تکرار و تلمبه

چاه ذهن هم تلمبه می‌طلبد گاه‌گاه.
سطر که پیش نمی‌رود، دست نمی‌کشم، ‌تکرار می‌کنم، تلمبه می‌زنم تا دستم سرد نشود. دیروز برای شکل‌دادن به استدلالی، ده‌پانزده‌بار تندتند نوشتم: «شاید چون»، تا ایده فواره زد و صفحه پُر شد.

رازش همین است، تلمبه بزن، چاهِ مغز ناخشکیدنی‌ست.

اصلن گاهی باید مثل شخصیت مامان توی «وقتی کلاغ‌ها عشق می‌خوردند*» کلید کنی به یک کلمه و تا اعماق چاه ذهن خودت و دیگران را بشکافی:

«چه‌قدر گه، گه می‌کردی! سر هر کلمه‌ای می‌گذاشتی؛ گه‌سگ، گه‌مرغ، گه‌دانی. آقای صادقی می‌گفت خانم دکتر یک گه‌نامه بنویس؛ پرفروش می‌شود. دچار بیماری گه‌یابی و گه‌بینی شده بودی. همه را دیوانه می‌کردی. می‌گفتی وای! گه به گه نمال! می‌گفتی کفشِ توالت می‌رود این‌جا، بعد آن‌جا. وای! کجا گذاشتی پایت را! به کجاها مالید؟ می‌شستی. می‌شستی تا این که غش کنی. دست‌های نیالوده‌‌ی پاکیزه! به چه درد می‌خوردند؟! حالا نوبت کرم‌هاست؛ و تو آن‌جایی. دلم می‌خواهد گریه کنم. چرا؟ چرا مامان؟!»

تکرار کن، تکرار تلمبه‌ی ذهن است.

شاهین کلانتری

*فهیمه محفوظ، نشر اختران، ۱۳۸۵، ص ۳۱

#تردیدار
@Shahinkalantari @Tardidar

برای وقت‌هایی که از نوشتن توقع معجزه داری

با لبخندی روی لب بنویس، حتا شده با تبسمی مصنوعی.
این شاید عصاره‌ی آن چیزی باشد که می‌توانم درباره‌ی نوشتار الهام‌بخش بگویم، الهام‌بخش برای خودت، برای دیگران.

اگر این شیوه ‌را آزمودی، از حست برایم بگو.

شاهین کلانتری

#تردیدار
@Shahinkalantari @Tardidar

مجنونِ راه‌اندازی و مجبورِ جااندازی

لبالب از شوق تأسیسم. مجنونِ راه‌اندازی و مجبورِ جااندازی.

دیروز با همسفران فعال مدرسه نویسندگی، گروه «کتابنوک»‌ را پایه گذاشتیم. در این گروه به کتاب‌ها نوک می‌زنیم. بهانه‌یی‌ست تا کتاب‌هایمان (چه کاغذی، چه الکترونیکی) بیشتر خاک نخورند. به نیم‌صفحه از هر کتاب هم نوک بزنی و دستِ کم یک کلمه‌ی تازه ازش برداری، بس است، کاچی به از هیچ‌چی.
از سویی،‌ در تکاپوی آماده‌ساختن یکی دو کتاب‌‌تازه‌ام، برای افتتاح انتشارات خودمان.

باری، شروع شیرین است اما امتیاز اصلی در تکمیل کار است.
اصلن بیا قصه‌یی بنویسیم درباره‌ی کسی که می‌خاهد پایه‌ی کاری را بگذارد، کاری از جنس رؤیاهای دوردستمان. بیا هزار مانع دشوار در برابرش بچینیم، اما کمکش کنیم تا تدبیر کند و سدها را در هم بشکند.
بیا توی قصه هم که شده دشوارترین کارها را راه بیندازیم و جا بیندازیم.
شاید با عقلِ نقل یارای تکمیل آغازیده‌هایمان را بیابیم.

شاهین کلانتری

#تردیدار
@Shahinkalantari @Tardidar

فایل مرتبط با جلسه‌ی امروز

@shahinkalantari

چرا غمگین می‌نویسی؟

و به آن دوستانم که از غم‌آلود‌گیِ‌ نوشته‌هاشان بیزارند و شگردِ شادانه‌نگاری می‌طلبند، جز این نمی‌گویم: عزیزم، هرچه هست از ناخودآگاه تو می‌جوشد و اصلن چه اصراری‌ست که حتمن به‌زورِ دیگران شاد بنویسی؟
من اگر از امید می‌نویسم، خاسته و ناخاسته ازم امید می‌‌تراود، پنداری محکومم به امیدواری.

مرضیه شاه‌بزاز گفته بود:
«اگر زندگی شعری است تراژیک، پس باید با زبانی که رنگ‌آمیزی‌یی از اندوه دارد به سرایش آن پرداخت، که اندوه غریزه‌ی شعر است و احساس، انگیزاننده‌ی شعر. شادمانی و دیگر احساس‌ها کمتر شعری را برمی‌انگیزند، شاید به این دلیل که شادی احساسی زودگذر است و خصلتاً سطحی، اما اندوه دیرپاست و عمیق.*»

اندوهت امتیاز توست، اگر خوب بنویسیش.

شاهین کلانتری

*اندیشه‌های خاک، نشر زاگرس، ۲۰۲۳

#تردیدار
@Shahinkalantari @Tardidar

گردشی در گوزوگره‌ی حروف

گاه ایده با ترسیم هزارباره‌ی واژه به چنگ میاید.
چند ده بار با قلم فلزی نوشتم «جُستارگاه» تا به خط مطلبوم برای پوستر این کارگاه برسم، و ترسیمِ پی‌در‌پی واژه ‌راه داد به افکاری از لونی دیگر.

کلمه می‌گوید: «مرا بنداز وسط، هزار لباسِ جوراجور تنم کن تا راه ایده را بگشایم.»

دیدن واژه‌ در شکل‌های گوناگون فرصتی‌ست برای درنگیدن در عمق مفهوم آن. اگر با چشمی سنجنده به گوزو‌گره‌ی* حروف بنگری، ناگفته‌های بسیاری میابی.

شاهین کلانتری

*«گوز و گره» اصطلاحی‌ست عامیانه که سروش حبیبی از آن، در چند جای ترجمه‌ی رمان «طبل حلبی»، به زیبایی بهره جسته است.

#تردیدار
@Shahinkalantari @Tardidar

ازیدن در خاب‌وبیدار

در خاب‌وبیدارِ دمِ‌صبح به ایده‌یی رسیدم درباره‌ی نحوِ جمله، نه مضمون جمله، و خشنودم که توی خاب هم «نحو» است مسئله‌ام نه موضوع.
ذهنم سرریز بود از متنی سراسر از «از»؛ افسوس متنی که در خاب به همین نحو نوشتم فراموشیدم و اکنون، کوششی برای بازیافت آن الهام:

«از عشق که کلمه‌ی همیشه است از تقدیم‌نامه‌ی کتاب اولِ نشر از تقدیم کتاب به همسفرانم از ماندن و نوشتن از به یداله رویایی و «از دوستت دارم» و از «ازها»ی ناتمامِ رضا قاسمی در سایت «دوات» و از این ساعت شب که از مانده‌ام و از شب می‌نویسم از زبانی زرگرانه که برساخته‌ام از از خودم را می‌ازم از از و خوش دارم بشکنم هر چه را نحوِ مسلط اجبار می‌کند از تو که ازهام را اوهام نمی‌پنداری و از با ازهات می‌پیوندی به ازهام از نوشتن آزادی می‌خاهی از های‌های و هوی‌‌هوی و میل به هذیان از زبان از که می‌شود بلای جان از بی‌جرأتی از بی ازازانگی از دانه‌دانه‌های بلال زبان بنایی ساختن از پیتزای قصه‌ی عاشق برشی برداشتن از ازآب‌ نهراسیدن از ازیده‌ها و ازدوده‌ها از اینکه نترس از بشکن و بشکن بزن از خوشیِ درهم‌شکستن هر قاعده.»

گاه برای گشودن بندهای کهنه‌ی ذهن ناگزیریم از نحوشکنی، از.

شاهین کلانتری

*«نَحو (به انگلیسی: syntax) یا جمله‌شناسی در زبان‌شناسی به دانش مطالعه‌ی قواعد مربوط به نحوه‌ی ترکیب و در کنار هم آمدن واژه‌ها به‌منظور ایجاد و درک جملات در یک زبان گفته می‌شود. (+)»

#تردیدار
@Shahinkalantari @Tardidar

بگو تا بسازی

بگو چه می‌خاهی بسازی، به خودت، به دیگری نه، که زوال ایده در نقل زودهنگام آن با دیگران‌ست.
برای خودت بگو، شفاف بگو، هزارباره بگو.
صبح که برخاستی جلسه‌یی ترتیب بده با سرآمدانِ جای‌جای روانت، نقشه را بگذار روی میز و مشورت بخاه، با نوشتن. آشکارا بگو که می‌خاهی چه چیزی بسازی.
چیزی که بسازی خودت را می‌سازی، دیگران را هم‌ شاید که بسازی.

شاهین کلانتری

#تردیدار
@Shahinkalantari @Tardidar

ظرفیت «جستارگاه» تکمیل شد.

بزودی فراخان کارگاه بعدی منتشر خاهد شد.