شمس الدین الخلیلی (1365 میلادی)منجم مسجد جامع اموی دمشق بود که در قرن چهاردهم میلادی در دمشق مستقر بود.

از دستاوردهای قابل توجه او می توان به ایجاد دو مجموعه جداول نجومی اشاره کرد.که شامل توابع ریاضی است که با مسائل مختلف در نجوم کروی سروکار دارند، که شاخه‌ای از نجوم است که برای تعیین اجرام آسمانی در تاریخ و مکان معین روی زمین استفاده می‌شود. در نتیجه توابع ذکر شده در این جداول، الخلیلی توانست معادله قبله را خود استفاده می کرد، طراحی کند.

منجمان مسلمان از قرن هشتم به بعد در تولید جداول مثلثاتی، جداول برای زمان سنجی نجومی و انواع ابزار برای تسهیل تعیین زمان از پیکربندی های آسمانی سرآمد بودند. به ویژه، آنها جداول و ابزارهایی را تولید کردند که جهانی بودند، یعنی در تمام عرض های جغرافیایی خدمت می کردند.

تعیین #قبله یا جهت محلی مکه از مشکلات جغرافیای زمینی است. با این حال، منجمان مسلمان گاهی اوقات این را راحت می یافتند که قبله را به عنوان یک مشکل نجوم کروی در نظر بگیرند:

مشکل در آن زمان تعیین جهت از نقطه اوج یک محل به اوج مکه بود. آنها توانستند این را با استفاده از #هندسه یا #مثلثات یا حتی #نقشه های خاص حل کنند. باز هم، قابل توجه ترین راه حل ها برای مشکل قبله، که قدمت آن از قرن نهم به بعد است، جداول جهانی هستند که قبله را بر حسب درجه و دقیقه برای هر درجه طول جغرافیایی و هر درجه عرض جغرافیایی نشان می دهند. اخترشناسان مسلمان در قرون 10 و 11 حتی نقشه‌های جهان با محوریت مکه را با شبکه‌های نقشه‌نگاری بسیار پیچیده که جهت و فاصله به سمت مکه را حفظ می‌کرد، تصور کردند.

کار اصلی #خلیلی که نشان‌دهنده اوج دستاورد اسلامی قرون وسطی در حل ریاضی مسائل نجوم کروی است، مجموعه‌ای از جداول برای زمان‌سنجی نجومی بود، مجموعه پنجم از جداول خلیلی برای حل تمام مسائل استاندارد نجوم کروی طراحی شده است، و به ویژه برای آن دسته از مسائلی که در اصطلاح مدرن، شامل استفاده از قانون کسینوس برای مثلث های کروی است، مفید هستند. خلیلی سه کارکرد را جدول‌بندی کرد و دستورالعمل‌های دقیقی برای کاربرد آنها ارائه کرد

f ϕ = sin θ / cos ϕ و g ϕ = sin θ tan ϕ
K ( x,y ) = arc cos { x /cos y }

ورودی های این جداول، که تعداد آنها بیش از 13000 است، به دو رقم کوچک محاسبه شده است و همیشه دقیق هستند. نمونه ای از استفاده از این توابع، قاعده خلیلی برای یافتن زاویه ساعت t برای ارتفاع خورشیدی یا ستاره ای معین h ، انحراف δ، و عرض جغرافیایی زمینی φ است. این به صورت زیر نمایش داده شود:

t ( h ، δ ، ϕ ) = K {[ f ϕ ( h ) - gϕ (δ)],δ}

این معادلات کمکی برای چندین قرن در دمشق، قاهره و استانبول، سه مرکز اصلی زمان‌سنجی نجومی در جهان اسلام مورد استفاده قرار می‌گرفتند. آنها برای اولین بار در سال 1973 توصیف شدند

👈جدول های نجومی الخلیلی را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد:

📌جداول محاسبه زمان توسط خورشید، برای عرض جغرافیایی دمشق.

📌جداول تنظیم اوقات نماز مسلمانان، برای عرض جغرافیایی دمشق.

📌جداول توابع ریاضی کمکی برای اندازه گیری زمان توسط خورشید برای تمام عرض های جغرافیایی؛

📌جداول توابع کمکی برای یافتن آزیموت خورشیدی از ارتفاع خورشیدی برای هر عرض جغرافیایی؛

📌جداول توابع کمکی برای حل مسائل نجوم کروی برای تمام عرض های جغرافیایی؛

📌جدولی که قبله، یعنی جهت مکه را به عنوان تابعی از طول و عرض جغرافیایی زمین برای هر درجه از هر دو استدلال نشان می دهد.

📌جداول تبدیل مختصات کروی ماه به مختصات استوایی

📚منابع:

King, David A. (1973). “Al‐Khalīlī's Auxiliary Tables for Solving Problems of Spherical Astronomy.” Journal for the History of Astronomy 4: 99–110. (Reprinted in King, Islamic Mathematical Astronomy, XI. London: Variorum Reprints, 1986; 2nd rev. ed., Aldershot: Variorum, 1993

1975). “Al‐Khalīlī's Qibla Table.” Journal of Near Eastern Studies 34: 81–122. (Reprinted in King, Islamic Mathematical Astronomy, XIII. London: Variorum Reprints, 1986; 2nd rev. ed., Aldershot: Variorum, 1993.)

@tamadone_islami

#تاریخ_در_تصویر

دیدار #ابن_بطوطه با #تارماشیرین حاکم جغتای

قلمرو تحت سلطه چنگیز، ترکستان شرقی و غربی به جغتای ، پسر او، رسید. تترک (براق ) خان ، از اخلاف جغتای در حدود 669 به اسلام گروید و #ترماشیرین / #تارماشیرین (722ـ730) اسلام را به عنوان دین رسمی دولت جغتایی اعلان کرد

#تارماچیرین (1334 میلادی Tarmashirin) یکی از فرمانروایان برجسته خانات جغتای بود که به اسلام گروید . وی پس از اسلام آوردن نام #علاءالدین را به خود گرفت. گرویدن او به اسلام برای اشراف مغولش که اکثراً #تنگری و #بودایی بودند ، خوشایند نبود

او نامه های دوستانه ای به دربار سلسله یوان چین فرستاد . از آنجا که تارمرشیرین ترجیح می داد در شهرهای ماوراءالنهر اقامت کند متهم به کنار گذاشتن آیین رفتار سنتی مغولستان، شد و از جلسه سالانه ی مغولان کورولتای حذف شد او بعداً توسط شاهزادگان جغتای شرقی در سفری نزدیک سمرقند کشته شد .

ابن بطوطه میگوید:

این شاهزاده دوستدار اسلام و مسلمین است و زیر دست او سربازان بزرگی هستند، من هیچ انسانی را در تمام کشورهای جهان با شخصیت و بالاتر از او ندیده ام

📚منبع:

https://shamela.ws/book/11769/662#p4

@tamadone_islami

نقاشی از سرستون معماری اسلامی توسط

DIEGO SÁNCHEZ SARABIA

در غرناطه آندلس دوران اسلامی (گرانادا) که در سال 1704م نقاشی کرده!

در بالا جمله ی :

لا اله الا الله محمد رسول الله

در پایین:
(وَ ما بِکُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ)

آنچه از نعمتها دارید همه از ناحیه خداست»

@tamadone_islami

حضور عرب ها در جنگ باستانی قَرقَر  در 2877 سال پیش و اولین جنگ متحدان در تاریخ باستان

نبرد قَرقَر یا قرقور (Qarqar, Karkar, Carcar) نبردی بود که در قَرقَر در شمال غرب #سوریه امروزی در سال ۸۵۳ پیش از میلاد بین #شلمنسر_سوم پادشاه #آشور از یک سو و سپاهی بزرگ از هم‌پیمانان 11 پادشاه به رهبری ایرهولینی ، بن حداد الثاني و أخاب پادشاه اسراییل و آدونو بعل ، بعشا امون و #جندبو_العرابا پادشاه قیدار و عرب های سوری، فینیقی و همچنین گروه هایی از مصر و احتمالاً بقایای امپراتوری هیتی از سوی دیگر درگرفت.

اهمیت این نبرد یکی از این جهت بود که شمار سربازان و ادوات و ابزار جنگی شرکت‌کننده و به کاررفته در آن از همهٔ جنگ‌های پیش از آن بیشتر بود و دیگر این که برخی از قبایل و اقوام برای نخستین بار در این نبرد وارد صحنهٔ تاریخ شدند، مانند عرب های پادشاهی قیدار که با شترهای یک کوهانه و تندرو خود در این جنگ شرکت کردند.

این کنفدراسیون متحدان برای مقابله با جاه طلبی های گسترده امپراتوری آشور در زمان شاه شلمانسر سوم تشکیل شد. این نبرد، اگرچه در نتایج نظامی آن قاطعانه نیست، اما بینش عمیقی را در مورد پویایی های ژئوپلیتیکی خاور نزدیک باستان و پیچیدگی های جنگ ائتلاف ارائه می دهد.

زمینه:

در اوایل قرن نهم پیش از میلاد،(۹۰۰ سال پیش) امپراتوری آشور به رهبری شلمانسر سوم در مرحله گسترش سرزمینی تهاجمی قرار داشت. لشکرکشی‌های آشور به سمت تحکیم کنترل بر راه‌های تجاری و تحت سلطه درآوردن مناطق غنی از منابع دیگران هدایت می‌شد. این سیاست توسعه‌طلبانه آشور را ناگزیر باک دولت‌های شام که مصمم به مقاومت در برابر سلطه آشور بودند، درگیر کرد.

اهمیت استراتژیک نبر قرقر، واقع در رودخانه اورونتس در سوریه امروزی، از موقعیت آن به عنوان یک اتصال حیاتی کنترل دسترسی به سواحل مدیترانه ناشی می شود. نبردی که در آنجا رخ داد با حرکت آشور برای کنترل این منطقه مهم تسریع شد و باعث تشکیل اتحادی بی‌سابقه در میان پادشاهی‌های شام و شمال شبه جزیره ی عرب شد.

این اتحاد 12 پادشاه به دلیل گستردگی و تنوع سیاست های شرکت کننده اولین در نوع خود محسوب می شود. این نمونه سطح پیچیده ای از مذاکرات دیپلماتیک و هماهنگی نظامی در میان کشورهای باستانی است که هر کدام منافع و انگیزه های خاص خود را برای پیوستن به ائتلاف علیه یک دشمن مشترک دارند.

📌نبرد و پیامدهای آن:

نبرد خود یک درگیری عظیم بود و هر دو طرف نیروهای بزرگی را در رویارویی که تمام روز به طول انجامید، مستقر کردند. سوابق آشوری مدعی پیروزی است و به کشتار عظیم و عقب نشینی تاکتیکی دشمن می بالد. با این حال، فقدان اقدامات پیگیرانه قاطع آشوری ها و توقف موقت پیشروی های بیشتر آنها در سرزمین های شام، نتیجه مبهم تری را نشان می دهد. به نظر می رسد که ائتلاف موفق شد پیشروی آشور را کنترل کند و خودمختاری خود را برای مدتی حفظ کند، علیرغم اینکه به یک پیروزی مشخص در میدان نبرد دست نیافته بود.

بلافاصله پس از نبرد قرقر شاهد تثبیت موقت مرزها بود، اما صلح پایدار نبود. لشکرکشی‌های بعدی شلمانسر سوم در سال‌های بعد نشان می‌دهد که تهدید آشور همچنان ادامه دارد و منجر به درگیری‌های بیشتر در منطقه می‌شود. با این وجود، اتحاد در قرقر سابقه قابل توجهی برای دفاع جمعی در برابر فتح امپراتوری ایجاد کرد و پتانسیل مقاومت هماهنگ چند دولت را برجسته کرد.

علاوه بر این، اتحاد باستانی قرقر شواهد اولیه ای را ارائه می دهد که جوامع برای حفظ استقلال و هویت خود در مواجهه با مشکلات طاقت فرسا تا چه اندازه پیش خواهند رفت. این رویداد نه تنها نگاهی اجمالی به تاکتیک‌های نظامی آن زمان، بلکه به مذاکرات دیپلماتیک و اتحادهایی که بسیاری از تاریخ بشر را تعریف می‌کنند، ارائه می‌کند.

در خاتمه، نبرد قرقر و اتحادی که برای مبارزه با تسلط آشور تشکیل شد، فصل مهمی در تاریخ نظامی را رقم می زند که اولین نمونه شناخته شده ائتلافی در مقیاس بزرگ را در بر می گیرد که در پاسخ به تهدیدات ناشی از جاه طلبی های امپراتوری شکل گرفت. این قسمت به عنوان شاهدی بر انعطاف پذیری و تدبیر دولت های باستانی خاور نزدیک است که میراث همکاری و درگیری آنها همچنان به درک ما از روابط بین الملل و استراتژی نظامی امروز کمک می کند.

👇اطلاعات بیشتر:

https://youtu.be/UXwBJxYFopc

@tamadone_arab
@tamadone_islami

📌دوستان عضو شید تا به حمایت کانال کمک کنید.

ارز جدید خود #تلگرام هست که بزودی ارزشش میره بالا فقط کافیه عضو باتش بشید و بات رو استارت کنید تا بهتون ارز هدیه بده 👇

https://www.tg-me.com/major/start?startapp=97808775

👑Help me to become best of the best in @Major and get some Stars!
15⭐️ invite bonus for you
50⭐️ if you are Premium Major

مسیرهای فتوحات اسلامی بر امپراتوری ساسانی و امپراتوری بیزانس

علت موفقیت‌های زیاد عرب ها در این جنگ‌ها چه بوده است؟ این علت‌ها را در موارد زیر می‌توان خلاصه کرد:

📌ضعف دولت‌های بیزانس و ساسانی

📌بیماری‌های مسری نظیر طاعون که بسیاری از مناطق را ضعیف کرده بود.

📌عرب‌ها برخلاف آن‌چه توصیف می‌شود، چادرنشین‌هایی بی‌سواد نبودند بلکه در میان آنان افراد کارآزموده و با تجربه در موضوع جنگ بسیار یافت می‌شد.

📌بسیاری از حاکمان محلی همراه اعراب در جنگ‌ها شرکت می‌کردند و به آن‌ها کمک می‌کردند که جنگ‌ها با تلفات حداقلی به پیش برود. در واقع آن‌ها از فرصت به دست آمده استفاده می‌کردند تا به قدرتی برسند. بدین رو می‌توان گفت اهداف جنگ، تخریب نبود بلکه مطیع کردن و زیر سلطه بردن بود.

📌توافق‌نامه‌ها و صلح‌نامه‌ها باعث می‌شد که سپاهیان تلفات نداشته باشند و با استفاده از غنایم به دست آمده برای پیش‌روی‌های بعدی آماده شوند.

📌کمک قبائل عرب در حوزه ی سواد عراق و شامات به ارتش مسلمین

@tamadone_islami

#سخنان_بزرگان

امام #ابن_القیم در مدارج السالکین می گوید:

بعضی از مردم طبیعت خنزیری (#خوکی) دارند، که از چیزهای خوبی که در اطرافشون هست می گذرند! اما به آنها روی نمی آورند

همین طور بسیاری از مردم کارهای خیر زیادی را از شما می شنوند و چندین برابر هم نیکی می بینند، ولی آنها را نمیبینند و بیاد نمی آوردند و منتقل نمی کنند!!

اما اگر اشتباهی کوچک یا کلمه ای بد از شما ببیند، آنچه را که او می خواهد و به درد آن می خورد، پیدا می کند و آن را عیان و حجت میکند!

نکته: خوک صفت نباشیم...

@tamadone_islami

#قرآن_های_خطی
#نسخه_های_خطی

قرآن های شرق آفریقا #سواحیلی


@tamadone_islami

نسخه خطی قرآن در موزه فاولر در لس آنجلس نمونه نادری از قرآن تذهیب شده است که در #ساحل_شرقی_آفریقا در جزیره پات کشف شده است که بین نیمه دوم قرن 18 و نیمه اول قرن 19 ساخته شده است.

این تنها نمونه شناخته شده از یک قرآن کامل و تک جلدی از منطقه است. مواد، خط، و تزئینات آن داستان های بسیاری را در مورد مسلمانان در این منطقه از آفریقا به ما می گوید: نحوه بیان ایمان خود، سنت های آموزش و یادگیری دینی، تمایلات زیبایی شناختی و تولید هنری، و ارتباط آنها با سایر نقاط از جهان.

ساحل شرقی آفریقا، همچنین به عنوان #سواحیلی شناخته می شود، از جنوب سومالی تا شمال موزامبیک امتداد دارد و شامل جزایری مانند زنگبار، کومور و ماداگاسکار است. این مکان از قرن هشتم میلادی، محل سکونت جوامع مسلمان گوناگونی بوده است.

مردمان آن همچنین از طریق تجارت و مهاجرت با جوامع مسلمان از سایر بخش‌های شرق آفریقا، و همچنین اطراف اقیانوس هند از عربستان تا ایران، تعاملات طولانی مدت داشته‌اند حتی تا جنوب آسیا و چین.

با وجود ماهیت تثبیت شده جوامع مسلمان در سواحل سواحیلی، نسخه های خطی قرآن به طور قابل توجهی نادر هستند. تنها مجموعه کوچکی از دوازده نسخه خطی قرآن منور از سواحل سواحیلی باقی مانده است، از جمله نسخه موجود در موزه فاولر در لس آنجلس. این‌ها بین سال‌های 1750 تا 1850 در کنیای امروزی، به‌ویژه در ایالت‌های اسلامی تاریخی پاته، سییو، و فازا در جزیره پاته در مجمع‌الجزایر لامو تولید شدند.

این دست نوشته ها به دلیل خط و سبک متمایز تذهیب و همچنین استفاده از کاغذی که احتمالاً در شمال ایتالیا تولید شده است، قابل توجه هستند.

اما چرا قرآن های کمی از منطقه به چشم می خورد؟ تاکنون محققان هیچ توضیح قانع کننده ای برای این موضوع ندارند. برخی معتقدند که رطوبت منطقه و هوای شور اقیانوس ممکن است به پوسیدگی سریع نسخه های خطی (که معمولاً از مواد آلی شکننده مانند پوست، کاغذ، پارچه و چرم ساخته شده اند) کمک کرده باشد. عامل دیگر ممکن است این باشد که مورخان هنر و سایر محققان توجه محدودی به سنت های مکتوب منطقه، به ویژه به زبان عربی، زبان قرآن، داشته اند.

این ممکن است به ویژه در مورد مورخان هنر اسلامی صادق باشد که اغلب هنر و فرهنگ مادی تولید شده در زمینه آفریقا را کمتر از هنر تولید شده در سایر نقاط جهان اسلام می دانند. همچنین شایان ذکر است که بیشتر مناطق ساحلی شرق آفریقا به دلیل مبارزات قدرت محلی و همچنین تسخیر و اشغال توسط قدرت های اروپایی و عمانی شاهد تحولات سیاسی منظم و پایدار بوده است. چنین آشفتگی همچنین ممکن است به تخریب یا پراکنده شدن اقلام قابل حمل مانند نسخ خطی در سایر نقاط جهان کمک کرده باشد.

@tamadone_islami