سنگ تمام

نقدی دیگر بر تفسیر تسنیم(۳۳۵۸)
(قابل توجه مؤلف محترم و ویراستاران علمی تفسیر مزبور)
دوستان متن و نقدش را با دقت بخوانند! خصوصا مواردی را که برجسته کرده‌ایم
متن تسنیم
تحریف‌کنندگان و اهل کتمان اگرچه در دنیا مرفّهند و به حسب ظاهر از انواع غذاها می‌خورند، لیکن در حقیقت در همین دنیا جز آتش نمی‌خورند و آنچه در قیامت رخ می‌دهد ظهور چیزی است که در دنیا وجود داشت؛ یعنی در قیامت روشن می‌شود که آنها در همه مدت زندگی خود در دنیا فقط آتش می‌خورند:
«انّ الذین یکتمون ما انزل الله من الکتاب و یشترون به ثمناً قلیلا أُولئک ما یأکلون فی بطونهم الّا النّار»۱
نکته قابل توجه در این آیه آن است که اهل کتمان فقط آتش می‌خورند؛ چون پیام آیه مزبور شدیدتر و قوی‌تر است از پیامی که درباره خوردن اموال ایتام است که بدون کلمه حصر(!) وارد شده است:
«اِنّ الذین یأکلون اموال الیتامی ظلماً اِنّما یأکلون فی بطونهم ناراً»۲
سرّ این اختلاف آن است که، کسی که مال یتیم می‌خورد بخشی از درونش را در برابر جهنم فروخته و بخش دیگر آن ممکن است برای توبه باز باشد، اما کسی که اصل حق را کتمان و دین خدا را تحریف کرده، چون مانع دینداری دیگران می‌شود، همه هستی خود را به دنیا که حقیقتش جهنم است فروخته است. از این رو جز آتش چیزی نمی‌خورد.(تفسیر تسنیم، ج۴،ص۱۰۵_۱٠۴)

🖌نقد قویم
انّه لا فرق هنا بین الآیتین‌؛ الاُولیٰ و الثّانیة اذ کلتاهما ذاتُ حصرٍ و انّما الفرق بینهما فی طریقة الحصر؛ فاِنّ الحصر فی الآیة الاُولیٰ:«... ما یأکلون فی بطونهم الّا النّار» بطریقة النّفی و الاستثناء، و اَمّا فی الآیة الثّانیة:«... انّما یأکلون فی بطونهم ناراً» فبطریقة«اِنّما». علی اَنّ الطّریقة الثّانیة تئول۳ الی الطّریقة الاُولیٰ و بعبارة اُخریٰ؛ اِنّ کلمة «اِنّما» ترجع الی النّفی و الاستثناء؛اُنظر الی قوله تعالیٰ:«اِنّما الحیاةُ الدّنیا لَعِبٌ و لهوٌ»۴ و الی قوله تعالی:«ما الحیاةُ الدّنیا الّا لَعِبٌ و لهوٌ»۵.فالتّعلیل علیلٌ و هکذا التّمثیل علی ما سنبیّن ذیلاً بالفارسیّة:
باری، آیه دوم«اِنّما یأکلون فی بطونهم ناراً» نیز مثل آیه اول«ما یأکلون فی بطونهم الّا النّار» دارای حصر است؛تنها تفاوت در طریقه و شیوه حصر است که در آیه اول، به طریقه«ما» و «الّا» است و در آیه دوم، به طریقه «اِنّما».
وانگهی«اِنّما» را اگر تحلیل کنیم،به همان طریقه اول برمی‌گردد. یعنی آیه «انّما یأکلون فی بطونهم ناراً» مساوی است با «ما یأکلون فی بطونهم الّا ناراً».دلیل این مدعای گران_یعنی برگشتِ «اِنّما» به«ما و الّا» خودِ قرآن است.از باب مثال،آیه ۲۰ حدید را بسنجید با آیه ۱۳۱ انعام. که در طلیعه این نقد ملاحظه نمودید.
بنابراین، از یک‌سو، کسانی که آیات الهی را کتمان می‌کنند و از این راه روزی می‌خورند، با کسانی که اموال یتیمان را ستمگرانه می‌خورند، یکسان‌اند و هر دو گروه در واقع فقط آتش می‌خورند.
و از دیگرسو، همان‌طور که درِ توبه برای خورندگانِ اموال یتیمان باز است، برای کتمان کنندگانِ حقایق نیز باز است به دلیل آیه ۱۶۰ سوره بقره:«الّا الذین تابوا و اصلحوا و بیّنوا فاُولئک اتوب علیهم و انا التّواب الرّحیم» که استثنا است از آیه ۱۵۹ بقره:«انّ الذین یکتمون ما انزلنا من البیّنات و الهدیٰ من بعد ما بیّناه للنّاس فی الکتاب اُولئک یلعنهم الله و یلعنهم اللّاعنون».
پس، آن ادعای جناب جوادی آملی مبنی بر«شدیدتر و قوی‌تر بودنِ پیام آیه۱۷۴ سوره بقره از پیام آیه ۱۰ سوره نساء به این دلیل که آیه بقره حصر دارد و اما آیه نساء حصر ندارد»۶ باطل است چون به تفصیل گذشت که هر دو آیه مزبور دارای حصراند و از این رو پیام هر دو آیه، یکسان است و تفاوتی در کار نیست.
و نیز این تعلیل ایشان در ذیل آن دو آیه:
«سرّ این اختلاف آن است که، کسی که مال یتیم می‌خورد، بخشی از درونش را در برابر جهنم فروخته و بخش دیگر آن ممکن است برای توبه باز باشد، اما کسی که اصل حق را کتمان و دین خدا را تحریف کرده، چون مانعِ دینداری دیگران می‌شود، همه هستی خود را به دنیا که حقیقتش جهنم است فروخته است از این رو جز آتش چیزی نمی‌خورد»
کاملا علیل است و بی‌پایه_و مصداق بارز تفسیر به رأی_چون اولا، طبق فرض ایشان؛ اگر مالِ یتیم خورنده، بخشی از درونش را در برابر جهنم فروخته و بخشی دیگر آن ممکن است برای توبه باز باشد(!) دقیقا همین فرض_و همین حالت_بر کتمان‌کننده حقایق نیز صادق است به دلیل آیه ۱۶۰ سوره بقره که استثنا بود از آیه ۱۵۹ بقره پیرامون کتمان‌کنندگان حقایق.
ثانیا،فرض مزبور اساسا نادرست است زیرا«درون آدمی»_ که همان «قلب» است_ ماده نیست که قابل تقسیم باشد و بخشی را به جهنم بفروشد و بخشی دیگر در اختیار او باشد برای توبه!!
ادامه👇👇
@yosefzadehgilani1

1.4K viewsedited 10:39