تاریخ و تمدن طلایی اسلام
در میان بسیاری از تأثیرات معماری که مسلمانان در شبه جزیره ایبری (اسپانیا_ پرتغال)به ارمغان آورده یا تجدید کرده اند، Taipa است، اصطلاحی که از «طابیّه» (تعبیه) عربی گرفته شده است @tamadone_islami
در میان بسیاری از تأثیرات معماری که مسلمانان در شبه جزیره ایبری (اسپانیا_ پرتغال)به ارمغان آورده یا تجدید کرده اند، Taipa است، اصطلاحی که از «طابیّه» (تعبیه) عربی گرفته شده است
که به تکنیک ساخت دیوار اشاره دارد که از خاک رس خرد شده در ملات، آهک و سایر مواد برای پر کردن استفاده می کند. فضاهای ایجاد شده توسط یک نوع نرده که عموماً از چوب، تیرک، بامبو، ساقه ،بوته و غیره ساخته شده است.
تکنیک‌های مشابه طابیه بسیار قدیمی و بسیار دیرینه هستند و اولین سوابق آنها در چین باستان یافت شده است و منطقی است که فرض کنیم به روشی مشابه در مناطق مختلف جغرافیایی جهان ظاهر شده‌اند.
با این حال، طلوع زمین درهم فرورفته در غرب در زمان امپراتوری های اسلامی المرابطین و الموحدین بود که در قرون 11، 12 و 13م در مغرب و ایبریا شکوفا شد و طابیه صحرا را با ساختمان های گلی معروفش به اروپا آورد.
قلعه-کاخ معروف الحمرا در گرانادا، الحمرا که به عربی «الحمرا» یا «قرمز» معروف است، به دلیل رنگ مایل به قرمز دیوارهای خارجی آن، با استفاده از این تکنیک خاکی ساخته شده است.
برای قرن‌ها، زمین‌های ایبرو-آفریقایی مسلمانان اندلس در ساخت قصرها و قلعه‌های مستحکم ارزش زیادی داشت که تا به امروز ادامه دارد
با ورود پرتغالی ها به دنیای جدید در قرن شانزدهم م، برزیل مستعمره بار دیگر شاهد طلوعی بود که لوزیتانی ها از میراث اندلسی خود به ارمغان آوردند و قرن ها یکی از اصلی ترین روش های ساخت و ساز در این سرزمین ها بود. طابیه مسلمانان در اینجا به صورت گل پرتغالی بود، و در سراسر قلمرو ملی پراکنده شد، با ساختمان‌های گلی در قدیمی‌ترین پایتخت‌های کشور، و همچنین خانه‌هایی در سرتاسر سرزمین برزیل، از شمال تا جنوب.
@tamadone_islami
که به تکنیک ساخت دیوار اشاره دارد که از خاک رس خرد شده در ملات، آهک و سایر مواد برای پر کردن استفاده می کند. فضاهای ایجاد شده توسط یک نوع نرده که عموماً از چوب، تیرک، بامبو، ساقه ،بوته و غیره ساخته شده است.
تکنیک‌های مشابه طابیه بسیار قدیمی و بسیار دیرینه هستند و اولین سوابق آنها در چین باستان یافت شده است و منطقی است که فرض کنیم به روشی مشابه در مناطق مختلف جغرافیایی جهان ظاهر شده‌اند.
با این حال، طلوع زمین درهم فرورفته در غرب در زمان امپراتوری های اسلامی المرابطین و الموحدین بود که در قرون 11، 12 و 13م در مغرب و ایبریا شکوفا شد و طابیه صحرا را با ساختمان های گلی معروفش به اروپا آورد.
قلعه-کاخ معروف الحمرا در گرانادا، الحمرا که به عربی «الحمرا» یا «قرمز» معروف است، به دلیل رنگ مایل به قرمز دیوارهای خارجی آن، با استفاده از این تکنیک خاکی ساخته شده است.
برای قرن‌ها، زمین‌های ایبرو-آفریقایی مسلمانان اندلس در ساخت قصرها و قلعه‌های مستحکم ارزش زیادی داشت که تا به امروز ادامه دارد
با ورود پرتغالی ها به دنیای جدید در قرن شانزدهم م، برزیل مستعمره بار دیگر شاهد طلوعی بود که لوزیتانی ها از میراث اندلسی خود به ارمغان آوردند و قرن ها یکی از اصلی ترین روش های ساخت و ساز در این سرزمین ها بود. طابیه مسلمانان در اینجا به صورت گل پرتغالی بود، و در سراسر قلمرو ملی پراکنده شد، با ساختمان‌های گلی در قدیمی‌ترین پایتخت‌های کشور، و همچنین خانه‌هایی در سرتاسر سرزمین برزیل، از شمال تا جنوب.
@tamadone_islami
#نسخه_های_خطی
مؤسسه شرقی 17653 (شیکاگو)، پاپیروس عربی_اسلامی
این پاپیروس حاوی نامه شاهزاده بلندپایه اموی #سهل_بن_عبدالعزیز است که حاوی دعوت او از عقبه بن مسلم برای شرکت در مراسم حج است.
بسم الله الرحمن الرحيم
من سهل بن عبد العزيز الى
عقبة بن مسلم سلم عليك
فانی احمد اليك الله الذي
لا اله الا هو
اما بعد فاني ذكرت الحج و قد [ا]ذن به امير المومنين للناس وحض عليه
فان استطعت ان تخرج معى فافعل فانك ان تشا تفعل [. . . . . .]
ذلك ان شا الله اخرج الى مع رواحلى
ولا تكلفن شيا غير كرا راحلة
والسلم عليك ورحمت الله
من سهل بن عبد العزيز الى عقبة بن مسلم
پترا سیجپستین تاریخ این نامه را به سال 86-99 هجری قمری / 705-717 میلادی می دهد.
مقاله Petra Sijpesteijn را می توانید در اینجا بیابید:
https://www.journals.uchicago.edu/doi/pdf/10.1086/677240
@tamadone_islami
مؤسسه شرقی 17653 (شیکاگو)، پاپیروس عربی_اسلامی
این پاپیروس حاوی نامه شاهزاده بلندپایه اموی #سهل_بن_عبدالعزیز است که حاوی دعوت او از عقبه بن مسلم برای شرکت در مراسم حج است.
بسم الله الرحمن الرحيم
من سهل بن عبد العزيز الى
عقبة بن مسلم سلم عليك
فانی احمد اليك الله الذي
لا اله الا هو
اما بعد فاني ذكرت الحج و قد [ا]ذن به امير المومنين للناس وحض عليه
فان استطعت ان تخرج معى فافعل فانك ان تشا تفعل [. . . . . .]
ذلك ان شا الله اخرج الى مع رواحلى
ولا تكلفن شيا غير كرا راحلة
والسلم عليك ورحمت الله
من سهل بن عبد العزيز الى عقبة بن مسلم
پترا سیجپستین تاریخ این نامه را به سال 86-99 هجری قمری / 705-717 میلادی می دهد.
مقاله Petra Sijpesteijn را می توانید در اینجا بیابید:
https://www.journals.uchicago.edu/doi/pdf/10.1086/677240
@tamadone_islami
تاریخ و تمدن طلایی اسلام
#نسخه_های_خطی مؤسسه شرقی 17653 (شیکاگو)، پاپیروس عربی_اسلامی این پاپیروس حاوی نامه شاهزاده بلندپایه اموی #سهل_بن_عبدالعزیز است که حاوی دعوت او از عقبه بن مسلم برای شرکت در مراسم حج است. بسم الله الرحمن الرحيم من سهل بن عبد العزيز الى عقبة بن مسلم سلم…
Journal_of_Near_Eastern_Studies_2014_oct_vol_73_iss_2_Sijpesteijn.pdf
470.9 KB
Forwarded from تاریخ باستان جزیرة العرب
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
#کتیبه_های_اسلامی
کتیبه ی سنگی در #مدينة_المنورة ، خيبر
که طلب مغفرت از الله عز وجل میکند
🔻خوانش :
اللهم بديع السموات والأرض أغفر ليحيى بن سليمان .
@tamadone_arab
@tamadone_islami
کتیبه ی سنگی در #مدينة_المنورة ، خيبر
که طلب مغفرت از الله عز وجل میکند
🔻خوانش :
اللهم بديع السموات والأرض أغفر ليحيى بن سليمان .
@tamadone_arab
@tamadone_islami
تاریخ و تمدن طلایی اسلام
سیاست و کیاست در نصیحه الملوک ها @tamadone_islami
سیاست و کیاست در نصیحه الملوک ها
اغلب نصیحهًْ‌الملوک‌ها سیاست را همچون هنر سوارکاری دانسته‌اند. سیاستمدار کاردان همچون سوارکاری ماهر باید بتواند همواره خود را بر روی زین اسبِ سرکشِ مُلک‌داری استوار نگاه دارد. پادشاه باید اطمینان حاصل کند که زیردستانش برضدِّ او توطئه نکنند، راهزنان، سارقان، شورشگران، ملحدان و منحرفان حکومتش را ساقط نکنند، حاکمان بیگانه به قلمرو فرمانرواییِ او تجاوز نکنند
هیچ‌کس به رعایای او که معمولاً به زبانی استعاری همچون گوسفندانی تصویر می‌شوند که او شبان آنهاست، دست‌درازی نکند و به طور کلّی همواره سررشتة امور را در دست داشته باشد. این وضعیت مستلزم هشیاری و تیزبینی خارق‌العاده‌ای است.
نصیحهًْ‌الملوک‌ها نصایح گوناگونی در باب نگهبانان خاصّ شاه، سپاهیان، وزیران، دبیران، مأموران و محاسبان مالیات، ندیمان، همسران، اشراف و عامه یا برخی از این موارد عرضه می‌کنند و معمولاً در باب این نکته که چگونه باید این افراد و گروه‌ها را سامان داد و اداره کرد توصیه‌هایی دارند. مثلاً به شاه توصیه می‌کنند که نگهبانان خاصّ خود را از اقوام و مناطق مختلف برگزیند تا بتواند با آسودگی خیال به وفاداری آنان مطمئن باشد، واحدهای نظامی مختلف تشکیل دهد که آنها هم از نظر خاستگاه و نژاد متفاوت باشند تا بتواند در صورت لزوم یکی را در مقابل دیگری قرار دهد, برای مناصب مهم و کارهای بزرگ کسانی را برگزیند که از خاندان‌های نژاده‌اند، با اشراف و بزرگان به ملاطفت و رفق رفتار کند و با عامة مردم با ترکیبی از درشتی و نرمی و با سفلگان و اراذل به گونه‌ای که احساس ترس و بیم کنند
پادشاه باید به مطالعه تاریخ اهتمام ورزد تا از تجربه‌های شاهان پیشین بیاموزد، باید بدعت‌گذاران و ملحدان و مکر و حیله‌ها‌یشان را به خوبی بشناسد و مهم‌تر از همه، باید همواره از تمامی امور کشور مطّلع باشد.
سبکتگین (درگذشت: 387/997) حاکم غزنوی، خطاب به پسرش میگوید: «مهمترین کاری آن است که از کار لشکر و مواجب و روزی‌های ایشان باخبر باشی» و تأکید میکند که «باید که هر روز چون نماز خفتن کرده باشی مجموع احوال ممالک خود مفصّلاً معلوم کرده باشی.
✍️نظام‌الملک وزیر مقتدر سلجوقی مینویسد:
«واجب است بر پادشاهان از احوال رعیت و لشکر و دور و نزدیک خویش بر رسیدن.» او از این که شبکة جاسوسی و پیک‌های نامه‌رسانی قدیم از میان رفته تأسّف می‌خورد و توصیه میکند که از جاسوسان در همه جا و با لباسِ مبدّل استفاده شود. از نظر نظام‌الملک پادشاه باید از وضعیت کارگزاران خود کاملاً مطّلع باشد و در باب آنان «از پنهان و آشکارا» تفحّص کند تا بتواند رعیّت را از ظلم و تعدّی آنان مصون دارد. پس باید بر هر کس که مقام و منصبی مهم دارد جاسوسی گماشت تا همة احوالش را مخفیانه به شاه گزارش دهد.همچنین پادشاه باید مراقب قدرت‌های خارجی و نیروهای خارج از قلمرو حکومتش نیز باشد.
#سبکتگین به پسرش توصیه میکند که «باید پیوسته جاسوسان را برگماری تا احوال مملکت‌ها و لشکرهای بیگانه و شهرهای دور به تو آرند.» دیگران نیز در این نکته اتّفاق نظر دارند که پادشاه باید از همه چیزِ پادشاهان کشورهای همسایه آگاه باشد؛ از جمله عادت‌های خاصّ می‌گساری و روابط جنسی‌شان.
اما مهمترین مسأله این است که شاه باید بتواند کارگزاران خود را مطیع و گوش‌به‌فرمان نگاه دارد. اگر اوامر شاه مطاع نباشد و کارگزارانش به فرمان‌های او وقعی نگذارند، او با دیگران تفاوتی ندارد و در اندک زمان مُلک و مملکتش تباه خواهد شد.
📚منابع:
📒نظام‌الملک: سیاستنامه، ص 85، ص 17، ص 42 و نیز رجوع شود به Lambton: “Dilemma” 56,63 و مقایسه شود با سخن نجم رازی منقول در Lambton: “Justice” 112-3
📒ناظم: «پندنامه»، 620؛ کیکاووس بن اسکندر: قابوسنامه، ص 1611، 173؛ نظام‌الملک، سیاستنامه، 128.
📒کیکاووس بن اسکندر: قابوسنامه، ص 171.
@tamadone_islami
اغلب نصیحهًْ‌الملوک‌ها سیاست را همچون هنر سوارکاری دانسته‌اند. سیاستمدار کاردان همچون سوارکاری ماهر باید بتواند همواره خود را بر روی زین اسبِ سرکشِ مُلک‌داری استوار نگاه دارد. پادشاه باید اطمینان حاصل کند که زیردستانش برضدِّ او توطئه نکنند، راهزنان، سارقان، شورشگران، ملحدان و منحرفان حکومتش را ساقط نکنند، حاکمان بیگانه به قلمرو فرمانرواییِ او تجاوز نکنند
هیچ‌کس به رعایای او که معمولاً به زبانی استعاری همچون گوسفندانی تصویر می‌شوند که او شبان آنهاست، دست‌درازی نکند و به طور کلّی همواره سررشتة امور را در دست داشته باشد. این وضعیت مستلزم هشیاری و تیزبینی خارق‌العاده‌ای است.
نصیحهًْ‌الملوک‌ها نصایح گوناگونی در باب نگهبانان خاصّ شاه، سپاهیان، وزیران، دبیران، مأموران و محاسبان مالیات، ندیمان، همسران، اشراف و عامه یا برخی از این موارد عرضه می‌کنند و معمولاً در باب این نکته که چگونه باید این افراد و گروه‌ها را سامان داد و اداره کرد توصیه‌هایی دارند. مثلاً به شاه توصیه می‌کنند که نگهبانان خاصّ خود را از اقوام و مناطق مختلف برگزیند تا بتواند با آسودگی خیال به وفاداری آنان مطمئن باشد، واحدهای نظامی مختلف تشکیل دهد که آنها هم از نظر خاستگاه و نژاد متفاوت باشند تا بتواند در صورت لزوم یکی را در مقابل دیگری قرار دهد, برای مناصب مهم و کارهای بزرگ کسانی را برگزیند که از خاندان‌های نژاده‌اند، با اشراف و بزرگان به ملاطفت و رفق رفتار کند و با عامة مردم با ترکیبی از درشتی و نرمی و با سفلگان و اراذل به گونه‌ای که احساس ترس و بیم کنند
پادشاه باید به مطالعه تاریخ اهتمام ورزد تا از تجربه‌های شاهان پیشین بیاموزد، باید بدعت‌گذاران و ملحدان و مکر و حیله‌ها‌یشان را به خوبی بشناسد و مهم‌تر از همه، باید همواره از تمامی امور کشور مطّلع باشد.
سبکتگین (درگذشت: 387/997) حاکم غزنوی، خطاب به پسرش میگوید: «مهمترین کاری آن است که از کار لشکر و مواجب و روزی‌های ایشان باخبر باشی» و تأکید میکند که «باید که هر روز چون نماز خفتن کرده باشی مجموع احوال ممالک خود مفصّلاً معلوم کرده باشی.
✍️نظام‌الملک وزیر مقتدر سلجوقی مینویسد:
«واجب است بر پادشاهان از احوال رعیت و لشکر و دور و نزدیک خویش بر رسیدن.» او از این که شبکة جاسوسی و پیک‌های نامه‌رسانی قدیم از میان رفته تأسّف می‌خورد و توصیه میکند که از جاسوسان در همه جا و با لباسِ مبدّل استفاده شود. از نظر نظام‌الملک پادشاه باید از وضعیت کارگزاران خود کاملاً مطّلع باشد و در باب آنان «از پنهان و آشکارا» تفحّص کند تا بتواند رعیّت را از ظلم و تعدّی آنان مصون دارد. پس باید بر هر کس که مقام و منصبی مهم دارد جاسوسی گماشت تا همة احوالش را مخفیانه به شاه گزارش دهد.همچنین پادشاه باید مراقب قدرت‌های خارجی و نیروهای خارج از قلمرو حکومتش نیز باشد.
#سبکتگین به پسرش توصیه میکند که «باید پیوسته جاسوسان را برگماری تا احوال مملکت‌ها و لشکرهای بیگانه و شهرهای دور به تو آرند.» دیگران نیز در این نکته اتّفاق نظر دارند که پادشاه باید از همه چیزِ پادشاهان کشورهای همسایه آگاه باشد؛ از جمله عادت‌های خاصّ می‌گساری و روابط جنسی‌شان.
اما مهمترین مسأله این است که شاه باید بتواند کارگزاران خود را مطیع و گوش‌به‌فرمان نگاه دارد. اگر اوامر شاه مطاع نباشد و کارگزارانش به فرمان‌های او وقعی نگذارند، او با دیگران تفاوتی ندارد و در اندک زمان مُلک و مملکتش تباه خواهد شد.
📚منابع:
📒نظام‌الملک: سیاستنامه، ص 85، ص 17، ص 42 و نیز رجوع شود به Lambton: “Dilemma” 56,63 و مقایسه شود با سخن نجم رازی منقول در Lambton: “Justice” 112-3
📒ناظم: «پندنامه»، 620؛ کیکاووس بن اسکندر: قابوسنامه، ص 1611، 173؛ نظام‌الملک، سیاستنامه، 128.
📒کیکاووس بن اسکندر: قابوسنامه، ص 171.
@tamadone_islami
#سخنی_از_بزرگان
امام غزالی مینویسد:
حکومت ممکن است با کفر و بی‌دینی دوام بیاورد، اما با ظلم و بیداد تداوم نخواهد یافت.
📚منبع:نصیحهًْ‌الملوکِ امام غزّالی، ص 82
@tamadone_islami
امام غزالی مینویسد:
حکومت ممکن است با کفر و بی‌دینی دوام بیاورد، اما با ظلم و بیداد تداوم نخواهد یافت.
📚منبع:نصیحهًْ‌الملوکِ امام غزّالی، ص 82
@tamadone_islami
نهضت ترجمه و رونویسی کتب، نشانه ای بارز از علم دوستی مسلمانان
جنبش فرهنگی و علمی که بدست مسلمانانٍ آغازین شروع شد، برپایه علوم بیگانه استوار بود. لذا مترجمان پل این گرداب شدند و از طریق آنان، آموزش و دانش بیگانه از زبانهای یونانی، سریانی، پارسی باستان و هندی به تازی راه یافت. برای دیدن ستون مترجمان به الفهرست ابن ندیم نگاه کنید.
@tamadone_islami
جنبش فرهنگی و علمی که بدست مسلمانانٍ آغازین شروع شد، برپایه علوم بیگانه استوار بود. لذا مترجمان پل این گرداب شدند و از طریق آنان، آموزش و دانش بیگانه از زبانهای یونانی، سریانی، پارسی باستان و هندی به تازی راه یافت. برای دیدن ستون مترجمان به الفهرست ابن ندیم نگاه کنید.
@tamadone_islami
تاریخ و تمدن طلایی اسلام
نهضت ترجمه و رونویسی کتب، نشانه ای بارز از علم دوستی مسلمانان جنبش فرهنگی و علمی که بدست مسلمانانٍ آغازین شروع شد، برپایه علوم بیگانه استوار بود. لذا مترجمان پل این گرداب شدند و از طریق آنان، آموزش و دانش بیگانه از زبانهای یونانی، سریانی، پارسی باستان و هندی…
نهضت ترجمه و رونویسی کتب، نشانه ای بارز از علم دوستی مسلمانان
جنبش فرهنگی و علمی که بدست مسلمانانٍ آغازین شروع شد، برپایه علوم بیگانه استوار بود. لذا مترجمان پل این گرداب شدند و از طریق آنان، آموزش و دانش بیگانه از زبانهای یونانی، سریانی، پارسی باستان و هندی به تازی راه یافت. برای دیدن ستون مترجمان به الفهرست ابن ندیم نگاه کنید.
نخستین تهیه کتب ترجمه شده با نام خالد بن یزید اموی (85 ق) گره خورده. خالد زندگیش را صرف مطالعه علوم یونانی، بویژه شیمی(کیمیا) و پزشکی کرد. به قول ابن ندیم، خالد مترجمی به نام استیفان برگماشت تا کتبی در آن رشته ها برای او و کتابخانه اش ترجمه کند.
کار ترجمه در #بیت_الحکمه بغداد که مأمون عباسی تاسیس کرده بود به اوج رسید. ابن ندیم میگوید:
ابوسهل فضل نوبختی، دانشمند ایرانی در خزانه الحکمه هارون الرشید مترجم بود و کتابهای پارسی بسیاری بدست او به تازی ترجمه شد. هارون الرشید پس از پیروزی در جنگ آنکارا و عُمریّه، کتب یونانی زیادی برای ترجمه بدست آورد و یوحنای ماسویه را بر این کار گماشت(مسلمانان در فتوحات کتابسوزی نکردند بلکه کتب را ترجمه نموده و از علم مفید آن کتب برای پیشبرد تمدن اسلامی بهره گرفتند).
مأمون بسیاری از آثار سترگ بیگانه را بوسیله مترجمان دانشمند با شرحی سودمند در کتابخانه اش جای داد.
شماری ازین دانشمندان مترجم: سلم، حجاج بن مطر، ابن بطریق، عمر بن فًرُّخان، اسحاق بن حنین و حنین بن اسحاق هستند. کتابخانه خاندان موسی شاکر پر از کتب کهن بیگانه بود که جهت ترجمه حنین بن اسحاق، حبیش بن حنین و ثابت بن قره به کار گمارده شدند. پس از واثق خلیفه عباسی، نام و یادی از مترجمان در کتابخانه ها نمی بینیم، به این دلیل که سودمندترین کتب به تازی ترجمه شده بود و دیگر اینکه کوششی عظیم دانشمندان مسلمان را به بهره وری از فلسفه و دانش و زبان و فرهنگ خویش توانمند ساخته بود، یعنی مسلمانان به مرحله از شکوفایی تمدن رسیدند که خودشان شروع به تولید علم کردند و از اینجا به بعد این غیر مسلمانان بودند که کتب دانشمندان مسلمان را به زبانهای خود ترجمه میکردند.
رونویسان مسلمان که در قرون میانی، کار چاپخانه های کنونی را انجام میدادند و دائم برای کتابخانه ها کتبی جدید تهیه میکردند. به گفتی سُبکی، رونویس باید بسیار باریک بین و امین باشد و کم و کاست نکند، او باید طبق رهنمود کارفرما از ترتیب کار و شماره خط ها در هر برگ پیوند میگیرد، پیروی کند و نباید عمر خود را صرف رونویسی کتب فریبنده و زیانمند کند. در بیت الحکمه بغداد به روزگار مامون و هارون رونویسانی مانند علان شعوبی ایرانی تبار بودند. محمد بن سعد در کتابخانه شخصی واقدی رونویس بود. حنین بن اسحاق پزشک معروف مسیحی چندین رونویس داشت.
جاحظ در کتابخانه اش، عبدالوهاب عیسی رونویسش بود. احمد بن احمد، پسر برادر امام شافعی رحمه الله رونویس جهشیانی بود. علی بن هلال معروف به ابن بوّاب، خوشنویس معروف، در کتابخانه بهاءالدوله دیلمی فرزند عضدالدوله در شیراز رونویس بود. هنگامیکه راضی بالله، خلیفه عباسی دانست یکی از کتب کتابخانه اش گم شده، به صُولی پیشنهاد داد که رونویسان کتابخانه، بی درنگ به نگارش آن کتاب بپردازند و برای صحافی و جلد به دست جلدسازان کتابخانه بسپارند. در کتابخانه بزرگ امین الدوله ابوالحسن غزّال از وزیران و پزشکان شام، رونویسان زیادی کار میکردند، او نسخه ای از تاریخ 80 جلدی ابن عساکر خواست، لذا ده تن از رونویسانش به مدت دو سال مشغول این کار بودند.
چندین رونویس نیز در کتابخانه ابوالفداء تاریخ نگار معروف و فرمانروای حماة، مشغول کار بودند. در مصر رونویسی به اوج رسیده بود، دارالعلم، رونویس داشت که مقریزی بارها به 2تن آن اشاره کرده. رونویسانی در خانه یعقوب کٍلًّس برای تکمیل کتابخانه اش، کتب قرآن،حدیث، فقه، ادبیات و پزشکی را می نوشتند.
ابن ابی اُصیبعه میگوید:در کتابخانه شخصی افرائیم زفّان چند رونویس همیشه کار میکردند، از جمله محمد بن سعید بن هشام معروف به ابن مُلساقه بود. به گفته عبداللطیف بغدادی، القاضی الفاضل، وزیر صلاح الدین ایوبی، چند رونویس استخدام کرد که هیچگاه از کار نمی ایستادند. سه رونویس پیوسته در کتابخانه موفق الدین مطران، پزشک ویژه صلاح الدین ایوبی سرگرم کار بودند، یکی از آنان خوشنویس معروف، ابن جمّاله بود. به اندلس میرویم، به خوشنویسان بسیاری بر میخوریم که در کتابخانه حکم مشغول بودند. ابومُطرف، قاضی قرطبه، کتاب بازی بزرگ بود. گویند که 6رونویس دائمی در کتابخانه اش داشت.
مطلبم را با سخنی شگفت آور به پایان می رسانم. «در کتابخانه بزرگ خاندان عمّار در طرابلس شام، 180رونویس استخدام شده بودند که 30 تن از آنان دائما در کتابخانه کار میکردند»
📚منبع:
تاریخ آموزش در اسلام از آغاز تا فروپاشی ایوبیان در مصر،احمد شلبی، ترجمه ساکت،ص162_167
@tamadone_islami
جنبش فرهنگی و علمی که بدست مسلمانانٍ آغازین شروع شد، برپایه علوم بیگانه استوار بود. لذا مترجمان پل این گرداب شدند و از طریق آنان، آموزش و دانش بیگانه از زبانهای یونانی، سریانی، پارسی باستان و هندی به تازی راه یافت. برای دیدن ستون مترجمان به الفهرست ابن ندیم نگاه کنید.
نخستین تهیه کتب ترجمه شده با نام خالد بن یزید اموی (85 ق) گره خورده. خالد زندگیش را صرف مطالعه علوم یونانی، بویژه شیمی(کیمیا) و پزشکی کرد. به قول ابن ندیم، خالد مترجمی به نام استیفان برگماشت تا کتبی در آن رشته ها برای او و کتابخانه اش ترجمه کند.
کار ترجمه در #بیت_الحکمه بغداد که مأمون عباسی تاسیس کرده بود به اوج رسید. ابن ندیم میگوید:
ابوسهل فضل نوبختی، دانشمند ایرانی در خزانه الحکمه هارون الرشید مترجم بود و کتابهای پارسی بسیاری بدست او به تازی ترجمه شد. هارون الرشید پس از پیروزی در جنگ آنکارا و عُمریّه، کتب یونانی زیادی برای ترجمه بدست آورد و یوحنای ماسویه را بر این کار گماشت(مسلمانان در فتوحات کتابسوزی نکردند بلکه کتب را ترجمه نموده و از علم مفید آن کتب برای پیشبرد تمدن اسلامی بهره گرفتند).
مأمون بسیاری از آثار سترگ بیگانه را بوسیله مترجمان دانشمند با شرحی سودمند در کتابخانه اش جای داد.
شماری ازین دانشمندان مترجم: سلم، حجاج بن مطر، ابن بطریق، عمر بن فًرُّخان، اسحاق بن حنین و حنین بن اسحاق هستند. کتابخانه خاندان موسی شاکر پر از کتب کهن بیگانه بود که جهت ترجمه حنین بن اسحاق، حبیش بن حنین و ثابت بن قره به کار گمارده شدند. پس از واثق خلیفه عباسی، نام و یادی از مترجمان در کتابخانه ها نمی بینیم، به این دلیل که سودمندترین کتب به تازی ترجمه شده بود و دیگر اینکه کوششی عظیم دانشمندان مسلمان را به بهره وری از فلسفه و دانش و زبان و فرهنگ خویش توانمند ساخته بود، یعنی مسلمانان به مرحله از شکوفایی تمدن رسیدند که خودشان شروع به تولید علم کردند و از اینجا به بعد این غیر مسلمانان بودند که کتب دانشمندان مسلمان را به زبانهای خود ترجمه میکردند.
رونویسان مسلمان که در قرون میانی، کار چاپخانه های کنونی را انجام میدادند و دائم برای کتابخانه ها کتبی جدید تهیه میکردند. به گفتی سُبکی، رونویس باید بسیار باریک بین و امین باشد و کم و کاست نکند، او باید طبق رهنمود کارفرما از ترتیب کار و شماره خط ها در هر برگ پیوند میگیرد، پیروی کند و نباید عمر خود را صرف رونویسی کتب فریبنده و زیانمند کند. در بیت الحکمه بغداد به روزگار مامون و هارون رونویسانی مانند علان شعوبی ایرانی تبار بودند. محمد بن سعد در کتابخانه شخصی واقدی رونویس بود. حنین بن اسحاق پزشک معروف مسیحی چندین رونویس داشت.
جاحظ در کتابخانه اش، عبدالوهاب عیسی رونویسش بود. احمد بن احمد، پسر برادر امام شافعی رحمه الله رونویس جهشیانی بود. علی بن هلال معروف به ابن بوّاب، خوشنویس معروف، در کتابخانه بهاءالدوله دیلمی فرزند عضدالدوله در شیراز رونویس بود. هنگامیکه راضی بالله، خلیفه عباسی دانست یکی از کتب کتابخانه اش گم شده، به صُولی پیشنهاد داد که رونویسان کتابخانه، بی درنگ به نگارش آن کتاب بپردازند و برای صحافی و جلد به دست جلدسازان کتابخانه بسپارند. در کتابخانه بزرگ امین الدوله ابوالحسن غزّال از وزیران و پزشکان شام، رونویسان زیادی کار میکردند، او نسخه ای از تاریخ 80 جلدی ابن عساکر خواست، لذا ده تن از رونویسانش به مدت دو سال مشغول این کار بودند.
چندین رونویس نیز در کتابخانه ابوالفداء تاریخ نگار معروف و فرمانروای حماة، مشغول کار بودند. در مصر رونویسی به اوج رسیده بود، دارالعلم، رونویس داشت که مقریزی بارها به 2تن آن اشاره کرده. رونویسانی در خانه یعقوب کٍلًّس برای تکمیل کتابخانه اش، کتب قرآن،حدیث، فقه، ادبیات و پزشکی را می نوشتند.
ابن ابی اُصیبعه میگوید:در کتابخانه شخصی افرائیم زفّان چند رونویس همیشه کار میکردند، از جمله محمد بن سعید بن هشام معروف به ابن مُلساقه بود. به گفته عبداللطیف بغدادی، القاضی الفاضل، وزیر صلاح الدین ایوبی، چند رونویس استخدام کرد که هیچگاه از کار نمی ایستادند. سه رونویس پیوسته در کتابخانه موفق الدین مطران، پزشک ویژه صلاح الدین ایوبی سرگرم کار بودند، یکی از آنان خوشنویس معروف، ابن جمّاله بود. به اندلس میرویم، به خوشنویسان بسیاری بر میخوریم که در کتابخانه حکم مشغول بودند. ابومُطرف، قاضی قرطبه، کتاب بازی بزرگ بود. گویند که 6رونویس دائمی در کتابخانه اش داشت.
مطلبم را با سخنی شگفت آور به پایان می رسانم. «در کتابخانه بزرگ خاندان عمّار در طرابلس شام، 180رونویس استخدام شده بودند که 30 تن از آنان دائما در کتابخانه کار میکردند»
📚منبع:
تاریخ آموزش در اسلام از آغاز تا فروپاشی ایوبیان در مصر،احمد شلبی، ترجمه ساکت،ص162_167
@tamadone_islami
دایره المعارف شرق شناس اسلام تصدیق می کند که:
شکی نیست که طراحی مسجد الاقصی در دوره ی امویان تأثیر زیادی بر مسجد قرطبه آندلس داشته است...
تأثیر سوریه [امویان] در اندلس در آن زمان تعجب آور نیست، زیرا اندلس مملو از مهاجران سوری بود. ”
@tamadone_islami
شکی نیست که طراحی مسجد الاقصی در دوره ی امویان تأثیر زیادی بر مسجد قرطبه آندلس داشته است...
تأثیر سوریه [امویان] در اندلس در آن زمان تعجب آور نیست، زیرا اندلس مملو از مهاجران سوری بود. ”
@tamadone_islami
اشتراک گذاری قرآن کریم..
این همان کاری است که مادران مسلمان کریمه در اوکراین انجام می دادند.. اما چرا؟ و کی؟
مادر مسلمانان تاتار کریمه علاقه داشت که هنگام تولد یک دختر جدید، یک نسخه از قرآن را برای او کنار بگذارد تا سالها آن را نگه دارد و سپس در روز عروسی خود، طبق سنتی که برای آنها شناخته شده است، به او بدهد.
با آواره شدن مردم تاتار کریمه از سرزمین خود در ماه می 1944 میلادی توسط کمونیست ها که تنها چند دقیقه به آنها فرصت دادند تا مهمترین نیازها و وسائل خود را در یک سفر سخت آوارگی جمع کنند مادران یک نسخه از قرآن کریم را با خود بردند.
به دلیل کمبود قرآن و کمیاب بودن آن در دوره شوروی، مادران کریمه مجبور به حل این مشکل شدند که این بود که قرآنی را که در اختیار داشتند را به بخش های بریده و تقسیم کنند و به آنها بدهند.
زنان کریمه قرآن را نسل به نسل منتقل می کردند، بنابراین امروز در یکی از خانه های تاتارهای کریمه تکه ای از یک قرآن قدیمی را می یابید که با پوشش پارچه ای گلدوزی شده نگهداری می شود و قطعه دیگر خود قرآن در اختیار مادربزرگی از همین خانواده است.
@tamadone_islami
این همان کاری است که مادران مسلمان کریمه در اوکراین انجام می دادند.. اما چرا؟ و کی؟
مادر مسلمانان تاتار کریمه علاقه داشت که هنگام تولد یک دختر جدید، یک نسخه از قرآن را برای او کنار بگذارد تا سالها آن را نگه دارد و سپس در روز عروسی خود، طبق سنتی که برای آنها شناخته شده است، به او بدهد.
با آواره شدن مردم تاتار کریمه از سرزمین خود در ماه می 1944 میلادی توسط کمونیست ها که تنها چند دقیقه به آنها فرصت دادند تا مهمترین نیازها و وسائل خود را در یک سفر سخت آوارگی جمع کنند مادران یک نسخه از قرآن کریم را با خود بردند.
به دلیل کمبود قرآن و کمیاب بودن آن در دوره شوروی، مادران کریمه مجبور به حل این مشکل شدند که این بود که قرآنی را که در اختیار داشتند را به بخش های بریده و تقسیم کنند و به آنها بدهند.
زنان کریمه قرآن را نسل به نسل منتقل می کردند، بنابراین امروز در یکی از خانه های تاتارهای کریمه تکه ای از یک قرآن قدیمی را می یابید که با پوشش پارچه ای گلدوزی شده نگهداری می شود و قطعه دیگر خود قرآن در اختیار مادربزرگی از همین خانواده است.
@tamadone_islami
تاریخ و تمدن طلایی اسلام
آیا میدانید مسلمانان فن کاغذ سازی را جهانی کردند؟! @tamadone_islami
آیا میدانید مسلمانان فن کاغذ سازی را جهانی کردند؟!
کاغذ که از قرن دوم قبل از میلاد در چین باستان استفاده می شد، تأثیر کمی داشت تا اینکه مخترع کای لین موفق شد فرآیند تولید خود را اصلاح کند و شروع انقلاب واقعی محصولات کاغذی را در سراسر چین آغاز کرد.
از تکنیک او می‌توان برای ایجاد سریع و مطمئن ورق‌های کوچک کاغذ از تراشه‌های چوب ، پنبه و توری‌های ماهی (همه مواد طبیعی غنی از الیاف) استفاده کرد، اما آنها از ایجاد ورق‌های کاغذی بزرگ جلوگیری کردند.
بزرگ‌ترین اندازه‌های ممکن کاغذ به ندرت ایجاد می‌شد و به‌عنوان طومارهای نوشتاری یا نقاشی برای خانواده‌های سلطنتی و اشراف چینی و بعداً در اشراف ژاپنی مورد استفاده قرار گرفت، جایی که کاغذ در تمام جنبه‌های فرهنگ آنها (مشهورترین آنها، به عنوان مصالح ساختمانی خانه‌هایشان) حتی پذیرفته شد. که قسمت هایی از دیوارها از کاغذ محکم ساخته شده بود).
خارج شدن از انحصار چین
در سال ۱۳۰ هجری سپاهیان خلافت عباسی اسلام در کناره رود تالاس، جایی در مرز فعلی تاجیکستان و قرقیزستان امروزی با سپاه چین سلسله ی تانگ روبرو شدند که با پیروزی مسلمانان به پایان رسید. بعد از پایان جنگ مسلمانان سربازان تسلیم شده چینی را به اسارت گرفتند. آنها در مقابل آزادی شان فن #کاغذسازی را به مسلمانان آموختند و به این ترتیب یکی از مهمترین لحظات تاریخ علم رقم خورد.
سپس دستور تولید کاغذ به دست اعراب رسید، آنها به سرعت شبکه‌های کارخانه‌های کاغذسازی خود را در سراسر قلمرو خود از مرز غربی چین تا شمال غربی آفریقا ایجاد کردند. در زمانی که اروپایی‌ها با کاغذهای عرب ارتباط نداشتند (قرن 8 تا 11)، مخترعان، هنرمندان و صنعتگران اسلامی موفق شدند فرهنگ مد پذیرفته‌شده‌ای را پیرامون کاغذ ایجاد کنند و باعث شد که این محصول بسیار گران‌قیمت فقط در اشیاء انحصاری مورد استفاده قرار گیرد. مانند نقاشی‌ها، تزیینات عجیب و غریب و کتابهای علمی . زیرا به دلیل پیچیدگی هنر و زمان بر بودن ساخت آن که باید برای خلق آنها سرمایه‌گذاری می‌شد و خلفای عباسی از این پروژه ی عظیم حمایت کردند
با این حال، در اوایل قرن یازدهم، جنگ‌های صلیبی مراکز اصلی تولید کاغذ در سرزمین مقدس را مختل کرد، و این تولید را به مناطق دیگر منتقل کرد و آن را به اروپا نزدیک‌تر کرد.
اسپانیا (آندلس) و سیسیل اولین کشورهایی بودند که در قرن یازدهم شروع به استفاده از کاغذهای تولید شده توسط کارخانجات کاغذسازی مسلمان کردند و به تدریج با گذشت چندین دهه کارخانه های کاغذ در سراسر اروپا شروع به رشد کردند.
ابتدا در فرانسه و ایتالیا ظاهر شدند، به شمال آلمان، هلند و انگلیس رفتند و پس از آن در همه جا یافت شدند. با این حال، این بدان معنا نیست که کاغذ به طور ناگهانی ارزان تر و در دسترس همه قرار می گیرد. برعکس، کاغذ در آن زمان هنوز گران بود و دوام کمتری نسبت به پوست پوست داشت . ساختار کاغذ مانندی که از پوست حیوانات ایجاد شده بود. حتی زمانی که گوتنبرگ ماشین تایپ متحرک خود را برای چاپ کتاب ایجاد کرد، به استفاده از پوست ادامه داد، زیرا او و هموطنانش می ترسیدند که کاغذ قادر به تحمل اثرات طولانی مدت در معرض هوا و رطوبت نباشد (آنها به طور قطع می دانستند که پوست و پوسته پوستی کاغذها را می توان هزار سال در شرایط مناسب نگهداری کرد).
رونق کاغذ و کاغذ سازی، باعث شد تا جِد و جهد مسلمانان برای کتاب نویسی و تهیه نسخه های مختلف از کتاب ها اوج بگیرد و در نتیجه رونق بازار کتاب، بساط #کتابخانه ها نیز دائر شود.
🟢پرفسور جاناتان بلوم (استاد #هنرهای_اسلامی و آسیایی #کالج بوستون آمریکا) در باره این رونق و اوج می گوید:
"... تمام دانشی که در #تمدن_اسلامی به دست آمده بود در کتاب ها و روی کاغذ نوشته شدند و این کتاب ها هم کپی و دوباره کپی و به اطراف فرستاده می شدند. برای مثال یک خیابان در #بغداد برای کتابفروشان وجود داشت که بیش از صد مغازه در آن بود و هرکدام کتاب و کاغذ می فروختند و این زمانی بود که در #اروپا یک #صومعه بایستی خیلی خوش شانس بوده باشد که 4 یا 5 کتاب در ان وجود داشته باشد..."
@tamadone_islami
کاغذ که از قرن دوم قبل از میلاد در چین باستان استفاده می شد، تأثیر کمی داشت تا اینکه مخترع کای لین موفق شد فرآیند تولید خود را اصلاح کند و شروع انقلاب واقعی محصولات کاغذی را در سراسر چین آغاز کرد.
از تکنیک او می‌توان برای ایجاد سریع و مطمئن ورق‌های کوچک کاغذ از تراشه‌های چوب ، پنبه و توری‌های ماهی (همه مواد طبیعی غنی از الیاف) استفاده کرد، اما آنها از ایجاد ورق‌های کاغذی بزرگ جلوگیری کردند.
بزرگ‌ترین اندازه‌های ممکن کاغذ به ندرت ایجاد می‌شد و به‌عنوان طومارهای نوشتاری یا نقاشی برای خانواده‌های سلطنتی و اشراف چینی و بعداً در اشراف ژاپنی مورد استفاده قرار گرفت، جایی که کاغذ در تمام جنبه‌های فرهنگ آنها (مشهورترین آنها، به عنوان مصالح ساختمانی خانه‌هایشان) حتی پذیرفته شد. که قسمت هایی از دیوارها از کاغذ محکم ساخته شده بود).
خارج شدن از انحصار چین
در سال ۱۳۰ هجری سپاهیان خلافت عباسی اسلام در کناره رود تالاس، جایی در مرز فعلی تاجیکستان و قرقیزستان امروزی با سپاه چین سلسله ی تانگ روبرو شدند که با پیروزی مسلمانان به پایان رسید. بعد از پایان جنگ مسلمانان سربازان تسلیم شده چینی را به اسارت گرفتند. آنها در مقابل آزادی شان فن #کاغذسازی را به مسلمانان آموختند و به این ترتیب یکی از مهمترین لحظات تاریخ علم رقم خورد.
سپس دستور تولید کاغذ به دست اعراب رسید، آنها به سرعت شبکه‌های کارخانه‌های کاغذسازی خود را در سراسر قلمرو خود از مرز غربی چین تا شمال غربی آفریقا ایجاد کردند. در زمانی که اروپایی‌ها با کاغذهای عرب ارتباط نداشتند (قرن 8 تا 11)، مخترعان، هنرمندان و صنعتگران اسلامی موفق شدند فرهنگ مد پذیرفته‌شده‌ای را پیرامون کاغذ ایجاد کنند و باعث شد که این محصول بسیار گران‌قیمت فقط در اشیاء انحصاری مورد استفاده قرار گیرد. مانند نقاشی‌ها، تزیینات عجیب و غریب و کتابهای علمی . زیرا به دلیل پیچیدگی هنر و زمان بر بودن ساخت آن که باید برای خلق آنها سرمایه‌گذاری می‌شد و خلفای عباسی از این پروژه ی عظیم حمایت کردند
با این حال، در اوایل قرن یازدهم، جنگ‌های صلیبی مراکز اصلی تولید کاغذ در سرزمین مقدس را مختل کرد، و این تولید را به مناطق دیگر منتقل کرد و آن را به اروپا نزدیک‌تر کرد.
اسپانیا (آندلس) و سیسیل اولین کشورهایی بودند که در قرن یازدهم شروع به استفاده از کاغذهای تولید شده توسط کارخانجات کاغذسازی مسلمان کردند و به تدریج با گذشت چندین دهه کارخانه های کاغذ در سراسر اروپا شروع به رشد کردند.
ابتدا در فرانسه و ایتالیا ظاهر شدند، به شمال آلمان، هلند و انگلیس رفتند و پس از آن در همه جا یافت شدند. با این حال، این بدان معنا نیست که کاغذ به طور ناگهانی ارزان تر و در دسترس همه قرار می گیرد. برعکس، کاغذ در آن زمان هنوز گران بود و دوام کمتری نسبت به پوست پوست داشت . ساختار کاغذ مانندی که از پوست حیوانات ایجاد شده بود. حتی زمانی که گوتنبرگ ماشین تایپ متحرک خود را برای چاپ کتاب ایجاد کرد، به استفاده از پوست ادامه داد، زیرا او و هموطنانش می ترسیدند که کاغذ قادر به تحمل اثرات طولانی مدت در معرض هوا و رطوبت نباشد (آنها به طور قطع می دانستند که پوست و پوسته پوستی کاغذها را می توان هزار سال در شرایط مناسب نگهداری کرد).
رونق کاغذ و کاغذ سازی، باعث شد تا جِد و جهد مسلمانان برای کتاب نویسی و تهیه نسخه های مختلف از کتاب ها اوج بگیرد و در نتیجه رونق بازار کتاب، بساط #کتابخانه ها نیز دائر شود.
🟢پرفسور جاناتان بلوم (استاد #هنرهای_اسلامی و آسیایی #کالج بوستون آمریکا) در باره این رونق و اوج می گوید:
"... تمام دانشی که در #تمدن_اسلامی به دست آمده بود در کتاب ها و روی کاغذ نوشته شدند و این کتاب ها هم کپی و دوباره کپی و به اطراف فرستاده می شدند. برای مثال یک خیابان در #بغداد برای کتابفروشان وجود داشت که بیش از صد مغازه در آن بود و هرکدام کتاب و کاغذ می فروختند و این زمانی بود که در #اروپا یک #صومعه بایستی خیلی خوش شانس بوده باشد که 4 یا 5 کتاب در ان وجود داشته باشد..."
@tamadone_islami