‍ آذربایجان غربی | بررسی

🔹 کشف چند محوطه پارینه‌سنگی در حوضه دریاچه ارومیه

🔹 بررسی پارینه‌سنگی در شمال شهرستان مهاباد- حوضه جنوبی دریاچه ارومیه به کشف چند محوطه پارینه‌سنگی در این منطقه منجر شد.

🔹رحمت نادری سرپرست هیئت باستان‌شناسی با اعلام این خبر گفت: این بررسی با مجوز پژوهشگاه و حمایت مالی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور به انجام رسید.

🔹این باستان‌شناس، منطقه شمال غربی ایران را یکی از مناطق کمتر شناخته شده در مطالعات دوره پارینه‌سنگی ایران خواند، که با وجود عارضه‌های محیطی مناسب برای جذب جوامع انسانی در این منطقه در دوره پلیستوسن، تاکنون پژوهش منسجمی در این دوره در آن به انجام نرسیده است.

🔹او تصریح‌کرد: در این بین منطقه جنوبی دریاچه ارومیه با داشتن پتانسیل‌های بالای زیستی از قبیل رودخانه‌های دائمی و سنگ خام مناسب برای ابزارسازی و همچنین گسترش دریاچه ارومیه در دوره پلیستوسن در این منطقه، به عنوان یک بخش از پازل باستان‌شناسی پارینه‌سنگی شمال غربی ایران می‌تواند پرسش‌های کلیدی در این دوره را تا حدودی پاسخ دهد.

🔹سرپرست هیئت باستان‌شناسی، یکی از این پرسش‌ها را رابطه بین گسترش دریاچه ارومیه و گسترش جوامع شکارورز در پیرامون این دریاچه خواند و گفت: تاکنون بررسی‌ها و بازدید‌هایی که در این منطقه به انجام رسیده نشانه‌هایی از حضور انسان در دوره پلیستوسن میانی را تایید کرده‌اند که از این بین می‌توان به محوطه روباز شیوهتو در هفت کیلومتری جنوب غربی شهرستان مهاباد اشاره کرد که مربوط به دوره پارینه‌سنگی قدیم با سن تقریبی نزدیک به ۵۰۰ هزار سال پیش است.

🔹نادری در پایان با اشاره به اینکه این بررسی با همکاری اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان آذربایجان‌غربی و میراث‌فرهنگی شهرستان مهاباد، در منطقه شمالی شهرستان مهاباد به صورت پیمایشی باستان‌شناسی انجام شد، هدف از این بررسی را شناسایی محوطه‌های باستان‌شناختی در دوره پارینه‌سنگی اعلام کرد که با توجه به مطالعات کتابخانه‌ای، بررسی‌ها و بازدید‌های پیشین بررسی تراس‌های قدیمی دریاچه‌ای و رودخانه‌ای در اولویت بودند.

💎
🆔 @maneshparsi

isna.ir/xdRLfQ

💎
🆔 @maneshparsi

قدیمی‌ترین نقشه جهان!

جالب است بدانید حدود ۲۹۰۰ سال پیش در بین النهرین روی گلی نوشته و حک شده است.
💎
🆔 @maneshparsi

‍ ‍ ‍ ‍ ‍☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘

۹ شهریور زادروز عبدالمجید ارفعی

(زاده ۹ شهریور ۱۳۱۸ اِوَز) پژوهشگر و متخصص زبانهای باستانی

او متخصص زبانهای اکدی و ایلامی، ایلام‌شناس و از آخرین بازماندگان مترجم خط میخی ایلامی در جهان و از مهم‌ترین کتیبه‌خوانان ایرانی است و برخی از لوح‌های گلی تخت جمشید با تلاش وی ترجمه شده‌است.
وی همچنین نخستین مترجم استوانه کوروش بزرگ از زبان اصلی بابلی‌نو به فارسی است و در سال ۱۳۹۴ جایزه سرو ایرانی، در زمینه میراث فرهنگی را به‌عنوان یک عمر کوشش فرهنگی دریافت کرد.
او تا پیش از ورود به دانشگاه در سال‌ ۱۳۳۲ در کتابخانه ملی با نوشته‌های ابراهیم پورداوود آشنا شد. در همان زمان از استاد متینی معلم ادبیاتش، الفبای فارسی باستان را آموخت و در همان سالها زبان پهلوی را نیز از روی کتاب کارنامه اردشیر بابکان محمدجواد مشکور فراگرفت و برای آموزش زبان اوستایی گاتهای پورداوود را سرمشق قرار داد و آن را نیز آموخت.
پس از دریافت دانشنامه لیسانس زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران، در مهرماه سال ۱۳۴۴ به آمریکا رفت. بنا بر پیشنهاد و توصیه ناتل‌خانلری و استقبال پورداوود، دوسال به آموزش مقدمات اکدی پرداخت و پس از آن به مؤسسه خاورشناسی دانشگاه شیکاگو رفت و تا هشت سال زیر نظر ریچارد هلک، از مشهورترین استادان خط و زبان ایلامی، به یادگیری زبان ایلامی و اکدی مشغول شد. در همان زمان با گل‌نوشته‌های ایلامی و کتیبه‌های تخت جمشید که به امانت نزد دانشگاه شیکاگو بود و ریچارد هلک در حال بررسی، خواندن و ترجمه آنها بود، آشنا شد. هلک در آن دوران هرشب چند کتیبه خوانده شده را به وی می‌داد تا او از روی متن ترجمه‌شده، کتیبه‌ها را بخواند. پس از مدتی هلک کتیبه‌های خوانده نشده را هم به او می‌داد. این تجربه بعدها به وی در نوشتن کتاب «گل‌نوشته‌های باروی تخت جمشید» کمک کرد. او اولین ایرانی است که در این رشته تحصیل کرد و همچنین او تنها متخصصی است که می‌تواند بقیه آن کتیبه‌ها را بخواند و آنها را ترجمه کند.
وی در تیر ۱۳۵۳  از رساله دکترایش باعنوان «زمینه‌های جغرافیایی فارس بر اساس گل‌نوشته‌های تخت جمشید» دفاع کرد و با مدرک دکترا به‌تهران بازگشت. سپس نزد ناتل‌خانلری رفت و در فرهنگستان ادب و هنر ایران به همکاری پرداخت.
نتیجه همکاری او با دکتر خانلری در بین سال‌های ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۷  گردآوری گنجینه بی‌شماری از مجلات، مقالات و کتاب‌های گوناگون درباره تاریخ ایران و جهان و گل‌نوشته‌ها و خط‌های خوانده‌ شده است که در پژوهشکده علوم انسانی نگهداری می‌شود. ارزش دلاری این کتابخانه در زمان خرید بین ۳ تا ۴ میلیون دلار بوده که امروز ارزشی به مراتب بالاتر دارد.
تالار کتیبه‌ها در موزه ملی ایران بین سالهای ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۲ توسط او و شاهرخ رزمجو ساخته و آماده شد.
وی سابقه همکاری با بنیاد پژوهشی پارسه و پاسارگاد و بنیاد پژوهشی شوش را در کارنامه‌اش دارد. همکاری او با بنیاد پژوهشی پارسه پاسارگاد، منجر به خوانده شدن کتیبه‌های خزانه تخت‌جمشید شد که در موزه همان‌جا نگهداری می‌شود.
وی به همراه دکتر جعفری دهقی از استادان دانشگاه تهران در حال تحقیق و بررسی ترجمه دو کتیبه از بیستون است. بخش زبان ایلامی و بابلی "اکدی" این متن‌ها به.عهده ارفعی است.
کتاب گل‌نبشته‌های باروی تخت‌جمشید پژوهشی است بر روی ۱۵۰ گل‌نبشته‌ای که مؤسسه شرقی دانشگاه شیکاگو در سال ۱۳۲۷ به ایران پس فرستاد. علاوه بر این مقدار تعدادی از گل نبشته‌هایی که در بخش تاریخی موزه ملی ایران نگاهداری می‌شوند و گل‌نبشته منفرد دیگری از باروی تخت جمشید برای نخستین بار بازخوانی و به‌همراه ۱تصاویرشان منتشر شدند.
این کتاب در هشتمین دوره جایزه کتاب فصل ویژه آثار منتشره در زمستان سال ۱۳۸۷ در حوزه زبان و در بخش زبان‌های باستانی به‌عنوان کتاب برتر شناخته‌شد.

آثار:
کتاب فرمان کوروش بزرگ، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی ۱۳۸۹ شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۰۱۵-۹۲-۸
گل‌نوشته‌های باروی تخت جمشید، عبدالمجید ارفعی، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی ۱۳۸۷ شابک
فرهنگ، عبدالمجید ارفعی، مهدی مداینی، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی ۱۳۶۹
ترجمه متن‌های حقوقی بین‌النهرین از روی کتیبه‌ها

‎.
💎
🆔 @maneshparsi

#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#عبدالمجید_ارفعی، ز

۹ شهریور
روز #قزوین

پ‌ن: سالروز برگزیدن قزوین به عنوان پایتخت از سوی شاه تهماسب صفوی.
   •🍃☘ @didYouKonw

۹ شهریور، روز ملی یوزپلنگ ایرانی گرامی باد.

روز ۹ شهریور به ما یادآوری می کند که برای حفظ این میراث طبیعی چه مسئولیت سنگینی در قبال خالق هستی و در قبال جهانیان داریم.

💎
🆔 @maneshparsi

محمدعلی بهمنی درگذشت

🔹عباس سجادی سخنگوی ستاد پیگیری وضعیت حال استاد محمدعلی بهمنی دقایقی قبل خبر درگذشت این شاعر بزرگ را داد.

🔹به گفته او علی رغم اینکه در آخرین لحظات پزشکان تلاش کردند با احیای قلبی وضعیت حال استاد را به پایداری برسانند اما پس از دوبار احیای قلبی این مهم میسر نشد و استاد محمدعلی بهمنی حوالی ساعت ۲۳ امروز جمعه نهم شهریور ماه آسمانی شد.

🔹زمان آیین تشییع این شاعر بزرگ معاصر  در تهران و تدفین او در بندرعباس طی اطلاعیه‌ های بعدی به اطلاع عموم خواهد رسید.

💎
🆔 @maneshparsi

📛شعری زیبا از زنده یاد محمدعلی بهمنی

تو را گم می کنم هر روز و پیدا می کنم هر شب
بدین سان خوابها را با تو زیبا می کنم هر شب

تبی این کاه را چون کوه سنگین می کند آنگاه
چه آتشها که در این کوه برپا می کنم هر شب

تماشایی است پیچ و تاب آتش ها …. خوشا بر من
که پیچ و تاب آتش را تماشا می کنم هر شب

مرا یک شب تحمل کن که تا باور کنی ای دوست
چگونه با جنون خود مدارا می کنم هر شب

چنان دستم تهی گردیده از گرمای دست تو
که این یخ کرده را از بی کسی ، ها می کنم هرشب

تمام سایه ها را می کشم بر روزن مهتاب
حضورم را ز چشم شهر حاشا می کنم هر شب

دلم فریاد می خواهد ولی در انزوای خویش
چه بی آزار با دیوار نجوا می کنم هر شب

کجا دنبال مفهومی برای عشق می گردی ؟
که من این واژه را تا صبح معنا می کنم هر شب



💎
🆔 @maneshparsi

‍ ‍ ‍ ‍ ‍ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘

۱۰ شهریور سالروز درگذشت احسان یارشاطر

(زاده ۱۲ فروردین ۱۲۹۹ همدان -- درگذشته ۱۰ شهریور ۱۳۹۷ کالیفزنیا) بنیانگذار مرکز مطالعات ایران‌شناسی

او بنیانگذار و سرویراستار دانشنامه ایرانیکا بود که در دانشگاه کلمبیا در شهر نیویورک مستقر است و از آغاز دهه ۱۹۷۰ نزدیک به ۴۰ ویراستار و ۳۰۰ نویسنده از سراسر آمریکا، اروپا و آسیا با آن همکاری داشته‌اند. وی ویراستاری سه مجلد از تاریخ ایران کمبریج را هم به‌عهده داشت و نویسنده ۱۶ جلد کتاب تاریخ ادبیات ایران بود.
او سال ۱۳۲۱ در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران لیسانس گرفت و به تدریس پرداخت و سپس به معاونت دانشسرای مقدماتی تهران منصوب شد. 
تحصیلاتش را در دانشگاه تهران ادامه داد و دکترای رشته ادبیات زبان فارسی دریافت کرد و رساله‌اش را با عنوان «شعر فارسی در نیمه دوم قرن نهم» با راهنمایی استاد علی‌اصغر حکمت به پایان برد و در سال ۱۳۲۶ به دانشیاری زبان و ادبیات فارسی برگزیده شد.
از دهه ۱۳۲۰ در عرصه مطالعات ایرانی و ایرانشناسی فعالیت می‌کرد و بخش عمده‌ای از تحقیقاتش در زمینه‌های ایران پیش از اسلام و زبانها و گویش‌های ایرانی بود.
او در لندن از "والتر هنینگ" زبان‌های باستانی ایران و "مری بویس" زبان پهلوی فراگرفت و دکترا دریافت کرد. موضوع رساله‌اش این بود که زبان مردم آذربایجان نه‌ترکی بلکه زبانی بنام تاتی بوده‌است. "تاتی مربوط به منطقه‌ای در قزوین و در کمیجان است" وی در بازگشت به ایران به تدریس زبانهای باستانی ایران پرداخت و در همان زمان دانشگاه کلمبیای نیویورک از او دعوت به تدریس کرد.
در کارنامه‌اش تأسیس بنگاه ترجمه و نشر کتاب برای ترجمه آثار معتبر ادبی جهانی و انتشار فصلنامه راهنمای کتاب را نیز داشت.
در سال ۱۳۳۳ به منظور ترجمه مناسب و شایسته آثار ادبی جهان، بنگاه ترجمه و نشر کتاب را بنیان نهاد و در این راه از کمکهای اسداله علم که رئیس املاک و مستغلات دربار بود استفاده کرد.
حوزه فعالیت این بنگاه به تدریج گسترش یافت و علاوه بر ادبیات خارجی، مجموعه‌های متون فارسی، ایرانشناسی، آثار فلسفی، ادبیات برای جوانان، خواندنی‌های کودکان و آئینه ایران و چند مجموعه دیگر در آن بنگاه چاپ و منتشر شد.
در سال ۱۳۴۷ به پیشنهاد وی و با بودجه ۲ میلیون دلاری سازمان برنامه و بودجه ایران، کار تدوین دانشنامه ایرانیکا آغاز شد. پس از انقلاب، بودجه ایرانیکا قطع شد و به دانشنامه ایران و اسلام اختصاص یافت.
پس از آن با تلاش‌های او، بنیاد ملی علوم انسانی آمریکا عهده‌دار هزینه‌های ایرانیکا شد. یارشاطر برای تأمین هزینه‌های ایرانیکا بخشی از مجموعه آثار تاریخی‌اش را به ارزش ۳ میلیون دلار بفروش رساند که بعضی از این آثار اکنون در موزه متروپولیتن نیویورک است.

‎

💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#احسان_یار_شاطر، د

‍ ‍ ‍ ‍ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘

۱۱ شهریور روز ملی صنعت چاپ

یازدهم شهریور برای اهالی صنعت چاپ اهمیت بسیاری دارد، چرا که در این روز صنعت چاپ ایران با بیش از دو سده قدمت دارای هویت شد و «روز ملی صنعت چاپ» نام گرفت. این روز یادآور تلاش مستمر و زحمت مداوم جمع بزرگی از کارگران، صنعتگران و هنرمندان و در یک جمله وامدار تلاش بزرگمردان فرهنگ ایران زمین است.
یکی از مهم‌ترین رخدادهای تاریخ بشریت، اختراع حروف چاپی مستقل و دستگاه چاپ بوده ‌است. نخستین‌بار، یوهانس گوتنبرگ آلمانی در سال ۱۴۵۶ میلادی چاپ را اختراع کرد، اما در حقیقت اختراع فن چاپ به قرن‌ها پیش از گوتنبرگ مربوط می‌شود، شاید وقتی به کتیبه حقوق بشر کوروش هخامنشی نگاه می‌کنیم، نشانه‌هایی از این صنعت قابل مشاهده باشد.

پیدایش صنعت چاپ در جهان:
بسیاری پیدایش نخست این صنعت حیات بخش را مربوط به‌چین می‌دانند. اما از کجا معلوم که چاپ قرن‌ها پیش از چینی‌ها ابداع نشده باشد، چرا که جنگ‌های پی‌درپی اجازه کاوش را از انسان‌ها گرفته است و شاید اگر نابودی فرهنگی در جنگ‌ها نبود، امروز مطالبی می‌توان یافت که چاپ را به ایران نسبت داد. با نگاهی به‌تمدن تخت جمشید و آثار برجای مانده از شهرسوخته، این فرضیه چندان دور از ذهن نیست.
اگر گوتنبرگ را پدر چاپ دنیا معرفی کنیم، در توضیح فعالیت‌های وی می‌خوانیم که او روزانه بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ برگ چاپ می‌کرد. نخستین کتابی که او پدید آورد کتاب مقدس ۴۲ سطری بود. کتاب‌هایی که در آن زمان به‌چاپ می‌رسید، به «اینکونابولا» معروف است. ابداع گوتنبرگ ظرف مدتی حدود ۴۰ سال در عمده کشورهای اروپایی و در شهرهایی مانند ونیز، فلورانس، پاریس و لیون رواج پیدا کرد و چاپخانه‌هایی با این روش به‌وجود آمد.

پیدایش صنعت چاپ در ایران:
نخستین چاپخانه در ایران در شهر تبریز تاسیس شد. عباس‌میرزا نایب‌السلطنه، میرزا زین‌العابدین تبریزی را مامور فراگیری فن چاپ و راه انداختن نخستین چاپخانه در تبریز کرد. میرزا زین‌العابدین تبریزی در سال ۱۲۳۳ هجری قمری ابزارآلات چاپ حروفی را به تبریز آورد و با حمایت عباس‌میرزا که در آن زمان حکمران آذربایجان بود، مطبعه کوچکی برقرار کرد.
حدود ۹۰ سال پس از تاسیس نخستین چاپخانه در تبریز، نوه حاج زین‌العابدین "کسی که نخستین چاپخانه سنگی و سربی را در ایران دایر کرد" به‌نام زین‌العابدین مطبعه‌چی که پس از زیارت مکه به‌نام حاج آقا معروف و هنگام گرفتن شناسنامه نام علمیه را برخود انتخاب کرد، ماشین چاپی را از اروپا خریداری کرده و از راه کشور مصر وارد بندر استانبول در ترکیه فعلی کرد و از این بندر توسط چهل گاومیش به تبریز انتقال داد. حاج آقا علمیه همراه با دستگاه‌های چاپ سنگی خود هشت تن از متخصصان صنعت چاپ را نیز از کشور آلمان برای نصب و آموزش این دستگاه‌ها به تبریز آورد.
 
چاپ نوین و مرتضی نوریانی:
چاپ ایران با نام مرتضی نوریانی گره خورده و کمتر فردی را می‌بینید که از صنعت چاپ صحبت کند و نامی از وی نبرد. مرتضی نوریانی سال ۱۲۹۰ش در تهران زاده شد.
وی پس از پایان تحصیلات مقدماتی به ایتالیا رفت و با دریافت درجه کارشناسی ارشد، عنوان حسابدار خبره را به دست آورد و با فراگرفتن زبان‌های فرانسه، ایتالیایی، انگلیسی و آلمانی به ایران بازگشت. نوریانی رشته تجارت خود را به امر چاپ اختصاص داد و با تلاش شبانه‌روزی و دریافت کمک از کارخانه بزرگ هایدلبرگ در آلمان، صنعت چاپ ایران را نوسازی و بیش از ۸۰ درصد چاپخانه‌های ایران را مجهز کرد و توانست مدال طلای هایدلبرگ را به دست آورد.
 
نامگذاری روز ملی صنعت چاپ:
با گذشت زمان اهمیت صنعت چاپ بر همه روشن شد، نامگذاری روز ۱۱ شهريورماه به‌عنوان روز ملی صنعت چاپ در تقویم ایرانیان در سال ۱۳۸۲ و با تلاش‌ مديركل وقت دفتر امورچاپ وزارت ارشاد انجام شد. در آن زمان اهالی صنعت چاپ به شورای فرهنگ عمومی درخواست‌ دادند و توضيحات بسياری براي لزوم ورود اين روز در تقويم مطرح کردند تا در نهايت اين شورا به اين جمع‌بندی رسيد كه روز ملی صنعت چاپ به رسميت شناخته شود و این‌گونه ۱۱ شهریورماه به‌عنوان روز ملی صنعت چاپ در تقویم نامگذاری شد.
 
 ‎

💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#روز_ملی_صنعت_چاپ

🔺 هنر فوق العاده ایرانیان در ۲۵۰۰ سال قبل

حتما ببینید

💎
🆔 @maneshparsi

دکتر شاهرخ رزمجو: تخت جمشید بزرگترین تالار همایش های عصر باستان بوده است. بطوریکه در تالار آپادانا بیش از ده هزار نفر با فاصله مناسب جا می شده اند.


💎
🆔 @maneshparsi

فلات آریان - سرودهٔ بانو #هما_ارژنگی

به ایرانم، به ایرانِ جوانبختِ بلندآوازه‌ی پیرم!

 
درود من بر ایرانم، به گردان و دلیرانم،

به آنانی که در راه وطن جان را فدا کردند،

به هر گمنام و نام آور  که از مهر وطن ره توشه ای دارد،

درود من برآن  کاو در دل خود عشق می کارد...

*

من اینک در سر شوریده ام، عزمی دگر دارم

بر آنم  تا که از پشت غبار قرن‌های رفته و تاریک،

نقاب از چهره‌ی ایام  برگیرم

غبار از قامت تاریخ برشویم

و در رگهای پر مهر تو ای: پاینده ایرانم،

چو خونی تازه بر جوشم ،غزل خوانم، سر افشانم ...

در این  سرمستی رویا، که هر سو توسن پندار من با شوق می‌تازد،

از اعماق قرون خفته  در خاک فراموشی ،

خروشی می رسد بر گوش ،

به چشم و دیده ِ ناباورم  ناگاه، فلات آریان ها می شود پیدا ...

تو گویی همچو رود زنده‌ای از کوه و دشت و جنگل و هامون

ز هر کوی و ز هر برزن،

همه انسان با فرهنگ می جوشد

و در حجم زمان رفته، زنجیری به هم پیوسته می سازد...

نگاه من ، در این هنگامه جوشان،

 به هر سویی نظر دارد

و جان عاشقم  در رستخیزی این چنین عزم سفر دارد

به هر سو مرکب اندیشه ام  اینک گذر  دارد...

                                              

گذار من  به پامیرم  که آن  اول سرای آریان ها بود

به قفقازم، که تاج  سرزمین و فخر ایرانست

همان ، کاو آرزویش  تا همیشه  در دل  و جانست.

به در بند و آران  و ایروان  و شکی  و شروان ،

به مردان  و  زنانش ، آن همه  یاران  با ایمان

به آذربایگان، آذر سرای  روشن  و  رخشان

به بحر  کاسپیان، آن سبز گون گنجینه گوهر...

به نجوای نسیمی از بلندای غرور  قله  البرز،

به یاد  آرش  و تیر و کمان  و جان .

به غوغا و خروش بی امان سند

وان سالار جان  بر کف  جلال الدین خوارزمی.

به بلخ  و  بامیان و آن هرات  پیر،

که مولانا و انصاری  ز خاکش رست

به یاد بوی جوی مولیان

چاچی کمان رستم  و

 ناز سیه چشمان  و شعر خواجه‌ئ  شیراز..

به  گنجه  آن نظامی پرور گنجینه پردازش،

به عشق  لیلی و مجنون  و آن شیرین غمازش ،

به  رود هیرمند و کا بل و هامون،

به  زابل، مامن اسطوره های پاک

به گسردان سرافراز و دلیر پارت ،

به  سام و زال و سیمرغ و به  فَر  رستم  دستان ،

به مردانی  که  گویی  از دل  خورشید  جوشیدند

و پندار سیاهی را ز قلب خاک بر چیدند.

به  زرتشت سپنتا،

آن که  یکتایی مزدای اهورا  را نوید آورد،

همان، کاو گوهر پاک خرد را

رهنمای راه انسان کرد،

همان، کایین نیکی، شیوه  فرزانگی  گسترد..

                                                **

گذار من  به خاک سر زمین پارس،

آن  دروازهِِ  بگشوده بر خورشید ،

آن دیوارهای سنگی  خاموش ،

آن تندیس‌های ما یه‌یِ  اعجا ب ،

آن اعجازهای  تا ابد مانا،

 به کورش ، آرمان خواه  بهین آیین ..

                                                ****

گذارم  بر خلیج پارس،

آن  در یای گوهرزای ایرانی  و

آن گنجینه های خفته در قلب پر آوازش ..

 گذاارم بر  میان رودان، دل ایران،

فرات و دجله و کارون ،

به ایوان مداین ، تیسفون، بغداد ،

به خاقانی ، بر آن دل‌های عبرت بین ...

گذارم سوی کرمانشاه و  کوه  بیستون  و تیشهِ فرهاد،

همان  کاو  بر سر سودای شیرین، جانِِ شیرین داد.

 و ...

صدها نقش‌های بوالعجب بر سنگ‌های کوه برکنده،

ز دوران‌های بگذشته

نشانی از نشان داران تاریخی جهان گستر..

و من ، سر گشته و حیران،

میان  یادمان های هزاران سالهِ تاریخ و فرهنگ اهورایی ،

سمند یاد می رانم

و آن مز دای دانا را  به یاری باز می‌خوانم

که تا هستی ده یکتا

به کار این جهان ، بار دگر سامان  نو بخشد

و قلب خاک را از قهر دُروندان  تُهی سازد

 و ایران مرا در پرتو مینوی پاکش جاودان دارد.

http://www.iranboom.ir/shekar-shekan/chame/3935-falat-aryan-homa-arjangi.html


💎
🆔 @maneshparsi

‍ ‍ ‍ ‍ ‍ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘

۱۲ شهریور سالروز درگذشت رئیسعلی دلواری و روز "مبارزه با استعمار"

(زاده سال ۱۲۶۱ تنگستان -- درگذشته ۱۲ شهریور ۱۲۹۴ بوشهر) قهرمان مبارزه با استعمار

روستای دلوار، بندر كوچكی است در پنجاه كیلومتری بوشهر كه مركز یكی از بخش‌های ساحلی شهرستان تنگستان است. واژه دلوار به معنای "دلاور" است كه گاه "دلبار" هم گفته می‌شود و شغل مردم دلوار اغلب ماهیگیری و سفر به‌شیخ نشینهاست. موقعیت دلوار به‌گونه‌ای است كه كشتی‌های بزرگ می‌توانند در ساحل آن پهلو بگیرند و به همین لحاظ در مقاطعی از تاریخ ایران نامی از آن گفته شده است.
بندر دلوار كه جمعیت آن حدود ۷۰۰ نفر بوده است، بزرگترین نقش را در دفاع از خاك ایران در سال ۱۹۱۴م( ۱۳۳۳ق) در مقابل حمله دوم قوای انگلیس داشت.
رئیسعلی فرزند رئیس‌محمد، در عصر مشروطیت، جوانی ۲۴ ساله، بلند همت، شجاع، در راستی و درستی كم مانند و به میهن‌دوستی معروف بود و اگرچه سواد و معلومات كافی نداشت، اما پاكی و سرشت و صفات خوب او زبانزد اطرافیان بود.
او پس از این كه قوای انگلیس، بوشهر را به‌تصرف درآورد، به‌مقابله با تجاوزگران پرداخت و شكست‏‌های سنگینی بر آنان وارد كرد.
پس از اشغال بوشهر در رمضان سال ۱۳۳۳ق، نیروهای انگلیسی قصد تصرف دلوار را داشتند. محلی كه پیش از آن، چند بار سربازان انگلیسی به آنجا یورش برده و هربار طعم تلخ شكست را چشیده بودند. وی همراه با یارانش علیه اشغالگران وارد نبرد شد و نیروهای متجاوز را كه قریب به پنج هزار نفر بودند، تارومار کرد. قیام مردم تنگستان بر روی هم هفت سال به‌طول انجامید و در این مدت، دلیران تنگستان، دو هدف عمده را دنبال می‏كردند: پاسداری از بوشهر، دشتستان و تنگستان به‌عنوان منطقه سكونت و جلوگیری از نفوذ قوای بیگانه به درون سرزمین ایران و دفاع از استقلال میهن. با کودتای ضد انقلابی لیاخوف روسی، علیه مشروطه‌خواهان ۱۳۲۶ق و بمباران مجلس شورای‌ملی و استقرار دیکتاتوری محمدعلی‌شاه قاجار، رئیسعلی به همراه مرتضی علم‌الهدی اهرمی به مبارزه علیه استبداد صغیر پرداخت. در سال ۱۳۲۷ق با کمک تفنگچی تنگستانی، بوشهر را از عناصر مستبد وابسته به دربار محمدعلی‌شاه پاک کرد و اداره گمرک و انتظامات و دیگر ادارات را تسخیر کرد. این کار دلیران تنگستان بر انگلیسی‌ها که اداره گمرک را در اجاره داشتند گران آمد و آنان برای تضعیف مشروطه‌خواهان و استمرار سلطه بر اقتصادی و سیاسی جنوب ایران به‌ جنگ با دلیران تنگستانی پرداختند و در این راه از دیگر خوانین جنوب ایران یاری جستند. جنگ میان رئیسعلی و دلیران تنگستان از یک سو و انگلیسی‌ها و خوانین متحد آنان از سوی دیگر به‌طور پیاپی و پراکنده تا شوال ۱۳۳۳ق ادامه یافت و انگلیسی‌ها نتوانستند بر رئیسعلی و یارانش تفوق یابند، تا این که در گیرودار حمله انگلیسی‌ها به بوشهر در هنگامی که رئیسعلی در محلی به نام «تنگک صفر» قصد شبیخون به قوای انگلیسی‌ها را داشت، از پشت مورد هدف گلوله یکی از همراهان خائن قرار گرفت و در دم به شهادت رسید.
مبارزات رئیسعلی دلواری برگ زرین دیگری در تاریخ مقاومت دلیر مردان ایران در مبارزه با استعمار است.

‎

💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#رئیسعلی_دلواری، د

‍ ‍ ‍ ☘☘ برگی از تقویم تاریخ ☘☘

۱۲ شهریور زادروز بهمن سرکاراتی

(زاده ۱۲ شهریور ۱۳۱۶ تبریز – درگذشته ۲۹ خرداد ۱۳۹۲ تهران) استاد زبان‌های باستانی

او که دارای مدرک دکتری در رشته‌ زبان‌شناسی و فرهنگ و زبان‌های باستانی بود،  سال ۱۳۷۰ به‌عضویت پیوسته‌ فرهنگستان زبان و ادب فارسی درآمد و از آن زمان، علاوه برعضویت پیوسته، در مقطعی، مدیریت گروه زبان‌های ایرانی و همچنین معاونت علمی و پژوهشی فرهنگستان زبان و ادب فارسی را نیز عهده‌دار بود.
از دیگر فعالیت‌هایش عضویت در هیئت امنای بنیاد ایران‌شناسی، عضویت در شورای علمی این بنیاد، معاونت پژوهشی بنیاد ایران‌شناسی، مدیریت گروه زبان‌شناسی دانشگاه تبریز، عضویت در کارگروه پژوهشی دانشکده‌ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، ریاست انتشارات و روابط دانشگاهی دانشگاه تبریز، عضویت در کارگروه مرکزی کنگره‌ سالانه تحقیقات ایرانی، ریاست مرکز آموزش زبان دانشگاه تبریز و مشاورت عالی کتابخانه‌ ملی ایران بود.
وی تألیفات و ترجمه‌های متعددی در حوزه‌های زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی دارد که از جمله آن‌ها «اوستا و هنرنو؛ کارنامه‌ شاهان در روایات سنّتی ایران» (ترجمه‌) «دین ایرانی برپایه‌ متن‌های معتبر یونانی» (ترجمه‌) «اسطوره‌ بازگشت جاودانی» (ترجمه‌) «سایه‌های شکارشده» (شامل ۲۰ مقاله‌) «مقدمه‌ای بر فلسفه‌ای از تاریخ» (ترجمه) «بررسی جامع زبان فارسی باستان و آثار بازمانده‌ آن»، «بررسی سه فرگرد وندیداد» و «اصطلاحات خویشاوندی در زبان‌های ایرانی» است.
از وی همچنین بیش از ۳۵ مقاله در موضوعات مختلف ادبی و زبانی و تاریخی به‌جا مانده است

برخی از آثار:
فرهنگ ریشه‌شناختی افعال زبان فارسی ۱۳۸۳
اوستا و هنرنو
کارنامه شاهان در روایات سنّتی ایران (ترجمه) ۱۳۵۰
دین ایرانی بر پایه متن‌های معتبر یونانی (ترجمه) ۱۳۷۷
اسطوره بازگشت جاودانی (ترجمه) ۱۳۷۸
سایه‌های شکارشده (شامل ۲۰ مقاله) ۱۳۷۸
بررسی فروردین یشت: سرود اوستایی در ستایش فروهرها (ترجمه) ۱۳۸۲
گزیده اشعار



💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#بهمن_سرکاراتی، ز

‍ ‍ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘

۱۲ شهریور سالروز درگذشت پروفسور محمود حسابی

(زاده ۳ اسفند ۱۲۸۱ تهران -- درگذشته ۱۲ شهریور ۱۳۷۱ سویس) دانشمند، فیزیکدان، پژوهشگر، نویسنده و موسس بسیاری از سازمانهای عمده ایران

او در دانشگاه سوربن فرانسه، در رشته فیزیک به تحصیل و تحقیق پرداخت و در سال ۱۹۲۷ دانشنامه دکترای فیزیک، با ارائه رساله‌ای با عنوان "حساسیت سلول‌های فتوالکتریک" با درجه عالی دریافت کرد. 
در دانشگاه پرينستون آمريکا با نظر اینشتين، فرضياتی درباره "بی‏نهايت بودن ذرات" و "عبور نور از مجاورت ماده" ارائه کرد. با اندوخته‌ای از دانش روز و كسب مدارج عالی تحصيلی و علمی در چندين رشته مهندسی و مطالعات جامع در علوم پايه به‌عنوان نخستين فردی كه در ايران دارای دكترای فيزيك بود، به كشور بازگشت. بی‏‌شک می‏توان وی را اولين پايه‏‌گذار انرژی اتمی ايران دانست.
وی علاوه بر زبان فارسی، به چهار زبان زنده دنيا مانند عربی، فرانسوی، انگليسی و آلمانی نیز تسلط داشت و هم‏چنين در تحقيقات علمی‌اش از زبان‏های سانسکريت، لاتين، يونانی، پهلوی (زبان ايرانيان باستان) اوستايی، ترکی، ايتاليايی و روسی استفاده می‌کرد.
نشان "اوفيسيه دولالژيون دونور" و هم‏چنين نشان "كوماندور دولالژيون دونور"، بزرگ‏ترين نشان‏های فرانسه، به وی اهدا شده است. او از سوی جامعه علمی جهان به ‏عنوان "مرد اول علمی جهان" در سال ۱۹۹۰ برگزيده و در كنگره ۶۰ سال فيزيك ايران در سال ۱۳۶۶ نیز ملقب به "پدر فيزيك ايران" شد.
او آثار علمی و اجتماعی فراوانی از خود بجا نهاده است که از آن جمله:
تاسیس دانشگاه تهران به فرمان رضاشاه
تاسیس دانشکده فنی
تاسیس موسسه ژئوفیزیک
تاسیس مدارس عشایری
تاسیس سازمان انرژی اتمی
تاسیس سازمان هواشناسی
تاسیس رصدخانه جدید
تاسیس فرهنگستان زبان
تاسیس موسسه استاندارد
تاسیس انجمن موسیقی
تاسیس رادیولژی
تاسیس نقشه‌برداری و بسیاری خدمات  دیگر. و همچنین تالیفات زیادی در زمینه های علمی، فرهنگی، فیزیک و زبان داشته است.
او نابغه‌ای کم مانند بود که زندگی‌اش در خدمت ایران و جهان بود و سرانجام در بيمارستان دانشگاه ژنو به هنگام درمان بیماری قلبی درگذشت.
آرامگاه وی در شهر دانشگاهی تفرش است.

‎

💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#محمود_حسابی، د

‍ ‍ ‍ ‍ ‍ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘

۱۳ شهریور زادروز ابوریحان بیرونی

(زاده ۱۳ شهریور ۳۵۲، سپتامبر ۹۳۷ خوارزم  -- درگذشته ۲۲ آذر ۴۲۷، ۱۳ دسامبر ۱۰۴۸ غزنه ) ریاضیدان و ستاره‌شناس

او زادگاهش روستای كوچك "بیرون" بود و «بيرونی» نامیده شد.
در رياضيات، هيئت "علوم فضايی" فيزيك، زمين شناسي و جغرافيا سرآمد دانشمندان دوران خود بود. دائرة‌المعارف علوم چاپ مسكو ابوريحان را دانشمند همه قرون و اعصار خوانده است. در بسياری از كشورها نام او را بر دانشگاهها، دانشكده‌ها و تالار كتابخانه‌ها نهاده و به او لقب «استاد جاويد» داده‌اند.
  وی گردش خورشيد، گردش محوری زمين و جهات شمال و جنوب را دقيقا محاسبه و تعريف كرده است. خورشيد گرفتگی هشتم آوريل سال ۱۰۱۹ ميلادی را در كوههای لغمان "افغانستان كنونی" رصد و بررسی كرد و ماه گرفتگی سپتامبر همين سال را در غزنه به زير مطالعه برد.
  در زمان وی، سامانيان كه پايتختشان شهر بخارا بود، بر شمالشرقی ايران، شامل خراسان بزرگتر و منطقه خوارزم، زياريان بر گرگان و مازندران و مناطق اطراف آنها، بازماندگان صفاريان بر سيستان بزرگتر، غزنويان بر جنوب ايران خاوری "مناطق مركزی و جنوبی افغانستان امروز" و بوئيان بر ساير مناطق ايران تا بغداد حكومت می‌كردند و همه آنان مشوّق دانش و ادبيات فارسی بودند و سامانيان بيش از ديگران در اين راه اهتمام داشتند. بيرونی كه در جرجانيه خوارزم نزد ابونصرمنصور تحصيل علم كرده بود، مدتي نيز در گرگان در حمايت مادی و معنوی زياريان كه مرداويز سردودمان آنان بود، به تحقيق پرداخت و پس از آن تا پايان عمر در ايران خاوری آن زمان به پژوهش‌های علمی‌اش ادامه داد. با اينكه محمود غزنوی ميانه خوبی با بيرونی نداشت و وسایل كافی برای تحقيق در اختيار او نبود، ولی اين دانشمند لحظه‌ای از تلاش برای تكميل تحقيقات علمی خود دست نكشيد.
او كه به زبانهای يونانی، هندی و عربی هم تسلط داشت، كتب و رسالات متعددی كه شمار آنها را بیش از ۱۴۶ گفته‌‌اند، نوشت كه جمع سطورشان بالغ بر ۱۳ هزار است.
مهمترين آثار او عبارتند از: «التفهيم» در رياضيات و نجوم، «آثار الباقيه» در تاريخ و جغرافيا، «قانون مسعودی» كه نوعی دائرة‌المعارف است و كتاب «هند» درباره اوضاع اين سرزمين از تاريخ و جغرافيا تا عادات و رسوم و طبقات اجتماعی آن.
وی كتاب دائرةالمعارف خود را به نام سلطان مسعود غزنوی حاكم وقت كرد، ولی هديه او را كه سه بار شتر سكه نقره بود نپذيرفت و به او نوشت كه كتاب را به خاطر خدمت به‌دانش و گسترش آن نوشته است، نه پول.
بيرونی معاصر بوعلی‌سينا بود كه در اصفهان می‌نشست و باهم مكاتبه و تبادل نظر فكری داشتند.
او در جريان لشكركشی‌های محمود غزنوی به هند غربی "كه پاكستان امروز قسمتي از آن است" امكان يافت كه به آن سرزمين برود، زبان هندی فراگيرد و درباره اوضاع هند تحقيق كند كه محصول اين تحقيق، كتاب «هند» است.

‎

💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#ابوریحان_بیرونی، ز

‍ ‍ ‍ ‍ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘

۱۳ شهریور سالروز درگذشت محسن هشترودی

(زاده ۲۲ دی ۱۲۸۶ تبریز -- درگذشته ۱۳ شهریور ۱۳۵۵ تهران) اندیشمند، شاعر و ریاضیدان

او فرزند اسماعیل مجتهد، از مشاوران شیخ محمدخیابانی، از فعالان نهضت مشروطه بود.  تحصیلات دبستانی را در زادگاهش گذراند و برای ادامه تحصیل به دارالفنون رفت. چند سالی در تهران به تحصیل پزشکی گذراند، تا در سال ۱۳۰۴ به‌عنوان دانشجوی بورسیه دولتی برای تحصیل در رشته ریاضیات به‌فرانسه اعزام شد.
در سال ۱۳۱۴ با درجه کارشناسی در رشته ریاضیات از دانشگاه سوربن فارغ‌التحصیل شد. سپس با سرپرستی پروفسور الی‌کارتان در همان دانشگاه، به پژوهش در زمینه هندسه دیفرانسیل پرداخت و در سال ۱۳۲۶ دکترا در رشته ریاضیات گرفت.
وی پس از بازگشت به ایران به‌عنوان استادیار در دانشکده علوم دانشسرای عالی به‌کار مشغول شد و در سال ۱۳۲۰ کرسی استادی دانشسرای عالی را دریافت کرد. او در سال ۱۳۳۰ به‌مقام ریاست دانشگاه تبریز رسید و در سال ۱۳۳۶ به‌عنوان رئیس دانشکده علوم دانشگاه تهران انتخاب شد.
هشترودی در طول زندگی حرفه‌ای‌اش ارتباط با مجامع علمی بین‌المللی را حفظ کرد و در سال ۱۳۲۹ به‌عنوان نماینده دانشگاه تهران در کنگره بین‌المللی ریاضی‌دانان هاروارد شرکت کرد و در مؤسسه مطالعات پیشرفته دانشگاه پرینستون و به درخواست ریاست مؤسسه، پروفسور اوپنهایمر به عضویت پذیرفته شد و یک ترم پاییزی را نیز به تدریس در دانشگاه هاروارد پرداخت.
او از طرفداران سرسخت علوم پایه و علاقه‌مند به‌شعر و موسیقی و فلسفه بود و توانایی بیان مطالب علمی به‌زبان ساده داشت. وی به‌عنوان یک متفکر منتقد پیشرو و ریاضیدان نامدار ایرانی، دارای اهمیت نمادین و شخصیتی اثرگذار در جامعه علمی معاصر ایران بود.
دكتر ماكان در كتاب نگرشهاى ايرانى مى‌نويسد: روزى كه آرمسترانگ به‌عنوان نخستين انسان پاى بر كره ماه گذاشت، پروفسور هشترودى در گفتگويى راديويى اظهار داشت كه بشر مى‌توانست يك قرن زودتر به‌ماه دست يابد، اگركتابخانه فارس و تيسفون را به آتش نمى‌كشيدند يا به‌دجله نمى‌ريختند.
آرامگاه وی در گورستان بقاییه تبریز است.

‎

💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#محسن_هشترودی، د