🔹چهره بانوی ساسان

🔹 سردیس گچبری‌شده منسوب به یک بانوی ساسانی

🔹محل کشف: حاجی‌آباد داراب فارس

🔹 محل نگهداری: موزه ایران باستان


💎
🆔 @maneshparsi

روستای #کبوران(بهاران امروزی) در شمال‌غرب شهرستان تفرش و در پنج کیلومتری شهر تفرش از جمله روستاهایی است که قدمت بالایی دارد.

🔹روستا به دوران پیش از اسلام بازمی‌گردد که در آن دوران دین مردم زرتشتی بوده است و از بقایای آتشکده زرتشتیان می‌توان این مهم را دریافت.
🔹این روستا که در ابتدا گبران و سپس گبوران و کبوران نام داشته است و پس از انقلاب نیز به دلیل جغرافیای خاص و آب و هوای مطلوب نام بهاران را به خود گرفت.

🔹شاخص‌ترین ویژگی و پتانسیل گردشگری این روستا تقویم خورشیدی روستا است که در واقع تنها بنای چهارطاقی استان مرکزی است این بنا مربوط به دوره قبل از اسلام است و کاربرد نجومی داشته و هنوز سالم است. این بنا با ابعاد 5.25 در 5.25 متر مربع با ارتفاع 3.5 متر قدیمی ترین تقویم خورشیدی استان به شمار می‌رود که همچنان سالم است،این اثر در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۲۱۰۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.



💎
🆔 @maneshparsi

‍ ‍ ‍ ‍ ☘☘ برگی از تقویم تاریخ ☘☘

۲۵ خرداد زادروز ابوالقاسم غفاری

(زاده ۲۵ خرداد ۱۲۸۶ تهران -- درگذشته ۱۴ آبان ۱۳۹۲ آمریکا) دانشمند علوم ریاضی، فیزیک و صنعت فضا

او که نخستین ایرانی شاغل در سازمان فضایی ایالات متحده "ناسا" است، در طول زندگی ارزشمندش شاهد دو جنگ جهانی اول و دوم و نیز انقلاب‌ها و دگرگونی‌های مختلفی در عرصه‌های بین‌المللی و ایران بود.
وی در سال ۱۳۲۵ به‌ دعوت دانشگاه سلطنتی لندن برای دریافت مدرک فوق دکترا، به انگلستان رفت و در آنجا به‌ تحقیق در زمینه فیزیک پرداخت. تئوری نسبیت فیزیک را نزد پروفسور میلن در انگلستان فراگرفت و چندین مقاله ارزنده در این زمینه نوشت و کپی یکی از مقالاتی را که در پاریس نوشته بود برای پروفسور اینشتین به آمریکا فرستاد. وی گفته بود: هرچند که انگلیسی اینشتین در آن زمان چندان خوب نبود، اما بعد از خواندن و مطالعه مقاله علمی من، با پست جوابی از وی دریافت کردم و ایشان نوشته بود Very Interesting  یعنی بسیار جالب است.
او در سال ۱۳۲۹ به‌دعوت دانشگاه هاروارد، به آنجا رفت و تحقیقاتی را در زمینه معادلات دیفرانسیل و نیز حل مسائل داینامیک به انجام رساند. در این مدت همچنین به‌عنوان عضو موقت انستیتوی مطالعات پیشرفته در پرینستون و نیز دستیار تحقیقاتی ریاضیات در دانشگاه ایالتی پرینستون انتخاب شد.
وی با پروفسور آلبرت اینشتین در رابطه با نظریه وحدت میدان‌ها فعالیت کرد و هم‌زمان، با پروفسور "مورس" و "لفچز" در رابطه با معادلات دیفرانسیل در ابعاد بزرگ کار کرد. در ۱۳۳۱ بار دیگر به ایران بازگشت و به‌ تدریس معادلات دیفرانسیل در دانشگاه تهران پرداخت. پس از آن دوباره به آمریکا رفت و از سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۱ در این دانشگاه به‌تدریس معادلات دیفرانسیل پرداخت. درسال ۱۳۳۷ رساله پروفسوری‌اش را در زمینه ریاضیات و استاتیک در دانشگاه واشنگتن ارائه داد و در سال ۱۳۴۳ به‌عنوان دانشمند هوافضا به پایگاه فضایی Goddard ناسا رفت. پس از آن به.پروژه عظیم آپولو پیوست و به انجام محاسبات مربوط به‌مسیر انتقال کپسول حامل انسان به‌مدار ماه پرداخت. او در سال ۱۳۵۱ از ناسا بازنشسته شد و تحقیقاتش را در زمینه داینامیک‌های ستاره‌ای و کنترل ماموریت‌های بین سیاره‌ای ادامه داد و در سال ۱۳۴۸ به‌ پاس خدماتش در جریان ماموریت آپولوی ۱۱ از طرف نیکسون، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، مدال افتخار دریافت کرد. وی همچنین در پروژه جنگ ستارگان نیز فعالیت‌هایی را به انجام رسانید. این استاد ارزنده ریاضیات و فیزیک، مفتخر به‌دریافت نشان‌های معتبر گوناگونی از مراکز و مؤسسات علمی دنیا شد.




💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#ابوالقاسم_غفاری، ز

کهن‌ترین تصویر از #رستم!

🔹در میان همهٔ آثاری که باستان‌شناسان روس طی سال‌های ۱۹۴۶ تا ۱۹۵۳ میلادی، از شهر پنجکنت یافته‌اند، نقاشی مهم‌ترین یافته است.
🔹یکی از مهم‌ترین نقاشی‌ها، تصویری از پهلوان مشهورِ شاهنامه، رستم است. روایاتی از رستم در متن‌هایی به زبان سغدی وجود دارد که زبان مردم همین منطقه بوده است. آن روایت‌های متنی به نقاشی‌ِ یافته شده نزدیک است و به تایید تعلق این تصویر به رستم، قهرمان ملی ایرانیان کمک می‌کند!

💎
🆔 @maneshparsi

قناتی سرسبزباقدمت زمان هخامنشیان😲تااین حدزیبا داریم مگه!؟
حمید مشتاقیان رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان ابرکوه بابیان اینکه قدمت این قنات به دوره پیش از اسلام می رسد، گفت: این قنات منبع اصلی آب سرو کهنسال است که در مسیر خود از چهار #آسیاب، یک #سرداب، یک #یخچال و باغ های بیشماری عبور می کند و محله ای نیز به نام این قنات در شهر ابرکوه شهرت یافته است.
نام این قنات از ماه آبان گرفته شده و نام اصلی آن #نوآبان
است که در گفتمان محلی #نبادان خوانده می‌شود.
#قنات #کاریز #ابرکوه #پرسیاوشان #یزد


💎
🆔 @maneshparsi

#_رونمایی_از_بزرگترین_فرش،
با طرح #تخت_جمشید

این شاهکار، با نقشه ای از #فرصت_الدوله_شیرازی، طراح و نقاش روزگار قاجار و با مساحت نزدیک به سی متر مربع، با گره نامتقارن( فارسی)به وسیله بافنده پرآوازه #قره_چه_داغی در شهر کرمان بافته شده است.


💎
🆔 @maneshparsi

قدح آفتاب

کنون که تاب و تب روزگار ناب شباب
چو باده در قدح روزگار می ریزد
و دست شعبده در جام سبز گندم زار
ز جام سرخ شقایق شراب می ریزد...
سرایش و خوانش : استاد هما ارژنگی

البوم : راز نرگس 🍃🌼

🌹🍃🕊

کنون که تاب و تب روزگار ناب شباب
چو باده در قدح روزگار می ریزد،
🌹🍃

و دست شعبده در کام سبز گندمزار
ز جام سرخ شقایق شراب می ریزد،
🌹🍃

کنون که دانه الماس روشن باران
ز سینه ریز صبا_ با شتاب می ریزد،
🌹🍃
و در تبلور رنگین کمان فروردین
از آسمان به زمین_ در ناب می ریزد،
🌹🍃
کنون که زلفک بید از سر پریشانی
به فرش سبزه، به صد پیچ و تاب می ریزد،
🌹🍃

و چشم نرگس طناز هر زمان با ناز
به دیدگان تو جادوی خواب می ریزد،
🌹🍃

کنون که آتش اَشغ ستاره ای شب ها
به قلب سرد زمین چون شهاب می ریزد،
🌹🍃

بیا و فرصت ایام خوشدلی دریاب
که از کتاب تو_ برگ شباب می ریزد.
🌹🍃

بهار ۸۴ #هما_ارژنگی

💎
🆔 @maneshparsi

به مناسبت ۱۵ ژوئن روز جهانی باد

🔹اختراع آسیاب بادی در سیستان، گامی بزرگ در استفاده از انرژی باد
🔹فیلم آسیاب‌های بادی نشتیفان در خراسان امروزی را نشان میدهد که قدمتی دیرین دارند و هنوز قابل استفاده هستند

🔹اختراع آسیاب بادی برای تبدیل انرژی جنبشی باد به انرژی چرخشی از اختراعات مهم بشر است که در منطقه سیستان رخ داده است. سیستان با آب و هوای خشک و بادهای قابل پیش‌بینی نقطه ای مناسب برای این اختراع بوده است

🔹قدیمیترین گزارش تاریخی مستند از آسیاب‌های سیستان مربوط به "مسالک الممالک" اصطخری و "مروج الذهب" مسعودی (قرن ۴ هجری) است

🔹البته ماجرای اختراع آسیاب بادی در افسانه ای به أبولؤلؤ قاتل عمر ابن خطاب هم نسبت داده شده است. به هر حال به نظر می‌رسد اختراع آسیاب بادی قدمتی بسیار دیرینه تر از قرن ۴ هجری دارد.


💎
🆔 @maneshparsi

🔺«تصویر میراث» در مجموعه جهانی تخت جمشید


💎
🆔 @maneshparsi

اهمیت #شاهنامه

🍃مرحوم دکتر مجتبی مینوی، اهمیت شاهنامه حکیم توس را از سه نظر برمی شمارد: 🔻🔻
✅اول این که شاهنامه در قیاس با آثار ملی دیگر ملت ها، اثری سترگ، عظیم و در خور افتخار هر ایرانی است ؛
✅دوم این که شاهنامه، تاریخ داستانی ایران و حاوی قصه های ملی ایرانیان است؛ و
✅سوم این که زبان فارسی، وسیله استحکام عُلقه اتحاد و ارتباط طوایف ایرانی است و شاهنامه فردوسی، چنان مایه و پایه زبان فارسی را غنی و محکم کرد که از آن پس، فراموش شدن و از بین رفتنش محال بود. از این رو، این کتابْ پایه و بنیاد اتحاد قومی ایرانیان به شمار می آید.
💎
🆔 @maneshparsi

سخنرانی #دکتر_ژاله_آموزگار
اسطوره‌شناس
همزمان با گرامیداشت روز فردوسی
برج آزادی تهران
بیست و پنجم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳

💎
🆔 @maneshparsi

استاد احسان یارشاطر‌
مردی که زبان فارسی و فرهنگ ایرانی وطنش بود...

💎
🆔 @maneshparsi

‍ ‍ ‍ ☘☘ برگی از تقویم تاریخ ☘☘

۲۹ خرداد سالروز درگذشت بهمن سرکاراتی

(زاده ۱۲ شهریور ۱۳۱۶ تبریز – درگذشته ۲۹ خرداد ۱۳۹۲ تهران) استاد زبان‌های باستانی

او که دارای مدرک دکتری در رشته‌ زبان‌شناسی و فرهنگ و زبان‌های باستانی بود،  سال ۱۳۷۰ به‌عضویت پیوسته‌ فرهنگستان زبان و ادب فارسی درآمد و از آن زمان، علاوه برعضویت پیوسته، در مقطعی، مدیریت گروه زبان‌های ایرانی و همچنین معاونت علمی و پژوهشی فرهنگستان زبان و ادب فارسی را نیز عهده‌دار بود.
از دیگر فعالیت‌هایش عضویت در هیئت امنای بنیاد ایران‌شناسی، عضویت در شورای علمی این بنیاد، معاونت پژوهشی بنیاد ایران‌شناسی، مدیریت گروه زبان‌شناسی دانشگاه تبریز، عضویت در کارگروه پژوهشی دانشکده‌ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، ریاست انتشارات و روابط دانشگاهی دانشگاه تبریز، عضویت در کارگروه مرکزی کنگره‌ سالانه تحقیقات ایرانی، ریاست مرکز آموزش زبان دانشگاه تبریز و مشاورت عالی کتابخانه‌ ملی ایران بود.
وی تألیفات و ترجمه‌های متعددی در حوزه‌های زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی دارد که از جمله آن‌ها «اوستا و هنرنو؛ کارنامه‌ شاهان در روایات سنّتی ایران» (ترجمه‌) «دین ایرانی برپایه‌ متن‌های معتبر یونانی» (ترجمه‌) «اسطوره‌ بازگشت جاودانی» (ترجمه‌) «سایه‌های شکارشده» (شامل ۲۰ مقاله‌) «مقدمه‌ای بر فلسفه‌ای از تاریخ» (ترجمه) «بررسی جامع زبان فارسی باستان و آثار بازمانده‌ آن»، «بررسی سه فرگرد وندیداد» و «اصطلاحات خویشاوندی در زبان‌های ایرانی» است.
از وی همچنین بیش از ۳۵ مقاله در موضوعات مختلف ادبی و زبانی و تاریخی به‌جا مانده است

برخی از آثار:
فرهنگ ریشه‌شناختی افعال زبان فارسی ۱۳۸۳
اوستا و هنرنو
کارنامه شاهان در روایات سنّتی ایران (ترجمه) ۱۳۵۰
دین ایرانی بر پایه متن‌های معتبر یونانی (ترجمه) ۱۳۷۷
اسطوره بازگشت جاودانی (ترجمه) ۱۳۷۸
سایه‌های شکارشده (شامل ۲۰ مقاله) ۱۳۷۸
بررسی فروردین یشت: سرود اوستایی در ستایش فروهرها (ترجمه) ۱۳۸۲
گزیده اشعار

‎

💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#بهمن_سرکاراتی، د

‍ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘

۲۹ خرداد زادروز مهدخت صنعتی

(زاده ۲۹ خرداد ۱۳۱۲ تهران) پژوهشگر، نویسنده و فعال اجتماعی

او دختر عبدالحسین صنعتی زاده و قمرتاج دولت‌آبادی (دختر میرزا هادی دولت‌آبادی) و خواهر همایون صنعتی‌زاده است.
وی مدت زیادی به پژوهش درباره مسایل زنان در ایران به ویژه استان کرمان و ویراستاری آثار نوشتاری برجای مانده از خاله‌اش صدیقه دولت‌آبادی، فعال حقوق زنان پرداخت. پس از انقلاب از ایران رفت و بعد از بازگشت بر مسائل و حقوق کودکان متمرکز شد و یکی از مؤسسان انجمن حمایت از حقوق کودکان است و پیش از انقلاب سردبیر پیک دانش‌آموز بود.
او از مشاوران مؤسسه پژوهشی کودکان دنیا است که با کمک ناصر یوسفی در سال ۱۳۷۳ این انجمن را بینان‌گذاری کرد.
این مؤسسه به دلیل ترویج تفکر ضرورت حمایت همه‌جانبه از کودکان خردسال از بدو زادن تا ۷ سالگی، از سوی بنیاد ترویج علم برنده جایزه ویژه ترویج علم در سال ۱۳۸۰ شد.
او در پاییز سال ۱۳۹۳ کتاب داستان «زنان سایه روشن» را منتشر کرد.
وی خواهرزاده صدیقه دولت‌آبادی، ار پیشگامان جنبش زنان در ایران و یحیی دولت‌آبادی، مشروطه‌خواهِ است.

‎

💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#مهدخت_صنعتی، ز

کوس : پایتخت فریدون
✍نویسنده: فریدون جنیدی
تاریخ و دانشنامه شمال ایران


🔹در هنگام دراز آهنگ زندگی مادر سالاری، از آنجا که مادران را با یکدیگر نبرد نبوده است، ارتش و سازمان و دولت را نیز کار آئی نبود و باستان شناسانی که در گستره ایران فرهنگی بکاوش پرداخته اند، هیچ ابزار، و دگرگونی که نشانه نبرد و ویرانی بوده باشد، نیافته اند. نبرد با چیرگی بابل نخستین که در نامه های ایرانی از آن با نام بیوراسب یاد شده است آغاز گردید، و در تپه های باستانی که بیش از هفت هزار سال بر آنها روزگار گذشته است، در سر هفت هزار سال، نشانه ویرانی و آتش و درد و کشتار، نمایان است و از آنجا که بابلیان یا بیوراسب که در نامه های ایرانی از آن با نام ضحاک نیز یاد شده است، یکهزار سال بر ایران فرمان همراه با کشتار و سوختار راندند. راه پادرزم با آنان، نیرومندی تن و برگرفتن جنگ افزار و بهم پیوستن بود که به پیدایی سپاه انجامید و چون سپاه در گوشه گوشه ایران پدید آمد سازمانی برای نگرش بکار سپاهیان بایسته می نمود که خود به فرماندهی یگانه، و پادشاهی انجامید و نخستین پادشاه پس از بابلیان فریدون بود که او را پدر آریائیان جهان باید نامیدن. پایتخت فریدون بر بنیاد گفتار شاهنامه شهری بوده است بنام #کوس:

از آمل گذر سوی تمیشه کرد
نشست اندر آن نامور پیشه کرده
کجاکزجهان کوس خوانی ورا
جز این نیز نامی ندانی و را

🔹شهر #تمیشه در تبرستان بر سر کوهی سخت گذر بنیاد نهاده شده بود که در زمانهای پسین بر دست سپاهیان عرب ویران شد و از شهر باستانی کوس نیز پس از ویران شدن دو روستای خرد در شهرستان نور، همچون دو جوانه نازک از درختی تنومند، برجای مانده است.
۱- کوسه زر
۲- کوسه مله
از گفتار فردوسی پیدا است که جایگاه کوس را در زمان فردوسی نمی دانسته اند، اما پیش از اسلام برایرانیان روشن بوده است بهنگام رفتن انوشیروان بگرگان :

🍃ز گرگان بساری و آمل شدند
بهنگام آوای بلبل شدند
در و دشت یکسر پر از بیشه بود
دل شاه ایران پر اندیشه بود

🍃ز هامون بکوهی برآمد بلند
یکی باره ای برنشسته سمند
سوی کوه و آن بیشه ها بنگرید
گل و سنبل و آب و نخجیر دید
چنین گفت کای روشن کردگار
جهاندار و پیروز و پروردگار

🍃 تویی آفریننده هور و ماه
گشاینده و هم نماینده راه
جهان آفریدی بدین خرمی
که از آسمان نیست پیدا زمی
کسی کاو جز ازتو پرسند همی
روانرا بدوزخ فرستد همی
اخیرا فریدون یزدانپرست
بدین جای بر ساخت جای نشست

🔹اینچنین شهر باستانی #کوس در شهرستان نور تبرستان نخستین جایگاه فرمانروایی در ایران بوده است و یگمان نخستین پایگاه خرد و فرهنگ و دانش و نخستین خاستگاه دانشوران و افزار مندان و دیوانیان ایران بوده است، پیش از آنکه آریائیان بهنگام فریدون به سه تیره بخش شوند آن جایگاه، همچنان پایتخت جهان آریا بشمار میرفته است.
🔹پس از فریدون نیز بهنگام فرمانروایی منوچهر (نژاد مانوش) باشندگان کوهستانهای پیرامون دماوند، پایتخت اندکی از جایگاه خویش بسوی خراسان پیش میرود و در شهر آمل پای میگیرد. آنجا که سام نریمان برای نبرد با مهراب کابل خدای بسوی ،نیمروزان سپه میراند فرزندش زال بپذیره او میرود و در میان سخنان می گوید:

به اره تنم را بدو نیم کن
از کابل مپیمای با من سخُن

و سام در نامه ای که بمنوچهر مینویسد، از این داستان چنین یاد میکند:

مرا گفته بر دار آمل کنی
از آن به که آهنگ کابل کنی

و این گفتار چنین مینماید که بدان هنگام آمل پایتخت ایران بوده است.
گفتار دیگر آنست که چگونه شاید فرزندان فریدون را از نژاد دیوان خواندن؟ چنانکه امروز همواره ازدیوان مازندران یاد میشود؟
نام سرزمین فریدون همواره #تبرستان بوده است و انبوه یادکردهای باستانی، راه همه گمانهای دیگر را می بندد...

🔹واژه مازندران بر چین و شکنها و سازهای کوهستان البرز نهاده شده است، و این سخن فرخی سیستانی راز آنرا باز میگوید:
برآمد ز کوه ابر مازندران
چو مار شکنجی و مازه اندر آن
🔹از سویی واژه «دوین» که دوبار تنها در تاریخ تبرستان ابن اسفندیار آمده و از همه فرهنگ های ایرانی فرو افتاده است بر بنیاد گفتار وی چیزی جز کوه و بلندی نیست.
همه ساله اسپهبد فرخان، برای شکار و شراب به زیرتر «دوینی» رفتی که کاخ اسپهبد خورشید بود! واژه دوین با فرو افتادن و میانین از آن بگونه «دین» درآمده است که خوشبختانه هنوز در تبرستان نمونه های فراوان دارد و به تپه های بلندی که جایگاه دیوان برید و برجهای دیده بانی و آتش بوده است، و گذر زمان ویران شده و بگونه تپه در آمده است که خود نشاندهنده نام «دوین» است. و از سویی با فرو افتادن من پایانین بگونه دو (مدیر) در آمد که نام همان رشته کوههای پیچاپیچ و پر ماز میان تبرستان و..


ادامه 👇👇
 
💎
🆔 @maneshparsi
🔻🔻

🔺🔺🔻🔻

کوس : پایتخت فریدون
✍نویسنده: فریدون جنیدی
تاریخ و دانشنامه شمال ایران

ص-۲/

🔹دشت میانی ایران است و چون ایرانیان خواستند که آن کوهها را به چراگاههای دشتهای خویش بیفزایند و این سخن در گفتار دیو سپید به کاووس آمده است:

🍃همی برتری را بیاراستی
چراگاه مازندرانی خواستی

🔹با چنین ،اندیشه ایرانیان از هر دو سوی کوهستان البرز ببالا میرفتند و یکایک به چراگاه ها دست می یافتند و بالا رفتن آنان از دوین ها بود و با هیچیک از آن دوین ها دشواری پیش نیامد مگر با دوین سپید که بزرگترین دوین ها است و همواره از برف سر سپید دارد شیوۀ نبرد دوین سپید با ایرانیان نیزچنین گزارش شده است :

🍃شب آمد، یکی ابر شد تا بماه
جهان گشت چون روی زنگی سیاه

🍃زگردون بسی سنگ بارید و خشت
پراگنده گشتند ایران بدشت
بسختی چو یکهفته اندر کشید
نیامد همی روشنایی پدید
بهشتم بغريد ديو سپید
که ای شاه بی بر بکردار بید

🍃همی برتری را بیاراستی؟
چراگاه مازندران خواستی ؟

🍃کنون آنچه اندر خور کار تست
دلت یافت آن آرزوها که جست

🔹از این سخنان روشن بر می آید که نبرد دوین سپید یا دیو سپید با ،ایرانیان، همانا یک گدازه افشانی همراه با دود فراوان بوده است و آن گروه از ایرانیان که پیرامون دیو سپید بوده اند، از آن دود و گدازه که بر سرشان ریخته است آزار دیده و کشته شده اند!
از برای آنکه گفتار را با شاهنامه بپایان رسانیم این سخن دیو سپید را در پاسخ یاری خواهی شاه مازندران بخوانیم :

چنین پاسخش داد، دیو سپید
که از روزگاران مشو ناامید

بگفت این و چون کوه، بر پای خاست
سرش گشته با چرخ گردنده راست!

سخن کوتاه شایسته نیست که فرزندان فریدون خویش را همبسته دیوان در شمار آورند.
***
 
💎
🆔 @maneshparsi

‍ ‍ ‍ ‍ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘

۳۰ خرداد سالروز درگذشت نادرشاه افشار

(زاده ۳۰ آبان  ۱۰۶۷ درگز – درگذشته ۳۰ خرداد ۱۱۲۶ قوچان) سردودمان افشاریه

او از ایل افشار خراسان بود که از ۱۱۱۴ تا ۱۱۲۶ در ایران پادشاهی کرد و بنیانگذار دودمان افشاریه شد. بیرون راندن مهاجمان روس، عثمانی و افغان‌ از کشور و تجدید استقلال ایران و نیز فتح دهلی و ترکستان و جنگ‌های پیروزمندانه او سبب شهرت بسیارش بود و او آخرین کشورگشا و فاتح آسیایی است.
زمانی که روس‌ها، عثمانی‌ها و افغانها از اطراف به ایران دست انداخته بودند و کشورمان در نهایت هرج و مرج بود، عده‌ای سوار با خود همراه کرد و به تهماسب صفوی که به‌کین پدر برخاسته بود همراه شد،  فتنه‌های داخلی را خواباند و مهاجمان را هم بیرون ریخت.
اما شاه تهماسب صفوی از شهرت و اعتبار نادر در بین مردم دچار رشک و حسادت شد و برای نشان دادن قدرت خود با لشکری بزرگ به‌سوی عثمانی تاخت و در آن جنگ هزاران سرباز ایرانی را در جنگ چالدران به‌دلیل عدم توانایی به‌کشتن داد و خود از میدان جنگ گریخت.
آنگاه نادر با سپاهی اندک و خسته از کارزار از مشرق به‌سوی مغرب ایران تاخت و تا قلب کشور عثمانی پیش رفت و سرزمینهای بسیاری را به‌خاک ایران افزود. او از آنجا به‌قفقاز تحت اشغال روس‌ها رفت که باکمال تعجب دید روسها خود پیش از روبرو شدن با او پا به‌فرار گذاشته‌اند. در مسیر برگشت در سال ۱۱۴۸ در دشت مغان در مجلس ریش سفیدان ایران از فرماندهی ارتش استعفا داد و دلیلش اعمال پس پرده خاندان صفوی بود.
او عازم مشهد شد، در نزدیکی زنجان سوارانی نزدش آمدند و خبر آوردند که مجلس به‌لیاقت شما ایمان دارد و در این شرایط بهتر است نادر همچنان ارتش‌دار ایران باقی بماند و کمر بند پادشاهی را بر کمرش بستند.
او سه بار به‌هند اخطار کرد که افسران اشرف افغان را که حدودا ۸۰۰ نفر بودند و در قتل عام مردم ایران نقش داشتند را به ایران تحویل دهد. در پی عدم تحویل آنها سپاه ایران از رود سند گذشتند و هندوستان را تسخیر کردند و ۸۰۰ متجاوز افغان را در بازار دهلی به‌دار زدند و بازگشتند. نادرشاه حکومت محمد گورکانی را به او بخشید و گفت ما متجاوز نیستیم اما از حق مردم خویش نیز نخواهیم گذشت. محمد گورکانی بخاطر این همه جوانمردی نادر، از او خواست هدیه‌ای از او بخواهد و نادر قبول نکرد و در پی اصرار او گفت: جوانان ایران به‌کتاب نیازمندند، سالها حضور اجنبی تاریخ مکتوب ما را منهدم کرده است. محمد گورکانی متعجب شد او علاوه بر کتابها، جواهرات بسیاری به‌نادر هدیه داد که بسیاری از آن جواهرات اکنون پشتوانه پول ملی ایران در بانک مرکزی  است.
نادر ۱۲ سال سلطنت کرد و سرانجام به دست عده‌ای خائن کشته شد. آرامگاه وی در مشهد است.

‎
💎
🆔 @maneshparsi

#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#نادرشاه_افشار، د

بر استان نادر...
ای نادر دلیر،
ای شاه بی همال،
ای ان که سرفرازی ایران و نام تو،
درجان من تنیده به هم همچو پود و تار...
از این مغاک تیره دل و از پس غبار،
برخیز و سر بر ار
مام وطن ببین که چه سان دل شکسته است....؟!

سرایش و خوانش : هما ارژنگی
ضبط شده در استودیو پژواک
به وسیله سالک اردستانی
تابلو های نادر ،اثر بزرگ استادان،
میر مصور و رسام ارژنگی

💎
🆔 @maneshparsi

تخت جمشید با شکوه🔥

       ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ •🍃☘ @didYouKonw

یکم تیرماه، زادروز منوچهر مرتضوی (تبریز ۱۳۰۸-۱۳۸۹)

فردوسی منادی عزّت و شرف ملّت ایران و شاهنامه معتبرترین و موثق‌ترین سند هویت تاریخی و ملّی ایران است. شاهنامه داستان رویارویی خصلت‌های نیکان و بدان و پهلوانان و جبّاران و ایران و انیران و عناصر اهورایی و جلوه‌گاه آرمان‌ها و امیدها و ناامیدی‌ها و روزهای تاریک و روشن مردم ایران و ازاین‌لحاظ در عرصۀ پهناور فرهنگ و ادبیات ایران منحصربه‌فرد و به نظر بسیاری از دانایان و پژوهندگان در ادب و فرهنگِ سایر اقوام و ملل جهان بی‌نظیر است.

برگرفته از: فردوسی و شاهنامه، منوچهر مرتضوی، انتشارات مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۹، صص نه و ده.

💎
🆔 @maneshparsi