Telegram Web Link
راههای عملی کسب عشق و معرفت الهی
عامل چهاردهم : نفی خواطر
(قسمت هشتم )

ادامه...
روشهای نفی خواطر:
تمرین تمرکز فکر و نفی خواطر از علامه طباطبایی ره :
"در مکان‏ خلوتى‏ که هیچ مشغولى‏ آور و بازدارنده‏ اى همچون نور، صدا، اثاث و مانند آن نباشد مى‏نشینى، به طورى که به هیچ کارى مشغول نباشى و هیچ کارى از تو صورت نگیرد و چشم‏هایت را بسته نگه مى‏ دارى. سپس صورتى را مثلا صورت «ا»(= الف) در خیال مجسم ساخته تمام توجهت را روى آن متمرکز مى‏سازى، و مى‏ کوشى که هیچ صورت دیگرى را به ذهنت وارد نسازى و تنها به همان صورت «ا» توجه داشته باشى. در آغاز امر مى‏ بینى که صورت‏هاى خیالى و وهمى دیگرى مزاحم ذهنت شده آن را تاریک و مشوش مى‏ سازند؛

صورت‏هایى که بسیارى از آنها قابل تشخیص از یکدیگر نیستند، صورت‏هایى که مربوط به افکار روزانه و شبانه و خواسته‏ها و هدف‏هاى تو است که مثلا پس از یک ساعت دیگر تو در فلان جا و با فلان شخص دیدار کرده یا مشغول به انجام فلان کار خواهى بود. این در حالى است که تو در خیال خود تنها به صورت «ا» نظر دارى و متوجه آن هستى و این تشویش فکر و بى‏نظمى ذهنى تا مدتى دوام خواهد داشت و با تو خواهد بود. سپس اگر چند روزى کوشش را در خالى ساختن ذهن از صورت‏هاى مزاحم و غیر مورد نظر ادامه بدهى، خواهى دید که پس از مدتى خواطر و اوهام رو به کاهش گذاشته و رفته رفته کم مى‏شود و قوه خیال نورانیتى به دست مى‏آورد، به طورى که هرچه را که به قلبت خطور مى‏کند چنان روشن و صاف است که گویى دارى آن را با چشم حسّى مى‏بینى. سپس همین‏طور روز به روز این خواطر کاهش یافته و تا آنجا پیش مى‏رود که متوجه مى‏ شوى هیچ صورت دیگرى جز همان صورت «ا» در ذهنت پدیدار نمى‏گردد."
منبع :رساله الولایه  از مرحوم علامه طباطبایی

#نفی_خواطر

@sserfan
توضیح دستورالعمل نفی خواطر از مرحو م علّامه طباطبایی :

این تمرین توجه به نقطه « الف» را برای نمونه آورده اند. شاید منظور ایشان از الف همان الف الله و یا اشاره به احدیّت است. تمرکز به نقطه «الف» دستور کلّی برای تمرکز است. از این رو، برخی از علّامه نقل می کنند که در ابتدا به الله تمرکز کنید. در دستورات دیگران است که به اسمآء الله یا کعبه(شاید تصویر کعبه؟) تمرکز کنید.

این روش تمرکز مقدّمه ای است به روش علّامه طباطبایی و استادشان و دیگر بزرگان مکتب تربیتی ملاحسین قلی همدانی برای نفی خواطر و آمادگی ورود به وادی معرفت نفس

عمل به دستور نفی خواطر، با التزام به مراقبه آثار سلوکی و روحی فراوانی دارد؛ از جمله این که با نفی خواطر، سالک مراقب، مراقبه اش شدیدتر و ذهنش صافتر و برای پیمودن مراحل نفس آماده تر می شود.

دستور دیگر علّامه برای نفی خواطر: هنگام هجوم خواطر، اسم جلاله الله الله الله را پشت سر هم چنان بگویید که گویا شیطان را با این ذکر می رانید. یا لا اله الا الله یا لا حول و لا قوة الا بالله زیاد بگویید.
منبع :
http://eshraqkherad.parsiblog.com
#نفی_خواطر

@sserfan
راههای عملی کسب عشق و معرفت الهی
عامل چهاردهم :نفی خواطر
(قسمت نهم )

ادامه ...
روشهای نفی خواطر :
این روش و  برنامه  بر اساس چهار اصل مهم سلوکی بنا گردیده است  :
اول : دوری از گناه
دوم : مراقبه
سوم: تفکر
چهارم :استقامت 

طریقه انجام آن بدین شکل است که : هر شب و هر سحر (در دو موقع ازشبانه روز ) ،قبل یا بعد از انجام واجبات ،در خلوت بنشینید و بدون اینکه کاری انجام دهید  فقط به خودتان نگاه کنید.
به افکار نگاه کنید و اونا رو دنبال کنید.

در برنامه ی ورد و ذکر انسان به نوعی با افکار می جنگد و  خودش را به زحمت می اندازد که به هر قیمتی که شده از ورود افکار جلوگیری کند،
ولی در اینجا نیازی نیست با افکار بجنگید ،بلکه برعکس از افکار با روی باز استقبال میکنید و تجزیه و تحلیل می کنید که هر فکری ریشه اش از کجاست.
خودتان رو با افکار درگیر نکنید ،از این موضوع ناراحت نباشید که چرا اینقدر جان و دل شما را افکار دنیوی و خصوصا دیگران به خودش مشغول کرده ، از ذهن شلوغ و پر از سر و صدا مایوس نشوید، بلکه فقط از اون  آگاه باشید. 
اگر بر این برنامه مداومت کردید ، اولا خواهید دانست که شما جز فکر و خیال چیز دیگری نیستید و ثانیا اگر  خوب این افکار را  تجزیه و تحلیل  کردید، خواهید دانست که ریشه هر فکر و خیالی در یک گناهی است که در گذشته و یا در  طول روز انجام داده اید و منشاء همگی آنان هم  بر می گردد به یکی از رذائل نفسانی ، و یا حب و توجه به دنیا ،

مثلا :
نگاه و توجه به نامحرم
حسادت
دروغ
حرف لغو
ریا
شرک
خودنمایی
عجب
و غیره...

اینها همه شب و در هنگام مراقبه در قالب فکر و خیال  بر شما ظهور  می کنه و روح و  جان شما رو به خود مشغول میکنه ،

جان همه روزه لگد کوب خیال
وز زوال وز زیان و خوف مال
نی صفا میماندش نی بال و پر
نی به سوی آسمان راه سفر

کافیه به این افکار توجه  کنید و همون جا آگاه شوید که چگونه فلان گناه شما، اول شد فکر ، بعد شد هستی ذهنی و مجازی شما، بعد شد "من"شما و این" من " شد حجاب بین شما و خدا .
و به تدریج بر خود شناخت پیدا میکنید و از گناهان یکی پس ازدیگری توبه می کنید تا جایی که هیچ فکری باقی نماند.

از درون خود این آوازها
ترک کن تا کشف گردد رازها
و...
حضرت علی ع  چه جالب می فرماید:
محو الموهوم...
یعنی هستی مجازی و اعتباری خود رو محو کن .
و در حدیث دیگری : "عرفت الله تعالی به ترک الافکار" یعنی خداوند را با ترک کردن  افکار شناختم .

به تدریج که این برنامه رو انجام دادید، افکار یکی پس از دیگری محو میشوند ، و جای این افکار دنیوی ،مشهودات غیبی و ملکوتی را خواهند گرفت :

عجائب نقش ها بینی خلاف رومی و چینی
اگر با دوست بنشینی ز دنیا و آخرت غافل

و بلاخره کار به جایی میرسه که نه تنها در سحر و در نماز، بلکه هنگامی هم که در جمع هستید جای دیگری هستید و   در ملکوت سیر می کنید.
هرگز در میان غائب و حاضر شنیده اید
من خودم اینجا و دلم جای دیگریست.
منبع :تهیه شده در این کانال

#نفی_خواطر

@sserfan
راه علاج نفی خواطر  ترک علائق دنیوی :
پس علاج در دفع وساوس شیطانیه و خواطر نفسانی نیست مگر قطع علایق ظاهریه و باطنیه و ترک جاه و مال و اهل و عیال و فرار از یار و رفیق و دوست و شفیق و در کنج تنهایی نشستن و در بر روی آشنا و بیگانه بستن و همه هموم را یکی کردن; و تازه همین هم کفایت نمی کند و باید سالک خود را مشغول سازد ،بعد از قطع علائق و گوشه نشینی به اوراد و اذکار و مناجات با پروردگار و نماز و دعا و عبادت و تلاوت قرآن با حضور قلب ،زیرا که ذکر ظاهری را  بی حضور  قلب در دل اثری نیست.
معراج السعاده
ملا احمد نراقی

#نفی_خواطر
@sserfan
راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل چهاردهم: نفی خواطر
(قسمت دهم )

ادامه...
استقامت شرط موفقیت در نفی خواطر :
     نفي خواطر موضوعي بسيار حساس و مورد نياز سالكين است، كه خيلي از أهل سير و سلوك در اين باره ناراحت هستند و گله مي‌كنند، كه ما سال‌ها است در اين راه هستيم و هنوز موفق نشديم كه به نفي خواطر برسيم و این ما را آزار مي‌دهد.

     (اهل سلوک می‌گویند) وقتی مي‌خواهيم ساعتي با خداي خودمان خلوت كنيم، دعايي بخوانيم، قرآنی بخوانیم و یا نمازي بخوانيم، مي‌بينيم كه خواطر از همه سو به ما حمله کرده و هجوم مي آورند؛ لذا افکار و خواطر متشتت، ما را خيلي اذيت و آزار مي‌دهد و نمي‌گذارد در آن ساعتي كه ما برنامه ريزي كرده ايم با محبوب خودمان خلوت كنيم و گفتگوي روحي و مناجاتي معنوي انجام دهيم و از گفتگوي با معبود و معشوق خودمان لذت ببريم؛ (چون) مي بينيم در ذهن مان يكسري مسائل مادي، شيطاني، جنسي و غير جنسي وارد مي شود و خلاصه آن ساعت ما را به کثافات فكري آلوده مي‌كند.

(سوال می‌شود) چه كار كنيم كه خود را از دست اين همه خواطر و اين همه افكار پراكنده نجات دهیم و رها شویم؟ در پاسخ گفته  می شود : اگر بخواهيم مسأله نفي خواطر را به صورت كامل به آن برسيم، (باید بدانیم که) اين موضوعی پیش پا افتاده كه در دسترس همه باشد نيست، اين موضوع و مطلبي مهم است كه به راحتي و به زودي به دست نمي آيد و تا رسيدن به آن راه زيادي هست، ولي به صورت تدريجي امكان دارد.

      يك سالك باید خودش را مایوس نكند و به تدريج با اربعين ها، با رياضت‌ها، با دستورات، اين راه (رسیدن به نفی خواطر) را طی کند؛ اما اين كه از اول بگوید ما بهش نمي‌رسيم و یا ما اين را در خودمان نمي بينيم و ما نمي‌توانيم و… را باید از دل پاک کند؛

(و یا سوال می‌شود که) ما هر چقدر (خواطر را) پاك كنيم، باز هم يك مقدار تهش مي‌ماند و بالاخره ما با اين اوصاف چكار كنيم؟ (در پاسخ باید بگوییم) آن‌هايي كه اين راه را رفتند مي گويند امكانش هست و انسان مي تواند برسد و شما نباید آیه یاس بخوانید؛ حتي انسان می‌تواند به جايي برسد كه دل را به تسخير خودش در بياورد، يعني دل را خاموش كند از هر چه فكر غير خداست، مي‌تواند در ذهنش هيچ چيز راه ندهد.

(سالکین  می‌گویند) من نمي‌توانم، خيلي كار كرده ام خیلی زحمت کشیده ام، خيلي نماز شب و سجده های طویل كرده ام، اربعينات و دستورات انجام داده ام و خیلی سال است در این راه هستم؛ ولی در پاسخ گفته میشود : مثلا یک چهارم راه را رفته اند و حتي ممكن است در بعضي حالات (خواطر) تشديد شود؛

چون قلب به معنای تقلب است، یعنی منقلب می‌شود، (لذا ممکن است بعد از سال‌ها) منقلب شود، معکوس شود و ممکن است برگردد به حالت‌هاي اولیه و شما خیال کنید به طور کل خالي شدید و هیچ چیز در کار نیست! اين عوارضی است كه امكان دارد پيش بيايد؛ لذا ما این (موضوع) را داریم و به شما می‌گوییم و قبلا هم گفته‌ایم، الآن هم تکرار می‌کنیم که اين چيزها لوازم اين راه است، پس سالکین از اين راه دست نكشند.

لوازم اين راه فراز و نشيب ها و بالا و پايين شدن ها است؛ يك وقت شما را مي برند پايين ته ته! دستتان را خالي مي كنند، مي گويند هيچ چيز نيست و گاهي دستتان را آن‌قدر پُر مي‌كنند كه از همه جا سرازير مي‌شود، آب از همه جا سربالا و پس می‌ریزد! و شما در شادي و انبساط بزرگي هستيد و همه دنيا در دست شما مثل یک تخم مرغ است؛ لذا تا زماني كه به آن ثبات و مقیميت (و مقام) نرسد، اسمش «حال» است، حال يعني تحول و «مقام» يعني اقامتگاه.

بنابراين نبايد هيچ وهمي و خوفي به خودمان راه دهيم (و مشغول این سوالات شویم) که چرا ما در راه نیستیم؟ چرا ما اين همه تو راه بوديم و هيچ استفاده ايي نكرديم، آيا مشكل من هستم، استادم هست يا راهي كه دارم ميرم، مشكل غذا و يا لقمه شبهه ناكي هست كه مي خورم، مشكل حقوقي هست كه دارم مي‌گیرم، مشكل محيطي هست كه دارم در آن زندگي مي‌كنم، مشکل خانواده من است؟ مشكل نفوس خبيثه ای است كه من زير بارش هستم! (یعنی) توي محل كار که می‌روم با نفوس خبيثه برخورد مي‌كنم و يا با نفوس خبيثه ايي مثل جن كافر و فاسق هست از راه غيبيات،  من را عاصي كرده‌اند و…

امثال اين سوالات براي سالك پيش مي آيد، به شما اطمینان داده میشود ؛ هرچند که این افکار برای شما پیش می‌آید، شما باید استقامت كنيد، كه مهمترین شرط اين راه استقامت است.
«إِنَّ الَّذينَ قالوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ استَقاموا…»؛ استقامت می‌خواهد .
استاد محمد صالح کمیلی
منبع : www.komeily.com
#نفی_خواطر

@sserfan
بگو با عاشقان هرکس وصال یارمیخواهد
میسر هست اما زحمت بسیار میخواهد

چو اشک سرخ و رنگ زرد و آه آتشین نبود
مگو از عاشقانم ، عاشقی آثار میخواهد

طمع داری در آیی در صف عشاق و زین غافل
که مست از باده منصور گشتن، دار میخواهد

ز دنیا و ز عقبی هردو باید چشم پوشیدن
هر آنکس در محبت لذت دیدار میخواهد

مگر در خواب بینی روی جانان را که این دولت
دل بیدار بیش از دیده بیدار میخواهد

توان در خرمن خورشید و مه آتش زدن اما
دل آتش فشان و آه آتشبار میخواهد

اگر خواهی به محشر پیش جانان سرخ رو باشی
در اینجا اشک سرخ و زردی رخسار میخواهد

به هر میدان، ز هرکاری، چه در دنیا چه در عقبی
توان گوی سعادت برد، اما کار میخواهد

به غیر از عاشقی هر کار کردی در جهان، مفتون!
برای هریکی، یک عمر استغفار میخواهد

#شعر_مفتون
@sserfan
راههای عملی کسب عشق و معرفت الهی
عامل چهاردهم :نفی خواطر

(قسمت یازدهم )
ادامه...

 نکاتی پیرامون نفی خواطر در سیر و سلوک الی الله

۱. از ابتدای سلوک، سالک باید در نفی خواطر بکوشد، اما آنچه در این بحث روی آن تأکید شده، نفی خواطر کلی است که با رسیدن به مقام توحید ملازم است.

۲. یکی از خطرات «ادعای حلول و اتحاد» است، از آنجا که سالک هنوز از وادی اسم و رسم بیرون نرفته، ممکن است در اثر تجلی صفاتی یا اسمائی چنین تخیل کند که: الله با خودیت و شخصیت او متحد است که البته این ادعا کفر و شرک است و خلط کردن میان این حالت و «وحدت وجود» و نوشتن یکی به جای دیگری ظلمی عظیم است.

۳. «توجه به نفس» از مصادیق ذکر به حساب می‌آید و معرفت نفس باب معرفت رب است و به همین دلیل «انفع المعارف» است.

۴. بسیاری از عادات فردی و اجتماعی ما جز ایجاد خاطره و صد چندان مشکل‌تر ساختن عمل نفی خواطر نتیجه‌ای به دنبال ندارد. از این قبیل است نشستن در جلسات لغو، آموختن دانش‌های غیرمفید، خواندن کتاب‌های بی‌محتوا، رفتن به سفرهای غیر ضروری.

5. گاهی افرادی به سلوک می‌پردازند که در گذشته به گناهانی آلوده بودند و در اثر تحولی که برایشان رخ داده در این مسیر قرار گرفته‌اند، پس از عمل توبه و احساس آمرزش و آرامش حاصل از آن، سالک حق ندارد تصاویری از گناهان لذت بخش گذشته را به یاد آورد بلکه، باید همۀ آنها را دفن کند.
رساله سیر و سلوک
ایت اله حاج  شیخ علی رضایی


#نفی_خواطر

@sserfan
راههای عملی کسب عشق و معرفت الهی
عامل چهاردهم: نفی خواطر
(قسمت دوازدهم)

ادامه...
پرسش و پاسخ در خصوص نفی خواطر:

پاسخ دهنده  (علامه سید محمد محسن   طهرانی )
 سؤال: با عرض سلام؛ اينجانب به لطف خدا پس از تلاشي يك ساله در امر نفي خواطر (جز ياد خدا) توانسته ام تسلط بيشتري را پيدا كنم طوري كه مدتي رقّت قلب قابل توجهي پيدا ميكنم، ولي با گذشت چند روزي از دست مي دهم.حال ميخواستم بدانم كه چگونه اين مورد را هميشگي كنم و پس از اين مورد وارد چه مرحله جديدي مي شوم؟

پاسخ : 
بايد مراقبه را پيوسته داشته باشيد. 
در اولين مرتبه آن به معناي زدودن هر گونه خطور و تصور ذهني و خالي نمودن ذهن از صفات و ملکات و صور روزمره است .البته مراتب ديگري نيز دارد . و طبعاً بايد چشمها بسته باشد تا نتيجه بهتر حاصل شود. 
در توجه به نفس انسان دفع خواطر مي کند و درون خود را جستجو مي کند،دروني که عاري از افکار و تصوّرات و توهمات و صفات مي باشد بدون هيچ گونه تعلّق و ارتباط با مبدأ و مکاني امّا توجه به عدم يعني انسان خود و همه مخلوقات را فاني و نيست ببيند و فقط ذات پروردگار را موجود و حيّ فرض کند. 

 سؤال:
سلام عليکم با آرزوي توفيقات روز افزون شما و علو درجات مرحوم علامه تهراني، از علامه طباطبائي ره نقل شده که اسرع طرق نفي خواطر توجه به نفس مي باشد . اينجانب رساله الولايه علامه و رساله لب اللّباب ايشان و ... را هم مطالعه نموده ام لکن روش ، کيفيت و کميت ، آن را نفهميده ام خواهشمندم مرا در اين خصوص راهنمائي فرمائيد 
پاسخ :
در مسئله توجّه به نفس زدودن تخيّلات وخطورات در زماني خاصّ است وبه طور کلّي هر فکر و ذکري را از ذهن دور نمودن و پس از اين به عمق حقيقت نفس غور نمودن و خود را در آنجا يافتن است.   
    آيه شريفه: إِنَّ الَّذينَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ تَذَكَّرُوا
یعنی: مؤمنين زماني که گروه شيطان بخواهند با آنان تماس حاصل کنند متنبّه و متوجّه مي شوند، انسان بايد در اين موارد فوري ذهن خود را برگرداند و حضور پروردگار را در فضاي موجود ايجاد نمايد. و بر همين اساس مسئله وسواس حل خواهد شد.
منبع :سایت آیت اله محمد محسن طهرانی
ادامه دارد...


#نفی_خواطر

@sserfan
سحرخیزی :

من بسیاری از محصلین را می شناسم که از شب زنده داران بودند و همین موضوع سبب شد که فهمی عمیق و استقامتی بی نظیر در امر تحصیل نصیبشان شد و به مراتب و مقامات والایی رسیدند و بالعکس، کسانی هستند که در مطالعه ی کتب علمی کوشش بسیار دارند؛ ولی به جایی نمی رسند و از علم خویش سودی نمی برند و برکتی نمی بینند.

هر گنج سعادت که خدا داد به حافظ
از یُمن دعای شب و ورد سحری بود

مرا در این ظلمات آنکه رهنمایی کرد
نیاز نیم شبی بود و گریه ی سحری (حافظ)

اسرار الصلاه ص 289
مرحوم ملکی تبریزی ره
#سحرخیزی

@sserfan
راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل چهاردهم :نفی خواطر

(قسمت سیزدهم )
ادامه ...

پرسش و پاسخ در خصوص نفی خوطر
سؤال:
سلام عليکم
الف)براي رفع خواطر چه بايد کرد؟ ب)اينجانب نمي توانم در آيات الهي ومسئله نفس تفکر کنم و اصلا تمرکز ندارم چه عملي بايد انجام دهم؟ واساسا انسان در چه زماني و چه مواردي تفکر کندبهتراست؟

پاسخ :
خطوراتي که براي انسان عارض مي شود ناشي از فعاليّت قوّه وهميّه ومتخيّله است وآن حاصل دو نکته مي باشد: اول ضعف ونقصان قوّه عاقله.  دوم حوادث وجريانات روز مره که صورت مثالي آن در نفس باقي مي ماند .براي رفع نقصان عقلي مطالعه و تفکّر در مطالب بجاي مانده از علماي الهي و عرفاءبالله همراه با انجام برنامه سلوکي وتهذيب وتربيت نفس ضروري است و براي مسئله دوّم عدم پرداختن به اخبار و وقايعي است که هيچ نفعي براي انسان ندارد. و به طور کلي هر چه قوه متخيّله انسان را تقويت کند بايد از آن دوري کرد .مثل مشاهده فيلمهاي بيهوده وشنيدن اخبار و حوادث و صحبت از وقايع روزمره خارجي وغيره و بايد توجه داشت که از بدترين ومخرب ترين کارها در مسئله خطورات  گناهان است که موجب تضعيف قوه عاقله و تقويت قواي واهمه ومتخيّله مي شود و بزرگان براي تقويت نفس در مقابله با خطورات دستور توجه نفس را مي دادند . يعني انسان حداقل در شبانه روز بيست دقيقه ذهن خود را از صورتي پاک گرداند و نگذارد خطوري براي او حاصل شود . البته در اين زمينه مطالب ديگري هم هست و براين اساس پاسخ سوال دوم نيز روشن شد . بهترين وقت براي تفکّر در نفس نيم ساعت قبل از طلوع فجر است.
از اموري که موجب تحريکِ قواي شهواني و ايجاد تخيلات است اجتناب شود.
منبع
سایت ایت اله سید  محمد محسن  طهرانی

#نفی_خواطر

@sserfan
2024/09/29 09:24:07
Back to Top
HTML Embed Code: