کانال وحید احسانی

چند نکته در پی شلیک موشک به اسرائیل

1. بهتر بود کار به اینجا نمی‌رسید؛ امّا حالا که رسید، ایران باید می‌زد. به فرماندهان و نظامیان ایران خداقوت می‌گویم و از پروردگار مهربان خواستارم که در تصمیم‌سازی و اجرا به آنها توفیق دهد (شامل وارد آوردن خسارت سنگین و بازدارنده به مواضع نظامی اسرائیل و عدم آسیب به غیرنظامیان آنجا).

2. مسلّماً حالت بهینه این است که انسان‌های دارای دیدگاه‌ها و منافع مختلف یا حتّی متضاد، به جای جنگ و خشونت، با یکدیگر گفتگو داشته باشند و به توافق و سازش برسند. جالب آنکه همۀ گروه‌هایی که در اطراف قدس زندگی می‌کنند آنجا را مقدس می‌دانند! اگر آنجا برای برخی مقدّس و برای برخی دیگر نحس بود، سازش و توافق خیلی سخت (و البته نه محال) می‌بود، امّا واقعاً نمی‌شد و نمی‌شود که به جای جنگ و خونریزی، مرزهایی مشخص شود و همگی با وجود دیدگاه‌ها و آئین‌های مختلف در کنار یکدیگر زندگی کنند و در بیت‌المقدس به عبادت بپردازند؟! حتّی اگر بر اساس منافع حساب کنیم، آیا رفاه، امنیت و آسایش طرفین در حالت صلح و سازش بیشتر تأمین می‌شود یا در شرایط جنگ و خونریزی که سرمایه‌های کلانی نیز صرف انفجار و بازسازی می‌گردد؟!

3. دیشب وقتی موشک‌ها شلیک شد (و خودم هم برخی از آنها را در آسمان مشاهده کردم) روی سجاده دست به دعا برداشتم، از خدا طلب خیر کردم؛ اینکه این موشک‌ها جلوی جنایات اسرائیل را بگیرد، اینکه به مردم عادی اسرائیل و به‌ویژه کودکان آسیبی نرسد. برای من، کودکان اسرائیلی با کودکان فلسطینی و ایرانی هیچ تفاوتی ندارند، همچنین همۀ مردمان عادی و صلح‌طلب آنها. در همان حال، ناگهان احساس کردم که همان لحظه، احتمالا در اسرائیل نیز برخی انسان‌های موحد در حال عبادت هستند و از خدا طلب خیر می‌کنند، آنها هم از آسیب‌دیدن انسان‌ها (به‌ویژه کودکان و شامل کودکان فلسطینی و لبنانی) به‌شدّت ناراحت و نگرانند، آنها هم خواهان برقراری صلح، آرامش و گفتگو هستند، آنها هم نسبت به تصمیم‌سازی سیاست‌مداران تندروی طرفین که کار را به اینجا رساندند معترضند.

4. اینکه بشریت و جامعۀ جهانی با این همه پیشرفت در علم و تکنولوژی و حتّی با وجود ساختارهایی مانند سازمان ملل، هنوز نتوانسته (یا شاید هم نخواسته!) در چنین مواقعی مداخله بشردوستانه داشته باشد و خیلی سریع طرفین درگیری را به جای جنگ به سمت سازش و توافقی منطقی سوق دهد تأمّل‌برانگیز و مایۀ تأسف است. ایکاش این قدر در علم و تکنولوژی پیشرفت نمی‌کردیم، روی ماه نمی‌نشستیم، به مریخ سفینه نمی‌فرستادیم و ... امّا درعوض، شرایطی ایجاد می‌کردیم که دیگر هیچ‌گاه شاهد جنگ و خونریزی (به ویژه فجایعی مانند نسل‌کشی مردم غزه توسّط اسرائیل) نبودیم.

5. به نظرم، هریک از ما به‌عنوان یک انسان کنشگر باید جهت کنش، نقد و مطالبه‌گری اندک خود را به‌درستی و فارغ از دسته‌بندی‌ها و قطبیت‌های رایج تنظیم کنیم. به‌عنوان مثال، می‌توانیم منتقد دخالت سپاه در امور غیرنظامی (سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ...) باشیم امّا از اقدامات برون‌مرزی آن در حفظ امنیت ایران، حمایت از مردم مظلوم فلسطین و جلوگیری از نسل‌کشی اسرائیل دفاع کنیم (لااقل برخی از آن اقدامات). اگر منتقد جدّی نظام هستیم امّا در موضع‌گیری‌ها و اقدامات آن هیچ نقطۀ روشن و قابل دفاعی نمی‌بینیم و وجود هرگونه منافع مشترک میان مردم و نظام را منکر می‌شویم یا به همین ترتیب، اگر طرفدار نظام هستیم امّا در سیاست‌ها و تصمیم‌های کلان آن هیچ نقطۀ تاریک و قابل نقد و نهی‌ای نمی‌بینیم، درهردوصورت، احتمالاً غرض هنرمان را پوشانده و صد حجاب از دل به سوی دیده‌مان شده است.

6. همان‌طور که استاد فقید دکتر داود فیرحی توضیح می‌دهد، یکی از روش‌ها (یا شاید بتوان گفت رویکردها) ی اصلی پیامبر (ص) در پیش‌برد و گسترش دین، «قرارداد» بود؛ رَحمةٌ لِلعالَمین همواره به‌دنبال این بود که با طرف مقابلش به توافق برسد. جایگاه، اهمّیت و ارجحیت «قرارداد» (در مقایسه با سایر روش‌های مواجهه با «دیگری») در نظر پیامبر (ص) به‌اندازه‌ای بود که در برخی مواقع به قراردادهایی با دشمنان کافر تن می‌داد که آشکارا به نفع آنها سوگیری داشت. همین قراردادهای صلح‌طلبانه و پایبندی به آنها یکی از دلایل جلب اعتماد مردم و گسترش اسلام در «دل»‌های آنها (نه با زور و اجبار) بود. صلح‌نامۀ حدیبیه نمونۀ بارزی از این نوع قراردادهاست. اگر تندروهای کنونی آن موقع حضور داشتند، حتماً پیامبر (ص) را به تحقیر و خارکردن مسلمانان محکوم و عهدنامه را نقض می‌کردند (سهل است؛ خودمطلق‌انگاران ما نفس مذاکره با دشمن را به‌مثابه تحقیر و شکست تلقّی می‌کنند!).

ادامه در فرسته (پست) بعدی 👇

628 viewsوحید احسانی, edited 10:34