#شهر
#مدیریت_شهری


🔴زائر یا مجاور؟ کدام یک مسئله شهر مشهد است؟


👤#محمد_جواد_نطاق


❓تقسیم‌بندی و اولویت‌گذاری چه اثرات و تبعاتی را در نظام برنامه‌ریزی شهری به خصوص در بافت پیرامون حرم ایجاد کرده است؟ سرمایه‌گذران در نهادهای دولتی و خصوصی با نگاه سوداگرانه چگونه از این تقسیم‌بندی در جهت منافع خود بهره برده‌اند؟

❗️جداسازی و حوزه‌بندی گروه مردم بر پایه زائر و مجاور در سال‌های اخیر، اثرات مخربی را در منظر پیرامون حرم به وجود آورده است.

🔸یکی از سیاست ‌گذاری‌های غلط در حوزه اقامت زائر در شهر مشهد، متراکم‌کردن فضاهای اقامتی در پیرامون حرم مطهر رضوی بوده است. موضوعی که می‌توانست با برنامه‌ریزی صحیح در اسناد بالا دست، با تمرکززادیی از بافت پیرامون، ساخت‌و‌ساز صورت گرفته در منطقه ثامن مشهد را تا حدود زیادی کنترل کند.

🔸توسعه حرم مطهر رضوی در دهه 1370 به بعد و ساخت‌و‌ساز لجام گسیخته فضاهای اقامتی و تجاری در پیرامون حرم مسئله‌ای بوده که با تخریب بافت مسکونی ریزدانه حاصل شده است.

🔸تخریب‌های پی در پی در بافت پیرامونی حرم با نگاه سوداگرانه سرمایه‌گذران خصوصی و دولتی در جهت ساخت‌و‌سازهای ساختمان‌های درشت‌دانه، نه تنها مجاورین را از مجاورت حرم گریزانده است، بلکه فرآیند زیارت و حضور زائر را نیز به چالش کشیده است.

📌برنامه‌ریزی جداگانه و دو‌قطبی موجب شده که ارتباط زائرین با مجاورین روز به روز کمتر شود و رابطه آنها به سمت رابطه صرف اقتصادی هدایت شود و تبعات اجتماعی و فرهنگی زیارت در جامعه ساکن، حذف و همبستگی زوار با مجاوران حداقلی شود.

🔹در حال حاضر، دو واژه زائر و مجاور، جایگاه و مفهوم خود را از دست داده‌اند. تا جایی که پیدا کردن هر گونه قرابت معنایی میان شرایط امروز بافت پیرامون حرم و این دو واژه غیر ممکن شده است.


#زائر
#مجاور
#مشهد
#مدیریت_شهری
#بافت_پیرامونی_حرم_رضوی


📝متن
📷 اینستاگرام
🔖 تلگرام
🌐 وب سایت

#شهر
#توسعه_شهر

🔴الگوی مفهومی توسعه شهرهای زیارتی


👤#مهدی_حسین‌زاده


💬بافت مرکزی شهر مشهد در دوره اخیر با گسترش فیزیکی مرزهای حرم، همراه با تخریب بخش‌های زیادی از بافت اطراف آن به بهانه توسعه و رفاه، تغییرات فراوانی را در بازه زمانی 50 سال اخیر شاهد بوده است. هر چند در دو دهه اخیر به واسطه طرح‌ها و برنامه‌ریزی‌های شهری صورت‌گرفته ارزش اقتصادی زمین در آن به شدت بالا رفته، اما بافت سکونتی و اجتماعی آن تا حد زیادی از بین رفته است.

❓بروز مشکلات و معضلات وضع کنونی در پی مداخلات سال‌های اخیر، در اثر پیروی از کدام الگوی توسعه بوده است؟ به عبارت دیگر روح حاکم بر این مداخلات (پارادایم) چه تأثیری در بوجود آمدن وضع کنونی داشته است؟

🔸از حدود دهه پنجاه شمسی همزمان با شروع تدوین طرح‌های شهری تحولات گسترده‌ای در بافت مرکزی شهر مشهد صورت پذیرفت. از همین سال‌ها با احداث رینگ سواره به دوره حرم و پس از آن احداث رینگ سبز، برای اولین بار پیوند کالبدی بین بافت و حرم مطهر گسسته شد. در واقع این اقدام اولین مداخله در راستای قطع شاهرگ‌ها و ساختارهای اساسی شهر و جداسازی اجزای اصلی سازنده سازمان فضایی بافت بود که مقدمه فروپاشی شاکله کلی را فراهم کرد.

🔸دهه‌های بعد و در اوج خود در سال‌های اخیر همزمان با اجرای طرح نوسازی و بهسازی (طرح طاش)، جدایی بافت از حرم تشدید گردید، تا جایی که طاش به وضوح بافت را به دو پهنه قدسی (حرم) و عرفی (بافت شهری) تقسیم کرد.

🔸از طرفی حرم (مکان مذهبی)، نه تنها به طور کامل از فضای شهری جدا شده و هیچ رابطه معناداری را با آن برقرار نمی‌کند، بلکه دچار تعارضات جدی معنایی و کالبدی با ساختمان‌ها و مراکز تجاری بلند مرتبه حول خود شده است.

🔹با وجود مداخلات گسترده انجام شده در بافت در طول زمان بویژه در دوره معاصر، به نظر می‌رسد پیوند بین حرم و محدوده مجاور آن تا حد زیادی از هم گسسته، هرچند رگه‌هایی از این پیوند همچنان قابل کشف و بروز است. با این وجود تغییر پارادایم به نفع مردم و هویت شهر می‌تواند نقطه عطف روند مداخلات صورت گرفته باشد.

#مشهد
#توسعه_حرم_مطهر
#بافت_مرکزی_شهر


📝متن
📷 اینستاگرام
🔖 تلگرام
🌐 وب سایت

🔸ماهیت هنر اسلامی

بحث در مورد ذات و ماهیت هنر اسلامی، همچنان مفتوح است.

هنر اسلامی با یک معنی، بر مجموعه دست‌ساخته‌های متنوع و تمدن و هنر ملل مسلمان اطلاق می‌شود. در حالی‌که چنین نیست. هنر اسلامی منحصر به چند گنبد۱ اینجا و چند تاق آنجا نمی‌شود.

نوع هنری که در هر تمدن پرورش می‌یابد، وابسته به ساختار دینی است که آن تمدن را تغذیه کرده است.

در قول رایج، هنر اسلامی مجموعه میراث بر جای مانده از فرهنگ و تمدنی است که به عالم اسلام تعلق دارد. عالم اسلام نیز از حقیقتی معنوی در بطن سنت متجلی شده‌است.

هنر اسلامی از قوانین ظهور زیبایی در طبیعت پیروی می‌کند، اما نتیجه آن تقلید از طبیعت نیست.


🔖هنر، فلسفه، زیبایی؛ مجموعه مقالات دکتر علیرضا نوروزی‌طلب. (1398). انتشارات پژوهشکده‌نظر.


🆔 مطالعات راهبردی پژوهشکده‌نظر

#شهر
#بافت_فرسوده

🔴به بافت تاریخی با دید فرسوده نگاه نکنیم!


👤#امین_ماهان


💬بی‌توجهی به بحث‌های هویتی و زمینه‌های تاریخی در تعریف فوق که گام اول هدف‌گذاری محسوب می‌شود، سؤتفاهمی بزرگ را برای مجریان طرح به وجود آورده است. جایی که بخش بزرگی از بافت‌های تاریخی شهرهای ایران تحت عنوان بافت فرسوده، تخریب و با ساختمان‌های نوساز چندطبقه جایگزین شدند.

🔸از سوی دیگر ناهماهنگی در میان دستگاه‌های متولی نیز، این امر را تشدید کرد. جایی که سهل‌انگاری سازمان میراث فرهنگی در تعریف و تدقیق عرصه و حریم بافت‌های تاریخی امکان مداخله به موقع و حفاظت از بافت‌های واجد ارزش را در بسیاری از موارد، از آنها گرفت و نگاه برنامه‌ریز و ماشینی شهرداری‌ها و اداره‌های مسکن و شهرسازی بافت‌های هویتمند شهری را با مجموعه آپارتمان‌های نوساز جایگزین کرد.

🔸شناخت دقیق موضوع و پیش‌بینی تبعات و اثرات بعدی آن، قبل از تصویب هرگونه قانونی الزامی می‌باشد. از سوی دیگر آموزش و توجیه کارشناسان دستگاه‌های متولی و مشاوران تهیه کننده طرح‌ها، نسبت به اهمیت موضوع، از دیگر ضروریات اجرای هر طرح محسوب می‌شود.

🔹با همه این احوال و با وجود از دست رفتن بخش‌های زیادی از هویت ملی و منطقه‌ای شهرها، امروزه نیاز به هماهنگی و همکاری هر چه بیشتر میان ارگانهای متولی در زمینه مستندنگاری کامل بافت‌های تاریخی باقیمانده، تدوین ضوابط مناسب در عرصه و حریم، آموزش و اطلاع‌رسانی عمومی و ارائه خدمات و تسهیلات منطبق با شان تاریخی بافت، بیش از پیش احساس می‌شود.


#بافت_تاریخی
#بازآفرینی_شهری
#محله_جولان_همدان
#میراث_فرهنگی


📝متن
📷 اینستاگرام
🔖 تلگرام
🌐 وب سایت

🆔 مطالعات راهبردی پژوهشکده‌نظر

#شهر
#مدیریت_شهری

🔴نقد نظام مدیریت ساخت ‌و ساز شهری تهران(1)؛ تا وضع مطلوب، از وضع موجود


👤#آرش_تقی‌پور_اختری


💬مطالعه پیرامون نحوه ایجاد و سازمان‌دهی فضا توسط انسان، احتمالا تاریخی به درازای تلاش وی برای مناسب‌سازی طبیعت و یا غلبه بر آن جهت پیش‌برد آرزوها و کسب آسایش و آرامش دارد. اما پس از مشخص شدن پیامدهای توسعه تک بعدی اقتصادی، و بروز مفاهیمی نظیر «توسعه پایدار»، ساخت‌وساز در مقیاس شهر که خود امری پیچیده بود، بواسطه رویکردهای جدید و کل‌نگرانه، در جایگاه یک برساخته اجتماعی قرار گرفته؛ و اهمیت و پیچیدگی کیفیت مدیریت آن، بیش‌از پیش برجسته شد.

❗️در این راستا «حکمروایی» به عنوان یکی از الگوهای نوین مدیریتی که توجه بیشتری نسبت به وجوه اجتماعی دارد، مطرح می‌شود.

🔸محیط مصنوع، بسته به درک ایستا و یا پویا، محصول و یا عین «ساخت‌وساز» است. «ساخت‌وساز شهری» را عمل ایجاد فضای کالبدی برای پیش‌برد عملکردهای شهری تعریف کرده‌اند؛ که سازمان فضایی شهر در همبستگی با استمرار آن شکل می‌گیرد.

🔸در بستر کشور ایران و مشخصا شهر تهران، نهادها و دستگاه‌های مختلفی مدیریت ساخت‌وساز شهری را برعهده‌دارند.

🔸در این بین متولیان عمده را باید به تفکیک ماموریت‌های مدیریتی شامل، تمرکز برنامه‌ریزی در بخش دولتی (شورای عالی،‌سازمان برنامه)؛ کنترل در بخش عمومی (شهرداری و نظام مهندسی)؛ تخصیص در بخش خصولتی (شرکت‌های باز آفرینی ‌شهری؛ بانک و بیمه؛ شرکت‌های آب، برق و غیره)؛ هدایت ‌و رهبری در بخش مردمی (مجلس شورای اسلامی، شورای شهر، استفاده‌کنندگان نهایی و غیره)؛ و در نهایت سازمان‌دهی را در بخش خصوصی (سازندگان، بنگاه‌های معاملات ملی، دفاتر مهندسی) جست‌وجو کرد.

🔸لکن با در نظر گرفتن «حکمروایی خوب شهری» در جایگاه یک الگوی مطلوب مدیریتی، می‌توان نسبت آن با عملکرد جاری را چنین توصیف کرد:

🔹در حالیکه انتظار می‌رود تا یک نظام خوب حکمروایانه در عرصه مدیریت ساخت‌وساز شهری در تهران، بتواند با پیگیری «رشد عادلانه، متوازن و توانمندساز»، در پی «حل مسائل کالبدی و فضایی شهر تهران»، در جهت دستیابی به «فرآورده پایدار و قابل استطاعت» باشد؛ و این مسیر را با «اتکا به ظرفیت‌های درون‌زا و مبتنی بر ارزش‌های محلی» به وسیله «سازمانی همیار، کارآمد و جمع‌گرا» که آماده «مواجه با چالش‌های قانونی-اجرایی مدیریت شهری تهران» است، طی کند.

📌 اما سازوکار موجود، برای «تثبیت جایگاه و اعمال قدرت»، پیگیر «تحقق درآمد‌های مورد نیاز خود»، برای «انجام آن دسته از ماموریت‌هایی است که تبعات تخطی از آن‌ها، هزینه سیاسی و یا پیگرد قانونی دارد»؛ و این مسیر را برمبنای «فرآیندها و محتواهای ناکارآمد»، با اتکا به «دارایی‌ها و مهارت‌های سازندگان»، و به قیمت «کالایی شدن فضای شهری» طی می‌کند.


#مدیریت
#ساخت_‌و_ساز_شهری
#حکمروایی_خوب


📝متن
📷 اینستاگرام
🔖 تلگرام
🌐 وب سایت

#گردشگری
#میراث_فرهنگی

🔴گردشگری و پاسداشت میراث فرهنگی


👤#مهدیه_شهرابی_فراهانی


💬میراث فرهنگی مصداق هویت فرهنگی و ارزش‌های جامعه محسوب می‌شود که بی‌شک توجه بدان، اشاره به حمایت و مراقبت از مردمان هر جامعه‌ای دارد.
میراث فرهنگی چنان حائز اهمیت است که برخی جوامع در صدد آفرینش آن برآمده‌اند تا نسل‌های آتی صحبتی برای تاریخ و پیشینه خود داشته باشند. تجلی و بیان فرهنگ و تاریخ زندگانی مردمانی که به آن تعلق دارند همه آن چیزی است از گذشتگان به جای مانده است از این رو توجه به میراث فرهنگی بسترساز خلاقیت‌ها و آفرینش‌های جدید نسل معاصر خواهد بود.

🔸تاکنون گردشگری اقدامی ابزاری و یا رویکرد منفعت‌گرا به میراث فرهنگی بوده است. بدین مفهوم که گردشگری صرفا اقدامی است برای استفاده از منابع میراث فرهنگی و این امر در آینده‌ای نه چندان دور موجبات آسیب‌های جدی را به همراه خواهد داشت.

🔸در اینجا بایستی بر این نکته مهر تایید گذاشت که البته نگاه ابزاری به میراث فرهنگی و گردشگری، آثاری جز آسیب و صدمه نخواهد داشت؛ اما ذکر این نکته ضروری است که نوع نگاه و نگرش تعیین‌کننده این مهم خواهد بود.

🔸پذیرش و قبول میراث فرهنگی در یک مقصد از سوی ساکنین، ایجاد احساس تعلق و در ازای آن هویت فرهنگی فعالیت‌هایی است که می‌تواند توجه ساکنین و جامعه محلی را جلب نموده و در حفظ و احیای فرهنگ خودجوش عمل نمایند.

🔹میراث فرهنگی اعم از آثار و بناهای تاریخی، معماری، هنر، آیین‌ها و آداب و رسوم، وقتی در زمره تعلق اجتماعی جامعه مقصد تعریف شوند، این احساس تعلق غنای فرهنگی را به همراه داشته و همگی به عنوان یک رسانه و مرجع محافظت‌کننده از آن میراث بر می‌آیند.

🔹از سوی دیگر گردشگری در راستای این تعلق فرهنگی می‌تواند عاملی باشد برای ادراک ساکنین و نهادها بر اهمیت میراث فرهنگی. گردشگری اقدامی در جهت توسعه و توجه هر چه بیشتر به میراث فرهنگی آن جامعه خواهد شد.


#گردشگری
#میراث_فرهنگی


📝متن
📷 اینستاگرام
🔖 تلگرام
🌐 وب سایت

🆔 مطالعات راهبردی پژوهشکده‌نظر

#منظر
#منظر شهری

🔴امرِ «حاضر» در منظرِ شهر


👤#مریم_مجیدی


❓نسبت شهروند و منظر شهر چگونه است؟ «شهروندِ حاضر» چه کسی است؟ یا «حضور» در شهر چگونه رخ می دهد؟

🔸حضور، وجود و بودنی است که بقیۀ بودن‌ها و وجود داشتن‌ها، متأثر از آن هستند (تحت تأثیر آن قرار می گیرند) و حضور بر آنها ارجحیت دارد.

❗️اما غرض از بسط این کلمه و طرح این مسئله، ارتباطی است که می‌توان بین این مفهوم، مفهوم منظر شهر و شهروند یافت.

🔸در تعریف منظر و منظر شهری، آن را جدایی‌ناپذیری جهان مادی زندگی و فهم و ذهن انسان می دانیم. بدین معنا که اگر رابطۀ هر پدیده ‌ای را با فاعلی که آن را ایجاد کرده، در نظر بگیریم، این رابطه، دو وجودی است که یکی از آنها نسبت به دیگری (‌به تعبیر ملاصدرا) وجود رابط است؛ یعنی نمی‌‌توان آن را از فاعل جدا کرد.

🔹بنابراین «امر حاضر» در منظر شهر، همان شهروند است که در منظر شهر «حضور» دارد و نه «ظهور». ح
ضور وجودی فراتر از بودن است. وجودی است که بر دیگر بودن ‌ها ارجح است، کیفیتی است که با صِرف ِبودن متفاوت است. در واقع بودن تمام و کمال و بی واسطه است. شهروند باید بدین سان در شهر حاضر بوده و حضور داشته باشد.

#منظر_شهر
#شهروند
#حضور


📝متن
📷 اینستاگرام
🔖 تلگرام
🌐 وب سایت

#منظر
#تاب_آوری

🔴طراحی و برنامه‌‌ریزی تاب‌‌آور رودخانه‌‌های شهری تهران در مواجهه با آشوب سیل


👤#دلآرام_سبکرو


❓چگونه رویکرد نوین تاب‌‌آوری می‌تواند محیط آشوبناک رودهای شهر تهران را به محیطی پایدار تبدیل نماید؟

💬در دهۀ اخیر، معماری منظر به ‌واسطۀ تغییرات اقلیمی و مداخلات تک‌بعدی دولت‌ها با چالش‌های متعددی رو‌به‌رو شده‌است که این چالش‌ها، تهدیدی برای زیرساخت‌های شهری و منظر به‌شمار‌می‌آیند. در این دوره، رودخانه‌ها به عنوان یکی از مؤلفه‌های طبیعی شهری، با توجه به عدم طراحی و برنامه‌ریزی صحیح به سمت اضمحلال محیطی پیش‌ رفته‌اند و نقش کمرنگی در معادلات شهری تهران پیدا‌ نموده‌‌اند و به ‌تبع آن کیفیت زندگی شهروندان را تنزل داده‌اند.

🔸در این میان می‌توان عنوان‌نمود، مجموعه عوامل محیطی نظیر شکل کشیدۀ حوزه‌ای رودها، نابودی پوشش گیاهی، توسعه و گسترش مناطق شهری باعث شده‌اند که عوامل هیدرولوژیکی نظیر میزان نفوذپذیری کاهش، میزان رواناب در این حوزه و به‌ تبع آن ارتفاع رواناب‌ها و دِبی آب در این رودها افزایش‌یابد.

🔸همچنین مجموعه ساختارهایی نظیر دیوارۀ ساحلی، سدها و کانال‌سازی که جهت ایمنی در مقابل سیل احداث شده‌اند، به جایِ اجازه ‌دادن به رودخانه جهت طی روند طبیعی خود، موجب افزایش خطر بروز سیل و ایجاد شرایط بحرانی در زمان وقوع سیل گردیده‌اند.

🔸دولت با اتخاذ سیاست‌هایی چون طرح جامع 1347 و 1369، با نگاه تک‌بعدی، صلب و مهندسی، ارزش این دالان‌های طبیعی را تا سطح مسیل و کانال دفع سیلاب تراس‌‌بندی‌ شده تنزل داد. اما برخلاف طرح‌های جامع مذکور، در طرح جامع سال 1385 همگام با تغییرات جهانی، به ارزش‌های طبیعی رودهای شهری توجه ‌نمود تا بتوان رویکردی سازگار براساس شرایط در مواقع بحران اتخاذ‌ نماید.

📌در دهه های اخیر، مفهوم نوین تاب‌آوری در راستای کاهش اختلالات محیطی به عنوان فهم جدیدی از ارتباط انسان با محیط در فضاهای منظرین شهری مورد توجه واقع ‌شده‌‌است که می‌توان بازآفرینی و بازیابی محیط‌های آشوبناک از اهداف این رویکرد برشمرد.

🔹تاب‌آوری با توجه به پیشرفت چشمگیر خطرات نو ظهور در سطح جهانی، دیدگاه غالب را از تمرکز صرف بر کاهش آسیب‌پذیری به افزایش مقاومت در برابر بلایا، تغییر داده‌است. بنابراین به ‌نظر می‌رسد، این نظریه می‌تواند کمک شایانی در راستای کاهش خطر سیل و بازیابی اکوسیستم‌ های ‌طبیعی رودها نماید و به ابعاد مختلف محیطی و اجتماعی اعم از پتانسیل‌های اکولوژیکی، بومی، تاریخی و فرهنگی توجه داشته‌باشد و برنامه‌ریزی و طراحی منظر رودخانه‌های شهری تهران را به‌سوی یک برنامۀ جامع سوق ‌دهد.


#معماری_منظر
#رودخانه‌های_شهری_تهران
#آشوب_سیل


📝متن
📷 اینستاگرام
🔖 تلگرام
🌐 وب سایت

📝طبق آمار گلوبال اکونومی، شاخص فرار مغزها از سال 2007 تا 2021 بین 173 کشور جهان، ایران با ضریب 5.30 در رتبه 96 با رتبه متوسط کشورهای مهاجرفرست قرار دارد.
(theglobaleconomy.com)


👤#بابک_داریوش


🔸افراد و رسانه‌هایی که همه روزه فریاد فرار مغزها سر می‌دهند که ژن ایرانی درحال تضعیف است، این آمار را ببیند.

🔸حتی وزیر علوم هم بر اساس اطلاعات نادرست نظریه مهاجرت ژن‌ها را مطرح کرده و کتاب آن را نوشت.

⁉️اینها این آمار را ندیده‌اند؟

🔸با وجود این آمار، مساله اصلی تعداد مهاجرت‌ تحصیل کرده‌ها نیست و مساله کشور اشتباه تشخیص داده شده است.

✅سوال این است که چرا با وجود این همه تحصیل کرده و مغر باقی‌مانده، وضع کشور اینگونه است؟ آیا تحصیل کرده‌ها واقعی رفته‌اند و تحصیل کرده نماها مانده‌ند؟
سازوکاری برای بهره‌مندی از مغزهای باقی‌مانده مهیا نشده است؟
یا اراده‌ای وجود دارد که نخبگان واقعی وارد جریان حکمرانی نشوند؟

📌اینها سؤالاتی است که دانشگاه‌ها، همه مراکز تحقیقاتی و اتاق‌های‌فکر باید روشنگری کنند.


#فرار_مغزها
#آمارهای_تخیلی
#آموزش_عالی


🆔 مطالعات راهبردی پژوهشکده‌نظر

#منظر
#منظر_راه

🔴ترافیک زایشی، نتیجه چاره‌ اندیشی‌ های غلط و معضل‌ پنداری ترافیک!


👤#سعید_غلامپور


💬این روزها نهادهای متولی در مساله حل معضلی به نام ترافیک، با انجام اقداماتی نظیر؛ احداث پل‌ها، تونل‌ها، بزرگراه‌‌ها و ... تا چه میزان توانسته‌‌اند در جهت کاهش ترافیک و ازدحام سواره مؤثر عمل کنند؟

🔸لذت تسهیل تردد سواره کم‌کم حتی لذت هم ‌مسیر شدن مردمان پیاده با سواره را هم گرفت. مخاطرات ناشی از سرعت و ازدحام تدریجی وسایل نقلیه در کنار لذت سواره بودن و ارتباط آسان و سریع، معابر شهری را از آنِ ارابه‌های آهنین کوچک و بزرگ کرد.

🔸فرصت‌های بسیاری فراهم آوردند تا سواره‌ها بتوانند جولان بیشتری در شهرها دهند. غافل از اینکه فرصت زیست مردمان شهر را نیز به سرعت گرفتند.

🔸تفکر ویروسی ساخت آزادراه‌های بدون پشتوانه فکری به همین اندازه می‌تواند خطرناک بوده و عرصه زیستی بشر را هرچه بیشتر تنگ و تنگ‌تر کند.

❗️خلق فرصت حرکت برای سواره یعنی زایش ترافیک مضاعف!

🔸پایتخت نشینان با ایجاد فرصتی هرچند کوتاه کوله بار سفر خویش را بسته و رهسپار خطه شمالی ایران می‌شوند. با افتتاح آزادراه شمال، نبوغ تصمیم‌گیران حوزه راه، ترافیک سفر به سمت شمال را در یک مسیر متمرکز کرده و لذت سفر را نیز از مسافران خواهد گرفت.

🔹توسعه طرح‌هایی مشابه، مقصد مسافران نیز به نابودی کشیده شده و تصور حذف زحمت سفر، زحمت مضاعفی را بر دوش بومیان آن تحمیل خواهد نمود. عدالتی همه شمول که مستلزم تغییر زاویه نگاه تصمیم‌گیران و متولیان این امر خواهد بود.



#ترافیک_زایشی
#معضل_ترافیک
#توسعه_شبکه_آزادراهی
#تصمیم_غلط



📝متن
📷 اینستاگرام
🔖 تلگرام
🌐 وب سایت

🔸زندگی رو به دشت


اکولوژی دانش پدیده‌های محیط و روابط میان آن‌هاست. علمی است که محیط را مجموعه‌ای از سیستم‌های پایین‌دستی می‌شناسد که در ارتباطی معنادار، سیستم بزرگ‌تر را پدید می‌آورند.

منظر اما، آن سیستم بزرگ‌تر، بر اساس فهم ناظر است. تفسیر "آن"، چیز تازه‌ای است که انسان می‌فهمد، نه "آن" که در بیرون است.

میل ماندگار به ارتباط نزدیک با طبیعت، در هنر، معماری و شهر ایرانیان اثر عمیقی بر جاگذاشته است. از جمله ایوان را بعنوان اندام ویژۀ «تماشای بیرون» پدید آورده تا دشت از قاب میان آن جلوه‌گری کند.

اکولوژی اگر علم به اجزا و روابط اکوسیستم باشد، دانشی تکثرگراست که با منظر که دانشی وحدت‌آفرین از اجزای متکثر است تفاوت دارد.

اکولوژی اجزا را مستقلا و در جوار هم می‌بیند و رشته حیات را میان آنها دنبال می‌کند. منظر اجزا را در هیبت یک کل می‌بیند که واجد تشخص و هویت است.

نگاه منظر کل‌ساختن از عناصر متکثر است. این نگاه، روایت ناظر از دنیای مقابل است؛ دنیایی که انسان در آن زندگی می‌کند.


🔖مجله منظر، شماره 32


🆔 مطالعات راهبردی پژوهشکده‌نظر

#شهر
#مسکن

🔴«اشتغال زایی» جایگزین «تولید مسکن انبوه» شود


👤#یونس_غربالی_مقدم


❓در شرایط کنونی از اقتصاد کشور، سرمایه‌گذاری بخش دولتی برای غلبه بر مشکل مسکن تا چه اندازه سیاست مناسب و کارآمدی است؟
در شرایطی که کشور نیاز به رشد اقتصادی بالاتر برای برون رفت از رکود حاکم بر فعالیت‌های تولیدی و بازرگانی است، آیا تولید مسکن انبوه می‌تواند سیاست مناسبی برای رونق اقتصادی باشد؟

🔸حضور دولت در ساخت مسکن انبوه به عنوان رقیب جدی در بازار مسکن ضمن تداخل در روند ساخت و ساز موجود، سیگنال ناخوشایندی را در بازار به همراه دارد.

🔸دولت با انواع محدودیت‌های بودجه‌ای و تحریمی مواجه بوده و می‌بایست با اتخاذ سیاست‌های تسهیل‌گرایانه حضور بخش غیردولتی را در بخش‌های مختلف از جمله مسکن فراهم نموده و منابع اندک در اختیار خود را برای بخش‌هایی هزینه نماید که تحرک بخشی فعالیت‌های اقتصادی را به همراه بیاورد تا از هدررفت منابع و زمین‌گیر شدن سرمایه‌ها جلوگیری نماید.

🔸چنانچه بهای تولید هر متر مربع واحد مسکونی را حداقل 6 میلیون تومان و متوسط متراژ آن را 75 متر در نظر بگیریم سالانه حدود 450 هزار میلیارد تومان برای ساخت یک میلیون واحد مسکونی می‌باشد که نیازمند مشارکت عمومی و خصوصی در تأمین آن و تزریق منابع به بخش مسکن است. منابع فوق بدون در نظر گرفتن بهای زمین، هزینه‌های زیرساختی اعم از راه و خطوط دسترسی، انشعابات آب، برق، گاز و سایر خدمات مورد نیاز دولتی می‌باشد.

🔸رویکرد تکوینی ساخت مسکن بر این واقعیت تأکید دارد که در طول تاریخ تجمع افراد برای مکان‌های برخوردار از ظرفیت اشتغال، ضرورت سکونت و ساخت مسکن در حوزه پیرامونی فعالیت را در پی داشته است. به عبارت دیگر اشتغال امری بسیار مهمتر از سکونت بوده و افراد به تدریج با کسب درآمد ناشی از اشتغال، محل زیست خود را نیز تأمین و توسعه می‌دهند.

🔸انباشت سرمایه در بخش مسکن به ویژه در کشورهای درحال توسعه که با محدودیت در منابع مالی مواجه هستند، از دیدگاه کلان غیرمولد بوده و در برخی موارد به عنوان هزینه‌های سربار اجتماعی تلقی می‌شود.

🔹میزان اشتغالزایی در این بخش عمدتاً محدود به نیروی کار ساده و برای دوره زمانی ساخت و ساز می‌باشد
باتوجه به حجم بالای بیکاری و اشتغال ناقص در کشور (حدود 48 درصد از جمعیت فعال کشور را شامل می‌شود)، انتظار می‌رود در سال آینده شاهد چرخش سیاست از تولید مسکن انبوه به اشتغال‌زایی در بخش‌های مختلف و پربازده اقتصادی باشیم.


#مسکن_انبوه
#اشتغالزایی
#ساختار_قدرت
#دولت


📝متن
📷 اینستاگرام
🔖 تلگرام
🌐 وب سایت

🔸منظر شهری

مطالبه ارتقای کیفیت منظر شهری در محافل علمی، حرفه‌ای و تصمیم‌گیری، قبل از آن که بدقت تعریف شده باشد، حاکی از اهمیت آن است.

منظر شهر، مهمترین حامل هویت شهر است. روایت مفاهیمی است که برآمده از توده، فعالیت و رویدادهای شهر است که در طول تاریخ و در تعامل انسان‌ها با محیط و با یکدیگر پدید آمده‌اند.

خواست متواتر مدیریت شهری برای بهره‌مندی از منافع منظرشهری، آنچنان که درخور آن است پاسخ داده نشده است. شورای عالی شهرسازی تاکنون مصوبه‌هایی برای ساماندهی منظر شهری تدوین و ارائه کرده که با مبانی علمی این مفهوم فاصله زیاد دارد. همه این اقدامات علی‌رغم ارزش آنها، در مقابل عمق و وسعت دانش منظر شهری و نقش آن در کیفیت محیط شهر ناچیز است.

همایش ملی «منظر شهری» با طرح گسترده موضوع از منظر دانش‌های مختلف به عنوان یک اقدام بنیادین، زمینه‌ساز معرفی ماهیت میان‌رشته‌ای «منظر شهری» بوده است.


🔖مجموعه مقالات همایش ملی منظر شهری. (1389). با همکاری پژوهشکده‌نظر، پژوهشکده هنر و فرهنگ، شهرداری تهران و شهرداری قزوین.



🆔 مطالعات راهبردی پژوهشکده‌نظر

#شهر
#مسکن


🔴مسکن چینی _ مسکن ایرانی، مسأله این نیست!


👤#سینا_ناصری


🔸پس از صحبت از ساخت مسکن ارزان قیمت در سطح وسیع توسط وزارت راه و شهرسازی، مساله ساخت انبوه مسکن توسط دو گروه انبوه سازان ایرانی یا واگذاری ساخت به انبوه سازان چینی مطرح شده است،
صحبت از حضور چینی‌ها به منظور ساخت نوع ارزان مسکن بلافاصله با واکنش سازندگان داخلی منجمله انبوه‌سازان ایرانی روبرو شد و مساله «توان داخلی» برای ساخت چنین نوع مسکنی مطرح گردید رخدادی که پیش از این در پروژه مسکن مهر به عنوان نمونه عملیاتی مسکن ارزان کلان مقیاس در بوته آزمایش قرار گرفته بود.

🔸هر چند که ساخت مسکن ارزان وابستگی مستقیمی با «صنعت پیشرفته پیشرو در حوزه ساخت» دارد؛ اما پیمایش‌های صورت گرفته در موارد گذشته این نوع مسکن (دولتی – حمایتی - ارزان) نشان می‌دهد که مساله اصلی در این نوع مسکن اساسا کیفیت ساخت و به نوعی کالبد ساختمان‌ها نیست که با واسپاری آن‌ها به سازندگان خارجی در صدد بالا بودن کیفی کالبد ساختمان‌ها باشیم و بر این نقطه نظر باشیم که آیا در داخل کشور توان اجرای چنین پروژه در این سطح وسیع وجود دارد یا خیر.

🔹بنابراین ساخت مسکن چه توسط نیروهای داخلی و اعتماد و تکیه به آنان و توانمندی‌شان، و چه بدست شرکت¬های خارجی و تکیه بر استفاده از تکنولوژی‌های روز ساخت، تنها بخشی از مساله مسکن ارزان است و درگیرشدن بیش از حد به این موضوع می‌تواند باعث نادیده انگاشتن مسائل مهم¬تری در این طرح مسکن گردد که بدون شک تبعات آن به مراتب بیش از آن چیزی است که در جدال ساخت ایرانی یا چینی امروزه بوجود آمده است.


#کالبد_مسکن
#مسأله_مسکن
#کیفیت_سکونت
#تکنولوژی_ساخت



📝متن
📷 اینستاگرام
🔖 تلگرام
🌐 وب سایت

🔸حیات به روایت ایرانیان

انسان با انتخاب از میان عناصر طبیعت و چیدمان جدید از آنها، فضایی می‌آفریند که حامل معنای مورد نظر اوست. پس از آن، زمانی را در فضا به زندگی می‌گذراند؛ تدریجاً «فضا» به «مکان» بدل می‌شود. «فضا»، صورت مطلوب و بایسته زندگی انسان و «مکان»، محصول تلفیق زندگی با آن است.

حیاط، به معنای آنجا که در پیرامون است، نوع مشهور فضای ایرانی است. مکان و منظری است که به تدریج و در طی هزاره‌ها، شکل نهایی خود را یافته و به عنوان جوهر فضا، در اقسام مختلف معماری ایران بروز کرده است. در این روند، حیاط به مثابه عنصر حامل معنا، به «جسم» معماری، روح و «جان» می‌بخشد؛ حیاط موجب حیات می‌شود.

مراسم سلام عید دوره قاجار در میدان ارگ تهران، گویای روند دمیده‌شدن حیات در فضای زندگی ایرانی است. رفتاری که خود را با منظر ایرانی انطباق داده است؛ علیرغم آن که جای زیادی برای جمعیت انبوه وجود ندارد، اما گویی این رفتار در آن فضاست که منزلت واقعی خود را به دست می‌آورد. نمایش صحنه‌ایست از حیات به روایت ایرانیان.


🔖مجله منظر، شماره 30


🆔 مطالعات راهبردی پژوهشکده‌نظر

#شهر
#مسکن

🔴فضای میانی، گمشده ساختمان‌های مسکونیِ تهران


👤#ضیا_حسین‌زاده

❓راه حل مناسب جهت ارتقاء کیفیتِ سکونت در ساختمان هایِ مسکونیِ میان مرتبه (5 تا 7 طبقه) در کلان شهر تهران چیست؟

💬مسکن یکی از مهم‌ترین فضاهای زیستی انسان در شهر از گذشته تا کنون بوده است و هر فرد بیشترین زمان خود در طول شبانه روز را در خانه می‌گذراند. این مکان باید محلی جهت بازیابی خویش، آسودن از استرس‌ها و فشار روزانه باشد. با این وجود در عصر حاضر این فضا به یکی از بی‌کیفیت‌ترین فضاها تبدیل شده است.

🔸گاهاً به جای این که مأمنی برای بازیابی فرد، آسایش و رشد و تعالی وی به زندانی تبدیل شده است که هر کس باید به نحوی خود را با آن وفق دهد و شرایط نامطلوب آن را تحمل کند. از جمله معضلاتِ کیفیِ مسکن آپارتمانی در کلان شهرها، عدم ارتباط آنها با طبیعت و اجتماع است که آنها را برای اقامت طولانی مدت نامناسب ساخته است.

🔸نگاه مسؤلین امر در کشور در طی چند دهه گذشته در غالب موارد، معطوف به آمار و ارقام بوده است و هدف را تنها افزایش تعداد مسکن تولیدی در هر دولت قرار داده‌اند. این امر موجب شده است به کلی از مسئله کیفیتِ سکونت و تبعات اجتماعی و روانی آن غافل شوند.

🔸طرف دیگر، منتقدینی هستند که بدون توجه به وضعیت اقتصادی کشور، راهکارهایی ایده‌آل، پرهزینه و غیر عملی در شرایط کنونی ارائه می‌دهند. هیج یک از این دو دیدگاه تاکنون راه گشای ارتقاء کیفیت مسکن در کشور نبوده است.

🔹می‌توان با استفاده از ظرفیت فضاهای میانی در ساختمان‌های مسکونی، بخش قابل توجهی از ضعف در کیفیت سکونت در مسکن آپارتمانی را جبران کرد. از جمله عوامل کیفیت بخش به زندگی و سکونت در ارتباط بی‌واسطه ساکنین با طبیعت و اجتماع، به عنوان دو منبع اصلی شناخت انسان از جهان پیرامون، است در این راستا می‌توان با توجه دوباره به ظرفیت فضاهای میانی ساختمان‌های مسکونی، همچون بام ساختمان‌ها و استفاده بهینه از آنها، مجدداً این فضاها را در اختیارِ ساکنین (جهت برقراری اراتباطات همسایگی با هم و پیوند بیشتر با طبیعت) و نه در سیطره تأسیسات و اضافات ساختمانی قرار داد و بخش قابل توجهی از عدم مطلوبیت فضای بسته آپارتمانی را جبران نمود.


#ساختمان_مسکونی
#خانه
#طبیعت
#اجتماع


📝متن
📷 اینستاگرام
🔖 تلگرام
🌐 وب سایت

#معماری
#مبانی نظری

🔴مرزی برای منیّت نااهلان معماری


👤#محمدرضا_فروزنده


❓آیا چیستیِ مفاهیمی چون «معماری» بایستۀ ترسیم مرز هستند؟

💬«تجرید» و «انتزاع» که خود را در «نام»ها عیان می‌کنند خصلت‌هایی انسانی‌اند که هم مایۀ رشدند و هم مایۀ رکود. مایۀ رشداند چون ما را از آشفتگی تفسیر می‌رهانند و مراتب استنتاج را فراهم می‌‌کنند؛ و مایۀ رکوداند چون مفاهیم را اسیر و محبوس می‌کنند.

🔸امروزه ما هر صدایی که شکل و شمایلی حداقلی از یک قطعه را دارا باشد «موسیقی» می نامیم و به طور کلی هر محصولی را که قادر باشیم در دسته های هنر هفتگانه بگنجانیم «هنر» می پنداریم.

🔸به همین ترتیب هر بنایی را «معماری» می خوانیم؛ بدون آن که پیش از آن به این پرسش پاسخ دهیم و آن را با پاسخ قیاس کنیم: «معماری» چیست؟ آیا این گونه مفاهیم بایستۀ ترسیم «مرز» اند؟

🔸«معماری» نیز از دسته مفاهیمی است که خود «علم» نیست؛ «علم» خادم اوست و نه مخدوم آن. بنابراین دشوار است که آن را مبتنی بر مشاهده و تجربۀ صرف تعریف کرد و اگر نتوان چنین کرد، تنها چیزی که باقی می ماند اندیشه‌هایی است که افراد «اهل» با خود حمل می‌کنند.

🔸فردی در قامت معمار که به حرفۀ معماری می‌پردازد می‌تواند این طفل به بلوغ رسیده را به مسیری دیگر رهنمایی کند؛ لیکن شایسته نیست که او را دفن کن و جنین خویش را جایگزین کند.

🔹آنها مجسمه‌ای را جایگزین معماری (این محمل مواجهه) می‌کنند و به بت پرستی می‌پردازند. بنابراین تنها چیزی که باقی می‌ماند همین قید اخلاقی است: «احترام». واژه‌ای از خانواده «حریم»؛ همان مرزی مبهم و ذهنی که باید «اهل» (ساکن) آن خانه باشی تا بتوانی از آن عبور کنی.


#مبانی_نظری
#معماری
#علم


📝متن
📷 اینستاگرام
🔖 تلگرام
🌐 وب سایت

🔸فلسفه وجودی نهاد

مشکلات متعدد و پیچیده‌ای از واگرایی، عدم یکپارچگی و ناهماهنگی در جهت‌گیری‌ها، سیاستگذاری‌ها، برنامه‌ریزی‌ها و اجرای برنامه‌های شهری در ایران حاصل شده است.

نطفه اولیه مشکل آنجا شکل‌ گرفت که در قانون، نظام برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های توسعه شهری مجزا از یکدیگر تعریف شدند.

از یک سو نظام برنامه‌ریزی طرح‌های توسعه شهری در اختیار وزارت راه و شهرسازی قرار دارد که بدنه کارشناسی گسترده‌ای را تجهیز کرده است.

از سوی دیگر، نظام اجرای برنامه‌های مصوب به صورت کامل در اختیار شهرداری‌ها قرار گرفته است.
این امر موجب بروز جدایی شدید میان برنامه و اجرای آن در همه ابعاد شده است.

بنابراین تشکیل نهادی برای برنامه‌ریزی و مدیریت شهری تهران می‌توانست مشکلات و آثار تبعی ناشی از این مسائل را تا حدود زیادی رفع و جایگاهی واقعی برای بدنه تخصصی فراهم کند.



🔖عندلیب، علیرضا. (1397). تجربه نهاد طرح جامع تهران. انتشارات پژوهشکده‌نظر.



🆔 مطالعات راهبردی پژوهشکده‌نظر