کتابی شخصی برای توسعه‌ی فردی

فرض ‌کنید می‌خواهید کتابی بنویسید فقط برای توسعه‌ی فردی خودتان. کتابی برای حل مهم‌ترین مسائل‌تان، برای دادن پاسخ‌های نو به پرسش‌های کهنه.

از کجا بیاغازیم؟
تبدیل خواسته‌ها و مسائل به سؤال‌های روشن و کوتاه.
عددها جالبند و به ذهن نظم می‌دهند. پس بهتر است به ۷ پرسش اصلی بسنده کنیم که هر یک از این پرسش‌ها می‌توانند زیرمجموعه‌هایی هم داشته باشند.
در نوشتن این پرسش‌ها باید به مهم‌ترین نیازها و دغدغه‌هایمان بیندیشیم.

چند نمونه:
چگونه می‌توانم بیشتر و بهتر بنویسم؟
چگونه می‌توانم بیشتر و بهتر کتاب بخوانم؟
چگونه می‌توانم فرزندم را بهتر تربیت کنم؟
چگونه می‌توانم شریک عاطفی مناسبی بیابم؟
چگونه می‌توانم درآمد بیشتر داشته باشم؟
چگونه می‌توانم در جایگاه شغلی بالاتری قرار بگیرم؟
چگونه می‌توانم سلامت جسمی بیشتری داشته باشم؟
چگونه می‌توانم دوستان بهتری بیابم؟
چگونه می‌توانم کاری برای محافظت از محیط زیست انجام بدهم؟
چگونه می‌توانم برای اطرافیانم کارهای ارزشمندی انجام بدهم؟
چگونه می‌توانم معنای عمیق‌تری برای زندگی‌ام بیابم؟
و...

این‌ها فقط چند نمونه ‌از پرسش‌های رایجی‌ست که می‌توان طرح کرد. باید فهرست اختصاصی خودتان را بنویسید، طوری که با دیدن آن به هیجان بیایید و حس کنید مهم‌ترین خواسته‌های قلبی‌تان یکجا در کنار هم قرار گرفته‌اند.

در گام بعد، هر یک از این ۷ پرسش را به عنوان فصلی از کتاب شخصی‌مان در نظر می‌گیریم.
هر روز هفته را می‌توان به یکی از سؤال‌ها اختصاص داد.
نکته‌ی اساسی این است که نوشتن پاسخ این پرسش‌ها قرار نیست محدود به یک بازه‌ی زمانیِ چند ماهه باشد. می‌توانیم سال‌ها به نوشتن در همین چارچوب ادامه بدهیم. در این مسیر ممکن است شیوه‌ی بیان برخی پرسش‌ها را تغییر دهیم یا پرسش‌های دیگری را جایگزین کنیم.

اما درباره‌ی پاسخ‌نگاری:
اول اینکه اگر هر بار یک جمله هم بنویسیم کافی است. اثربخشی این شیوه در پیگیری مداوم آن است،‌ حتا با کوچک‌ترین گام‌‌ها.

این پرسش‌های می‌توانند در گسترش متن مفید باشند:
چرا این سؤال برایم مهم است و در پی پاسخ آن هستم؟
تاکنون چه اقداماتی را برای رسیدن به پاسخ آزموده‌ام؟ به چه نتایجی رسیده‌ام؟
چه راهکارهای دیگری را می‌شناسم اما تاکنون از آن‌‌ها بهره نبرده‌ام؟ مانع استفاده از آن راهکارها چه بوده است؟

در نهایت اینکه این ۷ پرسش به ما برنامه‌یی برای مطالعه می‌دهند. می‌دانیم که باید درباره‌ی هر یک پی منابع و کتاب‌ها مناسب برویم. بخشی از متن کتاب شخصی ما می‌تواند شرحی از آموخته‌های تازه‌مان باشد.

کتاب شخصی ما هیچگاه به بن‌بست نمی‌خورد، چون همیشه می‌توانیم گزارشی از شکست‌ها و پیروزی‌های کوچک و بزرگمان در مسیر رسیدن به هدف را به آن بیفزاییم.

پس از سال‌ها کار روی این کتاب، بعید نیست به این نتیجه برسید که می‌توان دست‌کم بخش‌هایی از آن را منتشر کرد. شاید کتاب شما به یکی از متفاوت‌ترین کتاب‌های توسعه‌فردی تبدیل بشود، کتابی جوشیده از تجربه.

شاهین کلانتری

#تردیدار
@Shahinkalantari @Tardidar

خوره‌گی

نویسندگی از سویی گره خورده با خوره‌گی. نویسنده‌ خوره‌‌ی گردآوری چیزهاست؛ خوره‌ی جمع‌آوری کلمات، لحظه‌ها،‌ حس‌ها، معانی، کتاب‌ها، گفت‌وگوها و... یکی از این خوره‌ها فراهم‌آوریِ سرنام‌هاست*؛ سرنام‌های سگ‌دار، مثل چشم‌های سگ‌دار که می‌گیرند و نمی‌رهند.

حالیا یکی از این سرنام‌ها:
«هفت راه غیر عملی»
در فهرست کتاب «بر نقد هنری چه آمد؟**» دیدمش. اصلن به همین خاطر خریدمش. آشنایی‌زدایی می‌کند. شاید این سرنام در جای دیگری جواب ندهد، اما با حال‌وهوای این کتاب می‌خواند.

با جمع‌آوریِ فعالانه‌ی چیزهاست که می‌توان به کشف الگوهای ناشناخته امید داشت.

شما بگویید:
جالب‌ترین سرنامی که به‌تازگی دیده‌اید چه بوده؟

شاهین کلانتری

*«سَرنام» برابرنهاد دیگری برای «تیتر» ‌است، افسوس که به‌اندازه‌ی «عنوان» بسامد بالایی ندارد.
**از جیمز الکینز، ترجمه‌ی مهسا فرهادی‌کیا، نشر حرفه هنرمند

#تردیدار
@Shahinkalantari @Tardidar

ایده‌ی خوب کجاست؟

فرض کن برای رسیدن به چشمه‌ باید یک ساعت راه بروی، اما تو هر بار پنج دقیقه به سمت چشمه می‌روی و منصرف می‌شوی و برمی‌گردی. حالا مضحک نیست که از تشنگی بنالی؟

نوشتن هم همینطور است:
تا دست‌کم یک ساعت، پیوسته و بی‌حواس‌پرتی، ننویسی، به ایده‌ی چشمگیری نمی‌رسی.

شاید بتوانم بگویم این مهم‌ترین درسی‌ست که در فرایند نوشتن آموخته‌ام.

شاهین کلانتری

#تردیدار
@Shahinkalantari @Tardidar

تسکین‌گاهی از جمله‌ها

پوشه‌یی کوچک با جلدی پارچه‌یی می‌‌خواهد، پارچه‌یی با رنگی دلباز. هر جمله باید روی کاغذی جداگانه نوشته شود. قرار است این پوشه تسکین‌گاه باشد، تا هر بار که می‌گشاییش دلت گشوده شود. توی این پوشه از این جمله‌ها نگه‌ دار:

« هر آن‌چه زیباست، زیبا می‌‌ماند، حتا اگر پژمرده باشد.*»

شاهین کلانتری

*از ماکسیم گورکی، نقل از «فرهنگ نوین گفته‌ها»

#تردیدار
@Shahinkalantari @Tardidar

تلف‌زارِ بین ۲ کار

کیست که از عملکردش ناراضی نباشد؟ این‌همه کتاب و کلاس درباره‌ی مدیریت زمان و افزایش بهره‌وری نشان می‌دهند که حل قضیه به این سادگی‌ها نیست.
به‌طور معمول دربار‌ه‌ی اینکه قبل یا هنگام انجام یک کار چطور بهتر عمل کنیم حرف بسیار است. اما درباره‌ی لحظه‌های حساسِ بین کارها کم‌تر گفته شده.

فرض کنید یک ساعت وقت می‌گذارید و یکی از کارهای مهم روزتان را انجام می‌دهید. تمام که شد چه می‌‌کنید؟
گوشی‌ دست می‌گیرد و در شبکه‌های اجتماعی پرسه می‌زنید؟ با همکارانتان گپ می‌زنید؟ چیزی می‌خورید؟
شاید هم همه‌‌ی این کارها را با هم انجام می‌دهید.
البته گاهی چنان سرمان شلوغ است که به‌ناچار فوری کار دیگری را می‌آغازیم، یا حتا همزمان چند کار انجام می‌دهیم و اصلن متوجه نمی‌شویم کدام کار کی شروع شده و کی تمام.

باری، حساس‌ترین لحظه‌ها همین وقفه‌های بین دو کار است. هر کسی باید عملکرد خودش را مدتی به دقت ثبت کند تا ببینید این زمان‌های میانی را چطور طی می‌کند.
آنوقت شاید متوجه بشیم دلیل هدررفت وقت ما کارهایی‌ست که از سر عادت لابه‌لای کارها انجام می‌دهیم.

چند دقیقه خبر خواندن، گپ‌وگفت بی‌خاصیت با اطرافیان، درگیر شدن در نشخورهای ذهنی و... رفتار اغلب ما در فواصل بین کارهاست (رفتارهای انرژی‌خور).
اما کدام‌یک از ما بین این کار تا آن کار دقایقی را صرف انجام حرکات کششی،‌ قدم‌زدن، مراقبه، چُرتی کوتاه، یا چند کلمه آزانویسی می‌‌کنیم (اقدامات انرژی‌زا)؟

برای انجام بهتر کارها باید به بهبود کیفیت فاصله‌ی بین کارها اندیشید.

پی‌نوشت:
واژه‌ی «تَلَف‌زار» را اول بار در شعری از احسان مهتدی دیدم. (البته نباید می‌گفتم «اول بار»، چون هنوز در جای دیگری به‌چشمم ‌نخورده.)

شاهین کلانتری

#تردیدار
@Shahinkalantari @Tardidar

به عشقِ واژه

گاه متنی را می‌نویسد تنها به عشق استفاده از کلمه‌یی نویافته. بچگی وقتی کفش نو می‌خرید، دلش می‌خواست تا صبح با همان کفش‌ها بخوابد. بیدار شدن با کفش تازه لذتی چندچندان داشت. حالا کلمه‌ها همان کفش‌های کودکی‌اند. واژه را که یافت، آسیمه‌وار هر رقم جمله‌یی که بتواند با آن می‌سازد، حتا جمله‌های جفنگ و بی‌معنی. کلمه از ماهی لیزتر است. باید فوری بندازیش تو حوض مغزت.
او آموخته که با معناترین سخن‌ها پاری وقت‌ها از دل هذیان‌ها‌ بیرون می‌جهند.

شاهین کلانتری

#تردیدار
@Shahinkalantari @Tardidar