عمر که بی‌عشق رفت هیچ حسابش مگیر
آب حیاتست عشق در دل و جانش پذیر
هر که جز عاشقان ماهی بی‌آب دان
مرده و پژمرده است گرچه بود او وزیر
عشق چو بگشاد رخت سبز شود هر درخت
برگ جوان بردمد هر نفس از شاخ پیر
هر که شود صید عشق کی شود او صید مرگ
چون سپرش مه بود کی رسدش زخم تیر
سر ز خدا تافتی هیچ رهی یافتی
جانب ره بازگرد یاوه مرو خیر خیر

“انار"  و نقش آن در فرهنگ مردم ایران

جشن ها و آیینهای ایرانی، با پدیده های کیهانی و زاستارب(:طبیعی) و همچنین با ویژگی های اقلیمی و زیست بومی، پیوندی ژرف دارد.
در هر جامعه ای برگزاری جشنها و آیینها، بر پایه محاسبه های گاه شماری آن جامعه، یعنی آگاهی از گردش ستارگان و سیاره ها ازپیدایش شب و روز، از کوتاهی و بلندی، سرما و گرمای منطم فصل ها استوار است.مردم شناسان بر این باورند که پیدایش گاه شماری و به یاد سپردن فصلها، بایستی با آغاز دوران کشاورزی همراه باشد، زیرا جامعه کشاورز، ناگزیر برای ماندن در یک سرزمین، نیازمند شناختن و دانستن زمان مناسبِ کاشتن و پاس داشتن و برداشتن بود. و از این رو است که بسیاری از جشن ها و آیین های کهن با زمان کاشتن یا برداشتن فرآورده های کشاورزی پیوند دارد.

انار در ادبیات
سرایندگان پارسی گو همچون فردوسی، عنصری، منوچهری، عسجدی، امیر معزی، سوزنی، مسعود سعد سلمان، عبدالواسع جبلی، نظامی، سنایی، عطار، مولوی، حافظ، دهلوی، کاتبی و خاقانی از انار نام برده اند و یا از گلنار به عنوان گلی سرخ رنگ و درشت یاد و چهره گلگون دلبر را به آن تشبیه کرده اند.

انار در فرهنگها و ادیان
انار در فرهنگها و ادیان مختلف نماد نور، برکت، زایش، باروری، فرزند آوری، سرسبزی و خرمی و ... است.  نگرش بشر به گل تا اندازهای اهمیت دارد که برخی ملتها از گل به عنوان علامت کشور خود استفاده کرده اند. نماد پرچم کشور اسپانیا، درخت انار است. از زمانهای بسیار کهن، مردم درخت و میوه انار را دارای نیرویى جادویى و رمزگونه می انگاشته اند و از شاخه انار و میوه آن در شماری از آیینها و مراسم دینى - مذهبى خود استفاده می کرده اند.
به ویژه انار در آئین مزدیسنا از درختان مینوی و از نمادهای مقدس و خجسته به شمار می رود و زرتشتیان شاخه و میوه آن را در مناسک و آیینهای ملی- دینى خود به کار می برند. زرتشتیان معمولاً درخت انار را در منازل و  نیایشگاه های خود می کاشتند و تکثیر می کردند.
زرتشتیان در آیین پیوند همسری دختران و پسرانشان، به نیت و آرزوی باروری وداشتن ثروت فراوان به آنان انار پیشکش می کردند و در سفره جشنهایشان سه انار به نشانه اندیشه نیک، گفتار نیک، کردار نیک قرار می دادند.
بسیاری باور دارند که هر کس دانه انار بخورد، به بهشت خواهد رفت. خراسانیها باور دارند اگر کسى اناری را در شب آدینه بخورد و دانه ای از آن بر زمین نیفتد تا۴٠ روز شیطان به او نزدیک نخواهد شد و پس از مردن، به بهشت خواهد رفت. مردم لرستان و ایلام خوردن انار را ثواب می دانند و در شبهای آدینه انار برای درگذشتگانشان خیرات می کنند.

ساختن و نواختن سوتک اناری در کرمان
کُفکو و یا سوتنار نوعی سوتک است که از میوه انار توخالی و خشک شده ساخته میشود و یکی از سازهای بومی و رایج در مناطق عشایرنشین جیرفت، جِبالِ بارِز و عَنبَرآباد استان کرمان است. این ساز دارای پنج سوراخ، یک سوراخ برای دمیدن و چهار تای آن برای انگشت گذاری است و تولید صوت درآن برخلاف سوتکهای گِلی همانند فلوت میباشد

نتیجه اینکه
ایرانیان از هزاره های دور با کاشت انار آشنایی داشتند و دیر زمانی است که در فرهنگ این مرز و بوم درخت انار به دلیل رنگ سبز تند برگهایش و نیز رنگ سرخ آتشین گل و شکل کاسه گل آن که شبیه به مجمر یا آتشدان است، تقدس داشته و از جایگاهی مینوی برخوردار بوده است. ایرانیان با این باور که انار پُردانه در سال نو، برکت و روزی فراوان برای خانواده به همراه خواهد داشت به هنگام نوروز کاسه ای پر از آب با برگهای خشک آویشن و یک انار در درون آب شناوربود به نشانه نور، روشنی و باروری بر سفره هفت سین می گذارند.  بارزترین ویژگی درخت انار،  پایداری و سرسختی آن است که موجب شده در کویر داغ و تف دیده کویر مرکزی ایران و کوهپایه های دشوار البرز مرکزی به رشد و بالندگی برسد. دربرابر خشونت ِ زاستاری(:طبیعی) کوهستان و کویر، در برخی از روستاهای ایران به ویژه روستاهای زرتشتی نشین، رودبار، قزوین، گیلان، کردستان، اصفهان، بخش بادرود و روستای انبوه و... در پائیز با برگزاری جشنهای پائیزی و هنگام برداشت میوه، با برگزاری جشن انار، این میوه استوره ای را گرامی داشته و ارج می گذارند.
🔥🔥🔥🔥🔥🔥
درگاه ( کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبدکورش نیکنام
🏵 @zoroaster33 🏵

جایگاه اهورامزدا،اَشا،سِپَنتامینو و اَنگره مینو،اندیشه و گفتار و کردار نیک، پندار نادرست،بهشت و دوزخ،مهر و آشتی، شادی و شادمانی
در فرهنگ زرتشتی و پیام و بینش اشوزرتشت
با بیان شیوای روانشاد موبد دکتر کوروش نیکنام
یادشان گرامی و روانشان اندر سرای نور و سرود شاد
🌿🌿🌿
درگاه ( کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبد كورش نیکنام
🏵 @zoroaster33 🏵

امروز
به روز فیروز و فرخ
روز خیر ،از ماهِ تیر
سال ۳۷۶۲ ترادادی مزدیسنا

برابر با
آدینه: ۸ تیر ماه،
به سال ۱۴۰۳ خورشیدی

۲۸ ژوئن ۲۰۲۴ ترسایی

28.06.2024

🌷🌷🌷


🔹خُور
- یازدهمین روز هرماه سی روزه در گاهشمار ترادادی زرتشتیان "خُورُ نام دارد که  این واژه گاهی "خیر" نیز در گویش ادا می شود.

- خُور یا خیر که در اوستا به ریخت «هَوَرَخشَه اِتَه» آمده است، به چمار (:معنی) خورشید، آفتاب، گرمی و تابناکی با ویژگی بی مرگی و اَروَنداَسپ آمده است.

- این واژه در پارسی خُور، هور و خورشید گفته شده است.

- سرودی در خرده اوستا به نام «خورشید نیایش»  آمده است که نیاکان ما به هنگام تابش روشنایی خُور بر گستره سرزمین ایران می سرودند.

خُوراسان نام استان خاوری(شرقی) ایران بوده که هر بامداد از این دیار روشنایی خورشید به ایرانشهر می تابیده است.




🪻🌸🪻

درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبدکورش نیکنام
🏵 @zoroaster33

کمتر از ذره نه‌ای پست مشو مهر بورز
تا به خلوتگه خورشید رسی چرخ‌زنان
بر جهان تکیه مکن ور قدحی مِی‌ داری
شادی زهره‌جبینان خور و نازک‌بدنان
پیر پیمانه‌کش من که روانش خوش باد
گفت پرهیز کن از صحبت پیمان‌شکنان
دامن دوست به دست آر و ز دشمن بگسل
مرد یزدان شو و فارغ گذر از اهرمنان

#زرتشتی_و_مزدیسنا

#موبد_کورش_نیکنام

تا چندی پیش به پیروان دین یکتانگری اشوزرتشت، همانند پیروان دین های دیگر درجهان؛ «زرتشتیان» گفته نمی شده است.
آنان به  مزدیسنان نام آور بوده اند، کیش ودین آنان را  «مزدیسنا» می نامیدند.

مزدیسنان به چمار( معنی)  پرستندگان "مزدا" است.
«مزدا» ( دانایی وآگاهی بیکران)،  خدای یگانه ای بود که اشوزرتشت نخستین بار به هستی او بیگمان شد. مزدا را شناخت،  ودر سرودهایش پیوسته از او یاد کرد.

زرتشت؛
اهورامزدا را سرآغاز وسرانجام هستی می داند.  مرتوگان( بشر) را به ستایش این فروزه زندگی ساز(دانایی شکوهمند) فرا خواند.
مزدا، تنها در آسمان بر عرش تکیه ندارد. بلکه سراسر هستی از کوچکترین ذره تا بزرگترین کهکشان، جلوه بودن مزدا است.
با چشمِ دل می توان مزدا را که در باور زرتشت آمده، شناخت و درک کرد.

بدین روی نیکوترین واژه برای پیروان، یاوران وهمراهان زرتشت، واژه مزدیسنان است.
چنانکه کسی به پیروان موسی نیز «موسویان»  نمی گوید و یا به پیروان محمد، «محمدیان» نمی گویند.

آگاهی نداریم که به چه انگیزه ای به "مزدیسنان" واژه تازه ای افزوده شده و آنان را "زرتشتیان" نام گذاشتند.

در برگردان سرودی از اوستا به نام «مَزدَه یَسنو اهمی» که پیمان دین برای پیروان بینش زرتشت است، در بند نخست،
چنین خوانده می شود:
مَزدَه یَسنًو اَهمی،
مَزدَه یَسنًو زَرَتوشتریش؛...

"مزداپرستم، شیوه مزداپرستی که زرتشت سفارش کرده است".

اعراب گاهی به مزداپرستان «مَجوس» گفته اند که از واژه "مَگه" به چمار( دانا) برگرفته شده وچون واک( حرف) "گ" نداشته اند مگوش به مجوس رسیده است.

در ادبیات پس ازاسلام در ایران نیز گاهی برای توهین به ستایندگان مزدا، به آنان «گبر» گفته شده  و به نادرستی (آتش پرست) نیز نام گرفته اند. چون پیروان مزدیسنا به هنگام نیایش، به سوی روشنایی آتش نیز همانند دیگر روشنایی ها روی می کرده ومی کنند.

گفتنی است مزدیسنان به پیروی از باور ارزشمند نیاکان خویش،  به چهار آخشیج( عنصر) آب، خاک، هوا وآتش نگاه ویژه و سپند( مقدس) داشته اند.

🔥🔥🔥
درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبد كورش نیکنام
🏵 @zoroaster33 🏵

امروز
به روز فیروز و فرخ
روز ماه ،از ماهِ تیر
سال ۳۷۶۲ ترادادی مزدیسنا

برابر با
شنبه: ۹ تیر ماه،
به سال ۱۴۰۳ خورشیدی

۲۹ ژوئن ۲۰۲۴ترسایی
29.06.2024

🌷🌷🌷

🔹ماه:
-  دوازدهمین روز در گاهشمار ترادادی زرتشتیان روز "ماه" نام‌ دارد.

- واژه ماه در اوستا به ریخت "ماوُنگهه" آمده و سرود "ماه نیایش" در خُرده اوستا در پاسداشت این پدیده آسمانی سروده شده است.

-  روز ماه یکی از روزهایی است که مزدیسنان به باور ترادادی خویش، از خوردن هرگونه خوراک گوشت‌دار پرهیز می کنند.

🪻🌸🪻

درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبدکورش نیکنام
🏵 @zoroaster33

ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند
تا تو نانی به کف آریّ و به غفلت نخوری
همه از بهر تو سرگشته و فرمانبردار
شرط انصاف نباشد که تو فرمان نبری

چرا زرتشت را پیام آور می دانیم

#موبد_نیکنام 
چنانچه بخواهیم با همان شَوه(:دلیل) که برای پیامبرانِ ابراهیمی یادآوری می کنند. معجزه های گوناگون وکارهای شگفت انگیز را به آنان نسبت داده اند تا پیامبری هریک‌ را به پیروانش ثابت کنند؛ زرتشت اینگونه داستان ها را پُشت سر نگذاشته است.
 رویدادهای شگفت آوری مانند شکافتن دریا، مارشدن چوبدستی، دونیم کردن کره ماه، گذر از آتش و مانند آنها برای زرتشت روی نداده تا گواهینامه پیامبری بگیرد ونشان پیامبری بر پیشانی داشته باشد.
یا اگر پیامبر را کسی بدانیم که پیام ویژه ای را از جانب فرشته وملائکِ برگزیده که نمایندگان خدای آسمانی بوده اند، دریافت کرده، آنگاه  بدون کم وکاست پیام و دستورهای آسمانی را به گوش مَرتوگان(:بشر) رسانده باشد، بازهم چنین رویدادی برای زرتشت پیش نیامده است.
اهورامزدا که خداوندِ بینشِ زرتشت بوده یک فروزه است. یک ویژگی که سرآغاز و سرانجام هستی بوده وخواهد بود که به چمار(:معنی) «دانایی وآگاهی بیکران هستی مند» است. این دانش، از آغاز تا پایان در سراسر هستی پایدار بوده،  به هرهنگام و در هرجایگاه(:زمان ومکان) پاسخگو خواهد شد.
اشوزرتشت را نمی توان و نباید با فرستادگان و پیامبران دیگری که درگروه ادیان سامی از آنان یاد شده به سنجش(:مقایسه) گذاشت. زرتشت خود را درسخنانش که «سرودهای گات ها» است، یک«سُوشیانت» ویک «مانترَن» می داند.
سوشیانت به چم کسی است که به دیگران سود می رساند وسفارش می کند تا به رهایی برسند؛ رهایی از بیداد وستم، رهایی از پندارهای نادرست و خُرافات، رهایی از تنبلی وکاهلی و پیوستن به راه شکوهمند اشویی و راستی که در آن راستی و خردمندی استوار و کارگشا باشد.
مانترن نیز به چم آموزگاری است که سخن او اندیشه برانگیز باشد تا مرتوگان را در پرتو آزادی به اندیشه کردن، خردپروری وخردورزی فراخواند.

بدین روی، زرتشت با درون نگری و دل آگاهی، به بسیاری از رازهای هستی پی برده که برای بهزیستی، بهروزی و رستگاری مرتوگان مفید و کارساز بوده و در هر روزگاری می تواند ارزش داشته باشد. آنگاه چنین پیامی را به دیگران نیز سفارش کرده تا چنانچه در پی بهروزی و رستگاری باشند، در پرتو آیین راستی وبرپایه خرد، آزادی گزینش داشته باشند و راه زندگی خویش را به دلخواه برگزینند.

🔥🔥🔥🔥🔥
درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبد کورش نیکنام
🏵 @zoroaster33 🏵

امروز
به روز فیروز و فرخ
روز تیر ،از ماهِ تیر
سال ۳۷۶۲ ترادادی مزدیسنا

برابر با
یکشنبه : ۱۰ تیر ماه،
به سال ۱۴۰۳ خورشیدی

۳۰ ژوئن ۲۰۲۴ ترسایی
30.06.2024

🌷🌷🌷


🔹تیر:
- سیزدهمین روز هر ماه در گاه‌شمار ترادادی زرتشتیان«تیر» نام دارد.

- در استوره های کهن ایرانی «تیر» یا «تیشتَر» ایزد باران بوده است که به یاری آن کشتزارها از باران سیراب می‌شده اند.

- «تیریشت» در گنجینه اوستایی برای نیایش ایزد باران سروده شده است.

- ایرانیان باستان به هنگام خشک‌سالی، در این روز آیین ویژه‌ای برگزار می کردند و برای باریدن باران و پیروزی تشتر ایزد بر دیو خشکسالی (اَپوش) به دشت و کنار جویبارها رفته و اوستای تیریشت می‌خوانده اند.


🪻🌸🪻

درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبدکورش نیکنام
🏵 @zoroaster33

خجسته جشن تیرگان بر همگان فرخنده باد
گزیده سروده «آرش و تیرگان» از روانشاد بانو توران شهریاری، یادشان گرامی باد 🌿

🌧🌊 گرامی‌داشت تیرگان

🔹️ايرانیان باستان هر روز را با نامی از ايزدان می‌خواندند. روز سيزدهم باستانی، برابر با تير [تيشتر] روز بود. در آيين‌های كهن ايرانی هرگاه نام روز با نام ماه برابر می‌شد، جشنی برپای می‌گرديد. بدین روی، روز سيزدهم تير ماه، جشن‌تيرگان است.

🔹️اين جشن به دليل مبنا قرار گرفتنِ گاه‌شماری خيام كه نيمه نخست سال در آن، سنجش و شمارش ۳۱ روزه است، برابر با ۱۰ تيرماه امروزی گرديد.

🔹️بر بنياد نوشته كهن «تيشتر يشت» ميان تيشتر ايزد «باران» كه نام ستاره‌ای در آسمان است، با «اپوش» ديو خشكی و خشک‌سالی نبردهایی سهمگين درمی‌گيرد و هر بار تيشتر در شكلی ظاهر می‌شود؛
يک‌بار در شكل جوانی زيبا و پانزده ‌ساله،
يک‌بار در شكل گاوی زرين و سرانجام در شكل اسپی سفيد.

🔹سرانجام تيشتر پيروز می‌شود و ايزد «باد» به او كمک می‌كند.
در برخی سرچشمه‌ها چنين آمده كه:
تيراندازی آرش كمانگير از البرز كوه تا كنار «جيهون» در تيرگان يعنی «تيرروز» از «تيرماه» بوده است.

🔹 از آيين‌های تيرگان كه دستِ‌كم تا ۵۰ سال پیش در يزد و كرمان برگزار می‌شده اين بود:
يک روز پيش از جشن تيرگان، دخترکی كوزه‌ای پر آب می‌كند و دور مجلس می‌چرخاند و هر كس چيزی در آن می‌اندازد.
سپس اين كوزه را به خانه‌ای می‌برند كه درخت «مُورد» داشته باشد پارچه سبزی روی كوزه می‌اندازند و آيينه‌ای روبه‌روی آن، زير درخت قرار می‌دهند آنگاه در تيرگان هر كسی نيتی می‌كند و بيت شعری می‌خواند.
دختر چيزی از كوزه بيرون می‌آورد آن را با نيت و شعری كه خوانده شده تطبيق می‌دهد.

🔹از آنجا كه شعرهای آنان بيشتر نويدبخش است، بيشتر اين فال‌ها هم نيک است. يكی از اين شعرها را كه از پيرزنی بِهدين شنيدم چنين بود:
♡ رخ زيبا، قد رعنا چش شهلا داری
♡ آنچه خوبان همه دارند تو تنها داری

🔹هنگام نبردهای «تيشتر» با «اپوش»، ايزد باد به او كمک می‌كند و باد ابرها را در جهان می‌پراكند و باران به همه جا می‌ريزد و نهرها و رودخانه‌ها و درياها به وجود می‌آيد و جهان را به ۷ كشور بخش می‌کند.
سعدی نتيجه اين مبارزه را با مشاطه‌گری باد صبا اين‌طور بيان می‌كند كه:
♡ بر عروسان چمن بست صبا، هر گوهری
♡ كه به غواصی ابر، از دل دريا برخاست

با اميد بازگشت به روش نياكان در گرامی‌داشت داده‌های خداوند چون باران و آب و زمين و محيط‌زيست و... جشن تيرگان خجسته باد.
سرچشمه‌ ✍🏻 #فریدون_جنیدی در بنیادنیشابور

📬🎙بیژن‌خاقانی‌راد

🔥🔥🔥🔥🔥🔥
درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبدکورش نیکنام
🏵 @zoroaster33 🏵

🌺جشن تیرگان همایون و شاد باد 🌺



🎖شادباش و پیام موبد کوروش نیکنام به شنوندگان رادیو زرتشتیان



@zntv1

📬ارتباط با ما در تلگرام

@zntv_1

جشن تیرگان :
تیرگان یکی از جشن‌های ایرانی‌ست که در روز تیر از ماه تیر برگزار می‌شود. این روز برابر است با سیزدهم تیر در گاهشمار ایران باستان که هر ماه آن دارای ۳۰روز بوده و با دهم تیرماه در گاهشمار خورشیدی برابر شده است.
جشن تیرگان آیین آبریزان نیز نامیده می‌شود. جشنی شاداب از ستایش آب است. در استوره‌ها و افسانه‌ها پیدایش این جشن را به پیروزی آب بر خشک سالی در زندگی نسبت می‌دهند.
در یشت‌ها و استوره‌های ایرانی آمده که «تیشتر» ستاره باران برای آبیاری زمین و گیاهان به دریای فراخکرت رفت تا آب برگیرد و به آسمان ببرد و به سان (:شکل) باران بر زمین بباراند. ولی در میان راه «اَپوش»، دیو خشک سالی، سد راهش می‌شود تا نگذارد آب به زمین برساند. سه شبانه روز میان این دو جنگ درمی‌گیرد که سرانجام «تیشتر» شکست می‌خورد. تیشتر، بار دیگر به دریای فراخکرت می‌رود و پس از برداشتن آب دوباره با آپوش درگیر می‌شود ولی در این نبرد تیشتر پیروز می‌شود و آب را به آسمان می‌برد و زندگی و سرسبزی و شادابی را به جهان بر می‌گرداند.

داستان دیگری که به تیرگان پیوند داده می‌شود داستان آرش کمانگیر استوره ملی ایرانیان است. در شاهنامه فردوسی آمده است که فریدون دارای سه پسر به نام‌های ایرج، سلم، و تور بوده است. او در پایان زندگی، سرزمین گسترده خود را میان فرزندانش بخش کرد. به‌گونه‌ای که، سرزمین ایران را به ایرج، روم را به سلم، و توران را به تور بخشید. سلم و برادر بزرگش تور، بر برادر کوچکتر خود رشک(حسد) می‌برند و ایرج را با نیرنگ می‌کشند تا شاید سرزمین ایران را بدست آورند. ولی فریدون پس از مرگ فرزندش ایران را به منوچهر نوه ایرج بخشید.

جنگی که میان منوچهر پادشاه ایران و افراسیاب فرمانروای توران در می‌گیرد، سال‌ها به درازا می‌کشد. منوچهر که از سوی افراسیاب در مازندران به تنگنا افتاد، پس از چند روز پایداری سرانجام نمایندگانی برای سازش نزد افراسیاب فرستاد. پس از گفتگوها، بر آن شدند که برای گزینش مرز ایران و توران از سپاه ایران تیراندازی برگزیده شود تا با انداختن تیر از مازندران به‌سوی خورآسان، هر جا که تیر فرود آید آنجا مرز ایران و توران گردد.

آرش پهلوان استوره‌ای سپاه ایران که در تیراندازی پر آوازه بود، برای این کار برگزیده شد و برای انداختن تیر از کوه البرز بالا رفت. آرش می‌دانست که پهنای کشور ایران به نیروی بازو و پرش تیر او بسته‌ است و باید همه جان و توان خود را در این راه بگذارد. آرش از بلندای کوه دماوند زه کمان را کشید و تیر را چنان پرتاب کرد که پیکر بی‌جان وی بر زمین افتاد. تیر پرتاب شده از بامداد تا نیمروز در آسمان در پرواز بود و از کوه‌ها و دشت‌ها ‌گذشت تا سرانجام در کنار رود آمودریا(جیحون) بر تنه ی درخت گردویی بزرگ‌ نشست و آنجا مرز ایران و توران گردید. به همین روی آرش را آرش کمانگیر می‌گویند و این رویداد بزرگ هر ساله در تیرگان پاس داشته می‌شود.

از ویژگی‌های جشن تیرگان آیین‌هایی است که نیاکان ما از دیرباز برپا داشته‌اند.
یکی از آن ها آیین آب‌ریزان است.
این جشن در کنار آب‌ها، همراه با تراداد (:سنت‌ها) وابسته با آب و آب پاشی و آرزوی بارش باران در سال پیش رو همراه بوده و هم چون دیگر جشن‌هایی که با آب در پیوند هستند، با نام عمومی آب‌ریزگان یا آب‌پاشان یاد شده است.
در آیین آب‌ریزان جوانان و کوچک ترها بیشتر به شادی می پردازند و هرگونه که میسر باشد با پاشیدن اندکی آب بر یکدیگر از خُنکی آب برخوردار می‌شوند.
«ابوریحان بیرونی» و «گردیزی» در زین‌الاخبار ناپدید شدن یکی از جاودانان ایرانی کیخسرو را نیز در این روز و پس از شستشوی خود در آب چشمه دانسته‌اند.
یکی دیگر از آیین‌های این جشن فال‌کوزه است که زرتشتیان به آن (چکُ دولَه) می‌گویند.
پیش از جشن تیرگان دوشیزه ای را برمی‌گزینند و کوزه ای سفالی سبز رنگ دهان گشادی به او می‌دهند که دوله نام دارد. او این ظرف را از آب پاکیزه پر می‌کند و یک دستمال سبز ابریشمی را بر روی دهانه‌ی آن می‌اندازد آنگاه «دوله» را نزد همه‌ی کسانی که می‌برد که آرزویی در دل دارند و می‌خواهند در مراسم «چک دولَه» شرکت کنند و آنها جسم کوچکی مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند اینها در آب دوله می‌اندازند. سپس دختر دوله را به زیر درختی همیشه سبز چون سرو یا مورد می‌برد و در آنجا می‌گذارد. در روز جشن تیرگان و پس از مراسم آبریزان، همه ی کسانی که در دوله جسمی انداخته‌اند و نیت و آرزویی داشتنه‌اند در جایی گردهم می‌آیند و دوشیزه دوله را از زیر درخت به میان جمع می‌آورد. در این فال‌گیری بیشتر بانوان شرکت می‌کنند و سال خوردگان با صدایی بلند به نوبت دو بیتی‌هایی می‌خوانند و دختر در پایان هر شعر دست خود را درون دوله می‌برد و یکی از چیزها را بیرون می‌آورد، به این ترتیب صاحب آن جسم کوچک در می‌یابد که دو بیتی خوانده شده در پیوند باخواسته و آرزوی او بوده است.👇

دستبند جشن تیرگان، نخی هفت رنگ و برهم بافته شده است که در آغاز جشن تیرگان این بند را به‌نام «تیر و باد» بر مچ دست راست می‌بندند.
این دستبند از ٧ریسمان به ٧رنگ گوناگون‌‌ رنگین‌کمان که با تابش نور خورشید پس از بارندگی در آسمان روی می‌دهد برهم بافته شده است از روز تیر به دست می‌بندند و در باد (١٠ روز پس از آن) این بند را باز کرده و در جای بلندی مانند پشت‌بام به «باد» می‌سپارند تا آرزوها و خواسته‌هایشان را به عنوان پیام رسان به همراه ببرد.
این کار با خواندن شعر زیر انجام می‌شود:
تیر برو باد بیا
غم برو شادی بیا
محنت برو روزی بیا
خوشه‌ی مرواری بیا.

نخ تیر و باد.
از یک‌سو درخواست بارندگی و نمایان شدن رنگین‌کمان در آسمان است و از سوی دیگر اشاره به پرواز تیر آرش به یاری ایزد «باد» دارد که بر بلندای دماوند روی داده است.

📚بن مایه :
برگرفته از نسک یادگار دیرین نوشته ی موبد دکتر کورش نیکنام،
نویسنده و پژوهشگر فرهنگ و آیین ایران باستان
@zoroaster33

منم آرش
چنین آغاز کرد آن مرد با دشمن:
منم آرش، سپاهی مردی آزاده
به تنها تیر ترکش، آزمون تلختان را اینک آماده ، مجوییدم نسب
فرزندِ رنج و کار ، گریزان چون شهاب از شب
چو صبح، آماده دیدار
 مبارک باد آن جامه که اندر رزم پوشندش
گوارا باد آن باده که اندر فتح نوشندش
 شما را باده و جامه ، گوارا و مبارک باد
 دلم را در میان دست می گیرم
و می افشارمش در چنگ
دل، این جامِ پر از کینِ پر از خون را
در این پیکار ، در این کار
دلِ خلقی است در مشتم
امیدِ مردمی خاموش، هم پشتم
کمانِ کهکشان در دست
کمانداری کمانگیرم ، شهاب تیزرو، تیرم
ستیغ سر بلند کوه مأوایم
به چشم آفتابِ تازه رس، جایم
مرا تیر است آتش پر ، مرا باد است فرمانبر
و لیکن چاره را امروز، زور و پهلوانی نیست
رهایی با تنِ پولاد و نیرویِ جوانی نیست
در این میدان
بر این پیکانِ هستی سوزِ سامان ساز
پری از جان بباید تا فرو ننشیند از پرواز
پس آنگه سر به سوی آسمان بر کرد
به آهنگی دگر، گفتارِ دیگر کرد:
درود ای واپسین صبح، ای سحر بدرود
که با آرش ترا این آخرین بدرود خواهد بود
به صبحِ راستین، سوگند
به پنهان آفتابِ مهربانِ پاک بین، سوگند
که آرش جانِ خود در تیر خواهد کرد
@zoroaster33

امروز
به روز فیروز و فرخ
روز گوش ،از ماهِ تیر
سال ۳۷۶۲ ترادادی مزدیسنا

برابر با
دوشنبه: ۱۱ تیر ماه،
به سال ۱۴۰۳خورشیدی

۱ جولای ۲۰۲۴ ترسایی
01.0 7.2024

🌷🌷🌷

🔹گوش:
-  چهاردهمین روز هر ماه در  گاه‌شماری ترادادی وسی روزه زرتشتیان، «گوش» نام دارد.

- گوش در اوستا  به ریخت «گِئوش» آمده  که به چمار(معنی) گیتی و جهان است. ایزد گوش نگهبان گیتی و جهان هستی است.

- روز گوش، یکی از چهار روز پرهیز از خوردن خوراکی های گوشت دار است. زرتشتیان این روز را "نَبُر" نیز می‌نامند.


🪻🌸🪻

درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبدکورش نیکنام
🏵 @zoroaster33

هر آنکس خدمت جانان به جان کرد
به گیتی نام خود را جاودان کرد
ز میدان گوی دولت را کسی برد
که حزن آلوده یی را شادمان کرد

تمدن وفرهنگ ناشناخته جیرفت
شگفتی دوران باستان.

🔥🔥🔥🔥🔥
درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبد کورش نیکنام
🏵 @zoroaster33 🏵

#سرود_اوستایی_یتااهو

#موبد_کورش_نیکنام

یَتا اَهو وَئیریُو.
اَتا رَتوش. اَشات چیت. هَچا..
وَنگهِئوش. دَزدا. مَنَنگهُو.
شیَئُوتَنَه نام . اَنگِه اوش. مَزدایی..
خشَترِم چا. اَهورایی آ .
ییم . دریگُوبیُو. دَدَت. واستارِم..
Yaθā . ahu . vairyo
Aθā . ratuš . ašāt-čit . hačā
Vangheuš.dazdā.manangho.šyaoθananām. angheuš. Mazdāi…

Xšaθrem-čā.Ahurāi.a … yim.drigubyo.dadat.vāstārem
این سرود، یک شعر سه فردی (مصراعی) است که هرفردِ آن دارای شانزده آهنگ (سیلاب) است و در وزنِ شعری همانند نخستین بخش از سرود های زرتشت (اَهنَوَد گات) است به همین روی اَهونَه وَر نیز نام گرفته است.

سرود : "یتا اهو" در کنارسرود دیگری از اوستا به نام "اَشِم وُهو"، هریک با شمارگانی ویژه بارها در نیایش های اوستایی خوانده می شود. یتااهو وئیریو درنیایش ها گاهی یکبار هنگامی دوبار ودر آیین هایی چهار و بیست ویکبار، سروده می شود. برگردان هریک ازواژگان این سرود چنین است:

بخش نخست:
یَتا: بدین سان، چنانکه
اَهو: هستی، زندگی، زنده بودن
وَئیریُو: آرزو شده، آرمانی، خوش آیند
و با ترکیب آنها یتا اهووَئیریُو= زندگی آرمانی و آرزو شده
رَتوش: رَد، پیشوای مینوی، آموزگارِدین که با نگرش به زمانِ سُرایش این سرود بیگمان درآن زمان این ویژگی ها به اشوزرتشت نسبت داده شده است.
اَشات: اشا، هنجار راستی درهستی، درستی
اَشات چیت هچا: باهنجار، سرشار از راستی
بنابراین برداشت از نخستین بخش چنین است: جهان آرمانی آنچنان که آموزگارراستی (زرتشت) آرزو می کند، باهنجاروسرشارازراستی است.

بخش دوم :
وَنگهئوش: نیک، نَغز، درست
دَزدا: پیشکش، هدیه، بخشش
مَنَنگهُو: منش، اندیشه، آگاهی
وَنگهئوش دَزدا مَنَنگهُو= بخشش نیک اندیشی
شیَه اُتنه َنام: کردار، رفتار، عملکرد
اَنگه اوش: هستی، گیتی، زندگی
مَزدایی: مزدا، دانایی وآگاهی بیکران
بنابراین برداشت از بخش دوم = بخشش نیک اندیشی برای رفتارنغزدرزندگی وهماهنگ با خواست اهورامزداست.

بخش پایانی:
خشَترِم: شهریاری مینوی، پادشاهی برخویشتن
اَهورایی: هستی مند، پروردگار،
دریگُوبیوُ: راستکاران بی چیز، پارسایان، دینداران بی نیاز
دَدَت: دادن، بخشیدن، سازش کردن
واستارم: نگاهبان، پاسدار، یاری کننده
برداشت از مصراع پایانی= شهریاری مینوی اهورا نگاهبان پارسایان است.

برگردان پارسی سرود وَرجاوند (:مقدس) "یتااهو وئیریُو" که یکی ازنیایش های نیکِ اوستا درهات بیست وهفت، یسنای پیش از گاتاهااست، چنین خواهد بود.

جهان آرمانی؛
آنچنانکه آموزگار راستی (زرتشت) آرزودارد،
جهانی است باهنجار وبرپایه راستی.
نیک منشی؛
بهترین پیشکش برای راستی پویان است.
نیروی اهورایی؛
یاور وپشتیبان پارسایان خواهد بود.

🔥🔥🔥🔥🔥🔥
درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبدکورش نیکنام