تاریخ و تمدن طلایی اسلام
خدایان اساطیری عرب در قبل از اسلام @tamadone_islami @tamadone_arab
خدایان اساطیری عرب باستان
اساطیر عربی مربوط به گروه های مذهبی گوناگونی است که در دوران پیش از اسلام در شبه جزیره عرب وجود داشته اند.شرک عربی مبتنی بر تکریم خدایان و ارواح مختلف بود.
قبل از اسلام، ادیان شرکی بودند و نام بسیاری از خدایان شناخته شده بود. همچنین سطوح مختلفی از پادشاهی ها وجود داشت و قبایل و خانواده های مختلف گروه های مذهبی خود را داشتند.
بادیه نشینان کوچ نشین عقاید و اعمال مذهبی متفاوتی از قبایل مستقر داشتند. اعتقاد بر این است که این باورها شامل طیف گسترده ای از باورها مانند فتیشیسم و بزرگداشت مردگان است. در حالی که مکه ها خدایان خود را در معابد خود می پرستیدند، اعراب شهری به پانتئون پیچیده تری اعتقاد داشتند.
یکی از گواهیهای اولیه شرک خدایان عربی در سالنامههای پادشاه آشوری #اسرحدون و #آشوربانیپال بود که از #عثترسمین ، نُهَى ، رُضَو (rḍw) نام برد
همچنین هرودوت به خدای اوروتالت Orotalt اشاره میکند که عرب ها میپرستیدند و با خدای یونانی یونانی دیونوسوس Dionysus یکی بوده .
همچنین خدایان مشهوری چون اینزاک و مسکیلاک (اله های دیلمون) و بعل ، خدایی محبوب در بین النهرین و سوریه ، و خدایان بین النهرینی نبو و شماش و خدایان یونانی پوزئیدون و آرتمیس و خدایان عربی غربی کهل و منات هم پرستش میشد در شبه جزیره عربستان.
تمدن های عربستان جنوبی به عنوان پیشرفته ترین پانتئون در شبه جزیره عرب در نظر گرفته می شوند.در عربستان جنوبی، رایجترین خدای #عثتر بود ، و خدای حامی ( کمرو ) اهمیت بسیار بیشتری نسبت به عثتر داشت، همچنین خدای اصلی پادشاهی #سبا (۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ سال پیش) ألمقه یا إيل مقه (خط مسند :𐩱𐩡𐩣𐩤𐩠) بود و در پادشاهی #معین اله ی وَدّ (خط مسند: 𐩥𐩵 ) و در پادشاهی #قتبان اله ی عمّ (خط مسند: 𐩲𐩣) و اله ی مونث هَوْبَس ( 𐩠𐩥𐩨𐩪) و ذات بَعدان ( 𐩹𐩩 𐩨𐩲𐩵𐩬) و ذات حَمْيَم (𐩹𐩩 𐩢𐩣𐩺𐩣) و تألب اله قمری ( 𐩩𐩱𐩡𐩨) پرستش میشدند و اله ی ذوالخلصه توسط قبایل خثعم، بجیله و ازد و هوازن و بنیتوبال پرستش میشد.
همچنین #انبای خدای قمری از خدایان پادشاهی قتابان در یمن که نام او به معنای «پیشبین، گوینده، تصمیمگیرنده» است و به موازات خدای بابلی نابو پرستش میشد و در کنارش اله ی حَوْكَم ( 𐩢𐩥𐩫𐩣) که متعلق به شهر مَرْيَمَة بود عبادت میشدند
در منطقه مزدلفه نزدیک مکه، خدای «قُزح» که خدای باران و طوفان است پرستش می شد.، خدایان مختلف دیگری نیز در این منطقه توسط قبایل خاصی مورد احترام قرار می گرفتند، مانند خدای #سواع که توسط قبیله بنی هذیل عبادت میشد که در قرآن کریم هم به این خدایان اشاره شده:
﴿وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَلَا تَذَرُنَّ وَدًّا وَلَا 👈سُوَاعًا وَلَا يَغُوثَ وَيَعُوقَ وَنَسْرًا ٢٣﴾ [نوح:23]
همچنین نبطیان و دیگر قبایل بازرگان عرب ، عبادت خدای #الکتبی را از پترا در اردن به مصر آوردند ،(الكتبي) خدای عرب شمالی این نام به معنای "کاتب" نویسنده است.
نبطی ها عمدتاً خدایان عرب شمالی را می پرستیدند، خدای اصلی نبطیان #ذوالشری است . در پترا، تنها الهه اصلی #العزی است .در خارج از پترا، خدایان دیگری پرستش می شدند. مثلاً هبل و منات در حجاز و اللات در حوران و صحرای سوریه استناد شده است،
همچنبن اله ی #القوم خدای جنگ و نگهبان کاروانیان در عرب های نبطی پرستش میشد ، نبطی ها خدایان مختلف یونانی-رومی مانند نایک (Nike) و توخه (Tyche) را می پرستیدند
اعتقادات مذهبی اعراب خارج از عربستان
پالمیرا یک جامعه ترکیبی بود و جمعیت آن ترکیبی از آرامی ها و اعراب بود. اعراب پالمیرا خدایان #لات ، #رحیم و #شمش را می پرستیدند . معبد لات توسط قبیله بن مزین تأسیس شد.عشایر روستاها مجموعه ای از خدایان را می پرستیدند که دارای نام ها و صفات عربی بودند، برجسته ترین آنها #آبگال (ابغال) بود، #معن، خدای عرب، در کنار آبگال در معبدی که در سال 195 پس از میلاد در خربت سمرین در منطقه پالمیرا وقف شده بود پرستش میشد
خدای #عشر در کنار خدای دیگر #سعد بر روی یک ستون در دورا-اوروپوس نمایش داده شد. اولی سوار بر اسبی با لباس عربی نشان داده شد و دیگری ایستاده روی زمین نشان داده شد
در ادسا ، خدای خورشید ،خدای اصلی در زمان امپراتور روم #جولیان بود و او توسط عرب ها در آنجا پرستش شده است.
📚منایع:
https://www.britannica.com/topic/Arabian-religion/Pre-Islamic-deities
@tamadone_islami
@tamadone_arab
اساطیر عربی مربوط به گروه های مذهبی گوناگونی است که در دوران پیش از اسلام در شبه جزیره عرب وجود داشته اند.شرک عربی مبتنی بر تکریم خدایان و ارواح مختلف بود.
قبل از اسلام، ادیان شرکی بودند و نام بسیاری از خدایان شناخته شده بود. همچنین سطوح مختلفی از پادشاهی ها وجود داشت و قبایل و خانواده های مختلف گروه های مذهبی خود را داشتند.
بادیه نشینان کوچ نشین عقاید و اعمال مذهبی متفاوتی از قبایل مستقر داشتند. اعتقاد بر این است که این باورها شامل طیف گسترده ای از باورها مانند فتیشیسم و بزرگداشت مردگان است. در حالی که مکه ها خدایان خود را در معابد خود می پرستیدند، اعراب شهری به پانتئون پیچیده تری اعتقاد داشتند.
یکی از گواهیهای اولیه شرک خدایان عربی در سالنامههای پادشاه آشوری #اسرحدون و #آشوربانیپال بود که از #عثترسمین ، نُهَى ، رُضَو (rḍw) نام برد
همچنین هرودوت به خدای اوروتالت Orotalt اشاره میکند که عرب ها میپرستیدند و با خدای یونانی یونانی دیونوسوس Dionysus یکی بوده .
همچنین خدایان مشهوری چون اینزاک و مسکیلاک (اله های دیلمون) و بعل ، خدایی محبوب در بین النهرین و سوریه ، و خدایان بین النهرینی نبو و شماش و خدایان یونانی پوزئیدون و آرتمیس و خدایان عربی غربی کهل و منات هم پرستش میشد در شبه جزیره عربستان.
تمدن های عربستان جنوبی به عنوان پیشرفته ترین پانتئون در شبه جزیره عرب در نظر گرفته می شوند.در عربستان جنوبی، رایجترین خدای #عثتر بود ، و خدای حامی ( کمرو ) اهمیت بسیار بیشتری نسبت به عثتر داشت، همچنین خدای اصلی پادشاهی #سبا (۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ سال پیش) ألمقه یا إيل مقه (خط مسند :𐩱𐩡𐩣𐩤𐩠) بود و در پادشاهی #معین اله ی وَدّ (خط مسند: 𐩥𐩵 ) و در پادشاهی #قتبان اله ی عمّ (خط مسند: 𐩲𐩣) و اله ی مونث هَوْبَس ( 𐩠𐩥𐩨𐩪) و ذات بَعدان ( 𐩹𐩩 𐩨𐩲𐩵𐩬) و ذات حَمْيَم (𐩹𐩩 𐩢𐩣𐩺𐩣) و تألب اله قمری ( 𐩩𐩱𐩡𐩨) پرستش میشدند و اله ی ذوالخلصه توسط قبایل خثعم، بجیله و ازد و هوازن و بنیتوبال پرستش میشد.
همچنین #انبای خدای قمری از خدایان پادشاهی قتابان در یمن که نام او به معنای «پیشبین، گوینده، تصمیمگیرنده» است و به موازات خدای بابلی نابو پرستش میشد و در کنارش اله ی حَوْكَم ( 𐩢𐩥𐩫𐩣) که متعلق به شهر مَرْيَمَة بود عبادت میشدند
در منطقه مزدلفه نزدیک مکه، خدای «قُزح» که خدای باران و طوفان است پرستش می شد.، خدایان مختلف دیگری نیز در این منطقه توسط قبایل خاصی مورد احترام قرار می گرفتند، مانند خدای #سواع که توسط قبیله بنی هذیل عبادت میشد که در قرآن کریم هم به این خدایان اشاره شده:
﴿وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَلَا تَذَرُنَّ وَدًّا وَلَا 👈سُوَاعًا وَلَا يَغُوثَ وَيَعُوقَ وَنَسْرًا ٢٣﴾ [نوح:23]
همچنین نبطیان و دیگر قبایل بازرگان عرب ، عبادت خدای #الکتبی را از پترا در اردن به مصر آوردند ،(الكتبي) خدای عرب شمالی این نام به معنای "کاتب" نویسنده است.
نبطی ها عمدتاً خدایان عرب شمالی را می پرستیدند، خدای اصلی نبطیان #ذوالشری است . در پترا، تنها الهه اصلی #العزی است .در خارج از پترا، خدایان دیگری پرستش می شدند. مثلاً هبل و منات در حجاز و اللات در حوران و صحرای سوریه استناد شده است،
همچنبن اله ی #القوم خدای جنگ و نگهبان کاروانیان در عرب های نبطی پرستش میشد ، نبطی ها خدایان مختلف یونانی-رومی مانند نایک (Nike) و توخه (Tyche) را می پرستیدند
اعتقادات مذهبی اعراب خارج از عربستان
پالمیرا یک جامعه ترکیبی بود و جمعیت آن ترکیبی از آرامی ها و اعراب بود. اعراب پالمیرا خدایان #لات ، #رحیم و #شمش را می پرستیدند . معبد لات توسط قبیله بن مزین تأسیس شد.عشایر روستاها مجموعه ای از خدایان را می پرستیدند که دارای نام ها و صفات عربی بودند، برجسته ترین آنها #آبگال (ابغال) بود، #معن، خدای عرب، در کنار آبگال در معبدی که در سال 195 پس از میلاد در خربت سمرین در منطقه پالمیرا وقف شده بود پرستش میشد
خدای #عشر در کنار خدای دیگر #سعد بر روی یک ستون در دورا-اوروپوس نمایش داده شد. اولی سوار بر اسبی با لباس عربی نشان داده شد و دیگری ایستاده روی زمین نشان داده شد
در ادسا ، خدای خورشید ،خدای اصلی در زمان امپراتور روم #جولیان بود و او توسط عرب ها در آنجا پرستش شده است.
📚منایع:
https://www.britannica.com/topic/Arabian-religion/Pre-Islamic-deities
@tamadone_islami
@tamadone_arab
Encyclopedia Britannica
Pre-Islamic deities
Arabian religion - Pre-Islamic Deities: The astral basis of the South Arabian pantheon emerges from such divine names as Shams (“Sun”) and Rubʿ (“Moon-Quarter”). The epithets “Mother of ʿAthtar,” “Mother of [the] goddesses,” “Daughters of [the god] Il” allude…
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🔰اسلام وشکوفایی دانش در جهان
اوکاشا الدالی (Ph.D.، دانشگاه کالج لندن) مورخ مصری متخصص در تاریخ، هنر، مذهب و زبان های مصر است. علایق پژوهشی او تاریخ و میراث فرهنگی مصر از تولد تمدن تا تاریخ معاصر و امور جاری آن را در بر می گیرد. علاقه اصلی دکتر ال دالی کاوش پیوندها و روابط بین فرهنگ ها، گذشته و حال است.
@tamadone_islami
@isllam_history
اوکاشا الدالی (Ph.D.، دانشگاه کالج لندن) مورخ مصری متخصص در تاریخ، هنر، مذهب و زبان های مصر است. علایق پژوهشی او تاریخ و میراث فرهنگی مصر از تولد تمدن تا تاریخ معاصر و امور جاری آن را در بر می گیرد. علاقه اصلی دکتر ال دالی کاوش پیوندها و روابط بین فرهنگ ها، گذشته و حال است.
@tamadone_islami
@isllam_history
#سخنان_بزرگان
الفضيل بن عياض بن مسعود بن بشر أبو على التميمي اليربوعي (زاده: ۱۰۱ یا ۱۰۵ هجری قمری، سمرقند و در ابیورد زندگی کرد، درگذشت: ۱۸۷ هجری قمری، مکه) او ابتدا سارقی بود که بعدها دزدی را کنار گذاشت و از جمله زاهدان مسلمان گشت. وی از عارفان و محدثین نامدار قرن دوم هجری بود.
روایتهای مشهور تاریخی درباره داستان توبه فضیل گفتهاند که شبی وی به نیت یک دزدی و یا عاشق کنیزی از دیوار خانهای بالا رفته بود، سپس صدای پیرمردی را شنید که مشغول خواندن این آیه از قرآن بود:
«أَلَمْ یأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِکْرِ اللّهِ...»
(ترجمه:آيا براى كسانى كه ايمان آوردهاند هنگام آن نرسيده كه دلهايشان به ياد خدا نرم [و فروتن] گردد.)[سوره حدید–۱۶]
و بر این اساس فضیل با شنیدن این کلام کلا دگرگون شد و فریاد برآورد: پروردگارا، اکنون زمانش رسیده است. وی در پی این حادثه توبه کرد و به کل مسیر زندگی او تغییر کرد .
👈عطار نیشابوری در تذکره الاولیا ذکر فضیل بن عیاض:
https://ganjoor.net/attar/tazkerat-ol-ouliya/sh10
@tamadone_islami
الفضيل بن عياض بن مسعود بن بشر أبو على التميمي اليربوعي (زاده: ۱۰۱ یا ۱۰۵ هجری قمری، سمرقند و در ابیورد زندگی کرد، درگذشت: ۱۸۷ هجری قمری، مکه) او ابتدا سارقی بود که بعدها دزدی را کنار گذاشت و از جمله زاهدان مسلمان گشت. وی از عارفان و محدثین نامدار قرن دوم هجری بود.
روایتهای مشهور تاریخی درباره داستان توبه فضیل گفتهاند که شبی وی به نیت یک دزدی و یا عاشق کنیزی از دیوار خانهای بالا رفته بود، سپس صدای پیرمردی را شنید که مشغول خواندن این آیه از قرآن بود:
«أَلَمْ یأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِکْرِ اللّهِ...»
(ترجمه:آيا براى كسانى كه ايمان آوردهاند هنگام آن نرسيده كه دلهايشان به ياد خدا نرم [و فروتن] گردد.)[سوره حدید–۱۶]
و بر این اساس فضیل با شنیدن این کلام کلا دگرگون شد و فریاد برآورد: پروردگارا، اکنون زمانش رسیده است. وی در پی این حادثه توبه کرد و به کل مسیر زندگی او تغییر کرد .
👈عطار نیشابوری در تذکره الاولیا ذکر فضیل بن عیاض:
https://ganjoor.net/attar/tazkerat-ol-ouliya/sh10
@tamadone_islami
نامه ی درخواست یک یهودی به سلطان صلاح الدین ایوبی
این درخواستی است از یک عریضه یهودی از سلطان صلاح الدین ایوبی که می خواهد از شغل خود به عنوان مامور مالیاتی کنار گذاشته شود .
همه شهروندان مصر حق داشتند از حکومت اسلامی درخواست کنند تا از حاکم عادل طلب کنند. در این عریضه عربی، یک #یهودی به نام #عبدالباقی شکایت می کند که دولت از شغلی که به او محول کرده و تحصیل مالیات است، ناراضی است.
شغلی که او را از خانه دور کرده و در میان دوستان و خانواده اش نامحبوب ساخته است. او از «فاتح پرستندگان صلیب»، سلطان صلاح الدین می خواهد که او را از این وظیفه رها کند.
منشی های صلاح الدین در پشت این تصمیم او یادداشت کردند:
از آنجایی که عبدالباقی تجربه کار مالیاتی را دارد، نمی تواند از این خدمت اجتناب کند.
پس از رسیدگی به این پرونده، کاغذ بزرگ مورد استفاده دیگری قرار گرفته است. در حاشیه ها نوشته ای در مورد نحوه محاسبه سال های کبیسه در تقویم عبری تمام فضای خالی باقی مانده در صفحه را پر می کند.
سال :1169-1193 م
📚منبع: كتاب "جنيزة القاهرة المصورة"
https://www.gorgiaspress.com/the-illustrated-cairo-genizah
@tamadone_islami
این درخواستی است از یک عریضه یهودی از سلطان صلاح الدین ایوبی که می خواهد از شغل خود به عنوان مامور مالیاتی کنار گذاشته شود .
همه شهروندان مصر حق داشتند از حکومت اسلامی درخواست کنند تا از حاکم عادل طلب کنند. در این عریضه عربی، یک #یهودی به نام #عبدالباقی شکایت می کند که دولت از شغلی که به او محول کرده و تحصیل مالیات است، ناراضی است.
شغلی که او را از خانه دور کرده و در میان دوستان و خانواده اش نامحبوب ساخته است. او از «فاتح پرستندگان صلیب»، سلطان صلاح الدین می خواهد که او را از این وظیفه رها کند.
منشی های صلاح الدین در پشت این تصمیم او یادداشت کردند:
از آنجایی که عبدالباقی تجربه کار مالیاتی را دارد، نمی تواند از این خدمت اجتناب کند.
پس از رسیدگی به این پرونده، کاغذ بزرگ مورد استفاده دیگری قرار گرفته است. در حاشیه ها نوشته ای در مورد نحوه محاسبه سال های کبیسه در تقویم عبری تمام فضای خالی باقی مانده در صفحه را پر می کند.
سال :1169-1193 م
📚منبع: كتاب "جنيزة القاهرة المصورة"
https://www.gorgiaspress.com/the-illustrated-cairo-genizah
@tamadone_islami
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
سد امیر معاویه بن ابی سفیان رضی الله عنه در شرق #مدينة_المنوره که در پی بارندگی هایی که منطقه شاهد آن بود در حدود سال 50 هجری به دستور او ساخته شد .
👇عکس های بیشتر و کتیبه ی سد:
https://www.tg-me.com/tamadone_islami/9850
@tamadone_islami
👇عکس های بیشتر و کتیبه ی سد:
https://www.tg-me.com/tamadone_islami/9850
@tamadone_islami
تاریخ و تمدن طلایی اسلام
زبان ترجمه ی کتب علمی مسلمانان در اروپا @tamadone_islami
زبان ترجمه ی کتب علمی مسلمانان در اروپا
زبان اصلى ترجمه در اروپا، زبان #لاتین بود که کلیه آثار ترجمه شده، در نهایت به آن برگردانده مىشد.
با این حال، ترجمه به زبانهاى محلى نیز انجام مىشد. این زبانها در واقع نوعى واسطه و زبان فرعى محسوب مىشدند.
زبانهاى «#کاستیلى» و «#سلتى» به ویژه در #اسپانیا کاربرد داشتند و توسط مترجمان نخستین اسپانیا به کار مىرفتند. ترجمه به زبان #فرانسوى نیز در حدّ بسیار محدودى انجام مىشد. اما مهمترین زبان فرعى ترجمه، زبان «#عبرى» بود که یهودیان پرچمدارش بودند.
در آن دوران، شمار یهودیان در سرزمینهاى اسلامى زیاد بود و از میان آنها دانشمندان بزرگى ظهور کردند که با علوم اسلامى آشنایى کامل داشتند و علاوه بر تألیف آثار ارزشمند علمى که عمدتاً به زبان عربى بود به ترجمه متون عربى اسلامى به #عبرى و گاه #لاتینى هم اقدام مىکردند. با این حال، ترجمههاى عبرى آثار اسلامى ـ عربى دیرتر از ترجمههاى لاتینى آغاز شد؛ براى مثال ترجمه عبرى کتاب #قانون ابن سینا، یک قرن پس از ترجمه آن به لاتینى، یعنى در 1279 میلادى صورت گرفت.
کتاب #الحاوى محمد بن زکریاى رازى و #التصریف ابوالقاسم زهراوى نیز چنین بود.کتاب الحاوى که دایرةالمعارفى بزرگ در طبّ بود، توسط «فرج بن سالم» یهودى_آندلسی به عبرى و سپس به لاتینى ترجمه گردید. علّت این امر، آشنایى کامل یهودیان با زبان عربى و امکان استفاده آنها از کتابهاى عربى ـ اسلامى بود، لذا ضرورتى براى ترجمه این آثار به زبان عبرى پدید نمىآورد.
با این وجود، در نیمه دوم قرن دوازدهم میلادى، چند تن از مترجمان بزرگ یهودى در اسپانیا ظهور کردند.
کتابهاى زادالمسافر ابن جزّار و رسایل حنین بن اسحاق هم به عبری و لاتین ترجمه شد
بسیارى از آثار پزشکان مسلمان در سدههاى دوازدهم و سیزدهم نیز، همزمان با تألیف آنها، به زبانهاى لاتینى و عبرى ترجمه مىشدند. از این قبیل است کتاب کلیّات طبّ #ابن_رشد و کتاب التیسیر #ابن_زهر، که نخست به عبرى و سپس به لاتین ترجمه شدند. علاوه بر اینها آثارى از «#ابن_نفیس دمشقی» در علم تشریح و «#ابن_هیثم بصری» در چشم پزشکى و «#ابن_میمون» در طبّ عمومى، و کتابهاى بسیارى در داروشناسى و گیاهشناسى و دامپزشکى، در طى این دوران ترجمه شدند
پس از پزشکى، کتابهاى ریاضى بیش از همه مورد توجه مترجمان بودند. اولین آثار ترجمه شده در این زمینه، کتابهاى بازمانده از یونانیان مانند چهار رساله و پانزده مقاله اصولى اقلیدس و نیز کتاب الاربعه بطلمیوس بودند که از #عربى به لاتین ترجمه شدند. اما در میان تألیفات مسلمانان از همه مهمتر ترجمه کتاب #جبر_و_مقابله #خوارزمى بود که آغازگر علم جبر در اروپا محسوب مىشود. این کتاب دو بار تحت نامهاى ALGEBRA و LIBER ALGURISMY (یا کتاب الخوارزمى)ترجمه شد
همچنین ترجمه رسالههایى از «سهل بن بشر» و «#ابومعشر بلخى» و نیز آثارى از «ثابت بن قُرّة حرّانى»، «محمد بن موسى بن شاکر»، «فرغانى» و... از کارهاى ارزشمند در زمینه ریاضیات بود
بدین ترتیب، قسمت اعظم دانش ریاضیات لاتینى از #منابع_عربى اخذ شد. در آثار قدیمى لاتینى یا ترجمههاى عبرى، تنها قسمت کوچکى از معلومات ریاضى را مىتوان یافت، ولى بخش اصلى آن مستقیماً از متون #عربى_اسلامى گرفته شده است.
در زمینه علوم شیمى و فیزیک نیز آثار پراکندهاى از دانشمندان مسلمان ترجمه شد. از مترجمان فعال در این زمینه «آرتفیوس» (ARTEPHIUS) بود که کتاب «#خالد_بن_یزید_اموى» در کیمیا را ترجمه کرد
در فیزیک، ترجمه کتاب البصایر بطلمیوس از عربى ـ که توسط «ایوگنیوس» (EUGNIUS) انجام شد تحول بزرگى در اروپا پدید آورد. علاوه بر آن، ترجمه آثارى از «ابن هیثم» در نورشناسى، «ثابت بن قرّه» در مکانیک و رسایلى از «#الکندى» و «#ابن_وافد» را نیز باید خاطر نشان کرد.
ترجمه آثار #فلسفى عربى ـ اسلامى، با تأخیر زمانى زیادى آغاز شد. اولین آثار فلسفى، قریب دو قرن پس از آغاز نهضت ترجمه ـ یعنى در قرون سیزدهم و چهاردهم میلادى به زبانهاى لاتین ترجمه شدند. علت این تأخیر را نیز مىتوان در رویگردانى اندیشمندان عصر رنسانس از مباحث نظرى فلسفه و حکمت الهى که مدتها در کلیساها بدان پرداخته شده بود، جستجو کرد.
مترجمان حوزه اسپانیا
یوحنا اشبیلى (JOAN DE SEVILLA)
دومنیگو گوندیسالوو (DOMENIGO GONDYSALLVO)
هوگو سانتالایى (OGO DE SANTALLA)
«رابرت چستر» (ROBERT OF CHESTER)
هرمان دالماتیایى (HERMANOS OF DALMATA)
افلاطون تیولى (PLATO OF TIOLA)
رو دولف بروگسى (RODOLE OF BROGES)
ژرارد کریمونایى (JERHARD OF KERIMONA)
کنستانتین افریقایى
ابراهیم بن عزرا
ابراهیم بن بُرحیه
موسى بن سموئیل
و..
ژرارد کرومونایی از بزرگترین مترجمان حوزه اسپانیا و شاید همه اعصار بود.او رهبرى نهضت ترجمه در اسپانیا را به دست داشت، آثار ترجمهاى او از عربى به لاتین شامل 87 اثر است
@tamadone_islami
زبان اصلى ترجمه در اروپا، زبان #لاتین بود که کلیه آثار ترجمه شده، در نهایت به آن برگردانده مىشد.
با این حال، ترجمه به زبانهاى محلى نیز انجام مىشد. این زبانها در واقع نوعى واسطه و زبان فرعى محسوب مىشدند.
زبانهاى «#کاستیلى» و «#سلتى» به ویژه در #اسپانیا کاربرد داشتند و توسط مترجمان نخستین اسپانیا به کار مىرفتند. ترجمه به زبان #فرانسوى نیز در حدّ بسیار محدودى انجام مىشد. اما مهمترین زبان فرعى ترجمه، زبان «#عبرى» بود که یهودیان پرچمدارش بودند.
در آن دوران، شمار یهودیان در سرزمینهاى اسلامى زیاد بود و از میان آنها دانشمندان بزرگى ظهور کردند که با علوم اسلامى آشنایى کامل داشتند و علاوه بر تألیف آثار ارزشمند علمى که عمدتاً به زبان عربى بود به ترجمه متون عربى اسلامى به #عبرى و گاه #لاتینى هم اقدام مىکردند. با این حال، ترجمههاى عبرى آثار اسلامى ـ عربى دیرتر از ترجمههاى لاتینى آغاز شد؛ براى مثال ترجمه عبرى کتاب #قانون ابن سینا، یک قرن پس از ترجمه آن به لاتینى، یعنى در 1279 میلادى صورت گرفت.
کتاب #الحاوى محمد بن زکریاى رازى و #التصریف ابوالقاسم زهراوى نیز چنین بود.کتاب الحاوى که دایرةالمعارفى بزرگ در طبّ بود، توسط «فرج بن سالم» یهودى_آندلسی به عبرى و سپس به لاتینى ترجمه گردید. علّت این امر، آشنایى کامل یهودیان با زبان عربى و امکان استفاده آنها از کتابهاى عربى ـ اسلامى بود، لذا ضرورتى براى ترجمه این آثار به زبان عبرى پدید نمىآورد.
با این وجود، در نیمه دوم قرن دوازدهم میلادى، چند تن از مترجمان بزرگ یهودى در اسپانیا ظهور کردند.
کتابهاى زادالمسافر ابن جزّار و رسایل حنین بن اسحاق هم به عبری و لاتین ترجمه شد
بسیارى از آثار پزشکان مسلمان در سدههاى دوازدهم و سیزدهم نیز، همزمان با تألیف آنها، به زبانهاى لاتینى و عبرى ترجمه مىشدند. از این قبیل است کتاب کلیّات طبّ #ابن_رشد و کتاب التیسیر #ابن_زهر، که نخست به عبرى و سپس به لاتین ترجمه شدند. علاوه بر اینها آثارى از «#ابن_نفیس دمشقی» در علم تشریح و «#ابن_هیثم بصری» در چشم پزشکى و «#ابن_میمون» در طبّ عمومى، و کتابهاى بسیارى در داروشناسى و گیاهشناسى و دامپزشکى، در طى این دوران ترجمه شدند
پس از پزشکى، کتابهاى ریاضى بیش از همه مورد توجه مترجمان بودند. اولین آثار ترجمه شده در این زمینه، کتابهاى بازمانده از یونانیان مانند چهار رساله و پانزده مقاله اصولى اقلیدس و نیز کتاب الاربعه بطلمیوس بودند که از #عربى به لاتین ترجمه شدند. اما در میان تألیفات مسلمانان از همه مهمتر ترجمه کتاب #جبر_و_مقابله #خوارزمى بود که آغازگر علم جبر در اروپا محسوب مىشود. این کتاب دو بار تحت نامهاى ALGEBRA و LIBER ALGURISMY (یا کتاب الخوارزمى)ترجمه شد
همچنین ترجمه رسالههایى از «سهل بن بشر» و «#ابومعشر بلخى» و نیز آثارى از «ثابت بن قُرّة حرّانى»، «محمد بن موسى بن شاکر»، «فرغانى» و... از کارهاى ارزشمند در زمینه ریاضیات بود
بدین ترتیب، قسمت اعظم دانش ریاضیات لاتینى از #منابع_عربى اخذ شد. در آثار قدیمى لاتینى یا ترجمههاى عبرى، تنها قسمت کوچکى از معلومات ریاضى را مىتوان یافت، ولى بخش اصلى آن مستقیماً از متون #عربى_اسلامى گرفته شده است.
در زمینه علوم شیمى و فیزیک نیز آثار پراکندهاى از دانشمندان مسلمان ترجمه شد. از مترجمان فعال در این زمینه «آرتفیوس» (ARTEPHIUS) بود که کتاب «#خالد_بن_یزید_اموى» در کیمیا را ترجمه کرد
در فیزیک، ترجمه کتاب البصایر بطلمیوس از عربى ـ که توسط «ایوگنیوس» (EUGNIUS) انجام شد تحول بزرگى در اروپا پدید آورد. علاوه بر آن، ترجمه آثارى از «ابن هیثم» در نورشناسى، «ثابت بن قرّه» در مکانیک و رسایلى از «#الکندى» و «#ابن_وافد» را نیز باید خاطر نشان کرد.
ترجمه آثار #فلسفى عربى ـ اسلامى، با تأخیر زمانى زیادى آغاز شد. اولین آثار فلسفى، قریب دو قرن پس از آغاز نهضت ترجمه ـ یعنى در قرون سیزدهم و چهاردهم میلادى به زبانهاى لاتین ترجمه شدند. علت این تأخیر را نیز مىتوان در رویگردانى اندیشمندان عصر رنسانس از مباحث نظرى فلسفه و حکمت الهى که مدتها در کلیساها بدان پرداخته شده بود، جستجو کرد.
مترجمان حوزه اسپانیا
یوحنا اشبیلى (JOAN DE SEVILLA)
دومنیگو گوندیسالوو (DOMENIGO GONDYSALLVO)
هوگو سانتالایى (OGO DE SANTALLA)
«رابرت چستر» (ROBERT OF CHESTER)
هرمان دالماتیایى (HERMANOS OF DALMATA)
افلاطون تیولى (PLATO OF TIOLA)
رو دولف بروگسى (RODOLE OF BROGES)
ژرارد کریمونایى (JERHARD OF KERIMONA)
کنستانتین افریقایى
ابراهیم بن عزرا
ابراهیم بن بُرحیه
موسى بن سموئیل
و..
ژرارد کرومونایی از بزرگترین مترجمان حوزه اسپانیا و شاید همه اعصار بود.او رهبرى نهضت ترجمه در اسپانیا را به دست داشت، آثار ترجمهاى او از عربى به لاتین شامل 87 اثر است
@tamadone_islami
#تاریخ_در_تصویر
هانس درنشوام (Hans Dernschwam) در سفرش در مورد مصرف نان را در میان ترکان قسطنطنیه عثمانی قرن شانزدهم میلادی مینویسد:
"نان در سراسر شهر از آرد گندم تهیه می شود، کاملا سفید و بدون نمک است. در فر پخته می شود. از آنجایی که ترک ها همیشه می خواهند نان تازه بخورند، نانواها به طور کلی باید مقدار نانی را که هر روز می پزند به گونه ای تنظیم کنند تا روز بعد بیات نمی شود .معمولاً 2 نان 1 سکه است، اما اگر نان مانده باشد، مجبور می شوند 3 قرص نان را با یک سکه نقره بفروشند. سه شنبه ها برای فروش نان بیات انباشته شده، برخلاف وین و بوداپست، ساندویچ های کوچک در استانبول با نان بیات درست نمی شوند.
📚منبع: سفرنامه هانس درنشوام
@tamadone_islami
هانس درنشوام (Hans Dernschwam) در سفرش در مورد مصرف نان را در میان ترکان قسطنطنیه عثمانی قرن شانزدهم میلادی مینویسد:
"نان در سراسر شهر از آرد گندم تهیه می شود، کاملا سفید و بدون نمک است. در فر پخته می شود. از آنجایی که ترک ها همیشه می خواهند نان تازه بخورند، نانواها به طور کلی باید مقدار نانی را که هر روز می پزند به گونه ای تنظیم کنند تا روز بعد بیات نمی شود .معمولاً 2 نان 1 سکه است، اما اگر نان مانده باشد، مجبور می شوند 3 قرص نان را با یک سکه نقره بفروشند. سه شنبه ها برای فروش نان بیات انباشته شده، برخلاف وین و بوداپست، ساندویچ های کوچک در استانبول با نان بیات درست نمی شوند.
📚منبع: سفرنامه هانس درنشوام
@tamadone_islami