گفتی: دلِ هجر هیچ داری؟ گفتم:
گر داشتمی دل، دلِ آن داشتمی

-مهستی گنجه‌ای

#پرسه_در_پارسی
@shahinkalantari

چیست این پاره‌نویسی؟

آلدوس هاکسلی هر تابلوی نقاشی را پنجره‌‌یی به دنیاهای دیگر می‌نامید.

ایده‌آل نویسنده: تبدیل هر پاره ‌به پنجره‌.

اما قدری درباره‌ی پاره و پاره‌نویسی:
برای «Fragment» برابرنهادِ «قطعه» را هم برگزیده‌اند، اما «پاره» مناسب‌تر است، نخست آنکه «قطعه» نام قالبی پارینه در شعر پارسی‌ست و شاید به بدشناسی (سوء‌تفاهم) بینجامد، دوم: پاره ‌پارسی‌ست و خوش‌آهنگ‌تر.

حالیا پیشنهاد: بیایید به کوتاه‌نوشته‌های کانال‌هایمان بگوییم: «پاره». بهتر از «یادداشت» است که برخی به‌خطا با «یادداشت‌ روزانه» یکی می‌پندارندش. پاره بنا نیست تنها پاره‌یی از روزمرگی‌های ما باشد. در پاره می‌توان قصه گفت، فلسفید و هر نوع نوشتنی را آزمود.

یداله رویایی در پیشگفتار «فنومنولوژی حجم» نوشته بود:
«پاره‌نویسی برای من روش اندیشیدن است. مایه و متد کار است. پاره‌ها هم خود، محصول همین شیوه‌اند. آزادی به من می‌دهند: آزادی اندیشه، آزادیِ نوشتن.
منطقی پاره‌ها را پیش نمی‌بَرد، پاره خودش پیش می‌رود. به آسانی نوشته می‌شود. نوعی نویسش است که در آن، خوانش هم شیوه‌ی خاصِ خود را می‌آموزد: پاره‌خوانی، خوانشی دیگر.»

پایه‌یی «پاره» بگوییم؟

شاهین کلانتری

در همین رابطه: پاره‌نویسی چیست؟

#تردیدار
@Shahinkalantari @Tardidar

از #یوتیوب:

https://www.youtube.com/watch?v=IvSRbo7gfhg

تپیدن و نرسیدن چه عالمی دارد
خوشا کسی که به دنبال محمل است هنوز

-محمد اقبال

#پرسه_در_پارسی
@shahinkalantari

پاره‌نویسی

دکتر کزازی سخن‌شناسِ سره‌نویس معاصر
در مورد واژهٔ "پاره" می‌نویسد:
«پاره در پهلوی در ریخت پارگ pārag بکار می‌رفته، در معنی مزد و پاداش. در پهلوی نیز در همین معنی به کار می‌رفته است.
و گر پاره خواهی روانم تُراست»

حضرت مولانا در غزل ۲۰۹۵ دیوان شمس پاره را شورانگیز به کار می‌برد:
«سی‌پاره به کف در چله شدی
سی‌پاره منم ترک چله کن»

این عنوان بامزه و بامسمّا ذهن را هزارجا می‌برد.
گاه ترکیب نو با معنای خاص می‌سازد و گاه از حکایت‌های عام سر درمی‌آورد.

فرهنگ مترادف و متضاد
۱. برخ، برخه، تکه، جزء، قطعه، لخت
۲. بهر، حصه، قسمت
۳. بخش، فصل
۴. دریده، شرحه، گسسته، گسیخته
۵. ژنده، غاز، فرسوده، مندرس
۶. خرقه، مرقع، وصله
۷. پرش، پرواز، پریدن
۸. باج، خراج، رشوت، رشوه
۹. کود

کلمه پاره مهمان هرجا که باشد و به هر شکلی معنی‌آفرینی کند، کنار نویسی خوش می‌نشیند.

#پاره‌نویسی

مهتاب صادقی

@mahtabsadeghi48

با واژه‌ها بیاغازیم+یک عمر و یک رمان

می‌خاستم بگویم چه خوب که به عنوان پروژه‌یی شخصی در مسیر آموختن، همیشه به نگارش کتابی غیرداستانی بیندیشیم (حتا اگر هرگز آن را منتشر نکنیم). می‌خاستم بگویم بهترین راه برای آغاز کتابی غیرداستانی تعریف دقیق کلمات است و می‌خاستم مثالی بیاورم که یاد پاراگراف نخست کتاب «جهان رمان*» افتادم:

«واژه‌ی منحصر به فرد «رمان» یادآور واقعیتی آشنا است که معناهای ضمنی و دل‌پسندی دارد: مثل رمان‌های سیمنون (در کمسیر مگره) یا جیمز باند یا زنجیره‌ای از وقایع، توطئه‌ها و عشق‌های آتشین؛ دنیای شلوغ جنگ و صلح، قهرمانان خیالی، چهره‌های تاریخی، طرح و توطئه‌های ساختگی، نبردهای واقعی، مقاصد مغشوش، جاه‌طلبی‌ها، فلسفه‌ي زندگی... همه‌ی این وقاطع رنج سفر را از خاطر می‌زداید. پس «رمان» از ابتدا با واژه‌ی «سرگرمی»، «استراحتِ ذهن و جسم»، «تفریح» هم معنا می‌شود. چون ما را از زندگی واقعی رها و دنیای تخیلات غوطه‌ورمان می‌کند. در واقع شاید رمان این مجال را به ما می‌دهد تا با واقعیت بیشتر دم‌خور شویم و عمق آن را بهتر دریابیم.»

می‌خاستم از نگارش کتاب غیرداستانی بیشتر بگویم اما رمان یقه‌ام را گرفت و به تعریف رمان نگریستم در واژه‌نامه‌ی شخصی‌ام:
«رمان: بهترین قالب داستان»

و کاش برای رمان نوشتن هیچ عجله نکنی. نه، بهتر است بگویم عجله کن، اما منتشر نکن. بنویس و بینداز توی کشو.
یک رمان کافی است. فقط یک رمان. یعنی اصلن بیا خیال کنیم که فقط می‌توانیم در تمام عمرمان یک رمان منتشر کنیم. آن‌وقت عجله می‌کنی؟ گفتی می‌ترسی بمیری و ننوشته ‌باشیش. گفتم بعد مرگ افسوس ننوشتنش را نخاهی خورد.
فقط یک رمان، رمانی که بتواند فرمی نو به ادبیات بیفزاید، جز این اتلاف وقت است و برای اتلاف وقت راه‌های بهتری هم هست.

شاهین کلانتری

*رولان بورنوف، رئال اوئله، ترجمه‌ی نازیلا خلخالی، نشر مرکز، ۱۳۷۸

#تردیدار
@Shahinkalantari @Tardidar

ما ز آغاز و ز انجام جهان بی‌خبریم
اول و آخر این کهنه کتاب افتاده است

-کلیم کاشانی

#پرسه_در_پارسی
@shahinkalantari

جمله‌های بتنی

تا رنج‌ هست، تا کلمه هست، نویسنده هم هست.

پی‌‌سخن:
هوادار سرسخت دگرگویی‌ام (یعنی نوشتن یک جمله به ده‌ها شکل تا رسیدن به صورت مناسب جمله)، گاه اما، جمله‌یی، مثل مصرعی، میفتد سر زبانم و تو گویی نوشتن آن در پیکری دیگر خبطی نابخشودنی‌ست. جمله‌ی امشب یکی از همین جمله‌هاست.

شاهین کلانتری

#تردیدار
@Shahinkalantari @Tardidar

گردبادی را که می‌بینی در این دامان دشت
روح مجنون است که می‌آید به استقبال ما

-صائب تبریزی

#پرسه_در_پارسی
@shahinkalantari

یک من من

یک «من» قلنبه بنویس وسط صفحه. یک خط گرد هم بکش دورش. بگذار منت بزاید، هرچه می‌خاهد بزاید. ده‌ها کلمه‌ی مختلف را بچسبان بهش:
من و موش
من و دیوار
من و خیار
من و خیال
من و یخچال
من و روشنایی
من و اندوه
و...

هر روز این کار را بکن. ببین منت چه چیزهایی دارد برای گفتن. منت را ان‌قدر بزن به چیزهای دیگر تا جرقه بزند. به جرقه‌ها بنگر. کدام درخشان‌تر است؟ کدام وسوسه‌‌زاتر است؟ با آن منت آتش به پا کن.

شاهین کلانتری

#تردیدار
@Shahinkalantari @Tardidar