ظروف سفید ساخته عباسی با تزئینات ساده به رنگ آبی مجدداً به چین صادر شد و در آنجا سنت جدیدی از پاشیدن رنگ «آبی روی سفید» را الهام بخشید. امروزه این شاید مشخص ترین سبک سرامیکی باشد که با چین مرتبط است، اما در اصل چینی ها رنگدانه آبی کبالت را که آن را «#آبی_محمدی» (Muhammadan blue) می نامیدند، ابتدا نمی شناختند.

در طول قرن‌ها، این سنت «آبی روی سفید» اروپا را «چینوآیزری» (chinoiserie) (دوباره از طریق سرزمین‌های اسلامی شرقی – صفویان بسیار مشتاق آن بودند!) و در نهایت «الگوی بید» willow pattern فراگیر را به ارمغان آورد.

مات شدن قلع لعاب ها:

اولین نوآوری، وارد کردن اکسیدهای قلع به لعاب سرب بود که یک تعلیق را تشکیل می داد و بنابراین به تقلید از ظروف سفید وارداتی چینی سفید به نظر می رسید. این وسیله ابتدا توسط مصریان باستان مورد استفاده قرار گرفت و بعداً توسط صنعت شیشه رومی استفاده شد. نمونه های عباسی درجه قابل توجهی از آزمایش را با دستور پخت نشان می دهند،لعاب هایی با غلظت های متغیر سرب و قلع را توصیف می کند.

اختراع درخشندگی توسط عباسیان:

در اینجا به چیزی نیاز دارید که شبیه کیمیاگری است : رگه هایی از آثار کیمیاگری با کشف درخشش

سومین ابداع عباسیان ابداع تکنیک تزیینات درخشنده بود. این شامل تهیه رنگدانه ها با مخلوط کردن اکسیدهای نقره یا مس با یک حامل مانند اخراء و سپس مخلوط کردن این پودر خوب با سرکه یا آب انگور و یک عامل اتصال دهنده (مانند نوعی صمغ) است. سپس این رنگدانه بر روی سطح شیشه‌ای گلدانی که لعاب داده شده و یک بار در یک اتمسفر کاهنده پخته شده است، رنگ می‌شود .

سنگهای نقره مورد استفاده سفالگران عباسی احتمالاً از طریق زمین از #خراسان یا #نجد آورده شده است و منابع مس احتمالاً از سردان در مرز #خوزستان و #فارس بوده است.

#مقدسی جغرافی‌دان اشاره می‌کند که بصره محل تولید آنتیموان، سرخاب و لیتارژ (سرب قرمز) بوده است - همه ترکیباتی که معمولاً در تهیه رنگدانه‌های براق استفاده می‌شوند. رساله ابوالقاسم (1301) که در آن به استفاده در صنعت سفال #کاشان از زرشک [= اکسید مس سبز] و اکسید سرب [= سرب سرخ یا لیتارژ] و نیز نقره، سولفات آهن، قرمز و آرسنیک زرد، مارکازیت های طلا و نقره [= انواع پیریت آهن]

تزیین زیر لعاب به رنگ آبی کبالتی:

تزیین این ظروف جدید لعاب سفید یا ساده است - به تقلید مستقیم از ظروف چینی چینی که تزئینات بسیار کمی دارند زیرا زیبایی آنها در اشکال هماهنگ آنها نهفته است ،یا دارای تزئینات ساده به رنگدانه آبی ساخته شده از کبالت است. از معادن (که می دانیم در دوره عباسیان عملیاتی بودند) در عمان و حجاز شمالی به عراق وارد شد.

طراحی های اولیه با جسارت و سادگی:

لین تمایل کبالت به ذوب شدن در لعاب را به عنوان تأثیری مانند "جوهر روی برف" توصیف می کند. طیف محدودی از طرح‌ها وجود دارد که شامل نقش‌های گل، اشکال هندسی و کتیبه‌های خوشنویسی یا شبه‌خط است. فقدان کلی اشکال انسان و حیوان قابل توجه است

هالت پیشنهاد می کند که سفالگران اسلامی از محیط نزدیک خود الهام گرفته اند: برای مثال، درختان نخل، گیاهان آبی و چمنزاری در عراق پایین به وفور رشد می کردند. رایج ترین ترکیبات عبارتند از یک برگ یا شاخه در اطراف یک نقطه مرکزی، و مرز هلال ماه در لبه. با این حال، گل های هشت گلبرگ، اکلیل، نیم نخل، مربع، الماس و برگ های ساده با تزئینات دریچه ای نیز رایج است. همه این نقوش مشابهی در فلزکاری و بر روی ظروف برجسته با لعاب سبز/زرد دارند و طرح‌های سفالی را پیش‌بینی می‌کنند که با درخشندگی چند رنگ تزئین شده‌اند. اغلب دکوراسیون با پاشیده شدن یا تزیینات رنگدانه سبز یا قهوه ای تزئین می شوند

در مرحله آخر، علاوه بر رنگ آبی کبالت اصلی، از طیف گسترده‌تری از رنگ‌ها مانند آبی-سبز، سبز، زرد-قهوه‌ای و قهوه‌ای استفاده می‌شود.

تحولات زمانی در فناوری لعاب اسلامی در همان صنعت

بیشترین تنوع ترکیب لعاب در اجناس با تزئینات آبی #کبالتی وجود دارد. به نظر می رسد که در نمای داخلی و خارجی کاسه ها از لعاب هایی با #شیمی متفاوت از چینی ها استفاده شده است:

یعنی لعاب مورد استفاده در داخل معمولاً تأثیر بصری بیشتری دارد، سفیدتر، مات تر و حاوی غلظت های بالاتری از سرب و قلع نسبت به لعاب استفاده شده در بیرون است. هالت پیشنهاد می کند که این ممکن است یک اقدام کاهش هزینه بوده باشد، زیرا به دلیل مواد تشکیل دهنده مورد نیاز لعاب های مات شده قلع از گران ترین لعاب های تولیدی هستند.

@tamadone_islami

آنچه ما در این دوره می بینیم، تغییر تکنولوژی است که الهام گرفته از ورود ظروف چینی سفید زیبا از چین است

این ظروف در قرن نهم میلادی به جهان اسلام وارد می شدند و از اعتبار بسیار زیادی در میان ثروتمندان برخوردار بودند.

در ابتدا #سفالگران_اسلامی برای پاسخگویی به تقاضای تولید شده از طریق واردات این اجناس به سرزمین عباسیان، به تقلید مستقیم از ظروف چینی می‌کوشند - مرحله‌ای که می‌توان آن را «#انقلاب» نامید، به معنای دقیق ریشه‌شناختی که موجب «تغییر کامل» شد. در روش یا شرایط

با این حال، اندکی پس از آن سفالگران عباسی شروع به اصلاحاتی کردند تا اصطلاح سرامیکی خود را تولید کنند. در این کار، آنها فوق العاده #موفق بودند، و نوآوری هایی مانند لعاب های قلع مات، استفاده از رنگ آبی روی سفید (که مجدداً به چین صادر شد و الهام بخش سنت جدیدی بود که اروپا را به «چینوآزری» رساند) - دوباره از طریق شرق و سرزمین های اسلامی

و در نهایت "الگوی بید" (همه جا حاضر)، و اختراع درخشندگی. این مرحله دوم را می‌توان «تکاملی» نامید، اما نوآوری‌های فنی انجام شده در این مرحله به خودی خود «انقلاب‌های کوچک» بودند.

سفال‌گران اولیه اسلامی به معنای واقعی کلمه توسط اولین چینی‌هایی که به آن‌ها رسیدند، وارد عمل شدند، اگرچه آنها به زودی راهی کاملاً شخصی برای تبدیل انگیزه خارجی به اظهارات خلاقانه خود در شکل، رنگ و طرح و همچنین پیدا کردند.خصوصا در تکنیک ها.

ارتباط مهمی بین تغییرات «انقلابی» فناوری سرامیک و تغییرات در تجارت بین‌المللی وجود دارد، زیرا این همان چیزی است که به کالاهای #چینی اجازه می‌دهد در وهله اول به بنادر #عباسی برسند و تقاضا برای کالاهای تقلیدی چینی را ایجاد کرده و منجر به آزمایش شوند. توسط سفالگران اسلامی بدین ترتیب شکل جدیدی از سفال ایجاد شد که در قرن های بعد در جهان اسلام استاندارد شد و فنون جدیدی را به جهان معرفی کرد که امروزه نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

این فرآیند واردات و تقلید باعث ایجاد «سبک بین المللی» شد که هژمونی فرهنگی و امپراتوری جهان عباسی را بیشتر تقویت کرد. ایده «سبک بین‌المللی» در مقاله‌ای در سال 1955 توسط اتینگهاوزن تثبیت شد: این ایده در توزیع گسترده ظروف عباسی و ظهور تقلیدهای استانی تجلی یافت. ظهور گسترده "سبک عربی شده" در رسانه های مختلف هنری؛ مکاتبات بین مساجد ابن طولون و سامرا; و گسترش پدیده‌های معماری مانند مساجد مختلف که تا افغانستان و اسپانیا از هم فاصله دارند صورت گرفت.

بغداد «ناف جهان» بود که از نظر جغرافیایی در مرکز «محور فرهنگی شرقی-غربی عرضی» قرار داشت و فرهنگ مادی امپراتوری از مرکز تا پیرامون منتشر شد. اتینگهاوزن مدعی شد که این ویژگی جهان اسلام در قرن نهم بود، اما پس از آن در قرن دهم و یازدهم به «منطقه‌گرایی» تقسیم شد، جایی که نهادهای سیاسی محلی و سبک‌های هنری در بخش‌های مشخصی از جهان اسلام غالب‌تر شدند.

پديده «سبك بين المللي» براي ساير امپراتوري هاي بزرگ اسلامي نيز مانند امپراتوري هاي #تيموريان و #عثماني ها كه مناطق جغرافيايي وسيعي را در بر مي گرفت، ادعا شده است. بنابراین، آنها فرهنگ های متفاوت را متحد کردند، عناصر مختلف را با هم در قالب های جدید هنری در هم آمیختند، و آنها را از این سر تا سر دیگر امپراتوری های عظیم خود پخش کردند و به نوبه خود فرآیندهای جدید تقلید را در مراکز محلی تحریک کردند.

📚منابع:

1.Hallet, Jessica, Trade and Innovation: The Rise of a Pottery Industry in Abbasid Basra. Unpublished D.Phil. thesis, University of Oxford, 1999

2. Caiger-Smith, Alan, Lustre Pottery: Technique, tradition and innovation in Islam and the Western World. (London, 1985), reprinted (New York, 1991): chapters 1 & 2

3. Ettinghausen, Richard, “Interaction and Integration in Islamic Art”, in Unity and Variety in Muslim Civilisation, ed. Gustave E. von Grunebaum (Chicago, 1955) pp.107-131

4. Schnyder, Rudolf, “Tulunidische Lüsterfayence”, Ars Orientalis 5 (1963) p.49

5.Tamari, Vera, “Abbasid blue on white ware”, Oxford Studies in Islamic Art 10 (1995) pp.117-145

@tamadone_islami

هزاران مقاله به زبان عربی در مورد مطالعات تاریخ اسلامی (تاریخ، فقه، حدیث و..)

آدرس کانال:

https://www.tg-me.com/L_alnader5

متاسفانه ما برای دسترسی به منابع مقاله های فارسی یا به مشکل برمیخوریم یا متاسفانه سایت های دانشکده ها بسیار ضعیف عمل میکنند یا دسترسی محدود دارند!!

ولی جهان عرب بدون محدودیت خیلی قوی کار میکنند در اختیار دادن مقالات به مردم

@tamadone_islami

#تاریخ_در_تصویر

تشییع جنازه سلطان سلیمان قانونی عثمانی، 28 نوامبر 1566 میلادی.

تصویری از تشییع جنازه در حیاط مسجد سلیمانیه.

نسخه خطی از کتابخانه چستر بیتی ایرلند MS 413 ورق 115b.

اگر از سمت چپ بالای تصویر شروع کنیم، قبل از گذاشتن در محل قبر طبق آداب و رسوم اسلامی ، کندن قبر برای سلیمان بزرگ آماده می شود

بنای مقبره در وسط ساختمانی است که جسد خرم سلطان متوفی در سال 1558 م در آن قرار دارد. ساختار معماری در سمت راست، دارالقران است، موسسه ای که قرآن در آن آموزش داده می شود.

*کسی که قبر سلیمان را حفر کرد معمار سنان بود که ذراع معماری اش را در دست داشت. می توان گفت که این تنها برگ خطی مصور است که در آن معمار سینان به تصویر کشیده شده است.

*افراد در صف اول تشییع جنازه از سید های اولاد پیامبر یعنی سازمان «نکیبول اشراف» هستند.

در کنار آنها ابوسعود افندی شیخ الاسلام وقت هم قرار دارد.

در بالا شعری به فارسی دیده میشود که بدین مضمون است:

چو نزدیک محراب جامع به باغ
رساند نعشش به صد سوز و داغ


در پایین صندوقی طلایی دیده میشود که وصیت نامه سلیمانی در آن حمل شده است به تصویر کشیده شده است.

در کنار صندوق اشخاصی دیده میشوند که انگار دارند تکبیر و تهلیل میگویند و دستان آنها در کنار گوش هایشان به وضوح نمایان است که به سبک قاریان قرآن است.

سلطان سلیمان یکی از قدرتمندترین سلاطین تاریخ اسلام و جهان میباشد که امپراتوری عثمانی در زمان او به اوج قدرت سیاسی و اقتصادی و نظامی رسیده بود

خداوند او را مورد قرین رحمت الهی خودش قرار دهد.

آمــــــــــــین یا رب العالمین

@tamadone_islami