس که گوید دروغ
همی زان پرستش نگیرد فروغ
#فردوسی
___
*بنده، عبد، برده، چاکر، خادم، غلام، نوکر.

و در این هفته امید آن که:
همه نیکُوی باد کردار ما


گزینش: #جعفر_جعفرزاده
#چکامه_پارسی
@AdabSar
🌺
🌺🌺

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅پالایش زبان پارسی


🔻کروکی = (Croquis)، انگاره
🔻کروکی کشیدن = انگاره کشیدن، انگاریدن
🔻اتومبیل کروکی = (Convertible)، خودرو روباز، خودرو روگشاده

✍نمونه:
🔺کروکی افسر راهنمایی و رانندگی از تصادف اتومبیل‌ها، تشخیص مقصر حادثه را تسهیل می‌کند =
انگاره‌ی افسر راهنمایی و رانندگی از برخورد خودروها، شناسایی لغزشکارِ پیشامد را آسان می‌کند =


❗️فرهنگستان زبان و ادب پارسی، برابر واژه‌ی فرانسوی "کروکی" را "ترسیمه" پیش نهاده است. از آنجایی که "ترسیمه" نیز واژه‌ای بیگانه است و پارسی نیست، بهتر است از جایگزین پارسی آن بهره ببریم.

#مجید_دری
#پارسی_پاک
#کروکی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

تا بتوانی بِکش به جان بارِ دلی
می‌کوش که تا شوی ز دل یارِ دلی

آزارِ دلی مجو که ناگاه کنی
کارِ دو جهان در سرِ آزار دلی


#ابوسعید_ابوالخیر
#چکامه_پارسی

☕️ @AdabSar

به چادربانان

آیا اندیشده‌اید؟
به مادری که چشم دوخته است به راه
تا شکرخنده‌ای
لبریز کند هوای غم‌بار خانه را؟
درنگ کنید شاید شادی شما
رخت بسته باشد از هوا
گوش جان بسپارید
به ایست دل
به هیاهوی‌اش
به فغان‌اش
به شیرینی‌اش


✍🏻 #بزرگمهر_صالحی
🌧 #چکامه_پارسی

☁️ @AdabSar

اگر پگاه دمید از فروغ روی تو بود
شکوفه چون وا شد در امید بوی تو بود

جهان هماره از آن رو تپیدن آغازید
که خاستگاه نهادش در آرزوی تو بود

به شور توست هر گل که در چمن رویید
دو پای دیده‌ی نرگس دوان به سوی تو بود

به سینه‌‌ اندوهی از تو جای خوش دارد
خوش آن غمی که پی خوی کینه‌جوی تو بود

«گیاه‌مردم»* از آغاز آفرینش «مهر»
چو «مهریانه» در آغوش پیچِ موی تو بود

شب از ستاره گذشت آفتاب چهره گشود
سپهر، خرم از آهنگ جست‌و‌جوی تو بود


✍🏻 #فرهود_ربیعی
🌱 #چکامه_پارسی


🌱 پی‌نوشت سراینده: مردم‌گیاه (توتِم) نام گیاهی است که پیرو یک استوره‌ی ایرانی به نام «مهر و مهریانه» در زمان آغازین روییده و همان «مشی و مشیانه» است که سامی‌زبانان «آدم و حوا» را از روی این داستان ایرانی برساخته‌اند. مهر و دلدادگی و زادآوری بازتاب ویژگی این گیاه استوره‌ای است.

🌱 @AdabSar 🌱

پویایی هر زبان زمانی آغاز می‌شود که از ایستایی دوری گزیند. «ضیاالدین هاجری»


🖋📋 واژه‌های بیگانه در دستور زبان پارسی
           «بخش هفتم»
           گردآورنده: #بزرگمهر_صالحی


#حروف_اضافه : آویزه‌های وابسته‌ساز
#حروف_اضافه_مرکب : وابسته سازگان آمیخته
#حروف_نفی : وات‌های نایی
#درجه_صفت : زینه‌ی فروزه
#دعا (دُعا): آزبا، آرزو، نیایش، درخواست

#دوم_شخص_جمع :دوم تن جم
#دوم_شخص_مفرد : دوم تن تک
#ذو_وجهین : دوچهری، دوریه‌ای
#رابط : پیوندگر
#ربط : پیوند

#رکن : پایه، بُنلاد، ریشه‌ی کنِش، ستون
#ساکن : ایستاده، اَجُنبان، خاموش، ناگوییک
#ساکن_ساختن : خاموشاندن، (در دستور)، بی‌آوا کردن
#سکون_زده : استیش زده، نشانِ واتِ بی‌آوا
#سماعی : بی‌آیین، بی‌روش، شنیدنی

#سوم_شخص_جمع : سوم تن جم، سوم تن چندین
#سوم_شخص_مفرد : سوم تن تکین
#سیلاب : آواج(=هجا)، آوات، واژ، سازه
#شبه_جمله : واچکدیس، وَچک واره
#شبه_کلمه : واژه واره

#شد (شَدّ) #تشدید : فشاره، فشارده
#صرف : سازه‌شناسی
#صفات_فاعلی : فروزگان کارورزی، فروزهای پویندگی
#صفات_قیاسی : فروزه‌های سنجشی، فروزهای روشمند، فروزهای آیینی


دنباله دارد
#پارسی_پاک


🖋📋 برجسته‌ترین بازخن‌ها (منابع):
۱- پیوست‌های فرهنگ ساختاری زبان پارسی، ضیاالدین هاجری
۲- فرهنگ نظام با ریشه‌شناسی، محمدعلی داعی‌الاسلام
۳- فرهنگ ریشه‌شناختی اخترشناسی، محمد حیدری ملایری


📋🖋 @AdabSar

زمانی بیاید که مردم به چیز
شود شاد و سیری نیابند نیز

نه درویش یابد از او بهره‌ای
نه دانش‌پژوهی و نه شهره‌ای

جز از خویشتن را نخواهند بس
کسی را نباشند فریادرس

نیابد کسی چاره از چنگِ مرگ
چو باد خزان‌ست و ما همچو برگ
#فردوسی

و در این هفته امیدم این‌که:
فلک را گذر بر نگین تو باد


گزینش: #جعفر_جعفرزاده
#چکامه_پارسی
@AdabSar
🌸
🌸🌸

شبی، روزی، پسینی، دور و نزدیک
سپارم  جان و تن به دارِ لالیک‌

شود جانم رها از بخت تَلخَند
شود تن همنشین با گور تاریک‌


✍ #کوروش_دورکی_بختیاری
🍂 #چکامه_پارسی


🍂 لالیک: درختی خاردار در اَپاختر (شمال) ایران

🍂 @AdabSar

بی‌آرمان

کجایی آرزوی رفته بر باد
گمانم که خدا را بردم از یاد

ندارم یار و یاور بی‌خدایم
شدم  بی‌آرِمان از جان جدایم

امید سرزمینُم گشته نابود
ز درد دیدگان دل زار و فرسود

دلم تنگه گلی  که دور و نزدیک
زِ یادم برد و بختم کرده تاریک

زبانه آتش غم در دل و چشم
گلویم میزند داد از سر خشم

ندارد درد دیرینه دلُم نوش
ز دوری یارِ تنها خانه بر دوش

زده پتک ستم بر دار جانم
که افتاده درخت شادمانم

دلم تاوان گرفت از من به سختی
ندیدم رنگ شادی بد چه بختی


🍂 سراینده و فرستنده: #کوروش_دورکی_بختیاری
#چکامه_پارسی

🍂 @AdabSar

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅پالایش زبان پارسی


🔻انشاءالله = به امید خدا، اگر خدا بخواهد، امیدوارم، خدا کند، به خواست خدا، ایزدخواست، چنین باد، ایدون باد

✍️نمونه:
🔺انشاءالله به مریضی صعب‌العلاجی مبتلا نشده باشد =
خدا کند به بیماری سخت‌درمانی دچار نشده باشد
امیدوارم گرفتار بیماری سختی نشده باشد

🔺آرزومندم در این مبارزه موفق باشید، انشاالله =
آرزومندم در این پیکار پیروز باشید، ایدون باد/چنین باد

#مجید_دری
#پارسی_پاک
#انشاءالله #انشاءلله #انشاالله #انشالله #ان_شاءالله #ایشالا
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

تو بویت بوی جوی مولیان است
تو یادت یاد یار مهربان است

سپنتا سرزمین مادی و پارس
تو خاکت خاک پاک آریان است


✍ #مهران_گلستانی_ماچک_پشتی
#چکامه_پارسی

🍁 @AdabSar

به من گفتی که دل دریا کن ای دوست
همه دریا از آن ما کن ای دوست
دلم دریا شد و دادم به دستت
مکِش دریا به خون پروا کن ای دوست

کنار چشمه‌ای بودیم در خواب
تو با جامی ربودی ماه از آب
چو نوشیدیم از آن جام گوارا
تو نیلوفر شدی من اشک مهتاب

تن بیشه پر از مهتابه امشب
پلنگ کوه‌ها درخوابه امشب
به هر شاخی دلی سامون گرفته
دل من در تنم بی‌تابه امشب


سراینده #سیاوش_کسرایی
خواننده #محمدرضا_شجریان


🌕 #چکامه_پارسی
🌕 #ترانه_پارسی
🌕 @AdabSar

از این پس بیاید یکی روزْگار
که درویش گردد چنان سست و خوار

که گر ابر گردد بهاران پرآب
ز درویش پنهان کنَد آفتاب

نبارد بر او نیز باران خویش
دل مرد درویش زو گشته ریش

توانگر ببخشد همی این بر آن
یکی با دگر چرب و شیرین‌زبان

شود مرد درویش را خشک لب
همی روز را بگذراند به شب
#فردوسی

و برای این هفته امید دارم که:
مبادا به گیتی جز از کامِ تو


گزینش: #جعفر_جعفرزاده
#چکامه_پارسی
@AdabSar
💐
💐💐

🔲 واژه‌های پارسی در زبان تازی


▫️سیبیویه: از پارسی سیب‌بوی، نام دانشمند ایرانی که دستور زبان تازی را ساخت، دو لُپ سرخرنگ
▪️سَیجان: از پارسی سیچان، از واژه‌ی اوستایی saucahin، توتی، ماهی گوشتی
▫️سیخ: از پارسی سیخ، برگرفته از واژه‌ی سانسکریت sikha (نوک تیز، نیش)، چاقوی بزرگ
▪️سیرَج: از پارسی شیره، تازی شده آن روغن کُنجد
▫️سپرغَم: بنگرید به پارسی شاه اسپَرم(ریحان)
▪️سیَساب، سَیبسُبان: از پارسی سه‌پستان، از گیاهان دارویی

▫️سیسَنبَر: از پارسی سیسنبر، سوسنبر، سرسم، گونه‌ای پونه که برای کژدم(عقرب) و یا زنبور گزیدگی به‌کار می رود، گیاهی خوشبو که در آب می‌روید
▪️سِیقان: از ریشه‌ی پارسی ساغ‌ها(ساق)
▫️سَیکاه، سیگاه: از پارسی se-gah سه گاه(دستگاه آواز)، سه بار، سه هنگام
▪️سِیکران: از پارسی شُکران، دَورَس، از گیاهان دارویی آرام‌بخش و در مان کننده‌ی تنَحش (تشنج)
▫️سیم: از پارسی سیم، واژه‌ی اوستایی sima در پهلوی sim، فلزی گرانمایه، نقره، سیم آوند (ظرف)شویی

▪️شاباش: از پارسی شادباش، شاد برابر با واژه اوستایی sa و در پهلوی sat، شادپاش (ریختن پول و زر بر روی سر آروس(عروس) و داماد
▫️شابانَج، شافانَج: از پارسی شابانَک، منداب یا شابانک، سبزی خوشبوی و تند مزه‌ای است که در سبزینه (سالاد) هم به‌کار می‌برند. به گویش شیرازی آن را تِس سگ می‌گویند. گیاهی دارویی برای دیوزدگی(صرع)
▪️شابَرقان، شابورقان: از پارسی شاپورگان، پسر شاه، پسر باشکوه، در اوستا و پارسی باستان  puthra، در سانسکریت putra، در پهلوی پُس  pos و پوهه puhe، در پارسی پور و پسر، شابرن، پولادکانی، پولادنَر(سخت)
▫️شابنَدر: از پارسی شاه و بَندار (سرمایه‌دار) گوهرفروش، بزرگ بازرگانان در گپیش (گویش عراقی)
▪️شابیزج: از پارسی شابیزک، مهرگیاه، گیاه دارویی بلاّدُون(Belladona)


🔲 @AdabSar

دنباله دارد

📜 بازخن‌ها:
۱- فرهنگ دانشگاهی عربی-پارسی از المنجد الابجدی، نوشته‌ی لویس معلوف، برگردان احمد سیاح، چاپ پخش فرحان
۲- معجم المعربات، محمد التنوجی
۳- وام‌واژه‌ها در زبان عربی، شهاب‌الدین احمد خفاجی مصری، ترجمه حمید طبیبیان
۴- فرهنگ ریشه شناسی زبان پارسی، مصطفا پاشنگ

✍ گردآوری: #بزرگمهر_صالحی
#واژه_های_پارسی_در_زبان_عربی


🔲 @AdabSar

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅پالایش زبان پارسی


🔻مطمئن = اُستوار، دل‌اُستوار، دلپُر، دلگرم، دل‌آسوده، آسوده‌اندیش، آسوده، نیک‌گمان، آرام، آرامنده، آرمیده، اُستیگان، پشت‌گرم
🔻مطمئناً = بی‌گمان
🔻مطمئن‌بودن = دل‌استواربودن، اُستیگان‌بودن
🔻مطمئن‌شدن = آرامش‌یافتن، آرام‌یافتن، آرامیدن، آسوده‌دل‌شدن، آسوده‌شدن
🔻نفس مطمئنه = اُستوان روان(اُستوان=استوار، پایدار)

✍نمونه:
🔺به پدرش مطمئن بود که دستش را رها نمی‌کند =
به پدرش دلگرم/پشت‌گرم بود که دستش را رها نمی‌کند

🔺توانست مطمئنش کند که به مشکل نخواهند خورد =
توانست دل‌آسوده‌اش کند که به دشواری نخواهند خورد

🔺با قلبی مطمئن، جان به جان‌آفرین تسلیم کرد =
با دلی آرام/آرمیده/آسوده، جان به جان‌آفرین سپرد

🔺مطمئن باشید که از مشاهده‌ی آن لذت می‌برید =
دل‌اُستوار باشید که از دیدن آن خوشتان می‌آید

🔺مطمئنا از تماشای آن حیرت‌زده می‌شوید =
بی‌گمان از دیدن آن شگفت‌زده می‌شوید

🔺آدم مطمئنیه = آدم اُستیگانی است

#مجید_دری
#پارسی_پاک
#مطمئن #مطمئنا #مطمئنه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

🌸🌿 شادمانی

هماره در بُنِ باور زبانِ گفتنمی
نُویدِ نوج* زدنم در بهارِ بودنمی

پر از امید و نه بیم از خزانِ زردِ زمان
روانِ چشمه‌ی جوشان به رودِ توسنمی

برآیشی ز نهان ای فروغِ دیده‌ی جان!
به‌ سوی پرتوِ پنـهـان چشمِ روشنمی

خروشِ بینشِ خیام و مژده‌ی میِ ناب
نشانِ نابِ نیاکانِ ژرفِ میهنمی

گر از تبارِ گُلـستــانم از هَمَندِ* ماچـِک
تو بوی گلشنِ نرگس زِ دشتِ ارژنمی


#مهران_گلستانی_ماچک_پشتی
#چکامه_پارسی


*نوج: جوانه
*همند: دشت و هامون

🌿🌸 @AdabSar

ازین پس یکی روزْگاری بوَد
که اندر جَهان شهرْیاری بوَد

که دانش نباشد به نزدیک اوی
پر از غم بوَد جانِ تاریک اوی

همی هر زمان نو کند لشکری
که سازند ازو نامدار افسری

سرانجام لشکر نمانَد نه شاه
بیاید نوآیین یکی پیش‌گاه
#فردوسی

امید آن که:
ز نیکی‌دهش آفرین بر تو باد


گزینش: #جعفر_جعفرزاده
#چکامه_پارسی
@AdabSar
🥀
🥀🥀

🎗 نه به بدرفتاری با زنان

نام بدرفتاری با زنان که می‌آید و با دیدن نوار نارنجی، ناخودآگاه گمان‌مان به سوی مشت‌های گره‌شده می‌رود، به دادوفریاد، زدوخورد و کبودی‌ها و زخم‌هایی که با چشم دیده می‌شود.
با خود می‌اندیشیم که ما کجا و این بدرفتاری‌ها کجا؟ میان خودمان و این‌همه سنگدلی فرسنگ‌ها دوری و جدایی می‌بینیم. ولی تا زن نباشی درنمی‌یابی که بدرفتاری همیشه به کبودی و زخم و آماس(ورم) نمی‌فَرجامد، گاه به خشم فروخورده‌ای می‌انجامد که جایش برای همیشه درد می‌کند و هرگز هم دیده نمی‌شود.
بدرفتاری با زنان گونه‌های بسیاری دارد که دانستنش نیاز به کندوکاو ندارد. همین که سر بچرخانیم و در رفت‌وآمدها و گپ‌وگفت‌های روزانه‌مان ریز بنگریم نمونه‌هایش را فراوان خواهیم دید؛
زمانی که در خودرو نشسته‌ایم و رانندگی بد دیگران را به زن‌بودن‌شان پیوند می‌دهیم
زمانی که درباره‌ی پوشش یک زن داوری می‌کنیم و هَتا آن را به بدکاره‌بودنش پیوند می‌دهیم
زمانی که روش‌های دست‌وپاگیر خودمان را به خورد همسر و دخترمان می‌دهیم و روزبه‌روز دست‌وپایشان را بیشتر می‌بندیم
...و این‌چنین است که می‌شویم یکی از همان‌هایی که بودنشان برای زنان و دختران زیان‌آور است و خودآگاه و ناخودآگاه به تن و روان‌شان آسیب می‌زنیم.
کدام‌یک از ما می‌تواند بگوید که هرگز زن و دختری را از گزینش آزادانه‌ی پوشش‌اش، برگزیدن آزادانه‌ی کار و آینده‌اش و داشتن شادی دلخواهش باز نداشته است؟
در برابر چشمان ما هر روز بدرفتاری‌های بسیاری با زنان روی می‌دهد که تنها شکنجه و کشته‌شدنش رسانه‌ای می‌شود و تنها با کبودی و شکستگی می‌توان در دادگاه دادخواهی کرد، ولی در برابر آزارهای روانی چون گرفتن آزادی‌های رَوا، چشم‌چرانی، چند همسری، جدا کردن زن از کودک، دوستان و خویشاوندانش، کوچک‌شماری و مرد را برتر دانستن و... از زن هیچ پشتیبانی‌ای نمی‌شود و این زنان هستند که تا سالیان سال رنج این سرکوب‌ها را به دوش می‌کشند و خاموش می‌مانند.
کاش امروز را، تنها همین امروز را به امید داشتن جهانی نارنجی، کمی بیشتر درباره‌ی بدرفتاری با زنان بخوانیم، ببینیم، بشنویم و بیندیشیم.

#مجید_دری
#پیام_پارسی
#نه_به_بدرفتاری_با_زنان

🎗 @AdabSar


yon.ir/AdabSar01