‍ ‍ ‍ ‍☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘

۵ شهریور روز بزرگداشت زکریای رازی و "روز داروسازی"

(زاده ۶ دی ۲۴۳ش در «ری» -- درگذشته سال ۹۳۰م ) دانشمند پزشكی، شيمی، رياضی، نجوم و فلسفه

او از پايان دوران جوانی نيمی از سال را در بغداد و نيم ديگر را در زادگاهش ری، كه به آن دلبستگی فراوان داشت می‌گذرانيد.
كتاب مهم و معروفش در دانش پزشكی را به‌نام منصور سامانی حاكم ری كرد و عنوان «طب منصوری» بر آن گذارد كه نخست در ۱۰ جلد به لاتين و سپس ساير زبانهای اروپايی ترجمه شده است. كتاب مهم ديگر او در پزشكی «الحاوی» عنوان دارد كه به‌صورت دائرة‌المعارف نوشته شده و همه اطلاعات پزشكی آن زمان در آن گرد‌آوری شده است.
در سده سیزدهم میلادی در اروپا برای ترجمه کتاب الحاوى که سى‌هزار صفحه است، بيست سال وقت صرف شد.
وی که در بغداد رياست بيمارستان «مقتدری» را برعهده داشت، در طول توقف در ری و بغداد، بيماران و پژوهشگران و دانشجويان پزشكی از سراسر جهان برای درمان و كسب فيض و دريافت پاسخ پرسش هايشان به ديدار او می‌شتافتند. كشف آبله و آبله‌مرغان و مشخص كردن تفاوت آنها از یکدیگر در دانش پزشكی، به‌نام او ثبت شده است.
بسياری از واژگانی كه او در علم شيمی بكار برده است جهانی شده‌اند از جمله واژه شيمی كه از «كيميا» و الكل كه از «الكحل» گرفته شده‌اند، رازی در كتابهای خود به‌كار گرفته است.
در دانش شيمی، رازی نخستين دانشمندی بود كه شيمی آلی (ارگانيك) را از شيمی معدنی (غيرارگانيك) جدا ساخت و درباره شيمی و واكنش‌های شيميايی چند اثر به زبانی بسيار ساده نوشت كه مهمترين آنها «اسرار» است. او كاشف چند اسيد از جمله اسيد سولفوريك است كه آنها را جهت مخالف بازها قرار داده و واكنشن‌های شيميايی را كه به تهيه الكل كه يك باز است منجر مي‌شود، به‌دقت شرح داده است. دويست كار علمی به‌نام وی ثبت است و در مقايسه با ساير دانشمندان ايرانی، او را می‌توان همتراز ابن‌سينا خواند.
  بسياری از پژوهشگران تاريخ علوم، زادروز رازی را ۲۷ دسامبر اعلام داشته‌اند. در اين روز "ششم دی‌ماه" در سال ۱۳۴۳ به مناسبت يازدهمين سده تولد رازی، مراسمی باشكوه در ايران برگزار شد و با اين كه قبلا بسياری از مدارس، بيمارستانها و خيابانها در ايران به‌نام رازی نامگذاری شده بود، شمار اين اماكن به‌نام او دو برابر شد.
‌
‎

💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#روز_داروسازی

به یاد مهدی #اخوان‌ثالث؛ شاعر خراسان
💎
🆔 @maneshparsi

🔹جشن خنکی هوا در نخستین روز شهریور اورمزد روز که هوای گرم تابستان رو به خنکی می‌رود برگزار میشود در ایران باستان در این روز جشن برگزار می‌شده است.

🔹ایرانیان از دیرباز برای شادی در هر مناسبت، جشن‌هایی برگزار می‌کنند و به بهانه جشن با پایکوبی و شادی به سپاسگزاری آفریده های نیک پروردگار و همچنین فرارسیدن هر یک از فصل‌ها می‌پرداختند و بدین صورت اهورامزدا را سپاس می‌گفتند.

🔹یکی از این جشن‌ها که در آغاز شهریور ماه ، بزرگ داشته می‌شد جشن فراموش شده‌ است که از آن به عنوان جشن خنک شدن هوا یاد می‌شود و احترام به همه جلوه های طبیعت و آسیب نرساندن به گیاهان و حیوانات و طبیعت، پاسداری از محیط زیست و پاکیزه نگهداشتن آن و برپایی آتش قسمتی از این جشن بوده،ایرانیان در کنار هم گرد آمده،آتشی برپا می‌کردند و با برگزاری نیایش آغاز خنک شدن هوا را با برگزاری جشن و خوشی می‌گذراندند و با شادی و سرور و پایکوبی به ستایش اهورامزدا می‌پرداختند.

💎
🆔 @maneshparsi

‍ آذربایجان غربی | بررسی

🔹 کشف چند محوطه پارینه‌سنگی در حوضه دریاچه ارومیه

🔹 بررسی پارینه‌سنگی در شمال شهرستان مهاباد- حوضه جنوبی دریاچه ارومیه به کشف چند محوطه پارینه‌سنگی در این منطقه منجر شد.

🔹رحمت نادری سرپرست هیئت باستان‌شناسی با اعلام این خبر گفت: این بررسی با مجوز پژوهشگاه و حمایت مالی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور به انجام رسید.

🔹این باستان‌شناس، منطقه شمال غربی ایران را یکی از مناطق کمتر شناخته شده در مطالعات دوره پارینه‌سنگی ایران خواند، که با وجود عارضه‌های محیطی مناسب برای جذب جوامع انسانی در این منطقه در دوره پلیستوسن، تاکنون پژوهش منسجمی در این دوره در آن به انجام نرسیده است.

🔹او تصریح‌کرد: در این بین منطقه جنوبی دریاچه ارومیه با داشتن پتانسیل‌های بالای زیستی از قبیل رودخانه‌های دائمی و سنگ خام مناسب برای ابزارسازی و همچنین گسترش دریاچه ارومیه در دوره پلیستوسن در این منطقه، به عنوان یک بخش از پازل باستان‌شناسی پارینه‌سنگی شمال غربی ایران می‌تواند پرسش‌های کلیدی در این دوره را تا حدودی پاسخ دهد.

🔹سرپرست هیئت باستان‌شناسی، یکی از این پرسش‌ها را رابطه بین گسترش دریاچه ارومیه و گسترش جوامع شکارورز در پیرامون این دریاچه خواند و گفت: تاکنون بررسی‌ها و بازدید‌هایی که در این منطقه به انجام رسیده نشانه‌هایی از حضور انسان در دوره پلیستوسن میانی را تایید کرده‌اند که از این بین می‌توان به محوطه روباز شیوهتو در هفت کیلومتری جنوب غربی شهرستان مهاباد اشاره کرد که مربوط به دوره پارینه‌سنگی قدیم با سن تقریبی نزدیک به ۵۰۰ هزار سال پیش است.

🔹نادری در پایان با اشاره به اینکه این بررسی با همکاری اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان آذربایجان‌غربی و میراث‌فرهنگی شهرستان مهاباد، در منطقه شمالی شهرستان مهاباد به صورت پیمایشی باستان‌شناسی انجام شد، هدف از این بررسی را شناسایی محوطه‌های باستان‌شناختی در دوره پارینه‌سنگی اعلام کرد که با توجه به مطالعات کتابخانه‌ای، بررسی‌ها و بازدید‌های پیشین بررسی تراس‌های قدیمی دریاچه‌ای و رودخانه‌ای در اولویت بودند.

💎
🆔 @maneshparsi

isna.ir/xdRLfQ

💎
🆔 @maneshparsi

قدیمی‌ترین نقشه جهان!

جالب است بدانید حدود ۲۹۰۰ سال پیش در بین النهرین روی گلی نوشته و حک شده است.
💎
🆔 @maneshparsi

‍ ‍ ‍ ‍ ‍☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘

۹ شهریور زادروز عبدالمجید ارفعی

(زاده ۹ شهریور ۱۳۱۸ اِوَز) پژوهشگر و متخصص زبانهای باستانی

او متخصص زبانهای اکدی و ایلامی، ایلام‌شناس و از آخرین بازماندگان مترجم خط میخی ایلامی در جهان و از مهم‌ترین کتیبه‌خوانان ایرانی است و برخی از لوح‌های گلی تخت جمشید با تلاش وی ترجمه شده‌است.
وی همچنین نخستین مترجم استوانه کوروش بزرگ از زبان اصلی بابلی‌نو به فارسی است و در سال ۱۳۹۴ جایزه سرو ایرانی، در زمینه میراث فرهنگی را به‌عنوان یک عمر کوشش فرهنگی دریافت کرد.
او تا پیش از ورود به دانشگاه در سال‌ ۱۳۳۲ در کتابخانه ملی با نوشته‌های ابراهیم پورداوود آشنا شد. در همان زمان از استاد متینی معلم ادبیاتش، الفبای فارسی باستان را آموخت و در همان سالها زبان پهلوی را نیز از روی کتاب کارنامه اردشیر بابکان محمدجواد مشکور فراگرفت و برای آموزش زبان اوستایی گاتهای پورداوود را سرمشق قرار داد و آن را نیز آموخت.
پس از دریافت دانشنامه لیسانس زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران، در مهرماه سال ۱۳۴۴ به آمریکا رفت. بنا بر پیشنهاد و توصیه ناتل‌خانلری و استقبال پورداوود، دوسال به آموزش مقدمات اکدی پرداخت و پس از آن به مؤسسه خاورشناسی دانشگاه شیکاگو رفت و تا هشت سال زیر نظر ریچارد هلک، از مشهورترین استادان خط و زبان ایلامی، به یادگیری زبان ایلامی و اکدی مشغول شد. در همان زمان با گل‌نوشته‌های ایلامی و کتیبه‌های تخت جمشید که به امانت نزد دانشگاه شیکاگو بود و ریچارد هلک در حال بررسی، خواندن و ترجمه آنها بود، آشنا شد. هلک در آن دوران هرشب چند کتیبه خوانده شده را به وی می‌داد تا او از روی متن ترجمه‌شده، کتیبه‌ها را بخواند. پس از مدتی هلک کتیبه‌های خوانده نشده را هم به او می‌داد. این تجربه بعدها به وی در نوشتن کتاب «گل‌نوشته‌های باروی تخت جمشید» کمک کرد. او اولین ایرانی است که در این رشته تحصیل کرد و همچنین او تنها متخصصی است که می‌تواند بقیه آن کتیبه‌ها را بخواند و آنها را ترجمه کند.
وی در تیر ۱۳۵۳  از رساله دکترایش باعنوان «زمینه‌های جغرافیایی فارس بر اساس گل‌نوشته‌های تخت جمشید» دفاع کرد و با مدرک دکترا به‌تهران بازگشت. سپس نزد ناتل‌خانلری رفت و در فرهنگستان ادب و هنر ایران به همکاری پرداخت.
نتیجه همکاری او با دکتر خانلری در بین سال‌های ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۷  گردآوری گنجینه بی‌شماری از مجلات، مقالات و کتاب‌های گوناگون درباره تاریخ ایران و جهان و گل‌نوشته‌ها و خط‌های خوانده‌ شده است که در پژوهشکده علوم انسانی نگهداری می‌شود. ارزش دلاری این کتابخانه در زمان خرید بین ۳ تا ۴ میلیون دلار بوده که امروز ارزشی به مراتب بالاتر دارد.
تالار کتیبه‌ها در موزه ملی ایران بین سالهای ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۲ توسط او و شاهرخ رزمجو ساخته و آماده شد.
وی سابقه همکاری با بنیاد پژوهشی پارسه و پاسارگاد و بنیاد پژوهشی شوش را در کارنامه‌اش دارد. همکاری او با بنیاد پژوهشی پارسه پاسارگاد، منجر به خوانده شدن کتیبه‌های خزانه تخت‌جمشید شد که در موزه همان‌جا نگهداری می‌شود.
وی به همراه دکتر جعفری دهقی از استادان دانشگاه تهران در حال تحقیق و بررسی ترجمه دو کتیبه از بیستون است. بخش زبان ایلامی و بابلی "اکدی" این متن‌ها به.عهده ارفعی است.
کتاب گل‌نبشته‌های باروی تخت‌جمشید پژوهشی است بر روی ۱۵۰ گل‌نبشته‌ای که مؤسسه شرقی دانشگاه شیکاگو در سال ۱۳۲۷ به ایران پس فرستاد. علاوه بر این مقدار تعدادی از گل نبشته‌هایی که در بخش تاریخی موزه ملی ایران نگاهداری می‌شوند و گل‌نبشته منفرد دیگری از باروی تخت جمشید برای نخستین بار بازخوانی و به‌همراه ۱تصاویرشان منتشر شدند.
این کتاب در هشتمین دوره جایزه کتاب فصل ویژه آثار منتشره در زمستان سال ۱۳۸۷ در حوزه زبان و در بخش زبان‌های باستانی به‌عنوان کتاب برتر شناخته‌شد.

آثار:
کتاب فرمان کوروش بزرگ، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی ۱۳۸۹ شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۰۱۵-۹۲-۸
گل‌نوشته‌های باروی تخت جمشید، عبدالمجید ارفعی، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی ۱۳۸۷ شابک
فرهنگ، عبدالمجید ارفعی، مهدی مداینی، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی ۱۳۶۹
ترجمه متن‌های حقوقی بین‌النهرین از روی کتیبه‌ها

‎.
💎
🆔 @maneshparsi

#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#عبدالمجید_ارفعی، ز

۹ شهریور
روز #قزوین

پ‌ن: سالروز برگزیدن قزوین به عنوان پایتخت از سوی شاه تهماسب صفوی.
   •🍃☘ @didYouKonw

۹ شهریور، روز ملی یوزپلنگ ایرانی گرامی باد.

روز ۹ شهریور به ما یادآوری می کند که برای حفظ این میراث طبیعی چه مسئولیت سنگینی در قبال خالق هستی و در قبال جهانیان داریم.

💎
🆔 @maneshparsi

محمدعلی بهمنی درگذشت

🔹عباس سجادی سخنگوی ستاد پیگیری وضعیت حال استاد محمدعلی بهمنی دقایقی قبل خبر درگذشت این شاعر بزرگ را داد.

🔹به گفته او علی رغم اینکه در آخرین لحظات پزشکان تلاش کردند با احیای قلبی وضعیت حال استاد را به پایداری برسانند اما پس از دوبار احیای قلبی این مهم میسر نشد و استاد محمدعلی بهمنی حوالی ساعت ۲۳ امروز جمعه نهم شهریور ماه آسمانی شد.

🔹زمان آیین تشییع این شاعر بزرگ معاصر  در تهران و تدفین او در بندرعباس طی اطلاعیه‌ های بعدی به اطلاع عموم خواهد رسید.

💎
🆔 @maneshparsi

📛شعری زیبا از زنده یاد محمدعلی بهمنی

تو را گم می کنم هر روز و پیدا می کنم هر شب
بدین سان خوابها را با تو زیبا می کنم هر شب

تبی این کاه را چون کوه سنگین می کند آنگاه
چه آتشها که در این کوه برپا می کنم هر شب

تماشایی است پیچ و تاب آتش ها …. خوشا بر من
که پیچ و تاب آتش را تماشا می کنم هر شب

مرا یک شب تحمل کن که تا باور کنی ای دوست
چگونه با جنون خود مدارا می کنم هر شب

چنان دستم تهی گردیده از گرمای دست تو
که این یخ کرده را از بی کسی ، ها می کنم هرشب

تمام سایه ها را می کشم بر روزن مهتاب
حضورم را ز چشم شهر حاشا می کنم هر شب

دلم فریاد می خواهد ولی در انزوای خویش
چه بی آزار با دیوار نجوا می کنم هر شب

کجا دنبال مفهومی برای عشق می گردی ؟
که من این واژه را تا صبح معنا می کنم هر شب



💎
🆔 @maneshparsi

‍ ‍ ‍ ‍ ‍ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘

۱۰ شهریور سالروز درگذشت احسان یارشاطر

(زاده ۱۲ فروردین ۱۲۹۹ همدان -- درگذشته ۱۰ شهریور ۱۳۹۷ کالیفزنیا) بنیانگذار مرکز مطالعات ایران‌شناسی

او بنیانگذار و سرویراستار دانشنامه ایرانیکا بود که در دانشگاه کلمبیا در شهر نیویورک مستقر است و از آغاز دهه ۱۹۷۰ نزدیک به ۴۰ ویراستار و ۳۰۰ نویسنده از سراسر آمریکا، اروپا و آسیا با آن همکاری داشته‌اند. وی ویراستاری سه مجلد از تاریخ ایران کمبریج را هم به‌عهده داشت و نویسنده ۱۶ جلد کتاب تاریخ ادبیات ایران بود.
او سال ۱۳۲۱ در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران لیسانس گرفت و به تدریس پرداخت و سپس به معاونت دانشسرای مقدماتی تهران منصوب شد. 
تحصیلاتش را در دانشگاه تهران ادامه داد و دکترای رشته ادبیات زبان فارسی دریافت کرد و رساله‌اش را با عنوان «شعر فارسی در نیمه دوم قرن نهم» با راهنمایی استاد علی‌اصغر حکمت به پایان برد و در سال ۱۳۲۶ به دانشیاری زبان و ادبیات فارسی برگزیده شد.
از دهه ۱۳۲۰ در عرصه مطالعات ایرانی و ایرانشناسی فعالیت می‌کرد و بخش عمده‌ای از تحقیقاتش در زمینه‌های ایران پیش از اسلام و زبانها و گویش‌های ایرانی بود.
او در لندن از "والتر هنینگ" زبان‌های باستانی ایران و "مری بویس" زبان پهلوی فراگرفت و دکترا دریافت کرد. موضوع رساله‌اش این بود که زبان مردم آذربایجان نه‌ترکی بلکه زبانی بنام تاتی بوده‌است. "تاتی مربوط به منطقه‌ای در قزوین و در کمیجان است" وی در بازگشت به ایران به تدریس زبانهای باستانی ایران پرداخت و در همان زمان دانشگاه کلمبیای نیویورک از او دعوت به تدریس کرد.
در کارنامه‌اش تأسیس بنگاه ترجمه و نشر کتاب برای ترجمه آثار معتبر ادبی جهانی و انتشار فصلنامه راهنمای کتاب را نیز داشت.
در سال ۱۳۳۳ به منظور ترجمه مناسب و شایسته آثار ادبی جهان، بنگاه ترجمه و نشر کتاب را بنیان نهاد و در این راه از کمکهای اسداله علم که رئیس املاک و مستغلات دربار بود استفاده کرد.
حوزه فعالیت این بنگاه به تدریج گسترش یافت و علاوه بر ادبیات خارجی، مجموعه‌های متون فارسی، ایرانشناسی، آثار فلسفی، ادبیات برای جوانان، خواندنی‌های کودکان و آئینه ایران و چند مجموعه دیگر در آن بنگاه چاپ و منتشر شد.
در سال ۱۳۴۷ به پیشنهاد وی و با بودجه ۲ میلیون دلاری سازمان برنامه و بودجه ایران، کار تدوین دانشنامه ایرانیکا آغاز شد. پس از انقلاب، بودجه ایرانیکا قطع شد و به دانشنامه ایران و اسلام اختصاص یافت.
پس از آن با تلاش‌های او، بنیاد ملی علوم انسانی آمریکا عهده‌دار هزینه‌های ایرانیکا شد. یارشاطر برای تأمین هزینه‌های ایرانیکا بخشی از مجموعه آثار تاریخی‌اش را به ارزش ۳ میلیون دلار بفروش رساند که بعضی از این آثار اکنون در موزه متروپولیتن نیویورک است.

‎

💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#احسان_یار_شاطر، د