@sokhanranihaa
@sokhanranihaa
🔊فایل صوتی
شب مستند ایران معاصر
نمایش و نقد و بررسی فیلم «رویای سیاه» به کارگردانی اُرد عطارپور
با حضور استاد محمدعلی موحد و با سخنرانی: داریوش رحمانیان، محمدعلی بهمنی قاجار، غلامعلی مصدق، اُرد عطارپور و علی دهباشی
چهارشنبه ششم تیر ۱۴۰۳
خانه هنرمندان ایران - تالار استاد شهناز
.
🆔 @sokhanranihaa
🆔 @
🆑 #کانال‌سخنرانی‌ها
🌹
شب مستند ایران معاصر
نمایش و نقد و بررسی فیلم «رویای سیاه» به کارگردانی اُرد عطارپور
با حضور استاد محمدعلی موحد و با سخنرانی: داریوش رحمانیان، محمدعلی بهمنی قاجار، غلامعلی مصدق، اُرد عطارپور و علی دهباشی
چهارشنبه ششم تیر ۱۴۰۳
خانه هنرمندان ایران - تالار استاد شهناز
.
🆔 @sokhanranihaa
🆔 @
🆑 #کانال‌سخنرانی‌ها
🌹
Forwarded from مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب (شهرام یاری)
Forwarded from مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب (شهرام یاری)
برگزاری نشست شورای داوری جایزه «استاد پرویز اذکائی»
میراث مکتوب- نشست شورای داوری جایزه دوسالانه کتاب «استاد پرویز اذکائی» دوشنبه ۵ شهریورماه ۱۴۰۳ همزمان با روز بزرگداشت محمدبن زکریای رازی در مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب برگزار شد.
در این نشست ابتدا اکبر ایرانی، مدیرعامل مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب و رئیس هیئت امنای موقوفهٔ مرحوم اذکائی سخنانش را با وقف کتابخانهٔ شخصی زنده‌یاد اذکائی به کتابخانهٔ عمومی همدان آغاز کرد و گفت: برای این جایزه جلسه‌های مختلفی برگزار کردیم و لوگویی نیز به کوشش استاد محمدحسین حلیمی، نقاش، طراح گرافیک طراحی شد. از بند ۱۷ وقف‌نامه که شامل جایزه است و برگزاری نشست‌ها و فعالیت‌های فرهنگی که در همدان انجام می‌شود.
وی افزود: حدود ۳۰ جلد کتاب به دبیرخانهٔ جایزه رسیده است که باید داوری‌ها را انجام دهیم. موقوفه فرصتی است برای معرفی فعالیت‌های فرهنگی در حوزهٔ کتاب و معرفی بیشتر فرهنگ همدان و همچنین ایجاد شوق و تشویق برای علاقه‌مندان و فرهنگ‌سازی وقف که در این مدت در نشست‌ها و یادداشت‌ها مطرح کردیم و دستاوردهای خوبی نیز داشته است.
برای مطالعهٔ کامل این نشست به سایت مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب مراجعه فرمایید:
https://mirasmaktoob.com/%d8%a8%d8%b1%da%af%d8%b2%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d9%86%d8%b4%d8%b3%d8%aa-%d8%b4%d9%88%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d8%af%d8%a7%d9%88%d8%b1%db%8c-%d8%ac%d8%a7%db%8c%d8%b2%d9%87-%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d8%af/
میراث مکتوب- نشست شورای داوری جایزه دوسالانه کتاب «استاد پرویز اذکائی» دوشنبه ۵ شهریورماه ۱۴۰۳ همزمان با روز بزرگداشت محمدبن زکریای رازی در مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب برگزار شد.
در این نشست ابتدا اکبر ایرانی، مدیرعامل مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب و رئیس هیئت امنای موقوفهٔ مرحوم اذکائی سخنانش را با وقف کتابخانهٔ شخصی زنده‌یاد اذکائی به کتابخانهٔ عمومی همدان آغاز کرد و گفت: برای این جایزه جلسه‌های مختلفی برگزار کردیم و لوگویی نیز به کوشش استاد محمدحسین حلیمی، نقاش، طراح گرافیک طراحی شد. از بند ۱۷ وقف‌نامه که شامل جایزه است و برگزاری نشست‌ها و فعالیت‌های فرهنگی که در همدان انجام می‌شود.
وی افزود: حدود ۳۰ جلد کتاب به دبیرخانهٔ جایزه رسیده است که باید داوری‌ها را انجام دهیم. موقوفه فرصتی است برای معرفی فعالیت‌های فرهنگی در حوزهٔ کتاب و معرفی بیشتر فرهنگ همدان و همچنین ایجاد شوق و تشویق برای علاقه‌مندان و فرهنگ‌سازی وقف که در این مدت در نشست‌ها و یادداشت‌ها مطرح کردیم و دستاوردهای خوبی نیز داشته است.
برای مطالعهٔ کامل این نشست به سایت مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب مراجعه فرمایید:
https://mirasmaktoob.com/%d8%a8%d8%b1%da%af%d8%b2%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d9%86%d8%b4%d8%b3%d8%aa-%d8%b4%d9%88%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d8%af%d8%a7%d9%88%d8%b1%db%8c-%d8%ac%d8%a7%db%8c%d8%b2%d9%87-%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d8%af/
مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب
برگزاری نشست شورای داوری جایزه «استاد پرویز اذکائی»
نشست شورای داوری جایزه دوسالانه کتاب «استاد پرویز اذکائی» همزمان با روز بزرگداشت محمدبن زکریای رازی در مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب برگزار شد.
Forwarded from مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب (شهرام یاری)
گزارش تصویری نشست شورای داوری جایزه «استاد پرویز اذکائی»
https://mirasmaktoob.com/%da%af%d8%b2%d8%a7%d8%b1%d8%b4-%d8%aa%d8%b5%d9%88%db%8c%d8%b1%db%8c-%d9%86%d8%b4%d8%b3%d8%aa-%d8%b4%d9%88%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d8%af%d8%a7%d9%88%d8%b1%db%8c-%d8%ac%d8%a7%db%8c%d8%b2%d9%87-%d8%a7/
https://mirasmaktoob.com/%da%af%d8%b2%d8%a7%d8%b1%d8%b4-%d8%aa%d8%b5%d9%88%db%8c%d8%b1%db%8c-%d9%86%d8%b4%d8%b3%d8%aa-%d8%b4%d9%88%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d8%af%d8%a7%d9%88%d8%b1%db%8c-%d8%ac%d8%a7%db%8c%d8%b2%d9%87-%d8%a7/
مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب
گزارش تصویری نشست شورای داوری جایزه «استاد پرویز اذکائی»
نشست شورای داوری جایزه دوسالانه کتاب «استاد پرویز اذکائی» دوشنبه 5 شهریورماه 1403 همزمان با روز بزرگداشت محمدبن زکریای رازی در مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب برگزار شد.
پرویز اذکایی و تاریخ‌مردم
پرویز اذکایی از پژوهشگران پرکار روزگار ما بود. فروردین‌ماه سال گذشته پس از یک عمر کوشش علمی چشم از جهان فرو بست. مجموعه‌ی آثار او، مقاله و کتاب- تحقیق و تألیف و تصحیح و ترجمه- نزدیک به پانصد عنوان است. او در حوزه‌های گوناگون کار کرد و قلم زد. از کارهای برجسته‌ی او تصحیح و ترجمه‌ی آثارالباقیه ابوریحان بیرونی را می‌توان نام برد. سال‌ها برای این کار عمر و جان فرسود. یک تک‌نگاری ارزشمند درباره‌ی زندگی و آثار بیرونی به نگارش درآورد که سال‌ها پیش توسط انتشارات طرح‌نو، در سلسله کتاب‌های بنیانگذاران فرهنگ امروز، چاپ و منتشر شد. از دیگر کارهای شاخص او کتابی‌ست مفصل درباره‌ی زکریای رازی که آن نیز توسط انتشارات طرح‌نو روانه‌ی بازار شد. سنجش و ارزیابی آثار اذکایی را باید به اهل فن سپرد. صاحب این قلم درباره‌ی پاره‌ای از آثار او در جایگاهی نیست که به داوری بنشیند. پیرامون سویه‌هایی از آثار و کارنامه‌ی اذکایی پیش از این در چند نشست، از دیدگاه معرفت تاریخ، سخن گفته‌ام. فایل‌های این سخنرانی‌ها در فضای مجازی، و پاره‌ای از آنها در همین کانال، در دسترس‌اند.
در کارنامه‌ی اذکایی آنچه که درباره‌ی سویه‌های گوناگون تاریخ و فرهنگ زادگاه خود، همدان، نوشت جایی ویژه دارد. مجموعه‌ای از پژوهش‌های او درباره‌ی تاریخ و فرهنگ همدان در کتابی قطور با عنوان همدان‌نامه منتشر شده است. در این بخش از کارنامه‌ی او با پژوهش‌هایی روبرو می‌شویم که از نظر مردم‌نامه‌نویسی ارزش و اهمیت ویژه دارند.
در این مجال جز این اشاره‌ی کلی کار دیگری نمی‌توان کرد و چیز دیگری نمی‌توان گفت. جا دارد که از منظر مردم‌نامه‌نویسی کارنامه‌ی اذکایی مورد تحقیق و سنجش قرار گیرد.
وی کتابخانه‌ی خود، که چندین هزار جلد بود و در میان آنها انبوهی کتاب‌های گرانسنگ، شامل نسخه‌های خطی و کتاب‌های چاپ‌سنگی و پاره‌ای اسناد و مدارک و پاره‌ای کتاب‌های ارزشمند و نایاب یا کم‌یاب و سخت‌یاب به زبان‌های فارسی و عربی و انگلیسی و فرانسوی و آلمانی و...، بود، را وقف کتابخانه‌ی عمومی همدان کرد. همچنین آنچه که در سال‌های دراز از راه حق‌التألیف و چاپ و انتشار آثارش اندوخته بود را برای اعطای جایزه و حمایت از پژوهشگرانی که درباره‌ی تاریخ و فرهنگ ایران و بویژه همدان کار می‌کنند، وقف کرد.
چه بختیارند شهرهایی که پژوهشگرانی چون اذکایی در دامن خود می‌پرورند. همدان و ایران وامدار اوست.
هرکس بخواهد درباره‌ی تاریخ مردم همدان کار کند ناگزیرست به آنچه که اذکایی در این باره نوشته و منتشر کرده رجوع کند.
خداوند امثال او را برای ایران و همه‌ی شهرها و روستاهای ایران پرشمار گرداند.
#داریوش_رحمانیان
پنجم شهریور هزار و چهارصد و سه
https://www.tg-me.com/mardomnameh
پرویز اذکایی از پژوهشگران پرکار روزگار ما بود. فروردین‌ماه سال گذشته پس از یک عمر کوشش علمی چشم از جهان فرو بست. مجموعه‌ی آثار او، مقاله و کتاب- تحقیق و تألیف و تصحیح و ترجمه- نزدیک به پانصد عنوان است. او در حوزه‌های گوناگون کار کرد و قلم زد. از کارهای برجسته‌ی او تصحیح و ترجمه‌ی آثارالباقیه ابوریحان بیرونی را می‌توان نام برد. سال‌ها برای این کار عمر و جان فرسود. یک تک‌نگاری ارزشمند درباره‌ی زندگی و آثار بیرونی به نگارش درآورد که سال‌ها پیش توسط انتشارات طرح‌نو، در سلسله کتاب‌های بنیانگذاران فرهنگ امروز، چاپ و منتشر شد. از دیگر کارهای شاخص او کتابی‌ست مفصل درباره‌ی زکریای رازی که آن نیز توسط انتشارات طرح‌نو روانه‌ی بازار شد. سنجش و ارزیابی آثار اذکایی را باید به اهل فن سپرد. صاحب این قلم درباره‌ی پاره‌ای از آثار او در جایگاهی نیست که به داوری بنشیند. پیرامون سویه‌هایی از آثار و کارنامه‌ی اذکایی پیش از این در چند نشست، از دیدگاه معرفت تاریخ، سخن گفته‌ام. فایل‌های این سخنرانی‌ها در فضای مجازی، و پاره‌ای از آنها در همین کانال، در دسترس‌اند.
در کارنامه‌ی اذکایی آنچه که درباره‌ی سویه‌های گوناگون تاریخ و فرهنگ زادگاه خود، همدان، نوشت جایی ویژه دارد. مجموعه‌ای از پژوهش‌های او درباره‌ی تاریخ و فرهنگ همدان در کتابی قطور با عنوان همدان‌نامه منتشر شده است. در این بخش از کارنامه‌ی او با پژوهش‌هایی روبرو می‌شویم که از نظر مردم‌نامه‌نویسی ارزش و اهمیت ویژه دارند.
در این مجال جز این اشاره‌ی کلی کار دیگری نمی‌توان کرد و چیز دیگری نمی‌توان گفت. جا دارد که از منظر مردم‌نامه‌نویسی کارنامه‌ی اذکایی مورد تحقیق و سنجش قرار گیرد.
وی کتابخانه‌ی خود، که چندین هزار جلد بود و در میان آنها انبوهی کتاب‌های گرانسنگ، شامل نسخه‌های خطی و کتاب‌های چاپ‌سنگی و پاره‌ای اسناد و مدارک و پاره‌ای کتاب‌های ارزشمند و نایاب یا کم‌یاب و سخت‌یاب به زبان‌های فارسی و عربی و انگلیسی و فرانسوی و آلمانی و...، بود، را وقف کتابخانه‌ی عمومی همدان کرد. همچنین آنچه که در سال‌های دراز از راه حق‌التألیف و چاپ و انتشار آثارش اندوخته بود را برای اعطای جایزه و حمایت از پژوهشگرانی که درباره‌ی تاریخ و فرهنگ ایران و بویژه همدان کار می‌کنند، وقف کرد.
چه بختیارند شهرهایی که پژوهشگرانی چون اذکایی در دامن خود می‌پرورند. همدان و ایران وامدار اوست.
هرکس بخواهد درباره‌ی تاریخ مردم همدان کار کند ناگزیرست به آنچه که اذکایی در این باره نوشته و منتشر کرده رجوع کند.
خداوند امثال او را برای ایران و همه‌ی شهرها و روستاهای ایران پرشمار گرداند.
#داریوش_رحمانیان
پنجم شهریور هزار و چهارصد و سه
https://www.tg-me.com/mardomnameh
Telegram
مردمنامه (تاریخ مردم)
📜 مردمنامه
🌍 فصلنامه مطالعات تاریخ مردم
✒️ به سردبیری داریوش رحمانیان
🔗 دسترسی به فضاهای مجازی و لینک‌های خرید:
http://zil.ink/mardomnameh
📮ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطلب:
@Parastoorahimi66
🌍 فصلنامه مطالعات تاریخ مردم
✒️ به سردبیری داریوش رحمانیان
🔗 دسترسی به فضاهای مجازی و لینک‌های خرید:
http://zil.ink/mardomnameh
📮ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطلب:
@Parastoorahimi66
Forwarded from انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه تهران
انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار می‌کند:
🔶 نشست تخصصی بررسی
«وقایع مرداد ۱۳۳۲»
👤سخنرانان:
▫️دکتر داریوش رحمانیان
-سردبیر نشریه مردمنامه
▫️دکتر ابوالفضل دلاوری
-عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
▫️دکتر افشین جعفرزاده
-پژوهشگر تاریخ
🔸زمان: پنجشنبه ۸ شهریور
ساعت ۱۶
🔸بستر برگزاری: گوگل میت
لینک برنامه:
https://meet.google.com/iwr-hpac-dhm
-------------------------
@utpsaa
🔶 نشست تخصصی بررسی
«وقایع مرداد ۱۳۳۲»
👤سخنرانان:
▫️دکتر داریوش رحمانیان
-سردبیر نشریه مردمنامه
▫️دکتر ابوالفضل دلاوری
-عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
▫️دکتر افشین جعفرزاده
-پژوهشگر تاریخ
🔸زمان: پنجشنبه ۸ شهریور
ساعت ۱۶
🔸بستر برگزاری: گوگل میت
لینک برنامه:
https://meet.google.com/iwr-hpac-dhm
-------------------------
@utpsaa
Forwarded from تاریخ نوشت- عبدالله ناصری طاهری (Abdollah Naseritaheri)
دکتر حسین مفتخری*:
انصافا در کشور ما رشته تاریخ دانشی مظلوم است و هویت ان به عنوان یک دیسیپلین به رسمیت شناخته نشده است ، نه از سوی مردم عادی که همه خود را یک پا مورخ می دانند بلکه حتی از سوی دانشوران که با خواندن چند کتاب به خود اجازه می دهند در هر موضوع تاریخی اظهار فضل نمایند.
بنده که نزدیک به نیم قرن با این دانش موانست داشته ام به خود اجازه نمی دهم در موضوعی که خارج از دوره زمانی تخصص بنده است به این گشاده دستی اظهار نظر کنم ، درست مانند ان که پزشک گوارش در مورد بیماری چشم نسخه بپیچد.
انوقت روشنفکران راست گرای به قول خودشان لیبرال امثال ایشان و دکتر غنی نژاد که کارشان چیز دیگری است خیلی شهامت دارند که بدون هیچ گونه تخصصی در این رشته و این موضوع مهم به راحتی اظهار نظر می کنند
مشکل روشنفکری ما از اول همین بوده که همه خود را محق می دانستند خویش را نخود هر آشی کنند.
*استاد تمام تاریخ دانشگاه خوارزمی
انصافا در کشور ما رشته تاریخ دانشی مظلوم است و هویت ان به عنوان یک دیسیپلین به رسمیت شناخته نشده است ، نه از سوی مردم عادی که همه خود را یک پا مورخ می دانند بلکه حتی از سوی دانشوران که با خواندن چند کتاب به خود اجازه می دهند در هر موضوع تاریخی اظهار فضل نمایند.
بنده که نزدیک به نیم قرن با این دانش موانست داشته ام به خود اجازه نمی دهم در موضوعی که خارج از دوره زمانی تخصص بنده است به این گشاده دستی اظهار نظر کنم ، درست مانند ان که پزشک گوارش در مورد بیماری چشم نسخه بپیچد.
انوقت روشنفکران راست گرای به قول خودشان لیبرال امثال ایشان و دکتر غنی نژاد که کارشان چیز دیگری است خیلی شهامت دارند که بدون هیچ گونه تخصصی در این رشته و این موضوع مهم به راحتی اظهار نظر می کنند
مشکل روشنفکری ما از اول همین بوده که همه خود را محق می دانستند خویش را نخود هر آشی کنند.
*استاد تمام تاریخ دانشگاه خوارزمی
درباره‌ی یادداشت حسین مفتخری
حسین مفتخری از استادان شناخته‌شده‌ی تاریخ است و نیاز به معرفی ندارد. یادداشتی که با نام ایشان در کانال ارجمند تاریخ‌نوشت منتشر، و از آن‌جا در کانال مردمنامه بازنشر، شد نه یک یادداشت برای انتشار عمومی، که یک پیام خصوصی است که درباره‌ی یادداشتی از مرتضی مردیها نوشته و برای یکی از دوستان خود فرستاده‌اند. ایشان اگرچه کمابیش در شبکه‌های اجتماعی، از جمله تلگرام، حضور دارند؛ اهل گفتن و نوشتن در فضای مجازی نیستند. مانند بسیاری از استادان و پژوهشگران، و بویژه اهالی تاریخ، ایشان نیز از برخورد ناروشمندی که با تاریخ، و بویژه تاریخ ایران و از همه بدتر با تاریخ معاصر ایران، می‌شود نالان و نگران‌اند. اینکه پیام خصوصی به عنوان یک یادداشت منتشر شده با رضایت و آگاهی ایشان نبوده است. کانال مردمنامه نیز در پی پخش آن در پاره‌ای گروه‌ها و کانال‌ها اقدام به بازنشر آن، از منبع اصلی کرد.اینک تیری‌ست که از چله‌ی کمان رها شده و بازگشتنی نیست. الخیر فی ماوقع.
برای روشن‌شدن موضوع، بناگزیر یادداشت مرتضی مردیها، نیز بازنشر می‌شود. داوری با خوانندگان است.
#داریوش_رحمانیان
https://www.tg-me.com/mardomnameh
حسین مفتخری از استادان شناخته‌شده‌ی تاریخ است و نیاز به معرفی ندارد. یادداشتی که با نام ایشان در کانال ارجمند تاریخ‌نوشت منتشر، و از آن‌جا در کانال مردمنامه بازنشر، شد نه یک یادداشت برای انتشار عمومی، که یک پیام خصوصی است که درباره‌ی یادداشتی از مرتضی مردیها نوشته و برای یکی از دوستان خود فرستاده‌اند. ایشان اگرچه کمابیش در شبکه‌های اجتماعی، از جمله تلگرام، حضور دارند؛ اهل گفتن و نوشتن در فضای مجازی نیستند. مانند بسیاری از استادان و پژوهشگران، و بویژه اهالی تاریخ، ایشان نیز از برخورد ناروشمندی که با تاریخ، و بویژه تاریخ ایران و از همه بدتر با تاریخ معاصر ایران، می‌شود نالان و نگران‌اند. اینکه پیام خصوصی به عنوان یک یادداشت منتشر شده با رضایت و آگاهی ایشان نبوده است. کانال مردمنامه نیز در پی پخش آن در پاره‌ای گروه‌ها و کانال‌ها اقدام به بازنشر آن، از منبع اصلی کرد.اینک تیری‌ست که از چله‌ی کمان رها شده و بازگشتنی نیست. الخیر فی ماوقع.
برای روشن‌شدن موضوع، بناگزیر یادداشت مرتضی مردیها، نیز بازنشر می‌شود. داوری با خوانندگان است.
#داریوش_رحمانیان
https://www.tg-me.com/mardomnameh
Telegram
مردمنامه (تاریخ مردم)
📜 مردمنامه
🌍 فصلنامه مطالعات تاریخ مردم
✒️ به سردبیری داریوش رحمانیان
🔗 دسترسی به فضاهای مجازی و لینک‌های خرید:
http://zil.ink/mardomnameh
📮ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطلب:
@Parastoorahimi66
🌍 فصلنامه مطالعات تاریخ مردم
✒️ به سردبیری داریوش رحمانیان
🔗 دسترسی به فضاهای مجازی و لینک‌های خرید:
http://zil.ink/mardomnameh
📮ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطلب:
@Parastoorahimi66
Forwarded from مرتضی مردیها
📚 برشی از کتاب منتشر نشده «غلطواره فکر سياسی در ایران»، ۱۳۸۰، به قلم استاد
اساساً مسلم نیست که حوادث ۲۸ مرداد ۳۲ را بتوان به درستی کودتا خواند، یا اینکه اگر هم کودتا بوده، در مجموع، حادثۀ بدی بوده باشد. مسلم نیست که این «کودتا» امریکایی بوده و به دست سازمان سیا انجام شده باشد. مسلم نیست که در جایگزینی شاه به جای مصدق، ملت ایران مغبون شده باشد. مسلم نیست که باز شدن پای امریکا به ایران پس از کودتا به زیان ایرانیان بوده باشد. اگر عکس این موارد مسلم نباشد. البته مدعایی تا این حد مخالف قول مشهور، میتواند خشم‌برانگیز باشد، اما به گمان من در این باره، استثنائاً، به وجدان عامه بیش می‌توان اعتماد کرد تا به گفتار مسلط روشنفکری. و گرچه عامه هم به شدت از گفتار مذکور متأثرند، اما در پس زدن موانعِ دید، توفیق بیشتری داشته‌اند.
ممکن است گفته شود مأمور ارشد سی آی اِی خودش شرح ماجرا را گفته و کلیپ آن مشهور است، پاسخ این است که کمکی در این زمینه صورت گرفت، ولی شواهدی هست که کمک مالی ناچیزی بود و ترغیبی، ولی نه ابدا در حدی که بشود گفت تمام یا عمده کار طراحی و اجرا با عوامل سی آی ای بوده باشد. مأمور ذیربط بعدها برای بزرگ‌جلوه دادن خودش در آن مساهمتِ ناچیز بزرگنمایی کرده بود. ممکن است گفته شود امریکا خود به خطای خود اعتراف کرده است، چگونه ممکن است ما ذمه آنان را بری کنیم، پاسخ این است که، حزب دمکرات امریکا، با تحفه‌هایی چون کارتر، خودش منشأ و مدافع برخی از این ژست‌های روشنفکرانه بوده است، و بسیاری از نظرات این حزب بیشتر نظر روشنفکران چپگرای امریکایی است تا موضع کلان و عمومی مملکت امریکا. اینها می‌توانند امریکا و دولت آن را از باب این گونه کنشها مورد انتقاد قرار دهند؛ ولی این به معنای اعتراف امریکا به خطا نیست، نظر بعضی از امریکاییان است. از این گذشته، چه بسا، اعتراف مذکور بیش از یک استمالت مصلحت‌آمیز به منظور بهبود روابط با ملتی نبوده باشد، که نزدیک نیم‌قرن بوده هر مشکل و مسأله‌ای را به «کودتا» نسبت می‌داده‌اند.
شاه بنای آن داشت که برنامۀ توسعه کشور را در کانون توجه و تلاش قرار دهد و مصدق در سودای استقلال بود. ساختن قهرمانی از مصدق، در تقابل با شاه، خطای سیاسی بزرگ سه‌ربع قرن گذشته است. آنچه مصدق را به يك شخصيت بزرگ شبه اسطورهاى تبديل كرد، گرايشی بود كه همه‌چيز را در مقابله با بیگانه و نجات از استعمار (در معنای هرگونه ارتباط با خارجیان) مىديد؛ یعنی همان چیزی که جریان روشنفکری چپگرا تبلیغ می‌کرده و در این سه دهه معلوم شد چقدر خطا است. (بگذریم از سلطنت‌ستیزی برخی نخبگان که آن هم مد روز شده بود.) به دست گرفتن زمام امور نفت، به عنوان مهمترين منبع ثروت ما، كار شکوهمندی به نظر میآمد، اما نه انتخاب سیاسی زیرکانه‌ای بود، نه حتی کار اخلاقی و قانونی. فارغ از حماسهگرایی، منافع همه‌جانبه کشور را در بر نداشت؛ مخالفت شاه با مصدق هم، بیشتر از این حیث بود که شاه او را مانع برنامهٔ توسعه خود میدید، نه اين كه شاه مخالف استقلال ايران بود باشد و از نظر حفظ منافع انگليس یا امریکا با مصدق مخالفت كرده باشد.
برخوردهای شاه با آمريكا و انگلستان در اواخر دهۀ چهل و اوايل دهۀ پنجاه بر سر كنسرسيوم و قيمت نفت به خوبى استقلالطلبى مثبت شاه و حمايت او از منافع ایران را نشان مىدهد. شاه به موازات اين كه از بحران اقتصادى اوايل دهۀ چهل عبور كرد و قيمت نفت هم اندك اندك فزونى گرفت، اعتماد به نفس پيدا كرد و توانست قدرى از تكيه به آمريكا و غرب فاصله بگيرد. براى نشان دادن اینکه دوستی او با غرب به منظور توسعه صنعتی است، وقتی سستی آنها را دید، به شوروی سفر كرد و قرارداد وارد كردن ذوب‌آهن را امضا كرد و نشان داد كه با زيركى تمام قادر است از توازن قوا ميان شوروى و غرب بهره ببرد.
@mardihamorteza
اساساً مسلم نیست که حوادث ۲۸ مرداد ۳۲ را بتوان به درستی کودتا خواند، یا اینکه اگر هم کودتا بوده، در مجموع، حادثۀ بدی بوده باشد. مسلم نیست که این «کودتا» امریکایی بوده و به دست سازمان سیا انجام شده باشد. مسلم نیست که در جایگزینی شاه به جای مصدق، ملت ایران مغبون شده باشد. مسلم نیست که باز شدن پای امریکا به ایران پس از کودتا به زیان ایرانیان بوده باشد. اگر عکس این موارد مسلم نباشد. البته مدعایی تا این حد مخالف قول مشهور، میتواند خشم‌برانگیز باشد، اما به گمان من در این باره، استثنائاً، به وجدان عامه بیش می‌توان اعتماد کرد تا به گفتار مسلط روشنفکری. و گرچه عامه هم به شدت از گفتار مذکور متأثرند، اما در پس زدن موانعِ دید، توفیق بیشتری داشته‌اند.
ممکن است گفته شود مأمور ارشد سی آی اِی خودش شرح ماجرا را گفته و کلیپ آن مشهور است، پاسخ این است که کمکی در این زمینه صورت گرفت، ولی شواهدی هست که کمک مالی ناچیزی بود و ترغیبی، ولی نه ابدا در حدی که بشود گفت تمام یا عمده کار طراحی و اجرا با عوامل سی آی ای بوده باشد. مأمور ذیربط بعدها برای بزرگ‌جلوه دادن خودش در آن مساهمتِ ناچیز بزرگنمایی کرده بود. ممکن است گفته شود امریکا خود به خطای خود اعتراف کرده است، چگونه ممکن است ما ذمه آنان را بری کنیم، پاسخ این است که، حزب دمکرات امریکا، با تحفه‌هایی چون کارتر، خودش منشأ و مدافع برخی از این ژست‌های روشنفکرانه بوده است، و بسیاری از نظرات این حزب بیشتر نظر روشنفکران چپگرای امریکایی است تا موضع کلان و عمومی مملکت امریکا. اینها می‌توانند امریکا و دولت آن را از باب این گونه کنشها مورد انتقاد قرار دهند؛ ولی این به معنای اعتراف امریکا به خطا نیست، نظر بعضی از امریکاییان است. از این گذشته، چه بسا، اعتراف مذکور بیش از یک استمالت مصلحت‌آمیز به منظور بهبود روابط با ملتی نبوده باشد، که نزدیک نیم‌قرن بوده هر مشکل و مسأله‌ای را به «کودتا» نسبت می‌داده‌اند.
شاه بنای آن داشت که برنامۀ توسعه کشور را در کانون توجه و تلاش قرار دهد و مصدق در سودای استقلال بود. ساختن قهرمانی از مصدق، در تقابل با شاه، خطای سیاسی بزرگ سه‌ربع قرن گذشته است. آنچه مصدق را به يك شخصيت بزرگ شبه اسطورهاى تبديل كرد، گرايشی بود كه همه‌چيز را در مقابله با بیگانه و نجات از استعمار (در معنای هرگونه ارتباط با خارجیان) مىديد؛ یعنی همان چیزی که جریان روشنفکری چپگرا تبلیغ می‌کرده و در این سه دهه معلوم شد چقدر خطا است. (بگذریم از سلطنت‌ستیزی برخی نخبگان که آن هم مد روز شده بود.) به دست گرفتن زمام امور نفت، به عنوان مهمترين منبع ثروت ما، كار شکوهمندی به نظر میآمد، اما نه انتخاب سیاسی زیرکانه‌ای بود، نه حتی کار اخلاقی و قانونی. فارغ از حماسهگرایی، منافع همه‌جانبه کشور را در بر نداشت؛ مخالفت شاه با مصدق هم، بیشتر از این حیث بود که شاه او را مانع برنامهٔ توسعه خود میدید، نه اين كه شاه مخالف استقلال ايران بود باشد و از نظر حفظ منافع انگليس یا امریکا با مصدق مخالفت كرده باشد.
برخوردهای شاه با آمريكا و انگلستان در اواخر دهۀ چهل و اوايل دهۀ پنجاه بر سر كنسرسيوم و قيمت نفت به خوبى استقلالطلبى مثبت شاه و حمايت او از منافع ایران را نشان مىدهد. شاه به موازات اين كه از بحران اقتصادى اوايل دهۀ چهل عبور كرد و قيمت نفت هم اندك اندك فزونى گرفت، اعتماد به نفس پيدا كرد و توانست قدرى از تكيه به آمريكا و غرب فاصله بگيرد. براى نشان دادن اینکه دوستی او با غرب به منظور توسعه صنعتی است، وقتی سستی آنها را دید، به شوروی سفر كرد و قرارداد وارد كردن ذوب‌آهن را امضا كرد و نشان داد كه با زيركى تمام قادر است از توازن قوا ميان شوروى و غرب بهره ببرد.
@mardihamorteza
انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار می‌کند:
🔶 نشست تخصصی بررسی
«وقایع مرداد ۱۳۳۲»
👤سخنرانان:
▫️دکتر داریوش رحمانیان
-سردبیر نشریه مردمنامه
▫️دکتر ابوالفضل دلاوری
-عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
▫️دکتر افشین جعفرزاده
-پژوهشگر تاریخ
🔸زمان: پنجشنبه ۸ شهریور
ساعت ۱۶
🔸بستر برگزاری: گوگل میت
لینک برنامه:
https://meet.google.com/iwr-hpac-dhm
-------------------------
@utpsaa
@mardomnameh
🔶 نشست تخصصی بررسی
«وقایع مرداد ۱۳۳۲»
👤سخنرانان:
▫️دکتر داریوش رحمانیان
-سردبیر نشریه مردمنامه
▫️دکتر ابوالفضل دلاوری
-عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
▫️دکتر افشین جعفرزاده
-پژوهشگر تاریخ
🔸زمان: پنجشنبه ۸ شهریور
ساعت ۱۶
🔸بستر برگزاری: گوگل میت
لینک برنامه:
https://meet.google.com/iwr-hpac-dhm
-------------------------
@utpsaa
@mardomnameh
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
بخشی از گفتگوی داریوش رحمانیان و پویا نکویی با هوشنگ شهابی، استاد بازنشسته‌ی دانشگاه بوستون، درباره‌ی آثار ایشان در حوزه‌ی تاریخ فرهنگی ایران.
https://www.tg-me.com/mardomnameh
https://www.tg-me.com/mardomnameh
گذشته‌ی‌نگذشته و گذشته‌ی‌درگذشته
گذشته تا هنگامی که روایت می‌شود گذشته نیست، گذشته‌ی‌نگذشته است. گذشته مرده و رفته است. گذشته درگذشته است. گذشته‌ی‌نگذشته، در اینجا و اکنون، زنده است. مورخ با موجودی گرم و زنده در اینجا و اکنون سروکار دارد، نه با لاشه‌ای سرد و مرده به نام گذشته‌ی‌درگذشته.
#داریوش_رحمانیان
https://www.tg-me.com/mardomnameh
گذشته تا هنگامی که روایت می‌شود گذشته نیست، گذشته‌ی‌نگذشته است. گذشته مرده و رفته است. گذشته درگذشته است. گذشته‌ی‌نگذشته، در اینجا و اکنون، زنده است. مورخ با موجودی گرم و زنده در اینجا و اکنون سروکار دارد، نه با لاشه‌ای سرد و مرده به نام گذشته‌ی‌درگذشته.
#داریوش_رحمانیان
https://www.tg-me.com/mardomnameh
Telegram
مردمنامه (تاریخ مردم)
📜 مردمنامه
🌍 فصلنامه مطالعات تاریخ مردم
✒️ به سردبیری داریوش رحمانیان
🔗 دسترسی به فضاهای مجازی و لینک‌های خرید:
http://zil.ink/mardomnameh
📮ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطلب:
@Parastoorahimi66
🌍 فصلنامه مطالعات تاریخ مردم
✒️ به سردبیری داریوش رحمانیان
🔗 دسترسی به فضاهای مجازی و لینک‌های خرید:
http://zil.ink/mardomnameh
📮ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطلب:
@Parastoorahimi66
Forwarded from سخنرانی ها ، درس گفتارها ، گفت و گوها و دیگر برنامه های فرهنگی و مطالعات تطبیقی (Abbas Ghaemmaghami)
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🔶 نشست تخصصی بررسی
« وقایع مرداد ۱۳۳۲ »
🔴 از فرشته ی نجات تا شیطان بزرگ
👤سخنران :
▫️داریوش رحمانیان
-سردبیر نشریه مردمنامه
🔸زمان: پنجشنبه 8 شهریور 1403
ساعت ۱۶
انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه تهران
🔸بستر برگزاری: گوگل میت
لینک برنامه:
https://meet.google.com/iwr-hpac-dhm
-------------------------
@utpsaa
🔴 به جهت قطعی برق فایل تصویری از ابتدا ضبط نشده است
انتشار با ذکر منبع بلامانع است .
کانال سخنرانی ها ، درس گفتارها و گفت و گوها :
https://www.tg-me.com/Vortrags
« وقایع مرداد ۱۳۳۲ »
🔴 از فرشته ی نجات تا شیطان بزرگ
👤سخنران :
▫️داریوش رحمانیان
-سردبیر نشریه مردمنامه
🔸زمان: پنجشنبه 8 شهریور 1403
ساعت ۱۶
انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه تهران
🔸بستر برگزاری: گوگل میت
لینک برنامه:
https://meet.google.com/iwr-hpac-dhm
-------------------------
@utpsaa
🔴 به جهت قطعی برق فایل تصویری از ابتدا ضبط نشده است
انتشار با ذکر منبع بلامانع است .
کانال سخنرانی ها ، درس گفتارها و گفت و گوها :
https://www.tg-me.com/Vortrags
Forwarded from سخنرانی ها ، درس گفتارها ، گفت و گوها و دیگر برنامه های فرهنگی و مطالعات تطبیقی (Abbas Ghaemmaghami)
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🔶 بخش گفتگوی نشست تخصصی بررسی
« وقایع مرداد ۱۳۳۲ »
👤سخنرانان:
▫️داریوش رحمانیان
-سردبیر نشریه مردمنامه
▫️ابوالفضل دلاوری
-عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
▫️افشین جعفرزاده
-پژوهشگر تاریخ
🔸زمان: پنجشنبه 8 شهریور 1403
ساعت ۱۶
انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه تهران
🔸بستر برگزاری: گوگل میت
لینک برنامه:
https://meet.google.com/iwr-hpac-dhm
-------------------------
@utpsaa
انتشار با ذکر منبع بلامانع است .
کانال سخنرانی ها ، درس گفتارها و گفت و گوها :
https://www.tg-me.com/Vortrags
« وقایع مرداد ۱۳۳۲ »
👤سخنرانان:
▫️داریوش رحمانیان
-سردبیر نشریه مردمنامه
▫️ابوالفضل دلاوری
-عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
▫️افشین جعفرزاده
-پژوهشگر تاریخ
🔸زمان: پنجشنبه 8 شهریور 1403
ساعت ۱۶
انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه تهران
🔸بستر برگزاری: گوگل میت
لینک برنامه:
https://meet.google.com/iwr-hpac-dhm
-------------------------
@utpsaa
انتشار با ذکر منبع بلامانع است .
کانال سخنرانی ها ، درس گفتارها و گفت و گوها :
https://www.tg-me.com/Vortrags
Audio
🔶 نشست تخصصی بررسی
« وقایع مرداد ۱۳۳۲ »
👤سخنرانان:
▫️داریوش رحمانیان
-سردبیر نشریه مردمنامه
▫️ابوالفضل دلاوری
-عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
▫️افشین جعفرزاده
-پژوهشگر تاریخ
🔸زمان: پنجشنبه 8 شهریور 1403
ساعت ۱۶
انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه تهران
🔸بستر برگزاری: گوگل میت
لینک برنامه:
https://meet.google.com/iwr-hpac-dhm
-------------------------
@utpsaa
انتشار با ذکر منبع بلامانع است .
کانال سخنرانی ها ، درس گفتارها و گفت و گوها :
https://www.tg-me.com/Vortrags
« وقایع مرداد ۱۳۳۲ »
👤سخنرانان:
▫️داریوش رحمانیان
-سردبیر نشریه مردمنامه
▫️ابوالفضل دلاوری
-عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
▫️افشین جعفرزاده
-پژوهشگر تاریخ
🔸زمان: پنجشنبه 8 شهریور 1403
ساعت ۱۶
انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه تهران
🔸بستر برگزاری: گوگل میت
لینک برنامه:
https://meet.google.com/iwr-hpac-dhm
-------------------------
@utpsaa
انتشار با ذکر منبع بلامانع است .
کانال سخنرانی ها ، درس گفتارها و گفت و گوها :
https://www.tg-me.com/Vortrags
Forwarded from آسمانه
Forwarded from kaveh farhadi کاوه فرهادی
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
📝ایگودار، که در شهر اگادیر مراکش قرار دارد، یکی از قدیمی‌ترین سیستم‌های بانکی شناخته شده در جهان به شمار می‌رود. این سازه‌ها که به آنها "اگادیر" یا "ایگودار" (جمع اگادیر) نیز گفته می‌شود، انبارهای اشتراکی باستانی هستند که توسط مردم آمازیغ استفاده می‌شدند.
این انبارها به عنوان محلی برای ذخیره و محافظت از غلات، مواد غذایی، و اشیای ارزشمند مانند جواهرات و اسناد مهم ساخته شده بودند. هر خانواده درون قبیله، فضای مخصوص به خود را در این انبارها داشت و از آن به عنوان محلی امن برای نگهداری اموال خود استفاده می‌کرد. ایگودارها به صورت اشتراکی توسط اعضای جامعه مورد استفاده قرار می‌گرفتند و به عنوان یکی از اولین نمونه‌های سیستم‌های بانکی شناخته می‌شوند.
ساختارهای ایگودار نه تنها برای ذخیره‌سازی اموال بلکه به عنوان نمادی از اتحاد و همکاری محسوب می‌شدند.
✔️منبع:
کانال تلگرام "یک پزشک"
https://www.tg-me.com/alirezamajidi123
و با سپاس از برادر "مهدی اسدی" عزیز
#یاریگری
#فرهنگ_یاریگری
#انسان‌شناسی_یاریگری
#مشارکت
#آدمیگری
@kaveh_farhadi
این انبارها به عنوان محلی برای ذخیره و محافظت از غلات، مواد غذایی، و اشیای ارزشمند مانند جواهرات و اسناد مهم ساخته شده بودند. هر خانواده درون قبیله، فضای مخصوص به خود را در این انبارها داشت و از آن به عنوان محلی امن برای نگهداری اموال خود استفاده می‌کرد. ایگودارها به صورت اشتراکی توسط اعضای جامعه مورد استفاده قرار می‌گرفتند و به عنوان یکی از اولین نمونه‌های سیستم‌های بانکی شناخته می‌شوند.
ساختارهای ایگودار نه تنها برای ذخیره‌سازی اموال بلکه به عنوان نمادی از اتحاد و همکاری محسوب می‌شدند.
✔️منبع:
کانال تلگرام "یک پزشک"
https://www.tg-me.com/alirezamajidi123
و با سپاس از برادر "مهدی اسدی" عزیز
#یاریگری
#فرهنگ_یاریگری
#انسان‌شناسی_یاریگری
#مشارکت
#آدمیگری
@kaveh_farhadi
روایت «قهرمانانی با دست‌های خالی» در تاریخ معاصر ایران
♦️در طول تاریخ سیاسی پرفرازونشیب ایران، که هزاران شخصیت تاریخی بازیگران آن بوده‌اند، معدود کسانی بوده‌اند که تاریخ به‌گونه‌ای افسانه‌ای و مطلق از آنها به نیکی یاد می‌کند. به عقیده برخی از فلاسفه تاریخ و بالاخص کسانی که هویت تاریخی یک ملت را نه ذاتی، که برساخته می‌دانند، خلق قهرمان‌ها از ضروریات تاریخ‌نویسی هم هست؛ هرچند با روح تاریخ‌نگاری صحیح در تعارض باشد.
تاریخ ایران از شکل‌گیری اولین امپراطوری وسیع در آن توسط کوروش هخامنشی تا پایان دوره پیشامدرن، از این قهرمانان کم ندارد. بدیهی است هرقدر تاریخ به عصر زندگی ما نزدیک‌تر می‌شود، امکان اغراق یا باژگونه نشان‌دادن خصایل و کارنامه شخصیت‌ها سخت‌تر می‌شود و از همین‌جاست که کمتر اثری از قهرمانان در تاریخ معاصر به چشم می‌خورد. حتی ورود و کمک علومی مانند هرمنوتیک، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی تاریخی و... به حوزه مطالعات تخصصی تاریخ، این امکان را فراهم ساخته است که از برخی بازیگران صحنه سیاسی، که دوست‌تر می‌داشتند در تاریخ از آنها به‌عنوان قهرمان یاد شود، تصویری پریشان، دیگرگون و کج‌ومعوج ثبت گردد.
با همه این تفاسیر، باز در تاریخ معاصر ایران هستند کسانی که چهره قهرمانانه آنان با وجود ریزبینی‌ها و نگاه نقادانه مورخان چندان خدشه‌دار نشده است. بدون تردید دو نمونه مشهور از قهرمانان این‌چنینی، میرزاتقی‌خان امیرکبیر و محمد مصدق هستند. این دو در حافظه تاریخی مردمان ایران‌زمین، نمونه بارز وطن‌دوستی، کاربلدی و مظلومیت توأمان بوده‌اند و همین مظلومیتشان در سرانجام کار، فارغ از تحلیل‌های علمی، یاد و نام نیک این دو را بر قلب‌های ایرانیان حک کرده است.
متخصصان تاریخ هم، هرچند بر برخی رفتار و منش و خط‌مشی آنها عیب‌جویی نمایند، اما انگشت‌شمار بوده‌اند کسانی که بخواهند آنها را از جایگاه قهرمانان ملی پایین بکشند. در واقع هر دوی این قهرمانان، استحقاق چنین عظمتی را داشته‌اند و هرگز نمی‌توان ادعا کرد که انگاره‌های سیاسی تاریخ‌نویسان (قاجارستیزی و پهلوی‌ستیزی) آنان را چنین بر صدر نشانده است.
🖌این جستار، نه در پی آن است که چنین قهرمانانی را در چند سطر نقد نمایند، بلکه می‌خواهد از زاویه‌ای دیگر به عملکرد آنان و برخی دیگر از بازیگران صحنه سیاسی ایران معاصر بپردازد.
امیرکبیر و مصدق هر دو، دو سال و چند ماه بر اریکه صدراعظمی و نخست‌وزیری تکیه زدند و علت حذف هر دو، درافتادن با قدرت بود. بعد از حذف توسط پادشاهان، با روی کار‌آمدن اشخاصی به‌مراتب ضعیف‌تر از آنان، اندوخته‌های گران‌قدرشان یا همگی به ورطه فراموشی سپرده شد یا با تغییر ماهیت از آنچه مقصود نظرشان بود فرسنگ‌ها فاصله یافت.
در این میان، در تاریخ معاصر افرادی داریم که در وطن‌پرستی و کاردانی و درستی به گرد پای امیرکبیر و مصدق هم نمی‌رسیدند. آنان البته به اندازه میرزا آقاسی‌ها و آقاخان نوری‌ها و منوچهر اقبال‌ها و... هم خنثی و بی‌عمل نبوده‌اند. این گروه، به‌درستی دریافته بودند اگر هم در عالم واقع باید منشأ اثر می‌بودند، لازمه‌اش ماندن در قدرت و درنیفتادن با ظل‌الله و شاهنشاه بود.
افرادی مانند میرزا حسین سپهسالار، امین‌الدوله، قوام‌السلطنه، هویدا و...، هم قدرت و حاکمیت مطلق صاحب قدرت و نیز دیگر کانون‌های نفوذ در حاکمیت را نترساندند و هم با نفوذ و پیشبرد افکار مصلحانه خود، اثری ماندگارتر در تاریخ معاصر بر جای گذاشتند.
📌اگر تاریخ با آرزوهای چون منی به‌عنوان یک دانشجوی تاریخ شکل می‌گرفت، آرزو می‌کردم امیرکبیر و مصدق هم ضرورت کنارآمدن با قدرت را درک می‌کردند و چند صباحی بیشتر در رأس می‌بودند. در آن صورت، ما قهرمانانی به این نام‌ها نداشتیم، اما مطمئنا تاریخ در آن بزنگاه‌های مهم به سود ما ایرانیان نگاشته می‌شد.
✍ اسداله پورموسی کوه‌کمر، دانشجوی دکتری تاریخ در دانشگاه تبریز، ۱۴ شهریور ۱۴۰۳
♦️در طول تاریخ سیاسی پرفرازونشیب ایران، که هزاران شخصیت تاریخی بازیگران آن بوده‌اند، معدود کسانی بوده‌اند که تاریخ به‌گونه‌ای افسانه‌ای و مطلق از آنها به نیکی یاد می‌کند. به عقیده برخی از فلاسفه تاریخ و بالاخص کسانی که هویت تاریخی یک ملت را نه ذاتی، که برساخته می‌دانند، خلق قهرمان‌ها از ضروریات تاریخ‌نویسی هم هست؛ هرچند با روح تاریخ‌نگاری صحیح در تعارض باشد.
تاریخ ایران از شکل‌گیری اولین امپراطوری وسیع در آن توسط کوروش هخامنشی تا پایان دوره پیشامدرن، از این قهرمانان کم ندارد. بدیهی است هرقدر تاریخ به عصر زندگی ما نزدیک‌تر می‌شود، امکان اغراق یا باژگونه نشان‌دادن خصایل و کارنامه شخصیت‌ها سخت‌تر می‌شود و از همین‌جاست که کمتر اثری از قهرمانان در تاریخ معاصر به چشم می‌خورد. حتی ورود و کمک علومی مانند هرمنوتیک، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی تاریخی و... به حوزه مطالعات تخصصی تاریخ، این امکان را فراهم ساخته است که از برخی بازیگران صحنه سیاسی، که دوست‌تر می‌داشتند در تاریخ از آنها به‌عنوان قهرمان یاد شود، تصویری پریشان، دیگرگون و کج‌ومعوج ثبت گردد.
با همه این تفاسیر، باز در تاریخ معاصر ایران هستند کسانی که چهره قهرمانانه آنان با وجود ریزبینی‌ها و نگاه نقادانه مورخان چندان خدشه‌دار نشده است. بدون تردید دو نمونه مشهور از قهرمانان این‌چنینی، میرزاتقی‌خان امیرکبیر و محمد مصدق هستند. این دو در حافظه تاریخی مردمان ایران‌زمین، نمونه بارز وطن‌دوستی، کاربلدی و مظلومیت توأمان بوده‌اند و همین مظلومیتشان در سرانجام کار، فارغ از تحلیل‌های علمی، یاد و نام نیک این دو را بر قلب‌های ایرانیان حک کرده است.
متخصصان تاریخ هم، هرچند بر برخی رفتار و منش و خط‌مشی آنها عیب‌جویی نمایند، اما انگشت‌شمار بوده‌اند کسانی که بخواهند آنها را از جایگاه قهرمانان ملی پایین بکشند. در واقع هر دوی این قهرمانان، استحقاق چنین عظمتی را داشته‌اند و هرگز نمی‌توان ادعا کرد که انگاره‌های سیاسی تاریخ‌نویسان (قاجارستیزی و پهلوی‌ستیزی) آنان را چنین بر صدر نشانده است.
🖌این جستار، نه در پی آن است که چنین قهرمانانی را در چند سطر نقد نمایند، بلکه می‌خواهد از زاویه‌ای دیگر به عملکرد آنان و برخی دیگر از بازیگران صحنه سیاسی ایران معاصر بپردازد.
امیرکبیر و مصدق هر دو، دو سال و چند ماه بر اریکه صدراعظمی و نخست‌وزیری تکیه زدند و علت حذف هر دو، درافتادن با قدرت بود. بعد از حذف توسط پادشاهان، با روی کار‌آمدن اشخاصی به‌مراتب ضعیف‌تر از آنان، اندوخته‌های گران‌قدرشان یا همگی به ورطه فراموشی سپرده شد یا با تغییر ماهیت از آنچه مقصود نظرشان بود فرسنگ‌ها فاصله یافت.
در این میان، در تاریخ معاصر افرادی داریم که در وطن‌پرستی و کاردانی و درستی به گرد پای امیرکبیر و مصدق هم نمی‌رسیدند. آنان البته به اندازه میرزا آقاسی‌ها و آقاخان نوری‌ها و منوچهر اقبال‌ها و... هم خنثی و بی‌عمل نبوده‌اند. این گروه، به‌درستی دریافته بودند اگر هم در عالم واقع باید منشأ اثر می‌بودند، لازمه‌اش ماندن در قدرت و درنیفتادن با ظل‌الله و شاهنشاه بود.
افرادی مانند میرزا حسین سپهسالار، امین‌الدوله، قوام‌السلطنه، هویدا و...، هم قدرت و حاکمیت مطلق صاحب قدرت و نیز دیگر کانون‌های نفوذ در حاکمیت را نترساندند و هم با نفوذ و پیشبرد افکار مصلحانه خود، اثری ماندگارتر در تاریخ معاصر بر جای گذاشتند.
📌اگر تاریخ با آرزوهای چون منی به‌عنوان یک دانشجوی تاریخ شکل می‌گرفت، آرزو می‌کردم امیرکبیر و مصدق هم ضرورت کنارآمدن با قدرت را درک می‌کردند و چند صباحی بیشتر در رأس می‌بودند. در آن صورت، ما قهرمانانی به این نام‌ها نداشتیم، اما مطمئنا تاریخ در آن بزنگاه‌های مهم به سود ما ایرانیان نگاشته می‌شد.
✍ اسداله پورموسی کوه‌کمر، دانشجوی دکتری تاریخ در دانشگاه تبریز، ۱۴ شهریور ۱۴۰۳