Telegram Web Link
به بهانه انتشار اخبار کذب پیرامون مرجعیت

🔸 راز و رمز اقتدار تشیع

سیدفرید حاج سید جوادی(مدرس فقه و اصول)

🔹 هویت تشیع از ابتدا با محوریت نهاد امامت شکل گرفته است. اگرچه تعدی غاصبان فرصت آن را فراهم نکرد که امامت با تمامی شئون‌اش در جامعه اسلامی میدان‌دار شود، اما شیعیان در گذر زمان ارتباط و بهره‌مندی خود از هدایت و ولایت ائمه علیهم السلام را بسط و تعمیق بخشیدند. تطورات قدرت مدعیان خلافت و ریاست بر مسلمین، فراز و فرود حضور اهل بیت در اجتماع را رقم می‌زد. تا آنکه از مقطعی به حصر ائمه علیهم السلام و محرومیت شیعیان از دسترسی بی‌واسطه به ایشان انجامید. روند تضییق و محدودسازی تا آنجا شدت یافت که تنها راه برای حفظ جان امام پنهان شدن و غیبت بود.
🔹 دهه‌های آغازین غیبت با وساطت نایبان خاص، ارتباطات ضروری جامعه شیعیان با امام علیه السلام تمشیت می‌شد. تا آنکه با درگذشت آخرین نایب خاص، جامعه شیعه وارد مقطعی شد که امروز با نام غیبت کبری می‌شناسیم، اما آن زمان در اذهان عالمان و عموم شیعیان بلندمدت تصور نمی‎‌شد. از این رو تا مدتی بنابر بازگشت زودهنگام امام، از اندیشه و تدبیر برای جبران خلا جایگاه ولی‌عصر عجل‌ﷲ‌تعالی‌فرجه‌الشریف تدبیری نمی‌اندیشیدند. با گذشت چند دهه به تدریج مسائل جدید شرعی و نیاز به اداره اموال مربوط به منصب امامت، فقهای شیعه را به اجتهادی فراتر از بازگویی احادیث و تطبیق آن بر فروعات واداشت و از سوی دیگر تصدی برخی از شئون ولایی امام را ضروری یافتند و بدان مبادرت ورزیدند.
🔹 نهاد مرجعیت در ادامه همین تحولات پیدا شد و با نضج گرفتن جوامع مقتدر شیعیان به ویژه در عصر صفوی، نفوذ و صلابت آن اوج گرفت. اگرچه به لحاظ آراء فقهی ضرورت تقلید از اعلم سابقه طولانی داشت، اما محدودیت‌های ارتباطی و دسترسی‌های منطقه‌ای، پیدایش مرجعیت متمرکز و فرامنطقه‌ای را تا دوران قاجاریه به تاخیر انداخت. شاید بتوان گفت قدرت‌ و نفوذ مرجعیت واحد، اولین بار در فتوای تحریم تنباکو نمود یافت و آن نیز بر بستر ابزار ارتباطی نوین تلگراف میسر شد.
🔹 دو سده‌ی گذشته دوران مرجعیت‌های متمرکز و کم‌شمار در جامعه شیعیان بوده‌اند و جابجایی‌هایی معدودی نیز در کانون جغرافیایی مرجعیت پیدا شده است. نجف، کربلا، سامراء، اصفهان، مشهد و قم کانون‌هایی بوده‌اند که میزبان مراجع عام شییعیان در این ۲۰۰ سال شده‌اند. با وجود تنوع و اختلاف مکتب فقهی و سیره اجتماعی، مراجع عام معاصر در یک تفاهم نانوشته و برآمده از تربیت در سنت مشترک، نقش‌های متفاوت ولی مکملی را ایفا نموده‌اند. همزمان با زهد و نازک‌اندیشی‌های فقهی و اصولی شیخ انصاری در نجف، ملاعلی کنی در تهران با اقتدار اجتماعی از رفتار دستگاه سلطنت مراقب می‌کرد تا آسیبی به هویت مذهبی جامعه وارد نسازد. دوگانه پرده‌نشینی و میان‌داری در میان فقیهان امامیه در این دویست سال برقرار بوده و شاید این تقسیم نقش‌ها از اقتضائات عصر غیبت باشد.
🔹 امروز نیز مرجعیت سنتی عراق، آشنا با آداب و مناسبات جامعه عراق و با درنظر گرفتن مصالح عامه اسلام و تشیع، خط‌مشی مؤثری را اخاذ کرده که با انتظارات و توقعات آن جامعه از قداست و نزاهت نهاد مرجعیت نیز سازگار است. از سوی دیگر نهاد مرجعیت در ایران به واسطه انقلاب اسلامی، به لحاظ تولی شئون امامت و ولایت به ترازی بالاتر دست یازیده و بر مسیر حضور آشکار و فراگیر در عرصه سیاست داخلی و بین‌المللی گام بر‌می‌دارد. این تفاوت به مانند گذشته برآورنده مصالحی است که بخش مهمی از آن از دیده ناآشنایان با هویت و تاریخ جامعه تشیع پنهان است.
🔹 هرگونه تلاش برای تبدیل این تنوع مفید و سازنده به تقابل فرساینده خیانت به اسلام و تشیع است. آن کسانی که با کوبیدن بر طبل «مکتب قم» و «مکتب نجف» تصویری ناهمساز از این دو کانون اقتدار شیعیان می‌نمایانند، در خدمت برنامه‌های دشمنان اسلام‌اند. همچنین آنانی که با شعارهای «مرجعیت عربی»، قومیت را ناصواب در این نهاد محترم دخالت می‌دهند، تفرقه، اختلاف و بدبینی را بر شیعیان عراق تحمیل می‌کنند. ساده‌لوحانی نیز هستند که می‌پندارند عزت مرجعیت شیعه در عراق موجب تضعیف اقتدار ولایت فقیه در عرصه بین‌الملل می‌شود. همینان متاسفانه با خبرسازی‌ها و بازنمایی‌های نادرست و غیرواقعی از برخی مناسبات بیوت مراجع، خود را در مسیر خدمت به اسلام ناب می‌انگارند، غافل آنکه روح اسلام ناب بر وحدت کلمه بنا شده و هرگونه تفرقه میان مومنان و موالیان اهل‌بیت علیهم السلام، دشمنان را دل‌شاد کرده و قلب نازنین صاحب‌الامر را ‌آزار می‌دهد.

http://mobahesat.ir/23303
🔻🔻🔻
@mobahesatmagz
🔹في ظلال شهر رسول الله (ص) شعبان المحفوف بالرحمة والرضوان....

نشرع - على بركة الله - بعرض سلسلة: ( *حوارات فكرية ومعرفية* ) على قناة *حيرة*.

الهدف: تقديم محتوى يعزز ويرسخ ويتطرق الى:

الإيمان
الفطرة
المحبة الإلهية
تجليات النور الإلهي المبثوثة في مختلف أديان وثقافات البشر.
مشهد الدراسات الإسلامية والروحية في الأكاديميا والجامعات الغربية.
المشتركات المعنوية والروحية بين الأديان المختلفة.
إشراقات من الحكمة والأدب الفارسي.
المدارس الأخلاقية والروحية والعرفانية المختلفة في الفكر الإسلامي
إشكاليات الحداثة والفلسفة المادية ضمن مقاربات تحليلية ونقدية متعددة.
ومواضيع أخرى..

● عرض لتجارب إيمانية ومعنوية ثريّة، وتحوّلات فكرية لعلماء وباحثين متنوعين ممن أحبوا الإسلام ومدرسة أهل البيت (ع) وانجذبوا لها.

■ استنطاق واستخراج المكنونات الروحية والفكرية لهؤلاء الضيوف.

○ الهدف: تقديم مادة بحثية ومعرفية مطوّلة لكل من يحب متابعة الشأن المعرفي والفكري، والمقاربات الدينية والروحية الجادّة والقيّمة.

◇ عرض الحلقات: كل اثنين وخميس تباعا، تيمناً بهذين اليومين المباركين.
https://youtu.be/cCQ4uJp8Vks

🔻🔻🔻
@mobahesatmagz
در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام مقیسه مطرح شد:
«شنبه‌های فقهی» حرکتی طلبگی برای تضارب آراء

🔹 حدود چهار سال پیش در گعده هایی که در مورد دغدغه‌های مختلف حوزه با دوستان داشتیم جای خالی مباحث علمی در قالب جلسات دوستانه که با کمترین حاشیه برگزار می‌شود و موجب تولید علم و تضارب آراء می‌شود را در حوزه و در بین خودمان احساس کردیم .لذا تصمیم گرفتیم جلساتی را نه در آخر هفته که معمولا همراه با تعطیلی است بلکه در یک وقت کاملا زنده مثل روز شنبه که اول هفته است و معمولا فضلاء شادابی خوبی دارند تحت عنوان شنبه های فقهی برگزار کنیم .
🔹 الحمدلله این جلسه وارد سال چهارم میشود و حدود 50 جلسه دوساعته در قالب موضوعات فقهی ، اصولی ،کلامی و رجالی برگزار شده است و یک مناظره علمی در موضوع (افساد فی الارض) هم برقرار کردیم .سعی کردیم مدعوین جلسه همه از اساتید سطح یا خارج باشند که بتوانیم رفت و برگشت علمی خوبی را در مطالب رقم بزنیم .
🔹 محل جلسات در منزل بنده است و با کمترین تکلف و هزینه از اذان ظهر شنبه ها به مدت دوساعت برگزار میشود و انصافا لطف و همت دوستان را در حدوث و بقاء جلسه باید لحاظ کرد که بدون توجه به کمترین امور مادی و فقط برای ایفاء و استیفاء مطالب علمی رنج این نشست را در این زمان از روز تحمل می کنند.
🔹 سعی کردیم که موضوعات مطرح شده از قالب فقه و اصول و کلام و رجال خارج نشود و موضوعات مستحدث اجتماعی و حوزوی را در همین قالبها به چالش بکشیم .بهره بردن از زحمت یکی از دوستان که گاهی ماهها بر یک موضوع متمرکز و دست به قلم شده و مقاله یا پایان نامه ای را به رشته تحریر در آورده است و نقدهای ارتجالی دوستان و غربال کردن یافته های علمیشان که در درس های خارج تحصیل کرذه اند و شناختن نقاط قوت و ضعف در بحثها و آشنایی با مبانی اساتید متعدد از امتیازات این جلسه است .
🔹 این سبک از گعده های علمی سیره سلف از علمای ما بوده و شاید یکی از امتیازات حوزه نجف در قدیم الایام استفاده از وقتهای به اصطلاح مرده در مراسمات و گعده های مناسبتی بوده است .قرار دادن فراگیری مطالب علمی در بوروکراسی های اداری و تشریفات موسسات علمی و پزوهشی نه تنها کمکی به شکوفایی اینگونه مباحث نکرده بلکه در بسیاری از مواقع مانع بسیار جدی برای تحقق این هدف بوده است .
🔹 جرات دادن به ارائه مطالب جدید و بکر در قالب دوستانه و گعده ای و ایجاد بستر تضارب آراء و نقدهای ارتجالی امتیازاتی است که نمی توان به راحتی در اینگونه موسسات به آنها دست پیدا کرد .از همه مهم تر ایجاد فرهنگ مباحثه علمی در دیدارها و جلسات بجای گفتگوهای بی فایده یکی از اهداف جدی این جلسه است .
🔹 معتقدیم کرسی های نظریه پردازی ابتدا در قالبهای کوچک و با بضاعت علمی کم آغاز و معنی می شود سپس به پختگی مطلوب میرسد .طلاب و فضلاء در ارائه مطب زمانی می توانند موفق باشند و مطالبشان از استقامت و استحکام خوبی برخوردار باشد که اینگونه مطالب را در جلسات و قالبهای کوچکتر مشق کرده باشند و مورد نقض و ابرام دوستان و هم‌طرازان خود واقع شوند .
🔹 تجربه نشان داده که هرچه این جلسات از تشریفات کمتر و پشتیانی کمتر از سوی ارگانها و موسسات واقع شود موفق‌تر و خروجی بهتری خواهد داشت و اگر رسمی بودن جلسات به معنی جدیت و همت افراد در برگزاری و پیگیری آن باشد موافق آن هستیم و هم اکنون در جلسات شنبه های فقهی هم از آن بهره می بریم ولی اگر به معنی تشریفات اداری و موسسه ای است خیلی موافق با آن نیستیم و آن را موفق نمی دانیم.

🔸 کانال اطلاع‌رسانی «شنبه‌های فقهی»
https://eitaa.com/shfeghhi

@shfeghhi

🔸 مشاهده متن کامل گفت‌وگو:
http://mobahesat.ir/23309

🔻🔻🔻
@mobahesatmagz
چه کسی بر کرسی درس اخلاق آیت‌الله مصباح نشست؟
🔹 پس از وقفه‌ای یک ساله و ارتحال آیت‌ﷲ مصباح یزدی، جلسات درس اخلاق هفتگی دفتر رهبر معظم انقلاب در قم با حضور آیت‌ﷲ محمدمهدی شب‌زنده‌دار برگزار خواهد شد.

🔹 خیابان شهداء(صفائیه‌) قم اگرچه مرکز اصلی دفاتر بیوت مراجع تقلید و موسسات حوزوی است اما در نوبت عصر بخاطر پاساژها و مراکز خرید، چهره‌ای متفاوت دارد و در ساعت آغازین شب هیاهوئی از انسان‌های رنگارنگ و گاه ظاهری نامناسب به خود می‌گیرد. اما سال‌هاست که چهارشنبه شب‌ها و دقایقی پس از اتمام نماز مغرب و عشاء از پیاده‌روهای پرازدحام، دربی به عالمی متفاوت باز می‌شود؛ حسینیه‌ی امام خمینی در آن ساعات میزبان طلاب و جوانانی بود پای درس اخلاق آیت‌ﷲ مصباح یزدی نشسته‌ بودند.

🔹 برگزاری جلسات منظم درس اخلاق در دفتر رهبر معظم انقلاب به ماه‌های نخست تاسیس این دفتر در سال ۱۳۷۲ برمی‌گردد. در آن ایام این دفتر با حضور برخی اساتید شاخص همچون حضرات آیات خاتم یزدی، سیدجعفر کریمی و موسوی یزدی بیشتر هویتی علمی و حوزوی داشت و ایده‌ی تشکیل جلسات هفتگی درس اخلاق در چنین فضایی مورد توجه قرار گرفت.

🔹 در ابتدا مرحوم آیت‌ﷲ شیخ علی پناه اشتهاردی این جلسات را آغاز کرد و چند ماه بعد در نخستین ماه مبارک رمضان حضرات آیات جوادی آملی و مصباح یزدی نیز برای جلسات اخلاق شبانه دعوت شدند. مدتی بعد اما جلسات هفتگی با حضور منظم آیت‌ﷲ مصباح یزدی ادامه یافت. شاید کسی فکر نمی‌کرد این جلسات قرار است بیش از ۲۵ سال به طول انجامد و یکی از طولانی‌ترین دروس اخلاق حوزه باشد.

🔹 آیت‌ﷲ مصباح یزدی قریب به ۲۵ سال جلسات اخلاق دفتر رهبر معظم انقلاب در قم را برگزار می‌کرد و به جز موارد خاص مسافرت یا کسالتی که عارض می‌شد این جلسات ادامه داشت. پس از نقش‌آفرینی‌های آیت‌ﷲ مصباح در دولت اصلاحات برخی خبرنگاران هم به این جلسات می‌رفتند تا شاید خبری از سخنان اخلاقی صید کنند.

🔹 اما آغاز کرونا و همزمانی آن با کسالت آیت‌ﷲ مصباح یزدی این جلسات را به تعطیلی کشانید و پس از فوت ایشان در دی‌ماه ۱۳۹۹ ،دفتر رهبر معظم انقلاب از آیت‌ﷲ محمدمهدی شب‌زنده‌دار از اساتید شاخص فقه و اخلاق حوزه دعوت کرد تا این برنامه‌های هفتگی را ادامه دهند.
وی متولد ۱۳۳۲ داراب، عضو جامعه مدرسین، فقهای شورای نگهبان و فرزند یکی از اساتید برجسته اخلاقی حوزه مرحوم آیت‌ﷲ حسین شب‌زنده‌دار است.پدر نیز در دهه‌ی شصت درس اخلاق پرحضوری در مدرسه فیضیه قم برگزار می‌کرد.

🔹 آنچه در خاطره‌ی اساتید حوزه بیشتر نقش بسته‌است سخنان استاد شب‌زنده‌دار در دیدار رهبر معظم انقلاب با اساتید و نخبگان حوزوی بود که در سفر ۱۳۸۹ به قم صورت گرفت. در ابتدای این دیدار که ۱۲ نفر ازاساتید به ارائه نظرات پرداختند آیت‌ﷲ محمد مهدی شب‌زنده‌دار ابتدای سخن از والد خود که در جلسه حضور داشت اجازه سخن خواست که این اخلاق عملی مورد تحسین رهبر معظم انقلاب و حضار جلسه قرار گرفت.
او در سخنان خود بر «اهمیت حفظ و تقویت انگیزه‌های معنوی و اخلاقی در سطوح مختلف حوزه‌ها» تاکید کرد و رهبر معظم انقلاب نیز در تایید این سخنان بیانات مشروحی فرمودند.

🔹 جلسات اخلاق دفتر رهبر معظم انقلاب در قم از اسفندماه گذشته سه‌شنبه شب‌ها پس از نماز مغرب و عشاء و در ماه مبارک رمضان هرشب برگزار می‌شود.

http://mobahesat.ir/23319
🔻🔻🔻
@mobahesatmagz
مباحثات

حجت‌الاسلام سیدجمال‌الدین میرمحمدی به زوی به عنوان مدیر مرکز خدمات حوزه‌های علمیه معرفی خواهد شد.
پس از اتمام دوره مدیرت حجت‌الاسلام ربانی در مرکز خدمات حوزه‌های علمیه و انتقال وی به نمایندگی ولی فقیه در جهاد کشاورزی، جایگزین وی در مرکز خدمات حوزه مشخص شد.
حجت‌الاسلام میرمحمدی پیش از این نماینده رهبر معظم انقلاب در سازمان صنایع دفاع، ریاست پژوهشگاه امام صادق (ع) ،دانشکده شهید محلاتی و موسسه موضوع شناسی احکام فقهی را برعهده داشته است.
🔻🔻🔻
@mobahesatmagz
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
📌مستند «پیک راستان»

نگاهی به زندگی و زمانه ی طلابی که در عرصه های مختلف تبلیغی فعالیت می کنند.
از اول ماه مبارک رمضان . شبکه افق. هر شب ساعت 20:30

@Howzehoralhistory
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🔅«مغناطیس» روایت می‌کند:

📰 سخنرانی مراجع تقلید پس از شهادت آیت الله سید محمدباقر صدر

📻 در برنامه «مغناطیس» برای نخستین بار سخنرانی حضرات آیات گلپایگانی و مرعشی نجفی در سال 1359 که درباره شهادت آیت الله صدر بیان شده است، پخش خواهد شد.

🗓 چهارشنبه، ۲۵ فروردین ساعت ۸:۴۰
📻 موج FM ردیف ۹۶

🆔 @Radiomaaref
◾️ ویژه‌برنامۀ «آیه در آینه»
— سلسله گفت‌وگوهای اخلاقی با حضور اساتید حوزۀ اخلاق

🎙 به میزبانی خانۀ اخلاق‌پژوهان جوان

🗓 زمان: از ۱۴ رمضان (۷ اردیبهشت) تا ۲۳ رمضان (۱۶ اردیبهشت)

ساعت: ۱۴ عصر

🗓 با موضوعات:

◾️ محمد لگن‌هاوسن:
وظایف اخلاقی خداوند در قرآن
◾️ محسن جوادی:
اوصاف اخلاقی قرآن از دریچۀ فرا اخلاق
◾️ امیر غنوی:
نگاهی نو به مبانی اخلاق در قرآن کریم
◾️ سید طاهر غفاری:
اخلاق در قرآن کریم از منظر نصایح لقمان حکیم
◾️ سید احمد فقیهی:
اخلاق قرآنی و اخلاق یونانی؛ تفاوت‌ها، شباهت‌ها
◾️ مهدی علیزاده:
رهیافت اخلاقی قرآن‌پژوهان از دریچۀ مبانی کلامی
◾️ سید حسن اسلامی اردکانی:
دعوت به شگفتی
◾️ حمید پارسانیا:
حرفی تازه در پیوند اخلاق و عرفان
◾️ محمد حاج‌ابوالقاسمی:
ارزش‌های قرآنی، عصری یا فراعصری؟
◾️ محمد عالم‌زاده نوری:
ما و مسیر تربیت اخلاقی

🌐 پخش زنده از صفحۀ اینستاگرام خانۀ اخلاق‌پژوهان جوان:
instagram.com/ethicshouse

اینجا چراغی روشن است...!
به کانال خانۀ اخلاق‌پژوهان جوان بپیوندید:
@EthicsHouse
از افطاری رئیس‌جمهور تا بلاتکلیفی رابطه‌ی مالی نظام و حوزه

🔸واریز مبلغی به عنوان «افطاری رئیس‌جمهور» به کارت خدمات طلاب حوزه‌های علمیه موضوعی است که در روزهای اخیر مورد بحث و واکنش‌های گوناگون حوزویان بوده‌است. در این زمینه چند نکته‌ی مهم قابل توجه است:

🔹 این واریزی مسبوق به سابقه بوده و در سال‌های اخیر به روش‌ها و عناوین مختلف انجام شده‌است. اگرچه سابقه‌ی چنین اقدامی دلیل بر صحیح بودن آن نیست اما نشان می‌دهد دولت‌ها با توجیهات گوناگونی و از سوی دیگر متولیان حوزوی این برنامه که «مرکز خدمات حوزه‌های علمیه» است دو ضلع اصلی این مثلت بوده‌اند. دولت بخشی از نظام و حاکمیت است که براساس تصمیمات کلانی که اتخاذ شده اقدام به حمایت مالی از بخش‌های مختلف حوزوی می‌کند و ممکن است براساس سلایق تصمیم‌گیران در دولت‌ها تغییرات و اوج و فرودهایی داشته باشد. چه آنکه در مقطعی از دولت آقای احمدی‌نژاد بودجه‌ی نهادهای حوزوی و دینی به صورت چشم‌گیری افزایش یافت. هم اینک نیز ده‌ها نهاد حاکمیتی و دولتی رابطه‌ی مالی مستقیمی با حوزه‌های علمیه و طلاب در قالب قراردادها و طرح‌ها و حمایت‌ها دارند.

🔹 اما آنچه که در موضوع اخیر مورد توجه و اعتراض بخشی از طلاب قرار گرفته‌است واریز مبلغی به عنوان «افطاری رئیس‌جمهور» به حساب شخص آنان است که این روش شائبه‌ی خدشه‌دار شدن عزت نفس طلاب، زمینه‌سازی برای تخریب چهره‌ی حوزه و روحانیت و یا برخی بهره‌برداری‌های سیاسی در آستانه انتخابات را در پی داشته‌است. برخی از کنشگران حوزوی در فضای مجازی در حرکت‌های نمادین اقدام به بازگرداندن مبلغ فوق به حساب دولت و یا برخی مراکز خیریه و عام‌المنفعه نیز کرده‌اند.

🔹 اگرچه این واکنش‌ها قابل درک بوده و می‌تواند نشان از حساسیت خاص حوزه‌های علمیه به مسائل مالی داشته باشد اما اقدامی بسیار نازل و مقطعی است، چه آنکه این روند قطعا در سال‌ها و دولت‌های بعدی نیز ادامه خواهد داشت.

🔹 اما چاره‌ی کار چیست؟ به نظر می‌رسد موضوع «رابطه‌ی مالی حوزه و حاکمیت» امر بسیار مهمی است که باید تکلیف آن توسط عالی‌ترین نهادهای حوزوی مانند شورای عالی حوزه یا جامعه مدرسین حوزه علمیه قم مشخص شود. این نهادها باید با نظرخواهی از سطوح مختلف حوزویان و بویژه مراجع عظام تقلید و از سوی دیگر درک صحیحی از نیازهای مختلف نهادهای حوزوی و طلاب «آئین‌نامه‌ی جامع ارتباط مالی حوزه و حاکمیت» را تدوین و تصویب نمایند و از موضعی بالاتر خط مشی دولت‌ها و سایر نهادهای حاکمیتی در خصوص رابطه‌ی مالی با حوزه و روحانیت را مشخص نمایند.

🔹 حضرت امام خمینی، رهبر معظم انقلاب و مراجع عظام تقلید در برهه‌های مختلف تاریخی و مناسبت‌های گوناگون نظرات خود در خصوص «نسبت مالی حوزه و نظام» را تبیین کرده‌اند. اگرچه شرایط متغیر بوده و ممکن است اقتضائات و احکام ثانویه در تعیین خط‌مشی‌ها تاثیرگذار باشد اما این حوزه است که باید مشخص کند در چه چارچوبی دولت‌ها و نهادهای حاکمیتی اجازه‌ی ورود به حریم مالی آنان را دارند.

🔹 باتوجه به نکاتی که بیان شد می‌توان مواجهه با موضوع اخیر را در دو سطح و مقطع کوتاه‌مدت و بلند مدت طراحی نمود. در کوتاه مدت لازم است مرکز خدمات حوزه به عنوان متکفل اصلی اموارت مالی و معیشتی طلاب به صورت دقیق و شفاف اطلاع‌رسانی‌های لازم را صورت دهد و در تعاملی منسجم با بیوت مراجع عظام تقلید و سطوح مختلف حوزویان بویژه رسانه‌های حوزوی از هرگونه سوء‌تفاهم‌های احتمالی جلوگیری کند و شفاف‌سازی‌های لازم را انجام دهد. در بلند مدت نیز شورای عالی حوزه به عنوان عالی‌ترین مقام تصمیم‌گیری در حوزه‌های علمیه سیاست‌ها و آئین‌نامه‌ی تعامل مالی حاکمیت با حوزه‌های علمیه را تدوین و تصویب و به مرحله‌ی اجرا برساند.

🔻🔻🔻
@mobahesatmagz
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
⚡️گفت‌وگوی علمی پیرامون «اصلاح کتب درسی حوزه»با حضور آیت‌الله محمد مهدی شب‌زنده‌دار

🔸محاورات/قسمت دوم

🔹گفت‌وگوی سه‌ نفر از مدرسان فقه و اصول حوزه با آیت‌الله محمد مهدی شب‌زنده‌دار عضو شورای عالی حوزه درباره وضعیت فعلی کتب درسی حوزه و امکان اصلاح یا تغییر آنان

🕰 زمان: 100 دقیقه

🎥مشاهده و بارگیری از صفحه مباحثات در آپارات:
https://www.aparat.com/v/rKUW8

🎞 کانال مباحثات در آپارات:
www.aparat.com/mobahesat

🔻🔻🔻
@mobahesatmagz
⚡️حوارنا الرمضاني الأخير على قناة حيرة:
مع *البروفيسور الأمريكي محمد لكنهاوزن*

من أبرز فلاسفة الدين المعاصرين في إيران.

من مؤلفاته:
• الإسلام والنسوية (فيمينيسم)
• عرفان الإمام علي
• الإسلام والتعددية الدينية
• الأخلاق عند هيغل
• المعنوية في الفلسفة المعاصرة : معنوية هيغل
• عيسى من خلال القرآن والروايات

ويتطرق لـ :
تجربته في التحوّل من المسيحية إلى الإلحاد الى الإسلام
تعرفه على كتاب نهج البلاغة وشخصية الإمام علي
الأخلاق عند كانط
الأخلاق العرفانية في الإسلام.
أسرار علاقته بالشيخ مصباح اليزدي
الإسلام والتعددية الدينية

https://youtu.be/hvS8KKZbgIw

🔻🔻🔻
@mobahesatmagz
📌از رنجی که می بریم

🔹 این روزها درگیر تالیف کتابی با موضوع تاریخ صد ساله حوزه علمیه قم یعنی دوره بازتاسیس [1301 -1401] هستیم. متن کتاب تا دوره وفات حاج شیخ تقریبا تمام شده است.اما از آنجا که قرار است کتاب مستند باشد در مرحله تکمیل اسناد این دوره در تکاپوییم. برای به دست آوردن هر یک از سندها، بسیاری از مراکز آرشیوی را شخم زده ایم. از کاخ موزه گلستان تا آرشیو ملی ایران. کسانی که با مراکز اسنادی کار کرده اند ، رنج های تعامل با این موسسات را بهتر از ما میدانند. خاطرات تلخ را نباید یادآوری کرد. اما برای ما که در پی هر برگ سند خفت ها کشیده ایم دیدن این گزارش ها در کام مان طعم شوکران دارد:

🔻سید مصطفی محقق داماد:مهم اسناد به جاي‌ مانده‌ [از حاج شیخ عبدالکریم]بود, كه‌ بايد‌ سامان‌ داده مي شد, گردآوري مي شد‌ كه‌ به خـاطر كم توجهي به آنها و سهل انگاري, شايد بسياري از آنها‌ از‌ بين رفته بـاشد. هـمين مـنزلي كه‌ اكنون از طرف يكي‌ از‌ مراجع خريده شده و مربوط به‌ حاج‌ آقا مرتضي حائري بود, زيرزميني داشت, سردابي, پر از كاغـذ, ‌ ‌كاش آنـها سر‌ و سامان‌ مي يافت...متأسفانه يك وقتي خانم‌ دايي‌ ما, صبيه آيت اللّه حجت كوه‌ كمري‌ از مراجع‌ بـزرگ‌, مي‌ آيد و مي گويد: اين‌ اوراق, چون نام جلاله دارد, و حاوي اسرار و مطالب خصوصي مردم اسـت, بايد دفن شود. از‌ اينـ‌ روي, بـه كسي از بستگان خود‌ مي‌ گويد‌ كه‌ آنها‌ را بردارد و ببرد‌ خاك‌ كند! به اين ترتيب بسياري از اسناد مهم و تاريخي از بين مي رود.


🔺مرحوم عبدالحسین حائری: مدارک و اسناد زیادی در خانه مرحوم شیخ بود و من قسمتی از آن را دیده ام .نمیدانم چطور شده و در کجا نگهداری میشود.برادرم می گفت اسناد و نامه های زیادی از ایشان در انگلستان وجود دارد. من دو مجموعه بزرگ درست دایی ام مرحوم حاج آقا مرتضی دیدم که سوال و جواب بود.مطالعه کردم دیدم در آنها مسائل گوناگونی وجود دارد سیاسی اجتماعی و ... به ایشان گفتم خوب است این ها چاپ شود و در دسترش افراد قرار بگیرد خیلی مفید خواهد بود . اما ایشان با انتشار آن موافقت نکرد و گفت نیمخواهم این ها را کسی ببیند.گفتم مهم است و نباید اینها از دسترس اهل تحقیق دور نگه داشته شود. مطابق روز است مسائل روز را تایید میکند ایشان هم چنان مخالف بود نمیدانم اکنون آن مجموعه دست کیست و کجا نگهداری می شود.
پ.ن:ممکن است این نقل دوم مربوط به مجموعه فتاوای حاج شیخ باشد که اخیرا منتشر شد؟!

https://www.tg-me.com/horalhistory/355
@Howzehoralhistory
💠


بروز اختلاف در عیدفطر دراغلب سالها

🔻 انصاف این است که اختلاف در حلول ماه مبارک رمضان یا شوال در یک کشور مانند ایران، خوشایند نیست وموجب تحیر مردم متدین و تضعیف فقه می شود، برای رفع اختلاف، اگر عزمی برای آن باشد، راه حل وجود دارد، ولی راه حل باید ،مطابق مبانی فقهي باشد، واحتمال مطابقت آن با واقع ونفس الامر بیش از سایر طرق وموافق نظر مشهور فقها، ونیز قابل عمل باشد، با عنایت به این جهات می دانیم که آنچه اکنون موجب اختلاف در حلول ماه می شود دو امر است:
1. اعتبار اشتراط اتحاد آفاق یا عدم اعتبار آن.
2. اعتبار رؤیت با چشم مسلح وعدم آن، خوشبختانه در هر دو موضوع یک نظر شاذ و نادر ونظر دیگر مشهور بین فقهای امامیه است، زیرا در مورد اول، این مساله صریحا از زمان شیخ طوسی تا کنون در فقه مطرح بوده وراجع به آن بحث شده است وتا قبل از آیةالله خوئی رحمه‌الله حتی 5نفر از فقها هم قائل به آن نبوده اند، وبعد از اینکه ایشان قائل به آن شد هم عده زیادی از فقها بر آن رد نوشتند که ما در کتاب رؤیت هلال این رود را آورده ایم از جمله حضرات آیات، سید عبدالله شیرازی، مقیم مشهد، علامه شعرانی، مروج جزایری صاحب شرح معروف کفایه، علامه تهرانی، آیة الله قديري، آیة الله سبحاني و... نیز آیة الله منتظری و آیة الله سیستانی که شاگرد خاص آیة الله خوئی است نظر ایشان را رد کرده اند و اخیرا هم ازآیة الله زاده سيستاني جناب آقا سید محمد رضا نقد مفصلی بر نظر آیةالله خوئی رحمه الله منتشر شده است، بنابراین نظر آیة الله خوئی جدا نادر وخلاف مشهور است، بنابراین در این مسأله اگر به نظر مشهور عمل شود به نظر بیش از 90درصد فقها عمل شده وازفقهای معاصر ودر قید حیات، مانندحضرات آیات آقایان سيستاني وشبیری وسبحانی ومکارم ونیز مقام معظم رهبری قائل به آنند،

🔸 واما فرع دوم موجب اختلاف یعنی اعتبار یا عدم اعتبار چشم مسلح، این فرع سابقه چندانی ندارد و اولین بار، فیما نعلم، میرزای نائینی رحمه الله آن را مطرح کرده وچشم مسلح را معتبر ندانسته است و از زمان ایشان تا زمان ما اکثر قریب به اتفاق فقها مثل ایشان فتوا داده وآن را معتبر ندانسته اند از جمله حضرات آیات امام خمینی، خوئی، شهید سید محمد باقر صدر، شهید سید محمد صدر، منتظری، واز مراجع در قید حیات حضرات آیات آقایان سیستانی، سبحاني، شبیری، مکارم، خلاصه نظر مشهور فقها عدم اعتبار است وعده کمی از فقها آن را معتبر دانسته اند مانند حضرات آیات فاضل، مقام معظم رهبری، وهاشمی شاهرودی، بنابراین در این فرع نیز نظر مشهور عدم اعتبار است،، اتفاقا در هر دو مساله فتوای امام خمینی طبق مشهور است واگر در این فرع طبق نظر امام خمینی عمل شود اختلافی پیش نمی آید، واز سوی دیگر تعدادی از فقهای طراز اول در قید حیات مانند آیات سیستانی و شبیری قائل به آن اند و با عنایت به جواز تبعيض در تقلید، برای مقلدان مراجع بزرگواری که فتوای شان مخالف مشهور است مشکلی پیش نمی آید، علاوه بر این جهات نظر امام خمینی ومشهور یک مؤيد هم دارد و آن اینکه هم در روایات و هم در فتوای فقها هست که روزی که شک داریم اول شوال است یا آخر ماه رمضان، وظیفه داریم روزه بگیریم واخر ماه رمضان حساب کنیم، واین فقط با عمل به نظر مشهور سازگار است،،

🔺خلاصه اینکه در حلول ماه اگر به فتوای امام خمینی و مشهور فقهای در گذشته ومعاصر عمل شود اختلاف مرتفع می شود ومطابق مبانی فقهي هم هست واحتمال مطابقت آن با واقع خیلی بیشتر از سایر انظار است و از این جهت مؤيد به حکم عقل هم هست
(رضا مختاری)


https://b2n.ir/416441
بسمه تعالی
برادر ارجمند جناب آقای صدرائی عارف
سردبیر محترم خبرگزاری حوزه

درگذشت والد گرامی‌تان را خدمت شما تسلیت عرض کرده و برای آن مرحوم علو درجات و برای شما و بازماندگان صبر مسئلت داریم.

تحریریه سایت مباحثات
🔻🔻🔻
@mobahesatmagz
📍
🔹گفتگو زنده با #مهدی_همازاده ، #احمدنجمی #محمدحرب
🔹با موضوع "نگاهی به تناسب حوزه علمیه با مسئله فلسطین"

🔹امروز ساعت 18 به وقت ایران

https://instagram.com/sarbazroohullalive?utm_medium=copy_link

🔻🔻🔻
@mobahesatmagz
شورای نگهبان و چالش اقناع افکار عمومی و خاص

🔹 با اعلام اسامی نهائی کاندیداهای ریاست‌جمهوری بحث بسیار گسترده‌ای در خصوص افرادی که صلاحیت آنان احراز یا با عدم احراز مواجه شده است آغاز شد. اگرچه تایید صلاحیت کاندیداها در انتخابات گوناگون همیشه با نقد و نظرهایی مواجه بوده اما در این دوره به نظر می‌رسد این انتقادها فراتر از موضوع‌گیریهای جناجی یا طیف‌های سیاسی بوده است.
🔹 جایگاه قانونی شورای نگهبان و لازم‌الاجرا بودن نظرات آنان همواره مورد تاکید امام خمینی و رهبر معظم انقلاب بوده است و حتی در مواردی که تصمیمات آنان برخلاف نظر کاندیداها قرار گرفته است اما همواره مورد احترام و لازم‌الاتباع قرار گرفته‌است.
🔹 اما پرسشی که همیشه وجود داشته و در مورد اخیر بخش گسترده‌ای از نخبگان و خواص جامعه به آن تاکید کرده‌اند این است که آیا احترام و لازم‌الاتباع بودن نظرات شورای نگهبان این نهاد را از اقناع افکار عمومی و نخبگانی بی‌نیاز می‌کند؟ آیا ارائه‌ی سخنان امام خمینی و رهبر معظم انقلاب در پاسخ به چرائی و معیارها و ملاک‌های تصمیم‌گیری در شورای نگهبان کافی است؟
🔹 طبیعیتا مراد از «اقناع افکار عمومی و خواص» افشای پرونده و سوابق محرمانه و مورد استناد برای عدم احراز صلاحیت‌ها نیست چه آنکه سطوح نخبگانی جامعه شامل حوزویان و دانشگاهیان به خوبی قدرت فهم این موضوع را دارند. آنچه که به عنوان «چالش اقناع خواص توسط شورای نگهبان» مطرح می‌شود در دو سطح قابل بیان است:
-ارتباط مستمر اعضای شورای نگهبان با جامعه‌ی حوزوی و دانشگاهی

-ارتباط موردی در تصمیم‌گیری‌های خاص با بزرگان و چهره‌های تاثیرگذار حوزوی و دانشگاهی

🔹 مورد نخست امری بسیار مهم است که اگرچه احتمالا در سطوح ضعیف‌تری در حال انجام است اما باید به یک برنامه‌ی اصلی برای فقها و حقوق‌دانان شورای نگهبان تبدیل شود.
اما مورد دوم که دلیل اصلی نگارش این متن بوده به نظر می‌رسد مورد غفلت قرار گرفته‌است. در روزهای اخیر نقدهای جدی به احراز صلاحیت کاندیداهای ریاست جمهوری وارد شده است که گستردگی این نقدها و عدم محدود بودن آن به یک طیف و نگرش خاص، نشان می‌دهد لازم است به صورت فوری اعضای شورای نگهبان نسبت به دیدار و تشریح روند بررسی صلاحیت‌ها و حتی چگونگی اتخاذ برخی تصمیمات به صورت مصداقی اقدام کنند.
🔹 حقوق‌دانان شورای نگهبان در عرصه دانشگاهی و فقهای شورای نگهبان نیز از طریق دیدار و گفت‌وگو با سطوح مختلف حوزویان از جمله مراجع عظام تقلید، علما و اساتید و طلابی که دغدغه و نگرانی‌های مختلفی در این زمینه دارند می‌توانند بخش عمده‌ای از شائبه‌ها را برطرف کرده و نشان دهند شورای نگهبان نیز پاسخگوی تصمیمات خود در قبال امور مهم نظام است.
🔹 چنانچه این ارتباط و گفت‌وگو و تشریح مسائل در روزهای آتی رخ ندهد و از سوی دیگر امکان تاثیرگذاری فضاسازی‌های رسانه‌ای در بین بزرگان حوزه می‌تواند در روز رای‌گیری و به صورت کلی تعامل بزرگان حوزه و نظام جمهوری اسلامی چالشی جدی ایجاد نماید.

http://mobahesat.ir/23349
🔻🔻🔻
@mobahesatmagz
Forwarded from مباحثات
حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی:
🔻 انتخابات مصداق امر جامعی است که قران آن‌را تکلیف شرعی دانسته‌است
پاسخی به دیدگاه حجت‌الاسلام والمسلمین سروش محلاتی درباره‌ی تکلیف شرعی بودن انتخابات

🔸 مقدمه:بحث حضور درا نتخابات همیشه با توصیف«تکلیف شرعی» همراه بوده‌است و تقریبا این ویژگی برای انتخابات به قدری بدیهی بود که کمتر برای آن استدلال یا برهانی بیان شده‌است. اخیرا استاد محترم جناب آقای سروش محلاتی در یادداشتی این توصیف را مورد تشکیک قرار داده‌اند. مباحثات کوشیده‌است دیدگاه استاد رضا اسلامی را در این زمینه جویا شود.
🔹 بنده معتقد هستم که ما جدای از نیازی که در فضای سیاسی برای بحث از جایگاه انتخابات داریم، به مبانی دینی آن، به اندازه کافی نپرداخته‌ایم. واقعا جای بحث دارد. این هم اشتباه است که سعی کنیم، در یک مقطعی که قرار می‌گیریم، یک دفعه شبهات زیاد می‌شود و برمی‌گردیم و می‌بینیم که پرونده بحث آنچنان که باید و شاید، قوی نبوده است.چند سال پیش من محوری در مورد فقه و انتخابات برای دانشگاه ادیان و مذاهب قم پیشنهاد دادم، یعنی هر مایه‌ای در فقه می‌توان پیدا کرد که مربوط به انتخابات است. هر ظرفیتی در بحث انتخابات است که ریشه در فقه ما دارد، اینها باید شناسایی شود.ریشه حضور مردم در انتخابات و ترغیبی که ما به مردم می‌کنیم، چه در قالب اینکه لازم است، واجب است، ضروری است، یکی از فاکتورهای پشتیبانی از انقلاب اسلامی می‌باشد.
🔹 به نظرم می‌آید که بهترین نقطه‌ای که می‌توانیم روی آن تکیه کنیم، بحث «بیعت و نصیحت» است. یعنی دو نقطه اساسی داریم، اول اینکه، مفهومی به نام بیعت در منابع دینی داریم که برای مردم جایگاهی تعریف می‌کند. دوم، نصیحت، «النصیحه لائمه المسلمین»، «النصیحه للامام». این هم برای خود باب واسعه‌ای است. البته پیرامون بیعت در فقه سیاسی، بحث شده است. در مورد نصیحت هم کار شده است. ما هم زمانی پیشنهاد دادیم که در سطح رساله دکتری یا سطح 4 روی آن کار شود. اگر از این دو جایگاه حرکت کنیم، جایگاه مردم را برای حضور در انتخابات می‌توانیم کشف کنیم.
🔹 در برخی از آیات هم به این موضوع اشاره شده است، مثلا در آیه 62 سوره نور آمده است که «انما المومنون الذین آمنو بالله و رسوله و اذا کانو معه علی امر جامع لم یذهبو حتی یستأذنوه»، یعنی اگر امر جامعی پیش بیاید، صحنه‌ای که حضور عمومی می‌طلبد، مانند انتخابات. اگر صحنه‌ای، صحنه محک امت است و نه محک امام. صحنه‌هایی وجود دارد که دشمن می‌خواهد که مردم را محک بزند. می‌خواهد که وفا و نصیحت را در مردم محک بزند. امام در جایگاه خودش است. ولی دشمن می‌گوید که مردم با او همراهی نمی‌کنند، مردم با او موافق نیستند، مردم تسلیم او نیستند. صحنه‌هایی پیش می‌آید که مردم باید آزمایش دهند. یعنی به تعبیر قرآن، امر جامع است
🔹 در فروعات بحث مردم‌سالاری، می‌بینیم که عملا هم همین‌گونه است. به تعبیر قرآن، «لیقوم الناس بالقسط»، اگر بخواهد که تحقق پیدا کند، یعنی بار عدالت اجتماعی بر شانه‌های مردم است، اینکه امام به تنهایی خودش باشد، نمی‌تواند همه اهداف حکومت را محقق کند. مردم باید با او همراهی کنند. اگر مردم بخواهند که همراهی کنند، باید حضورشان را در صحنه اثبات کنند.
🔹 ممکن است برخی بگویند خرج کردن این عنوان وظیفه شرعی برای انتخابات، کار را سخت می‌کند و عوارض منفی دارد. یک عده‌ای هستند که شرکت نمی‌کنند، بعد احکام الهی، موهون می‌شوند، که چطور شده است که اینها از کنار یک وظیفه شرعی رد شده‌اند. ما می‌توانیم آن را به این نقض کنیم که شما چطور تکلیف شرعی را برای روزه خرج می‌کنید، این همه خطبای ما بالای منبر می‌گویند که ایهاالناس غیبت نکنید، به هم ظلم نکنید، دروغ از گناهان کبیره است. در صورتی که برخی از گناهان در بین مردم شیوع دارد.

مشاهده متن کامل گفت‌وگو:
http://mobahesat.ir/22665

🔻🔻🔻
@mobahesatmagz
حجت‌الاسلام والمسلمین مسعود آذربایجانی:مرزهای اخلاقی باید برای نامزدهای انتخابات مشخص شود


🔹 ما باید شخصیت حقوقی و حقیقی روحانیت را از هم تفکیک کنیم. آحاد طلاب و روحانیون می‌توانند در این عرصه به‌عنوان یک شخصیت حقیقی مانند سایر شهروندان موضع‌گیری داشته باشند و فعالیت‌های سیاسی خودشان را پی‌گیری کنند؛ اما به‌نظر می‌رسد روحانیت به‌عنوان شخصیت حقوقی، اگر بتواند ـ جز در موارد حادّ و ویژه که واقعاً مشکل اهمّی مطرح می‌شود ـ جنبه‌ی پدری و بی‌طرفی خود را در این‌گونه موارد حفظ کند.

🔹 البته افراد و اشخاص می‌توانند در سخنرانی‌های‌شان، برای مردم مسائل را ذکر کنند و توضیح دهند؛ اما ورود به این مسأله توسط بزرگان حوزه و شخصیت حقوقی روحانیت نیاز به توجیه بیشتری دارد و حداقل ابهام دارد و می‌تواند در دین‌داری مردم تأثیر معکوسی داشته باشد؛ این عملکرد می‌تواند جایگاه روحانیت و نفوذ آن را به تدریج تضعیف کند. خصوصاً برخی روش‌ها تأثیرات منفی و ماندگاری بر مردم دارد؛ مانند این‌که یک کاندیدا را مساوی با اسلام قرار دهیم و کاندیدای مقابل آن را مساوی با کفر بدانیم.

🔹 برخی از موارد مرزی است که وظیفه‌ی اخلاقی کاندیدا خیلی روشن نیست؛ مثلاً فردی که در مناظره شرکت می‌کند، تا چه مقدار حق دارد در حریم خصوصی رقیب خود یا همراهان او و یا هم‌حزبی‌های او ورود پیدا کند؟ باید مقداری این مسأله را از نظر اخلاقی روشن کنیم. این موضوع شاید حتی برای برخی از کاندیداها نیز مشتبه باشد و خیلی شفاف و روشن نشده باشد؛ مثلاً این‌که می‌گوییم حریم خصوصی هم مسائل خانوادگی و هم برنامه‌ها و فعالیت‌های آنان را شامل می‌شود. معنای مناظره قطعاً نقد برنامه‌ی طرف مقابل هست؛ اما نقد شخصیت خود فرد شاید قابل دفاع نباشد. علاوه بر بحث‌های حریم خصوصی، این هم نکته‌ای‌ است که باید روشن شود. هنگامی که ما باید به نقد برنامه‌های طرف مقابل بپردازیم، این برنامه‌ها باید تا چه حدی نقد شوند؟

🔹 قطعاً در مواقعی که هیجانات جامعه شدیدتر است، طبیعی است که هم امکان آسیب‌پذیری و هم امکان خروج از خطوط صحیح بیشتر است و به همین دلیل نیاز به کنترل هیجانات نیز بیشتر خواهد بود. به نظر من روحانیت باید یکی از لنگرهایی باشد که این هیجانات را کنترل کند و باعث شود که مردم بر اساس عقلانیت، بصیرت و معیارهای درستی که عقل و شرع آن‌ها را بیان می‌کند و و بزرگان، مراجع تقلید و رهبر معظم بر آن تأکید دارند، تصمیم بگیرند.

مشاهده متن کامل گفت‌وگو:
http://mobahesat.ir/23355
🔻🔻🔻
@mobahesatmagz
بازخوانی تعاملات روحانیت و انتخابات در تجربه مشروطه


دکتر محسن صبوریان

🔸 مطلب پیش‌رو، گفتاری است از دکتر محسن صبوریان، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران، با موضوع «بازخوانی تعاملات روحانیت و انتخابات در تجربه مشروطه» ذیل موضوع «جامعه‌شناسی کنشگری روحانیت در انتخابات» که برای انتشار در اختیار مباحثات قرار گرفته است.

🔹 با تکثر زعامت، در مشروطه تکلیف به لحاظ دینی نه برای کنشگران متدین داخل ایران روشن بود و نه برای طلاب نجف و کربلا. اولین تجربه انتخابات برای علما، تجربه انتخابات مجلس اول در مشروطه در سال ۱۳۲۴ قمری بود که در این دوره و با تشکیل مجلس اول مشروطه، شیخ فضل‌ﷲ و مخالفین خواستار این شدند که نقش علمای اسلام در تدوین قوانین پررنگ تر شود. علیرغم حمایت شیخ فضل‌ﷲ از این اصل که در هیچ عصری هیچ قانونی مخالفتی با قوانین مقدس نداشته باشد و حتماً هیئتی از علما ـ که نباید کمتر از پنج نفر باشند ـ باید این قوانین را تصویب کنند، اما باز تأیید آخوند خراسانی مهم بود و این اتفاق افتاد. عمر مجلس اول به انتخاب این پنج نفر علمای طراز اول نرسید و کار به مجلس دوم کشیده شد. از میان افراد معرفی‌شده و شاخص در ایران می‌توان به حاج نورﷲ اصفهانی و سید حسن مدرس اشاره کرد که البته حاج نورﷲ نیامد.

🔹 نکته مهم این‌جاست که لفظ مرجعیت تقلید در متمم قانون اساسی مشروطه آمد و فهم این‌ها از این لفظ، آخوند خراسانی بود؛ یعنی وقتی می‌گفتند مرجعیت تقلید، فهم‌شان مراجع ثلاث نجف و مراجع سیاسی بود؛ نه صاحب عروه که مخالف این قضایا بود یا دیگر علمایی که دستی بر آتش سیاست داشتند. یکی دو سال بعد از مجلس دوم، آخوند خراسانی به شکلی مشکوک مرحوم شد، شیخ فضل‌ﷲ که همان اول اعدام شد، بهبهانی کشته شد، سیدمحمد طباطبایی را خانه‌نشین کردند و همه مشروطه‌خواهان متدین تارومار شدند؛ بنابراین امکان نظارت بر آن اصل به‌وجود نیامد؛ چرا که نهاد مرجعیت تقلید که قرار بود نقش زعامت داشته باشد ـ علیرغم تکثرش در دوره مشروطه ـ چون مشروطه‌خواهان کماکان قائل به مرجعیت آخوند خراسانی بودند و ایشان را مرجع می‌دانستند، این امکان وجود نداشت و این اصل مسکوت ماند و به نوع دیگری این نظارت بر عدم مخالفت با شرع اتفاق افتاد؛ چون نمی‌خواستند قوانین مشروع تصویب کنند؛ بلکه می‌خواستند قوانین نامشروع تصویب نشود. بنابراین به جز دوره دوم، این هیئت پنج نفره به علت بدفهمی‌ای که از مرجعیت وجود داشت تشکیل نشد.

🔹 بعد از این دوره شاهد تفکیک مرجعیت ایران و عراق هستیم؛ به عبارتی بعد از ثورة العشرین، سیدابوالحسن اصفهانی مرجع عراق و شیخ عبدالکریم یزدی، مرجع و آیت‌ﷲِ مطلق ایران شدند. در هر دوره‌ای که مرجعیت تامه داشتیم، منازعات سیاسی کمتر بوده و کنشگری اجتماعی سیاسی روحانیت موفق ظاهر شده است؛ درست برعکس دوره‌ای که زعامت و مرجعیت متکثر داشتیم.

🔹 در دوره شیخ عبدالکریم حائری علیرغم وجود رضاخان، حوزه قم تأسیس و حفظ شد. در دوره آیت‌ﷲ بروجردی شاهد شکوفایی بودیم. در دوره معاصر مرجعیت به ولایت تبدیل شد و زعامتی که در مرجعیت دنبال می‌شد به ولایت فقیه تبدیل شد. در این‌جا مرجعیت تقلید دوباره نقش قبلی خودش را که پاسخ به پرسش‌های فقهی بود، بازیافت.

مشاهده متن کامل:
http://mobahesat.ir/23360
🔻🔻🔻
@mobahesatmagz
2024/10/02 06:23:00
Back to Top
HTML Embed Code: